Ralph Inbar:
Het is drama
zonder acteurs
Onze hulp is toegespitst op dat ene kind
li
KUNST/RTV
15
Klassieke auto-race uit de pits met Pink Floyd
LILIANE FONDS BESTRIJDT DE 'VERBORGEN RAMP'
r>r>
Het rampjaar van
Eric Clapton
Kaidóc, Goutont
DINSDAG 24 DECEMBER 1991
I met een gerestaureerde Jaguar C type
La Carrera Panamericana. Docu
mentaire. BBC 2 om 18.00 uur. Dina-
DEN HAAG David Gil-
mour heeft twee hartstochten:
muziek en auto's. De eerste
passie leeft hij vooral uit met
zijn groep Pink Floyd, hoewel
hij er niet voor terugschrikt af
en toe een talentvolle nieuw
komer bij zijn eigen platen
maatschappij EMI aan te beve
len. Vraag maar aan Kate
Bush.
Gilmour wil ook nog wel eens
andere musici helpen tijdens
plaat-opnamen. Daarvoor han
teert hij twee criteria. De gita
rist doet het uit vriendschap of
omdat het hem leerzaam lijkt.
In het eerste geval vraagt de
ene miljonair van de andere
miljonair geen geld voor be
wezen diensten. David: „Ik zeg
meestal: stuur maar een
cheque met wat je mijn werk
waard vond naar een goed
doel van jouw keuze. Soms
geef ik de organisatie aan zoals
Amnesty International of
Greenpeace".
Zijn liefde voor auto's deelt hij
met Pink-Floyddrummer Nick
Mason. Het tweetal treft el
kaar regelmatig op het circuit.
Hoewel snelheidsmaniakken
gaat hun liefde vooral uit naar
de klassieke race-auto. Zo be
zit Mason bij voorbeeld een
Bugatti, die hij nog regelmatig
van stal haalt. De drummer
heeft door de jaren heen ove
rigens een behoorlijke auto
verzameling opgebouwd. Hij
heeft inmiddels zo'n dertig
wagens, waaronder een aantal
uiterst kostbare exemplaren.
Eén ervan is een Ferrari uit
1962, die nu zo'n vier miljoen
gulden zou opbrengen. Nick:
„Hij is gebouwd voor Le Mans,
maar je kunt er ook op straat
mee rijden. Ep dat doe ik,
want het is toch zonde om zo'n
wagen binnen te laten staan".
Om die dure hobby enigszins
rendabel te maken, heeft Ma
son de maatschappij Ten-
Tenths opgericht. Deze firma
verhuurt de klassieke Grand»
Prix-auto's voor commerciële
doeleinden, zoals televisie-re
clame. De auto wordt met
chauffeur geleverd en als Ma
son even tijd heeft, is hij dat
zelf.
Gilmour heeft een veel be
scheidener autopark. Hij bezit
onder meer een aantal fraaie
Jaguars. Eén van die gerestau
reerde C-types uit 1952 liet hij
begin dit jaar overvliegen naar
Mexico toen bekend werd dat
de legendarische autorace La
Carrera Panamericana, die
aan het begin van de jaren
vijftig veel stof deed opwaaien,
nieuw leven werd ingeblazen.
Nick volgde zijn voorbeeld en
verscheen, samen met hon
derd andere enthousiaste cou
reurs in klassieke jaren-vijftig
auto's, aan de start van de
tweeduizend mijl durende race
over de Pan American High
way van Zuid Mexico naar de
grens met Texas. Maar behal
ve dat het tweetal ieder in zijn
Jaguar C type stapte, huurden
ze ook een filmploeg in om de
race, die in 1955. na een spoor
van doden te hebben achterge
laten, voor de laatste keer
werd gereden, vast te leggen.
Het is een documentaire ge
worden waarin spannende
wedstrijdfragmenten worden
afgewisseld met verhalen van
de coureurs. Dat gebeurde
door een uit acht man be
staand team en een helicopter.
Pink Floyd zorgde daarbij
voor een speciaal tintje dooi
de muziek voor deze bijzonde
re film te componeren.
'TV MASQUÉ', HOMMAGE AAN ONBEKENDE NEDERLANDER
TV Masqué. Serie met verborgen
camera. TROS-televisie. Nederland
2 om 21.27 uur. Woensdag.
HILVERSUM „Ik word
minstens twee keer per
week opgebeld. Er hoeft
maar ergens in Nederland
iets absurds te gebeuren
of ze haïigen aan de lijn.
Laatst nog de chef van
een groot winkelbedrijf.
Er was iets met een kassa.
Vraagt hij: 'Zijn jullie
soms bij ons aan het fil
men?'. Mijn grootste pro
bleem is dat Nederland
erg klein is. In vergelij
king met bij voorbeeld
China lijken wij op Madu-
rodam. Als je dus niet uit
kijkt, overvoer je het pu
bliek en verliest de ver
borgen camera zijn char
me", zegt Ralph Inbar.
De afgelopen jaren zorgde hij
met 'Bananasplit' voor heel
wat komische momenten op
televisie, maar nu heeft hij een
nieuw concept bedacht, dat hij
'TV Masqué' heeft genoemd.
Ralph: „Het is het meest logi
sche vervolg op 'Bananasplit',
waarmee niet is gezegd, dat dit
programma nooit meer terug
komt op de buis. Die twee
shows zouden heel goed naast
elkaar kunnen bestaan. Groot
ste verschil tussen beide uit
zendingen is dat het in 'TV
Masqué' maar om een persoon,
een slachtoffer, draait. Ik
noem het zelf een hommage
aan een onbekend Nederland.
We proberen iemand die posi
tief in het leven staat op een
humoristische manier in het
zonnetje te zetten en gebrui
ken daarvoor de verborgen ca
mera. Het zal in deze serie
meestal gaan om mensen die
zelf niet zo hard aan de weg
timmeren, maar zich wel ver
dienstelijk hebben gemaakt
voor anderen. Voor die hoofd
persoon wordt het gedurende
een aantal weken een confron
tatie met vreemde, soms komi
sche situaties waarbij de ont
knoping volgt tijdens een tele
visie-interview oij het slacht
offer thuis. Al die tijd mag hij
niet weten dat er wordt ge
filmd. Voor deze vier- tot
achtdelige reeks hebben we
bovendien de hulp ingeroepen
van een bekende Nederlander.
Verschil met 'Bananasplit' is
dat hij dit keer aan onze kant
staat. Wat ik met dit program
ma bovendien wil laten zien, is
dat je met de verborgen came
ra niet alleen kan lachen,
maar ook emoties kunt tonen".
Geluk
„Hoewel we voor de eerste uit
zending enorm veel geluk
hebben gehad, is het geen ge
makkelijk programma om te
maken. Veel hangt af van de
medewerking die we krijgen
van de mensen rond het
slachtoffer. Ik hou er rekening
mee dat we voor elke afleve
ring zo'n twee maanden nodig
hebben. Hopelijk kunnen we
aan twee uitzendingen tegelijk
werken. Een ander probleem
is dat de show niet alleen om
heel veel research vraagt,
maar ook om enorm veel dis
cretie. Als het slachtoffer in de
gaten heeft wat er gebeurt,
kun je het programma weg
gooien. Ik ga niets naspelen,
want de kijker heeft het door
als het niet spontaan is. Bo
vendien is de lol er af als we
worden ontdekt. Tenslotte is
het de bedoeling om via de hu
mor iemands karakter bloot te
leggen. Humor is daar echt ui
terst geschikt voor. Ik durf
zelfs te beweren dat je met hu
mor meer bereikt dan met
welk middel ook".
Detective
„In zekere zin speel ik de rol
van detective. Het verschil
met een echte is alleen dat ik
op zoek ben naar de positieve
kanten van mijn slachtoffer.
In ellende ben ik niet geïnte
resseerd. Hij of zij moet glan
zen en daarvoor ga ik op on
derzoek uit. Zo wil ik weten
hoe zijn gezondheid is zodat hij
geen hartaanval krijgt als we
hem verrassen, maar ook of
hij niet net in scheiding ligt, of
absoluut geen gevoel voor hu
mor heeft. Bovendien moet ik
uitvinden wanneer ik het best
kan toeslaan. Mijn ervaring
met 'Bananasplit' heeft mij ge
leerd, dat ik beter kan thuis
blijven als het regent. Daarom
is het in 'Bananasplit' altijd
mooi weer".
,,'TV Masqué' is geen goed
koop programma, maar niet zo
duur als 'Medisch Centrum
West' bij voorbeeld. Ik zie het
als drama, maar dan zonder
acteurs. Het is uit het leven
gegrepen. Als je alle situaties
aan elkaar zou plakken, krijg
je een film gespeeld door echte
mensen. En wat is er mooier
dan het echte leven. Boven
dien kan je mensen het beste
Ralph Inbar: „Ik ben een soort detective die op zoek is naar de positieve kanten van zijn slachtof
fer". foto: persdienst tros
observeren als ze niet weten
dat ze worden gefilmd. Dan
zijn ze het boeiendst of het
leukst. Het is een soort voyeu
risme, zoals mensen die op een
terrasje zitten de voorbijgan
gers gaande slaan".
„Deze baan vraagt om flexibi
liteit en een enorm improvisa
tievermogen, maar dat leer je
gaandeweg. Mij is wel opge
vallen dat je een mensenken
ner wordt. Dat vind ik ook het
interessante eraan. Daarom
doe ik het al zo lang. Het is net
als schaken. Je probeert ie
mand op een vriendelijke ma
nier schaakmat te zetten. En
de afwisseling is enorm. Ei
genlijk begin je bij elke afleve
ring weer opnieuw. Ik zou dan
ook nooit twintig jaar het
weerbericht kunnen doen zo
als Erwin Krol bij voorbeeld".
De Verborgen Ramp. Documentaire.
EO-televisie. Nederland 1 om 22.50
uur. Dinsdag.
VLIJMEN Een kind
wordt geboren onder er
barmelijke omstandighe
den. Geen of nauwelijks
onderdak, arme ouders en
in geen velden of wegen'
deskundige hulp. Het lijkt
op het verhaal van Jezus'
geboorte in die tochtige
stal bij Bethlehem. Maar
Jezus had geluk. Hij
kwam niet gehandicapt
ter wereld en werd het la
ter ook niet door een of
andere natuurramp. Veel
kinderen in de Derde We
reld zijn minder fortuin
lijk.
Om hen maakt het Liliane
Fonds zich druk. Het wil op
individuele basis kinderen
helpen met revalidatie en
maatregelen die hen een bete
re toekomst moeten bieden.
Op kerstavond brengt de EO
een documentaire over het
werk van het Fonds.
Sleutelwoord bij het lot van de
123 miljoen gehandicapte kin
deren in Azië, Afrika en Zuid-
Amerika is armoede. Lenie
van der Wens, hoofd voorlich
ting van het Liliane Fonds, be
schrijft de toestand als „de
verborgen ramp". Lenie: „We
horen veel over oorlogen,
overstromingen, honger en
droogte. Maar stukken minder
over de gevolgen voor de
mensen die zo'n ramp overle
ven. Daarna steken vaak ziek
ten de kop op, die een handi
cap tot gevolg hebben".
Ze doelt op hersenvliesontste
king, tbc, niet behandelde
brandwonden met vergroeiin
gen als gevolg, blindheid door
vitamine-gebrek en hersenma-
laria. Dat sluit aan op de ziek
ten die arme landen teisteren
door gebrek aan geld, kennis,
voorzieningen en adequate
medische begeleiding. Lenie:
„Een andere reden waarom je
kan spreken over een verbor
gen ramp is dat kinderen die
gehandicapt zijn of raken,
worden weggestopt. De familie
schaamt zich vaak tegenover
de mensen in het dorp, omdat
de handicap wordt gezien als
een vloek van de geesten van
de voorouders. De kinderen
vormen in de arme gezinnen
een blok aan het been. Ouders
kunnen het zich economisch
niet veroorloven om thuis te
blijven voor een gehandicapt
kind. Vaak rest dan opsluiting.
Een gehandicapt kind vormt
dus een extra belasting, ook
emotioneel en sociaal".
„Het lot van een gehandicapt
kind is verschrikkelijk. Het
wordt vaak een 'niemand'.
Kinderen met zelfs maar een
klein gebrek worden vaak als
blind, doof of achterlijk be
schouwd. Gevolg is dat ze geen
steun en stimulansen krijgen
om zich te ontwikkelen, hun
handicap te overwinnen en
een volwaardige plaats in te
nemen in de maatschappij".
Kleinschalig
Om de kinderen kansen te
verschaffen is hulp op ver
schillende vlakken nodig. Fa
milies moeten leren het ge
handicapte kind te waarderen
als een volwaardig lid van het
gezin. Ook blijkt het vaak no
dig om een 'muur van bijge
loof' te slopen om mensen zo-
ver te krijgen toch moeite te
doen de handicap (deels) te la
ten behandelen. En er moet
vaak daadwerkelijk worden
ingegrepen in de vorm van
een operatie, revalidatie en
een beroepstraining.
Het Liliane Fonds doet dat
sinds 1980 op een unieke,
kleinschalige manier. Het ini
tiatief om revalidatie binnen
het bereik te brengen van kin
deren in de Derde Wereld, is
Honoré kan weer lopen, na een jarenlang kruipend bestaan op
de stoffige grond. foto: liliane fonds
afkomstig van naamgeefster
Lieke (Liliane) Brekelmans.
Ze kreeg op twee-jarige leef
tijd in Indonesië polio. Vlak
voor de oorlog ging ze naar
Nederland en werd geholpen.
Toen ze in 1976 naar haar ge
boortegrond terugkeerde, ont
moette ze een 17-jarig meisje
dat op jonge leeftijd polio had
opgelopen en door de straatar
me ouders aan 'de zusters' was
weggegeven. Lenie: „Lieke re
aliseerde zich dat het lot van
dat meisje voor hetzelfde geld
haar lot had kunnen zijn. Ze
wilde voor dat meisje wat
doen. Revalideren was onmo
gelijk, maar haar een toekomst
bieden door een naaimachine
te kopen, leek wel een moge
lijkheid. Toen in Nederland
bleek dat er geen organisaties
zijn die zich richten op indivi
duele gevallen, heeft ze met
familie en vrienden gespaard
voor de machine".
Door contacten die Lieke's
man had met Mensen in Nood,
kwamen er uit Derde-Wereld
landen meer gevallen boven
water van kinderen die gehol
pen konden worden. Het lukte
al snel niet meer om aan de
aanvragen te voldoen door
'met de pet rond te gaan' bij
familie en vrienden. Toen
werd besloten een stichting op
te richten.
Inmiddels heeft het Liliane
Fonds een jaarlijkse 'omzet'
van tweeeneenhalf miljoen
gulden. Het fonds, waar vrij
willigers het leeuwedeel van
het werk doen, kon zo vorig
jaar meer dan achtduizend
kinderen helpen. Lenie: „Er
zitten aanvragen voor een
simpel onderzoek van tachtig
gulden tussen, maar ook aan
vragen ter waarde van 1500
gulden". Het gaat dan om bij
voorbeeld een operatie van
een poliopatiënt. Daarbij
moeten veel kosten worden
gemaakt. De operatie, revali
datie, prothesen, reis- en ver
blijfkosten voor de patiënt en
een begeleider en kosten voor
gederfde inkomsten, omdat bij
voorbeeld een ouder met een
kind mee moet.
Het gebeurt ook dat ouders
worden geholpen aan een win
keltje, een naai- of breimachi
ne of een stal aan huis, zodat
er meer begeleiding is van bij
voorbeeld een geestelijk ge
handicapt kind. Een andere
manier van hulp wordt gege
ven door bijeenkomsten te
houden voor ouders met ge
handicapte kinderen. Door sa
men de problemen te bespre
ken en ze te laten zien dat het
geen kwestie is van een schul
dige, kan de groep weerbaar
der worden gemaakt. Ook kan
er samenwerking ontstaan, zo
dat bij voorbeeld twee vrou
wen in een hut kleren gaan
naaien, terwijl een derde de
drie kinderen begeleidt bij het
leren van algemene dagelijkse
levenshandelingen als wassen,
eten en aankleden. Lenie:
„Het fonds zou dan de hut en
de machines kunnen betalen".
Een goed voorbeeld is Honoré
uit Zaïre, die in de EO-docu-
mentaire is te zien. Hij leidde
als gevolg van polio een krui
pend bestaan. „Honoré kon via
een operatie worden geholpen.
Hij werkt nu als leraar en diri
gent en is een voorbeeld in
zijn dorp".
Als je mensen kunt laten zien
wat het effect is van de hulp
heb je volgens Lenie drie keer
succes. Ten eerste is Honoré
geholpen. Maar daarbij zet zijn
behandeling de mensen in zijn
omgeving aan het denken: het
kan dus toch. Het breekt door
het bijgeloof heen. Als derde is
er een beloning in Nederland
door het concrete resultaat.
Want wat heeft al dat verkre
gen geluk gekost? Negenhon
derd gulden, de prijs van een
videorecorder om een mensen
leven een echt mensenleven te
laten worden. Het sterke punt
van het Liliane Fonds zijn de
ruim 500 'mediators' in 63 lan
den. Hun taak is omvattend en
essentieel, want ze vragen de
hulp niet alleen aan, maar
moeten ook (vaak in vrije tijd)
de rest van de hulp begelei
den. Lenie: „Ze sturen een
foto naar ons op en een om
schrijving van de te geven
hulp. Zelf kunnen ze vaak het
best inschatten welke moge
lijkheden voor hulp er in de
regio voor het kind zijn. De
behandeling en de nazorg zo
als oefeningen worden door de
mediator begeleid en gecontro
leerd. Soms hoort bij de taak
van de contactpersoon ook nog
het helpen opzetten van een
manier om de kost te verdie
nen".
De najaarsactie bestaat uit een
nieuwsbrief, een posteractie bij
alle Nederlandse fysiothera
peuten, een Socute ra-spotje
(dat inmiddels is overgenomen
door NOS en RTL4) en de do
cumentaire bij de EO. De
vraag hoeveel de actie moet
opbrengen, beantwoordt Lenie
droog en onverwacht met:
„donateurs". Dat betekent geld
met iets extra's namelijk be
trokkenheid. Dat is een ander
sterk punt van het fonds. „We
krijgen eenmalige giften, maar
we leven van de mensen die
constant een tientje of 25 gul
den geven".
Eric Clapton live. Concertfilm. NOS-
televisie. Nederland 3 om 19.00 uur.
Tweede Kerstdag.
DEN HAAG „Muziek is
eigenlijk een wonderlijk
medicijn. Het heeft mij
het afgelopen jaar gehol
pen de dood van mijn
zoontje Conor te verwer
ken. Tussen de huilbuien
pakte ik steeds weer mijn
gitaar. Dat spelen had
echt een therapeutische
werking, het bleek de
pleister op de wonde",
zegt Eric Clapton.
In maart van dit jaar verloor
de Engelse gitarist zijn vierja
rig zoontje. Clapton was in de
buurt toen de jongen uit het
raam viel van het op de
drieënvijftigste verdieping ge
legen appartement van zijn
moeder Lori del Santo. „Ik
was in New York om hem op
te halen We zouden op vakan
tie gaan".
Een half jaar eerder, op 27 au
gustus 1990, kreeg Clapton een
andere klap te verwerken; de
dood van gitarist Stevie Ray
Vaughan. Eric, op tournee
door Amerika, had die avond
in East Troy, Winsconsin met
Vaughan op het toneel ge
staan. De volgende avond zou
den ze samen in Chicago spe
len, maar de helicopter waarin
Vaughan, Claptons lijfwacht
Nigel Browne, tourmanager
Colin Smythe en zijn book
ings-agent Bobby Brooks za
ten, stortte tijdens een storm
neer. Clapton: „We hadden net
de mogelijkheden van zijn be
trokkenheid bij mijn Royal Al-
bert Hallshows in Londen be
sproken. Als hij niet was ver
ongelukt, zou hij dit jaar van
de partij zijn geweest. Vaug
han was een briljant gitarist".
Creativiteit
Het positieve aspect aan al die
negatieve ervaringen is, dat
Eric Clapton creatief gezien
floreerde in het afgelopen jaar.
„Extreem emotionele omstan
digheden prikkelen mijn crea
tiviteit, want als mijn leven
voortdobbert, ontbreekt elke
lust tot componeren"
Zo schreef hij niet alleen num
mers over zijn zoon Conor, die
binnenkort op geluidsdrager
verschijnen, maar componeer
de hij ook de soundtrack voor
de film 'Rush'. In februari
staat weer een aantal concer
ten in de Royal Albert Hall op
het programma. Eric: „Die op
tredens groeien langzamer
hand uit tot een traditie, een
soort 'Nights of the Proms'. Ik
doe die shows nu sinds 1987 en
eigenlijk wil ik ze niet meer
missen. Dat komt misschien
omdat ik van regelmaat in
mijn leven hou. Door de jaren
heen is het aantal data ge
groeid tot achttien. Om het
ook voor mijzelf interessant te
houden, speel ik op de ver
schillende avonden met ver
scheidene groepen. Er zijn
blues-avonden, maar ook con
certen waar ik een orkest ge
bruik. Als ik heel eerlijk ben,
zijn de avonden met mijn ei
gen groep het aardigst, maar
dat,komt omdat we heel goed
op elkaar zijn ingespeeld. Dat
missen vooral die blues-avon
den een beetje. Die zijn vooral
leuk voor de musici. Vorig jaar
zei ik tegen Michael Kamen,
die het symfonie-orkest diri
geert en met wie ik de film
muziek voor 'Edge Of Dark
ness' en 'Lethal Weapon 2'
schreef, waarom componeer je
geen concerto voor mijn gi
taar. Het is uiteindelijk een
uur durend muziekstuk ge
worden, dat ik dit jaar voor
het eerst heb uitgevoerd. Dat
het niet op mijn live-dubbelaar
'24 Nights' terecht is gekomen,
heeft als simpele reden dat die
plaat dan uit drie ceedees had
bestaan. Bovendien leek het
ons aardiger het muziekstuk
in alle rust in de studio vast te
leggen. Het wordt begin vol
gend jaar uitgebracht".
Experimenteren
„Ik hou van de Royal Albert
Hall, altijd al gedaan. Als Cre
am speelden wij ons laatste
concert in die hal. Ik heb het
gevoel dat alles daar mogelijk
is en daarom wil ik tijdens de
komende data een beetje meer
experimenteren, niet direct
kiezen voor de geijkte paden.
Je moet het publiek blijven
verrassen, al heb ik niet het
gevoel dat ze zullen wegblij
ven. Ze weten dat ik mijn
oude favorieten als 'Layla'
weer zal spelen".
„'24 Nights' had eigenlijk vorig
jaar al moeten verschijnen. We
hadden alle achttien shows
vastgelegd om er een concert
plaat van te maken, maar toen
ik de banden ging afluisteren,
was ik enorm ontevreden over
mijn stem en mijn gitaarspel
Dat krijg je als je zo kritisch
bent. Mijn probleem is dat ik
altijd heel tevreden het podi
um afloop. Op dat moment
heb ik echt het idee het con
cert van mijn leven te hebben
gespeeld. Maar als ik dan een
paar dagen later luister, vind
ik het maar niks. Vorig jaar
was ik uiteindelijk zo ontevre
den dat ik besloot ook dit jaar
opnamen te maken. Dat is ge
beurd. Daarna heb ik producer
Russ Titelman de zes beste
nummers uit elke samenstel
ling waarmee ik heb staan
spelen, laten kiezen. Dat zou
mijn werk heel wat gemakke
lijker maken bij de uiteindelij
ke keuze, maar die is er nooit
gekomen, want op dat moment
overleed mijn zoon. En verloor
ik tijdelijk mijn liefde voor
muziek. Russ heeft toen mijn
werk opgeknapt. Je kunt zeg
gen dat hij de elpee heeft sa
mengesteld".
Eric Clapton: „Ik heb het gevoel dat in de Royal Albert Hall alles
mogelijk is".
foto: WEA
