Van Hanegem
heeft weinig
op met de
voetbalbonzen
1
mal
Ie
ZATERDAG 4 JANUARI 1992 PAGINA 19
Jarenlang heerste hij op
de (internationale
voetbalvelden. Hij
werd beroemd door
zijn bloemige teksten.
Hij dankte zijn
bekendheid eveneens
aan zijn linkervoet en
de boordevol met effect
geladen passes. Niet
voor niets kreeg hij de
bijnaam 'De Kromme'.
Samen met Johan
Cruijff tekende hij voor
een van de meest
succesvolle perioden
van het Nederlandse
voetbal. In zijn rijke,
met successen
overladen carrière
kwam hij in actie voor
Velox, Xerxes/DHC,
Feyenoord, AZ en FC
Utrecht. Aan het eind
van zijn 585
wedstrijden
omvattende loopbaan
(494 competitie-, 48
Europa Cup-, 41
KNVB beker- en twee
wereldbeker
wedstrijden) was hij
nog actief in Amerika,
met als grootste doel
nog wat dollars mee te
pakken. Hij speelde
verder 52 interlands,
mocht één keer de
aanvoerdersband
dragen en scoorde voor
Oranje zes keer.
Willem van Hanegem
werd al bij zijn leven
een legende. Komend
voetbalseizoen is hij
trainer van
amateurclub
Holland.
,ZE KUNNEN NOG GEEN NIYEA-BAL
WEGSCHOPPEN'
HAARLEM - In de jaren na zijn
actieve loopbaan is het een beetje
stil geworden. Zijn naam wordt af
en toe nog genoemd. Als assistent-
trainer bij verschillende betaalde
voetbalverenigingen. Soms werkt
hij aan een televisieprogramma
mee en ook levert hij bijdragen aan
het voetbalweekblad Voetbal Inter
national. In tegenstelling tot veel
van zijn strijdmakkers van weleer
lukt het hem niet echt van de opge
bouwde faam te profiteren. De in
middels 47-jarige voormalige ve
dette, is nu dan ook werkloos. Hij
heeft dus tijd genoeg om na te den
ken. Over de voetbalsport, de
maatschappij en zichzelf. Het le
vert soms fraaie ontboezemingen
op.
Voor Willem van Hanegem ziet de we
reld er nog altijd mooi uit. Het feit dat
hij in Haarlem werkloos thuis zit, deert
hem ogenschijnlijk niet. Hij gebruikt de
beschikbare uren om over de vaak te
genstrijdige maatschappelijke ontwikke
lingen te filosoferen en geniet ook op
een andere manier van het leven. „Het
is geweldig om met mijn zoontjes Wil
lem en Boy bezig te zijn. Ik ben vooral
met Willem op de fiets al overal heen
geweest. Ik heb al vele banden versleten.
Als bouwvakker heb ik daar vroeger
nooit tijd voor gehad. Ik ben altijd van
maandagochtend tot vrijdagavond weg
geweest. De resterende tijd is aan het
voetballen besteed". Willem is 3,5 jaar
en Boy is tien maanden oud.
Hij kan met plezier over voetballen ver
tellen. Zijn Feyenoord-jaren hebben een
stempel op hem gedrukt. Vooral door de
aanwezigheid van de toenmalige oefen-
meester Ernst Happel. „Ik kon enorm
goed met die ouwe opschieten. We had
den echter ook vaak ruzie. Dan moest ik
bij het bestuur komen. Ik zie het nog
voor me. Kwam ik de kamer binnen, zag
ik Happel achter de tafel naast het be
stuur zitten. We keken elkaar aan, be
gonnen te lachen, gaven elkaar een hand
en we waren weer vrienden". Ook de
naam van Henk Wery doet hem breed
grijnzen. „Een geweldig fijne vent. Feye
noord had op een bepaald ogenblik be
sloten dat hij moest worden vervangen
door Grabowski. Nu wilde het toeval
dat we net vriendschappelijk tegen die
Duitsers moesten spelen. We hebben die
Grabowski zo hard geschopt, dat hij
geen zin meer had te komen. En zo kon
Henk Wery mooi blijven!".
Enkels
Als Feyenoord-official Fred Blankemey-
er ter sprake komt, verandert de toon.
„Hij heeft net in VI gezegd dat ik Feye
noord vaak in de steek liet. Toch heb ik
wekenlang met vijf tot zeven verdoven
de injecties gespeeld. Moest ik van Hap
pel voetbalschoenen kopen die twee ma
ten te groot waren. Om mijn tenen te
ontzien. Gingen ze er op de training na
tuurlijk toch weer boven op staan! Neen,
dat is geen aardige mijnheer, die mijn
heer Blankemeyer".
En om extra te benadrukken alles voor
zijn sport en Feyenoord over te hebben
gehad, vertelt hij nog maar eens over het
in de universiteit in Nijmegen gehouden
onderzoek. „Daar zijn foto's van mijn
enkels gemaakt. De studenten en andere
deskundigen hebben daarna mogen ra
den van wie die enkels waren. De con
clusie was dat het ging om een zeventig
jarige man in een rolstoel! Achteraf heb
ik mazzel gehad. Ik heb nooit wat aan
mijn knieén gehad. Daardoor heb ik het
kunnen volhouden".
Van Hanegem kreeg ook bekendheid
door wat hij buiten het veld deed. Zijn
rechtlijnige denkwijze en vooral de daar
aan gekoppelde uitspraken zijn door ve
len als dolkstoten ervaren. Van Hane
gem heeft al lang ontdekt dat hij door
zijn teksten meer vijanden dan vnenden
heeft gemaakt. Het zal hem echter niet
veranderen. „Het is een soort innerlijke
drang. Je doet iets waarvan je voelt dat
je het moet doen. Ongeacht de gevolgen.
Zo heb ik ook geweigerd als assistent bij
Haarlem aan te treden. Ze boden vijftien
mille. Als ze helemaal niemand meer
kunnen vinden, komen ze naar Willem
toe".
Kluts kwijt
Ongevraagd komt hij met de nodige
voorbeelden waaruit blijkt dat tegen
woordig de nodige uren voor de beeld
buis worden doorgebracht. „Als je objec
tief luistert dan hoor je dingen waarvan
je denkt: dat bestaat niet! Er wordt niet
meer nagedacht. Ook niet als vedetten
als Van Basten, Rijkaard en Gullit wor
den geïnterviewd. Het geldt trouwens in
zijn totaliteit. Alles wat de mensen op tv
zeggen wordt voor waar aangenomen en
opgeschreven. Als er per ongeluk iets an
ders wordt gevraagd, dan zijn ze de kluts
kwijt. Ook al omdat er altijd maar voor
besprekingen moeten zijn. Het ligt er zo
dik op als je die praatprogramma's ziet.
Je voelt dat het niet spontaan gebeurt. Ik
begrijp dat niet. Je mag je toch verspre
ken. Als dat niet mag, heeft het geen zin.
Dan kun je je bij wijze van spreken be
ter ophangen".
„De hele maatschappij lijkt wel gepro
grammeerd. Weet je wat ik nog het ver
schrikkelijkste vind? Dat de mensen te
genwoordig alles omdraaien. Als ik vroe
ger overdag in mijn auto reed en mijn
lichten aan had, gaven de andere auto
mobilisten lichtsignalen om me te waar
schuwen. Nu wordt er geknipperd als te
ken dat je je licht moet aandoen. Wij
draaien alles om! We zeggen iemand aar
dig te vinden in de hoop dat het omge
keerde ook geldt. Dat het doorwerkt.
Dat er weer een goed woordje wordt ge
daan. We krijgen zo een maatschappij
met mensen zonder ruggegraat. Ik vind
het allemaal wel een beetje frustrerend.
Onlangs ben ik verzocht aan een televi
sieprogramma van Ursul de Geer mee te
werken. Een programma over kinderen
met oudere vaders. Die De Geer stelde
de vreemdste vragen. Zo van: 'Op die
leeftijd van jou moet je geen kinderen
meer nemen' en: 'Besef je dat je vader
binnenkort dood kan zijn'. Achteraf heb
ik er spijt van niet op die uitnodiging te
zijn ingegaan. Had ik kunnen zeggen:
'Ursul, jij bent ook niet geschikt voor
kinderen, omdat jullie allemaal van die
verschrikkelijke egotrippers zijn'. Ze
denken met die voorgeprogrammeerde
vragen te scoren. Laten ze opschieten
die mafkezen!".
Ramp
Willem van Hanegem laat zich niet
meer gebruiken. Heeft er zelfs geen be
hoefte aan wat extra huishoudgeld te
vergaren om zijn bestedingspatroon een
wat rianter aanzien te geven. Het is hem
allemaal een beetje te gek geworden.
„Kijk nou eens naar Joegoslavië. Die
mensen vernielen hun eigen steden.
Schieten hun eigen mensen overhoop en
dan gaan wij een inzamelingsactie hou
den. Ik kan huilen als ik die ellende zie,
Wim van Hanegem.
maar we moeten het geld toch ergens an
ders besteden".
Behalve de nieuwsprogramma's volgt
Van Hanegem uiteraard ook de in de
huiskamer gebrachte voetbalwedstrijden.
Maar ook hier is sprake van kommer en
kwel. „Ik wil niet negatief zijn, maar het
is natuurlijk niets meer. Vroeger sprak je
al op maandag over de komende Euro
pa-Cupwedstrijden. Ik installeerde me
uitgebreid op de sofa. Dat is voorbij. Ik
kijk niet meer met plezier. Zit de hele
avond te schakelen. Van de ene wed
strijd naar de andere. Als het boeit blijf
ik kijken, anders niet. Ik ben al vaak be
drogen uitgekomen. Die wedstrijd An-
derlecht-Panathinaikos, dat was een hele
goeie. Die moeten ze op video zetten
voor mensen die niet of nauwelijks kun
nen slapen. Dat is dan meteen opgelost.
Ik heb urenlang naar allerlei wedstrijden
zitten kijken. Tot Tirol toe, omdat die
ouwe daar zit. Ik kijk uit nieuwsgierig
heid. Zo ook naar België-Luxemburg.
Dat was een ramp. Daarna heb ik over
geschakeld naar Engeland-Duitsland. De
Duitsers speelden goed en dat vond ik
nou ook weer vervelend. Ik weet dat het
onredelijk en stom is, maar zo zit het nu
eenmaal in elkaar. Als ik Nederland zie
spelen, wil ik altijd dat er wordt gewon
nen. Maar zelfs al is het resultaat goed,
zoals tegen Griekenland, dan nog heb ik
als voetballiefhebber niet genoten. Ook
tegen Portugal was het na twintig minu
ten gebeurd. Daarna was het een ramp.
Bang
En dan hoor ik Rinus Michels op de tv
verklaren dat gespeeld is volgens het sy
steem dat gedurende vier dagen trai
ningskamp is uitgedokterd. Dan denk ik:
wat hebben ze daar dan gedaan? Volgens
mij helemaal niets, want het was niks!".
„De voetbalmensen gaan allemaal aan
de realiteit voorbij. Dat is trouwens de
tendens van de laatste jaren. Er wordt
niets meer gezegd als het fout is. De trai
ners zijn er allemaal bang voor. En het
wordt alleen maar erger. Op een gegeven
ogenblik durft niemand meer te zeggen
dat het spel ver beneden peil is. Daar is
geen aardigheid meer aan. Je kunt beter
recht-toe-recht-aan zijn. Zelfs opmerkin
gen die niets met kritiek te maken heb
ben worden wel als zodanig ervaren. Ze
zijn direct gepikeerd. Dat heeft niet al
leen betrekking op het Nederlands elftal
maar op het hele voetbal. Ik erger me
aan het verbloemen van de dingen. Ik
houd van aanvallend voetbal. Tegen
woordig wordt na interlands gesproken
over de Cruijff-stijl en de Milaan-stijl.
Wat is dat dan? Cruijff speelt bij Barce
lona anders dan bij Ajax. Wat zijn er
toch een gekke mensen!".
Het interlandvoetbal kan hem eigenlijk
niet meer boeien. Sterker nog: er is een
periode geweest dat hij ervan walgde.
„Ik vind het nu wel weer leuk, maar ik
heb een periode gehad dat het me enorm
tegenstond. Alleen al door de mensen
die er omheen lopen. Als oud-internatio
nal moet je schooien om een kaartje
voor de koffiekamer. En als je binnen
bent, zie je allemaal mensen die niets
betekenen voor het voetbal. Ze kunnen
een Nivea-bal nog geen meter wegschop
pen. Ze lopen er alleen maar om gezien
te worden, dat vind ik dan schandalig.
Ja, dan ben ik op zo'n moment best te
leurgesteld. Ik heb altijd trouw mijn
kaart besteld, maar ik ga maar niet
meer. Het gaat niet om dat bakkie kof
fie, hoor, maar je kon even kletsen tot
de files weg waren. Daar ging het om.
Maar als je moet staan bedelen is het
wat mij betreft snel bekeken. Ik ben bij
Nederland-Duitsland drie kwartier
eerder weggegaan".
Tranen
Ook als PSV ter sprake komt, plaatst
Van Hanegem de nodige kanttekenin
gen. Met name als over Romario wordt
gesproken. De magiër van het midden
veld heeft ook nu een eigen mening.
„Het is een heel goeie speler. Ik begrijp
de opwinding echt niet over de dingen
die hij er allemaal bij doet. Dat zal me
een zorg zijn. Kijk, als ze een beetje
mensenkennis bij PSV hadden gehad,
dan hadden ze vooraf gezien hoe die
jongen in elkaar zit. Dan hadden ze hem
nooit al die privilëges gegeven. Ze heb
ben hem één, nee twéé handen gegeven
en nu geeft dat problemen. PSV heeft
wel veel internationals, maar het zijn
geen persoonlijkheden. Die hadden Ro
mano anders in het begin zeker op zijn
nummer gezet. Hadden hem verteld dat
hij heel goed is. maar dat hij alleen kan
functioneren als de anderen hun werk
doen. Het is hem vermoedelijk wel ver
teld maar vëél te laat. Toen hem niets
meer kon gebeuren. Hij kan nu de boel
in het ootje nemen. Hij is een soort God
op aarde. Een schitterende speler en die
kopAls je hem ziet kijken, dan krijg
je zelf tranen in de ogen!".
Van Hanegem moet om zijn eigen
woorden lachen. En niet voor de eerste
keer, want werkloos of niet: hij ver
maakt zich best. Het doet hem dan ook
beslist geen pijn dat de huidige vedetten
van het voetbalveld zo veel geld verdie
nen. „Elke tijd heeft zijn charme. De ene
keer koopje een ijsje voor een dubbeltje,
de andere keer voor een kwartje. Die
tekst van te vroeg geboren zijn, is alle
maal onzin. Ik vind het best als de top
pers veel verdienen. Het enige waar ik
problemen mee heb, is dat ik niets krijg
te zien. Er is te weinig plezier in het
spelletje. Dat vind ik jammer".
Gevoelskwestie
Als het even kan wil hij daaraan in de
toekomst verandering brengen. Na lang
aarzelen heeft hij toch maar besloten
volgende maand de verkorte trainerscur
sus te volgen voor het diploma oefen-
meester 1. En misschien zelfs ooit coach
betaald voetbal. „Ik heb altijd lopen
schreeuwen. Nu krijg ik de kans, dus
moet ik het maar doen ook. Anders had
ik niets moeten zeggen".
Het betekent een radicale .ommekeer in
zijn leven. Als assistent-trainer bij Wage-
ningen heeft hij nog bewust de zijde van
de spelers gekozen. Daarom ook heeft
hij zich altijd bij hen omgekleed. Ook
heeft hij er bijvoorbeeld nooit zin in ge
had samen met een hoofdtrainer naar de
club te gaan. Zelfs niet met de in de
buurt wonende Piet Buter die hem in
dertijd bij Wageningen heeft ingelijfd.
„Het liefste zit ik heel alleen in mijn
auto. Ik heb niets tegen Piet of welke
trainer ook. maar ik moet niets van dat
gezanik over training, club etcetera heb
ben. Het is een gevoelskwestie. Ik heb
me lang meer speler dan trainer ge
voeld".
Als toekomstig officieel oefenmeester zal
hij toch concessies moeten doen. Zal hij
zich moeten aanpassen aan mensen die
vaak heel anders denken. Al is het alleen
maar om zich te handhaven. Hij zal, om
zijn eigen woorden te gebruiken, de
voorzitter een hand moeten geven en de
sponsor op de schouder slaan. Van Ha
negem maakt zich daarover niet ner
veus. „Ik probeer mezelf te zijn. Zodat
ik thuis voor de spiegel niet hoef te den
ken: ben ik nou ook zo'n nagemaakte?!
Geloof me, dat is belangrijker dan een
tas met geld!".
CeidócSouAont
