/oorstellen De Klerk voor
NC moeilijk te verkroppen
losnië-Hercegovina hopeloos verdeeld
Meeste olieleveranties aan
Zuid-Afrika door Engeland
CHRISTIE'S
BUITENLAND
Shamir houdt vast aan
vervroegde verkiezingen
Leger Algerije smoort Italiaanse staatssecretaris verdacht van corruptie
protest in de kiem
1
w
Gou/uwt
ZATERDAG 25 JANUARI 1992
erkloosheid in Europa
oven de negen procent
USSEL - Eind november van het afgelopen
r had 9,3 procent van de Europese beroepsbe-
1 king geen werk. Het aantal werklozen is in
ijaar tijd met bijna een vol procent gestegen,
jspjblijkt uit cijfers van de EG-commissie. De stij-
va g betekent dat het hoogste werkloosheids
percentage sinds de Gemeenschap (in 1983) be-
j met een regelmatige publicatie van de
rkloosheidscijfers. Ondanks het feit dat in
xemburg het aantal werklozen in een jaar tijd
lt tien procent is toegenomen heeft dat land
2 steeds de laagste werkloosheidsgraad van
EG-landen. In het Verenigd Koninkrijk is
aantal werklozen in een jaar tijd met niet
ider dan 40 procent gegroeid. Exacte cijfers
jr de situatie in Nederland heeft de EG-com-
;sie niet.
DEN HAAG Het Vere
nigd Koninkrijk is be
trokken bij de meeste
olieleveranties aan Zuid-
Afrika, die in weerwil van
het olie-embargo van de
Verenigde Naties nog
steeds doorgaan.
Dit blijkt uit cijfers van het
„Shipping Research Bureau"
(SRB), een Nederlandse in
stelling die nagaat van hoe
Zuid-Afrika zijn olie betrekt.
en welke maatschappijen olie
verschepen. De gegevens .zijn
voor de eerste maal in Zuid-
Afrika zelf gepubliceerd, door
de „Weekly Mail". Het open
baar maken van informatie
over de bevoorrading met olie
is een misdrijf dat met maxi
maal zeven jaar gevangenis
kan worden bestraft. Nog
steeds, aldus het SRB, worden
de namen van tankers die
Zuidafrikaanse havens aan
doen uitgewist of overgeschil
derd. In het radioverkeer wor
den codenamen gebruikt, in
ladingbrieven onjuiste be
stemmingen genoemd, en aan
de exportlanden worden ver
valste documenten over het
lossen van de lading overge
legd. Het SRB heeft voorlopi
ge cijfers verzameld over de
periode van begin 1989 tot juli
1991 en tot eind 1991. Uit Ne
derland vertrokken dertien
schepen met 1,1 miljoen ton
olieprodukten, die echter niet
uitsluitend Zuidafrikaanse
havens aandeden.
Dertig jaar cel voor
moord op jezuieten
SAN SALVADOR - Twee officie
ren van het Salvadoraanse leger,
een kolonel en een luitenant, zijn
gisteren tot dertig jaar gevangenis
straf veroordeeld wegens de moord
op zes jezuieten en twee van hun
werknemers. De moorden werden
op 16 november 1989 gepleegd op
het terrein van de door de jezuïe
ten geleide universiteit. In El Sal
vador voerden op dat moment het
linkse FMLN, het Bevrijdingsfront
Farabundo Marti, een offensief te
gen het Salvadoraanse bewind. De
moorden leidden tot heftige reac
ties in de wereld.
China lokt
toeristen
met jachtgebied
PEKING - In het Wuling-geberg-
te bij Peking is een nieuw jachtge
bied opengesteld waarmee China
buitenlandse jagers en toeristen
hoopt te trekken. Het is voor het
eerst sinds de communistische re
volutie dat het traditionele tijdver
drijf van de vroegere Chinese kei
zers in noordelijk China in ere
wordt hersteld, meldde persbureau
Xinhua gisteren. Het jachtgebied
40 vierkante kilometer groot. Vol
gens Xinhua is het hele terrein van
een afrastering voorzien en kan er
onder meer worden geschoten op
fazanten, geiten en herten.
Pentagon bezuinigt
op wapensystemen
WASHINGTON - Het Pentagon wil bezuini
gen op een reeks dure wapensystemen, waar
onder de B-2 bommenwerper en de Zeewolf
onderzeeër. De VS willen hun defensiebe
hoeften niet langer afstemmen op futuristi
sche Sovjet-wapens, die door de instorting
van het communistische rijk nooit meer ont
wikkeld zullen worden. President George
Bush zal dinsdag in zijn State of the Union,
de jaarlijkse toespraak tot het Congres, ont
hullen welke bezuinigingen zijn regering
met ingang van het begrotingsjaar 1993 op
defensie wil doorvoeren. Binnen het Ameri
kaanse leger wordt verschillend op de nieuwe
strategie gereageerd. Sommige hoge militai
ren vrezen dat de Amerikaanse industriële
basis voor de produktie van complexe wa
penssystemen verloren zal gaan als de tech
nologie „op het schap" blijft staan.
IAYM0ND HASSELERHARM
NTNESBURG
jen referendum houden
er een interim-regering
pt veto-recht voor de
jnken is ondemocra-
ph". zei ANC-leider Nel-
Mandela gisteren in
reactie op aankondi
gen van de Zuidafri-
president De
|rk. De Klerk uitte in
weinig verrassende
[spraak bij de parle-
htsopening opnieuw
fi wens voor het vormen
een overgangsrege-
l met deelname van de
rte bevolking. Hij wil
Iter de blanke bevol-
Ig veto-recht geven.
1 Conventie voor Democra-
Zuid-Afrika (Codesa)zal
Stomende maanden probe
ren grondwet voor een inte
rim-regering te maken, die ver
volgens aan alle Zuidafrikaan
se kiezers wordt voorgelegd.
President De Klerk wil echter,
conform eerdere toezeggingen,
de blanke kiezers een veto
recht geven. „Als de blanken
niet akkoord gaan met de voor
stellen. dan moeten we op
nieuw beginnen", zei minister
van buitenlandse zaken Pik
Botha gisteren. Voor het ANC is
dat moeilijk te verkroppen, om
dat daardoor een eventueel
meerderheidsbesluit van de
Zuidafrikaanse bevolking kan
worden getorpedeerd door een
blanke minderheid.
„President De Klerk is arro
gant", zei Mandela gisteren. Hij
is boos over De Klerks opmer
kingen dat het huidige parle
ment (zonder zwarten) voorlo
pig nog alle macht zou houden.
„Codesa is geen parlement is
heeft geen wetgevende macht",
zei De Klerk. Feitelijk heeft hij
daarin gelijk, maar Codesa is
een politiek orgaan dat snel het
belang van het huidige parle
ment zal overstijgen. De Natio
nale Partij van De Klerk heeft
voorlopig nog de technische
mogelijkheid om besluiten van
Codesa wettelijke kracht te ont
houden. In de praktijk zal dat
echter een moreel en politiek
onhaalbare optie zijn, omdat in
Codesa alle belangrijke politie
ke stromingen, exclusief de
conservatieven, zijn vertegen
woordigd. „Codesa is onmis
baar", meent ook De Klerk.
Starre houding
De Klerk deed gisteren ook een
hartstochtelijke oproep aan de
Conservatieve Partij (CP) om
mee te doen aan de onderhan
delingen. De CP is de enige gro
te politieke partij die niet mee
doet aan de besprekingen die
een eind moeten maken aan de
blanke dictatuur. „Wij erken
nen het zelfbeschikkingsrecht
van afzonderlijke volkeren",
zei De Klerk, die echter tegelij
kertijd een blanke volksstaat
praktisch onhaalbaar noemde.
Juist over zo'n eigen staat wil
de CP graag onderhandelen.
Voorlopig zal de CP geen ge
hoor geven aan de uitnodiging
van De Klerk, omdat de partij
eerst de vruchten wil plukken
van haar starre houding. Medio
februari hoopt de partij in Pot-
chefstroom De Klerks Nationa
le Partij opnieuw een regionale
nederlaag toe te brengen. Dat
zal De Klerk niet acute politie
ke moeilijkheden brengen,
maar het is slecht voor het zelf
vertrouwen van de Nationale
Partij. Het zou kunnen leiden
tot een verrechtsing van stand
punten bij de NP, om zo verder
stemmenverlies te voorkomen.
De Klerk en de zijnen hopen in
stilte op een breuk in de CP tus
sen voor-en tegenstanders van
deelname aan onderhandelin
gen. Tot nu toe is die hoop ech
ter tevergeefs.
Terwijl De Klerk binnen zijn
toespraak hield, waren buiten
tienduizenden ANC-aanhan-
gers bijeengekomen om hun ei
gen 'parlement voor het volk' te
openen. In toespraken van
ANC-leiders Busak en Sisulu
werd benadrukt dat het blanke
parlement snel moet verdwij
nen en dat er binnen zes maan
den een overgangsregering
moet zijn gevormd.
Ritueel
De Portugese
minister van justitie
Cavaco Silva veegt
zijn handen
schoon, nadat hij
een hoeveelheid
cocaïne in een
verbrandings
installatie heeft
gegooid. De
Portugese politie
maakte een
hoeveelheid van
430 kilo cocaïne
buit, die vervolgens
'ritueel' werd
verbrand.
FOTO: EPA
Herdenking van
„Bloody Sunday"
in gespannen
sfeer
LONDONDERRY - Het is
morgen precies twintig jaar ge
leden dat het Britse leger in het
katholieke Noordierse London
derry het vuur opende op beto
gers. Er vielen dertien doden op
de dag die de geschiedenis is
ingegaan als ..Bloody Sunday".
In Londonderry wordt een
grootscheepse herdenkings
bijeenkomst gehouden.
Die herdenking speelt zich af in
een gespannen sfeer. Het ge
weld in Noord-Ierland is de
laatste tijd weer zo opgelaaid
dat het doet denken aan de don
kere tijden aan het begin van
de jaren zeventig. „Bloody Sun
day" sloeg de hoop op vrede in
Ulster aan dijggelen en dreef
jonge nationalisten in de armen
van het IRA dat een opleving
doormaakte. Op politiek gebied
leidden de gebeurtenissen tot
een opschorting van de Stor-
mont, het protestantse parle
ment, dat de provincie bestuur
de, en tot plaatsing van Ulster
onder direct bestuur van Lon
den.
p:
als je
flexibt
ir derti
de ki
EVO In andere
iblieken mag oud-pre
nt Tito van het voor
lig Joegoslavië van zijn
L el zijn getrokken, in
;ië-Hercegovina, siert
portret nog immer de
tare ruimtes. Vanaf
itel dat ooit voor de
ische Winterspelen
gebouwd, vanaf de
van het parlements-
)uw en van achter het
wejeer eenieder toe,
termg zjjn erfenis, de socia-
Ische federatie Joego-
fië, nog steeds bestaat.
|r de inwoners van Bosnië-
legovina weten wel beter,
fcien in dat Europa vorige
Qn(k een einde heeft gemaakt
Joegoslavië door Slovenië
;gegevtroatlè als zelfstandige sta-
oinnenF erkennen. Maar wat ze
ij te reliweten' is dat Bosnië (nog)
niet erkend werd. Eerst moet er
een referendum komen, eerst
moet de bevolking zich klip en
klaar uitspreken voor zelfstan
digheid, zo luidt de eis die Eu
ropa stelt. Reden voor de meer
derheid van de bevolking, de
moslims, om onmiddellijk een
dergelijk referendum te willen
houden. ..Een volksstemming
is het meest democratische
middel om de wil van het volk
vast te stellen", aldus moslim
leider Cengic aan de vooravond
van het parlementairde debat
over de kwestie. Van hem is er
kenning van Bosnië ook hard
nodig. Eigenlijk kan hij niet
eens wachten op het referen
dum. „Europa moet niet wach
ten tot na het referendum: eco
nomisch worden we gewurgd.
We liggen tussen Kroatië en
Servië in, we zijn van de buiten
wereld afgesloten. Zelfs voed-
seltransporten worden tegen
gehouden. Nog even en we lij
den werkelijk honger. Alleen
als zelfstandige staat kunnen
we gaan onderhandelen over
een transit-regeling en kunnen
we eigen geld introduceren",
stelt hij vast. Als vice-premier
is hij verantwoordelijk voor de
economische staat van de repu
bliek. „Als het nog even zo
doorgaat, zullen de moslims
niet meer voor of tegen onaf
hankelijkheid stemmen, maar
alleen stemmen voor brood op
de plank".
Fel tegen
Maar Bosnië zou Bosnië niet
zijn, als het referendum niet
omstreden was. De Serviër, die
44 procent van de bevolking
uitmaken, zijn fel tegen. Poli
tiek leider Karadzic, namens de
Servische minderheid: „Wij
hebben ons eigen referendum
al gehouden en ons op basis
daarvan al afgescheiden van
Bosnië. We willen niet buiten
Joegoslavië leven. Bosnië mag
gerust zelfstandig worden,
maar zonder ons. We boycotten
het referendum".
Niet voor niets wordt Bosnië
Joegoslavië in het klein ge
noemd. Nergens leven mos
lims. Serviërs en Kroaten zo
kris kras door elkaar als juist in
deze centrale bergachtige repu
bliek. Dat het etnisch geweld,
dat buur-republiek Kroatië al
maanden teistert, nog niet is
overgewaaid, lijkt slechts te
danken aan het feit dat nie
mand nog het eerste schot heeft
durven te lossen. „Als het tot
een burgeroorlog komt, zal
deze van huis tot huis, van flat
tot flat worden uitgevochten",
voorspelt vice-premier Cengic.
Hij toont zich overigens gema
tigd optimistisch over de kans
dat de burgeroorlog aan Bosnië
voorbij gaat. „De burgers heb
ben gezien tot welke ellende
die zinloze strijd in Kroatië
heeft geleid en de internationa
le gemeenschap is aanwezig om
het gevaar te keren", somt hij
twee redenen op. „Het is nu
trouwens winter en veel te
koud om te vechten", voegt hij
als derde argument toe. Karad
zic is pessimistischer: „Als de
moslims hun zin doordrijven
en ons een referendum opdrin
gen, dan kan dit de opmaat tot
een etnisch en religieus conflict
zijn". De ongeschreven wet dat
Bosnië alleen via consensus be
stuurd mag worden, kan vol
gens hem niet worden doorbro
ken. Geschrokken van zijn ei
gen woorden neemt hij deze ge
deeltelijk weer terug: „Het refe
rendum zal niet tot een openlij
ke strijd leiden, alleen zullen de
Serviërs niet meedoen aan de
volksstemming. Wij willen dat
de stemming wordt uitgesteld
totdat Bosnië is omgevormd tot
een unie van zelfstandige kan
tons a la Zwitserland. Maar we
zullen er geen oorlog om begin
nen". Zijn eerdere uitspraken
in de lokale pers als 'referen
dum is oorlog' moeten be
schouwd worden als peptalk
voor eigen parochie.
Het idee van kantonisering
waarbij Bosnië wordt opge
deeld in een moslim-deel, een
Kroatisch deel en een Servisch
deel is, afgezien van de prakti
sche haken en ogen - de bevol
king woont te veel door el
kaar - voor de moslims niet
aanvaardbaar. Dan zal de repu
bliek eenvoudigweg opgedeeld
worden tussen Servië en Kroa
tië, zo is de vrees. Dit wordt
slechts versterkt door recente
signalen over een mogelijk Ser-
visch-Kroatisch bondgenoot
schap. „We moeten de anti-Ser
vische coalitie van heden ten
dage verbreken. Dat kan met
steun van de Kroaten in het
westen van Hercegovina. Zij
beschouwen zichzelf als onder
deel van Kroatië, ze gebruiken
ook Kroatisch geld", aldus Ka
radzic. Om commentaar ge
vraagd houden de Kroatische
leiders zich op de vlakte. Uit
spraken van president Tudj-
man van Kroatië als zou deze
republiek best een stuk van
Bosnië willen hebben, wijzen
echter uit dat angst van de mos
lims niet geheel ongegrond is.
Zij willen ten koste wat het kost
de eenheid van hun republiek,
maar Cengic realiseert zich ter
dege dat de macht van de rege
ring daartoe echter beperkt is:
„Als de Serviërs inderdaad bar
ricades opwerpen en hun een
zijdig uitgeroepen zelfstandig
heid met geweld gaan verdedi
gen. dan kunnen we weinig
JERUZALEM - Hoewel
de kabinetscrisis in Israël
is bezworen, houdt pre
mier Yitzhak Shamir vast
aan vervroegde verkiezin
gen.
Shamir raakte zondag zijn
meerderheid in de Knesset
kwijt, toen twee kleine rechtse
coalitiepartijen opstapten uit
protest tegen de Israëlische
deelname aan de vredesconfe
rentie voor het Midden-Oosten.
De tweemansfractie van Tzo-
met is overstag gegaan, waar
door Shamir weer precies een
meerderheid van 61 van de 120
Knessetzetels heeft.
Een naaste medewerker ver
klaarde gisteren dat Shamir
niettemin van mening is dat al
leen door vervroegde verkiezin
gen een uitweg kan worden ge
vonden uit de moeilijke bin
nenlandse politieke situatie als
gevolg van het vredesoverleg
met de Arabische buren. Als
meest waarschijnlijke verkie
zingsdatum wordt juni ge
noemd. Maar een beslissing
over een datum zal Shamir in
samenspraak met de oppositie
van de Arbeiderspartij moeten
nemen. Hij heeft namelijk de
steun nodig van die partij voor
een motie om de Knesset te ont
binden. een stap die nodig is
om het reguliere verkiezings
tijdstip van 3 november te kun
nen vervroegen. De jongste kie
zerspeilingen wijzen er op dat
de Arbeiderspartij, die bereid is
tot meer concessies in ruil voor
vrede met de Arabieren, haar
achterstand op Shamirs rechtse
Likud-blok fors aan het inlopen
'i TJi» F f, fTT
"Tr""Y"
DIT IS EEN PUBUKATIE VRN HET NATIONAAL INSTITUUT VOOR DE SPORTGEZONOHEIOSZORG EN DE STICHTING CONSUMENT EN VElUGHED -
daaraai
dei-
h
IS
ALGIERS - Met groot
machtsvertoon rond de
moskeeën in de funda
mentalistische buurten
van Algiers hebben het Al
gerijnse leger en de op
roerpolitie gisteren protes
ten tegen de onderdruk
king van de islamitische
politieke beweging in de
kiem gesmoord.
Bij de es-Sunna moskee loste
de politie twee salvo's waar
schuwingsschoten en werden
ook enkele traangasgranaten
afgeschoten om een menigte
van ongeveer 500 mensen te
verspreiden. Bij de Kouba-mos-
kee in Algiers, waar functiona
rissen van het Islamitische
Reddingsfront (FIS) het vrij
daggebed leidden, werden met
pantserwagens minstens 200
agenten van de oproerpolitie
aangevoerd. De in volledig rel-
lentenue gestoken agenten
werden ondersteund door wa
terkanonnen. De deelnemers
aan de dienst in de Kouba-mos-
kee gingen vreedzaam uiteen
nadat FIS-functionaris Mo
hammed Said de aanhang van
het front tot kalmte had ge
maand en de overheid had ge
waarschuwd geen bloedbad uit
te lokken. Verscheidene Alge
rijnse en buitenlandse journa
listen die de dienst versloegen
werden gearresteerd.
Het front maakte gisteren be
kend dat Othmane Aissani tot
plaatsvervanger van de gear
resteerde leider Abdelkader
Hachani is benoemd.
ROME - De christen-democra
tische staatssecretaris van fi
nanciën, Carlo Merolli. is voor
de rechtbank van Milaan ge
daagd wegens zijh betrokken
heid bij een gigantische btw-
fraude.
Tegelijk zijn vier Milanese on
dernemers gearresteerd en is
een onderzoek ingesteld naar
eventuele medeplichtigheid
van politie en politieke partij
en. De affaire draait rond 40 ton
koper, aluminium en tin, die
werd ingevoerd door twee in
Milaan gevestigde firma's.
Daarbij werd de volgens de EG-
normen verschuldigde btw niet
betaald, omdat de importeurs
verklaarden dat het metaal
weer naar derde landen zou
worden uitgevoerd. Dat laatste
gebeurde echter niet, zodat in
totaal circa 80 miljoen gulden
aan belasting werd ontdoken.
Ondanks deze kolossale fraude
ten nadele van de staat werden
de bewuste metalen vervolgens
vrolijk doorverkocht aan Itali
aanse staatsbedrijven.
De verantwoordelijke politici
en ambtenaren knepen daarbij
een oogje toe. Volgens officier
van justitie Celestina Gravina
werd kwistig met smeergeld ge
strooid en is het zelfs mogelijk
is dat de hele handel is opgezet
als een vorm van illegale subsi
diëring van politieke partijen.
Een kapitein van de Guardia di
Finanza. het legerkorps dat in
Italië de taken van douane en
financiële opsporingsdienst in
zich verenigt, bleek een 'eerlij
ke lastpost', de term waarmee
in Italië niet-corrupte ambtena
ren en politici worden aange
duid. Hij bracht de zaak aan het
rollen, maar werd overgeplaatst
naar de centrale directie in
Rome. Uit afgeluisterde tele
foongesprekken bleek dat daar
op was aangedrongen door
staatssecretaris Merolli.
5 februari in Wassenaar
Kosteloze taxatie
van uw kunst en antiek
GEHEIM VAN DE VLIEGENDE HOLLANDER
ihai Weer heeft „De Vrijheid" zee gekozen. En dit keer
me et naar huis toe. Maar Rob en Toon hebben nog een lange
e3°r de boeg. Ze zeilen langs de Californische kust met als
i da bestemming het Panamakanaal. Van daar zullen ze de At-
n !he Oceaan recht oversteken en Rob heeft al precies uitge-
Jled, wanneer ze IJmuiden zullen binnenlopen. Precies? Nou
r j kun je voor zo'n lange reis en dan nog wel met een zeil-
w nooit bepalen. En drie weken na hun vertrek, wanneer „De
d" zich midden op de Atlantische Oceaan bevindt, wordt
het vaarschema van Rob al bedreigd, want de barometer zakt
plotseling sterk. Dat betekent: storm op komst. Dat betekent in
negen van de tien gevallen, dat „De Vrijheid" mijlen uit haar
koers wordt geslagen, afgezien nog van de schade die het schip
kan oplopen. Maar Rob en Toon hebben wel voor hetere vuren
gestaan. Ze steken zich in hun oliegoed en wachten de bui af.
„Voorlopig zijn we nog niet in Amsterdam", zegt Toon, een beet
je mismoedig.
Rechercheurs
Guildford-zaak
toch voor rechter
LONDEN Het Britse hoogge
rechtshof heeft gisteren be
paald dat drie voormalige poli-
tiefunctionarisssen die ervan
worden verdacht geknoeid te
hebben met de bewijslast tegen
de „Vier van Guildford", alsnog
terecht moeten staan. In juli
werd de zaak tegen de recher
cheurs door een lagere recht
bank geseponeerd. De Vier van
Guildford werden tot levens
lang veroordeeld na te zijn aan
gewezen als de daders van IRA-
bomaanslagen in Guildford en
Woolwich in 1974. In oktober
1989 werden zij door het Hof
van Beroep op vrije voeten ge
steld omdat inmiddels was ko
men vast te staan dat de bewijs
last tegen hen niet deugde.
Christie's specialisten bezoeken op woensdag 5 februari van 10.00 tot 16.00 uur
Kasteel Oud-Wassenaar, Park Oud Wassenaar 1 in Wassenaar.
U kunt uw kunstvoorwerpen in Wassenaar vrijblijvend en kosteloos laten taxeren door
specialisten op het gebied van Schilderijen, Tekeningen, Grafiek, Zilver, Juwelen, Horloges,
Meubelen, Klokken, Sculpturen, Europese en Aziatische Ceramiek en Kunstvoorwerpen.
Glas, 20ste eeuwse Decoratieve Kunst, Judaica en Varia.
Voor een juiste taxatie is het van belang dat u het betreffende kunstvoorwerp meebrengt.
Van grote of kwetsbare objecten kunt u de specialist foto's toesturen of tijdens uw bezoek
tonen. Ook is het mogelijk, op afspraak, het object of de collectie bij u thuis te laten taxeren.
Onze specialisten adviseren u graag omtrent eventuele veiling van uw kunstvoorwerp.
Meegebrachte objecten die tijdens deze dagen voor veiling worden achtergelaten, zal Christie's
gratis voor u naar Amsterdam transporteren. U kunt ook dagelijks tijdens kantooruren bij
Christie's Amsterdam terecht voor kosteloze taxatie van uw kunstvoorwerpen.
Voor inlichtingen:
Christie's
Cornelis Schuytstraat 57, 1071 JG Amsterdam, Telefoon: (020) 575 52 55
