'pluchting in Moskou over Georgië
BUITENLAND
ie
Verzoenende toon in 'Cuba-brieven'
Van de hoed
en derand
\PITEIN ROB
192 idócSoutcmt
DINSDAG 7 JANUARI 1992
oneckers vechten
)or pensioen
Bout
?er iLlJN Erich Honecker en zijn vrouw
Roijot stappen naar de rechter om de verde-
n. Ofetaling van hun pensioen te eisen, dat
l ende Duitse regering werd bevroren toen
er Sioormalige Oostduitse leider vorig jaar
oveft naar Moskou vluchtte. Volgens de ad-
nt eiöt van Honecker heeft de Duitse staat
h volst gehandeld met het stopzetten van de
spralft-domsuitkering. Volgens de Berliner
ei ging heeft Erich Honecker 18.000 mark te
kuni maar deze krant meldt niet hoeveel zijn
titenjw is misgelopen. Om uitzetting te voor-
;t pagn naar Duitsland, waar hij wordt ge-
etswl in verband met misdaden die hij tijdens
geld bewind zou hebben begaan, vluchtte de
kstellrige Honecker eind vorig jaar naar de
>ense ambassade in Moskou.
Thatcher-dag op
Falklandeilanden
LONDEN De Falklandeilanden heb
ben met ingang van dit jaar 10 januari
uitgeroepen tot Margaret-Thatcherdag.
De vertegenwoordigster van de regering
van de Falklands in Londen, Sukey Ca
meron, zei gisteren dat de bestuurders
van de Britse kroonkolonie van mening
zijn dat „over 20 jaar de mensen nog
steeds zouden moeten weten wie Marga
ret Thatcher was". De 10e januari werd
gekozen omdat de toenmalige Britse pre
mier op die dag in 1983 voor het eerst na
de oorlog met Argentinië een bezoek
bracht aan de Falklandeilanden. Gisteren
wees Groot-Brittannië een Argentijns
voorstel af om een internationale arbitra
gecommissie te laten beslissen wie eige
naar is van de Falkland-eilanden.
Geen gevangenisstraf
Oostduitse grenswachten
BERLIJN De Duitse hoofdof
ficier van justitie Herwig Gross-
mann heeft gisteren in het proces
tegen vier voormalige Oostduitse
grenswachten, die worden aange
klaagd wegens het doodschieten
van een vluchteling in februari
1989, slechts voorwaardelijke ge
vangenisstraffen geëist. Volgens
de officier van justitie moesten
de vier zwaar gestraft worden,
maar hoorden ze niet in de ge
vangenis thuis. Grossmann zei
dat het niet om onverantwoorde
lijke mensen of criminelen ging,
maar om „misleide jongelui, die
zelf ook slachtoffer van het poli
tieke systeem, de verhoudingen
ginds zijn geworden".
China zet
Canadezen
land uit
PEKING Chinese autori
teiten hebben vandaag drie
Canadese parlementsleden
uitgewezen nadat zij bezoe
ken hadden gebracht aan fa
milieleden van gedetineerde
dissidenten. De Canadezen
hadden bovendien laten we
ten dat zij van plan waren
een bloemenkrans te leggen
ter nagedachtenis van dege
nen die de dood vonden bij
de onderdrukking van de
volksopstand van 1989. Ook
wilden zij bij een gevangenis
langs gaan waar dissidenten
hun straf uitzitten.
Couppoging Irak mislukt
door verraad officier
DAMASCUS Het Syrische persbu
reau SANA heeft gisteren bevestigd
dat vorige maand in Irak is gepoogd
een coup te plegen tegen president
Saddam Husayn. De staatsgreep is
mislukt omdat een officier de zaak
had „verraden" aan Saddam.
Een correspondent van SANA in
Irak, die zegt zich te baseren op
bronnen binnen de Iraakse oppositie,
meldde dat de legerofficier Mefleh
al-Raoui het plan van de staatsgreep
had onthuld aan Saddam Husayn. De
Iraakse leider heeft vervolgens tach
tig officieren laten arresteren. „Zij
zijn onmiddellijk geëxecuteerd", al
dus het Syrische persbureau.
BVUNDERINK
|KOU Moskou
niet onmiddellijk
een officiële reactie
overwinning van de
Igische oppositie op
dent Gamsachoerdia.
fiaag viert de Rus-
torthodoxe kerk
Ifeest. Het Russische
|ment is met vakan-
t conflict binnen de Kau-
Bhe republiek stelde Mos-
lich neutraal op, ook toen
Inflict twee weken gele-
pntaardde in de belege-
1 van het parlementsge-
1 in de hoofdstad Tbilisi.
Jhad de Georgische presi-
pich verschanst.
geniep lag de sympathie
[de Russische president
en de zijnen ongetwij-
iij de Georgische opposi-
Met Gamsachoerdia, de
Sovjet-politicus die bij
ie verkiezingen tot presi-
iverd gekozen, viel niet te
n. Zijn onverzoenlijke
Ing tegenover het naar
omie strevende Zuid-Os-
leidde daar tot een per-
nt bloedbad. Een derge-
lituatie dreigde in Abcha-
yeneens een regio op Ge-
ih grondgebied. Boven-
I stelde Gamsachoerdia
t vr°^eer onbuigzaam op te-
bezatrer Moskou met zijn eis
'd tot Onmiddellijke terugtrek-
'laars, van de Sovjet-troepen.
>r deRocie Leger in Tbilisi
repub zonder twijfel opgelucht
en Litnu het conflict voorbij is,
uitmal n^, komt er misschien
meneljnde aan de voortdurende
3taten,iien 0p het garnizoen in
Is vrijj gij de ongeregeldheden
Soldaten van de Georgische oppositie vallen elkaar in de armen nadat president Gamsachoerdia is gevlucht en het parlementsgebouw
in brand is gestoken.
i aantal militairen het
>ed na verloren. Het Sovjet-le-
is alliocht niet ingrijpen aan-
;le sch, het zich thans op
chten grondgebied bevindt,
zich i onlangs echter een ma-
derlann zjjn eigen huis werd
;n uiti)0rd voor de ogen van
;desmgezjn) konden de plaatse-
;er klbevelhebbers ternauwer-
sie RVoorkomen dat officieren
Kritiek
Moskous politiek van niet-in-
menging in gebeurtenissen op
het grondgebied van de andere
republieken stamt uit de nada
gen van Gorbatsjov. Als presi
dent van de Sovjetunie had hij
het volste recht maatregelen te
nemen om de orde te handha
ven, maar kennelijk voelde hij
er niets voor zijn vingers nog
maals te branden, nadat het
Sovjet-leger in april 1989 op
brute wijze een demonstreren
de menigte had verspreid.
Daarbij sloegen soldaten zo'n
twintig demonstranten, voor
het merendeel vrouwen, dood
met spaden. Nooit is de naam
van de hoofdschuldige aan
deze actie boven water geko-
Gorbatsjovs passieve houding
leverde hem felle kritiek op
van Sacharovs weduwe Jelena
Bonner. Voor het oog van de
wereld verweet zij hem tijdens
het eerste Sacharovcongres,
vorig jaar in Moskou, dat hij
als Sovjet-president geen stok
je had gestoken voor de op
komst van een fascistische dic
tatuur in de Sovjet-republiek
Georgië. De voormalige dissi
dent Gamsachoerdia was toen
Ook nu plaatsen critici in Mos
kou vraagtegens bij Jeltsins
van Gorbatsjov geërfde neu
traliteit, zij het vanuit een an
der oogpunt. Hoe kun je on
partijdig blijven als een demo
cratisch gekozen president op
gewelddadige wijze uit zijn
functie wordt gezet? Dit vraagt
commentator Katanjan zich af
in de Moskouse gemeentek
rant Koeranty.
Katanjan ziet geen principieel
verschil tussen de gewapende
Georgische oppositie en het
achtmanschap dat in augustus
vorig jaar het leger inzette om
Gorbatsjov en Jeltsin te verja
gen. Stel je voor dat de rest
van het land en de wereld zich
toen ook 'neutraal' had opge
steld, aldus de commentator.
Hij vindt de Russische neutra
liteit dan ook misplaatst en on
echt.
De Georgische oppositieleider
Tengiz Sigoea, voorheen pre
mier onder Gamsachoerdia,
stelt zich soepeler op tegen
over het Rode Leger. In tegen
stelling tot zijn verdreven chef
zegt hij dat dit leger in zijn re
publiek welkom is en zich nut
tig kan maken met de verde
diging van de grenzen. Tijdens
de belegering van Gamsa
choerdia heeft hij ook verzoe
nende geluiden laten horen
richting Zuid-Ossetië en Ab-
chazië.
Libanon
De grote vraag is natuurlijk
hoe Sigoea zich gedraagt als
hij niet hoeft te vechten en
dus niet om steun zit te sprin
gen. Bovendien is het hoogst
onzeker of er nu eindelijk
vrede aanbreekt in Georgië.
Gamsachoerdia en de oppositie
waren beste maatjes toen Mos
kou nog de grote boze vijand
was. De strijd tegen Gamsa
choerdia zorgde daarna voor
een onwaarschijnlijke een
dracht onder de oppositiele
den. Mensen als Ioseliani,
Adamia, Tsjantoeria en Tsere-
teli houden er zeer verschil
lende ideeën op na en krijgen,
nu de strijd tegen de democra
tisch gekozen dictator voorbij
is, tijd om hun aandacht op el
kaar te richten.
Oppositieleiders Sigoea en Ki-
tovani werken vooralsnog ste
vig samen en hebben een par
lementaire democratie beloofd.
Misschien kunnen zij samen
voorkomen waar waarnemers
in Moskou bang voor zijn: Ge
orgië telt een groot aantal tot
de tanden bewapende politie
ke groeperingen en zou ge
makkelijk een tweede Liba
non kunnen worden.
)0 man
en, nnnen voor
jatië vi
ationetount bij
roepen,1
isch Monument
HAAG Naast het In-
Monument in Den Haag
veen trefcentrum komen,
zouden slachtoffers van
n naaflog met Japan en de on-
mse Vjkelijkheidsstrijd om In-
•ouw v#ë elkaar kunnen ont-
Eer lag ln en troosten,
ning dl Indische gemeenschap
lisdrijf. een initiatief hiervoor
e was Haagse Hanneke Wil-
opgebnck overgenomen. Twin
ed. (stellingen en groeperin-
'an de Indische gemeen-
gaan samen een stich-
rormen. Doel is een rust
in de vorm van Minang-
Huis bij de waterpartij
Scheveningse Bos te ré
én. Het Indisch Monu-
wordt druk bezocht,
^n uit de voormalige ko
rnissen echter een ont-
jngsplaats. „Op verhaal
jn met een kopje thee en
ilek waar je kunt uithui-
is al jaren een hartekreet
Ie Indische gemeenschap.
Legeroefening
VS-Zuid-Korea
gaat niet door
'vj Is
WASHINGTON Na de
Cuba-crisis van 1962 heeft
Sovjet-leider Nikita
Chroesjtsjov de toenmali
ge Amerikaanse president
John F. Kennedy voorge
steld de Amerikaanse ba
sis Guantanamo op Cuba
te sluiten en de Duitse
kwestie op te lossen.
Dit- blijkt uit een twaalftal
brieven die de twee leiders
elkaar eind 1962 schreven,
en die het Amerikaanse mi
nisterie van buitenlandse za
ken gisteren openbaarmaak-
te.
De briefwisseling bestrijkt de
periode van 30 oktober tot 12
december 1962, kort nadat
Chroesjtsjov er onder druk
van Washington mee had in
gestemd Sovjet-raketten uit
Cuba terug te trekken. De
ontdekking door de Amen-
kanen dat Moskou raketten
op Cuba had opgesteld,
bracht de wereld destijds aan
de rand van een nucleaire
confrontatie tussen Oost en
West.
In tegenstelling tot de oor
logszuchtige toon uit de cor
respondentie tussen de twee
leiders ten tijde van de crisis,
slaan Kennedy en Chroesjts-
sjov in deze twaalf brieven
een veel verzoenender toon
aan. Wat de Sovjet-leider be
trof had Moskou zijn doel be
reikt, en was het bereid zijn
raketten terug te trekken na
„uw verzekeringen dat U
Cuba niet zult aanvallen en
anderen niet zult toestaan
dat te doen".
Chroesjtsjov sprak suggesties
tegen als zou Cuba als
springplank dienen voor een
Sovjet-aanval op de Verenig
de Staten. De Sovjet-leider
stelde Washington voor de
Amerikaanse basis Guanta
namo op Cuba te sluiten.
Na Cuba zou Duitsland wel
eens de nieuwe brandhaard
in de Koude Oorlog kunpen
worden, schreef Chroesjtsjov
op 20 december 1962. Daar
om stelde hij voor zonder
concessies een vredesverdrag
te ondertekenen dat de be
staande gevolgen van de
Tweede Wereldoorlog zou
vastleggen. Alleen de kwes
tie van de Westelijke troepen
in West-Berlijn moest nog
worden opgelost.
De Sovjetleider waarschuw
de Kennedy ervoor zich niet
door de Duitse bondskanse
lier Konrad Adenauer in de
luren te laten leggen. „Zou
den U en ik ons moeten on
derwerpen aan de belangen
van een oude man, die zowel
moreel als fysiek reeds met
één been in het graf staat?
Moeten wij als speelgoed in
zijn handen zijn?" Kennedy
antwoordde op 14 december
dat het door Chroesjtsjov ge
schetste beeld „volledig
voorbijgaat aan de ware aard
van het probleem in Midden-
Europa".
Ondanks deze meningsver
schillen had Chroesjtsjov lie
ver met Kennedy te maken
dan met de Republikein Ri
chard Nixon. „U slaagde erin
uw tegenstander, mister
Nixon, helemaal vast te pin
nen", schreef hij aan de
Amerikaanse president. In
een latere brief zei hij te ver
wachten dat Kennedy nog
eens zes jaar president zal
zijn, „hetgeen ons zeker aan
spreekt". Maar Chroesjtsjovs
prognose werd niet bewaar
heid: op 22 november 1963
werd Kennedy vermoord.
SEOUL Zuid-Korea h^eft
de gezamenlijke militaire oe
feningen met de Verenigde
Staten, die dit voorjaar onder
de naam 'Team Spirit' zou
den worden gehouden, afge
last. Hiertoe is gisteren beslo
ten door de presidenten van
de twee landen, Roh Tae-
woo en George Bush. Als re
den voor de afgelasting geldt
het feit dat Noord-Korea er
mee heeft ingestemd een ak
koord over nucleaire garan
ties te ondertekenen. Dat
houdt in dat Pyongyang zijn
nucleaire installaties open
stelt voor internationale con
trole. Noord-Korea bevestig
de vandaag dat het „zo spoe
dig mogelijk" het garantie
akkoord zou sluiten met het
Internationale Bureau voor
Atoomenergie in Wenen, dat
dan de Noordkoreaanse in
stallaties zal controleren.
door JO WIJNEN
BRUSSEL Ik heb nog steeds geen nieuwe hoed.
Zij die met mij door het Belgisch tranendal waadt,
vindt dat het oude exemplaar „de verkeerde
signalen afgeeft", om het hedendaags
woordgebruik maar eens te bezigen. Het gaat hier
om een hoed die ik ooit in een winkeltje aan de
boulevard te Oostende heb gekocht bij een oude
dame die ik eerst nog temidden van duizenden
hoofddeksels moest zoeken. De vrouw had, als het
ware, de kleur en de maat van haar eigen
koopwaar aangenomen en was bijgevolg daarvan
nagenoeg onzichtbaar geworden. Pas toen ik
'Volk!' riep, maakte zich een menselijk wezen los
uit een schemer van petten, matelots, mutsen,
stetsons, baretten, pluiswollen oorwarmers,
regenkapjes en zuidwesters.
In die situatie was een miskoop onvermijdelijk.
Toen ik de winkel met mijn nieuwe hoed op
verliet, bleek ik er uit te zien als een fietsendief,
als een ladenlichter. Ik was opeens een louche
figuur geworden, iemand die voortdurend door
dienders en veldwachters in de gaten wordt
gehouden. Sindsdien doet zich nagenoeg iedere dag
de kans voor dat ik wordt opgepakt voor iets dat ik
niet heb gedaan. Bovendien woon ik in een stad
waar rellen, opstootjes en demonstraties aan de
orde van de dag zijn. Het kan dan ook niet lang
meer duren of de ordedienst richt een waterstraal
op mij, stopt mij vervolgens in een overvalwagen
en voert mij naar een politiecel af waar ik aan
langdurige verhoren wordt onderworpen. En
reken maar dat ik dan door de mand val.
Inderdaad, de in Oostende gekochte hoed heeft
mijn dagelijks leven een Kafkaëske dimensie
gegeven. Er moet dus een nieuwe hoed komen,
zoveel is zeker. Het gemiddelde Brusselse
warenhuis kan mij evenwel niet van dienst zijn.
De hoeden die ik tot dusver heb gepast, maken de
situatie alleen nog maar erger. Dus heb ik mij
dezer dagen naar Antwerpen begeven. Een aldaar
gevestigde Engelse zaak had een prachtig
exemplaar beschikbaar, maar dat was zo groot dat
de rand tot aan mijn lippen reikte. In een andere
zaak trof ik een hoofddeksel aan dat wel paste,
maar dat bijna vierduizend franken gulden kostte.
Dat vond ik te veel. Ouderwets als ik ben, loop ik
voor dat geld liever het risico onschuldig te
worden opgesloten, waterstralen op mij gericht te
krijgen of in ketenen te worden afgevoerd.
Opnieuw naar Oostende rijden en de winkel langs
de boulevard opzoeken, durf ik niet. Want
verbeeld je dat ik de eigenaresse niet kan
terugvinden in het duister van al die hoofddeksels
dat haar aan iedere waarneming onttrekt. In dat
geval zal ik mij genoodzaakt zien de eerste de beste
hoed die mij zint uit de schappen te grissen en het
op een lopen te zetten. Er ontstaat dan een
omgekeerde situatie: ik heb dan een mooie hoed
waarmee ik er uitzie als een heer, maar waarmee
ik niettemin een nog grotere kans loop te worden
gearresteerd.
Wat ik ook doe, het blote feit dat ik een hoed
draag heeft mij ongewild op het verkeerde pad
gebracht. Misschien moet ik al bij voorbaat een
advocaat in de arm nemen om mij tegen alle
juridische implicaties van mijn hoed in te dekken.
Dat het leven er intussen niet gemakkelijker op is
geworden, laat zich raden. Bij de grens verberg ik
mijn hoed altijd onder de bestuurderszit van mijn
auto Moet ik met een vliegtuig mee, dan laat ik -
op het gevaar af door de kou te worden
bevangen - mijn hoed gewoon thuis.
Nu al schieten bij het betreden van een openbaar
gebouw allerlei veiligheidsagenten op mij toe om
mij te betasten. Er wordt overal naar mijn
papieren gevraagd. Ik heb zelfs al een
aangifteformulier van de belastingen thuisgestuurd
gekregen.
Intussen hoor ik een vreemde ruis, veel geklik en
verre, opgewonden stemmen als ik naar het
buitenland telefoneer. In een enkel geval blijkt
mijn telefoon zelfs pierdood te zijn. Het is dan ook
niet uitgesloten dat mijn naam in zowat ieder
opsporingsregister voorkomt dat België rijk is.
Hoeveel beloning zou er op mijn kop zijn gezet
Waarom rijdt er een keer per week een
politiebusje langs mijn woningEn hoe komt het
dat de verlichting in mijn straat de hele nacht blijft
branden
Misschien ben ik, zonder het te weten, wel lid van
de Bende van Nijvel, maak ik - alweer zonder het
te weten - deel uit van de vele samenzweringen
die in dit land op til zijn, of ben ik in mijn
onschuld doende de Belgische staat te
destabiliseren.
Misschien is het daarom beter dat ik, zolang de
kabinetsformatie hier voortwoedt, maar gewoon
binnen blijf en geduldig wacht totdat Martens en
Eyskens weer aan het bewind komen. Die weten
tenminste van de hoed en de rand en laten - zo
heeft de politieke geschiedenis van dit land
geleerd - gijzelnemers en terroristen nog wel eens
gaan.
Waarom mij dan niet?
Nieuwe leider voor Franse socialisten
PARIJS De Franse Socialistische Partij zal deze week een
nieuwe partijleider benoemen. De huidige eerste secretaris Pier
re Mauroy neemt vandaag officieel ontslag en ingewijden zeg
gen dat hij de voormalige premier Laurent Fabius als zijn opvol
ger zal aanbevelen. Naast Fabius is ook de minister van urbani
satie Michel Delebarre een mogelijke kandidaat. Fabius, de hui
dige parlementsvoorzitter, heeft al twee eerdere pogingen ge
daan partijleider te worden. Zijn tegenstander binnen de hope
loos verdeelde socialisten. Michel Rocard, lijkt nu zijn bezwaren
tegen Fabius opgeheven te hebben. Beiden hebben ambities pre
sident Frangois Mitterrand in 1995 op te volgen.
DESCHMWN0PALARSEN Borstimplantaties in VS opgeschort
17 - Waar is Skip gebleven? Rob mist zijn trouwe vriend
,5 en maakt zich een beetje ongerust. „Laten we eens gaan
neuwe L", zegt joon. „Ga jij die gang daar in, dan neem ik hier
vincie 4en Speurend loopt Toon een paar kamers door,
lagd- plotseling blijft hij stokstijf staan: hij hoort opgewonden
hopenh6n achter een gordijn. Aha, de ouwe heeft blijkbaar ver
ingen ,„an mening met 2jjn dochter. Maar wat hoort hij? Die Jap
volkomen op de hoogte te zijn met het feit, dat Rob en
Toon weten, waar de schat begraven ligt. „We moeten die twee
meteen maar uit de weg ruimen", zegt de dochter met haar
scherpe stem. „Nee, nee", antwoordt haar vader, „dat kan altijd
nog gebeuren. Eerst moeten we zeker weten of die schat daar
ligt. Ik wil eerst..." Maar Toon is al weggeslopen en holt terug
naar Rob. En daar komt Skip ook te voorschijnl Rob kan zijn
oren haast niet geloven, als hij hoort wat Toon heeft opgevan
gen.
WASHINGTON De
Amerikaanse regering
heeft gisteren de onmid
dellijke stopzeting geëist
van alle silicone kunst-
borst-implantaties in de
VS. Een met spoed te star
ten wetenschappelijk on
derzoek naar mogelijke
gezondheidsrisico's van de
synthetische borstprothe-
sen, zal de basis vormen
voor een toekomstige be
slissing of, en zo ja, onder
welke voorwaarden deze
chirurgische praktijk in
Amerika kan worden her
vat.
De Amerikaanse overheid, in
dit geval de over de medische
zorgvuldigheid wakende FDA
('Food and Drug Administra
tion') kwam gisteren tot haar
besluit na toenemende aantal
len ernstige klachten van pa
tiënten over onder meer lek
kende kunstborsten. Hoewel
niet wetenschappelijk bewe
zen, menen veel Amerikaanse
medici dat verspreiding van
het synthetische materiaal
door het lichaam reeds in dui
zenden gevallen heeft geleid
tot aandoeningen als kanker
en vernietiging van het immu
niteitssysteem.
Veel patiënten klagen ook
over voortdurende pijn wan
neer borsten te hard worden
als het omvattende natuurlijke
weefsel krimpt. Voorts bren
gen in sommige gevallen de
littekens van de operatie mis
vorming teweeg van het be
oogde borstmodel.
Niet minder dan twee miljoen
van de bijna honderd miljoen
volwassen Amerikaanse vrou
wen leven met een of twee
geïmplanteerde kunstborsten.
Twintig procent van hen heeft
een borst chirurgisch laten re
construeren na amputatie we
gens kanker.
De overige tachtig procent
heeft de operatie ondergaan
uit ontevredenheid over gerin
ge of ongelijke omvang van de
borsten. Sedert 1980 zijn in de
VS elk jaar ongeveer 150.000
operaties verricht. Volgens
sommige critici is deels sprake
van een Amerikaans cultuur
verschijnsel, waarin vrouwen
grote borsten als 'ideaal' krij
gen opgedrongen en waarin
groot geloof heerst in kunst
matige 'vervolmaking' van de
natuur. In bijna alle ingrepen
in de VS worden kunststoffen
zakjes met silicone-gelei ge
bruikt. Een alternatief, met
natuurlijk 'saline', is door de
FDA niet verboden, maar is
nauwelijks in trek bij patiën
ten omdat het resultaat min
der fraai zou zijn.
De verdedigers van de prothe
sen voeren aan dat talloze
vrouwen hun zelfvertrouwen
hebben herwonnen na de in
greep en dat 95 procent van
alle patiënten geen enkele
klacht heeft. Een verbod op of
opschorting van implantaties
zou sommige kankerpatiënten
ook kunnen weerhouden van
een noodzakelijke borstampu-
