nkatha-leider boycot conferentie
Lot niet-joodse Russen
in Israël nog onzeker
N
BUITENLAND
ulpverleners nieuw
ioelwit in Somalia
Half rijverbod in
Italiaanse steden
PITEIN ROB
DE SCHAT VAN OPA LARSEN Baker signaleert verzet tegen Jeltsin
JeidóeSoivuMot
verleg Midden-Oosten
igin januari verder
\rilr
Ned
niet de
iidsprot
telsel
ïng is
•ming
t bedrij
en verj
eemdel
DONDERDAG 19 DECEMBER 1991
Duurste auto besmeurd Paul Keating volgt Bob Hawke op
ftSHINGTON De Arabische lan
en Israël zijn gisteren, na twee we-
van vruchteloos overleg in Was-
igton, overeengekomen elkaar rond 7
renond uar* °P een n0S nat^er vast te stellen
nwordiats te ontmoeten voor hervatting van
tfederl* vredesbesprekingen,
de r!ide zijden beschuldigden elkaar ervan
^basisregels te schenden die zijn ge-
d door de VS, die de partijen in ok-
r in Madrid aan de onderhande-
itafel brachten. Israëlische soldaten
vuur geopend op Palestijnen,
wie er dertig verwondingen oplie-
aldus Palestijnse bronnen. Het inci-
it werd het ernstigste in dit jaar ge-
md.
AUCKLAND Een 85-jarige Rolls
Royce die momenteel voor de duurste
auto ter wereld door gaat, is gisteren tij
dens een charitatieve bijeenkomst in
Nieuw-Zeeland door een man met een
emmer koeiemest overgoten en bescha
digd. De Rolls Royce Silver Shadow
AX201, die meer dan 30 miljoen Nieuw-
zeelandse dollars (34 miljoen gulden)
waard zou zijn, reed tussen twee andere
Rolls Royces in toen een 57-jarige man
de mest over de auto uitgoot. De auto
zou dezelfde dag naar de eigenaar in
Groot-Brittannië worden teruggestuurd.
De mestwerper zal worden beschuldigd
van moedwillige beschadiging. De auto
is inmiddels gewassen, maar is één kop
lamp kapot gegaan en de bumper ge-
CANBERRA De voormalige minister van financiën Paul Ke
ating is vandaag gekozen tot leider van de Australische Labor-
partij. Dit betekent vrijwel zeker dat premier Bob Hawke moet
aftreden en zal worden opgevolgd door Keating. Om de stem
ming was door Hawke gevraagd wegens de dalende populariteit
van zijn partij. Keating was de enige tegenkandidaat. Hij kreeg
56 stemmen, Hawke 51.
The European komt toch uit
LONDEN The European, het paradepaardje uit de stal van de
vorige maand overleden Britse mediamagnaat Robert Maxwell,
zal morgen toch verschijnen. Vorige week besloot Arthur An
dersen, de bewindvoerder van het noodlijdende Maxwell-impe
rium, alle 140 personeelsleden van het Europese weekblad te
ontslaan. Volgens de bewindvoerder liggen de verkoopkansen
hoger als de krant blijft verschijnen. Inmiddels hebben zich ver
schillende gegadigden voor het blad gemeld.
Bardot schenkt villa
aan dierenbeschermers
ST TROPEZ De Franse actrice Brigitte
Bardot is van plan haar villa in St. Tropez,
die een vermoedelijke waarde heeft van
ruim zeven miljoen gulden, te schenken
aan de dierenbeschermingsgroep die zij
heeft opgericht. De 57-jarige actrice hoopt
met haar gebaar de Franse regering er toe
te bewegen haar stichting te erkennen als
een charitatieve instelling. Op die manier
zou deze na haar dood kunnen blijven be
staan. De regering in Parijs aarzelt de Brig-
gitte-Bardotstichting die status te geven,
omdat ze vindt dat een hechte financiële
basis ontbreekt. Maar een schenking van de
aan zee gelegen villa 'La Madrague' in de
mondaine badplaats aan de Middellandse
Zee zou aan die bezwaren tegemoet komen.
IUR VAN DE WAARHEID NABIJ VOOR DE KLERK
RAYMOND HASSELERHARM
lez
IHANNESBURG In-
tha-leider Buthelezi zal
1 deelnemen aan de
edaagse conferentie
morgen in Zuid-Afri-
yan start gaat. De be-
ekingen moeten leiden
J een nieuwe grondwet
Dj non-raciale verkiezin-
moet vP- Deelnemende partij-
Ie andj zijn onder meer het
raard flfC, de Zuidafrikaanse
politiLmunistische partij en
'ctief d regering De Klerk,
an ïed?
e tewé j3en ernstig beledigd door
^^Sëjweigering om Zulu-koning
nber
is nou |rnamelijk uit Zulu's be-
van inde Inkatha-beweging. De
S,een jere organisatoren van de
ferentie wilden alleen ech-
Tjn I' iJWCilUlll, U1C UUU1 uUlU
i5n-Fdt aanbeden, mocht wel als
Inkatha heeft maar een gerin
ge politieke aanhang, maar
speelt een grote rol bij het ge
weld in het land, waardoor
sinds 1984 al meer dan 10.000
doden zijn gevallen. De laatste
tijd kwam Inkatha herhaalde
lijk in opspraak omdat zij
steun ontving van de Zuidafri
kaanse veiligheidstroepen. Het
is onduidelijk of de organisatie
nog een delegatie zal sturen nu
leider Buthelezi niet zal deel-
Rug
dat was voor Buthelezi onvol
doende. Zijn annulering is een
ernstige terugslag voor de con
ferentie.
Ook de zwarte radicale organi
saties PAC en Azapo hebben
bedankt voor de onderhande
lingen omdat ze ondemocra
tisch zouden zijn. Hun afwe
zigheid is vooral vervelend
voor het ANC dat met het
PAC en Azapo een gezamen
lijk front hoopte te vormen te-
fenover de blanke regering,
erieuzer is echter de afwezig
heid van de blanke Conserva
tieve Partij (CP) en andere ra
cistische organisaties. Politiek
lijken de blanke extremisten
voorlopig uitgespeeld, maar
hun rol bij terreur en geweld
is des te groter.
President De Klerk begint
morgen de historische onder
handelingen met zijn rug te
gen de muur. In het bijzijn van
hoge buitenlandse delegaties
zal hij worden geconfronteerd
met sprekers die een priemen
de vinger naar hem uitsteken.
De afgelopen dagen zijn op
nieuw onthullingen op tafel
gekomen over regeringssteun
aan Inkatha, de aartsvijand
van het ANC. In juli beweerde
De Klerk „alle feiten" te heb
ben gepresenteerd. Nu blijkt
dat de politie nog zeer recent
een Inkatha-demonstratie fi
nancierde en dat zelfs militai
re training aan Zulu's werd
gegeven in speciale opleidings
kampen.
Er van uitgaande dat De
Klerk in juli niet bewust de
wereld heeft voorgelogen is de
enige conclusie dat hij onvolle
dig is voorgelicht door zijn
veiligheidstroepen. Dat zijn
vervelende onthullingen aan
de vooravond van gesprekken
waarin het ANC meer dan ooit
zal hameren op het belang van
een overgangsregering. Een
andere knauw kreeg De Klerk
deze week vanuit onverwach
te kring. Een rechter vond na
melijk de uitzondering onac
ceptabel die de president had
gemaakt om Inkatha-leden toe
te staan incidenteel culturele
wapens (speren en zwaarden)
te dragen. Een smadelijke ne
derlaag voor de Zuidafrikaan
se president op een politiek
zeer gevoelig punt.
Akkoord
De aanwezigheid van interna
tionale waarnemers zal de
spanning bij de regering ver
der vergroten. Het wordt
steeds duidelijker dat het poli
tieke proces echt onomkeer
baar is. Topdelegaties van de
Verenigde Naties (onder ande
ren de Hoge Commissaris voor
Vluchtelingen) en de Organi
satie van Afrikaanse Staten
geven de conferentie extra ge
wicht. Nederland laat, in haar
nadagen als voorzitter van de
EG, oud-minister Van der
Klaauw opdraven. Vorige
week nog spraken Nederland
se diplomaten hier de hoop uit
dat minister Van den Broek
zou komen.
Hoewel de echte harde noten
pas begin volgend jaar zullen
worden gekraakt zullen dit
weekeinde toch belangrijke
besluiten worden genomen. De
kans is groot dat er een ak
koord komt over een over
gangsregering die al midden
volgend jaar geïnstalleerd kan
worden. Er wordt zelfs gesug
gereerd om zo'n coalitie met
zwarte partijen de komende
tien jaar het land te laten be
sturen. Daarmee wordt name
lijk De Klerks ideale plan voor
machtsdeling dicht benaderd.
De kans is echter groot dat het
ANC een tijdslimiet zal ver
binden aan een interim-rege
ring om zo snel mogelijk ver
kiezingen te kunnen houden
en een meerderheidsregering
te vormen.
Voorde
Russen geen
kerstfeest
door ROB VUNDERINK
MOSKOU De Russen klagen dat de winters niet
meer zijn wat ze geweest zijn, maar in Moskou en
elders ligt op 25 december tegenwoordig nog een
dik pak sneeuw. Elk jaar kunnen de Russen en de
meeste andere voormalige Sovjet-burgers op die
dag een witte kerst vieren, maar ze doen het niet.
Terwijl woensdag de 25ste zich in de rest van de
christelijke wereld onderscheidt door devote rust
en rijk gedekte tafels, gaan Ivan en Natasja
gewoon naar hun werk of stropen winkels af op
brood.
De partij mag dan verboden zijn, maar de
bolsjewieken drukken nog steeds een zwaar
stempel op het mislukte socialistische paradijs. Als
gevolg van de driekwart eeuw oude atheïstische
campagne zijn Kerstmis noch Pasen officiële
Bovendien valt de Russische kerst op 7 januari,
want de orthodoxe kerk negeerde in 1917 de
moderniseringspogingen van Lenin en zijn
kornuiten en weigerde de Juliaanse kalender in te
ruilen voor de Gregoriaanse. De weinige actieve
gelovigen die er in het land nog zijn, gaan die
nacht naar de kerk. Thuis valt bij hen, anders dan
bij het belangrijkere paasfeest, van Kerstmis niets
te merken.
Gelukkig voor de Russische kindertjes is er wel
zoiets als een kerstboom, de jolkaOp
oudejaarsavond krijgen zij cadeautjes. Bij
sommigen komt Ded Maroz' langs, 'grootvadertje
Vorst', die in feite de Russische tegenhanger is van
Santa Claus, met zijn helpster die 'Snegoerotsjka'
heet en volgens de legende van sneeuw is gemaakt.
Ze kan niet zolang op visite blijven, anders smelt
ze.
'Novyj god', nieuwjaar, is een belangrijk feest,
omdat het vrij is van ideologie. Vaak komen er
gasten. Een traditionele schotel is er niet, maar de
tafel is goed gedekt, ondanks de lege
winkelschappen. Als op de televisie de klok van
het Kremlin twaalf uur slaat, wordt een glas
Sovjet-champagne geheven. 'S novym godoml',
'gelukkig nieuwjaar!'. Na deze toast maakt het niet
meer uit wat er in het glas zit. Als het maar
alcohol bevat.
ïef hetl
ing:
andel
>men.
vordt sj
Toen
1, gewi
i het tdoor
zei te^AM KILEY
t wel e|
^^WlSHO Slechts een
irmee Jdjevol hulpverleners dat
Idwaalde kogels, granaat-
fir en sluipschutters trot-
ïuw ge weerhoudt de verwoeste
"ik j»fdstad van Somalia na een
n Euro?nc* van burgeroorlog van
■speeld ineenstorting,
ïkte laj^s dood vorige week
n te ir) *wee medewerkers van
3rt bes **oc*e Kruis is de voed-
r het Jistributie door humanitaire
lat het rn*sat*es ecbter vrijwel stil
een VePen te bggen. De hoofdstad
rsensclfi^^^0 beeft sinds vorige
ïnd, toen gevechten uitbra-
tussen rivaliserende fac-
van het United Somali
(USC), geen voedsel
„Acnrnitf" kunnen importeren.
Mullah Ibrahim Hassan
ikelt de stoffige zijstraat op
in het hoofdkwartier van
xaal Muhammad Farrah
id en het huis dat is be-
koninr
f ^ifunij^611 door vrijwilligers v;
Pro^jkloze strijd om een stad
in
haar
persor
Lleen
peciale
iet bi:
irin niets het doet behalve
irtillerie en machinegewe-
„Het Rode Kruis gaf me
maar nu er zoveel
lieten zijn zijn ze daarmee
ipt en hebben we niets,
voor mijn kinderen en
voor mijn vrouw en mij'"
Ir M I het voedseldistributiecen-
UJLvF van het Rode Kruis
Islamitische Rode Halve
;erdamikn werd de dertigjarige
lornemén van Boxelaere, een voor
ïwejaaj Rode Kruis werkende
Belg, doodgeschoten bij een
ruzie om een zak graan. De
Somalische ouderling Muham
mad Ali Barre wierp zich als
schild voor de hulpverlener en
kreeg vijf kogels in zijn borst
en maag. Hii moest het met
zijn leven bekopen. De schut
ter ging vrijuit.
Er is veel internationaal geld
gepompt in organisaties als het
Oostenrijkse SOS-Kinderdorp,
dat gewoonlijk met kinderen
werkt maar sinds de afzetting
van president Siad Barre in
december 1990 als hulporgani
satie fungeert. Deze week zal
de Belgische luchtmacht tien
medicijnvrachten naar Moga
dishu vliegen.
Wilhelm Huber, directeur
voor Oost-Afrika van SOS-
Kinderdorp: „Dat gaat alleen
om medicinale noodrantsoe
nen. Je kunt je leven niet ris
keren om mensen voedsel te
geven". Desalniettemin blijft
de kleine groep van Artsen
Zonder Grenzen, het Rode
Kruis en het Amerikaanse In
ternational Medical Corps de
honderden gewonden behan
delen die iedere dag de zie
kenhuizen van Mogadishu bin
nenstromen.
De kraaminrichting, waar per
dag zo'n zeventig kinderen ter
wereld komen, kan alleen nog
maar functioneren omdat het
na zeven jaar iedereen duide
lijk is dat de hulporganisatie
onpartijdig is in de machts
strijd om Somalia. Buiten vul
len ongeveer 5000 mensen per
dag hun plastic vaatjes bij
opengelegde leidingen waar
het water gratis is.
(c) The Times
blijft
erdami
zegtj
aanlol
1 kan
gebruil
ichtpartij in parlement Zuid-Korea
UL De voorzitter van het Ziiidkoreaanse parlement heeft
iren ontslag genomen na een vechtpartij tussen ministers en
«vertegenwoordigers. Een parlementslid.moest na door een
ister tegen de grond te zijn geworpen, worden behandeld
[ens kneuzingen. De 66-jarige Park Jyun-kyu, die sinds vorig
parlementsvoorzitter was, betuigde tegenover het volk zijn
ipe spijt" in verband met het incident. Het was niet duidelijk
resident Roh Tae-woo, die gisteren Zuid-Korea kernwapen-
verklaarde, het ontslag van Park zal accepteren.
TEL AVIV Enkelen
van de Russische asielzoe
kers die afgelopen maan
dag door Nederland naar
Israël zijn uitgewezen, lo
pen de kans naar de Sov
jetunie te worden terugge
stuurd. Het gaat om Rus
sen die indertijd vanuit de
Sovjetunie naar Israël zijn
geëmigreerd op grond van
valse documenten over
hun jood-zijn.
Het Israëlische parlementslid
Michael Kleiner, die aan het
hoofd staat van de parlemen
taire commissie voor immigra
tie en absorptie, zei gisteren:
„Ik ben van mening, dat deze
mensen moeten worden terug
gestuurd naar de Sovjetunie".
Kleiner gaf toe dat de staat Is
raël weliswaar aan Nederland
had beloofd de hele groep naar
Israël teruggekeerde asielzoe
kers hun immigranten-rechten
terug te zullen geven, „maar",
zo zei hij, „ik weet niet of wij
ons aan die belofte kunnen
houden wat betreft immigran
ten, die gelogen hebben over
hun jood-zijn". Hij was van
mening dat Israël de immigra
tie van niet-joodse Russen niet
kan tolereren.
De woordvoerster van het mi
nisterie van absorptie, Ida Ben
Shitrit, zei echter dat er beslo
ten was deze mensen niet naar
de Sovjetunie terug te sturen.
De Israëlische Wet van Terug
keer verzekert iedere jood en
zijn of haar directe familiele
den, ook als die niet-jood zijn,
financiële en sociale immigra
tie-rechten. Niet-joodse immi
granten die niet met joodse fa
milieleden in Israël arriveren,
hebben geen immigratie-rech
ten.
De 43 Russische asielzoekers
verkeren nog steeds in onze
kerheid over hun lot. Vrijwel
allen willen Israël zo snel mo
gelijk weer verlaten, maar
hebben daartoe niet de finan-.
ciële middelen. De meeste
asielzoekers zijn inmiddels on
dergebracht bij familieleden of
vrienden. Negen Russen ver
blijven op dit moment op kos
ten van de staat in een goed
koop hotelletje in Tel Aviv.
„We weten aosoluut niet wat
er met ons gaat gebeuren", zei
gisteren de 33-jarige Tatjana
Galinkova, die samen met
haar man en twee kleine kin
deren in hotel Zidon is onder
gebracht. Tatjana arriveerde
in april dit jaar in Israël met
een vals document over haar
jood-zijn. „Ik weet dat ik gelo
gen heb", zegt zei, „maar wij
waren wanhopig. Ik moest uit
de Sovjetunie vluchten. Ik kan
niet zeggen, wat de reden is,
omdat ik mijn moeder daar
niet in gevaar wil brengen.
Maar ik ben alleen met mijn
man en zoontje naar Israël ge
komen met de bedoeling zo
snel mogelijk nadat mijn baby
geboren was, naar een ander
land, waar christenen wel wel
kom zijn, door te reizen".
Kristallen boom
De 'gewone' kerstboom mag dan duur zijn, deze is helemaal niet te betalen. In haar galerie in
Californië legt Irina Maleeva de laatste hand aan haar kunstwerk, een met de hand gemaakte
kerstboom van Strass-kristal. De waarde van de boom wordt op een half miljoen gulden geschat.
Maleeva is een half jaar met de boom bezig geweest. Liefhebbers kunnen het kristallen gevaarte
het gehele volgend jaar bezichtigen in haar galerie in West-Hollywood.
FOTO: AP
ROME De ene dag rijden de auto's met een even
nummer en de volgende dag die met een oneven num
mer. Op die manier moet in Italië tot Kerstmis de
luchtvervuiling aan banden worden gelegd.
De toestand is dit jaar ernstiger dan ooit doordat niet alleen in
Milaan en Rome de alarmgrens is overschreden, maar ook in
Turijn, Napels, Como, Bergamo, Bari en Messina. Ook die steden
hebben hun toevlucht tot een half rijverbod genomen. Dat haalt
echter weinig uit doordat de maatregelen massaal worden over
treden. In Milaan is het autoverkeer in de afgelopen twee dagen
niet met de helft maar slechts met 15 procent afgenomen. Ook
bij de politie ontbrak de ware overtuiging, zodat er maar 150 be
keuringen in totaal zijn uitgedeeld. In Rome werd gisteren het
verbod iets meer gerespecteerd. In Napels en Bari is de maatre
gel al sinds september officieel van kracht, maar daar hield na
een week niemand zich er meer aan.
Formatie
België mislukt
BRUSSEL Koning Boude
wijn heeft gisteravond
de
(Vervolg van de voorpagina)
ALMA ATA Het is de
Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken James Ba
ker op diens rondreis langs de
republieken van de uiteenge
vallen Sovjetunie duidelijk ge
worden, dat daar groeiend
verzet ontstaat tegen de domi
nerende rol van Rusland en
diens president Boris Jeltsin.
gelijke partners worden in het
nieuwe samenwerkingsver
band.
Met de staatkundige nood
greep had Jeltsin in eerste in
stantie alleen een gemenebest
van Rusland, de Oekraïne en
Wit-Rusland op het oog. Na-
zarbajev was daarom ook niet
uitgenodigd voor de oprich
tingsbijeenkomst, wat bij hem
met terugwerkende kracht
kwaad bloed lijkt te hebben
gezet.
1024 - Ondertussen zijn de achtergeblevenen op het eiland
ig met het bouwen van een voorlopig huis. Een deel van het
op de helling van de berg wordt omgekapt en de boomstam-
i worden meteen tot planken verzaagd. Twee dagen na het
trek van de jonk wordt een zeil aan de horizon zichtbaar en
-I Larsen Is de eerste, die de „Zephir" herkent. De clipper
rt regelrecht op de baai aan en gespannen zien de bewoners
van het eiland toe. Want dat kan nooit goed gaanl Alleen kleine
schepen met weinig diepgang kunnen over de riffen komen. „Het
schip loopt te pletter op de rotsen", mompelt Olaf Larsen, wan
neer hij die gevaarlijke manoeuvre ziet en nauwelijks heeft -hij het
gezegd, of zijn voorspelling komt uit. Krakend stoot de „Zephir"
op een rif en door de schok knappen de stengen af. De clipper is
nu reddeloos verloren.
Met name in Kazachstan, de
grootste republiek na Rusland,
bestaat groot ongenoegen over
het opereren van Jeltsin en Ook in de Oekraïne wordt
diens verkapte streven naar Jeltsin nauwlettend in de ga-
een Russisch kernwapenmo- ten gehouden. Leden van de
nopolie. De Kazachse presi- nationalistische Roech zijn
dent Noersoeltan Nazarbajev bang dat de Oekraïne opnieuw
zal er zaterdag als het ge
menebest officieel wordt opge
richt dan ook op hameren
zal veranderen in een „afhan
kelijke onafhankelijke staat".
,Wij beschouwen het gemene-
dat de Aziatische republieken best niet als een staat. Elke po
ging het gemenebest te om
schrijven als een unie zal door
de Oekraïne beschouwd wor
den als een schending van het
verdrag", aldus Roech in een
verklaring. Een adviseur van
Kravtsjoek zei dinsdag nog dat
het gemenebest een overgang
sorgaan is dat ophoudt te be
staan als de kernwapens ont
manteld zijn en de economie is
aangetrokken.
Het nieuwe gemenebest heeft
geen centrale macht. Het
hoogste orgaan wordt een raad
van presidenten. Daaronder
komt een raad van premiers.
Jeltsin is vandaag voor een
tweedaags bezoek in Italië
aangekomen en reist morgen
naar Kazachstan waar hij za
terdag de bijeenkomst van het
nieuwe gemenebest in Alma
Ata zal bijwonen.
Vlaamse liberale voorman
Guy Verhofstadt op eigen ver
zoek ontheven van zijn forma
teursopdracht, zo blijkt uit een
mededeling van het paleis.
Vooralsnog is niet duidelijk
wie er nu zal worden aange
zocht als (in)formateur.
Wel al wel is de naam geval
len van de Waalse christen-de
mocraat Melchior Wathelet.
Verhofstadt werd, na een in-
formatie-bpdracht van partij
genoot Frans Grootjans, begin
vorige week benoemd om te
proberen een regering in el
kaar te zetten. Daarmee zag
het ernaar uit dat België voor
ten-democraten van „eeuwig"
premier Wilfried Martens zou
krijgen.
De liberale leider had zich tij
dens de verkiezingscampagne
zeer laatdunkend uitgelaten
over de christen-democraten
(CVP). Formateur Verhofs
tadt, tijdens de campagne ge
veld door geelzucht, sprak wel
met de CVP-leider maar dat
was meer uit beleefdheid dan
dat er echt zaken werden ge
daan.
Het lag voor de hand dat Ver-
hofstaat wel serieus contact
opnam met de Vlaamse en
Waalse socialisten en de „groe
ne" partijen AGALEV en
ECOLO, die bij de verkiezin
gen op 24 november boven
verwachting scoorden. De
laatste partijen haakten dins
dag echter af uit onvrede over
de voorstellen van Verhofstadt
op sociaal- en milieugebied, de
sanering van de overheidsfi
nanciën en de migranten.
