,Drewermann blijft onze zielzorger' Okke Jager: dichterlijke benadering van het geloof Kardinaal ruikt zijn oude school nog altijd I k GEESTELIJK LEVEN OPINIE lil 7!I li l Creatievere opstelling godsdienstdocenten nodig COMMENTAAR te] 1 uT CeidócSoutant £«idóeSou*ont maandag 27 januari 1992 PvdA-'er Van Traa voorzitter HOM XJTRECHT PvdA-kamerlid mr. M. van Traa is benoemd tot voorzitter van het Humanistisch Overleg Mensenrechten (HOM). Hij volgt A. Ei kenaar op, die sinds het vertrek van de eerste HOM-voorzitter, de huidige minister van defen sie R. ter Beek, het voorzitterschap ruim een jaar heeft waargenomen. Eikenaar is nu vice-voorzit- ter. Van Traa, sinds 1986 lid van de Tweede Ka mer. is onder meer lid van het bestuur van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer en vice-voor- zitter van de vaste commissie voor buitenlandse zaken. Het HOM werd in 1981 opgericht door de humanistische medefinancieringsorganisatie HIVOS, het Humanistisch Verbond en Humani- tas om namens de humanistische beweging op te komen voor de mensenrechten. Het HOM is 4inds kort een onafhankelijke stichting met in het bestuur kwaliteitszetels voor de drie oprich tende organisaties. Jaap Tuk overleden Moslims verbaasd over Islamitische Raad Het kwade ge weten is een getuigedie men dag en nacht in zich ronddraagt ROTTERDAM - Jaap Tuk. een van de oprichters van de Zevenbergse Conferentie van gelovige ar beiders, is zaterdag in Rotterdam overleden. Hij is 70 jaar geworden. Jaap Tuk werkte na een aan taljaren te hebben gevaren bij de Meneba-fabriek in Rotterdam. Hoewel hij niet kerkelijk meele vend was, vroeg een bedrijfsaalmoezeriier hem mee te werken in het bedrijfspastoraat. Hij kwam toen tot de ontdekking dat zijn eigen strijd in de arbeidersbeweging en het bijbels geloven in el- kaars verlengde lagen. In 1984 werd hij assistent, van het industriepastoraat DISK. Tuk richtte eveneens in 1984 met enkele andere arbeiders de Zevenbergse Conferentie op, die het initiatief nam tot de jaarlijkse zondag van de arbeid in de Rooms-Katholieke Kerk. Zijn ideeën verwoordde hij in twee boeken: 'Een arbeider en zijn bijbel' (1982), dat in het Duits werd vertaald, en 'Uittocht van een arbeider', gedachten over het boek Exo dus (1985). DEN HAAG - Zes moslim-organisaties in Nederland hebben „met verbazing" kennis genomen van de oprichting van de Isla mitische Raad. Zij hebben hun ernstige twijfels over de represen tativiteit van de raad die vorige week na moeizame onderhande lingen in het leven werd geroepen. De organisaties hebben her haaldelijk geprobeerd een gesprek te voeren met de initiatiefne mers van de Islamitische Raad: de koepelorganisaties voor Tur ken (ISN), Marokkanen (UMMON) en Surinamers (WIM). „Maar we hebben geen eens antwoord op onze brieven gekregen", aldus secretaris A. Maddoe van de Internationale Moslim Organisatie. ..Wij voelen ons behoorlijk gepasseerd", zegt Maddoe ook namens de Young Muslim Association, de Nederlandse Islamitische Fede ratie, de Nederlandse Federatie van Marokkaanse Islamitische Organisaties, de Stichting Islamitisch Centrum in Utrecht en het Moslim Informatie Centrum in Den Haag. De organisaties hebben ten tijde van de Rushdie-affaire gepartici peerd in het inderhaast opgerichte Islamitisch Landelijk Comité. Dit comité gaf ook de aanzet voor de oprichting van de Islamiti sche Raad. Toen bleek dat het moeilijk was om op één lijn te ko men, hebben de drie grootste organisaties het initiatief naar zich toegetrokken. PADERBORN - „Als Dre- Wermann uit de kerk ge stoten wordt, kan ik niet in haar leven". „Hoeveel vrij heid, zachtmoedigheid, leefde en eerlijkheid durft de kerk aan en verdraagt 2ij?" En: „Menselijkheid in plaats van macht". Iplet die leuzen op hun spandoe ken demonstreerden zaterdag in Paderborn zo'n tweehonderd Christenen uit Duitsland en Zwitserland tegen het preek verbod dat bisschop Degen- Hardt onlangs heeft opgelegd aan de Duitse priester, theoloog en psychotherapeut Eugen Drewermann. Na een stille de- ijionstratie door het centrum van de stad hielden zij zater dagmiddag voor het aartsbi sschoppelijke paleis van Degen- hardt een protestmanifestatie. Leden van de 'Drewermann-so- lidariteitskring' uit Paderborn en professor Peter Eichert, hoogleraar theologie aan de Theologische Faculteit van Pa derborn en adviseur van Dre wermann, voerden er het woord. De Paderbornse aartsbisschop Degenhardt legde op 9 januari de omstreden Duitse theoloog Eugen Drewermann een preek verbod op, nadat hem begin ok tober 1991 al de leerbevoegd heid aan de RK theologische hogeschool in die stad ontno men was. Aanleiding voor het preekverbod was een interview in het kerstnummer van het Duitse weekblad Der Spiegel .waarin Drewermann een groot aantal leerstellingen op de kor rel nam. Hij verweet de kerklei ding onder meer bepaalde vor men van bijgeloof dwingend aan de mensen op te leggen. Sprankje hoop .Als aartsbisschop Degenhardt gelooft, op last van Rome Eugen Drewermann uit de RK Kerk te moeten zetten, zeggen wij hem, dat duizenden gelovi ge christenen Drewermann ook daarna nog als hun zielzorger en hun sprankje hoop nodig blijven hebben", zo verwoordde Veronika Schumacher van de 'Drewermann-Solidariteits- kring Paderborn' de gevoelens van de deelnemers. „Ons pro test betreft het gebrek aan plu ralisme, het gebrek aan toleran tie, het gebrek aan liefde. Wan neer leert de kerk als instituut eindelijk eens om te gaan met ongemakkelijke critici en ver nieuwers?" Daarna sprak Drewermann's adviseur Peter Eichert. Hij wees erop dat aartsbisschop Degenhardt zijn maatregel heeft genomen, zonder het lo- peride gesprek met Drewer mann af te wachten. „De bis schop moet niet zeggen, dat hij een ketter is en hem met een strafproces dreigen. Zo gaan we niet met elkaar om. Hij zou moeten zeggen dat'hij vindt dat iemand een ketter is. Dan kan ik namelijk zeggen, dat het me pijn doet. En dan kunnen we met elkaar in gesprek komen. Dat is hard nodig. Maar we spreken niet meer de taal van de liefde, van de theologische discusssies. Dan zouden de deuren van dit paleis zich ope nen. Nu wordt de taal van de macht en van het kerkelijk recht gesproken." Met een beroep op het kerkelij ke wetboek (canon 1321) be toogde Eichert dat bisschop De genhardt de regels van het ker kelijk recht overtreedt, als hij Demonstratie in Paderborn voor Drewermann Drewermann met excommuni catie bedreigt door hem van ketterij te beschuldigen. „Dat kan alleen als het evident is dat iemand een ketter is. Daarvoor is nodig dat die zelf met de be schuldiging instemt, dat hij de katholieke dogma's loochent. Maar de hele wereld kan zien dat Drewermann ten diepste de katholieke leer niet loochent, maar juist, wil uitleggen en in de taal van de twintigste eeuw begrijpelijk wil maken." Drewermann was zelf niet op de demonstratie aanwezig. Wel droegen deelnemers een grote foto van hem mee, met als op schrift: „Eugen Drewermann zet de theologie weer met beide FOTO-PERS UNIE benen op de grond." Zaterdag morgen gaf de theoloog gewoon college. In een propvolle colle gezaal ging hij in op de diepere theologische achtergronden van het conflict met bisschop Degenhardt en de Duitse bis schoppenconferentie. Zijn. col lege werd herhaaldelijk onder broken door applaus. KAMPEN "Hij was een van mijn persoonlijke vrienden en een van de beste docenten van de uni versiteit". Zo reageert prof. dr. Auke Jelsma, rec tor van de Theologische Universiteit in Kampen, op het overlijden gisteren van dr. Okke Jager die in de jaren zestig bekend werd door zijn avondover denkingen voor de NCRV- televisie. Hij was al gerui me tijd ernstig ziek. Velen waren steeds weer be nieuwd welk boek hij voor zijn overdenkingen uit zijn boeken kast zou plukken. Na zijn ver trek in 1973 naar de Theologi sche Hogeschool van de Gere formeerde Kerken in Kampen werd het stiller rond zijn per soon, maar hij bleef een veelge vraagd spreker. Okke Jager, op 23 april 1928 in Delft geboren, was na zijn stu die aan de Vrije Universiteit van 1952 tot 1956 predikant in het Zeeuwse Vrouwenpolder. Daarna werd hij predikant in Almelo. Déze functie combi neerde hij tot 1973 met die van radio- en televisiepredikant bij de NCRV. In 1973 verruilde Jager het ge meente- en mediawerk voor de functie van hoofddocent ethiek, evangelistiek en massa communicatie in Kampen. Ja ger werkte in deze functie veel samen met de onlangs gepen sioneerde docent ethiek dr. A. Dekker. "Okke Jager had een briljante taaltechniek. Hij was grandioos in de monoloog. Kri tisch en humoristisch in het schrijven en spreken. Wilde je een kerkdienst van hem bezoe ken, dan moest je ruim van te voren aanwezig zijn, want daar was altijd een geweldige be langstelling voor. Hij had een scherpe pen en was tegelijk wat terughoudend in de gewone di- "Zijn waardevolle inbreng aan de universiteit lag vooral in zijn brede visie op cultuur en ge loof. Hij heeft zich nooit op één specialisme laten vastpinnen. Hij is misschien mede daarom ook nooit hoogleraar geworden. Hij was in het algemeen ook met het type van een technisch manager, wat vandaag de dag steeds meer van een hoogleraar gevraagd wordt. Hij hield niet van vergaderen. Hij voelde zich haast schuldig als hij niet op zijn studeerkamer met een boek bezig was". deze cultuur zou kunnen mani festeren". In zijn afscheidscollege in sep tember 1988 hield Jager, die zich zichzelf als letterkundige beschouwde, een pleidooi voor een dichtelijker spreken over God. "Geloof moet worden ge wekt door verhalen en symbo len, zoals de pioniers van de zondagsscholen al begrepen. Als evangeliseren niet meer lukt, is de grondoorzaak dat wij niet hebben geleerd door dra matisering van begrippen als verzoening de verbeelding van anderen inwerking te stellen". Jager gaf vaak blijk van zijn verdriet over de onverschillig heid in de samenleving. On danks pogingen van de kerken het evangelie over te dragen, staan veel mensen daar hele maal niet op te wachten. Hij Okke Jager riep de kerken op zich niet door deze 'impasse van de onver schilligheid' te laten afschrik ken. Jager heeft ongeveer 'vijftig boeken op zijn naam staan. Be kend werden onder meer "De humor van de bijbel', 'Opkla ring, bijbellezen met verbeel dingskracht', 'De dood in zijn 1 en 'Geloven wordt onwennig' Boesak Fonds vrijgepleit van onjuistheden "Hij schreef met zijn pen over geweldig veel thema's, hij voerde ook een geweldige strijd tegen de dood. De discus sie zal nu wel losbreken of dat ook de angst voor de dood was. In ieder geval moest hij niets hebben van Kübler-Ross, en haar gesprekken over de dood. Hij vond dat je dergelijke ge sprekken over de dood niet moest aangaan. Hij is een van de gereformeerden geweest, die de luiken van de Gerefor meerde Kerken nog verder hebben opengegooid. Hij heeft gezocht naar de nieuwe vor men, waarin het geloof zich in KAAPSTAD - De Zuidafn- kaanse regering heeft geen on regelmatigheden kunnen con stateren bij het dr. Allan Boe sak Fonds voor gerechtigheid en vrede. Maar het fonds moet zich bij de overheid laten regis treren om op legale manier geld te werven bij het publiek. Dat is volgens ds. J. de Waal van de Nederduitse Gereformeerde Sendingkerk, de kerk van Boe sak, het voorlopig einde van een conflict tussen het bestuur van het fonds en de vroegere gemeente van Boesak, Belville bij Kaapstad. Boesak" moest in de zomer van 1990 het ambt van predikant in Belville neerleg-' gen nadat was komen vast te staan dat hij een buitenechtelij ke relatie onderhield met een tv-producente. Toen Boesak predikant in Bel ville was, stichtte hij het fonds om bij kerken en andere orga nisaties in het buitenland geld te werven voor projecten van christenen en kerken in Zuid- Afrika. Uit het fonds werden onder meer cursussen en confe renties betaald tijdens welke kerkleden een beter beeld kre gen van de politieke situatie in Zuid-Afrika. Omdat het fonds aan de kerk werd gelieerd, hoefde Boesak geen registratie bij de overheid te vragen. Ker kelijke organisaties zijn in Zuid-Afrika vrijgesteld van elk toezicht op de manier waarop zij geld inzamelen. GARDEREN - Als gods dienstdocenten er niet in slagen hun vak een be langrijke plaats te geven in het lesprogramma, zul len de godsdienstlessen langzamerhand verdwij nen. Dat stelde drs. R. F. Smit, on derwijskundig medewerker van het Christelijk Pedago gisch Studiecentrum in Hoeve laken, op een conferentie over godsdienstonderwijs in in het middelbaar beroepsonderwijs in Garderen. Voortaan mogen scholen voor middelbaar be roepsonderwijs zelf bepalen of ze ruimte reserveren voor le vensbeschouwelijke vorming. Ze mogen van godsdienst een keuzevak maken of het inpas sen in een groep verplichte vak ken. Ze kunnen de vrije ruimte echter ook met andere vakken invullen. Voor godsdienstdo centen staat er nogal wat op het spel. De docenten moeten kun nen aantonen van welk belang hun vak is bij de invulling van de nieuwe certifikaateenheden. Smit raadde het de docenten af om hun vak gescheiden te hou den van het overige'onderwijs aanbod. "Het is de vraag of leer lingen uit vrije keus de gods dienstlessen willen volgen. Dat zal heus niet gebeuren. Het is beter de levensbeschouwelijke vorming'in te passen in een an dere certifikaateenheid. De do centen economie en godsdienst kunnen bij voorbeeld samen werken in een lessenserie over schaarste, welvaart en welzijn. Want bij die onderwerpen is een levensbeschouwing van. groot belang". Hij hamerde erop dat de docen- LISSE Kardinaal Simo- nis verkeerde zaterdag te midden van oude beken den. Hij was terug op zijn oude Sint Josephschool in Lisse die dit jaar 125 jaar bestaat en waar hij zelf van 1937 tot 1943 iri de school banken zat. Voor oude bekenden ging hij zaterdag in de Agathakerk voor in een eucharistieviering waar in hij het onderwijs prees dat hij in Lisse heeft gehad. Naja ren zag hij zijn vroegere leer krachten meester Kapel en juf frouw Van der Eist weer terug. „Ik heb veel aan deze mensen te danken. Ze gaven mij een stuk sociale vorming, waarvan ik met zonder kan. Tot op de dag pluk in de vruchten van wat zij hebben verteld". De kleine Ad Simonis woonde aan de Grachtweg waar zijn va der een tandartspraktijk had. Met zijn zeven zussen en drie broers ging hij dagelijks ter kerke. „Iedere dag voordat de school begon gingen we naar de Agathakerk. Ik vond het niet al tijd leuk om naar de kerk te gaan. Mijn moeder die dat wel kon begrijpen zei dan: 'Ga toch maar, want het komt je later van pas", zo vertelde hij in zijn Al spoedig raakte hij in de ban van de kerk. „Ik vond het fasci nerend om thuis en op school te horen over Onze Lieve Heer. Ik kwam er al snel achter dat God van de mensen houdt. Nie mand wordt immers zo maar op de wereld gezet. Ik wilde dan ook niets liever dan de bood schap van God overbrengen op anderen". Hij zegt de geur van de toenma lige Josephschool nog altijd te ruiken. „De klassen in die tijd zaten propvol. Als het geregend Beslissende keuze -eid rw< 0FD1 spolit irden' Sk103 Sjerwa ali t Hoe tt zie in h< med Hij den.,, BERICHTEN dat de Amerikaanse regering overweegt miljard dollar kredietgaranties die Israël nodig heeft v opvangen van immigranten uit de vroegere Sovjetunie, toe te kennen op voorwaarde dat Israël geen nederzetti meer bouwt in de bezette gebieden, plaatsen premier voor het dilemma waarvoor hij altijd heeft gevreesd, kwesties raken Israël op zijn gevoeligste punten. De de terugkeer uit de diaspora, is zelfs de kern van het bc van Israël. Maar voor een groot deel van de bevolking even essentieel Israël uit te bouwen tot aan zijn 'bijbelse jc1 zen'. Dit 'Eretz Israel' leeft zelfs sterker dan ooit na de vej ring van de westelijke Jordaanoever in 1967. TOEN zij in 1990 aantrad, werd Shamirs nieuwe coaliti confronteerd met de onmogelijke taak die idealen te v< nen. Elke door hem geleide regering zal er een prioritef maken de bezette gebieden volledig te koloniseren zodat facto worden geannexeerd en niet meer als onderpand ku worden gebruikt bij een vredesregeling met de Palesti Voor zover hijzelf nog aan dat beleid zou hebben getwi werd hij door zijn religieuze partners systematisch onder gezet om nog meer nederzettingen te bouwen. Het op gang komen van de stroom immigranten eind heeft voor Israël echter niet zozeer de noodzaak als wel vaarlijke beperkingen van dat beleid aangetoond. De manier om meer dan een miljoen immigranten op te vang door hen ook onder te brengen in de bezette gebieden. Th tisch is dat zelfs het hoogste ideaal voor figuren als Sharr -1 de orthodoxe religieuzen doordat het de aliyah combii r met de realisatie van Eretz Israël. Maar een dergelijke n/"' mentale taak betekende dat Israël meer dan ooit was aanj zen op de internationale goodwill. Op het moment dat he grootste idealen binnen bereik lijkt te hebben, moet Israë geven dat het zijn eigen lot niet in handen heeft. Het creëren van voldoende huisvesting en werkgelegerj gaat de reserves van Israël ver te boven. Zonder massale ciële hulp van de VS zou het daardoor in zijn zwaarste e mische crisis zijn gestort. Om de nodige kredieten te kri heeft het dus beloften moeten doen. De belangrijkste w< het de immigranten niet in de bezette gebieden zou hui ten. Dat dit toch is gebeurd, stond al vrijwel op voorhand maar zonder de Golfoorlog zouden de gevolgen wellicht der ernstig zijn geweest. De 'nieuwe wereldorde' maakt voor president Bush echter noodzakelijk beloften tegei de Arabische wereld na te komen. Hij had geen andere dan de bankgaranties aan Israël in te trekken om het te gen deel te nemen aan het vredesoverleg. ten er zelf voor moeten zorgen dat godsdienst niet in de marge verdwijnt, maar een centraal vak wordt waar leerlingen niet buiten kunnen. "Docenten moeten zelf thematieken aan dragen omdat anders niemand het doet". Dr. Tj. van den Berk, universi tair hoofddocent catechethiek en godsdienstpedagogiek in Utrecht, inspireerde de docen ten tot een nieuwe invulling van hun vak. "Godsdienston derwijs in deze geseculariseer de tijd is alleen mogelijk als er een revolutie plaatsvindt. De bijbel en de kerk passen niet meer bij de levensbeschouwing en de cultuur van jongeren. Re ligieuze ervaringen beleven zij in de popmuziek, in de cultuur van kleding waar alles om mer ken draait. We moeten de les stof niet meer uit de theologie halen, maar uit het leven". "Drie kwartier godsdienstles volgens een vaste structuur is de dood in de pot. Stuur de jon gens de straat op met een foto toestel of videocamera om de armoede in beeld te brengen. Ga een dag naar het Anne Frankmuseum of een fitness centrum, want daar gebeurt wat met jongeren, daar wordt hun verbeelding in werking ge zet. En dat is de kern van gods- dienstonderwij s" BEROEPINGEN Evangelisch Lutherse Kerk Aangenomen naar Zutphen (part-time) mevr. H G.A.J. Günther-van Dijk te Deven ter die tevens part-time predikant te De- Dat was een riskante optie. Zoals velen hadden ge\P schuwd, was het voor Shamir inderdaad een aanleiding r nog harder op te stellen. Maar die Amerikaanse beslifs. heeft ook Jeruzalem verplicht te kiezen. Geen enkele I: sche regering kan zich permitteren te kort te schieten t( over 'thuiskomers'. Maar Shamir kan zich evenmin per ren zijn nederzettingenbeleid op te geven. Het zou hemfei van zijn electorale achterban kosten en betekenen dat hj nieuwe coalitie met de religieuzen mag vergeten. iljNKELE maanden voor de wellicht meest cruciale verki gen in het bestaan van Israël staat Shamir daarom voo wellicht moeilijkste keuze. Om politiek te overleven en wikkelingen verder te bepalen, zal hij compromissen mt sluiten over zijn dierbaarste idealen. Van die keuze zal gen of hij na de verkiezingen van juni nog zal kunnen sen over de toekomst van zijn land. Het worden onz maanden en die zullen tot gevolg hebben dat het 'vredt ces' nogmaals wordt onderbroken, maar dat was a) lange delijk. .jEKS i Ime A> )esti sPsÊ Ayd in din| Am: konc b Jr Wij geloven. Maar niet in: t~~ I "je leert er maar mee leven'.' ntrc had en de jasjes hingen op de gang rook je een vreemde geur, die door het hele gebouw ging". De kardinaal komt de laatste ja ren maar zelden in zijn geboor tedorp. „Omdat mijn moeder drie jaar geleden is overleden heb ik geen familie meer in Lis se wonen. Het eerste wat ik bij mijn terugkeer deed was dan ook het opzoeken van het graf naast de Agathakerk van mijn vader en moeder. Als je daar dan staat gaap er allerlei ge dachten door je heen van het Lisse van vroeger". Kardinaal Simonis sprak aan het einde van de mis de vurige wens uit dat de Josephschool haar katholieke identiteit trouw blijft. „Er worden genoeg vragen gesteld over de toe komst van de katholieke kerk. Belangrijk blijft dat kinderen op school katechese krijgen en leren bidden. Geloven is net zo iets als eten en drinken. Het brengt mensen respect bij voor zichzelf en de medemens". Uitgave Kantoor Telefoon: Postadres Hoofdkantoor Telefoon: Postadres- 071 -122 244 071 - 134 941 Postbus 112300 AA Leiden Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk 070-3190 933 070-3906 717 Postbus 9. 2501 CA Den Haag Directeur/hoofdredacteur: J Leune. Adjunct-hoofdredacteur J. Timmers. Secretariaat directie/hoofdredactie (tel 070 - 3190 8 Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel' 070 - 3190 815): A van Rijn (chef), W Bunschoten, drs. C. van Haersma Buma. A van Holsteir E. Huisman, H Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R. de Roo, drs K Vera Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator), B. Jansma, H Piet Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra. drs P van Velthoven Foto (tel 070 - 3190 838): M Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S. Pieterse Opmaak (tel: 070 - 3190 831): Ch. Bels (chef), A. de Bruljn, W. Diekstra, L. Hef J. Hofmeester, C de Kier, H. Nieuwmans, H. Schneider. Redactie-! (tel. 070-3190 819): T. Kors De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van: - freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied, I - de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, el dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederlaf België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H. Leber, drs. K M. van de Ven en P Vogels. De parlementaire redactie bestaat uit R in (chef), H Bijlev'eld, D Hofland, P. Koopman, D van Rietschoten en K. - het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus, - de volgende correspondenten in het buitenland: drs. D J van den Bergh I (Peking), drs. H. Botje (Tunis), A. Courant (Athene), R Hasselerharm (Johannesburg), drs. A Heering (Rome), B van Huët (Parijs), M de Konini (Washington), F. Lindenkamp (Sao Paulo), R Simons (Londen), drs R Vund (Moskou), W Werkman (Jeruzalem), G. van Wijland (Belgrado). F Wijnandf (Bonn), J. Wijnen (Brussel). De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve verta publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London Vertaalste*; M de Cocq n 08.30 tot 17.00 u Nabezorging Telefoon 071 -122 248 op ma. t/m vr. var 15.00 uur Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw) Bij automatische betaling, per maand ,SP 18.00 tot 19.00 u 27.00 79,80 312,65 Bij betaling per acceptgi per maand per kwartaal per jaar Het abonnementsgeld d 28,20 82,80 318,65 uit te worden voldaan. Advertenties Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244. Telefax voor uitsluitend advertenties 071 -134 941 Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 n Bankiers ABN/AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 2