"We zijn niet creatief"
BUITENLAND
7
rontssen willen technologie snellere raket met VS delen Frans alternatief voor Europees gevechtsvliegtuig
li
is fractieleider van de PDS Gregor Gysi Stasi-spion 'Notaris'?
'Recordjaar'
voor het
Rode Kruis
■^dAaOounamt
DINSDAG 14 JANUARI 1992
QUERQUE Rus
twee z. ingenieurs zeggen
mstanfijke voortuitgang
ïxwelljben geboekt bij de
Dordenjkeling van een
De cte, door kernenergie
ov5r,lreven raket. De
Pvan ziJn hereid om hun
De ho, die een bemande
zvlucht naar Mars
De ajjk zou maken, te
verl;met de Verenigde
n te zvl
bij e
procetj
het feische deelnemers aan
comri
een internationaal weten
schappelijk congres dat maan
dag in het Amerikaanse Albu
querque begint, hebben dit te
kennen gegeven. De Amerika
nen zijn zelf ook bezig met de
ontwikkeling van een raket
die wordt voorgestuwd door
kernenergie. Verwacht wordt
dat zij hierover net als de Rus
sen op het congres meer infor
matie zullen bieden.
Raketten op kernenergie zijn
volgens deskundigen veel effi
ciënter dan de huidige projec
tielen, die worden voortge
stuwd door turbines die een
chemisch mengsel verbranden.
Ze zouden ook tweemaal zo
snel door de ruimte kunnen
reizen dan de huidige genera
tie raketten. Volgens Nikolai
Ponomarev-Stepnoi, één van
de hoofden van het Koertsja-
tov-instituut voor kernenergie
in Moskou, is het met de nieu
we raket mogelijk om binnen
een jaar heen en terug naar
Mars te reizen.
Verleden week tijdens een be
zoek aan een universiteit in
Ohio deed Ponomarev al in
grote lijnen de werking van de
nieuwe raket uit de doeken.
De motor bestaat uit een nieu
we metaallegering die bestand
is tegen extreem hoge tempe
ratuur. In die motor wordt
vloeibaar waterstof gespoten
die door een kernreactor ex
treem wordt verhit, waarna
het gas wordt, dat onder hoge
druk ontsnapt uit kleine uit-
laatopeningen waardoor de ra
ket wordt voortgestuwd vol
gens het principe van de con
ventionele straalmotor.
„Nu we positieve testresulta
ten hebben, zeg ik: laten we
samenwerken om een geza
menlijk doel te bereiken,al
dus Ponomarev.
PARIJS Duitse beden
kingen rond de noodzaak
van het toekomstige Euro
pese gevechtsvliegtuig
EFA heeft de Franse
vliegtuigbouwer Dassault
onverwachte hoop gege
ven de dure Rafale wel
licht toch te kunnen ex
porteren. De Franse over
heid investeerde ruim
vijftig miljard gulden in
de ontwikkeling van de
Rafale.
In het EFA-project werken
vier landen samen, te weten
Duitsland, Engeland, Italië en
Spanje. De ontwikkeling van
de EFA kostte tot nu toe een
kleine zeventig miljard gul
den. Wanneer Duitsland, dat
een derde van de kosten voor
rekening neemt, uit het pro
gramma stapt is het aanneme
lijk dat heel EFA op de helling
gaat, zo veronderdelt men in
Parijs. In dat geval zou de Ra
fale een Europees alternatief
bieden voor het einde van de
jaren negentig.
Franse defensiespecialisten
zien nieuwe mogelijkheden
voor Dassaults paradepaardje,
maar houden een slag om de
arm. De Amerikaanse F-18 en
de Russische MIG 29 heten ge
duchte concurrenten in de
aanstaande prijzenslag rond de
Duitse order van 250 toestel
len.
Een Duitse order moet Rafale
behoeden voor een zelfde lot
als de prestigieuze maar com
mercieel geflopte Concorde.
De Franse luchtmacht en ma
rine hebben weliswaar respec
tievelijk 250 en 86 toestellen
besteld, maar export blijft ab
soluut noodzakelijk om de fe
nomenale kosten te drukken.
Zwitserland en België toonden
aanvankelijk interesse voor de
Rafale maar haakten af. De vi
trine van Amerikaanse vlieg-
technologie tijdens de Golfoor
log bracht potentiële Arabi
sche kopers op andere gedach
ten.
Prototypes van de Rafale, die
lichter is dan de jager EFA,
maken sinds zes maanden
proefvluchten vanaf de Zuid-
franse basis Istres.
iRMALIGE SOVJETUNIE WEET NOG NIETWAARHEEN
tie zal(
»ger "e COERTS e
gulf
JiJ)U Twee be-
slagtanden van
°nder het
rgelijljaarnaast een kleu-
w?10110- Even verder-
la|fraa*e met edelste-
verb<jrs*erc*e vaas- Alles
•eedt i100* en vooral erg
proceF' Het is de schat-
iJtsboi van Gorbatsjov.
produlen goed staatsbur-
i de Sovjetunie be-
gaf de voormalige
if. drs.nt de cadeaus af
omischhad gekregen van
nijverhj andere regerings-
Mgne°M Ze Uëgen uitëe"
in Aj Museum van
wate>lutie in Moskou,
i
•urn van de bolsjewie-
envallepdt zich aan de voor
de porkistraat die sinds
lichf Tverskaja heet, naar
e EIB-P waar hij naar toe
enheidKer> bet voormalige
de revolutie van
jaar. Dadels niet meer be-
)k de vordt maakt niets uit
bouw noS niet tot sluiting
aantal museum geleid. Het is
jen hac voor en Lenin na en
joneel. 's (natuurlijk) gratis,
ft twee alleen op spotprenten
ter de Pnige attributen van
i bereiklnkte augustus-coup
een waer de bus die is ver-
jard ee>r de tanks) zijn ge-
laar tragevoegd. De geschie-
procenft door in het zacht-
gebouw waarin
gesuÊngelse club was ge-
De gelijkenis is treffend. In de jaren voor en na de Russische
Revolutie (1917) stonden er lange rijen voor de winkels. En
zocht iedereen naar het juiste maatschappelijk systeem. Ruim
zeventig jaar later komt het staatscommunisme in ieder geval
niet meer aan de beurt. Dat is compleet mislukt. De leiders van
de voormalige republieken van voorheen de Sovjetunie zijn zoe
kende. Ze hebben daarbij weinig steun van de bevolking. Dat
bewijst de situatie in Georgië. Nog een paar maanden geleden
koos de meerderheid voor Gamsachoerdia als president. Koud
benoemd is de man al weer gevlucht. En schreeuwt een groot
deel van het volk om een nieuwe leider. Ook de positie van de
Russische president Jeltsin staat onder zware druk.
rode vaan nog eens wapperen, hier dan ook slechts voor za-
De stof is ontdaan van de voor ken. Toch hebben
de Sovjetunie zo kenmerkende
hamer en sikkel. Ze zeggen so
ciaal-democraten te zijn. En ze
willen een tussenvorm van ka
pitalisme en staatscommunis
me. Zij blijven roependen in
een witte woestijn en worden
door omstanders afgedaan als
conservatieven. Rood is uit.
Op het Kremlin hangt nu de
vlag van de Russische repu
bliek, wit, blauw en rood, de
kleuren die tsaar Peter de
Grote ooit meenam na een be
zoek aan Nederland. De abso
lute heerser van het eigenlijk
nog achterlijke Rusland was
destijds zeer geïnteresseerd in
de technische hoogstandjes
van het Westen. En reisde
naar ons land om zelf de
kneepjes van het bouwen van
schepen onder de knie te krij
gen. De kleuren van de Ne
derlandse vlag dienden als uit
gangspunt voor de vaandels
van verschillende Slavische
volkeren.
Figaro
Tijdens de pauze van Mozarts
'Nozze di Figaro' laten ze in
drie minuten vijf keer vallen,
dat ze zitten in de presidentië-
iwieerst tegenwoordig de le suite van het wereldbe-
el daa#uw °P bet Rode Plein
uit voor de revolutie zo
die ditocb is er en toe nog
treden rouwd rood te zien.
roemde Bolsjoi-theater. Maar
na afloop van de opera kun
nen de vier Amerikanen niet
digheid in om wat op te pik
ken van het dagelijks leven.
Héél indrukwekkend vonden
ze de maaltijd bij een echt
Moskous gezin. Niet te verge
lijken met het overvloedige
eten in het Kremlin dat hen
was voorgeschoteld door bur
gemeester Popov, die het ge
zelschap had uitgenodigd. „En
eh", zo vervolgen de Amerika
nen het gesprek, „wat ver
dient de (Russische) gespreks
partner?" Een fractie van een
seconde is het antwoord be
kend 250 roebel en de
volgende vraag wordt gesteld:
„Hoe kan ze zich dan zó duur
kleden (in nauwsluitend zwart
lycra jurkje), met zo'n klein
salaris*
De mensen in de voormalige
Sovjetunie zijn arm. En zo
moeten ze er daarom ook uit
zien, zo veronderstellen de be
zoekers uit de Verenigde Sta
ten. Omgekeerd denken de
burgers van Moskou dat ieder
een in het Westen rijk is. En
dat willen zij ook worden.
Sommige Moskovieten kleden
zich daarom alvast als de rijke
gasten. Zoals de toiletheer van
het Libanese restaurant in
Moskou. Hij kan zo doorgaan
voor een zakenman uit de Sta
tes, gestoken in zijn ruim val
lend wijnrood pak, van mo
derne snit. Even later reikt hij
to«°sbovieten laten de waar hun jas hangt. Ze zijn
lechter
de garderobe terugvinden bet handdoekje aan in de toi-
ïlijkhe
volgent
in het
ïin zeve
jr het
het n
letruimte.
Sociaal stelsel
Hoewel de Russische regering
de markteconomie hartstoch
telijk is gaan omarmen, vin
den studenten van het linguïs
tisch instituut in Moskou het
westerse systeem niet logisch.
„Je moet toch werken om geld
te krijgen? Als je ze geld geeft
wanneer ze niet werken, cre
ëer je toch luie mensen?", is
hun reactie op een uiteenzet
ting over het sociale stelsel in
Nederland. Zoiets als uitkerin
gen vinden zij niet bij een ka
pitalistische welvaartsstaat
passen.
Leeftijdsgenoten brengen op
straat in praktijk wat in de
prille Russische staat onder
kapitalisme wordt verstaan.
Dat blijkt in Sint Petersburg.
Buitenlanders worden be
sprongen door tieners en twin
tigers; uitsluitend jongens. Ze
bieden een zeer beperkte col
lectie aan handelswaar en be
schikken over een uiterst be
scheiden Engelse woorden
schat om die aan te prijzen. De
paar zinnetjes worden zó snel
uitsproken, dat ze nauwelijks
meer verstaanbaar zijn: „Do
you want a rabbithat, sir, or
English guidebook of Peters
burg, cheap price". Onwennig
in hun nieuwe rol als kapita
list verontschuldigen de ver
kleumde jongens zich vaak
voor hun directe marketing
strategie. Na twee of drie arti
kelen te hebben aangeboden,
maken ze zich uit de voeten.
Ze maken gebaren waarmee
ze 'ik-ben-ook-maar-gestuurd'
uit lijken te drukken. Anderen
geven weer een compleet te
genovergestelde reactie. Die
worden juist boos op de onwil
lige kapstranets, zoals inwo
ners van kapitalistische landen
tot voor kort in de Sovjetunie
werden aangeduid.
Simpel
De straathandel in de voorma
lige hoofdstad van het tsaren
rijk heeft niets weg van on
dernemen. De jongens verko
pen niets dat een door henzelf
toegevoegde waarde heeft. Het
enige wat zij doen is inspelen
op de luiheid van de buiten
lander, die problemen heeft
om in Russische winkels iets
van zijn gading te vinden.
Uniformstukken van militai
ren worden overal te koop
aangeboden. Eigen spullen
worden alleen verkocht door
de handelaren in eigenge
maakte souvenirs, zoals matr-
josjka's, de poppen waar een
eindeloze trits poppetjes in zit.
Vroeger waren het steeds klei
nere vrouwtjes; intussen zijn
het vooral de achtereenvol
gende Russische leiders: Jelt
sin, Gorbatsjov, Brezjnev,
Chroestsjov, Stalin en uitein
delijk Lenin.
„Dat kunnen ze niet meer",
verzucht Boris Medved, „iets
scheppen". Medved is trans
portingenieur en werkt bij een
groot vervoersberijf in Mos
kou. „We zijn onze creativiteit
kwijt. Tijdens het jarenlange
Sovjet-bewind is die ons afge
leerd. De grote ziekte van dat
systeem was dat niemand
meer iets zelf deed en zich al
leen maar bemoeide met wat
de ander deed en wat de ander
in zijn portemonnee had". Vol
gens Medved zal het jaren du
ren voordat de mentaliteit
verandert en de Russische
burger verantwoordelijkheid
wil dragen.
Waarom velen proberen wat
dollars bij te verdienen met de
verkoop van aftandse Sovjet
spullen wordt snel duidelijk
als wordt bedacht wat er nog
voor roebels te koop is in ge
wone winkels. Aan het einde
van de Arbat, de beroemde
Onwennig prijzen de Russen op de markt hun waar aan. En met of zonder vrije markt of vrije
prijzen, welke Russen je ook vraagt ,op korte termijn zien zij de nijpende situatie in hun land
niet verbeteren. foto: gerrie coerts
Moskouse wandelpromenade,
is een 'produkty', zoals super
markten in Rusland worden
genoemd. In de winkel klinkt
het mistroostige geluid door
van laarzen en schoenen die
zich klossend voortbewegen
over een laagje ontdooiende
bruine sneeuw.
Chleb
De schijnbare rust wordt door
broken op de broodafdeling.
Om onduidelijke redenen
heeft de afdeling die de bro
den uitgeeft het werk neerge
legd. Paniek breekt uit bij de
kassajufrouw die de bonnetjes
verkoopt die recht geven op
chleb (brood). De woede van
het publiek richt zich op de in
witte doktersjas geklede dame.
Zij zit achter haar kassa als
een parkiet in zijn kooi die
wordt omringd door een bende
hongerige katten. Het conflict
loopt niet uit de hand. Het
blijft bij schreeuwen.
Voor dollars of exorbitant
hoge roebelprijzen is tegen-
wordig veel, zo niet alles te
koop in Rusland. In de GUM,
het staatswarenhuis aan het
Rode Plein, eens de best be-
voorraade winkel van het hele
Sovjet-imperium, zijn afdelin
gen waar wordt bediend po
priglasjeniju, op uitnodiging.
Je hebt een bonnetje nodig om
binnen te komen. Die kun je
krijgen van vrienden of rela
ties. Of, tegen forse betaling,
van zwarthandelaren.
Wie een blik naar binnen
werpt, ziet frêle, goed verzorg
de parfumverkoopsters zoals
die in de Amsterdamse Bijen
korf staan. Achter een andere
deur staan lange, zwart glan
zende rijen stereo-installaties
van het Zuidkoreaanse bedrijf
Samsung. Samsung heeft een
hele galerij opgekocht in het
beroemde warenhuis. Voor de
deur staat een politieman, om
onrust te voorkomen. De ge
wone Rus mag er in principe
tegenwoordig wel naar bin
nen, maar de meesten hebben
er wegens gebrek aan dollars
weinig te zoeken.
Contrast
De pracht en praal van de
westerse winkels staat in
schril contrast tot de grauwe,
dagelijkse Russische werke
lijkheid. Een verkoopster van
de GUM zit lamsgeslagen ach
ter haar toonbank waarop al
leen wat papieren slingers lig
gen uitgestald. Anderen staan
verveeld in halletjes te roken,
bij afwezigheid van nering.
Taxichauffeurs of hoogleraren,
welke Russen je ook vraagt
naar de situatie, op korte ter
mijn zien zij de nijpende situa
tie in hun land niet verbete
ren. Met of zonder vrije markt
of vrije prijzen. Allemaal zijn
ze ervan overtuigd dat het ge
brek zal toenemen en dat de
zwarte handel en de criminali
teit in de nabije toekomst on
stuimig zullen groeien.
Veel gezinnen hebben de crisis
zien aankomen en heel veel
eten en drinken ingeslagen zo
als langer houdbaar voedsel in
blikken. Maar ook medicijnen
zijn gehamsterd. Deze winter
zal die voorraad fors moeten
worden aangesproken. Een
economisch redacteur van het
gezaghebbende blad Moscow
News is ervan overtuigd dat
het ergste voor de bevolking
nog moet komen. Over het be
grip van het Westen voor de
grote problemen is hij niet erg
te spreken. „De voedselhulp
was vorig jaar ronduit onno
dig, dit jaar kunnen sommigen
het wel gebruiken, maar vol
gend jaar zal het absoluut van
levensbelang zijn".
Of er nu vraag
naar is of niet,
Marx en Lenin
worden nog
steeds te koop
aangeboden.
Een hoge voor-
(fficier van de
staatsveilig-
it, overste Wolf-
|uter, wil deze
een verklaring
over de Stasi-
is'. ïn persbe
de afgelopen
lesuggereerd dat
schuilnaam de
irzitter en frac-
an de PDS, Par
A. fpmokratische So-
een dr. Gregor Gysi
uitpostduitse gehei-
e 32ste f*e actief is ge-
to 7
De 45-jarige Gysi, gediplo
meerd runderfokker en bril
jant advocaat, heeft bij hoog
en laag ontkend onder die
schuilnaam, of hoe dan ook,
voor de Stasi gewerkt te heb
ben. De Oostduitse strijder
voor de burgerrechten Gert
Poppe, die nu voor Bündnis
90/Grüne in de Bondsdag zit,
en de kunstenares Barbel Böh-
ley zijn in hun Stasi-dossiers
herhaalde malen de naam 'No
taris' tegengekomen.
Poppe, die Gysi indertijd als
advocaat had, beweert dat er
opvallend veel details uit ge
sprekken die hij onder vier
ogen met Gysi heeft gevoerd,
in zijn akten staan vermeld.
Dus moet Gysi de Stasi gein-
formeerd hebben, lijkt de voor
de hand liggende conclusie.
Maar Gysi ontkent. Hij hoopt
dat ex-Stasi-overste Reuter
deze week bewijzen van zijn
onschuld zal leveren. Wel
geeft Gysi toe dat er kennelijk
iemand uit zijn kantoor of uit
zijn naaste medewerkerskring
informatie naar de Stasi heeft
doorgespeeld. Gysi, zoon van
een voormalige Oostduitse mi
nister en ambassadeur, heeft
in Oost-Berlijn jarenlang suc
cesvol gewerkt als advocaat,
voornamelijk voor burgers die
met het regime overhoop la
gen. Gysi beweert absoluut on
schuldig te zijn. Als hij dat al
gewild had, dan had hij vol
gens zeggen wel andere wegen
gehad om eventuele informa
tie door te spelen dan via de
Stasi. Gysi had via zijn vader
gemakkelijk toegang in rege
ringskringen.
In Berlijn, waar de Stasi-dos
siers nu voor betrokkenen
open worden gelegd, ontbreekt
de stamkaart over de Stasi-
medewerker 'Notaris'. „Ken
nelijk uit het archief gewipt,
waardoor we zeer moeilijk
achter de identiteit van deze
Stasi-medewerker zullen kun
nen komen", aldus directeur
Geiger van het Berliinse
Gauck-kantoor, waar talloze
Stasi-dossiers bewaard wor
den.
Samen met de voorlaatste
Oostduitse minister-president
Hans Modrow drukt Gysi mo
menteel zijn stempel op de
PDS, een voortzetting van de
vroegere Ootduitse communis
tische staatspartij, de SED. De
partij staat aan de rand van
het bankroet, vooral sinds de
Treuhandanstalt, de instelling
die het vroegere Oostduitse
bedrijfs- en openbare leven sa
neert en privatiseert, in de af
gelopen zomer de PDS onder
financiële curatele stelde.
Meer dan 700 gebouwen en
grondstukken van de PDS zijn
onder controle van de Treu-
hand.
Enkele maanden geleden
kwam de partij in opspraak,
omdat er meer dan 100 miljoen
mark uit de partijkas naar het
buitenland, vermoedelijk naar
Rusland blijkt weggewerkt.
Gysi heeft tot voor de recht
bank, waar drie van zijn par
tijgenoten in verband met deze
affaire terecht stonden, ver
klaart niets van deze trans
actie te hebben geweten.
In en rond de Bondsdag in
Bonn speelt de zeventien man
trouw sterke PDS-groepe-
ring een uiterst marginale rol.
De Duitse Hoge Raad in Karls
ruhe bepaalde vorig jaar dat
de PDS-groepering niet de
rechten van een fractie had.
Daarvoor was hun aantal afge
vaardigden in het parlement
te klein. Het gemis van die
fractie-status is uiterst lastig
om volledig parlementair te
kunnen functioneren. Zo kun
nen PDS-afgevaardigden geen
lid zijn van de belangrijkste
Bondsdag-commissies.
In de Bondsdag zelf worden
Gysi, Modrow en hun geest
verwanten letterlijk met de
nek aangekeken. Als ze al niet
herhaaldelijk in de rede wor
den gevallen of zelfs uitge
scholden als Stasi-medewer
kers, dan worden ze straal ge
negeerd. Zelfs voor een bevlo
gen redenaar als Gregor Gysi
is het langzamerhand ontmoe
digend om telkens tegen een
demonstratief niet luisterende
zaal te moeten praten. Wolf
gang Thierse, plaatsvervan
gend voorzitter van de social-
stische SPD heeft zijn fractie
genoten aangeraden om bij
voorbeeld kranten te gaan zit
ten lezen als Gysi het woord
neemt. Gysi heeft zich daar
vaker over beklaagd „omdat
het grootste deel van onze par
tij graag bereid is een bijdrage
tot de democratie te leveren".
Maar Gysi zegt de indruk te
hebben dat zijn Bondsdaggroe
pering ronduit gehaat wordt.
„Alsof Duitsers die sinds 1871
geen oorlog meer gewonnen
hebben, nu des te nadrukkelij
ker de overwinning op ere
communisten willen vieren".
Intussen is gisteren ook de
vroegere burgemeester van
Dresden, Wolfgang Berghofer
beschuldigd van jarenlange
Stasi-spionage. Berghofer staat
op dit moment in Dresden te
recht in verband met stembus
vervalsingen.
M V
GENÈVE Het jaar 1991
heeft het uiterste gevergd van
de medewerkers van de inter
nationale federatie van het
Rode Kruis. Honger en oorlo
gen in Afrika, de Golfoorlog,
natuurrampen in Azië en de
omwentelingen in Oost-Euro
pa maakten 1991 tot een re
cordjaar wat het aantal slacht
offers en de omvang van de
hulp betreft. Dat blijkt uit een
gisteren gepubliceerd over
zicht van de organisatie. Met
45 verzoeken om hulp, die 263
miljoen Zwitserse francs (331
miljoen gulden) beliepen, wer
den bijna zes miljoen mensen
geholpen, vooral in Afrika. De
secretaris-generaal van de fe
deratie van het Rode Kruis,
Paer Stenbeck, zei bij het be
kendmaken van de cijfers:
.,1991 was een testjaar voor
elke organisatie die zich met
internationale hulp in ramp
en noodsituaties bezighoudt".
Italiaanse
vrouwen
verdwenen op
Curacao
door
AART HEERING
ROME Twee vrouwen
uit Genua, de 56-jarige
Blanca Reina en haar 26-
jarige dochter Margherita
worden, sinds nieuwjaar
vermist. Volgens hun fa
milieleden worden ze ge
vangen gehouden door
een mysterieuze sekte op
Curasao.
De beide vrouwen zijn op 1 ja
nuari met een KLM-toestel
naar Willemstad vertrokken,
waar de stiefmoeder van Blan
ca Reina, de 84-jarige Guiller-
mina Henriquez op sterven
lag. Op 5 januari belde de
vrouw haar ex-echtgenoot,
Enrico Carpi, op met de bood
schap dat de bejaarde dame in
middels was overleden en dat
ze binnen een paar dagen te
rug zouden zijn met de erfenis.
Twee dagen later volgde een
wanhopig en bruusk afgebro
ken telefoontje van Blanca
Reina: „Help! We verkeren in
levensgevaar. Ze laten ons niet
gaan. Het is een sekte die ons
gevangen..."
Enrico Carpi heeft geen twij
fel. Volgens hem had zijn
schoonmoeder in Willemstad
zich aangesloten bij een stren
ge godsdienstige gemeenschap
die nu aanspraak zou maken
op de erfenis van de oude
vrouw, een huis in Willemstad
en het geld dat ze als employ
ee van een Nederlandse bank
had gespaard.
NYT: onvoldoende
onderzoek rond
borstprothesen
NEW YORK Aan de opera-
ties waarbij borstprothesen
van het omstreden materiaal
siliconengel zijn ingebracht is
onvoldoende onderzoek voor
afgegaan, zowel naar de duur
zaamheid van het materiaal
als naar de gevolgen voor de
gezondheid. Onderzoekers van
Dow Corning, in de VS de be
langrijkste fabrikant van
borstprothesen, hebben dit te
kennen gegeven, zo meldde
Ssteren de New York Times,
it memo's van niet nader ge
noemde medewerkers van het
bedrijf, die de NYT onder
ogen kreeg, blijkt dat bij de
eerste operaties waarbij de sili-
conenimplantaten werden in
gebracht nauwelijks proeven
waren uitgevoerd, zoals ge
bruikelijk is bij de introductie
van medicijnen en andere stof
fen die ingrijpen op het li
chaam. Nadat de prothesen in
1975 op de markt kwamen we
zen medewerkers van Dow
Corning er al op dat het silico-
nenmateriaal bij veroudering
week wordt en gaat lekken.
Maatregelen werden echter
niet genomen. Afgelopen
week greep de Amerikaanse
fezondneidsinspectiedienst
DA in met een advies aan
artsen om de prothesen, die in
middels bij 1 a 2 miljoen vrou
wen in de VS zijn aange
bracht, in afwachting van een
diepgaand onderzoek niet
meer te gebruiken.
