Huisvesting
ambtenaren
vaak te krap
Kosto wil uitlevering
Luit jens door Canada
Nederland is dan toch
musical-minded geworden
Ezel moet uit
de bus en tram
1_2 CaidaeSouocmt
BINNENLAND
VRIJDAG 3 JANUARI 1992
Koningin bezoekt op
30 april Rotterdam
ROTTERDAM Koningin Bea
trix viert dit jaar Koninginnedag
in Rotterdam met de vrijwel vol
tallige koninklijke familie. Een
woordvoerder van de Rijksvoor
lichtingsdienst deelde mee, dat de
koningin op donderdag 30 april
geen andere plaats dan de Maas
stad zal bezoeken. Koningin Bea
trix heeft de Koninginnedag nog
niet eerder in Rotterdam gevierd.
In de afgelopen jaren heeft ze
wel Amsterdam en Den Haag be
zocht. Burgemeester dr. A. Peper
van Rotterdam reageerde zeer
verheugd op het nieuws en
noemde het gebaar van de konin
gin een teken van waardering
voor alle Rotterdammers.
Prins Claus niet op
nieuwjaarsreceptie
AMSTERDAM Prins Claus is naar alle
waarschijnlijkheid niet aanwezig op de tradi
tionele nieuwjaarsreceptie van de koningin
in het Paléis op de Dam in Amsterdam. De
prins lijdt sinds juli van het vorige jaar weer
aan depressies. Hij verbleef daarvoor tot half
november regelmatig in het ziekenhuis. De
prins lijdt tevens aan' de ziekte van Parkin
son. Koningin Beatrix ontvangt haar gasten
op dinsdag 7 januari nu samen met prinses
Margriet en mr. Pieter van Vollenhoven.
Het gaat die dag onder anderen om leden
van het kabinet, rechters, burgemeesters en
vertegenwoordigers van bijvoorbeeld vak-
vereningen, sportbonden, culturele organisa
ties, kerkelijke instellingen en minderheids
groeperingen. Op 8 januari ontvangt de ko
ningin in het Paleis op de Dam vertegen
woordigers van het Corps Diplomatique.
Broodprijs met
8 cent omhoog
DEN HAAG De broodprijs voor
consumenten gaat met 8 cent per
heel brood omhoog. De maatregel,
die op donderdag 13 januari ingaat,
is volgens de Nederlandse Bakkerij
Stichting in Den Haag noodzakelijk
om verdere daling van het rende
ment in de bakkerij te voorkomen.
De bakkerij wordt geconfronteerd
met stijgingen van lonen en sociale
lasten, terwijl de prijzen van ver
pakking en hulpgrondstoffen ver
der omhog gaat. Bovendien vereist
de energie-milieuproblematiek een
hogere bijdrage van de bakkerij.
Gezien de hogere arbeidskosten is
het ook nodig de prijzen van het
loonintensieve klein-, stok- en
vruchtenbrood aan te passen.
Nieuwe bevelhebbers
lucht- en
landstrijdkrachten
DEN HAAG De land- en de luchtstrijd
krachten krijgen in de tweede helft van
dit jaar te maken met nieuwe bevelheb
bers. Voor de luchtstrijdkrachten wordt
dat generaal-majoor H.J.W. Manderfeld
(51); voor de landstrijdkrachten generaal-
majoor H.A. Couzy (51). Beiden worden
gelijktijdig bevorderd tot luitenant-gene
raal, zo is vanmorgen meegedeeld door de
rijksvoorlichtingsdienst. Manderfeld volgt
bij de luchtstrijdkrachten luitenant-gene
raal W.C. Louwerse op die met functio
neel leeftijdsontslag gaat. Couzy treedt in
de voetsporen van luitenant-generaal M.J.
Wilmink die met functioneel leeftijdsont
slag gaat.
HET GELIJK VAN
HOOFDINSPECTEUR ARBEIDSINSPECTIE:
DEN HAAG De rijks
overheid denkt bij de in
richting van kantoren
steeds minder aan de be
langen van de ambtena
ren. Door bezuinigingen
worden ambtenaren dich
ter op elkaar gezet, wat
negatieve effecten kan
hebben op ziekteverzuim
en arbeidseffectiviteit.
Volgens hoofdinspecteur
N. Kukler van de Arbeidsin
spectie Den Haag e.o. blijft de
overheid achter bij menig be
drijf als het gaat om werk
ruimte voor kantoorpersoneel.
„Terwijl de overheid het goede
voorbeeld zou moeten geven.
Maar daar is wel geld voor no
dig".
Kukler doet haar uitspraken
naar aanleiding van een con
flict dat is gerezen over het
aantal vierkante meters kan
toorruimte per ambtenaar in
de nieuwbouw voor het minis
terie van volkshuisvesting,
ruimtelijke ordening en mi
lieubeheer (VROM) in Den
Haag. De inspecteur is van
mening dat in het complex
naast het Haagse Centraal Sta
tion niet wordt voldaan aan de
huidige (concept)norm van ne
gen vierkante meter ruimte
per ambtenaar. Het probleem
bestaat vooral voor de drieper-
soonskamers. Een toekomstige
controle door de Arbeidsin
spectie zou ertoe kunnen lei
den dat in juli ruim 200 werk
nemers minder dan de voorge
nomen 3100 in de nieuwbouw
worden ondergebracht.
Formeel staat de Haagse Ar
beidsinspectie overigens nog
buitenspel in de kwestie. Nu
nog geldt in een overgangspe
riode een conceptnorm van
negen vierkante meter die per
1 oktober wettelijk vastgelegd
zou worden. Bekend is dat de
Rijksgebouwendienst (onder
deel van VROM) eigenlijk een
norm wil van acht vierkante
meter voor kantoorpersoneel.
Binnen de ministerraad speelt
hierover, volgens voorzitter
H. Wardenaar van de dienst
commissie milieubeheer (on
dernemingsraad), een conflict
Vries van sociale zaken, die
aan de eerder voorgenomen
norm van negen meter wil
Arob-procedure
De dienstcommissie van mi
lieubeheer is een arob-proce
dure bij de Raad van State be
gonnen. Hiermee wil men af
dwingen dat de norm van ne
gen vierkante meter wordt ge
hanteerd. „Het gaat ons om
het belang van de individuele
werknemer. We willen niet als
kippen worden opgestapeld,
maar dat men zich houdt aan
de norm zoals die nu geldt in
een overgangsperiode. De lei
ding van VROM neemt half
januari een beslissing over de
indeling van de kantoren. Me
dewerkers worden dan op een
norm van acht vierkante me
ter ingedeeld. Dat willen we
via de Raad van State voorko
men", aldus H. Wardenaar,
voorzitter van de dienstcom
missie milieubeheer. Volgens
hem is het veelzeggend dat
VROM de oude kantoren van
de Rijksplanologische Dienst
in Den Haag voorlopig* aan
houdt als eventuele uitwijk
plaats voor overig personeel.
Een woordvoerder van het mi
nisterie van VROM zegt dat
men zich daar bij de bereke
ningen wel degelijk aan de
huidige (concept)normen heeft
gehouden. „Bij de berekening
van de ruimte per ambtenaar
worden door ons ook kasten
en vergaderruimte meegeteld,
de zogeheten 'direct aan de
werkplek gerelateerde ruimte'.
En dan voldoen we gewoon
aan de normen. Er is sprake
van een interpretatieverschil",
aldus de woordvoerder.
Hoofdinspecteur Kukler: „De
driepersoonskamers voldoen
niet aan de normen en zullen
dat in oktober ook niet doen.
Ook niet als die kasten erbij
worden geteld. Daar kwamen
we op slechts 6,7 vierkante
meter uit met onze berekenin
gen. We vinden de budgettaire
ruimte bij de nieuwbouw van
VROM zo krap,, dat we ons af
vragen of er wel voldoende
aan het belang van de werk
nemers wordt gedacht. Op dat
ministerie krijgen ze de klein
ste kamertjes".
DEN HAAG Staatssecretaris Kosto van justitie gaat
een verzoek indienen bij de regering van Canada voor
uitlevering van Jacob Luitjens, de 'Schrik van Roden'.
Hij wordt ervan beschuldigd tijdens de Tweede We
reldoorlog te hebben deelgenomen aan razzia's en
schietpartijen met dodelijke afloop in Drenthe.
Luitjens, inmiddels 72, zag na de oorlog kans uit een geallieerd
krijgsgevangenkamp te ontsnappen, zich eerst in Paraguay later
in Canada vestigde. Door zijn oorlogsverleden te verzwijgen
kreeg hij het Canadese staatsburgerschap, waardoor hij na
hier in 1948 bij verstek veroordeeld te zijn tot levenslang niet
meer kon worden uitgeleverd aan Nederland. De Canadese
rechter besliste eind vorig jaar echter dat Luitjens de Canadese
nationaliteit ten onrechte had gekregen, waarop deze hem werd
ontnomen. Kosto acht nu een uitleveringsverzoek niet meer
kansloos, al kan Luitjens daartegen wel in beroep gaan.
Nieuwe tijden, nieuwe helden. Vorig jaar was vooral het jaar
van de gelijkhebbers. Na soms jarenlange verguizing en een af
mattende strijd tegen de bierkaai zijn immers nogal wat landge
noten door de 'nieuwe tijdgeest' in het gelijk gesteld. Zijn de
dwazen van gisteren dan toch de wijzen van vandaag, net zoals
onze gevreesde Sovjet-vijand van weleer tegenwoordig een arm
lastige vriend blijkt te zijn? Tien gelijkhebbers aan het woord,
over hoe het zo kwam en hoe het nu voelt.
HET GELIJK VAN 'GLITTERMAN' JOS BRINK
??j
„Kantoor van de Toekomst"
Oud-EG-ambassadeur in Tokio mr. A van Agt heeft gisteren in Den Bosch het „Kantoor van de
Toekomst" geopend met een videoconferentie per satelliet met Japan. Chriet Titulaer (midden) en
burgemeester D. Burgers van Den Bosch (rechts) assisteerden de voormalige minister-president bij
deze openingshandeling. foto: anp
Ohra mag
landelijk
ziekenfonds
starten
UTRECHT Staatssecretaris
Simons (volksgezondheid)
heeft het ziekenfonds Medi-
Zorg van de particuliere ver
zekeraar Ohra deze week offi
cieel „toegelaten". Medi-Zorg
is het eerste landelijk werken
de ziekenfonds en het is de be
doeling dat het zo snel moge
lijk van start gaat.
Drie jaar geleden heeft Ohra
al het initiatief voor het fonds
genomen. Aanleiding was toen
het verlies van 30.000 verze
kerden tengevolge van de pri
vatisering van de PTT.
De Ziekenfondsraad bracht
twee keer een negatief advies
uit over toelating van Medi-
Zorg als ziekenfonds. De raad
vond het oprichten van een
nieuw ziekenfonds niet in het
belang van een doelmatige or
ganisatie van de ziekenfonds
verzekering, aangezien de be
heerskosten erdoor omhoog
zouden gaan.
Overigens zijn de ziekenfond
sen vanaf 1 januari 1992 tenge
volge van de stelselwijziging
niet meer aan een bepaald
werkgebied gebonden.
STAMBOEKVERENIGING BETICHT
HTM VAN DISCRIMINATIE
9?
Tien jaar geleden werd de
musical 'Amerika, Ameri
ka' door de critici neerge
sabeld. Maar het publiek
was razend enthousiast.
Jos Brink en Frank San
ders voelden zich daar
door aangemoedigd en be
gonnen de ene na de an
dere Nederlandse musical
te produceren. Deze
maand gaat hun zevende
produktie in première en
is het genre populairder
dan ooit.
Jos Brink stelt achteraf vast:
„Het heeft heel lang geduurd
voordat de musical hier als
genre werd geaccepteerd. De
stukken van Annie M.G.
Schmidt, de koningin-moeder
van het gezongen theater, von
den we indertijd geweldig,
maar dat waren toch meer ko
medies met liedjes. En die
vorm kenden we in Nederland
al van het volkstoneel: De
Jantjes en Rooie Sien. Frank
en ik hebben daarom de Ang
lo-Amerikaanse traditie in Ne
derland geïntroduceerd". „Ui
teraard werd met scheve ogen
naar ons gekeken; twee Ne
derlanders die een Anglo-
Amerikaanse musical wilden
maken! De critici snapten
niets van die kunstvorm. Ze
kenden ons als cabaretiers en
zagen nu ineens twee musical-
op de plankieren
Ik denk dat ze moesten
Jos Brink: Ik denk dat ze moesten wennen aan de veren en de
glitter, aan een kunstvorm zonder nadrukkelijke boodschap".
foto:pr
DEN HAAG De affiches in de Haagse trams en bus
sen zijn de liefhebbers van ezels een doorn in het oog.
In een brief vragen zij de Haagse vervoersmaatschappij
HTM de „discriminerende posters" te verwijderen.
Ezels zijn helemaal niet dom. Dat probeert de vereniging Het
Nederlandse Ezelstamboek en de stichting Opvang Ezels Neder
land al jaren aan het verstand te peuteren. Op speciale ezelda-
gen laten de leden zien wat de muildieren allemaal kunnen. „Al
zestien jaar proberen wij het imago van de ezel op te krikken.
En nu komt de HTM met een afschuwelijke poster en worden
onze inspanningen in één slag teniet gedaan", jammert me
vrouw Banden, oprichtster van de vereniging en hoofdredacteur
van het blad Balknoten.
In alle bussen en trams in Den Haag hangen affiches die zwart
rijders attenderen op de gewijzigde boetes. Op het papier staat
een ezel afgebeeld met daaronder de tekst: „Zwartrijden is zóóó
dom" De ontwerper van het affiche heeft zich laten inspireren
door de uitdrukking 'zo dom als een ezel', die de vereniging Het
Nederlands Ezelstamboek al zestien jaar probeert uit te bannen.
„En dan hebben ze ook nog een héél lelijke, schlemielige ezel
afgebeeld. Maar wie kwam er op een ezel Jeruzalem binnenrij
den? En wie waren er in de stal bij de geboorte van Jezus?" Me
vrouw Banden is diep teleurgesteld in de Haagse vervoersmaat-
schapij. Te meer daar de gemeente Den Haag lid is van de vere
niging Het Nederlands Ezelstamboek. De HTM laat de posters
hangen en verontschuldigt zich. „Het is niet onze bedoeling ge-
of ezels voor het hoofd te stoten".
de
de
glitter, aan een kunstvorm
zonder nadrukkelijke bood
schap. In Nederland moest
toch alles altijd inhoud heb
ben? En nu werd de inhoud
ondergeschikt gemaakt aan de
verpakking: mooie kostuums,
decors en dansjes".
„Een probleem was dat nie
mand een Nederlandse musi
cal in produktie wilde nemen,
veel te riskant! Kijk, voor de
volksopera 'Les Misérables'
schrikken producenten niet te
rug. Dat is een geheide hit! Je
koopt de technische know
how gewoon in het buitenland.
Maar in zee gaan met oor
spronkelijk materiaal is enger.
Toen we min of meer noodge
dwongen besloten 'Maskerade'
zelf te betalen, heb ik nachten
lang geen oog dicht gedaan.
Acht ton, kostte die produktie
twaalf jaar geleden".
„'Revue Revue' komt nu op
acht miljoen! Frank en ik heb
ben er twee jaar salaris aan ge
geven en zullen er geen cent
aan verdienen. We zijn blij als
we die acht miljoen terug krij
gen. Als 'Revue Revue' flopt,
gaan we op de fles. Maar wij
maken alleen wat we zelf
mooi vinden en doen geen
concessies aan het publiek.
Frank en ik hebben tegen el
kaar gezegd: als het publiek
dit niet mooi vindt, dan hou
den we ermee op".
„Met de critici hebben we
niets te maken. Als jong acteur
trek je het jezelf aan als ze lul
lig over je schrijven, maar ik
ben vijftig en zit al dertig jaar
in het vak. Als ik naar de cri
tici had geluisterd, was ik al
lang opgehouden. 'Amerika
Amerika' werd ronduit zuur
ontvangen, maar het publiek
was laaiend enthousiast! We
hebben de musical vierhon
derdvijftig keer gespeeld en
vierhonderdvijftig keer was de
zaal uitverkocht. Hielden we
aan Max Havelaar vijfendertig
cent over, met 'Amerika Ame
rika' hebben we ons basiskapi
taal verdiend. En we stoppen
het geld steeds weer in een
volgende produktie'
„Het gevolg van ons werk is
wel dat glitter en glamour nu
mag. Nederland is dan toch
musical-minded geworden. De
ene na de andere musical
wordt nu in produktie geomen
en het publiek komt massaal
kijken. Zelfs de critici hebben
waardering gekregen voor
deze vorm van kunst en amu
sement. Ik weet niet hoe ik de
populariteit moet verklaren
maar ik hoop en ik denk dat
wij daar aan hebben bijgedra
gen. Wij hebben altijd geloofd
in het succes van de musical
en nu krijgen we gelijk. Maar
wat heb je aan gelijk? Ongelijk
is een bochel. Ik ben gewoon
heel blij dat ik dit nog mag
meemaken".
Chinees
Nieuwjaar
Dominee Abma overleden
DEN HAAG Ds. H. G. Ab
ma, oud-lid van de Tweede en
de Eerste Kamer namens de
SGP, is gisteren op 74-jarige
leeftijd overleden.
Dominee Hette Gerrit Abma
was van 1963 tot 1981 lid van
de Tweede Kamer. In 1971
werd hij voorzitter van de frac-«
tie van de SGP, de Staatkundig
Gereformeerde Partij. Hij ver
liet in 1981 de Tweede Kamer
om lid te worden van de Eerste
Kamer. Dat bleef hij tot 1986.
Ds. Abma is ook voorzitter van
de SGP geweest. Verder was
hij voorzitter van de Neder
landse Hervormde Bond voor
Inwendige Zending op Gere
formeerde Grondslag.
Abma, die tussen 1944 en 1963
achtereenvolgens hervormd
predikant was in Driesum, IJs-
selstein, Rotterdam, Monster en
Putten, was vooral ,,-een uitne
mend prediker". Meer nog dan
in de politiek, lag in de kerk
zijn hart, zegt ir. J. van der
Graaf, secretaris van de Gere
formeerde Bond, waarvan ook
Abma „van harte" lid was.
„Als hij de Geest in de wieken
had, was hij onnavolgbaar. Hij
H. G. Abma. foto: anp
kon machtig preken, hij was
een geweldig stilist", aldus Van
der Graaf. Hij toont zich ge
schokt door het overlijden van
de 74-jarige predikant, die af
gelopen zondag in zijn woon
plaats Putten nog op de kansel
stond.
Abma is er volgens Van der
Graaf in geslaagd zijn partij
„een herkenbaar gezicht te ge
ven dat niet haaks stond op
voluit hervormd zijn". Voordat
hij de SGP in de Tweede Ka
mer vertegenwoonJigde (1963 -
1981), kwamen de meeste kie
zers nog uit van de Hervormde
Kerk afgescheiden kerken.
CASPER EN HOBBES
DOOR BILL WATERSON
Bezoek aan casino's gestegen met 10 pet.
CASPERI WONVERKMAPHAEE
WIJZE &EKR0/MPEN TOT HET
FORMAAT MN EEM
1NSEKT
ZIJN EN 169 KANS OP REDDING
IS OM IEMAND OM HülP TE
E5EUENMET AL ZIJN KRACH
TEN PRAAIT CASPER PE
JciESSCHIJF'
HI06AA10VERICASPERRENT
NAAR HET MONDSTUK! ZOU
IEMAND WW KUNNEN HOREN?
HOOFDDORP Het
aantal bezoekers aan de
acht officiële casino's in
Nederland is in 1991 ge
stegen met 10 procent.
Holland Casino's in
Hoofddorp verwacht dat
de winst over 1991 de 88,1
miljoen gulden die in 1990
werd geboekt ruim over
schrijdt.
In de maand december was
Tweede Kerstdag een topdag
met 25.400 bezoekers. Bijna
een kwart van hen bezocht het
nieuwe Lido in Amsterdam.
De belangstelling voor dit casi
no is boven verwachting. Het
casino in Scheveningen bleef
met 699.656 bezoekers het
drukste in 1991. Amsterdam
haalde er 636.542, maar stijgt
daar vanwege de verhuizing
van het Hilton naar het Lido
in 1992 zeer waarschijnlijk bo
venuit. In de drukke decem
bermaand bezochten in totaal
3.520.325 mensen een casino in
het land, tegenover 3,2 miljoen
in 1990.
In Rotterdam steeg het aantal
met 56.000 tot een totaal van
486.642. Holland Casino's ver
wacht ook hier een stijging in
verband met de verhuizing
van het Hilton naar het nieu-
Stijgingen met 50.000 bezoe
kers en meer werden gereali
seerd in Valkenburg (396.316),
Breda (421.580) en Nijmegen
(362.798). Groningen trok
274.722 goklustigen en Zand-
voort bleef met 242.072 men
sen stabiel. De laatste twee ca
sino's komen dit jaar waar
schijnlijk uit de rode cijfers. -
Holland Casino's verwacht in
1992 toestemming te krijgen
voor de bouw van twee nieu-
we casino's op Schiphol en in
Eindhoven die in 1993 in ge
bruik kunnen worden geno
men. Er is nog onderzoek
gaande naar mogelijke vesti
gingen in Utrecht en Twente.
Onderzoek naar
verdwenen Nymphe
Poolman gestaakt
GRONINGEN De rijkspoll-
tie in Groningen staakt het
onderzoek naar de verdwenen
zevenjarige Nymphe Poolman
uit Vriescheloo. Het recher
cheteam, dat nog uit vier man
bestond, heeft alle tips nage
trokken en dat heeft geen na
dere resultaten opgeleverd.
Nymphe Poolman verdween
op donderdag 28 november na
dat ze door haar vader bij een
winkel in de buurt van haar
huis was afgezet. Het meisie
wilde de afstand van enkele
honderden meters naar huis
lopen. Daarna was zij spoor-
