ppositie Georgië wil coalitie vormen
:;apitein rob
BUITENLAND
Cossiga weigert nieuwjaarsboodschap
asassP22J%;
A" V
Paspoort
vergeten!
DE SCHAT VAN OPA LARSEN
Coalitie Israël legt geschil bij
4 Cetd^e Sotvumt
Jigt
DONDERDAG 2 JANUARI 1992
Vergiftigde alcohol
eist 62 levens in India
50MBAY In de Indiase stad Bombay zijn zeker
i2 mensen overleden die op oudejaarsavond een al-
loholische drank hadden gedronken waaraan che-
nicaliën waren toegevoegd om de smaak te verster-
De drank, plattelandslikeur genoemd, werd
verkocht in een staatsbar in het centrum van Bom-
iay. De bedrijfsleider en drie medewerkers zijn aan-
;ehouden op verdenking de giftige stoffen door de
Irank te hebben gemengd. Plattelandslikeur is een
pedkope, gedeeltelijk gedistilleerde drank die
vordt genuttigd door mensen die geen geld hebben
de produkten van officiële stokerijen. Zeker 45
ewonden werden naar het ziekenhuis gebracht van
r 28 ernstig aan toe zijn. Omdat de meeste
lachtoffers lijden aan verslechterend zicht en
demhalingsstoornissen wordt aangenomen dat het
iftige methylalcohol de boosdoener is geweest.
Korea's sluiten kernwapenakkoord
SEOUL Noord- en Zuid-Korea hebben dinsdag
een akkoord gesloten over een verbod op kernwa
pens op het verdeelde Koreaanse schiereiland. Een
akkoord over een kern wapen vrij Koreaans schierei
land is van belang willen de Korea's, technisch nog
steeds in oorlog met elkaar, het non-agressie- en
verzoeningspact kunnen uitvoeren dat op 13 decem
ber door de premiers van de twee landen werd on
dertekend. Volgens de inlichtingendiensten van de
Verenigde Staten en Japan is Noord-Korea nog
slechts een tot twee jaar verwijderd van de ontwik
keling van kernwapens. Noord-Korea ontkent dat
het nucleaire wapens aan het maken is. De overeen
komst verplicht de beide Korea's kernenergie alleen
voor vreedzame doeleinden te gebruiken en ver
biedt het produceren, bezitten of gebruiken van
enig kernwapen. Een formele overeenkomst zal in
februari worden ondertekend. Een maand later zal
een commissie worden gevormd die de regels voor
de inspecties zal opstellen.
Nederlandse
komt om bij
ski-ongeval
ANDERMATT Bij een ski
ongeval in Andermatt in Zwit
serland is een 38-jarige vrouw
uit Gouda om het leven geko
men. Naar de politie dinsdag
meedeelde behoorde zij tot een
groep skiërs die maandag van
de Gemsstock-helling naar
Hospental wilden afdalen. Op
de rotsachtige helling kwam
zij ten val. Zij kon niet meer
afremmen en stortte 300 meter
in de diepte, waarbij zij dode
lijke verwondingen opliep.
Vladivostok open haven
MOSKOU Een Vietnamees vrachtschip is gisteren de
Siberische havenstad Vladivostok binnengelopen, waar
mee het het eerste buitenlandse schip is dat de stad bin
nenvoer nadat de Russische president Boris Jeltsin de
stad had opengesteld voor buitenlanders. „Bijna zeven
decennia lang is Vladivostok verborgen geweest achter
het IJzeren Gordijn", schrijft het persbureau TASS over
de opening van de havenstad aan de Stille Oceaankust
op Nieuwjaarsdag. De stad werd in 1860 gesticht als han
delshaven. Kort nadat het Russische Verre Oosten'deel
was gaan uitmaken van de Sovjetunie in 1922 werd de
havenstad gesloten. De thans 650.000 mensen tellende
stad werd beschouwd als een militair strategische plaats.
Nu economische vooruitgang voor de Russen belangrij
ker is geworden dan de militaire macht, is de deur naar
het oosten uiteindelijk geopend voor buitenlandse han
del. Veel westerse en Aziatische bedrijven willen directe
banden met Vladivostok en verwacht wordt dat er nu
handelsroutes komen naar de Korea's en Japan.
i deze
geen
geven.
ut
ut
de van
Term)
Britse
tare tijd
rd. Dit;'
r forse
lundes-
rug de
i Georgische president Gamsachoerdia zoeken dekking tijdens schietpartijen met aanhangers van de president
FOTO: AP
TBILISI De oppositie
tegen de Georgische presi
dent Zviad Gamsachoer
dia heeft gisteren gespro
ken over het vormen van
een coalitieregering. Vol
gens woordvoerder Dzjaba
Ioseliani moeten daarin
alle partijen zitting heb
ben, maar niet de presi
dent.
De gevechten in Tblisi tussen
voor- en tegenstanders van de
president, laaiden gisteren met
zwaar artilleriegeschut weer
in alle hevigheid op. Aan het
einde van de ochtend, na een
betrekkelijk rustige nacht, tril
de de Georgische hoofdstad op
haar grondvesten door het
schieten met zware automati
sche wapens, terwijl het cen
trum aan het einde van de dag
werd opgeschrikt door explo
sies van mortiergranaten en
door kanongeschut.
Een flatgebouw in de buurt
van het parlementsgebouw,
waaronder Gamsachoerdia
zich in een bunker schuil
houdt, stond in brand. De be
woners van Tbilisi verlaten
het centrum. Sinds het begin
van de strijd op 22 december
zijn volgens niet officiële j
Oppositiewoordvoerder Ioseli
ani zei dat er niet aan een be
storming wordt gedacht van
het parlementsgebouw omdat
de president mogelijk nog over
ongeveer duizend man troepen
beschikt. Ioseliani garandeer
de hun een vrije aftocht. Ook
Gamsachoerdia zou niet wor
den gedood, maar wel terecht
al
200
het leven gekomen.
De rebellen zullen zich vol
gens Ioseliani aan de besluiten
van de coalitieregering onder
werpen. Volgens opstandelin
genleider Tengis Kitovani -
ooit hoofd van Gamsachoer-
dia's Nationale Garde, zou een
groot deel van de aanhang van
de president naar de oppositie
zijn overgelopen.
Het is niet duidelijk hoeveel
parlementariërs zich in en on
der het parlementsgebouw be
vinden. Volgens niet bevestig
de berichten werden aanhan
gers van Gamsachoerdia door
eigen mensen doodgeschoten
toen zij het parlementsgebouw
trachtten te ontvluchten. „Er
heerst totale anarchie. Daar
moet zo snel mogelijk een ein
de aan worden gemaakt", zei
Irina Sarasjvili, de leider van
de Democratische Nationale
Partij Georgi Tsjantoeria.
Wij vrezen dat het conflict
zich uitbreidt naar heel Geor
gië als het niet snel wordt be
ëindigd".
ïussen
erwachten
een vollere
rinkels
Vervolg van de voorpagina)
OSKOU De burgers van
oormalige Sovjetunie heb-
er weinig vertrouwen in
de prijsverhogingen die
indaag in drie gemenebest-
publieken in zijn gegaan,
dien leiden tot een groter
ledselaanbod, kortere 'hon-
irrijen' en minder lege win
ds.
k verwacht niet dat de prij-
n, die hoger, veel hoger zul-
worden, tot gevolg, zullen
bben dat de winkels voller
orden. Waar moet het voed-
allemaal vandaan komen?",
50-jarige Moskouse
In tegenstelling tot
el anderen laat zij de prijs-
rhoging gelaten over zich
komen. „Ze zeggen dat
geen andere
de economische
ten. Als dat zo is
maar, want iedereen wil
deze martelgang zo snel
ogelijk voorbij is".
Oekraïne en Wit-Rusland
en tegen de prijsliberalise-
j, maar hebben de maatre-
toch gevolgd om te voorko-
;n dat hun voedsel en goe-
n worden weggekocht
consumenten uit Rusland,
de andere republieken
het Gemenebest van On-
ïankelijke Staten (GOS) zul-
Rusland noodgedwongen
;en volgen aangezien ze
onomisch zeer afhankelijk
elkaar, met name van
machtige Russische econo-
Op 25 januari komen de
DS-presidenten bijeen om
>ver te praten.
Europese Gemeenschap
eft intussen negen van de
gemenebest-republieken
tend. Kirgizië en Tadjikis-
zijn tot op heden nog niet
de EG-eisen voor erken-
tegemoet gekomen.
ROME Francesco Cos
siga, de president die naar
eigen zeggen het verkan
kerde politieke bestel van
Italië op wil blazen, heeft
weer eens toegeslagen.
Cossiga, die de vorige jaarwis
seling aangreep om zich af te
zetten tegen de critici van dè
organisatie Gladio, heeft
vriend en vijand verbijsterd
door zijn volkomen
wachte besluit om dit keer
geen enkele boodschap te rich
ten tot het Italiaanse volk. In
plaats van de geplande toe
spraak van een half uur legde
de president op oudjaarsavond
een amper twee minuten du
rende verklaring af.
„Het is een goed gebruik maar
geen geschreven wet, dat de
president een nieuwjaarstoe
spraak richt tot het volk. Maar
in de huidige toestand kan het
wenselijk zijn om daar vanaf
te zien. Een dure en bijna
wanhopige plicht tot voorzich
tigheid brengt mij ertoe om bij
deze plechtige gelegenheid
niet te zeggen wat eigenlijk
vrijuit gezegd zou moeten wor
den", zei Cossiga, die echter
weigerde om dan maar een in
houdsloze standaardtoespraak
te houden: „Dat zou ingaan te
gen mijn waardigheid als vrij
man, mijn oprechtheid en mijn
plichten jegens de natie. Daar
om zal ik er nu het zwijgen toe
In de afgelopen dagen hebben
alle grote politieke partijen
druk uitgeoefend op de presi
dent om zijn kritiek op het Ita
liaanse politieke stelsel te ma
tigen. Cossiga heeft daar dus
gehoor aan gegeven, maar in
zekere zin is het presidentiële
zwijgen dodelijker dan wat
voor toespraak dan ook. Hij
heeft geweigerd te spreken 'als
vertegenwoordiger van de na
tionale eenheid'. Volgens Cos
siga bestaat die eenheid niet
meer als gevolg van de diepe
kloof tussen burgers en autori
teiten, die zijns inziens de
voornaamste oorzaak is van de
crisis van de Italiaanse demo
cratie. De president heeft zich
daarmee andermaal opgewor
pen als volkstribuun tegen de
arrogantie van de politieke
macht. „Ik ben er zeker van
dat U, het gewone volk van dit
land, mij begrijpt", zei hij. In
derdaad weet iedere Italiaan
dat zijn besluit bedoeld is als
motie van wantrouwen tegen
de zelfzuchtige politici en ru
zie makende rechters, die een
snelle politieke besluitvorming
en een effectieve strijd tegen
de criminaliteit verhinderen.
Hij besloot zijn korte toespraak
die gisteren door politiek Italië
nog werd doodgezwegen, met
de wens dat het jaar 1992 'een
sociale vernieuwing en een
diepgaande hervorming van
de instellingen van de repu
bliek' zal brengen.
Futuristisch
Met deze
vreemdsoorti
ge, futuristi
sche 'vogel'
die zich voort
beweegt op
zonne-energie
heeft General
Motors giste
ren in Califor-
nië de prijs
voor de mooi
ste wagen in
de wacht ge
sleept. GM was
een van de vele
deelnemers
aan de tradi
tionele parade
in Pasadena
die dit jaar
voor de 103e
maal werd ge
houden.
FOTO: AP
Conferentie
bedreigt vredes
initiatief VN
(vervolg van de voorpagina)
BELGRADO Gevreesd
wordt dat de conferentie in
Servië tot vorming van een
kleiner Joegoslavië de burger
oorlog opnieuw zal voeden en
het vredesinitiatief van VN-
gezant Cyrus Vance aanzien
lijk kan compliceren.
Gisteren verklaarde Vance dat
alle partijen in de Joegoslavi
sche burgeroorlog hebben in
gestemd met zijn voorstel VN-
troepen te stationeren in de
door Serviërs gedomineerde
gebieden van Kroatië
Dinsdag had Vance in Belgra
do al steun voor zijn plan ge
kregen van Servische en fede
rale autoriteiten. Na zijn ge
sprekken met onder anderen
de Servische president Milose
vic had Vance echter ver
klaard dat een staakt-het-vu-
ren, een ijzeren voorwaarde
voor het stationeren van VN-
soldaten, nog altijd even vér
weg leek. Na zijn onderhoud
met Tudjman toonde de VN-
gezant zich aanzienlijk opti
mistischer. Hij zëi dat de situa
tie zich sinds zijn eerdere be
zoek „radicaal" had gewijzigd,
maar weidde hier verder niet
door FRANS WIJNANDS
In het hotel, een halve dag rijden achter me. in
Tsjechoslowakije. Voor me ligt de Tsjechisch-
Duitse grensovergang Cheb-Schrinding. Ginds,
voorbij de slagbomen wacht het Beierse Siberië,
zoals deze Duitse uithoek wordt genoemd,
vanwege de vaak bittere kou en altijd onhebbelijk
gure wind. Maar zonder pas kom ik het ene niet
uit, en het andere niet in. Gevangen in een
onherbergzaam soort niemandsland; veroordeeld
tot een tijdrovende rit terug naar dat hotel waar ze
nog steeds je paspoort bij de balie innemen, oude
gewoontes getrouw.
Nog drie wachtende auto's voor me. Het bekende
ritueel van raampje open, een arm eruit die
paspoorten aanreikt aan een arm die uit het
douanehokje steekt, twee minuten wachten,
paspoort weer terug, raampje dicht en slagboom
open.
Ik kijk in mijn spiegel. Achter me staan drie auto's.
En die kilometerslange file vrachtwagens
natuurlijk, half in de berm. Nog onbekommerd
was ik ze zojuist gepasseerd, die onafzienbare rij
krakkemikkige wegreuzen met Tsjechische,
Bulgaarse en Roemeense nummerplaten.
De weinige Nederlanders haal je er zo tussenuit:
uitstekend materieel, blinkend chroom ondanks
het bar slechte weer, uitdagende kleuren. Geen
van allen zijn de truckers te benijden. Het zal nog
een hele tijd duren voor de vlam weer in de pijp
kan. Ze schuiven aan in een file die er
morgenvroeg nog staat. Tien uur wachten is
normaal, het dubbele geen uitzondering.
Sommigen wachten zelfs tot Sint-Juttemis.
Ik ben aan de beurt. De jonge douanier kijkt wat
verstoord als ik uitstap. Ik schuif mijn
enkelbladige verblijfsvergunning in de
Bondsrepubliek door het loketje en vertel vol
spontane schrik dat ik geen paspoort aan te reiken
heb, want dat ligt honderd kilometer achter me, en
ik wijs naar de mistige heuvels in de Boheemse
verte.
De douanier kijkt me aan, bekijkt het papiertje en
draait zich om naar een hogere in rang die achter
hem staat. Op tien passen afstand zie ik het
gedrang en het gelaten wachten van de
vrachtwagenchauffeurs voor hun loketjes.
Hulpeloos, met stapels paperassen in hun handen.
Onverwacht krijg ik mijn documentje terug. De
oudste en hoogste van de twee zegt dat ik toch
maar even met het hotel moet bellen, want wat is
een mens zonder paspoort, niet waar? „Ja,
natuurlijk, maar wat moet ik verder doen?", vraag
ik. ..Doorrijden natuurlijk", zegt de oudste. Hij
wuift achteloos richting Duitsland. Hij lijkt in alles
- behalve zijn uniform - op de Kerstman.
Wonderlijk, zonder pas deze grens over. Een paar
honderd meter verder wappert streng het zwart-
rood-geel. Ik doe er hetzelfde verhaal, nu tegen
een iets stuggere heer. „De Tsjechen laten u er
zonder pas niet meer in?" „Nee", zeg ik, „maar dat
hoeft ook niet. Ik bel dat hotel wel". De Duitsers
morrelt iets aan een beeldschermpje, geeft m 'n
papiertje terug, knikt. Doorrijden.
Schrinding heet het grensdorp. Eerst koffie, voor
de schrik. In het café is het druk. Geen toeristen in
dit jaargetijde, des temeer vrachtwagenchauffeurs.
Ook aan deze kant van de grens kilometerslange
file wachtende vrachtauto's.
Nog geen tweeduizend inwoners telt dit Noordoost-
Beierse dorp; ooit sluimerend tegen een grens die
vaker dicht dan open was. Nu is het totaal
omgekeerd. Sinds de val van het IJzeren Gordijn
is die ooit stille landweg een waanzinnig drukke
verkeersader geworden. Net als alle andere Oost-
West-grensovergangen in de Bondsrepubliek.
En in al die plaatsjes klaagt de bevolking, net als
in Schrinding, over een niet te harden overlast.
Verkeersonveiligheid, drukte, stank, verloedering.
Ze klagen over chauffeurs die het vrije veld en
zelfs de tuintjes als toilet gebruiken. Het dorp is
absoluut niet berekend op dit soort permanente
drukte.
Veel welvaart heeft het bovendien allemaal niet
gebracht. Het gros van het zware vrachtverkeer
dat.rakelings langs de niet meer schoon te houden
gevels dendert, kiest dit soort routes alleen maar
om het dure transitgeld, dat de Oostenrijkers
vragen, te ontlopen.
De Duitse verkeersinformatie over de radio heeft
er sinds de opening van de grenzen een apart
hoofdstukje bij: de wachttijden voor de Tsjechische
en Poolse grens.
„De politici praten nu over ee
om het dorp heen. Maar als z<
bereiken duurt het nog zeker
weg klaar is. Wilt u nog een kopje9" De ober zwijgt
even. Een wegreus met aanhanger schuift langs
het raam. Het cafe wordt even duister, het lege
kopje rinkelt vrolijk op het schoteltje.
„Nog vier jaar", herhaalt de ober. Het zal zijn tijd
wel duren.
soort van snelweg
?en akkoord
jaar
Portugal nieuwe voorzitter EG
LISSABON In de Portugese hoofdstad Lissabon is gisteren
tijdens een korte plechtigheid de Europese vlag gehesen om aan
te geven dat Portugal het voorzitterschap van de Europese Ge
meenschap van Nederland officieel heeft overgenomen. Onder
de klanken van de negende symfonie van Beethoven werd het
blauwe dundoek met de twaalf goudkleurige sterren gehesen bij
het culturele centrum Belem. Onder de aanwezigen bevonden
zich onder meer de Portugese president, Mario Soares, en pre
mier Aibal Cavaco Silva. De eerste werkbijeenkomst van de
EG-leden onder Portugees voorzitterschap is op 8 januari.
11033 - Wat Kees en Olaf al vreesden gebeurt: ze worden door
„Orca" gepraaid en aan boord genomen. Ze vertellen de ka-
hun verhaal, maar die lacht er om. Dèt is toch te onzinnig...
Iepen ze liever voor de waarheid uitkomen: ze zijn natuurlijk ge-
ij serteerd van het een of andere schip. En hij is niet van plan
walvisjagers en bijna een jaar lang blijven zij aan voor van de
„Orca", die voornamelijk op potvissen jaagt. Maar in hun vrije
tijd zitten ze in hun hut iets te knutselen: een scheepsmodelletje.
Want ze hebben er iets op bedacht om het geheim van het para
dijseiland te bewaren. Kees wikkelt zorgvuldig een touw om een
plankje en daarop tekenen ze een kaartje, waarop de plaats van
de schat nauwkeurig staat aangegeven.
Wisseling leden
Veiligheidsraad
NEW YORK Japan, Honga
rije, Marokko, Venezuela en
Kaapverdië zijn gisteren toe
getreden als niet-permanent
lid van de Veiligheidsraad van
de Verenigde Naties. Deze vijf
landen, die de plaats innemen
van Ivoorkust, Jemen, Cuba,
Zaïre en Roemenië, zullen ge
durende een periode van twee
jaar zitting hebben in de vijf
tien leden tellende Veilig
heidsraad. De overige niet-
permanente leden zijn België,
India, Zimbabwe, Ecuador en
Oostenrijk. Deze landen
moeten volgend jaar hun zetel
afstaan. Japan, dat probeert
om permanent lid te worden,
zit al voor de zevende keer in
de Veiligheidsraad en Vene
zuela voor de vierde keer. De
niet-permanente leden be
schikken niet over het veto-
JERUZALEM In Israël
hebben religieuze partijen
in de regeringscoalitie van
premier Yitzhak Shamir
hun onderlinge strijd,
waardoor de aanvaarding
van de begroting voor
1992 en daarmee het
voortbestaan van het ka
binet op het spel werd ge
zet, beëindigd.
Verwacht wordt dat premier
Shamir vandaag de begroting
voor een stemming zal voor
leggen. Aanvankelijk had het
begrotingsdebat dinsdag al
moeten beginnen, maar dit
moest vanwege de ruzie in de
coalitie meermalen worden
uitgesteld.
Minister van religie Avner
Shaki van de Nationale Reli
gieuze Partij bevestigde dat
zijn groepering en de kleine,
religieus georiënteerde Shas-
partij een einde hadden ge
maakt aan het conflict over de
verdeling van „bijzondere toe
lagen". De speciale toelagen,
bedoeld voor politieke partijen
om hun eigen culturele en
educatieve programma's te be
kostigen, worden verdeeld
door de ministeries van onder
wijs en religieuze zaken. Beide
departementen worden geleid
door ministers van de NRP,
die zulke toelagen principieel
afwijst. De Shas-partij en twee
kleinere religieuze partijen
zijn echtfer op de toelagen aan
gewezen en verlangen dat de
gelden niet door de genoemde
ministeries, maar door het bu-
-president
verdeeld zouden worden. De
NRP kwam aan hun wensen
tegemoet door schriftelijk te
verklaren dat zij de geld
stroom naar de drie kleine re
ligieuze partijen niet zou hin
deren.
Het conflict bedreigde het
voortbestaan van de regering-
Shamir, die steunt op 64 van
de in totaal 120 leden van de
Knesset. Zowel de Shas-partii
met zes als de NRP met vijf
zetels had bij voortduren van
het conflict de aanvaarding
van de begroting kunnen te
genhouden. wat vrijwel zeker
tot de val van de regering zou
hebben geleid. De bijzondere
toelagen belopen een bedrag
van 230 miljoen gulden, op een
totale begroting van 80,5 mil
jard gulden.
