La Palma: het geheim van
de Canarische Eilanden
Zeilen in Griekenland in een zee van rust
ftt
J|
Wind en regen
m
- -
ZATERDAG 18 JANUARI
La Palma is het meest noordwestelijk gelegen eiland van de Canarische Eilanden. Hoe
wel het slechts een halfuur vliegen of zes uur varen is vanaf het drukke Tenerife, hebben
de Nederlandse toeristen het nog niet echt ontdekt.
het ergste zijn wat er kon gebeuren. De
toeristen die La Palma willen ontdekken
moeten zich wel realiseren dat ze zich
zelf moeten vermaken. Ze kunnen een
autootje huren, lange wandelingen ma
ken in het nationale park Caldera de Ta-
buriente en genieten van de rust. De
strand- en discoliefhebbers zullen zich
hier beslist niet thuisvoelen. Zij kunnen
beter ergens anders naar toe gaan".
nen die nog actief zijn. De laatste uit
barsting was in het dorpje Fuencaliente
op 26 oktober 1971, precies twintig jaar
geleden.
Een angstige gebeurtenis, zo blijkt uit
het verhaal dat de plaatselijke krant, Di-
aro de Avisos vorige week publiceerde.
Verslaggever Gilberto Aleman, die van
uit Tenerife indertijd naar het rampge
bied werd gestuurd, haalt in een smeuïg
geschreven verslag nog eens zijn herin
neringen op. „De vulkaan brulde en had
een gat geslagen in een onbewoond land
bouwgebied. Toen ik in het gemeente
huis was om inlichtingen te vragen be
gon de aarde te beven en ging iedereen
snel naar buiten om de veiligheid van de
open hemel op te zoeken".
De volgende dagen zaten journalisten uit
de hele wereld in het gemeentehuis te
wachten op de dingen die komen gingen.
Gilberto herinnert zich dat de omstan
digheden voor de autoriteiten steeds
moeilijker werden vanwege het grote
aantal bezoekers uit vele landen. Per
soonlijk leed, zo weet Gilberto te mel
den, was er ook. „Kort voor de uit
barsting was er in Fuencaliente een nieu
we gemeentesecretaris benoemd. Voor
hem waren de gebeurtenissen dermate
enerverend dat hij met een zenuwcrisis
moest worden opgenomen in het zieken
huis. Het was zielig om te zien".
De vulkaan eiste een slachtoffer, volgens
de verslaggever veroorzaakt door eigen
onvoorzichtigheid. Ook gingen enkele
vissersschepen verloren door de gloeien
de lava die in zee stroomde.
Bananen
Door de vele beekjes, bronnen en de
hoge stand van het grondwater groeit en
bloeit er van alles op La Palma. Ver
spreid over het eiland zie je niet alleen
verschillende bloeiende planten, maar
ook cactussen, palmen, amandel-, pijn-,
laurierbomen en honderden bananen
plantages. In grote trossen hangen Cana
rische banaantjes tussen de enorme bla
deren. Het landschap verandert voortdu
rend van kleur. Dan weer zwart en ver
steend door de lavastromen, dan weer
weelderig begroeid.
De Nederlandse gids Connie Spelbrink,
die al zes jaar op het eiland woont, is ly
risch over de planten- en bomengroei.
Ze kent de honderd soorten planten die
hier te vinden zijn vrijwel allemaal bij
naam. Haar keus om op La Palma te
gaan wonen was heel bewust. Als hostess
op een cruiseschip deed ze een aantal ja
ren geleden dit eiland toevallig aan.
Toen ze besloot om zich voorgoed er
gens te vestigen ging ze nog eens terug
naar alle mooie plekken in de wereld die
ze gezien had. „Toen ik hier weer kwam
wist ik het zeker. Het is hier uniek. De
mensen zijn gastvrij en vriendelijk. De
natuur is fascinerend. De temperatuur is
heerlijk en de dorpjes zijn nog oorspron
kelijk. Omdat er maar een paar strandjes
zijn zal het eiland nooit vollopen met
toeristen. Gelukkig maar, want dat zou
CeidócSouAOtit
dt
■1 m
Onder de eilandbewoners zijn de meni
gen over de komst van toeristen ve
deeld. La Palma moet van de bevolkii
blijven, vindt een deel. Bovendien he
ben ze de inkomsten die het toerisn
oplevert niet echt nodig. Van de 80.ch telijk l
inwoners die het eiland heeft, verdiei ENLAND
zeventig procent een goede boterham i
de landbouw. De bananenteelt staat b ;n/regic
venaan. Daarna zijn avocado's en amai stverle
deltjes de meest verbouwde produkten iT/RTV
Toch zijn het de bananenplantages d |ND EN 1
ervoor zorgen dat veel mensen zi( j/pyzzEi
meer op het toerisme willen werpefoj
omdat de afzetmarkt van de Canariscl
banaantjes steeds kleiner wordt. Lande
als Nederland, Duitsland en Engelai I
ruilden ze jaren geleden al in voor
grote gele banaan uit Zuid- en Centraa oden r
Amerika. Als straks de Europese mar»g. Ter
vrij wordt, zo vrezen de Palmeros, kui >nd tot
nen de bananen van La Palma wel eet spunt.
het onderspit delven. rdoost
Ook de eilandregering ziet het toensn*M 4. A
als een goede aanvulling. Er werd edhet IJs:
nieuw vliegveld gebouwd, zodat tran Mig to
portproblemen die vroeger altijd ee
struikelblok waren, nu van de baan zijl
Maar Francisco Lorenzo, de vice-vi
zitter van de plaatselijke VVV,
zich te zeggen dat het absoluut niet mat
saai kan worden. „Daar zijn de mogi"
lijkheden ook niet voor. Het aantal tot t
ristenbedden kan nog met tienduizenppl 1
worden uitgebreid. Het maximum I
vijftienduizend". Br re
$nse
De natuur en het klimaat van La Palni
worden voor een groot deel bepaald dot
zijn geologische oorsprong. Het eilanLrs~
47 km lang en 29 km breea, kan men 4ind. Ci
plitsen in een noordelijk en zuidelaacht
deel. De woeste en steile noordkust is h
moeilijkst begaanbaar, maar ook
meest spectaculair. a- deed 1
Door de steile hoogten aan de noordkaLenkon
komen daar vaak vochtige passaatwihn zei
den voor die, doordat ze tegen de Atffestatie
bergen stuiten, wolken of regen fcwwflfationai
veroorzaken. Op La Pafma valt gemimu blij\
deld dan ook de meeste regen van de Cjde hij
narische eilanden. Eg iiScl
Ondanks die bewolking is het weer hf
hele jaar door aangenaam. In de wintiL_
maanden schommelt de temperatul.
rond de 20, 21 graden. De meeste regê
valt in de maanden januari en april.
Veel stranden heeft La Palma niet. Hi\
en daar liggen enkele kleine strand!
verscholen. Puerto de Naos heeft
grootste strand van het eiland met ffltëRS
lengte van 500 meter en een breedte v» van
50 meter. jngsfron
De casita's, de huisjes op het plattelarl het
liggen over het hele eiland verspreid, ^comité
achtdaags verblijf in een casita kost, iwd voo:
clusief vliegreis en het gebruik van Hgeweld
auto, rond de twaalfhonderd gulden, junta te
poor on
1 in bed'
I door
MARJA KLIP
LOS LLANOS - De vier oude
mannen hebben geen tijd om hun
café solo te drinken. Aan een klein
tafeltje onder de eeuwenoude lau
rierbomen van het dorpje Los Lla
nos voeren ze om beurten het
hoogste woord. Als een van hen
vindt dat hij te weinig aan bod
komt staat hij op en stampt met
zijn stok op de grond. Ze praten
over hoe het nu verder moet met
hun bananen en over het toerisme.
Na een kwartiertje staan de mannen op.
Zelfs op deze warme zondagmorgen lo
pen ze samen nog even langs hun bana
nenplantages. Om te kijken of ze er goed
bijstaan. Dan is het dorpsplein naast het
oude kerkjè weer uitgestorven. Er is geen
toerist te bekennen.
Los Llanos is een van de mooie kleine
dorpjes op het eiland La Palma, het
meest noordwestelijk gelegen eiland van
de Canarische Eilanden. Hoewel het
slechts een halfuur vliegen of zes uur va
ren is vanaf het drukke Tenerife, hebben
de Nederlandse toeristen het nog niet
ontdekt. Het afgelopen jaar boekten en
kele tientallen een vakantie op dit groe
ne eiland.
Niet zo verwonderlijk. De meeste toeris
ten gaan naar de Canarische Eilanden
voor de zon, de zee en de gezellige dis
co's. Zij komen op La Palma dan ook
niet aan hun trekken. Het vulkanische
eiland is echter een paradijs voor na
tuurliefhebbers, wandelaars en mensen
die wat rust zoeken. De "uitgestrekte ba
nanenplantages, imponerende bergland
schappen, de zwarte (schaarse) lava-
strandjes en de kleine dorpjes waar het
gewone leven nog zijn gang gaat, vor
men de grootste attractiepunten.
De persreis, georganiseerd door Trans-
avia Airlines en touroperator Evene-
mentsreizen, is dan ook bedoeld om de
individuele toerist naar dit 'andere' Ca
narische eiland te lokken. Met de recht
streekse chartervluchten, die op 4 no
vember begonnen, denkt men zo'n 2500
Nederlanders per jaar op La Palma af te
kunnen zetten. „Veel meer zal het ook
niet worden", zegt Jan Hoekstra, direc
teur van Evenementsreizen, „omdat dit
eiland absoluut niet geschikt is voor
massatoerisme".
La Palma is, op de Pico in de Azoren
na, het steilste eiland ter wereld. De
tocht naar de Roque Los Muchachos
(2426 meter) is een belevenis. De kron
kelige weg vol haarspeldbochten eindigt
bij de kale rotspartij de 'Muchachos',
omdat ze op jongetjes lijken, volgens de
officiële lezing, maar de inwoners van
het eiland weten dat de rots zo heet om
dat hier vroeger jongetjes die vervelend
waren, naar beneden werden gegooid.
Boven is het uitzicht overweldigend. La
Palma ligt aan de voeten van de toe
schouwer. De vulkaanuitbarstingen in
het verleden hebben op het noordelijke
gedeelte de grootste krater ter wereld, de
Caldera de Taburiente, gevormd. Met
een diepte van 700 meter en kraterwan-
den die woest en steil zijn.
De zuidelijke helft heeft een heel ander
karakter. Op een hoogte van 2000 meter
ligt een bergrug met verschillende vulka-
Het vulkanische eiland is een paradijs voor natuurliefhebbers, wandelaars en mensen
die wat rust zoeken. FOTO'S: HOLLAND 1
PALEROS - Het eerste uurtje is
het even wennen. Niet eens zozeer
aan de boot. Want een zeilboot is
een zeilboot. Zo eenvoudig is dat.
Maar de bocht naar open zee bij
het haventje van Paleros neem ik
onbewust wat ruim. Een volstrekt
ongegronde en onbewuste angst
om aan de grond te lopen. We va
ren immers niet op één van de
Hollandse plassen.
Ook na die havenmonding blijft die ty
pische Nederlandse zeilvoorzichtigheid
nog even parten spelen: telkens opnieuw
onder het zeil doorloeren of er met toe
vallig een schip vlak voor de kop ligt.
Een foute gedachte, daar op de Ionische
Zee voor de zuidwestkust van het Griek
se vasteland. Alle ongemakken, die het
zeilen in Nederland met zich meebren
gen, zijn op die uitgestrekte plas met z'n
tientallen eilanden en eilandjes afwezig.
Geen sluizen, geen bruggen, geen plotse
linge ondieptes, geen smalle vaargeulen.
Maar bovenal geen krioelend legioen
van medeschippers, die dan wel een
boot bemannen of bevrouwen, maar
veelal niet weten hoe ze er mee moeten
omgaan.
Zeilen op de Ionische Zee is rust. Pure
ontspanning onder een altijd schijnende
zon. Varen van baai naar baai. Van het
ene eilandje naar het andere. Van het
ene uit spierwitte huisjes opgetrokken
dorpje naar het andere pittoreske ge
huchtje, dat tegen de helling van een
heuvel ligt geplakt. Kioni bijvoorbeeld,
aan de oostzijde van het eiland Ithaka,
waar Homerus' Odysseus zijn zware
zeiltocht naar Troje begon en waar één
van de oudste kerkjes van Griekenland
te bezichtigen is.
Hoewel.lang niet iedereen is er van
overtuigd dat Odysseus inderdaad op It
haka, het grootste eiland in de Ionische
Zee, heerste. Sommigen, onder wie de
Leidse burgemeester Cees Goekoop, me
nen dat deze geschiedschrijver op Kefa-
lonia woonde. Een dag later gaat de
tocht dan ook naar Fiskardo, in het
noorden van Kefalonia. Daar in de heu
vels is een overblijfsel van een oude
bron en twee banken. Het zou een was
plaats geweest kunnen zijn uit de tijd
van Homerus.
Maar het is niet alleen de historie die
boeit, maar ook de winkeltjes, de taver-
nes en terrasjes van tegenwoordig. Ook
hier heeft de Griekse tijd stilgestaan.
Onassis
In de noordelijke baai van het met pijn
bomen begroeide eiland Skorpios, waar
Onassis zijn Jacky (Kennedy) placht te
minnekozen, heerst een volstrekte rust.
Slechts het witte bord met rode letters
op het kleine kiezelstrand van het eiland
vertellen dat Skorpios nog steeds 'be
woond' is èn dat het betreden van het
eiland ten strengste verboden is. Wie het
toch waagt voet aan land te zetten, ris
keert verbaal en fysiek geweld van één
of meer van de dertig 'overheidsgorilla's'
die het eiland bewaken. Het heuvelige
eilandje waar Onassis regelmatig zijn he
likopter aan de grond zette, dient tegen
woordig als luxueus ontvangstoord van
de Griekse regering.
Op een kleine twee uur varen ligt Spar-
taghori, een klein ruig eiland, met
slechts een paar kleine dorpjes. De baas
van restaurant Spilla, direct gelegen aan
het water en met daardoor de boten
voor de deur, is drukdoende verse fles
sen Amstel aan te rukken. Een halve li
ter voor anderhalve gulden. Geen geld
voor wie de Noordeuropese prijzen ge
wend is. De maaltijden, veelal eenvou
dig maar smakelijk, kosten al even wei
nig.
Enkele uren later herhaalt zich hetzelfde
bierritueel in één van de spaarzame ca
fés in het dorpje op de top van het
eiland. Aan de muur van de dorpskroeg
van 'Billy the Chicken' hangt een ver
geelde foto van Onassis' dochter
Christina, die hier tijdens haar leven re
gelmatig kwam dansen. Ongevraagd on
dersteunt trotse éigenaar 'Billy' die we
tenswaardigheid met een paar spontane
clusief een paar flessen wijn. Wie aan
boord wil eten, is natuurlijk nog goedko
per uit".
Volgens Miijam Stevens en Jan Hoek
stra, directeur van Evenements Reizen,
is er geen bepaald profiel te geven van
de Nederlanders die voor het flottielje-
zeilen een reis boeken. „Iedereen die
van zeilen houdt kan in deze boten va
ren, ongeacht of men ervaring heeft of
niet. We krijgen hier", zegt Miijam,
„mensen van 25 tot 75. Voor het vertrek
wordt instructie gegeven; daarna kun je
je eigen weg gaan en zelf bepalen hoe
lang je over een bepaald traject wilt
doen: wil je 's ochtends eerst wat inko
pen doen of luieren op een strandje
.geen probleem. Wil je eerst een stuk
varen en daarna lekker zwemmen ...je
kunt zelf kiezen'. De gemiddelde lengte
van een routes is per dag ongeveer 2 tot
3 uur varen; voldoende tijd dus om voor
de rest van de dag zelf te bepalen wat je
wilt doen".
Jan Hoekstra: „Jaarlijks boeken we hier
zo rond de achthonderd tot duizend va
kanties, da's ook meteen het maximaal
mogelijke voor dit gebied. En velen die
er eenmaal van geproefd hebben komen
terug, worden min of meer vaste klan
ten".
V oorjaar, najaar
Het weer in de Ionische Zee laat het toe
om daar gedurende een groot deel van
het jaar te zeilen. Al in het vroege voor
jaar is de temperatuur zeer aangenaam.
Weliswaar is het water dan nog niet zo
warm dat het echt uitnodigt tot zwem
men, maar daar staat tegenover dat de
natuur op de tientallen eilandjes dan op
zijn mooist is en de dorpjes veelal wa
den in een schier eindeloze en kleurige
bloemenpracht. Wie ook graag eens ver
koeling in het water zoekt en niet zo
hecht aan bloeiende bougainvilles, hibis-
cussen, oleanders en andere exotische
pracht, kan evengoed in het najaar gaan.
Tot eind oktober liggen de temperaturen
in dit deel van Europa veelal nog op of
zelfs boven de 25 graden en is het zee
water met rond 28 graden op zijn aange
naamst.
"'.jV
'4* - 7
sirtaki-passen. Ook bij Billy the Chicken
zijn de prijzen van de consumpties
'vooroorlogs'. Of beter gezegd, ontoeris
tisch Grieks.
Profiel
„Dat is het aardige van een verblijf in
deze wateren", zegt Miijam Stevens, een
van de mensen van het organiserende
O CC Yachting. „De reis en de huur van
de boot zijn natuurlijk niet echt goed
koop. Maar het levensonderhoud daar
entegen wél. Voor 350 tot 400 gulden
per persoon per week kun je hier twee
keer per dag uitgebreid uit eten gaan. In-
In de gezellige haventjes kunnen de zeilers van verschillende boten eikaars gezelschap
weer opzoeken.
FOTO: HOLLAND INTERNATIONAL
efnvh
v c
