Kerkvoogdijen zetten synode onder druk GEESTELIJK LEVEN OPINIE Seid Kerk aangeslagen voor onroerend -goedbelasting L Proefschrift over Hegel toont diens actualiteit L Veel positieve reacties op VN-besluit over zionisme Amerikanen eisen verblijfsvergunning voor evangelisatieproject COMMENTAAR Asielbeleid Ccidócöommit £&idoe Sou/unit WOENSDAG 18 DECEMBER 1991 Diakenwijding A. van der Helm ROTTERDAM Drs A.J.M. van der Helm (29), afkomstig- uit Nootdorp, zal zaterdaga vond (21 december) de diaken wijding ontvangen uit handen van mgr. R. Ph. Bar, bisschop van Rotterdam. De wijdings plechtigheid (aanvang 19.00 uur) vindt plaats in de kerk van de St. Nicolaasparochie te Zoetermeer waar de heer van der Helm sinds 1 oktober werkzaam is als pastoraal wer ker. Van der Helm studeerde aan de Katholieke Theologi sche Hogeschool in Amster dam en studeert nu nog in Straatsburg. Alleen een middelmatige schrijver is altijd op zijn best. DEN HAAG Een kerk in Vlaardingen is terecht aange slagen in de onroerend-goed- belasting. De belastingkamer van de Hoge Raad heeft beslist dat er geen aanleiding is om- een eerdere uitspraak van het gerechtshof in Den Haag dat de kerk og-belasting verschul digd is, te herzien. Wel heeft het gerechtshof bij zijn beoordeling een foute maatstaf aangelegd, zo oor deelt de Hoge Raad. Het draai de daarbij om de norm dat vrijstelling van wordt verleend indien een kerkgebouw in hoofdzaak voor de eredienst is bestemd. Het gerechtshof ging er daar bij vanuit dat van de inhoud van de kerkelijke ruimtes 57 procent werd ingenomen door de kerkzaal. De overige 43 procent van de vertrekken werd gebruikt voor kinderne- vendiensten, de jeugdkerk en diverse andere activiteiten. Omdat naar het oordeel van het hof niet aannemelijk werd gemaakt dat die overige ver trekken in hoodzaak voor kin- der- en jeugddiensten werden benut, kon uitsluitend de kerkzaal met 57 procent van de ruimte voor de vrijstellings norm van zeventig procent in aanmerking worden genomen. Die norm werd derhalve niet gehaald. De Hoge Raad meent echter dat bij die 57 procent ook een deelpercentage had moeten worden opgeteld voor het ge bruik van nevenzalen voor kinder- en jeugddiensten. Uit de door de kerk overgelegde stukken bleek de Hoge Raad echter dat ook dan toch min der dan 70 procent van het kerkgebouw gebruikt wordt voor de openbare eredienst. HERVORMDE GEMEENTEN GROTE STEDEN IN FINANCIËLE PROBLEMEN UTRECHT De finan ciële situatie van de her vormde gemeenten in de grote steden is „rampzalig; een ander woord is er niet voor". Ook de gemeenten in de drie noordelijke pro vincies en Noord-Holland gaan zwaar gebukt onder de geldzorgen. Met dit resultaat van een en quête onder de plaatselijke ge meenten, over het financiële beleid van de afgelopen vijf jaar, hoopt de Vereniging van Kerkvoogdijen de druk op het hervormde synodebestuur te verhogen. De vereniging pleit al jaren voor een duidelijk be zuinigingsbeleid op landelijk niveau en voor lastenverlich ting voor de plaatselijke ge meenten. De onrust in de gemeenten over de toenemende kosten van het landelijk apparaat neemt toe, aldus de vereni ging. De gemeenten zien hun inkomsten teruglopen, terwijl de lasten blijven stijgen. „De synode toont daar onvoldoen de aandacht voor. Er wordt welwillend geluisterd, maar men neigt de problematiek te relativeren." Met name de Friese kerkvoog den voeren de laatste tijd actie voor een ander synodebeleid. „Wij wilden weten of die Frie zen gelijk hebben met hun stelling dat de landelijke kerk de plaatselijke gemeenten de nek omdraait", aldus bestuurs lid dr. W.J. Diepeveen, die zich terstond excuseerde voor zijn taalgebruik. „Dat is inder daad op overtuigende wijze ge bleken." De kerkvoogdijen wisten de lasten met passende maatrege len te beheersen en in 1989- 1990 met twee procent minder rond te komen. Maar dat ging wel ten koste van onderhoud aan kerken en andere gebou- Bijna eenderde (29 procent) van de 706 reagerende ge meenten (er zijn er 1358) heeft tot „deze uiteindelijk fatale be slissingen moeten besluiten". Ook werd er minder afge schreven op inventarissen en gebouwen (17 procent), wer den pastorieën verkocht (14) en predikantsplaatsen opgehe ven (10). In totaal zijn er zo sinds 1985 42 predikantsplaat-' sen verdwenen, aldus de vere niging. Voorts kregen kosters en organisten minder betaald (9) en werden kerkgebouwen afgestoten (8). Stijging In dezelfde tijd stegen echter de kosten voor het landelijk kerkewerk met 6 procent, heeft de vereniging berekend. Onjuist, zegt directeur R. Dek ker van de generale Financië le Raad (GFR) desgevraagd. Volgens hem zijn de kosten juist met zes procent gedaald. Ook zet hij vraagtekens bij de representativiteit en de „ten dentieuze" vraagstelling van de enquête: „Alleen slechte be richten konden worden ge meld." Bovendien maakt de synode volgens Dekker heus wel ernst met bezuinigen: tussen 1992 en 1998 moeten alle raden en commissies maar liefst 20 pro cent inleveren. De Vereniging van Kerkvoogdijen voelt ech ter niets voor deze al langer gehanteerde kaassschaafme- thode en pleit voor een beleid op basis van duidelijke priori- Het hervormde synodebestuur moet, aldus Diepeveen, ge bruik maken van zijn positie als hoogste orgaan in de kerk. „U bent de enige die verande ring kan brengen in een situa tie die uit de hand dreigt te lo pen, u overziet de hele zaak. U alleen kunt zeggen of de kerk die predikant in Singapore voor een verdwaalde matroos moet handhaven of aan een andere zaak voorrang moet geven." Het synodebestuur kan daarbij in de leer gaan bij de plaatse lijke gemeenten die op effec tieve wijze de tering naar de nering hebben gezet. „Maar zij kunnen daarmee niet onon derbroken blijven doorgaan", aldus Diepeveen. Hoewel de afdracht voor het landelijk werk (het quotum) gemiddeld slechts vijf procent van het plaatselijk budget uitmaakt, zou verlaging ervan de ge meenten al de broodnodige fi nanciële ruimte geven. Dr. Jeroen Vis Kerstdiner In Amsterdam is gisteren het traditionele Leger des Heils-kerstdiner voor bejaarden, daklozen en andere hulpbehoevenden gehou den. Met hulp van hotelpersoneel kregen ongeveer vierhonderd mensen een maaltijd voorgeschoteld FOTO: ANP AMSTERDAM 'Erva ringen van het absolute' is de titel van het proef schrift waarmee vorige week de Amsterdamse fi losoof Jeroen Vis (35) cum laude promoveerde aan de Vrije Universiteit. Zijn on derzoek richtte zich op de religiekritiek waaraan Hegel in zijn 'Fenomeno logie des Geistes' een be langrijke bijdrage heeft geleverd. De invloed van Hegels werk, ondanks de grote variëteit in de uitleg van diens werk, is enorm geweest. Feuerbach en Marx bijvoorbeeld zijn op het punt van de religiekritiek veel aan Hegel verschuldigd. Voor Feuerbach stond vast dat het denskysteem van Hegel de traditionele religie met haar transcendenties vernietigt en de nieuwe ware filosofische en redelijk religie verkondigt. Hij meende dat Hegel definitief de vermenselijking van de religie mogelijk heeft gemaakt. Voor Marx staat vast dat He gel in diens 'Fenomenologie' een theisme oproept dat tege lijkertijd echter een van de voorwaarden is voor het scheppen van een consequent atheïsme. Vis komt onder meer tot de conclusie dat Hegels analyse van het religieus bewustzijn dicht in de buurt komt van Feuerbachs opvatting dat reli gie en ook God 'slechts' projec ties van mensen zijn. Dit thema heeft volgens Vis een grote actuele betekenis. Want de 'dood van God' als transcendente god is een cen traal gegeven in de moderne wereld. De geseculariseerde samenleving heeft immers die God afgedankt: om een 'nor maal' mens te zijn, heb je God niet nodig. Vis stelt zich in zijn proef schrift op tegenover Hegel, juist op het punt van de trans cendentie. Hij doet dat onder meer door te wijzen op het 'magere' gebruik van het be grip 'leegte' door Hegel: 'Niets is alleen maar niets', een ver schrikkelijke leegte. Iedere fantasie en ieder droombeeld is bij Hegel beter dan deze leegte; iedere leegte moet wor den gevuld met activiteit. Daartegenover stelt Vis dat 'leegte' in alle grote religies een belangrijk gegeven is. „Niet voor niets is achter het voorhangsel van alle tempels ter wereld niets te vinden", al dus Vis. De religie maar ook de filosofie is op haar best wanneer zij deze leegte thematiseert als plaats van de ervaring van transcendentie. ,Zo gezien is de leegte de plaats waar het bewustzijn bij He gel het Absolute zichzelf re lativeert en zich bewust wordt van het 'andere'. De ervaring van de transcen dentie, aldus Vis, als datgene waar het in de religie eigenlijk altijd om is gegaan, is van gro te betekenis voor het instand houden van de humaniteit van de cultuur. „Want als de trans cendentie verdwenen is en de mens in zichzelf of in een ano nieme structuur opgesloten is geraakt, waarnaar kan een mens dan nog werkelijk ver langen?". In zijn studie heeft Vis belang rijke passages uit de 'Fenome nologie' uit het Duits vertaald. Voor een deel gaat het om stukken tekst waarvan nog geen goede vertaling beschik baar was. Het proefschrift: 'Ervaringen van het Absolute' is in han delseditie verschenen bij The sis Publishers in Amsterdam en kost ƒ39,50. Godsdienstrellen - Bij gods diensttwisten in de Nigeriaan- se stad Kano, in oktober, heb ben niet aan duizend, maar aan tweeduizenden mensen het leven gekost, zo bericht een Duitse evangelische orga nisatie. De rellen braken uit naar aanleiding van een ge plande evangelisatiecampagne. De moslimbevolking voelde zich hierdoor geprovoceerd, waarna er ernstige ongere geldheden uitbraken. AMERSFOORT De Raad van Kerken in Nederland is „zeer verheugd" over het be sluit van de Verenigde Naties waarbij de veroordeling van het zionisme werd herroepen. „Ik ben bijzonder blij", aldus secretaris ds. W.R. van der Zee. Het besluit zal ongetwijfeld een positieve uitwerking op het vredesproces hebben. Nog al wat Israëli's waren behoor lijk gebeten op de VN wegens deze uitspraak. Die hindernis is nu weggenomen, aldus Van der Zee. De Amsterdamse rabbijn L.B. van de Kamp heeft „veel beter geslapen" nadat de algemene vergadering van de Verenigde Naties maandagavond de anti- zionisme-resolutie had inge- trokkep. „Maar ik weet niet welke prijs Israel hiervoor op het politieke slagveld nog moet betalen." Zowel het besluit uit 1975 als de intrekking zegt meer over de politieke verhoudingen in de wereld dan over het zionis me. De VN-leden hebben toen en nu niet gekeken naar wat de betekenis van het zionisme Dr. Emilio Castro van de We reldraad van Kerken heeft ook met instemming gerea geerd op het VN-besluit. De resolutie uit 1975, waarin het BEROEPINGEN EB. van der Meer nieuwe voorzitter IKV Nederlandse Hervormde Kerk Aangenomen naar Middelharnis (toez.) W. Westland te Woudenberg. Gereformeerde Kerken Benoemd tot predikant te Nes Am- mlnf (Israël) G.J. Schüssler, predikant van e Verenigde Protestantse Ge meente te Curacao die deze benoe ming heeft aangenomen. Beroepen te Oostermeer mevr.drs. C.A. Kat te Hijlaard (part-time) die dit beroep heeft aangenomen; te Oostermeer drs. W. Feenstra te Winsum (part time) die dit beroep heeft aangeno- Gereformeerde Kerken vrijgemaakt Beroepen te Enschede-Noord (voor de missionaire dienst te Irian Jaya) D.Mak, kandidaat te Kampen. Christelijke Gereformeerde Kerken Beroepbaar Dr. T. Brlenen, predikant in bijzondere dienst te Amersfoort (docent aan de Evangelische Hoge school aldaar), Egidiushof 12, 2813 GP Amersfoort, tel. 033-753057. ROTTERDAM Dr. Frans-Bauke van der Meer, universitair docent bestuurskunde aan de Erasmusuniversiteit te Rotterdam, wordt begin volgend jaar voorzitter van het Interkerkelijk Vre desberaad. Hij volgt oud-PvdA-voorzitster Ien van de Heuvel op die het IKV ruim vier jaat- heeft geleid. Van der Meer (39) studeerde economie en sociologie in Gronin gen. Van 1975 tot eind vorig jaar werkte hij aan het centrum voor studies van wetenschap, technologie en samenleving 'De Boerderij' van de Rijksuniversiteit Twente. Daar hield hij zich bezig met de wisselwerking tussen technologie en organisatie en met vraagstukken op het gebied van de ontwikkeling van wa pens. Sinds eind vorig jaar is hij aan de Erasmusuniversiteit ver bonden. Van der Meer promoveerde in 1983 op een experimen teel onderzoek over organisatie-processen. Evenals zijn voorgangster is hij lid van de PvdA. Hij is tussen 1975 en 1985 in deze partij actief geweest op het gebied van vre- des- en veiligheidsvraagstukken. Van der Meer, lid van de RK Kerk, is sinds enkele jaren bestuurslid van de rk vredesbewe ging Pax Christi Nederland. HAARLEM Twee Ameri kaanse jongeren eisen van de Nederlandse staat een ver blijfsvergunning om tot april '92 in Nederland te mogen blij ven. Zij werken als evangelist in de doopsgezinde gemeente in Haarlem. Gisteren diende hierover het kort geding voor de fungerend president van de Haarlemse rechtbank G. Zweers. Volgens W. Boers, advocaat van de Amerikanen, maakt staatssecretaris Kosto van jus titie inbreuk op de vrijheid van godsdienst door de twee het land uit te willen zetten. „In de doopsgezinde beleving wordt de beslissing gevoeld als een maatregel die het vrij be lijden van hun godsdienst be moeilijkt, om niet te zeggen discrimineert vanwege gods dienst", aldus Boers. De advocaat betoogde dat het werk dat de Amerikaanse jon geren voor de doopsgezinde gemeente van Haarlem ver richten, niet door Nederlandse jongeren kan worden gedaan. Ze hebben speciaal een oplei ding hiervoor gevolgd. Met de uitzetting mengt de staatssecretaris zich volgens Boers in de interne aangele genheden van het kerkgenoot schap. De gemeente heeft de Secretaris mr. J. Broekhuizen van de commissie Kerkelijke Gebouwen van het Interker kelijk Contact in Overheidsza ken (CIO) vindt het op dit mo ment „onverantwoord" com mentaar op de uitspraak te ge ven. Hij wil eerst de uitspraak bestuderen. Ook andere ker ken zijn voor de onroerend- goedbelasting aangeslagen, maar het gaat meestal om ker ken die geheel aan de ere dienst zijn onttrokken, zoals de Nieuwe Kerk in Amsterdam. In het CIO zijn vijftien kerken en de drie joodse kerkgenoot schappen vertegenwoordigd. elas eme dorbl ffingen Het gedwongen vertrek van een groep van joods-Russ f"te^Vi asielzoekers uit ons land leverde schrijnende beeldei derzocl Huilende vrouwen en kinderen op weg naar een land, ddeld zij niet naar toe willen. En dat aan de vooravond van K drechi mis. Twee etmalen voordat de groep Russische joden land moest verlaten, ondergingen drie Vietnamezen het Leusdense centrum voor asielzoekers verbleven enJeDe o: uit Rijsbergen, hetzelfde lot. Nederland staat bekend ali bruikei land dat een humaan opvangbeleid kent en de vraag die de hand ligt is of er nu sprake is van een breuk met het1 ver,sc leden. d°' 'rplicht n tusse ONDANKS die triesté beelden die nog lang op het net rechtig blijven gekleefd, moet die vraag ontkennend worden bi woord. Er is geen sprake van een trendbreuk. Internatte voert Nederland nog immer een beleid dat door staatss taris Kosto niet ten onrechte als 'streng maar humaan' gekwalificeerd. Wij zijn nog altijd gastvrij als het om v telingen gaat die vanwege politieke redenen in hun land worden vervolgd. In de afgelopen decennia hebben zenden politieke vluchtelingen uit alle delen van de w< in ons land een nieuw bestaan kunnen opbouwen. Dat vooral zo blijven. Maar het kabinet voert een heel ander beleid als her economische vluchtelingen gaat. Onze welvaart oefent u aard een magische aantrekkingskracht uit op grote groi die in hun eigen land geen toekomst zien. Als wij onze zen voor die categorie vreemdelingen zouden openen, zoi we binnenkort door grote massa's Oosteuropeanen wo overspoeld. Nu de Koude Oorlog is beëindigd, dreigt ware run te ontstaan op de 'vleespotten' van het Rijke ten. Al eerder is op deze plaats vastgesteld dat het Weste landen uit het Oostblok op grote schaal te hulp moet ko (j00r om de levensomstandigheden in dat deel van Europa te beteren. dick v Terug naar het Nederlands asielbeleid. De Russischi den, die voor het grootste deel goed waren opgeleid, teleurgesteld over de manier waarop zij, nadat zij hun e land waren ontvlucht, in Israël waren behandeld. Daj zochten zij hun heil in Nederland. In ons land hebben zij stadia doorlopen van de zeer uitgebreide en daardoor langdurige asielprocedure. Een procedure die op democ sche wijze tot stand is gekomen. Het resultaat van die pi dure was dat deze groep geen aanspraak kon maken oj asielstatus. Er restte derhalve geen andere mogelijkheid terugzending naar het land waar zij het laatst verbleven Het ministerie van Justitie stelt zich niet ten onrëchi het standpunt dat zij in een democratisch land als Israël reëel gevaar te duchten hebben. Datzelfde is van toepas q, op de groep Vietnamezen, waarvan een deel in hongei king is gegaan. De uitgeprocedeerde Vietnamezen zijn Tsjechoslowakije teruggestuurd en ook dat is tegenwoo een land waar geen sprake meer is van repressie en on drukking. Dat de Vietnamezen als uiterste middel in hon staking zijn gegaan, is weliswaar begrijpelijk maar de gerstaking op zich kan geen reden vormen om deze toch maar de asielstatus te verlenen. EN H actie er is ilaaie: in he nie irzeki 'r|vdA DA e ten Is de :t bre r >ud v£ ilen, c vdA-k steren ïgrotir iid. giligenu; In de discussie die deze week in de Tweede Kamer a Vl gang is gekomen, is van de kant van het CDA de sugge gedaan de hongerstakers onder dwang voedsel toe te dieij Deze suggestie is lijnrecht in strijd met elementaire mensT/")! rechten. Maar dat betekent ook dat de Vietnamese asiely kers uiteraard zelf verantwoordelijk zijn voor de gevolj van hun hongerstaking. Ook zij dienen te beseffen dat in democratie het beleid niet eensklaps gewijzigd kan wor( door dit soort acties. zionisme een vorm van racis me werd genoemd, was vol gens Castro „fundamenteel on juist". De VN begingen daar mee een beslissende fout door het conflict in het Midden- Oosten op het niveau van het racisme te brengen. Het gaat echter om een politiek conflict tussen twee naties, aldus Ca- hulp van de twee bij het pro ject namelijk hard nodig, zo benadrukte hij. Landsadvocaat G. Hoogvliet vindt niet dat de staatssecreta ris zich in de interne zaken van de kerk mengt. „De vrij heid van godsdienst heeft hier niets mee te maken", aldus Hoogvliet. Een kort verblijf voor de duur van drie maanden is geen pro bleem, zo zei hij. Volgens hem zou het werken aan een derge lijk evangelisatieproject door buitenlanders ook binnen deze periode kunnen. Uitspraak op dinsdag 24 de cember. Uitgave: Westerpers bv (maakt deel uit van Sijthoff Pers bv). Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden. Telefoon: 071 - 122 244 Telefax: 071 - 134 941 Postadres: Postbus 112300 AA Leiden. Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk Telefoon: 070-3190 933. Telefax: 070-3906717. Postadres: Postbus 9, 2501 CA Den Haag Directeur/hoofdredacteur: J Leune. Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers Chef-redacteur G.- J. Onvlee Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 -.3190 808): L. van Koot 4 046 of 071 - 144 047)' R. Kleijn (chef), M. Ro[p Sport Leiden e.o. (tel. 071 - 144 049): K. van Kesteren Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel 070 - 3190 815): A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs. C. van Haersma Buma, A. van Holstei E. Huisman, H. Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R. de Roo, drs. K. Veraart AMP1 iluut r et wa ins sr ieter nek „2 red I ieter 992 hi sest. Iet bef ieter, erlanc onde rikant nder 1 lanter stra im zeli 'ieter leb die ërbijsi nder. vel ho uurlijl Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator), B. Jansma. H Piet Geestelijk leven (tel 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P van Velthoven. Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S. Pieterse. Opmaak (tel: 070 - 3190 831): Ch. Bels (chef), A. de Bruijn, W Diekstra, L. He J, Hofmeester, C. de Kier, H Nieuwmans, H. Schneider. Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T Kors De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van: - freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied, - de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, e dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland België. De algemene verslag'gevers van Pers Unie zijn drs. K. Swiers, M. van J Ven en P. Vogels. De parlementaire redactie bestaat uit R, in 't Hout (chef), H. leveld, D. Hofland, P. Koopman, D. van Rietschoten en K van Wees. - het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus; - de volgende correspondenten in het buitenland: S. Akkerman (Praag), drs. D. J. van den Bergh (Peking), drs H Botje (Tunis), A. Courant (Athene), R. Hasselerharm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad), drs. A. Heering (Rom B. van Huët (Parijs), M. de Koninck (Washington), H. Kuitert (Nieuw Delhi), F Lindenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs. R. Vunderink (Moskou), W Werkman (Jeruzalem), E Winkels (Barcelona), G. van Wijland (Belgrado), F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel). De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertaal- publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaalster: M. de Cocq. n 08.30 tot 17 00 u n 18.00 tot 19 00 u Nabezorging Telefoon. 071 - 122 248 op rr 15 00 uur. Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw) Bij automatische betaling: per maand 27,00 per kwartaal 79,80 per jaar 312,65 Bij betaling per acceptgirokaart: per maand per kwartaal per jaar 28,20 82,80 318,65 Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Advertenties Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 -122 244. Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941. Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702, Bankiers ABN/AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK 663 050 Qisver ilaar 1 ionnen lie hel len da ;ja£ UTRE' n dt echtpa jaat 01 'ol-K< bezig i 'j bracht gen. D tverg CA!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 2