Ift im Kok wil rust in PvdA,
11 moet hij er voor liegen
IS
OPINIE
>or 3este J
,ARI gkUe 60mant
ZATERDAG 18 JANUARI 1992
K IN 'T HOUT
politici
'Hens? Dat is een vaak ge-
se vraag op verjaardags-
zljnkomsten. Het antwoord
t helaas bevestigend lui-
^Als het hun uitkomt ne-
I ook Nederlandse parle-
lariers en ministers het
\.o nauw met de waarheid,
treffend voorbeeld lever-
^dA-leider Wim Kok deze
bij de presentatie van
[apport van de commissie-
I toonde zich zeer ingeno-
Imet de conclusie van de
lnissie dat er geen mini-
1 in de sociale zekerheid
lworden ingevoerd. Bij de
iezige journalisten wekten
jrote verbazing. Hoe had-
het nu? Wim Kok, die
fcartij in totale ontredde-
I had gebracht met zijn
^ig dat harde ingrepen in
i de Ziektewet abso-
bioodzakelijk waren, die-
Wim Kok was nu in-
I weer tegenstander van
Irerder terugsnoeien van
ciale zekerheid..?
ievraagd ontkende de
Vleider dat hij ooit had
bt voor een mini-stelsel,
jaagde de aanwezigen uit
fen te geven waar hij ooit
Kan dien aard had gezegd,
lsluwe manoeuvre, omdat
I enkele journalist met een
Inboekje op zak loopt. Ter
pe kon dus niet bewezen
In dat de PvdA-voorman
pwezigen een rad voor de
togde te draaien.
J" helaas voor Kok er is
nog zoiets als een archief.
Daarin treffen we de rede aan
die de vice-premier eind vorig
jaar uitsprak op het historische
congres van zijn partij in Nij
megen. „Jonge mensen zijn
anders tegen zekerheid en be
scherming gaan aankijken dan
vorige generaties. Zeker, ze
willen ook net als hun ouders
een aantal basiszekerheden.
Maar daarnaast willen ze ook
zelf kunnen kiezen. In een sa
menleving van zelfstandige
mensen is een nieuwe afwe
ging nodig tot welke hoogte ri
sico's door de overheid dwin
gend moeten worden verze
kerd. Een grote eigen verant
woordelijkheid past bij ^mon
digheid en emancipatie", zei
Kok in Nijmegen.
Lans
De PvdA-leider wilde dus een
bezinning op de vraag in hoe
verre de staat de burger mag
dwingen zich tegen van alles
en nog wat te verzekeren.
Houdt iemand zo'n pleidooi als
hij van mening is dat er niets
veranderd behoeft te worden?
Nee, natuurlijk niet. Kok brak
in Nijmegen wel degelijk een
lans voor een nieuw stelsel
van sociale zekerheid, waarin
de staat alleen nog minimum
uitkeringen verstrekt en de
burgers zelf mogen uitmaken
hoeveel geld zij willen uitge
ven voor aanvullende uitke
ringen. Met andere woorden:
een mini-stelsel.
De Nijmeegse rede van Kok
kreeg veel bijval, vooral bui
ten de PvdA. CDA, VVD en
de werkgevers buitelden haast
over elkaar heen om de PvdA-
chef te prijzen voor zijn moed
en realisme. Maar kritiek was
er ook. Forse aantallen socia
listen verlieten de PvdA, al
was het met pijn in het hart en
een traan in het oog. Onder
die uittreders bevonden zich
ook veel vakbondsleden. De
FNV maakte er geen geheim
van dat de PvdA zeer zou
moeten veranderen, als zij in
de toekomst nog iets met de
tot dan toe geestverwante vak
centrale van doen wilde heb
ben.
De gevolgen van deze ontwik
kelingen voor de populariteit
van de PvdA bij de kiezers
bleken uit de opiniepeilingen.
De partij viel en bleef vallen
als een baksteen. Vandaag de
dag is zij op papier nog slechts
de derde of vierde partij van
het land, met ongeveer 25 ze
tels in de Tweede Kamer. De
PvdA is ook al tijden kleiner
dan D66, hetgeen sommige
CDA'ers al doet speculeren
over de vraag of hun partij na
de volgende verkiezingen wel
licht moet kiezen voor de De
mocraten als coalitiepartner.
Wolfson
De in de aanhef genoemde
commissie-Wolfson, die onder
voorzitterschap stond van de
gelijknamige Rotterdamse eco
nomiehoogleraar, moest in op
dracht van het PvdA-bestuur
nagaan hoe de Nederlandse
verzorgingsstaat gemoderni
seerd zou kunnen worden.
Omdat tegelijk de PvdA-lei-
ding hamerde op de noodzaak
dat ons land klaar gemaakt
moest worden voor de hevige
concurrentie in het 'nieuwe
Europa' en dat streven voluit
werd ondersteund door geest
verwante economen, was de
verwachting dat de commissie-
Nee dus. En waarom niet?
Omdat, zegt Wolfson, zo diep
snijden in de sociale zekerheid
per saldo te weinig zou opleve
ren. Wolfson die ook lid is van
de Wetenschappelijke Raad
voor het Regeringsbeleid,
heeft berekend dat ae druk
van de sociale lasten „met
hooguit acht miljard gulden"
zou dalen. Bovendien zouden
veel mensen zich dan weer
particulier bijverzekeren, zo
dat het netto voordeel voor de
burgers op slechts twee mil
jard zou uitkomen.
Het is dus veel logischer,
meent de commissie, dat de
politiek alle aandacht en moei
te gaat richten op het weer
aan het werk krijgen van
mensen die nu nog van een
uitkering leven. „Niemand
aan de kant", is dan ook de ti
tel van het rapport-Wolfson.
Dat doel wil de commissie be
reiken door onder meer jaar
lijks 90.000 banen scheppen,
bijvoorbeeld door subsidies te
geven aan bedrijven die uitke
ringsgerechtigden in dienst
nemen. Voorts zou de uitvoe
ring van de sociale wetten ge
moderniseerd moeten worden,
opdat er een einde komt aan
de huidige inefficiënte ver
snippering over sociale dien
sten, arbeidsbureaus, bedrijf s-
vereningingen, GAK's en
GMD's.
De commissie-Wolfson pleit
dus voor volumemaatregelen
en wordt daarin warm bijge
vallen door een 'opgelucht kij
kende Wim Kok', zoals vele
foto-onderschriften aangaven.
Dat doet het vermoeden rijzen
dat de PvdA-top, die lange tijd
zo stoïcijns haar verliezen leek
te incasseren, door het weglo
pen en -blijven van kiezers nu
toch wat nerveus begint te
worden. Sommigen vinden het
zelfs beter te zeggen dat het
Kok en de zijnen enigszins
dun door de broek begint te
Goed nieuws
Dat lijkt goed nieuws voor de
honderdduizenden wao'ers die
met angst en beven afwachten
wanneer en met hoeveel pro
cent hun uitkering gaat dalen.
Kunnen zij, nu Kok met
Wolfson van mening is dat
snijden in de sociale uiteringen
te weinig oplevert, weer rustig
gaan slapen?
Vergeet het maar. De ingrepen
in de wao en de ziektewet
worden door de PvdA-top be
schouwd als „gepasseerde sta
tions" waarover maar niet
meer gepraat moet worden.
Ook prof. Dick Wolfson, prof.
Rick van der Ploeg en al die
andere coryfeeen in de com
missie-sociale zekerheid zeg
gen dat. Waardoor nog maar
een conclusie mogelijk is: de
genoemde hooggeleerden heb
ben zich voor een karretje la
ten spannen. Hun rapport
heeft geen enkele wetenschap
pelijke waarde en dient er
slechts toe de PvdA in de gele
genheid te stellen de rijen te
sluiten en de rust in de tent te
herstellen.
Het CDA heeft ook zo'n perio
de gekend waarin het hamer
de op de noodzaak van rust
aan het front van de sociale
zekerheid. Dat was in 1986 na
dat het kabinet-Lubbers I de
bovenwettelijke uitkeringen
had verlaagd van tachtig naar
zeventig procent van het
laatstverdiende inkomen. Wat
die belofte van rust waard
was, hebben de CDA-kiezers
tijdens het tweede en derde
kabinet-Lubbers kunnen zien.
De uitkeringen werden 'vro
lijk' verder verlaagd.
PvdA-sympathisanten doen er
goed aan zich dat te herinne
ren en dus ook de 'beloften'
van Wolfson en Kok met een
flinke korrel zout te nemen.
(Rik in 't Hout is chef van de
parlementaire redactie van
ïn brief aan
Tthouder joop walenkamp
ijftig jaar
an^ez^lns de discussie over auto"
1 of autovrij ging de ge-
tse regjteraadscommissie mijns
iaghdad» uwelu erë kort door de
id te scP* b,J het uitspreken van
uties niavoorkeur voor een uitein-
aakse r<? aut0VrÜe Leidse binnen-
eeds de I
de^die r niet het Sevoel dat de
ellen vaPissie de v00r- en nadelen
tine vaifan voldoende gewogen
»enen" 2 Daarom richt ik mij in
'e radio PPen brief tot jou, omdat
naris P eerst verantwoordelijke
wayt'veiP1 bet college de zaak
ermistep moet gaan uitwerken,
top dat de aspecten die ik
eens onder je aandacht
er voor jou aanleiding
lllen zijn de raad in over-
pfg te geven terug te ko-
Ipp zijn voorkeur voor au-
I en te volstaan met auto-
GI
drijfslevfe
door de raadscommissie
'iteerde argumenten voor
utovrije binnenstad kom
volgende elementen te-
iverkeer beïnvloedt het
jfsklimaat in de binnen-
ïegatief;
T het autovrij maken kan
gebied aantrekkelijker
Bn ingericht;
V D V I S|- het autovrij maken en
pee verbeteren van het
I, instadsklimaat zal het be-
ae naa^an (je kjnnenstad toene-
ops, die (jen de kwaliteit van het
de behoeftapparaat kunnen wor-
ferbeterd.
iventuele negatieve con-
ftties voor bedrijven,
ïskundigfls en bewoners wordt
>n van ?een aandacht besteed.
mijn mening is niet al-
j de analyse gebrekkig,
zullen vooral de negatie-
Volgen van een autovrije
i instad zodanig zijn, dat de
T O [die bij een zorgvuldige
I V^fcing niet ter zijde kan
Ven.
ik allereerst even stil
st gebouv de bovengenoemde
fnten.
t verkeer in de binnen-
izo hinderlijk dat een
municatiéeur uitgesproken moet
in voor autovrij in plaats
an de 'ez^toiuw? j)e binnenstad is
op de bd moment reeds autoluw.
jve op de hoofdroutes zo-
I Hooigracht kom je nau-
vei5 verkeer tegen en is er
s die well geen sprake van hinder-
erkeer.
Bat onverlet dat op enke
nten de situatie nog wel
linnen worden verbeterd,
ib ik destijds wethouder
der Molen schriftelijk
esteld het tweerichtings-
ties er in de Nieuwstraat tus-
resp. dire9*testeeg en Hooglandse-
Vacht te vervangen door
ihtingsverkeer wijk uit,
die brief is, zoals helaas
gebeurt, nooit beant-
de Pieterswijk. Die is
v. Geen doorgaand ver
rechts bestemmingsver-
daar sprake van over-
'rvaar je het verkeer als
jdijk als je daar doorheen
Slfde geldt voor Pancras
Ook daar geen door
'municamy
'504.
gaand verkeer. Overdag rijdt
er op de Hooglandsekerk-
gracht hooguit één auto per 5 a
10 minuten. Dat kan onmoge
lijk als hinderlijk worden er
varen.
Door die gebieden autovrij te
maken en dus af te sluiten re
aliseer je dan ook nauwelijks
een verbetering van het ver-
blijfsklimaat. Derhalve zal er
in dit opzicht van afsluiting
ook geen extra wervende
kracht uitgaan. Daarmee komt
een van de pijlers onder de
mening van de raadscommis
sie te vervallen.
Ook de gedachte van een aan
trekkelijker inrichting moet
niet worden overschat. In ver
band met bevoorrading van
winkels en het 's avonds open
stellen voor het verkeer zal
slechts in een beperkt aantal
situaties iets wezenlijks aan de
inrichting van straten kunnen
worden veranderd.
Dat het bezoek aan de binnen
stad door het autovrij maken
zóu toenemen wens ik te be
twijfelen. Het imago van Lei
den als slecht bereikbare stad
zal er door worden versterkt.
Dat slechte imago werkt nu al
in de hand dat koopkracht
naar elders afvloeit. Diverse
onderzoeken hebben aange
toond dat de relatieve positie
van de binnenstad de afgelo
pen tien a vijftien jaar voort
durend is afgenomen. Dat pro
ces zal worden versneld bij het
autovrij maken van de bin
nenstad. Winkels hebben nu
eenmaal klanten nodig, vooral
koopkrachtige klanten. Juist
die laatste categorie hecht
sterk aan een goede bereik
baarheid en dan met name aan
autobereikbaarheid. Dat kun
je leuk vinden of niet, de
maatschappelijke realiteit zit
nu eenmaal zo. in elkaar.
Als je die maatschappelijke
realiteit wil beïnvloeden door
in de Leidse binnenstad het
verkeer te gaan verbieden,
pak je alleen jezelf daarmee.
Zo'n beleid is pas verantwoord
als in het kader van de ver
voersregio het verkeer en het
parkeren elders ook worden
aangepakt. Zolang mensen nog
eenvoudig met de auto naar
Leidschenhage, Stadshart Zoe-
termeer, Winkelhof of de Lan
ge Voort kunnen en je het be
reiken van de Leidse binnen
stad beperkt, kun je er zeker
van zijn dat koopkracht naar
die centra afvloeit. En dat dan
ook nog eens ten koste van
meer autokilometers. Tel uit je
(milieu-)winst.
Daarbij komt ook dat de loop
afstanden in de Leidse binnen
stad relatief ongunstig zijn.
Uit diverse bereikbaarheidson-
derzoeken is gebleken dat men
het liefst op de plek van be
stemming parkeert, tot 200 m
nog wel wil lopen, maar dat bij
een parkeerafstand van 400 m
meer dan de helft afhaakt. Het
autovrij maken van de bin
nenstad zal tot grotere loopafs
tanden leiden en daarmee tot
vertrek van klanten die hun
heil elders gaan zoeken. Kort
om, met autovrij maken neemt
de aantrekkelijkheid om naar
De Leidse wethouder van verkeer, Joop Walenkamp.
de Leidse binnenstad te gaan
af in plaats van toe.
Een ander effect van het auto
vrij maken van de binnenstad
zal zijn het vertrek van onder
nemingen in de dienstverle
nende sfeer naar buiten de
binnenstad. Die beweging is al
gaande. Zo zijn, met name in
verband met de slechte be
reikbaarheid, om een paar
voorbeelden te noemen enige
tijd geleden uit Pancras West
verdwenen de architectenbu
reaus van Eduard van Reijzen
en Wim Hofman en is recent
notaris Kroeks vertrokken.
Juist deze dienstverlenende
bedrijven zijn van belang voor
de diversiteit in de binnenstad
en mede bepalend voor de
kwaliteit daarvan. Maar dit
soort bedrijven is ook uiterst
gevoelig voor autobereikbaar
heid. Een advocatenkantoor
waar je overdag met de auto
niet dicht in de buurt kunt ko
men is niet levensvatbaar en
zal verdwijnen. Ik kan dan
ook niet anders dan constate
ren dat autovrij maken haaks
staat op de wens van vergro
ting van de diversiteit van be
drijvigheid in de binnenstad.
Niet alleen dienstverlenende
bedrijven zullen verdwijnen,
ook winkels die gevoelig zijn
voor autobereikbaarheid, om
dat de klanten niet met het ge
kochte over grote afstanden
willen of kunnen sjouwen
(drankenhandels, wit- en
bruingoed e.d.).
Zelfs sommige horecazaken
moeten achteruitgang vrezen.
Wie zal er nog in het Koets
huis een receptie willen hou
den als je daar niet eens meer
met koetsjes kunt komen of
mensen die slecht ter been zijn
tot hooguit de Kaasmarkt kunt
brengen?
Heeft de raadscommissie vol
doende nagedacht over de
consequenties voor invaliden?
Zijn voor hen het stadhuis en
de centrale bibliotheek alleen
's morgens voor elf uur bereik
baar?
Het afsluiten van de binnen
stad leidt ook tot aanzienlijk
verlies aan parkeergelden.
Binnenstadsbewoners zullen
hun auto niet meer op de be
langhebbendenplaatsen in de
wijk parkeren, maar uitwijken
naar de parkeerterreinen
(Kaasmarkt, Garenmarkt e.d.).
Daar nemen ze echter een
plaats in waarop in beginsel
parkeergeld gevangen zou
kunnen worden. Stel dat van
de 300 vergunninghouders in
Pancras-West 50 dagelijks op
die manier een plaats inne
men, dan scheelt dat circa
200.000,- op jaarbasis! Niet
gering voor een armlastige
Doordat de parkeerdruk in de
omliggende wijken wordt ver
sterkt zal het zoekverkeer in
die wijken toenemen met alle
hinderconsequenties vandien.
Bij de bouwplannen van Bat-
teljee en Terpstra en op de
Stille Wijn is door de gemeen
te destijds geëist dat er par
keervoorzieningen op eigen
terrein moesten zijn. Vervol
gens maakt de gemeente die
voorzieningen voor een be
langrijk deel van de dag onbe
reikbaar. Ik verwacht dat dit
als onrechtmatige overheids-
daad aangemerkt zal worden,
en dat betrokkenen met succes
bij de Raad van State terecht
kunnen.
Het autovrij maken van de
binnenstad levert voor de be
trokken bewoners en bedrij
ven zonder meer aanzienlijke
belemmeringen op. Die zijn
mijns inziens onvoldoende
door de raadscommissie mee
gewogen. Ik vind dat een offer
van burgers en bedrijven ge
vraagd mag worden als daar
een duidelijk maatschappelijk
belang tegenover staat. Ik
meen in het voorgaande vol
doende duidelijk te hebben ge
maakt dat autovrij ten opzich
te van autoluw geen meer
waarde heeft en dat derhalve
van de binnenstadsbewoners
en bedrijven niet gevraagd
mag worden te accepteren dat
zij tussen 11 en 6 uur met de
FOTO: WIM VAN NOORT
auto niet meer bereikbaar zijn.
De raad zal zijn standpunt dan
ook moeten heroverwegen.
Door te kiezen voor een auto
vrije binnenstad bevordert de
raad een proces dat hij juist
probeert te keren. Namelijk
vertrek van dienstverlenende
bedrijven en winkels die ge
voelig zijn voor autobereik
baarheid, afvloeiing van koop
kracht naar andere wel goed
bereikbare winkelcentra, ver
mindering van omzetten en
dus verdere afkalving van het
centrum, leidend tot leegstand
en verloedering. En dat alles
dan ook nog met een wezenlij
ke inperking van de bereik
baarheid en vrijheid van bin
nenstadsbewoners en -onder
nemingen. Juist omdat ik zo'n
proces zou willen voorkomen
heb ik deze brief geschreven.
Als de raad de kwaliteit van
het winkelapparaat wil verbe
teren, zal ze aan de randvoor
waarden daarvoor moeten vol
doen. Dat is allereerst verbete
ring van de bereikbaarheid
van het centrum per fiets, bus
en auto. Uitbreiding van de
parkeercapaciteit op korte af
stand van het kernwinkelaj
paraat is dan
Een nieuwe w w
aan de Aalmarkt is de prijs die
je voor verbetering van kwali
teit van het winkelbestand
zult moeten betalen. Dat gaat
redelijk samen met een autolu-
we binnenstad. Het verder be
perken van de autobereikbaar
heid is de dood in de pot.
Het woord is nu aan het colle
ge en dus vooral aan jou. Ik
vind het gelet op het voor
gaande noodzakelijk dat de
consequenties van een auto
vrije binnenstad eerst volledig
in beeld worden gebracht
voordat door de raad een be
slissing over invoering wordt
genomen. Ik ben benieuwd of
je daartoe bereid bent.
Jaap van Meijgaarden,
LEIDEN.
ernwinkelap-
noodzakelijk.
BRIEVEN VAN LEZERS
De redactie behoudt zich het recht
voor ingezonden brieven en bijdra
gen (maximaal 250 woorden) even
tueel in te korten dan wel te wei
geren. Anonieme inzendingen ver
dwijnen in de prullenbak. Brieven
dienen te worden ondertekend en
voorzien van naam, adres en tele
foonnummer. Ze dienen geadres
seerd te worden aan de hoofdre
dactie van deze krant, Postbus 9,
2501 CA Den Haag.
Leidse Courant (2)
Al vanaf mijn huwelijk in mei
1941 ben ik abonnee van de
Leidse Courant. Ik zou het
verschrikkelijk jammer vin
den als deze krant moet ver
dwijnen. Enkele maanden ge
leden is ook een van mijn
dochters abonnee geworden en
ze zijn erg tevreden. Hopelijk
kunnen wij nog lang ons lijf
blad lezen.
Met vriendelijke groet van een
trouwe lezeres,
Mevr. Th. Wessendorp-de
Knegt,
LEIDEN.
KRO
Enige tijd geleden zijn mij al
geruchten ter ore gekomen dat
de KRO af wil van het Om
roeppastoraat in Amersfoort.
Toen ik afgelopen zaterdag het
nieuws in Trouw las, ben ik
lichtelijk gaan koken van bin
nen. De omroepen hebben een
Ledenraad en deze behoort sa
men met het bestuur beleid te
maken. Het bestuur en de heer
Braks hebben de Ledenraad
beloofd haar op de hoogte te
houden, maar de Ledenraad
moest een paar maanden terug
de geruchten uit Amersfoort
zélf vernemen. En het defini
tieve nieuws mag deze raad in
de krant lezen. De heer Braks
heeft van zijn woorden in elk
geval daden gemaakt: van
hem is mij bekend dat hij toch
al geen hoge pet opheeft van
de Ledenraad en haar zeker
niet serieus neemt. De KRO
walst gewoon over mensen
heen; de eigen parochianen
van het Omroeppastoraat had
den het bericht ook al uit de
krant moeten vernemen. Als
de Ledenraad lef heeft, laat zij
zien met wie de heer Braks te
maken heeft en stapt zij mas
saal op.
Marcel Kok,
(ex-parochiaan)
DEN HAAG.
Westland
In publikaties van de Stichting
Tuinbouwhistoire heeft men
doen voorkomen dat het Tuin-
bouwmuseum is ontstaan na
een oproep van een zekere
meneer De Boer uit Noord-
Holland in de jaren vijftig.
Deze zou eerst in 1969 in het
Westland weerklank hebben
gevonden. Een aantal bezorg
de Westlanders zou zich toen
over de vraag hebben gebogen
hoe voorkomen kon worden
'dat veel interessant materiaal
uit het verleden verloren zou
gaan'. Er werd een werkgroep
ingesteld en men besloot tot
oprichting van een Stichting
Tuinbouwhistorie. Een groep
vrijwilligers slaagde er daarna
in, aldus een van de publika
ties, een groot aantal oude ge
bruiksvoorwerpen bijeen te
brengen. Ook ondergetekende
was indertijd lid van die werk
groep en voelt zich geroepen
bovengenoemde onjuiste 'his
torische' gegevens in het juiste
daglicht te plaatsen.
Eind jaren zestig ging de ge
meente Den Haag over tot de
uitkoop van bijna de gehele
Loosduinse tuinbouw. Daarbij
kwam veel historisch materi
aal vrij dat verloren dreigde te
gaan. Een koopman aan de
Loosduinse en Westlandse vei
lingen, Leen Krul, zag dit met
lede ogen aan. Hij besloot het
materiaal te gaan verzamelen
om dit later eventueel in een
museum onder te brengen. Hij
kwam in het bezit van veel
materiaal door het vertrouwen
dat hij als groentekoopman bij
de Loosduinse tuinders had
opgebouwd. Voor het stichten
van een museum klopte hij
aan bij het Centraal Bureau
van Tuinbouwveilingen, maar
dat kon hem niet van dienst
zijn omdat het een regionaal
initiatief betrof. Bij de voor
malige secretaris van de vei
ling Poeldijk, de heer v.d.
Voort, bestuurslid van de juist
opgerichte nieuwe groentevei
ling Westland-Noord, vond hij
wel gehoor Dit resulteerde in
het tot stand komen van de
Stichting Tuinbouwhistorie.
Geen bezorgde groep Westlan
ders derhalve, maar één man,
een koopman uit Loosduinen,
die hiervoor het initiatief nam.
Met nadruk moet hierbij ver
meld worden dat de heer Krul
nog nooit van een meneer De
Boer had gehoord.
De eerder genoemde werk
groep en een groep vrijwilli
gers die oude gebruiksvoor
werpen bijeen gebracht zou
den hebben, bepaalden zich in
eerste instantie tot het ophalen
van voorwerpen die de heer
Krul bij tuinders had verwor
ven. Het enthousiasme voor
het vergaren van materiaal
door de heer Krul was zelfs zo
groot dat hij, bij gebrek aan
voldoende opslagruimte, het
Tuinbouw in het Westland.
I FOTO: STEPHEN EVENHUIS
advies kreeg het wat kalmer
aan te doen. Ook hier dus geen
groep vrijwilligers die, op ei
gen initiatief, materiaal verza
melde. Dit werd voor het
overgrote deel overgelaten aan
één man, de heer Krul uit
Loosduinen. Ere, wie ere toe
komt. Volledigheidshalve zij
vermeld dat er oorspronkelijk
ook een plan bestond het mu
seum en een historische tuin
in Loosduinen te vestigen. De
gemeente Den Haag stond hier
niet onwelwillend tegenover
zodat hiervoor zelfs een per
ceel grond aan de Leugenbrug
werd gereserveerd. Later
werd dit plan overgebracht
naar de Oorberlaan op een
perceel van de gemeente Mon
ster. Bij gebrek aan voldoende
financiële ondersteuning en
aangezien ook de opslag van
materiaal grote zorgen baarde
vond men, overigens zeer te
recht, een oplossing door het
materiaal alvast tijdelijk onder
te brengen in een boerderij in
Naaldwijk, alwaar het in een
museum werd tentoongesteld.
Gezien deze ontwikkeling, als
mede om historische achter
gronden, lijkt het echter niet
juist het museum als een West-
lands museum te betitelen. Im
mers, het tuinbouwgebied
Loosduinen heeft nooit bij 'het
Westland' gehoord. Pas bij het
samengaan van de veilingen
en door gelijkschakeling van
de teelten is er een zekere
'verwantschap' ontstaan.
L.G. Nederpel,
DEN HAAG.
Bezoek Zuid-A frika
Het is aanmatigend van het
ANC dat het meent dat het ge
ïnformeerd moet worden om
trent het bezoek van premier
Lubbers en minister Van den
Broek aan Zuid-Afrika. Een
staatsbezoek wordt aanvaard
op uitnodiging van de regering
van een land en hoeft niet te
gelijkertijd te worden gemeld
aan te ontmoeten particuliere
organisaties in dat land. Dat
gebeurt in een later stadium.
Het ANC spreekt over 'een
smet op een zeer goed anti-
apartheidsverleden'. Het Ne
derlandse volk is weliswaar al
tijd tegen de apartheidspolitiek
geweest, maar over de wijze
waarop die bestreden moet
worden bestonden en bestaan
nog steeds grote verschillen.
Enerzijds de gesubsidieerde
landelijke anti-apartheidsorga
nisaties, die gewelddadige op
lossingen niet schuwen en
daarin het ANC steunen. An
derzijds de landelijke niet-ge-
subsidieerde organisaties die
op geweldloze wijze willen
proberen tot oplossingen te ko
men en daarbij de regering-De
Klerk en de meerderheid der
zwarten en kleurlingen steu
nen.
De historische banden met ons
broedervolk zijn in het verle
den helaas verwaarloosd, maar
nu De Klerk de apartheid aan
het afschaffen is, is de tijd ge
komen dat de culturele ban
den en de economische banden
(o.m. opheffing van sancties en
desinvestering) weer worden
aangeknoopt. Dit in het belang
van de Zuidafrikaanse zowel
als de Nederlandse bevolking.
Het ANC loopt met zijn kri
tiek op het staatsbezoek achter
de feiten aan en werkt zelfs
verstorend op de politiek van
De Klerk.
H. Donker
DEN HAAG.
