IflffiF
Üll Clinton maakt kans
•p presidentschap VS
FIS-leider roept aanhang
op hoofd koel te houden
a >XAóq. Courant
BUITENLAND
Van den Broek vertrouwt toezeggingen Kroatië
r> .2
T"v^ns2 i
Jlééë
'Publiek VS verkeerd
ingelicht over oorlogen'
|sh begint herverkiezingscampagne
ÜPITEIN ROB
DE SCHAT VAN OPA LARSEN
DONDERDAG 16 JANUARI 1992
i het I
model
sstellii
binnff
:iale j
lige dl
;men"|
en hol
ars vel
Dosterl
zorg I
'filmeii
in LI
ie worj
ïilie. II
coni
:hiedej
assamj
van
„Mijn
oor mj
L. Dan
iensen
ben. II
nog i]
gesteml
>ndag i
Doms-k
ugen
eekbe\
AMMAN De aard van de
betrekkingen die Nederland
zal aanknopen met Kroatië
hangt mede af van de manier
waarop de Kroatische regering
zal voldoen aan de voorwaar
den voor erkenning als onaf
hankelijke staat.
Minister Van den Broek kon
gisteravond in Amman nog
niet zeggen of in de Sloveense
hoofdstad Ljubljana en de
Kroatische hoofdstad Zagreb
Nederlandse ambassades zul
len worden gevestigd, of dat
de ambassadeurs in nabij gele
gen landen mede in Slovenië
en Kroatië zullen worden ge
accrediteerd. In diplomatieke
kringen werd niet uitgesloten
Bush: Irak
verbergt nog
steeds wapens
WASHINGTON De Ameri
kaanse president Bush be
schuldigt Irak ervan nog
steeds grote hoeveelheden bal
listische raketten te verbergen
en verdere inspecties door
missies van de Verenigde Na
ties te hinderen. Dat heeft
Margaret Tutwiler, de woord
voerster van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse
zaken, gisteren verklaard. De
beschuldigingen die vervat
zijn in een brief aan het Con
gres, vallen samen met het be
richt dat Irak van plan is ge
weest grote hoeveelheden ver
rijkt uranium te produceren.
VN-onderzoekers hebben ech
ter tot op heden geen bewijzen
hiervoor gevonden, aldus Tut
wiler.
Spionagevliegtuig
VS neergestort
bij Zuid-Korea
SEOUL Een Amerikaans
spionagevliegtuig van het type
U2 is gisteren boven de Japan
se Zee, ten oosten van Zuid-
Korea, neergestort. Het onge
luk deed zich voor in de vroe
ge avond, plaatselijke tijd. De
U2 was op een routinemissie
in het Zuidkoreaanse lucht
ruim. Het toestel bevond zich
ten zuiden van de gedemilita
riseerde zone met communis
tisch Noord-Korea op het mo
ment dat het in zee stortte.
Een woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van
defensie zei dat er geen on
middellijke aanwijzingen wa
ren dat de U2 zou zijn neerge
schoten.
Geen snelheids
limiet Duitse wegen
MÜNCHEN De Duitse mi
nister van verkeer Guenther
Krause heeft zich gisteren op
nieuw uitgesproken tegen de
invoering van een snelheidsli
miet op de autobanen. Volgens
hem beperken verkeersonge
lukken zich tot een aantal
punten in het wegennet. Hij
wil die punten door verkeers
geleidingssystemen veiliger
maken.
dat de Nederlandse ambassa
deur in Wenen mede in Slove
nië wordt benoemd, en die in
Rome mede in Kroatië.
Nederland, aldus Van den
Broek, is akkoord gegaan met
de erkenning van Kroatië „in
de verwachting dat de Kroati
sche regering de tekortkomin
gen in de Kroatische wetge
ving, die door de arbitrage
commissie van de Joegoslavië-
conferentie zijn aangegeven,
zo spoedig mogelijk zal ophef
fen".
Deze commissie, onder leiding
van de Franse oud-minister
van justitie Robert Badinter,
had geconstateerd dat de
Kroatische regering een aantal
maatregelen had genomen om
Idoor
HARM BOTJE
ALGIERS Het Front Isla-
mique du Salut (FIS) heeft de
soldaten van het Algerijnse le
ger opgeroepen de bevelen
van hun superieuren te nege
ren, mocht in Algiers de staat
van beleg worden uitgeroepen.
De FIS-leider heeft zijn aan
hangers tegelijkertijd opnieuw
bezworen het hoofd koel te
houden en de rust in de FIS-
gelederen te bewaren.
In een persconferentie giste
renmiddag noemde de leider
van het FIS Abd el-Kader Ha-
chimi de verwijdering van
president Benjedid en het op
treden van de voorlopige
staatsraad een 'coup' tegen ae
islam. „Ons land maakt een
ernstige crisis door, die de
vrede en de eenheid van de
natie in gevaar kan brengen",
zei hij. „De junta die aan de
macht is, heeft verraad ge
pleegd aan God, diens profeet
en aan de gelovigen door zich
tegen de keuze van de bevol
king te keren. Zij probeert
zich wanhopig aan de macht
vast te klampen, waarbij zij
zich onderwerpt aan de beve
len van diegenen die een
Nieuwe Internationale Orde
(het Westen) willen vestigen".
Tot nu toe hebben de aanhan
gers van het FIS massaal aan
te voldoen aan de voorwaar
den voor erkenning, maar dat
meer mocht worden verwacht.
Kroatië, aldus Van den Broek,
heeft sinds het verzoek om er
kenning, een aantal stappen
fedaan om de positie van de
ervische minderheid de
oorzaak van het huidige con
flict te verbeteren.
De EG-landen verklaarden
zich eind vorig jaar bereid
Joegoslavische republieken die
onafhankelijk willen worden,
te erkennen, mits zij voldoen
aan voorwaarden voor wat be
treft de bescherming van min
derheden en het afzien van
grenswijziging door geweld.
De commissie-Badinter heeft
afgelopen weken onderzocht
de oproep van de leiders de
rust te bewaren gehoor gege
ven. Maar of die rust eeuwig
zal duren is de vraag. De pers
conferentie, de eerste die Ha-
chimi gaf, werd opgeluisterd
door een van Algerijes be
kendste atleten, die vertelde
dat hij door een paar soldaten
was afgerost. In Algiers gaan
verhalen over arrestaties on
der FIS-leden, terwijl op de
uitvalswegen van de stad ver
moedelijke FIS-aanhangers, te
herkennen aan hun baarden,
streng worden gecontroleerd.
In Algiers overheerst het ge
voel dat het FIS en de op het
leger steunende nieuwe staats
raad met elkaar een ingewik
keld kat-en-muisspel spelen.
Wie daarin op langere termijn
de kat en wie de muis zal zijn,
is onduidelijk. Het is trouwens
de vraag of er dan nog wel
katten en muizen zullen zijn.
Veel hangt af van wat er mor
gen gebeurt, als in de moskee
ën overal in Algerije de weke
lijkse gemeenschappelijke ge
bedsdiensten worden gehou
den. Maar als men mag afgaan
op de gebeurtenissen van deze
zomer, toen het leger hevig
aandrong op een verbod van
het FIS na bloedige demon
straties over de kieswet, weet
de FIS-leiding haar aanhang
redelijk onder controle te hou
den.
of aan deze voorwaarden is
voldaan.
Slovenië voldeed zonder meer
aan de voorwaarden. Bosnië-
Hercegovina, waar de grote
Servische minderheid bij Joe
goslavië wil blijven, niet en
Macedonië wel. Maar Grie
kenland vreest territoriale
aanspraken van een onafhan
kelijk Macedonië op een deel
van zijn grondgebied. Daarom
hebben de EG-ministers van
buitenlandse zaken besloten
dat, voordat ook Macedonië als
onafhankelijke staat wordt er
kend, de Griekse minister van
buitenlandse zaken de gele
genheid moet krijgen om nog
maals zijn standpunt en be
zorgdheid naar voren te bren
gen.
Dat geldt echter niet voor veel
radical fundamentalistische
randgroepen, die nogal eens
een eigen weg wensen in te
slaan. Het optreden van die
groepen zou voor het leger
aanleiding genoeg vormen het
FIS te verbieden.
In elk geval hebben de ge
beurtenissen van de laatste da
gen in zoverre helderheid ge
schapen, dat de anti-FIS-ge-
zinde legergeneraals nu recht
streeks tegenover het FIS
staan, zonder de buffer die het
Algerijnse staatshoofd tussen
beide vormde. Dat kan, zoals
gezegd, leiden tot een harde
confrontatie. Maar het kan er
ook toe leiden dat beide partij
en zich gedwongen voelen een
vreedzamer uitweg te zoeken,
om een burgeroorlog te voor
komen. Diverse bemiddelende
kandidaten hebben zich in
middels al aangemeld. Een er
van is, curieus genoeg, het
Front de Liberation Nationale,
de algemeen gebeten hond in
Algerije. De secretaris-gene
raal van het FLN zei gisteren
dat hij de nieuwe staatsraad
ongrondwettelijk achtte, iets
waar het FIS volledig mee in
stemt, en dat naar een politie
ke oplossing van de crisis moet
worden gezocht. Vannacht
werd bekend dat het FLN en
het FIS daadwerkelijk met el
kaar zijn gaan praten om zo'n
oplossing te vinden.
Op aanplak
biljetten
roept de fun
damentalisti
sche partij
FIS in het
centrum van
Algiers de be
volking zich
erop voor te
bereiden
straks te
moeten
'vechten om
het land te
redden'.
FOTO: EPA
^f.s2rr
Uil .nrrrrm—
NAVO knoopt banden
aan met GOS-staten
BRUSSEL De zestien lidstaten van de NAVO heb
ben gisteren besloten diplomatieke betrekkingen aan
te knopen met voormalige Sovjet-republieken. Hen
wordt gevraagd zitting te nemen in het nieuwe vei
ligheidsforum met de andere voormalige Oostbloklan
den, de Noordatlantische Samenwerkingsraad die
volgende maand in Brussel bijeenkomt. Het was gis
teren nog onduidelijk hoeveel van de zestien NAVO-
landen al zijn overgegaan tot erkenning van de GOS-
republieken. De EG, waartoe elf NAVO-landen beho
ren, heeft Rusland erkend en zich bereid verklaard
acht GOS-republieken eveneens te erkennen. In ruil
daarvoor hebben de GOS-staten beloofd de mensen
rechten te eerbiedigen en de bestaande grenzen en
akkoorden tegen de verspreiding van kernwapens te
erkennen.
Vergiftigde wijn toch
nog in omloop Italië
ROME In Italië is opnieuw wijn in de han
del gebracht, waarvan het alcoholgehalte met
een giftige stof is opgepept. De staatstelevisie
meldde gisteren dat met het inbeslagnemen,
dinsdag, van vier miljoen liter wijn in de
buurt van Padua en Vicenza toch niet alle
vergiftigde wijn bleek te zijn opgespoord, zo
als het aanvankelijk heette. Het gif lijkt op
een soort blauwzuur dat ook als pesticide
wordt gebruikt. Het is niet meteen dodelijk
maar kan wel op den duur tot chronische
vergiftiging hoofd- en maagpijn en duizelig
heid leiden. Het wordt door wijnfabrikanten
gebruikt om het gistingsproces te stoppen om
te voorkomen dat het druivensap azijn wordt.
Dinsdag had de politie vier arrestaties ver
richt.
Jiaanse militairen
-•Vierden onderzoek
|E Tegen dertien hoge officieren
het Italiaanse leger is gisteren een
oudingsbevel uitgevaardigd in ver
met de zogeheten Ustica-affaire. On-
is sclhen bevinden zich de voormalige
Nedfctaf van het Italiaanse leger, gene-
Als pisano en het voormalige hoofd van
[and Elitaire inlichtingendienst, generaal
iets"t). De militairen hebben jarenlang
iinieïnderzoek gedwarsboomd naar het
allettorten in 1980 van een passagiers-
mkbüuig met 81 personen aan boord in
ir), 5j het eiland Ustica voor de kust van
sme. Intussen is onomstotelijk vast ko-
a, ote staan dat het vliegtuig, waarschon
en rnjer ongeluk, met een Amerikaanse
wegrioelraket is neergeschoten,
eslan
Noorse premier wil
toetreding tot EG
OSLO De Noorse premier Gro
Harlem Brundtland heeft zich gis
teren voor het eerst positief uitge
laten over een mogelijke toetreding
van Noorwegen tot de Europese
Gemeenschap. „Met het oog op de
internationale buitenlandse en vei
ligheidspolitiek zou het het beste
zijn EG-lid te worden. Wij moeten
namelijk daar vertegenwoordigd
zijn waar de beslissingen worden
genomen", zo stelde de sociaal-de
mocratische premier. Brundtland
liet weten dat een definitieve be
slissing over een toetredingsver-
zoek het resultaat moet zijn van
een 'omvangrijkere beoordeling'.
WASHINGTON De regeringen
van de Amerikaanse presidenten
Reagan en Bush hebben de bericht
geving over hun oorlogen zo gema
nipuleerd dat het Amerikaanse pu
bliek een verkeerde voorstelling
heeft gekregen van de militaire in
grepen in Grenada, Panama en de
Golf. Dat staat in een rapport dat
gisteren is gepubliceerd door het
Centrum voor Openbare Integriteit.
Met hun beperking op het werk van
de pers overtraden het Witte Huis en
het ministerie van defensie de eigen
informatieregels, aldus het centrum,
een onafhankelijke organisatie die is
opgericht door Charles Lewis, voor
malig nieuwsproducent van de tv-
stations ABC en CBS. Volgens de re
gels van het ministerie is er bij zijn
informatiedienst „geen plaats voor
propaganda" en heeft de dienst als
enige taak de informatiestroom zo
soepel mogelijk te laten lopen. In
werkelijkheid heeft het Pentagon
echter geprobeerd „het ware gezicht
van de oorlog te verbergen" door
controle te houden op de artikelen
en beelden die naar buiten werden
gebracht. Dat gebeurde maar al te
vaak met medewerking van de me
dia, aldus het rapport.
-ieHOUDEND DEMOCRAAT 'FRONTRUNNER' TEGEN BUSH
,IC DE KONINCK
i k?
fotc
;y ttflINGTON Ooit,
>or 1 in Europa, van de
luroppkaan Clinton
etmrrc^ Mogelijk niet.
agnur' Amerikanen zien
ie lezi nauwelijks iemand
feite zich bij het verne-
ob Sj van die naam. En
iet hais het niet uitgesloten
maai|ill Clinton over min-
boren^H tien maanden tot
dent gekozen zal zijn
r herenigde Staten
P^merika.
linton is de ster die de
bassau weken snel rijst aan het
e.®n Vent van de Democrati-
fhj 8*artij in de VS. Hij is, nu
omdjneur Mario Cuomc uit
Husaj^ork afziet van een gooi
iacteujet Witte Huis, de 'fron-
^Sen ir' in het veld van vijf
ikolcmratische kandidaten
b A* et presidentschap, waar-
id. Al,p 3 november aanstaan-
baaSyerkiezingen worden ge-
Nu h-
redenimattende serie voorver-
1 6e^en, in alle vijftig deel-
në b en op uiteenlopende
rlanduj jn (je komende voor
in ma; uitgemaakt moeten
it de wje van je vijf Demo-
;rs en: ^et straks in de finale
1- bbhpnemen tegen de zitten-
n- "O'n herkiesbare Republi-
opdasi president George Bush.
Be Yste belangrijke voorver-
ij is over ruim vier we-
rerderj7 februari) in New
'k ov)hire. Wie daar wint zal
>robleijin het licht van de me-
Tlzal met dat voordeel de
Er is nu dus nog geen stem
uitgebracht en Bill Clinton is
dan ook alleen nog maar fron
trunner op grond van een paar
enquêtes, van een gedempte
opwinding die zich in Demo
cratische Partijkringen rond
hem begint te manifesteren en
van het feit dat hij zich in kor
te tijd tot de 'darling' van de
Amerikaanse pers heeft weten
te maken.
De 45-jarige Clinton dankt zijn
prille dominantie voor een
deel aan de vlakheid van het
politieke terrein om hem heen.
Niemand van zijn mededin
gers heeft zich tot dusverre
een enigszins presidentieel
imago weten aan te meten.
Jerry Brown, ex-gouverneur
van Californie, is een politieke
zonderling; Ton Harkin, sena
tor uit Iowa, is 'gedateerd'
links; Paul Tsongas, ex-senator
uit Massachusetts is onooglijk
en Bob Kerrey is als invalide
oorlogsheld (Vietnam) vooral
een 'biografie in een kostuum'.
Kundig
Bill Clinton lijkt anders: oor
spronkelijk, kundig, innemend
(in zijn uiterlijk is er een verre
verwijzing naar John F. Ken
nedy) en enigszins een myste
rie. Het is een combinatie van
eigenschappen die interesse
wekt en die kranten, weekbla
den en tv-programma's tot bij
dragen brengt onder koppen
als: 'Op zoek naar de ziel van
Bill Clinton' of simpelweg:
'Who is this guy?!' (wie is die
kerel).
Bill Clinton is de gouverneur
van de arme zuidelijke staat
Arkansas. Al op 32-jarige leef
tijd werd hij in de deelstaat
verkiezingen in die functie ge
kozen en de titel politiek wbn-
derkind is dan ook zeker op
zijn plaats. Zoals ook de 'ver
denking' op z'n plaats is dat
Clinton al heel veel jaren
heeft rondgelopen met het
idee dat ook het president
schap van de Verenigde Staten
en daarmee het politieke lei
derschap van de westerse we
reld voor hem niet te hoog ge
grepen hoeft te zijn.
Nu de nationale stembusstrijd
in de VS op volle toeren is ge
komen (vooral in New Hamps
hire sloven de kandidaten zich
uit in rookvrije zaaltjes, win
kelcentra, ziekenhuizen en
sportcomplexen om in de aan
dacht te komen), krijgen de
waarnemers een Bill Clinton
te zien die een ongedwongen
en moeiteloos soort kwaliteit
weet te geven aan zijn optre-
'Indrukwekkend' noemen
journalisten en experts op al
lerlei maatschappelijke terrei
nen Clintons kennis van Ame-
rika's problemen en de gede
tailleerdheid van de oplossin
gen die een president Clinton
daarvoor zoii hebben. Wie
hem vraagt om zijn remedie
voor de economische recessie,
krijgt 'vijf punten' nauwgezet
toegelicht. Als nader wordt ge
ïnformeerd naar zijn ideëen
over een nationale verzeke
ring tegen ziektekosten, wor
den er 'drie mogelijkheden'
door Clinton uitgesponnen.
Het is nuance die in de Ameri
kaanse politieke traditie van
kernachtige slogans en 'sound
bites' voor het avondjournaal,
zeldzaam is.
Die relatieve breedvoerigheid
van Clinton kan dan ook te
vens als zwakte gelden. De
boodschap en de emotie lijken
soms verloren te gaan in zijn
zorgvuldigheid en in de in
druk dat hij inzake alle 'issues'
zijn huiswerk perfect heeft ge-
e van knt George Bush tijdens een lunch bij een bedrijf in New Hampshire, alwaar de Amerikaanse
roept int Zjjn herverkiezingscampagne is begonnen.
roorzitt foto: EPA
de Eer
vao-en
an hetl
doorgf
doen, »MOUTH De Ameri-
;r voor' president George Bush
!r moet!ren *n New Hampshire
aaar islen aan campagne
nventiitön herverkiezing. De
irdoor F- wiens populariteit
mrddnP economische recessie
veel sfiis aangetast, erkende
aan deProblemen" te hebben
ofde zijn uiterste best te
zullen doen om groei te bevor
deren. New Hampshire, dat op
18 februari de spits afbijt van
de verkiezingen voor de nomi
natie van de presidentskandi
daten, heeft Bush in 1988 in de
strijd om de opvolging van Ro
nald Reagan zijn eerste be
langrijke succes opgeleverd. In
een indirecte uitval naar zijn
conservatieve uitdager Patrick
Buchanan, die heeft aange
drongen op vermindering van
de hulp aan het buitenland en
uitbreiding van handelsbarriè
res, zei Bush dat hij de 'sire-
nenroep van het protectionis
me' zou weerstaan.
daan. Maar Clinton is er van
overtuigd dat de Amerikaanse
kiezer, gefrustreerd door een
slepende economische recessie,
onderhand genoeg heeft van
politieke oppervlakkigheid en
realistische antwoorden ver
langt op prangende vragen.
Bovendien heeft Bill Clinton,
die tot dusverre van alle kan
didaten het meeste campagne
geld heeft weten te vergaren,
een geroutineerde staf om zich
heen verzameld die hem toe
rusten met voldoende kern
spreuken om tegelijk ook in
een vluchtige televisiedicta
tuur effectief te kunnen zijn.
Na Bush' desastreuze trip naar
Japan kreeg Clinton prompt
een nationaal publiek voor zijn
telegenieke samenvatting:
„Het is vernederend. Onze
president gaat naar Japan met
de directeuren van onze Ame
rikaanse autoindustrie - met
de bewijzen dus van ons fa
len - om te gaan klagen dat
Amerikanen te veel Japanse
auto's kopen".
Bill Clinton is een conservatief
en pragmatisch Democraat, die
zich minder zorgen maakt om
het lot van Amerika's armen
en zwarten dan om de proble
men van de omvangrijke mid
denklasse die haar welvaart
heeft zien eroderen en die
hard moet ploeteren om een
behoorlijk huis te kunnen blij
ven bewonen, om voor de kin
deren een goede school te vin
den en om zich tegen ziekte te
kunnen verzekeren.
Sociale voorzieningen zullen
onder Clinton niet omhoog
gaan, maar wel de uitgaven
voor onderwijs en gezond
heidszorg. En de nieuwe be
zuinigingen die op defensie
mogelijk zijn, maken belas
tingverlaging mogelijk voor de
middeninkomens. Volgens
Clinton hebben de Republi
keinse presidenten Reagan en
Bush alsmaar geroepen wat
Amerikanen wel lekker von
den om te horen: dat Amerika
'the greatest' is en dat daarom
alles altijd alleen maar beter
kan worden in de VS.
Mysterieus
Tot de meer mysterieuze facet
ten van Bill Clinton behoort
zijn liefdeleven en dan meer
bepaald de buitenechtelijke
variant daarvan. Het is een as
pect waarover een Europees
politicus zich niet gauw zorgen
hoeft te maken, maar dat in de
Verenigde Staten een hoog ex
plosief gehalte heeft.In Arkan
sas doen geruchten de ronde
dat Clinton sedert zijn huwe
lijk met Hillery Rodham in
1975 nogal eens vreemd is ge
gaan. En een iets wildere le
zing wil zelfs dat er een of
meerdere buitenechtelijke kin
deren van de presidentskandi
daat in Amerika rondlopen.
Desgevraagd antwoordde Clin
ton onlangs: 'Ons huwelijk is
niet altijd vlekkeloos geweest.
Maar we zijn nu gelukkig met
elkaar en van plan om over
dertig jaar nog samen te zijn.
Dat moet voldoende zijn'. Bill
Clinton vindt dat het uit moet
zijn in Amerika met het gemo
raliseer jegens mensen die een
hoog ambt ambiëren. Maar of
het publiek en de pers het
daarmee eens zijn, zal nog
moeten blijken
iisscho» ondertussen zijn de Jappen hard aan het werk. Ze
oneven koortsachtig sne| omdat ze wel kunnen begrijpen, dat
ien datnblik de „Vrijheid" kan terugkeren... en zeker niet alléén.
iar a^7nmekrachten wordt het zware rotsblok, dat de grot af-
ng v0<5gevijzeld. „Goed zo", mompelt Rob, „ga je gang maar;
ha oveIhoeven wij dat straks niet meer te doen." Moetsji-Foetsji
I fluisterend met zijn dochter. Hij begrijpt nu, waarom ze
dit gedeelte van de schat nooit hebben kunnen vinden, want
deze grot is veel te goed afgesloten - Rob en Toon laten de Jap
pen voorlopig maar scharrelen. Ze hebben nu wel iets anders te
doen. Maar wat voeren ze eigenlijk uit? Zelfs de haren van een
spijborstel komen er aan te pas en Rob heeft af en toe de groot
ste moeite zijn lachen te onderdrukken. „Stil toch", waarschuwt
Toon. „Straks horen die kerels je nog en dan bederf je alles."
