„Ik ben gewoon
perfectionist"
f
1
mal
e
DUSTIN HOFFMAN EEN PLAAG OP DE SET
£oidóe(Sou4a/nt
NA:
ZATERDAG 18 JANUARI 1992 PAGINA 29
op, X
minui
nagjj LONDEN - Toen de oude Holly-
in6' wood-bons Louis B. Mayer hoorde
'm! MaiT Pickford, Charlie Chaplin
*en Douglas Fairbanks een eigen
studio hadden opgezet, United Ar
tists, omdat ze meer zeggenschap
over hun films wilden, explodeerde
hij: „De patiënten hebben de in-
overSenomen"-
:ren pj
;nde i Hij zou Hollywood nu moeten zien. Het
:en da; studio-systeem dat hij heeft helpen op-
:n. Ofjbouwen - en lange tijd domineerde -
i van ibestaat niet meer. Uit de as is het nieu-
i een nve sterrensysteem van Hollywood verre-
;dstrij(zen. Studio's zien zich gedwongen films
e 'Enjte maken die ze eigenlijk helemaal niet
ankonjmaken willen, alleen om het een van
het cthun sterren naar de zin te maken (zoals
nd daij'The Razor's Edge' met Bill Murray en
-erd gs'Far North' met Jessica Lange).
De sterren vragen enorme salarissen (16
gestimiljoen dollar per film voor Arnold
ziJSchwarzenegger en Sylvester Stalone; 8
Er wniljoen voor Bruce Willis; 6 miljoen
achtervoor Dustin Hoffman). En dan zijn er
dat |nog de verborgen kosten die gepaard
kngaan met de toegenomen invloed van de
paasterren: ze eisen steeds meer opnamen,
anghekclose-ups, script-bewerkingen, wijzigin-
en Igen in de dialogen enzovoorts,
oiEn dan zijn er nog de talloze extraatjes -
anderi variërend van luxe stacaravans op lo-
katie tot handenvol eersteklas vliegtic-
eerde |cets voor de sterren, hun gezinnen en
ogrampntourage. Door de toegenomen invloed
bal, T<van de sterren zijn de produktiekosten
op rtorenhoog gestegen en kan artistieke sa-
trouvmenwerking verworden tot egocentrisch
lefte gieruzie.
ook rDe sterren ontkennen dat zij opzettelijk
de Z\tnoeilijk doen. Ze stellen dat ze perfec-
:noeg fionistisch zijn. Ze veroorzaken proble-
aren ianen omdat ze harder werken en meer,
vordeihetrokken zijn bij het produkt. Voor de
ip, mayest van Hollywood is 'perfectionist' een
fscheidïufemisme voor lastpost.
Hoffman, de beruchtste perfec-
welliionist van allemaal, de plaag van regis-
geurs, producenten en scenaristen, ver
beetje ïntschuldigt zich er niet voor. Onlangs
al twjei hij in een interview: „Wat is er mis
het pee om een perfectionist te zijn? Als je
waamm het ziekenhuis zou liggen voor een
en de chirurg zou een
paar minuten voor de operatie je kamer
nooit Binnenkomen en zeggen: 'Maak je geen
jk lanqtorgen, ik ben geen perfectionist', zou je
lekkenpntzettend schrikken. Met andere
kan ikkoorden, het maken van een film is ver-
e die zigelijkbaar met hersenchirurgie".
Op de Als dat zo is heeft Hoffman heel wat lo-
r en tibotomieën uitgevoerd. Zijn meest be
zitten ruchte flop - 'Ishtar', een komedie met
en dafioffman en Warren Beatty - zou de
èrfd. Ilóarrière van mindere acteurs dan hij vol-
nt is uitfomen de grond in hebben geboord,
ing vafioffman, Beatty en regisseur Elaine
half uuday deden precies waar ze zin in had
eren ojjen. De media stortten zich als aasgieren
ip al hun misrekeningen. Toen de film
Passn de bioscopen flopte, legden de sterren
bank, ile schuld niet bij zichzelf maar bij de
voorwars.
Deze Joffman en Beatty wisten hun sterren-
baan, iifatus te redden door zich op voor het
voortfote publiek aantrekkelijke projecten te
Beatty maakte 'Dick Tracy' en
choof zijn plannen om de wat meer
bscure 'Howard Hughes Story' te verfil-
op de lange baan. „Hij had een hit
,odig en dat wist hij", aldus een insider.
En toen 'Tracy' niet helemaal het ge-
fenste resultaat leverde, leende hij zich
oor de film 'Bugsy'. En kijk waar hij nu
i, hij maakt een goede kans op een Os-
ar dit jaar. Hij is nog steeds de meest
eslepen publieksbespeler van Holly-
|ood".
jeen doetje
loffman is ook geen doetje op dat ge-
ied. In navolging van het oude acteurs-
fzegde, „Wanneer je twijfelt, speel dan
fn invalide" (om het medelijden van
et publiek te wekken), speelde hij direct
a 'Ishtar' de hoofdrol in 'Rain Man',
in groot commercieel succes, en won er
in Oscar mee. De opnamen waren ech-
ir één groot gevecht, met Hoffman
porop in de gelederen,
letzelfde geldt voor zijn volgende film,
e Peter Pan verfilming 'Hook'. Regis-
,'ur Steven Spielberg noemde Hook om-
jchtig „mijn grootste samenwerkings-
roject". De andere acteurs vonden het
ïhter onwerkbaar om aan twee bazen
trantwoording te moeten afleggen.
Het was alsof we een paar verschillende
igisseurs hadden die ons in tegengestel-
richtingen probeerden te trekken", al-
\r'Bombt\s een van hen.
Iij was hetzelfde geldt ook voor Hoffmans laat-
april 19&t film, de Disneyproduktie 'Billy Bath-
eenzaamwf. De verfilming van de roman van
f omdatdL, Doctorow had meer dan de gebrui-
reld we/gèlijke commotie tot gevolg. „In zekere
kennen flin is iedere film die je ziet het resultaat
ie nazi's 4n een oorlog", aldus Doctorow. „Iede-
id gekregt medewerker heeft een bepaalde visie
FOk hij de anderen wil opleggen. Er is
|n hoop vuurwerk".
Is film oorlog is, was 'Billy Bathgate'
tyrut, Bayrut met veel grof geschut:
kreeg noffman, een van de beste acteurs van
'Bombeitaerika; Tom Stoppard, een van de
In eefste moderne toneelschrijvers; regisseur
doorstonObert Benton, die een Oscar voor de
drie maJSte regie won voor 'Kramer vs Kra-
intziendefcr' (met Hoffman in de hoofdrol) en
uilkelder.laces in the Heart'; Doctorow zelf; het
later ge»ofd van de Disney-studio Jeff Katzen-
Hij is (hg en een enorm budget van 42 mil-
die stadEn dollar.
rthur 'Bo hadden de betrokkenen ieder hun ei-
een indruh persoonlijke agenda, ze geloofden al-
t hem nfliaal dat 'Billy Bathgate' een artistiek
druk vei# commercieel succes zou kunnen wor-
nen vindtn. Toen 'Billv Bathgate' uitkwam in
rijlen 'Bdterika werd de film echter matig ont-
e vlakte, ngen. De produktie was getekend door
de talloze conflicten tussen Hoffman en
Benton en de enorme produktiekosten
die de begroting ver te' boven gingen.
„Bijna alle recensies hadden het over de
problemen op de set", aldus een van de
directeuren van Disney. „De opnamen
waren voer voor de roddelbladen; hoe
Hoffman de Set was afgestormd; hoe
Benton het eind veranderd had en Hoff
man de film uit handen had genomen;
hoe Hoffman had geprobeerd de teugels
over te nemen. Tegen de tijd dat de
mensen dat allemaal hadden gelezen
hadden ze het gevoel dat ze genoeg over
de film wisten en hem niet meer hoef
den te zien".
Gangsters
De roman van Doctorow die het uit
gangspunt vormde voor de film, een in
ternationale bestseller, gaat over een
vijftienjarig Iers jongetje uit de Bronx in
de tijd van de depressie, dat op zoek is
naar een beter leven. Hij trekt de aan
dacht van de beruchte gangster Dutch
Schultz (die echt heeft bestaan) en wordt
opgenomen in diens bende.
Billy groeit op in een milieu van gang
sters die zonder enige scrupules moor
den en verraden. Hij wordt volwassen
wanneer hij verliefd wordt op de mai-
tresse van Schultz. Als een soort moder
ne Huckleberry Finn romantiseert Billy
Schultz' wrede charme en impulsief ge
weld, zijn berekende waanzin en ontza
glijke macht.
Schultz is een personage waarin iedere
acteur zich graag zou vastbijten. Hoff
man stond duidelijk te springen om de
rol van de opvliegende Amerikaanse
gangster op zijn naam te schrijven. Maar
hoewel Schultz belangrijk is voor het
verhaal, staat hij niet centraal in 'Billy
Bathgate'. „Ik heb dit nooit als een gang
sterfilm gezien", aldus Benton. „Ik heb
altijd gedacht dat het over een jongen
ging op weg naar de volwassenheid".
Hoffman dacht er duidelijk anders over.
In een interview op de set van zijn laat
Rechts
Dustin Hoffman met de
zesjarige Justin Henry in
de film 'Kramet vs.
Kramer'.
M FOTO: AP
Rechtsonder:
Bij de opnames van de
film 'Tootsie' kwam
Dustin Hoffman (rechts)
voortdurend in conflict
met regisseur Sydney
Pollack (links), die zelf
ook een rol speelde.
FOTO: COLUMBIA
PICTURES
Links:
Voor de film Rain Man
kreeg Dustin Hoffman in
1989 een Oscar.
FOTO: AP
Onder:
Dustin Hoffman (r)
speelt een autistische man
in Rain Man. Zijn
tegenspeler is Tom Cruise
O).
FOTO: UNITED
ARTISTS PICTURES
ste film 'Hero' vertelde hij de Los Ange
les Times: „Niemand had ooit eerder
iets gedaan op het gebied van joodse
gangsters. Ik heb een hoop research ge
daan. Ik heb met een paar oude joden
gesproken die in hun tijd huurmoorde
naars zijn geweest. Geweldige, grappige
persoonlijkheden".
De opnamen begonnen veelbelovend.
Per slot van rekening hadden Benton en
Hoffman tien jaar geleden op bevredi
gende wijze samengewerkt bij 'Kramer
vs Kramer'. Benton: „Bij 'Kramer' zei
Dustin: 'Luister alleen maar naar me. Je
hoeft niet te doen wat ik zeg. Maar luis
ter gewoon naar me omdat niemand an
ders dat ooit doet'. En ik luisterde en hij
had fantastische ideeën. Bij 'Bathgate'
zei ik: laten we het op dezelfde manier
doen".
Wat Benton zich niet had gerealiseerd,
was dat de verhoudingen nu anders la
gen. Luisteren naar Hoffman was niet
meer alleen een beleefdheidsgebaar, het
was een gebod geworden. Benton be
greep dat al snel. Een bron bij de pro
duktie: „Het eerste deel van de film
niet in die scènes. We kregen een tele
foontje van zijn bureau dat ze wilden
weten hoe het met zijn huisvesting zat in
Saratoga. Toen we zeiden dat die er he
lemaal niet was, volgde er een onheil
spellende stilte".
Volgens Benton belde Hoffman de eerste
dag dat hij terug was en zei: „Het werkt
niet. Je had me beloofd dat ik op de set
aanwezig zou zijn". Dit was volgens
Benton een misverstand. „Ik heb nooit
beloofd dat hij constant op de set zou
zijn. Ik had gezegd dat ik hem zou vra
gen te komen als ik zijn hulp nodig had
op de set. En tijdens het filmen had ik
hem een paar keer nodig, en was hij een
goede hulp".
„Bij 'Kramer vs Kramer' werkten we
met een zesjarig jongetje, dat maar door
een persoon moest worden geregisseerd.
Hij moest geloven in Dustin als zijn va
der, dus ik praatte met Dustin en Dustin
voor 'Hook'. Dat hij iedere dag naar de
set ging omdat Robin Williams graag
had dat hij er was. Onzin. Er is gewoon
niemand die Dustin zegt NIET te ko
men".
Een andere regisseur legt uit: „Dustin
Hoffman is de machtigste acteur in de
filmindustrie. Het is de regel van het im-
pressariaat dat ieder goed script dat bin
nenkomt eerst naar Dustin gaat. Dan be
sluit die of hij je wil ontmoeten. Ik kreeg
te horen dat hij geïnteresseerd was in
een rol in mijn film. Ik heb nee gezegd.
Ze probeerden me over te halen, maar ik
wou het niet hebben. Ik wou Hoffman
niet moeten afwijzen als hij de rol se
rieus wilde hebben. Maar ik denk dat
het waarschijnlijker is dat ik hem niet de
gelegenheid wilde geven om mij af te
wijzen. Dat zijn dingen die er toe doen
in Hollywood".
Het beroemdste conflict waarin Hoff
man betrokken was vond plaats tijdens
de opnamen van 'Tootsie', toen Hoff
man en regisseur Sidney Pollack elkaar
bijna iedere dag in de haren vlogen.
Hoffman eiste eindeloze veranderingen
in het script en trok ieder besluit van
Pollack in twijfel. Pollacks frustratie uit
te zich in de film zelf. In een bijrolletje
in de film als Hoffmans agent, zegt Pol
lack hem: „Niemand wil je hebben, je
bent veel te moeilijk".
Het succes van de film verzachtte veel,
maar toen Pollack gefeliciteerd werd met
zijn Oscar voor de film, zei hij: „Ik zou
de Oscar opgeven als ik de negen maan
den van mijn leven die ik voor de film
met Dustin heb doorgebracht kon terug
krijgen".
Ook al eerder in Hoffmans carrière wa
ren er conflicten. David Puttnam trad
terug als producent van de film 'Agatha'
uit 1979, met Hoffman en Vanessa Red
grave. Puttman zou gezegd hebben:
„Mijn ervaring met Hoffman was een
uiterst ongelukkige". Volgens regisseur
Michael Apted maakte Hoffman iedere
dag een lijst met dingen die hij veran
derd wilde zien. Apted gaf de üjst door
aan Redgrave, die dan protesteerde en
zelf met een lijst kwam, waar Hoffman
het dan natuurlijk weer niet mee eens
was. Op een gegeven moment communi
ceerden de twee sterren alleen nog via
briefjes.
Sprekend over zijn rol als Michael Dor-
sey in 'Tootsie', zou Hoffman het net zo
goed over zichzelf kunnen hebben:
„Wanneer een acteur eenmaal een ster is
kan het hem niet schelen of hij wordt
ontslagen. Dan wordt hij een creatieve
entiteit en wil hij dingen goed doen zo
dat hij het predikaat 'moeilijk' krijgt".
Er is een verhaal dat een Britse regisseur
die met Hoffman aan het werk was op
een dag per koerier een enveloppe van
hem toegestuurd kreeg met een stapel
volgetypte A-viertjes. Zonder een regel
te lezen gooide hij de enveloppe in de
prullebak. „Die Dustin", zei hij. „Een
goeie acteur, maar hij weet niets van
films maken". Maar er zijn steeds min
der mensen die dit Hoffman in het ge
zicht durven zeggen. Benton had een
slappe tijd achter de rug en hoopte op
een nieuw succes. Dat maakte hem tot
de perfecte keus voor Disney - een re
gisseur die zichzelf al bewezen had en
stond te trappelen om weer aan het werk
te gaan. Benton is echter meer dan dat:
hij is ook de man die Bonnie and Clyde
heeft geschreven, een film met niet al
leen geweld en commercieel succes,
maar ook klasse. Precies wat Katzenberg
voor ogen stond met 'Billy Bathgate'.
Sterrensysteem
Wat is er dus verkeerd gegaan? Waarom
maakt 'Billy Bathgate', hoewel het best
een goede film is, de hooggespannen ver
wachtingen niet waar? Een groot deel
van de schuld moet gelegd worden bij
het sterrensysteem van Hollywood. „Fil
men is de kunst van het samenwerken",
aldus een producent. „Behalve als je een
ster bent - dan gaat het erom jezelf ge
lukkig te maken".
Is Hoffman in die val getrapt? „Ik denk
het niet", zegt Stephen Frears, die Hoff
man op dit moment regisseert in 'Hero'.
„Het is waar dat de verhoudingen in
Hollywood hem een absurde mate van
macht geven, waar volgens mij niemand
bij gebaat is. Het is dwaas en vergroot
de kans op dwaasheid. Maar Dustin is
een heel intelligente man. Hij is zich
daar zeer van bewust".
„Dit zo zijnde denk ik niet dat je hem
kunt scheiden van zijn sterrendom. Het
ligt uiterst gecompliceerd. Je wilt die
man om zijn talent, en zijn talent lijkt
deze dingen met zich mee te brengen.
Dus moet je uitvinden hoe je daarmee
om moet gaan".
Frears geeft toe dat de eerste weken van
de opnamen moeilijk waren. Er werd ge
zegd dat Frears had geklaagd dat hij
dacht dat Hoffman 's nachts manieren
lag te bedenken om hem te kwellen. Fre
ars lacht: „Toen Dustin bezig was zich
de rol eigen te maken werd hij soms heel
emotioneel. Maar ik heb nooit enige vij
andigheid ten opzichte van mijzelf ge
voeld. Dat betekent niet dat er geen
moeilijkheden zijn. Hij wordt soms on
zeker, vooral wanneer hij net begonnen
is met een film. Nu hij geacclimatiseerd
is, is hij als een lammetje".
JOAN GOODMAN
(c) The Times, Londen
met het jongetje. Met 'Bathgate' lag dat
gewoon anders".
Ondanks deze misverstanden konden de
regisseur en ster het toen nog goed met
elkaar vinden. Maar Hoffman was niet
helemaal gelukkig met de situatie. Hij
bleef met nieuwe scènes en dialogen ko
men voor Schultz. Toen er echter wel
naar zijn suggesties geluisterd werd,
maar ze niet werden opgevolgd, deed hij
wat sterren soms plegen te doen: van de
set afstormen en mokken in hun wagen.
Doctorow, die dit allemaal van een af
standje gadesloeg, zegt: „Weet je, je
krijgt altijd een soort legendevorming
rondom deze dingen. Ik heb nooit ge
loofd dat het Hoffmans enige bedoeling
was zijn rol uit te bouwen en van de
film het verhaal van Dutch Schultz te
maken".
„Ik denk dat hij zijn portrettering van
Schultz completer wilde maken door
meer achtergronddetails toe te voegen,
waardoor de hele man werd belicht. De
onenigheid die hij daarover had met
Bob Benton was legitiem en van artistie
ke aard. Benton vond denk ik dat het
verhaal zijn eigen behoeften had en dat
de dingen waar Dustin het over had luxe
waren die ze zich niet konden permitte
ren".
Wat de persoonlijke conflicten ook wa
ren die tijdens het filmen de kop opsta
ken, Benton prijst Hoffmans talent: „Er
is een handjevol werkelijk grote Ameri
kaanse acteurs, maar niemand is beter
dan Dustin. Niemand is zo veelzijdig als
hij". Maar hij is moeilijk om mee te
werken en loopt soms in de weg loopt.
Klagen
Een regisseur die onlangs een kans om
met Hoffman te werken afsloeg: „Sinds
'Tootsie' en 'Rain Man' is er gewoon
niemand meer die 'nee' tegen hem zegt.
Wat Dustin wil, krijgt hij. Ik hoorde
hem klagen hoe hard hij moest werken
