Het Filmmuseum toont
melodrama uit Derde Rijk
Wallraff voorziet grote vreemdelingenhaat in Duitsland
Scheiding rond
van Liza Minelli
Ceidóc Souoont
KUNST/RTV
Complete 'staatsgreep' in het Vlaamse omroepland met 'Radio '5
Hertzberger ontwerpt
schouwburg van Breda
Schrijvers
tegen de tijd
Film niet
goed half;
geld teru£
WOENSDAG 29 JANUARI 1992
Idoor
JO WIJNEN
BRUSSEL - De bazen van de
Nederlandstalige openbare om
roep in België (BRTN) hebben
gisteren een stukje van wat met
recht en reden het best bewaar
de geheim van Vlaanderen mag
worden genoemd prijsgegeven.
Op 28 maart start de BRTN met
een vijfde radiostation dat ge
makshalve als 'Radio 5' wordt
aangeduid maar dat straks wel
licht een andere naam zal krij
gen. De komst van dat radio
station is niet veel minder dan
een complete 'staatsgreep' in
het Vlaamse omroepland die in
het diepste geheim is voorbe
reid en die nu met veel haast en
improvisatie zijn beslag krijgt.
Het plan lekte vorige week uit
en veroorzaakte grote beroe
ring. Maandag al keurde de
Raad van Bestuur van de
BRTN de plannen inderhaast
goed.
Niettemin blijft de naam van de
zender vooralsnog geheim. Dat
geldt ook voor het luisteraar
sprofiel en het soort program
ma's dat straks op de nieuwe
zender te beluisteren valt. Het
gaat in ieder geval om een min
of meer commerciële zender
waarmee de geplaagde BRTN
haar inkomsten fors wil opvij
zelen. Ieder uur worden maxi
maal drie blokjes van twee mi
nuten reclame uitgezonden.
Die worden 'verpakt' in lichte
luisteraarskost zoals vlotte mu
ziek. even vlotte informatie,
life-styleberichten en ontspan
ning in de meest brede zin van
het woord. De radioprogram
ma's zullen evenwel geen dou
blures zijn van wat er nu in Bel
gië wordt uitgezonden. „Wat we
nu gaan maken bestaat nog
niet in het Vlaamse media
landschap", zo liet een BRTN-
topman gisteren weten. Dat er
behoefte is aan een dergelijke
zender staat vast. Nu al lopen
de reclamemakers de BRTN-
deuren plan in de hoop een deel
De VTM - de enige en echte
commerciële omroep in België
die sinds kort over een zeer po
pulaire tv-zender beschikt --
heeft knarsetandend kennis
genomen van het nieuws over
de geheime machtsgreep van
de BRTN. De VTM kondigde al
een 'media-oorlog' in Vlaande
ren aan, maar heeft tegelijker
tijd moeten vaststellen dat de
BRTN niet veel plaats heeft
overgelaten voor het uitvech
ten daarvan. De komst van
VTM op de buis enkele jaren
geleden, heeft de openbare om
roep aanvankelijk in het defen
sief gedrongen. Dat is er wel
licht de oorzaak van dat de
BRTN geen woord kwijt wilde
over de plannen voor Radio 5
die nu met de meest haastige
spoed worden gerealiseerd. Na
tuurlijk kan de VTM gaan pro
beren eveneens een nieuwe ra
diozender op poten te zetten.
Maar dat is eerder gezegd dan
gedaan omdat de politieke be
zwaren daartegen groot zijn en
de frequenties nagenoeg vol
zitten. Voor de komst van Ra
dio 5 zal de openbare omroep
zelfs tot een complete herschik
king van de frequenties moeten
overgaan die, naar algemeen
wordt verwacht, kwaad bloed
zal zetten bij de luisteraars van
de andere BRTN-zenders.
Ook de talrijke lokale omroe
pen in Vlaanderen zijn aller
minst blij met de komst van Ra
dio 5 die hen wellicht luiste
raars en inkomsten gèat kos
ten. De uitgevers van kranten
en tijdschiften hebben even
eens onthutst gereageerd. Maar
hun bezwaren hebben geen
wettelijke basis en zullen dan
ook weinig kans maken.
Bij de BRTN - dat zoveel van
het media-initiatief was verlo
ren - is men trots op de plotse
linge en overrompelende
machtsgreep.
AMSTERDAM - „Veel
mensen zeggen dat. het
„foute films" zijn, die me
lodrama's die tijdens de
Tweede Wereldoorlog in
nazi-Duitsland werden ge
maakt. Omdat ze „fout"
zouden zijn, mag je er ook
niet naar kijken, zo luidt
de redenering dan. Ik ben
het daar niet mee eens om
dat de films op zich geen
aanleiding geven ze als
„fout" te betitelen. Het
zijn melodramatische
films over liefde, die niet
anti-semitisch zijn".
Bernadette Klasen (1958), sa
menstelster van het thema
boekje 'Grensgevallen: De Bui
tenlandse filmsterren van het
Derde Rijk' waarschuwt voor
een te snelle veroordeling van
de films die in de jaren 1933-45
werden gemaakt. „Natuurlijk
moet je nooit vergeten, dat de
films tijdens de nazi-periode
werden geschoten - die histo
rische context is zeker belang
rijk - maar de historische con
text mag niet als vertrekpunt
dienen"
Het boekje van Klasen maakt
deel uit van een gelijknamig
filmprogramma dat van 30 ja
nuari tot en met 6 februari in
het Nederlands Filmmuseum
in Amsterdam wordt vertoond
en over de filmsterren van het
Derde Rijk gaat. De hoofdrollen
in de melodrama's en revue-
films uit die jaren worden ver
tolkt door niet-Duitse sterren:'
Zarah Leander (Zweden), Kris
hna Söderbaum (Zweden), Lida
Baarova (Tsechoslowakije), Ka-
the von Nagy (Hongarije) en
Marika Rökk (Hongaarse ou
ders, maar in Egypte geboren).
Deze buitenlandse actrices
dronken thee met Öe minister
van Propaganda, Joseph Goeb-
bels, of gingen al dan niet ge
dwongen op audiëntie bij Hit-
Ier.
Klasen toont zich gelukkig met
de vertoning van de films. Fil
misch zijn ze bijzonder mooi,
vindt ze. „Zoals zo'n actrice als
Zarah Leander in de 'Heimat'
(1938) zingt of kijkt, dat is echt
prachtig".
Cynisch
In een toelichting op het pro
gramma noemt het Filmmu
seum het „ronduit cynisch dat
in een periode van extreem na
tionalisme en vreemdelingen
haat de meest populaire film
sterren van het Derde Rijk zelf
buitenlanders waren". Klasen
is het niet eens met die formu
lering. „Het woord cynisch is
niet van toepassing op de situa
tie. Het is vooralsnog een toe
vallige samenloop van omstan
digheden".
Klasen, die in 1988 aan de Ka
tholieke Universiteit van Nij
megen is afgestudeerd op Ame
rikaans melodrama, heeft de af
gelopen jaren onderzoek ge
daan naar het Duitse melodra
ma in de jaren 1933-45. „Na
tuurlijk heb ook ik me vaak af
gevraagd hoe het mogelijk is
dat uitgerekend de sterren van
het witte doek uit het buiten
land afkomstig waren. Het
merkwaardige is dat er totaal
geen onderzoek naar is gedaan
en er bijna geen literatuur over
bestaat. Daarom kan en wil ik
geen conclusies trekken en
houd ik het voorlopig op toe
val", aldus Klasen
Er bestaan wel wat theorieën
over de populariteit van de ac
trices. Klasen: „Zo zouden de
dames met het buitenlandse ac
cent het bij het grote publiek
juist goed doen, dankzij hun ac
cent. Het gaf ze iets exotisch en
wekte bij de toeschouwer de il
lusie dat de wereld groter was
dan Duitsland." Of dit de ver
klaring voor de toenmalige po-
lulariteit is, weet de onderzoek
ster niet. Dat zou nader onder
zoek moeten uitwijzen, meent
ze.
Zo weinig als er is gepubliceerd
over het waarom van het succes
van de buitenlandse actrices, zo
veel is er geschreven over de re
latie tussen Goebbels en de
Tsjechische actrice Lida Baaro
va. „Er wordt wel gezegd, aldus
Klasen, dat Baarova een zeer
grote invloed heeft gehad op de
ontwikkelingen in het Derde
Rijk. Zelf denk ik dat haar in
vloed zwaar wordt overtrokken,
vooral ook omdat zij al in 1938
door Hitier het land werd uitge
zet."
Goebbels
Goebbels had, zo wil het ver
haal, van zijn vrouw willen
scheiden, om vervolgens met
de Tsjechische actrice in het
huwelijk te kunnen treden. Het
feest ging evenwel niet door,
want een propagandaminister,
die de Arische blonde blauwo
gige vrouwen als ideaaltype
moest propageren, kon natuur
lijk niet schelden en met een
donkerblonde buitenlandse
juffrouw trouwen. Hitier wond
zich er danig over op en greep
in door de verhouding te beëin
digen.
Een ander smeuïg verhaal over
deze'relatie werd indertijd ver
teld door de regisseur van me
nige anti-semitische film, Veit
Harlan. Volgens hem zou Goeb
bels hebben gewild dat hij met
Baarova zou trouwen, zodat zijn
Tsjechische geliefde de Duitse
nationaliteit zou krijgen. Goeb
bels zou de relatie met Baarova
dan ongehinderd kunnen
voortzetten.
Na de Tweede Wereldoorlog
werden de buitenlandse actri
ces bijna allemaal getroffen
door een beroepsverbod. Zarah
Leander mocht in Zweden niet
meer optreden en probeerde la
ter vooral als zangeres aan de
bak te komen. Baarova raakte
in Praag geïnterneerd in een
beruchte gevangenis, aldus
Klasen. De Duitse filmindus
trie, die voor de oorlog een ze
kere faam had, kwam pas in de
jaren vijftig weer op gang.
De films, met titels als 'Heisses
Blut' of 'Patrioten', die het
Filmmuseum vertoont, worden
grotendeels voorafgegaan door
Duitse bioscoopjournaals.
Naast het filmprogramma is er
een tentoonstelling, met onder
meer foto's, affiches en tijd
schriften.
NEW YORK - Het twaalf
jaar oude huwelijk van
Liza Minelli met de thea
terproducent Mark Gero ik
gisteren door een rechter
in New York ontbonden
verklaard, ruim een jaar
nadat de actrice echtschei
ding had aangevraagd.
Minelli, dochter van de legen
darische Hollywood-ster Judy
Garland en regisseur Vincente
Minelli, vroeg op 1 november
1990 ontbinding van het huwe
lijk aan nadat Gero de geza
menlijke woning had verlaten.
De actrice kwam vorige maand
met Gero, haar derde echtge
noot, de financiële afwikkeling
overeen. De rechter van het Hof
in Manhattan sprak daarop
dinsdag de scheiding uit.
Eerder was Liza Minelli, die in
1972 een Oscar kreeg voor haar
rol in 'Gabaret', getrouwd met
de Australische zanger en pia
nist Peter Allen en met produ
cent Jack Haley jr.
BREDA herman Hertz
berger zal de nieuwe stads
schouwburg van Breda
ontwerpen.
De Zweedse Zarah Leander speelde veel in Duitse films
Dat heeft het college van burge
meester en wethouders van
Breda gisteren besloten. De
schouwburg komt pal naast de
vijftiende-eeuwse Kloosterka
zerne en het nieuwe stadskan
toor in de binnenstad. De plaats
is schuin tegenover het terrein
waar onlangs is begonnen met
de bouw van de bibliotheek en
het Instituut voor Kunstzinni
ge Vorming. Ook deze nieuw
bouw is ontworpen door Hertz
berger.
B en W hebben voor hem geko
zen omdat hij ervaring heeft
met theaterbouw, vorm kan ge
ven aan de gewenste sfeer en
aan de combinatie van de ver
schillende ambiances van het
nieuwe theater. Voor de nieuw
bouw heeft de raad in decem
ber 1991 een taakstellende be
groting van 57,8 miljoen gulden
goedgekeurd. De fracties van
de Partij van de Arbeid en
Groen Links en de twee PvdA-
wethouders stemden toen te
gen. In het plan zal een vleugel
van de Klooster-kazerne wor
den opgenomen als kantoor- en
directieruimte. Een onderzoek
naar de bestemming van de
twee andere kazernevleugels
zal spoedig worden afgerond.
De Chassé-Kloosterkazerne
gaat medio 1993 over van de
fensie naar de gemeente Breda.
In het nieuwe theater zijn zalen
met twaalfhonderd, vijfhon
derd en tweehonderd zitplaat
sen voorzien, twee filmtheaters
en een uitgebreide foyer en een
restaurant. De nieuwe schouw
burg zou op 1 januari 1995
moeten openen. Voor het ter
rein van de huidige schouw
burg denkt het college aan wo
ningbouw. De historische gevel v
van die schouwburg zal behou
den blijven. Vorig jaar sneuvel
de het plan om op die plaats
voor 41 miljoen gulden een an
der theater te bouwen. Dit
kwam door verzet van de om
wonenden en de daaruit voort
vloeiende procedurele risico's
ten aanzien van de Hinderwet,
het monumentenbeleid en de
bouwverordening. De plapnen
voor de nieuwe schouwburg in
Breda heeeft de paar laatste ja
ren twee CDA-wethouders hun
positie gekost.
Men leest het maar weinig meer. Kritieken in dag- of
weekbladen waarin romans van auteurs aan de
kaak worden gesteld als zijnde onfatsoenlijk,
kwetsend.
Ook zal de overheid het tegenwoordig wel uit haar
hoofd laten om een literaire subsidie niet toe te
kennen, omdat een schrijver een bevolkingsgroep zou
hebben beledigd.
Neem het rumoer dat er ontstond rotid de in 1947
verschenen roman 'De Avonden' van Gerard Reve,
waarvan onlangs de verfilming op de tv was te zien.
En niet alleen rumoer van katholieke of protestantse
zijde. Zo kenschetste bijvoorbeeld de destijds zeer
bekende criticus van humanistische huize, W. L. M.
E. van Leeuwen bij het verschijnen dit boek als 'een
200 pagina's beslaand relaas van smakeloosheid'.
En de toenmalige staatssecretaris van O.K. en W., de
heer Cals, weigerde in 1951 Reve, ondanks een
positief jury-aÖ.vies, een reisbeurs toe te kennen voor
zijn novelle 'Melancholia' op grond van enkele
'zedenbedervende passages' die er in zouden
voorkomen.
Diezelfde Cals schortte ook de subsidie aan het
tijdschrift 'Podium' op, omdat daarin een hoofdstuk
stond van de roman 'Ik heb altijd gelijk' van W. F.
Hermans, dat als zeer kwetsend werd ervaren voor
het katholieke volksdeel.
Een ander voorbeeld is de reactie op de bekende
roman van Anna Blaman 'Eenzaam Avontuur'
1948) dat door nogal wat critici werd aangevallen
als een 'moreel meer dan onevenwichtig boek'. Toen
de schrijfster er de Van der Hoogtprijs van de
Maatschappij der Nederlandse Letterkunde voor
kreeg, kon de jury het niet laten te verklaren dat men
meende niet „zonder meer een dergelijk omstreden
boek te kunnen bekronen". Anna Blaman weigerde
daarna de prijs.
Dat ik juist deze schrijvers hier als voorbeelden
noemde vindt zijn oorzaak in het feit, dat er onlangs
een interessant boek is verschenen, waarin deze drie
auteurs een hoofdrol vervullen. Ik bedoel 'Terug naar
het behouden huis' van Ido Weijers (uitgave SUA-
Amsterdam) dat als ondertitel heeft
'Romanschrijvers en wetenschappers in de jaren
vijftig'.
Mochten sommigen denken dat met name Reve en
Hermans gewoon toegaven aan hun neiging heilige
huisjes omver te werpen en bepaalde
bevolkingsgroepen tegen de schenen te schoppen,
Weijers toont aan dat er bij hen, en ook bij Anna
Blaman, bepaald meer aan de hand was. Hun
boeken uit die tijd waren mqde het gevolg van een
levensinstelling, een levensbeschouwing, die nogal
haaks stond op die van vele anderen. Niet alleen van
protestanten en katholieken met strenge normen,
maar bijvoorbeeld ook van wat in de wetenschap wel
de 'Utrechtse School' wordt genoemd, die in die tijd
grote invloed had. Als belangrijkste
vertegenwoordigers daarvan worden wel beschouwd
Dr. F. J. J. Buytendijk, hoogleraar in de psychologie,
Dr. W. P. J. Pompe, hoogleraar in het strafrecht, Dr.
H. C. Rümke, hoogleraar in de psychiatrie en Dr. M.
J. Langeveld, hoogleraar in de pedagogiek. Ut rechtse
wetenschappers van naam en grote invloed, die zich
niet hebben opgesloten in hun studeerkamer of
laboratorium, maar zich zeer nadrukkelijk met de
maatschappij hebben bemoeid.
Zij probeerden daarbij het typisch menselijke te
verenigen met het ideale menselijke. Ze wezen de
autoritaire leerstelligheid van de kerk af, maar
evenzeer de opvatting over waardevrije wetenschap
(die na hen kwam!). Verder stonden zij een ethisch
gemotiveerde wetenschap voor, waarbij de persoon
in zijn situatie, christen of humanist, voor hen
centraal stond in zijn persoonlijke zingeving. Zij
wilden daarbij dat de wetenschap iets in de
maatschappij teweeg bracht of articuleerde.
De vertegenwoordigers van die Utrechtse School
waren vaak ook aanhangers van de zogenaamde
'politieke doorbraak' (dus tegen confessionele
politieke partijen) en ze worden ook wel de
binnenhuisarchitecten van de latere
verzorgingsstaat genoemd. Hun mensbeeld was niet
pessimistisch en ze gingen ook uit van een door hen
vrij algemeen aanwezig geachte christelijk/
humanistische volksm'oraal.
In zo'n tijd, eindjaren veertig en vijftig, verschenen
nu onder andere (Weijers gebru ikt ze als markante
voorbeelden) de boeken van Blaman, Hermans en
Reve, van wie de laatste twee nogal eens werden
aangeduid als „de landerigen in de literatuur".
Weijers analyseert de levensbeschouwing van de
Utrechtse School en toont zeer inventief aan hoe die
van genoemde schrijvers daar nogal haaks op staat.
Die een soort cultureel spiegelbeeld presenteren van
de zelfontplooiingsgedachten van de Utrechtse
geleerden.
WEST 16 0
Veslnieuws
ing 17 03 E
*618 03 Poi
1 16 05 EO
ulpverleninc
)4 Langs d
let het oog
M 01 02 Nc
02 Nachte
Ishow
15 04 V(
I4 NCRV I
..jziek 19 C
istyle 21 00
IV16 00 AV
19 00 Klei
n 20 15
cerlgebouv
gue (hobo)
Chonberg 2
La Valse.
Aandacht
ikofjev 23.1
V 16.00
lierenmanie
(.55 NOS V
Ichten 18
'olitieke Pai
:tief 19.00 h
bnek in het
ütenrubriek
iers 20 15 b
het Cf
'Het Zakmes' opent
kinderfilmfestival
HILVERSUM - Het 'Kinder-
filmfest', dat onderdeel uit
maakt van het Berlijnse film
festival wordt dit jaar geopend
door 'Het Zakmes'. Deze Ne
derlandse film, een produktie
van Burny Bos, is gebaseerd op
de gelijknamige televisie-serie
die op dit moment wordt uitge
zonden door de AVRO.
HENGELO - Nederlan
ders moeten hun blik niet
laten vertroebelen. Duits
land is na het nazi-tijdperk
weliswaar een democratie
geworden, maar dat is een
prachtige facade, vindt
schrijver Günter Wallraff.
De democratie is niet diep
geworteld, komt niet uit
het hart van de mensen.
„Als straks de economische
vluchtelingen uit de voormali
ge Oostbloklanden komen, dan
is bij ons alles weer mogelijk."
Niet onder de banieren van het
hakenkruis en onder aanvoe
ring van een Führer, waar
schuwt hij, maar .dan organi
seert de vreemdelingenhaat
zich vanzelf. „Duitsers zijn nog
steeds wereldkampioen in het
organiseren, maar het maakt ze
des te genadelozer. Mensen
worden bij ons beoordeeld op
wat ze presteren, niet op wat ze
te lijden hebben. Kijk maar
eens hoe ze bij ons omgaan met
zieken, gehandicapten en ou
den van dagen. Die worden
overboord gekiepert, afge
schreven, weggestopt".
De Duitse schrijver en journa
list Günter Wallraff was giste
ren een dag in Hefigelo. Op het
Twickelcollege sprak hij
's morgens met scholieren,
's avonds hield hij een lezing in
de schouwburg over de vraag of
literatuur kan bijdragen aan
maatschappelijke veranderin
gen. Wallraff voorziet een golf
van vreemdelingenhaat in zijn
land. De joden zullen er niet het
slachtoffer van zijn, want die
zijn er nauwelijks meer in
Duitsland. Maar het zal zich
ontladen op de andere etnische
minderheden, zo vreest Wall
raff. „De ellenbogensamenle-
ving maakt zich nu al breed,
met al haar status, protserig
heid en prestige. Die ellenbo-
gensamenleving laat mij dood-
vriezen". Dagelijks worden in
Duitsland allochtonen en
vreemdelingen in elkaar gesla
gen, zonder dat iemand een
vinger uitsteekt. Getalsmatig is
de aggressie tegenover vreem
delingen in de deelstaat Nord-
rhein-Westfalen veel groter,
dan wat er door de skinheads in
de voormalige DDR wordt aan
gericht, alleen haalt het de
krant niet. Wallraff ziet het in
zijn eigen stad Keulen voor zijn
ogen gebeuren. „Het probleem
is niet de skinheads, maar de
eeuwige Duitse meelopers. Het
ontbreekt ons eenvoudig aan
burgermoed".
Racisme
Wat dat betreft is het er door de
Duitse hereniging niet beter op
geworden voor het 'gesundenes
Volksempfinden' in zijn land.
Een gevaarlijk potentieel van
de slechtste Duitse ondeugden,
de arrogantie van de 'wessi's en
de onderdanenmentaliteit van
de 'ossi's. Als dat bij elkaar op
geteld wordt, kan het een ge
vaarlijk, uiterst brandbaar
mengsel opleveren. Maar het
zijn niet de skinheads die het
klimaat daarvoor rijp maken.
Het latente racisme onder de
goed opgeleide burgers en in
tellectuelen is nog veel gevaar
lijker. Wallraff merkt het in zijn
eigen omgeving, onder zijn
vrienden, kennissen en buren,
bij bevriende SPD-politici als
Oskar Lafontaine. De mond vol
over de apartheid in Zuid-Afri-
ka, maar de apartheid in Duits
land met haar ghetto's zien ze
niet. Vanuit zijn huis kijkt Wall
raff uit op een vluchtelingenop-
vangscentrum, een oud school
gebouw. „Niet dat er brand
bommen gegooid zijn, maar er
zijn wel eens stenen door de ra
men gevlogen". De buurt
Klaagt over het lawaai van de
spelende kinderen van de
vluchtelingen, buren en ken
nissen spreken over de ver
scherping van het asielrecht.
ik het mooiste feest van mijn le
ven gevierd, samen met de Joe
goslavische families, die daar
in het opvangscentrum wonen.
En toen dachten ze wel anders:
verrek, je kunt ook nog goed
met ze feest vieren".
In de Duitse hereniging schuilt
nog een ander gevaar, meent
Wallraff. Nu bekend wordt wat
zich in veertig jaar dictatuur
„da drüben" in de DDR heeft
afgespeeld, ontstaat er een
nieuwe vorm van geschiedver
valsing, die de betekenis van
Auschwitz voor de Duitse ge
schiedenis moet doen vergeten.
Op dat punt wil hij ook als
„linkse" schrijver best de hand
in eigen boezem steken. „Ook
ik had het kunnen weten. Ik
ben ook met een boogje om de
schending van de mensenrech
ten in de DDR heen gelopen.
Pas toen mijn vriend Wolf Bier-
mann het land uitgezet werd,
zijn me de ogen opengegaan.
Niet toen de dictatuur de naam
lozen trof'.
Vlindereffect
Ondanks zijn sombere analyse
blijft Günter Wallraff optimis
tisch. „We leven in een tijd van
omwentelingen", zegt hij, ver
trouwend op het 'vlindereffect'.
Al gaat het oude 'links' en
'rechts' schema niet meer op,
nieuwe maatschappelijke
krachten kunnen vrijkomen.
Want nog steeds 'is de samenle
ving gespleten door de kloof
tussen de bezitters en de ar
men, mensen die werk hebben
en geen werk hebben. De more
le macht zal niet uit het 'Wirt-
schaftswunder' komen, maar
de andere culturen vormen het
hart van Europa, parodiëert hij
de CDU//CSU verkiezingsslo
gan. „Links zat altijd in het de
fensief vanwege de band die er
met het communisme in de
DDR gelegd werd. Nu kan een
nieuwe sociale beweging zich
veel onafhankelijker ontwikke
len." Ieder mens moet zich er
van bewust zijn dat de ogen
schijnlijke onbelangrijke din
gen, die hij doet, grote gevolgen
kunnen hebben, luidt zijn stel
regel. Zo kan de vleugelslag
van een vlinder op 2000 kilome
ter afstand een orkaan veroor
zaken. „Dat geldt ook voor de
zwaksten en de machtelozen,
waarvan men altijd zegt dat ze
niks te vertellen hebben en
niets bereiken kunnen". 1
AMSTERDAM - „M
de film niet goed, dal
u de helft van uw gl
rugkrijgen". Met di
dedeling brengt film
buteur United Inte
nal Pictures (UIP) op
de speelfilm
Around' in de biosci
De Amerikaanse film
Zweedse regisseur La:
strom ging in juli vorig
Nederland in premièn
had niet het succes dal
verwacht werd. Volgt
bleef de film onder mei
gemerkt omdat er int
naai voor een verkeerd
tentie-campagne (met
ker) was gekozen. UIP
het nu in samenwerking'
Cannon-bioscopen vri'
januari opnieuw.
Wie 'Once Around' nu
(voorlopig alleen in Tus
Amsterdam en Cinea
Haag) en hem niet goe
kan de helft van z'n
eisen via een bij de kass£
krijgen formulier.
Bert Jansma schreef v<
in deze krant: „Een f
ouders en kinderen, v<
worden, vergeving, er
voor eikaars keuzes. E
uit fijne film, die je gi
schopnheidsfoutjes
De hoofdrollen
Around' worden gespejer
Richard Dreyfuss,
ter, Danny Aiello en Ge
lands.
''nig v
jnjk hoc
lancT
wind. Ov
op
