Het verhaal van een zieke schrijver
^Theater
Huizinga een legende tijdens zijn leven
Uit
Door Dick van Teylingen
Veel mensen zullen zich hebben afge
vraagd waarom 'Vanmorgen vloog ze nog'
een hit was, maar de musical waar het lied
je in thuishoorde niet in het theater te zien
was. Ook de cd verkocht goed. Het waren
ook niet de minsten die tekenden voor het
muzikale levensverhaal van de Russische
schrijver Anton Pavlovitsj Tsjechov: de
tekst werd geschreven door Dimitri Fren-
kel Frank, de muziek door Robert Long en
voor de liedteksten zorgden ze samen.
Toch durfden de producenten het niet aan.
Zou het literaire succes, het floppen van de
eerste en het slagen van de latere toneel
stukken, de twijfel, ziekte, liefde en dood
van de ingetogen schrijver wel genoeg tot
de verbeelding spreken Met andere
woorden, zou het publiek binnengehaald
worden dat nodig is om zo'n kostbare voor
stelling mogelijk te maken
Ook de hoofdrolspeler was een probleem:
met Robert Long zou succes verzekerd zijn,
maar hij wilde niet terug op de podia voor
een lange tournee. Het script bleef liggen
totdat iemand op het idee kwam Boudewijn
de Groot te vragen.
En zowaar, de in zichzelf gekeerde zanger
stemde toe. Zijn karakter paste aardig bij
dat van Tsjechov, hij was alleen geen ac
teur. Daar lag dus een taak voor regisseur
Eddy Habbema en inderdaad, De Groot is
een alleszins toonbare verschijning op de
planken geworden. Hij was toen ik hem zag
nog weLsterk naar binnen gericht en leek
zich nauwelijks bewust van het publiek.
Maar Tsjechov was ook geen man waar de
passie van afspetterde.
Het vuurwerk moet vooral van de personen
of de situaties rond Tsjechov komen: de
Poesjkinprijsuitreiking, Tsjechov op het
matje bij de censor, de vrouwen in zijn le
ven, de mislukte première van 'De meeuw',
de revolutionaire opvattingen en acties van
vriend Gorki, het succes van De kersentuin
en de doodzieke schrijver op De Krim. De
musical krijgt zo levendige saènes, maar
veel belangwekkends over de schrijver krij
gen we niet te horen. Tsjechov blijft een
beetje bleek.
Wat me verbaasde is dat Frenkel Frank en
Long zich niet hebben geschaamd voor ba
nale teksten, vooral op het gebied van de
liefde (de droom wordt uiteindelijk waar en
wij zijn bedoeld voor elkaar). Gelukkig is
het niet allemaal zo beroerd gesteld met de
voorstelling. Liedjes als 'Ik ben een schrij
ver' en 'Samen' zijn mooi. Er wordt be
hoorlijk geacteerd en soms verrassend goed
gezongen. En het charmante van Boude
wijn de Groot blijft dat hij zonder nadruk
kelijk doenerij zijn teksten zeker zo goed
overbrengt als de zangers van het grote ge
baar.
Leidse Schouwburg: Musical Tsjechov'.
Tekst: Dimitri Frenkel Frank. Muziek:
Robert Long. Regie: Eddy Habbema. Mu
zikale supervisie: Koos Mark. Muzikale
leiding: Alan Evans. Decor: Jos Groenier.
Kostuums: Leonie Polak. Choreografie:
Bambi Uden. Op 5 en 6 februari (20.15
uur), extra voorstelling op 24 februari
(20.15 uur).
Boudewijn de Groot als Tsjechov
en op de achtergrond Jan
Elbertse met vlag als Gorki in de
Nederlandse musical 'Tsjechov'.
foto Jan Swinkels
VER UIT
JOS BRINK NOG EVEN IN CARRÉ
De feestelijke musical 'Revue revue'
van Jos Brink staat nog t/m 2 februari
(matinee) in het Amsterdamse Thea
ter Carré. Naast de bekende kern
ploeg van Jos Brink, Frank Sanders
en Lucie de Lange speelt Pleuni Touw
haar eerste musicalrol. Het verhaal
toont ruzies en roddels achter de
schermen van een naoorlogse revue.
Twee beroemde komieken, Reuver en
Hart, dreigen daarbij uiteen te gaan.
'Revue revue' is van 19 t/m 23 en van
25 t/m 29 februari in Rotterdam
(Luxor).
SPAANSE RITMES IN DEZE TIJD
Liefhebbers van Spaanse dans opge
let: Op 4 februari is Cuadro Flamenco
te gast in het Rotterdamse Theater
Zuidplein. Ricardo Mendeville, Cora
Weggeman, Eric Vaarzon Morel en El
Chaparro laten opnieuw zien hoe de
oude Spaanse ritmes en bewegingen
met de tijd kunnen meegaan. Hier en
daar zijn dus moderne elementen toe
gevoegd. De voorstelling begint om
20.15 uur.
doorOnnoSchilstra
'The most famous man in Holland' is mis
schien een overdreven classificatie van Jo-
han Huizinga. Toch zat de Engelse bewon
deraarster die de Leidse hoogleraar zo om
schreef niet helemaal naast de waarheid.
Aan het slot van zijn loopbaan was de
schrijver van 'Herfsttij der Middeleeuwen'
uitgegroeid tot een levende legende in de
geschiedwetenschap. Nu nog is zijn faam
immens. Huizinga's boeken zijn in alle Eu
ropese talen vertaald, ja zelfs in het Japans.
Hij correspondeerde veel. Zijn briefwisse
lingen zijn onlangs integraal gepubliceerd
en die uitgave was voor het Academisch
Historisch Museum in Leiden aanleiding
voor een tentoonstelling. Het is een rijke
expositie geworden, met een verbazing
wekkende overvloed aan materiaal. Ar
chiefstukken uit privécollecties geven een
welhaast encyclopedisch zicht op de levens
loop en de persoonlijkheid van Huizinga:
foto's uit familiealbums, schoolschriften,
collegedictaten, erepenningen, oorkonden,
en natuurlijk een keur aan nationale en in
ternationale uitgaven van zijn werken.
Huizinga werd geboren in 1872 en overleed
in 1945. Hij stamde uit een Groningse fa-
Archieffoto
Johan Huizinga, een veelzijdig en
getalenteerd mens.
milie, zijn vader was docent fysiologie aan
de Universiteit van Groningen. Zelf stu
deerde hij in vier jaar af als historicus en
promoveerde twee jaar later, in 1897, cum
laude. Zijn noeste studietempo weerhield
hem er niet van deel te nemen aan het cor
porale studentenleven. Hij was actief in
disputen en organiseerde tentoonstellin
gen van eigentijdse kunstenaars. Zo waren
hij en zijn vrienden in 1896 de eersten die
een expositie aan Van Gogh wijdden.
Na een eerste betrekking als leraar ge
schiedenis verkreeg Huizinga een aanstel
ling aan de Amsterdamse universiteit als
docent in de oudheid- en letterkunde van
Voor-Indië. Hij werd in 1905 tot hoogleraar
geschiedenis in Groningen benoemd. Hui
zinga bleek zijn roeping te hebben gevon
den en ontwikkelde de literaire geschied
schrijving die hem zo geliefd zou maken. In
de jaren dertig bracht hij het tot rector
magnificus van de Leidse universiteit. Als
zodanig was hij ook belast met het onder
wijs aan Prinses Juliana. Zo kon het gebeu
ren dat hij in 1937 getuige was bij haar hu
welijk met Prins Bernhard.
De oranje-gezinde hoogleraar werd in 1942
drie maanden gegijzeld in een kamp bij St.
Michelsgestel. De laatste oorlogsjaren
bracht hij door in het buitenhuis van pro
fessor R.P. Cleveringa nabij Arnhem. Hij
overleed op 1 februari 1945 en is begraven
bij het Groene Kerkje in Oegstgeest.
Het beeld dat uit de tentoonstelling naar
voren komt is dat van een veelzijdig geta
lenteerd mens. Dat Huizinga een groot
schrijver was, wisten we. Maar dat hij ook
kon dichten en tekenen, begiftigd met een
royaal gevoel voor humor, is minder be
kend. De archivalia uit de privésfeer zijn
kostelijk: prachtige Sinterklaas-gedichten,
stripverhalen, tussen-de-schuifdeuren-to-
neelstukken.
De tentoonstelling gaat vergezeld van een
boeiende catalogus waarin alle geëxposeer
de Huizingalia vermeld staan. Het mooist
zijn misschien wel de kladbriefjes, waarop
Huizinga de titel zocht voor zijn standaard
werk. Moest het boek nou heten 'De eeuw
van Bourgondië' Nee, da's niks. 'Een
eeuw van uitbloei' dan 'Herfstgloed der
Middeleeuwen' Nee, ook niet goed. 'Mid
deleeuws Herfstgetij' 'Herfstgetij der
Middeleeuwen'... Ja, dat is het: 'Herfsttij
der Middeleeuwen
Academisch Historisch Museum (Rapen
burg 73, Leiden): 'Een zweven over-de tui
nen van den geest; leven en werk van Jo
han Huizinga'. T/m 14 februari (wo, do en
vr 13-17 uur).
ADRESSEN
LlDOi
07I-21J lattere
.071-141
iook 1'
rillerv
.071-11
LEIDEN
GROENOORDHALLEN
Willem de Zwijgerlaan
KAPELZAAI.K&O
Hazewindstecg
IAiK-THEATF.R
I.F.IDS VRIJETIJDSCENTRUM
B reestraat 66,
LEIDSE SCHOUWBURG
Oude Vest 43
MICROTHEATER IMPERIUM
Oude Vest 35
PRAETHUYS
Vrouwenkerkkoorstraat 9.
STADSGEHOORZAAL
Breestraat 60071-13] dC0-CO
WAAGGEBOUW
Aalmarkt 21 071-14J
.071-121 heugei
igzaar
renaar
..07i-i3i lentwi;
weesti
..071-141 irlevE
B-C
.30) Fi
OEGSTGEEST
GROENE KERKJE
Haarlemmerstraatwe
~Ui oblerm
incer r
lurke,
1-11 ir, twe
rankie
|k 14.1:
CorGordijnsingel071-410 ^gers
VOORSCHOTEN
AMBACHTS- EN BALJUWHUIS
Voorstraat 120171'
KASTEEL DUIVENVOORDE
Laan van Duivenvoorde 40171'
LISSE
ARTOPA oori
Grevelingenstraat 50 02521-12|er.ee"
DEVOORHOF
Bondstraat 1 02521-16 jfgn h
noordwijk a's
de kuip gewan
Zeestraat 1 01719-13 ecialis
njelica
ik).
Hoornesplein 155 01718-25 jtshol
irks fa:
Micht
'4bek>.
ALPHEN
DE BRON
Troubadourweg201720-21 -gen Z<
HOOFTSTRAATTHEATER
Hooftstraat 01720-93
ZAAL NABIJ
Lauraplein 2 01720-73 .30) D
.02523-76
DEN HAAG E O.
APPELTHEATER nn
Duinstraat 6, Den Haag070-3 502 .OU e
CIRCUSTHEATER
Circusplein 50. Den Haag070-3.556 ,jsj,
CONGRESGEBOUW 'J...
Churchillplein 10, Den Haag070-3.548
DILIGENTIA
Lange Voorhout 5, Den Haag,070-3.651 l
GEMEENTEMUSEUM
Stadhouderslaan 41, Den Haag, 070-3.381
GROTE KERK c
Rond de Grote Kerk 12, Den Haag070-3.658 21.15
KONINKLIJK CONSERVATORIUM
Juliana van Stolberglaan, Den Haag,070-3.814
KONINKLIJKE SCHOUWBURG
Korte Voorhout 3, Den Haag, 070-3.4i
KORZO
Prinsestraat 44, Den Haag070-3.653 hfdro!
LUTHERSE KERK
Lutherse Burgwal 7, Den Haag, 070-3.6
MUSEON
Stadhouderslaan 41Den Haag.
MUZIEKTHEATER
Spui, Den Haag Residentie Orkest
Dr Anton Philipszaal
Nederlands Dans Theater
OMNIVERSUM
President Kennedylaan 5, Den Haag
HETPAARD
Prinsegracht 12. Den Haag.
RIJSWIJKSE SCHOUWBURG
Generaal Spoorlaan 10, Rijswijk 070-3 360 ste W
THEATER A/D HAVEN
Westduinweg 230, Den Haag070-3.543
THEATER PEPIJN
Schoolstraat 21, Den Haag070-3.46ü|>asee
evisit
070-3 601
iftijde
tddert
LUX(
jn't te
TRLA
ibin H
tting
'de v
070-3 381 EUR1
op de
070-3 609
070-3.604 TtlSCr
THEATER/BALLET/
CABARET
LEIDEN EN OMGEVING
Donderdag
30 januari
Lak-theater, Leiden, 20.30:
'Compago', 'Gaya' en 'Idee'
door het Griftheater.
Vrudag
31 januari
Lak-theater, Leiden, 20.30:
'M versus M' door De Mug met
de Gouden Tand.
Zaterdag
1 februari
'Midsummernightsdream'
door 't Gebroed.
Lak-theater, Leiden, 20.30:
'M versus M' door De Mug met
de Gouden Tand.
Parktheater, Cornelis
Geellaan, Alphen, 19.30:
'Visions Voices' door Opus
One 17,50, cjp/pas '65+
15,-).
Deschelft,
Noordwijkerhout, 20.15: Stef
Bos met 'Is dit nu later' (ƒ15).
Muzenhof, Cor
Gordijnsingel, Leiderdorp,
14.30: 'Tovenaarsleerling',
kindervoorstelling (5-12 jaar)
door Aad Wieman (ƒ6).
Warenar,. Kerkstraat 75,
Wassenaar, 20.15: '2 Dance
2 Gether' door Danskern (ƒ20,
CJP/65
Zondag
2februari
Parktheater, Cornelis
Geellaan, Alphen, 20.30: Fo
door Gabriel Jacoub (ƒ12,50,
cjp/pas 65+ 10,00).
Lak-theater, Leiden, 15.00:
'Goud', kindervoorstelling
(vanaf 6 jaar) door Theater
Sirkel (ƒ4, ƒ7).
Maandag
3 februari
Dinsdag
4februari
Leidse schouwburg, 20.15:
'Illi Olli', theaterclowns
(ƒ14, ƒ10, ƒ9, ƒ5).
Woensdag
5februari
Leidse schouwburg, 20.15:
'Tsjechov', musical van Robert
Long en Dimitri Frenkel
Frank (ƒ42, ƒ34).
Lak-theater, Leiden, 20.30:
'Vier-in-een' door Theater van
het Oosten (ƒ12, CJP/65 ƒ8).
Donderdag
6 februari
Leidse schouwburg, 20.15:
'Tsjechov', musical van Robert
Long en Dimitri Frenkel
Frank (ƒ42, ƒ34).
Lak-theater, Leiden, 20.30:
Nieuwe dansproduktie door
Ties Louwerse (ƒ12, CJP/65
ƒ8).
Vrudag
7februari
Parktheater, Cornelis
Geellaan, Alphen, 20.30:
Harrie Jekkers (ƒ20,-, cjp/pas
65+17,50).
Lak-theater, Leiden, 20.30:
Nieuwe dansproduktie door
Ties Louwerse (ƒ12, CJP/65
ƒ8).
Tovenaarsleerling Aad Wieman, op 1 februari in De Muzenhof in Leiderdorp.
Leidse schouwburg, 20.15:
'De eenzame weg' door Het
Zuidelijk Toneel (ƒ22, ƒ14).
Imperium, Oude Vest 33e,
Leiden, 19.45: 'Hamlet' door
w. Shakespeare.
Zaterdag
8 februari
Parktheater, Cornelis
Geellaan 2, Alphen, 20.30: Le
Bourgeois Gentilhomme met
Toverlei (ƒ12,50).
Lak-theater, Leiden, 20.30:
Nieuwe dansproduktie door
Ties Louwerse (ƒ12, CJP/65
ƒ8)-
Imperium, Oude Vest 33e,
Leiden, 19.45: 'Hamlet' door
W. Shakespeare.
Zondag
9februari
Lak-theater, Leiden, 15.00:
'Verdwaalde vuilniszak',
kindertheater (vanaf 5 jaar)
door Sanders Ko (ƒ4, ƒ7).
Donderdag
30 januari
Kon. schouwburg, 20.15:
Nationale Toneel: 'Cerceau'
van Viktor Slavkin; regie Jos
Verbist; met Jacqueline Blom,
Joost Boer, Luk D'Heu, Rudolf
Lucieer, Adriaan Olree, Jules
Royaards en Guusje van
Tilborgh.
Appeltheater, 20.15:
Toneelgroep De Appel:
'Omtrent de vloedlijn'. Samuel
Beckett-collage; samenstelling
en regie Carol Linssen; met
Christine Ewert, Robert
Prager en René Vernout.
Theater pepun, 20.30:
Cabaret Bart Stultiens: 'Hotel
Spoorzicht'.
Vrudag
31 januari
Kon. schouwburg, 20.15:
Nationale Toneel: 'Cerceau'
(zie 30 jan.).
Appeltheater, 20.15:
Toneelgr. De Appel: 'Omtrent
de vloedlijn' (zie 30 jan.).
Diligentia, 20.15:
Theatershow Robert Paul:
'Het trappenhuis'.
Congresgebouw, 20.15: St.
Federatie Amateurtoneel:
'Hamatofest'.
Theater pepun, 20.30:
Cabaret Bart Stultiens: 'Hotel
Spoorzicht'.
Zaterdag
1 februari
Kon. schouwburg, 20.15:
Nationale Toneel: 'Cerceau'
(zie 30 jan.).
Appeltheater, 20.15:
Toneelgr. De Appel: 'Omtrent
de vloedlijn' (zie 30 jan.).
Diligentia, 20.15:
Theatershow Robert Paul:
'Het trappenhuis'.
Congresgebouw, 20.15: St.
Federatie Amateurtoneel:
'Hamatofest'.
Theater pepun, 20.30:
Cabaret Bart Stultiens: 'Hotel
Spoorzicht'.
Muziektheater, 20.15:
Nederl. Dans Theater: 'The
Envelope' (chor. David
Parsons/muz. Rossini), 'Lieder
eines fahrenden Gesellen'
(Kylian/Mahler), 'Andante'
(Van Manen/Mozart) en
'Psalmensymfonie' (Kylian/
Stravinski); m.m.v. solisten,
koor NDT en Nederl.
Balletork. o.l.v. Christof
Escher.
Zondag
2 februari
Kon. schouwburg, 14.00 en
20.15: Nationale Toneel:
'Cerceau' (zie 30 jan.).
Congresgebouw, 20.15: St.
Federatie Amateurtoneel:
'Hamatofest'.
Muziektheater, 14.30: Het
Litouws Ballet: 'Het
Zwanenmeer' van Tsjaikovski;
m.m.v. Symfonisch Orkest van
Litouwen o.l.v. Gintaras
Rinkevicius.
Maandag
3 februari
Kon. schouwburg, 20.15:
Mary Dresselhuys en John
Kraaykamp: 'Hoogtijd'.
Dinsdag
4 februari
Kon. schouwburg, 20.15:
'Hoogtijd' (zie 3 febr.).
Diligentia, 12.45-13.30:
Cabaret Sietze Dolstra en
Anne van Egmond: 'De nieuwe
starters'.
Muziektheater, 20.15:
Nederl. Dans Theater (zie 1
febr.).
Woensdag
5 februari
Kon. schouwburg, 20.15:
'Hoogtijd' (zie 3febr.).
Appeltheater, 20.15:
Toneelgr. De Appel: 'Omtrent
de vloedlijn' (zie 30 jan.
Diligentia, 20.15: Cabaret
Bert Visscher: 'Don Chaót en
de foute architekt'.
Korzo, 20.30: Dans 'Tongue
to the Heart' (try-out, zie 6
febr.).
Donderdag
6februari
Kon. schouwburg, 20.15:
Toneelgroep Amsterdam:
'Wanneer wij doden ontwaken'
van Henrik Ibsen; regie Titus
Muizelaar; met Catherine ten
Bruggencate, Kitty Courbois,
Gijs de Lange, Peter Oosthoek
Saskia Temmink en Rik van
Uffelen.
Appeltheater, 20.15:
Toneelgr. De Appel: 'Omtrent
de vloedlijn' (zie 30 jan.).
Diligentia, 20.15: Cabaret
Bert Visscher (zie 5 febr.).
Korzo, 20.30:
Dansvoorstelling 'Tongue to
the Heart' van Marcelo Evelin
(première).
Vrudag
7februari
Kon. schouwburg, 20.15:
'Wanneer wij doden ontwaken
(zie 6 febr.).
Appeltheater, 20.15:
Toneelgr. De Appel: 'Omtrent
de vloedlijn' (zie 30 jan.).
Theater a/d haven, 20.30:
Frank Groothof en Harry van
Rijthoven: 'Heb je dan tijgers
in de Kongo
Korzo, 21.00: Het Veem:
'Schemer' van Nanci Nievaard
en 'Je t'aime comme le monde
est pourri' van Audrey Helwes
(mime solo's).
Theater pepun, 20.30:
Cabaret Bert Klunder en
Mylou Frencken: 'Visch <S
Fruit'.
Korzo, 20.30: Dans 'Tongur
to the Heart' (zie 6 febr.)
Zaterdag
8februari
Kon. schouwburg, 20.15:
Jeugdtheaterschool Rabarber
familievoorstelling 'David
Copperfield'.
Appeltheater, 20.15:
Toneelgr. De Appel: 'Omtrent
de vloedlijn' (zie 30 jan.
Theater a/d haven, 20.30:
'Heb je dan tijgers in de
Kongo (zie 7 febr.).
Korzo, 21.00: Het Veem:
'Stil zitten' van Annemiek
Rigter en 'Bij mij thuis' van
Maaike Jansma (mime solo's).
Theater pepun, 20.30:
'Visch Fruit' (zie 7 jan.)
Korzo, 20.30: Dans 'Tongue
to the Heart' (zie 6 febr.).
