REMBRANDT EN LEIDEN
Hedendaagse kunstenaars
ontdekken oude meester
I'
KUNST/RTV
ifü
In het spo<
van Rembra
toe
V
Ceidóe SoivicMit
DONDERDAG 16 JANUARI 199L
Rijksmuseum van Oudheden (Ra
penburg 28 Leiden): 'Een heden
daagse nachtwacht'. Naschildering
van de Nachtwacht door Jan van
der Horst. T/m 1 maart (di t/m za
10-17, zo 12-17) Stedelijk museum
De Lakenhal (Oude Singel Leiden):
Mare Mulders, schilderijen naar
Rembrandt. T/m 1 maart di t/m za
10-17, zo 13-17). Ars Aemula Natura
(Pieterskerkgracht, Leiden):, 'Engel,
door Rembrandt geleid'. Werk van
23 leden van Ars. T/m 1 maart (ma
t/m do 19-22, di en do 10-12, za en
zo 13-18).
Rembrandt oefende niet
alleen tijdens zijn leven
grote invloed uit op leer
lingen, ook na zijn dood
bleef zijn geest rondwaren
in de schilderkunst. Aart
de Gelder ontwikkelde
zich in de 17e eeuw tot
fakkeldrager van het
Rembrandtieke impasto,
Gerrit Dou en de Leidse
Fijnschilders zetten tot in
de 18e eeuw de trant
voort die door Rembrandt
in zijn jonge jaren werd
gegrondvest. In de negen
tiende eeuw zorgden me
lodramatische historie
schilders als Rochussen en
Pieneman voor een ware
school, gespecialiseerd in
het clair-obscur a la Rem
brandt.
De moderne kunst heeft 'De
Nachtwacht' lange tijd verban
nen naar zilveren lepeldoosjes
en behalve in ministeck is de
schilder deze eeuw opvallend
weinig nagevolgd. Nu echter
de spectaculaire onderzoeksre
sultaten van het Rembrandt
Research Project voorpagina
nieuws zijn geworden, mag
Rembrandt zich plotseling
verheugen in de aandacht van
grote groepen nieuwe discipe-
Ook in Leiden is in samen
hang met de grote Rembrandt-
tentoonstelling een aantal ex
posities georganiseerd van he
dendaagse, door Rembrandt
geïnspireerde beeldende
kunstenaars. Het hele scala
van beïnvloeding wordt be
streken: in het Rijksmuseum
van Oudheden is een geschil
derde kopie te zien van 'De
Nachtwacht', leden van kun
stenaarsvereniging 'Ars Ae
mula Natura' hebben zich vrij
elijk door de meester laten in
spireren en in museum De La
kenhal exposeert de schilder
Mare Mulders doeken die
rechtstreeks op werk van
Rembrandt stoelen.
'De Nachtwacht' werd nage
schilderd door Jan van der
Horst. Natuurlijk is het vrijwel
onmogelijk om een perfecte
kopie te schilderen van welk
meesterwerk dan ook en dat is
ook niet geprobeerd. Wel is
gepoogd om zo dicht mogelijk
in de buurt te komen. Bijzon
der is, dat de schilder een stuk
aan 'De Nachtwacht', zoals het
in het Rijksmuseum in Am
sterdam hangt, heeft toege
voegd. Het schilderij paste des
tijds niet precies op de plek
waar het moest komen te han
gen, daarom zijn er toen delen
vanaf gesneden. Van der Horst
heeft het het oorspronkelijke
schilderij gereconstrueerd. Het
werpt een verrassend licht op
de bekende voorstelling, die
hierdoor een heel ander soort
evenwicht verkrijgt.
Jammer is het, dat de manier
van schilderen van Jan van
der Horst weinig of niets te
maken heeft met die van
Rembrandt. Nergens is een
werkelijk het Rembrandtiek
effect bereikt. De dieptewer
king in het schilderij ont
breekt en het doek heeft een
collage-achtig karakter, door
dat ieder onderdeel er afzon
derlijk in is geschilderd, zon
der rekening te houden met
het geheel. Het meest geslaagd
is nog de achtergrond, die
mooi van toon is en tot in de
donkerste tinten helder blijft.
Ars
De leden van Ars Aemula Na
tura stelden een tentoonstel
ling samen onder de titel 'En
gel; door Rembrandt geleid'.
De nadruk ligt geheel op het
motief van de engel, dat in
Rembrandts oeuvre veelvuldig
voorkomt. Er is een keur aan
schilderijen, aquarellen en
plastieken te zien, maar het is
opvallend hoe eenvormig en
stereotiep het thema in beeld
is gebracht. De meeste kunste
naars konden niet veel meer
verzinnen dan een afbeelding,
waarin een poppetje met vleu
gels voorkomt. Joke Elzinga
heeft het als enige aangedurfd
om het cliché te vervangen
door een persoonlijke visie. Ze
schilderde een serie gezichten
die opdoemen uit een helder,
metafysisch aandoend licht.
Alles in de voorstelling wijst
op een intense en wonderbaar
lijke verschijning.
Mulders
De meest geslaagde verwer
king van Rembrandt leverde
Mare Mulders. Ook hij ko
pieert bekende schilderijen,
zoals 'De Anatomische Les' of
'Zelfprotret met Roerdomp',
maar dan wel op een geheel
eigen wijze. Bij hem is impasto
het sleutelwoord. Ging Rem
brandt technisch gesproken al
heel ver door zijn verf als een
soort reliëfpasta te gebruiken,
bij Mulders ligt de verf werke
lijk centimeters dik op het
doek. Het heeft een uitgespro
ken plastisch effect. Het open
gesneden lichaam uit 'De Ana
tomische Les' komt daardoor
wel heel dichtbij, tegelijkertijd
is er ook een verstilling be
reikt door het gebruik van
koele, blauwgrijze tinten,
waarin sporadische rode ac
centen maximaal tot hun recht
komen. Mare Mulders versim
pelt zowel de compositie als de
detaillering, en daarin schuilt
de overtuigingskracht van zijn
werk. Een waardig eerbetoon,
zonder pretentie de meester te
overtreffen.
Mare Mulders leverde de meest geslaagde verwerking van Rembrandt. Dit werk heet 'Naar Rembrandt's zelfportret met I
roerdomp'.
Rembrandt was lange tijd ver
boden terrein voor de heden
daagse kunstenaar. De mode
wilde dat men zo abstract mo
gelijk werkte, zonder verwij- dat betreft nu gelukkig te zijn We kunnen nog leul|
zingen naar dingen buiten het gekeerd. Wat is er tenslotte op verwachten, wanneei
schilderij en zeker niet naar tegen om gebruik te maken tiaan en Rubens zul|
oude meesters. Het tij lijkt wat van oude verworvenheden? den herontdekt.
het no£
pnlijk zc
niet var
i.Datkl
jheid".
__en artisi
enen 'P
die ten i
maal ééi
'"ïnale Tc
vel een i
ondig 'ji
kaart', c
iela Zap
irvolgd.
nermai
/al. Eric
len blik
cers ziel
jroeide i
ibergen
erken".
)emt ver
Van der
1 zich na
V nuk' SmjfHdigh®
,,'jtgeen v
art mee:
Reserveren niet nodig. ten ruik
Ook open op dinsdagavond1"^
19.00-21.00 uur. in weg]
hiding i
it kunni
REMBRANDT SG.
IMl»
imlEi-
I!"
II""'
'ÜT'
DE SCHOOL WAAR
LEERLINGEN UIT DE
VERF KOMEN
Rembrandt SG. Ath. - Havo - Mavo. Tel. 768202.
1)1 KUR,^
°P 06 r 6taSe
in onze winkel in de
Haarlemmerstraat 167 te Leiden
vindt u een zegt uitgebreide sortering:
tekenabtikü^n
papiesb^'gdheden(
.iSSS——■"■a
Café-Restaurant-Terras
KOETSHUIS
de "Burcht"
LEIDEN
voor sfeervol dineren aan de
voet van De Burcht
aperitief-ruimte hij de open
haard
regelmatig wisselende
specialiteiten a la carte met
wijnarrangementen
gezellig steengrillen (diverse
mogelijkheden)
Burggravenzaal voor allerlei
aangelegenheden.
Onze keuken is geopend vanaf
12.00 uur.
Dinsdag gesloten
(niet voor gezelschappen).
Voor informatie en
reserveringen:
Burgsteeg 13 - 2312 JR Leiden
Tel. 071-121688.
Zonwering op maat in vele
dessins en uitvoeringen!
Loop eens binnen en laat
u vrijblijvend informeren.
HOTELBAR-RESTAURANT
Jheuto iWinerba
trefpunt in het hart van Leiden
Tijdens uw bezoek aan de Rembrandtstad en
Rembrandttentoonstelling, mag een lunch of
diner in
„Nieuw Minerva-
niet ontbreken.
Menu's vanaf 21,50
(Touristmenu).
Ook voor koffie, 'n drankje of een kleine
snack zijn wij elke dag vanaf 12.00 uur
geopend.
Lammermarkt 29-35
Leiden
Tel. 071-254624
DINE]
18.00 TOT 22
(keuken tot 2'.
F.XPOSI
"NAAR REM
GF.SCHII
Door de Joeg
kunstenaar: Si
tijd var
len. Stc
len ziel
oom va
rtons ei
voorbi
;n geen
WAT VELE NIET WETE^jtotron,
bockJmruchl
Crk w ___v viK Kreidl
,P
Nj enig ^"^....'"Vjdavurbockon. tfl Kreic
ceendom werd van l-erni
neef van Rembrandt I
I 1)czc kocht htcr^-be^^^ 1
