Emotionele protesten tegen
Wagner-concert in Israël
Geheimzinnigheid Stedelijk Museum
valt verkeerd bij veel restaurateurs
KUNST/RTV
Ccidóc (Bouotmt
WOENSDAG 18 DECEMBER 1991 lidóC
Jurk Madonna brengt
11.000 dollar op
NEW YORK De jurk die Madonna
draagt op de cover van haar album 'Like
a virgin' heeft gisteren op een veiling in
New York 11.000 dollar (19.000 gulden)
opgebracht. Het paspoort dat Victor Las-
lo in de film 'Casablanca' gebruikte en
handgeschreven téksten van Bob Dylan
kwamen eveneens onder de hamer op de-
veiling van rock and roll en Hollywood
souvenirs. Het paspoort van Laslo, ge
bruikt door de acteur Paul Heinreid om
de stad te ontvluchten in de beroemde
vliegveld-scène in Casablanca', bracht
9.350 dollar op. Dylans manuscript van
Talking New York', uit 1961, deed 8.250
dollar. Het eerste elektrische gitaar van
Bill 'Rock around the clock' Haley werd
voor 27.500 dollar verkocht.
Figuren- en poppentheater
in Rotterdamse Schouwburg
ROTTERDAM Eind december staat de Rotter
damse Schouwburg in het teken van figuren- en
poppentheater. Als eerste gaat op 20 december 'De
terugreis' van Studio Peer in première (ook op 21
december). Daarna volgen 'Eenmaal sterft ook de
zee' van Feike Boschma (22 en 23 december) en
'De vrouwen, de ridders, de wapens, de liefde en
van poppentheater Damiët van Dalsum (26 de
cember). Tijdens deze voorstellingen wordt tevens
de videofilm 'Moving objects' van cineast Leonard
Retel Helmrich vertoond. De film laat de ontwik
kelingen en stand van zaken van het Nederlandse
beeldend-, poppen-, en figurentheater zien via een
kijkje achter de schermen bij Studio Peer, Peter
Zegveld, Dogtroep, Theater Sirkel, Figurentheater
Triangel en The Stuffed Puppet Theatre.
Recordprijs in Londen
voor Utrechts
getijdenboek
LONDEN Op een veiling in Londen
is een uit 1448 daterend, in Utrecht
vervaardigd getijdenboek verkocht
voor rond een kwart miljoen gulden.
De opbrengst was zes maal de geschatte
waarde. Een Duitse kunsthandelaar
ontfermde zich voor die prijs over het
229 bladen tellende kalender-werk, dat
is voorzien van talloze handgeschilder
de miniaturen en illustraties van onder
andere het leven van Alexander de
Grote. De beide op 1,4 miljoen gulden
geschatte topstukken op de veiling bij
Sotheby's een Latijns boek over een
gezonde levenswijze uit 1450 en een
Italiaans religieus werk uit 1462
vonden geen kopers.
Hermida nieuwe directeur
van de KunstRAI
AMSTERDAM Drs. E.P. Hermida, directeur van de
Stichting Onderneming Kunst, wordt de nieuwe direc
teur van de KunstRAI. De Stichting Kunstbeurs, die in
houdelijk verantwoordelijk is voor de KunstRAI, heeft
dat gisteren bekendgemaakt. Hermida volgt J. Witzen-
hausen op die dit jaar veel kritiek heeft gekregen. In mei
eisten 20 van de 110 deelnemers van de KunstRAI in een
brief aan het bestuur van de Stichting Kunstbéurs, dat
Witzenhausen niet voor een tweede termijn zou worden
aangesteld. De 20 standhouders verweten Witzenhausen
dat hij de beurs grote schade toebracht, door in een aantal
interviews te stellen dat de KunstRAI te weinig kwaliteit
bood. De opmerkingen van Witzenhausen waren voor de
vorige directeur van de KunstRAI, W. Krimpen, aanlei
ding uit het bestuur van de stichting te stappen. De
KunstRAI 92, die voor de achtste maal wordt georgani
seerd, vindt van 3 tot en met 8 juni plaats in de RAI in
Amsterdam.
NOB mag niet
zomaar gaan
reorganiseren
AMSTERDAM Het
NOB, het Nederlands Om-
roepproduktie Bedrijf
moet voorlopig stoppen
met de uitvoering van een
reorganisatieplan, waarbij
475 arbeidsplaatsen ver
vallen. Het bedrijf moet
eerst met de vakbonden
overleggen over de ontsla
gen en de gevolgen voor
het personeel.
Dat heeft de president van de
Amsterdamse rechtbank, mr.
J. Vrakking, gisteren bepaald
in een kort geding dat was
aangespannen door de Dien
stenbond en de Kunstenbond
FNV tegen het NOB. De bon
den eisten dat het NOB stopt
met het voeren van gesprek
ken met medewerkers, waarin
ze te horen krijgen of ze wel
of niet op straat komen te
staan. Die gesprekken worden
sinds maandagochtend ge
voerd.
Volgens de bonden gaat het
om een serie ontslagen, waaro
ver nog niet met de bonden is
gesproken. Het NOB ontkent
dat en stelt dat de gesprekken
voortvloeien uit eerdere af
spraken met de bonden over
de reorganisatie bij het bedrijf.
In januari van dit jaar gingen
de bonden akkoord met het
verlies van 475 arbeidsplaat
sen. Sinds de verzelfstandiging
van het NOB in 1988 zijn er bij
het bedrijf al ruim duizend ar
beidsplaatsen verloren gegaan.
Er werken nu ruim 2100 men
sen. Omdat het NOB nog
steeds met verlies draait - dit
jaar naar verwachting 25 mil
joen - wordt het personeelsbe
stand verder ingekrompen. De
bonden van de FNV verwijten
de directie van het NOB dat
het nu 'hap-snap' te werk gaat
en geen duidelijk toekomst
plan op tafel heeft gelegd. Het
personeel zou niet weten waar
het aan toe is. Volgens advo
caat mr. H. den Hollander van
het NOB zijn de gesprekken
die sinds maandag worden ge
voerd juist bedoeld om die on
rust weg te nemen. De bonden
hebben een vertrouwelijk on
dernemingsplan toegestuurd
gekregen, maar willen daar
niet over praten, omdat het
volgens hen openbaar moet
zijn, aldus de raadsman. De
Dienstenbond CNV is akkoord
gegaan met de uitleg van de
directie en was dan ook geen
partij in het kort geding. Vol
gens mr. Vrakking, die gister
middag meteen uitspraak
deed, heeft het NOB onvol
doende kunnen aantonen dat
het met de bonden heeft over
legd over de ontslagen. Hij leg
de een dwangsom op van tien
duizend gulden per dag als het
NOB het vonnis niet nakomt.
NOB-directeur E. Horstra
toonde zich na de uitspraak te
leurgesteld. Volgens hem
neemt de onrust nu alleen
maar toe en loopt de broodno
dige reoganisatie vertraging
op.
ADVERTENTIE
TEL AVIV Het opzien
barende besluit van het
Israëlisch Philharmonisch
Orkest om binnenkort
werken van de Duitse an
tisemitische componist Ri
chard Wagner ten gehore
te brengen stuit op emo
tionele reacties onder de
Israëlische bevolking. Het
nationale instituut Yad
Vashem in Jeruzalem, dat
de zes miljoen tijdens de
Tweede Wereldoorlog
omgebrachte joden her
denkt, heeft gisteren het
Philharmonisch Orkest
verzocht van het besluit af
te zien.
Volgens de voorzitter van het
bestuur van Yad Vashem, dr.
Yitshak Arad, moet het Israë
lisch Philharmonisch Orkest
rekening houden met de ge-
Dirigent Daniel Barenboim:
Wagners muziek is zowel voor
onze musici als voor het Israë
lische publiek belangrijk".
FOTO: AP
voelens van talrijke joodse
overlevenden van de Tweede
Wereldoorlog in Israël. „Het
spelen van werkstukken van
Wagner roept bij deze mensen
zeer moeilijke herinneringen
op", vindt dr. Arad.
Vandaag zal het openbare ad
viescomité van het Philharmo
nisch Orkest zich beraden
over het besluit van de orkest
leden het 53 jaar geleden inge
stelde verbod op het uitvoeren
van muziek van Wagner op te
heffen. Het adviescomité kan
geen bindende besluiten ne
men. Als de musici van het or
kest bij hun aanvankelijke be
sluit blijven, zullen werken
van Wagner tijdens een spe
ciaal concert op 27 december
ten gehore worden gebracht.
Volgens de dirigent van het
orkest, Daniel Barenboim, is
Wagners muziek belangrijk en
bepalend voor een historische
muzikale stroming. „Ik heb
wel degelijk begrip voor de ge
voelens die ons besluit oproept
bij allen die geleden hebben
tijdens de Tweede Wereldoor
log", zo zei hij. „Maar Wagners
muziek is zowel voor onze mu
sici als voor het Israëlische pu
bliek belangrijk. Ik geloof dat
je door te blijven weigeren
Wagner te spelen, in zekere
zin alleen maar recht doet aan
degenen die hem misbruikten
en mishandelden", aldus Ba
renboim.
Onmiddellijk na het besluit
van het Philharmonisch Or
kest riep de Israëlische parle
mentsvoorzitter Dov Shilan-
sky, zelf een nazi-slachtoffer,
het orkest op om Wagner niet
op het programma te zetten.
Ook de in de Verenigde Staten
verblijvende Israëlische violist
Yitshak Perlman uitte felle
protesten. Wagners muziek
werd voor het eerst in 1938 in
het toenmalige Palestina te ge
hore gebracht, toen de be
roemde dirigent Toscanini
weigerde in nazi-Duitsland op
te treden en een concert leidde
dat werd gespeeld door joden
die uit Europa waren gevlucht.
Tien jaar geleden deed het Is
raëlisch Philharmonisch Or
kest een vergeefse poging
Wagner opnieuw voor het Is
raëlische publiek ten gehore te
brengen. Het concert moest in
dertijd worden onderbroken,
toen tegenstanders van de uit
voering in de concertzaal luid
ruchtig protesteerden. Er
wordt ook nu rekening gehou
den met de mogelijkheid dat
rechts-nationalisten vanuit de
zaal het muzikale evenement
onmogelijk zullen maken.
Morele bezwaren
Als het omstreden Wagner-
concert doorgaat, hoeven mu
sici die daar morele bezwaren
tegen hebben niet deel te ne
men. Een van hen, Yacov Mis-
hori, zei gisteren in Tel Aviv:
„Een jaar geleden ontmoette
ik in Nederland een joodse
musicus, die in het Nederlands
Philharmonisch Orkest op
treedt. Hij vertelde me dat hij
telkens wanneer muziek van
Johan Strauss wordt gespeeld
een vrije dag neemt. De man,
zo vertelt Mishori, was toen hij
in een nazi-concentratiekamp
verbleef gedwongen muziek
van Strauss te spelen terwijl
zijn eigen familieleden naar de
gaskamers werden afgevoerd.
Volgens dirigent Barenboim
zal slechts een musicus van het
Israëlisch Philharmonisch Or
kest, de violist Abraham Mela-
med, niet aan het Wagner-
concert deelnemen.
Schilderijen
restaurateur André Verheij:
„Nederland is rijp voor een
specialiteitenmuseum op het
gebied van vervalste en
beschadigde kunst."
FOTO: SP
Oplichting en bedrog horen
bij de kunst als rook bij vuur.
De zich restaurateur noe
mende Amerikaanse 'huis
schilder' Goldreyer blijkt be
halve het schilderij 'Who's
Afraid of Red, Yellow and'
Blue III' van Barnett New
man, ook een Mondriaan 'on
der handen' te hebben ge
had. En met even desastreu
ze gevolgen: onherstelbaar
gerestaureerd. Velen vragen
zich inmiddels af waarom de
restauratie van 'Who's Af
raid' aan een buitenlander
moest worden gegund. Is er
in ons eigen land niet vol
doende deskundigheid in
huis om een dergelijke klus
te klaren, vraagt iedereen
zich vertwijfeld af. Het Cen
traal Laboratorium voor on
derzoek van voorwerpen van
kunst en cultuur te Amster
dam is ervan overtuigd dat
die vakkennis in eigen land
beschikbaar is. Ook restaura
teur André Verheij uit Bath-
men onderstreept die over
tuiging voor honderd pro
cent.
AMSTERDAM/BATH-
MEN „Directeur Wim
Beeren van het Stedelijk
Museum heeft in verband
met de restauratie van
Newman's doek, vanaf het
begin naar het buitenland
gekeken. Hij heeft het
niet letterlijk gezegd,
maar wel gesuggereerd
dat ons land niet de des
kundigheid kan opbren
gen om een dergelijke res
tauratie uit te voeren. En
vervolgens is de gerucht
makende kwestie met
veel geheimzinnigheid
aan de algemene controle
onttrokken", aldus Ver
heij.
De geheimzinnigheid is hem
en veel van zijn collega's een
doorn in het oog. Evenals Ver
heij hebben ook andere restau
rateurs de afgelopen maanden
geprobeerd het 'gerestaureer
de' (lees: deskundig gemolde)
doek in ogenschouw te nemen.
Het Stedelijk Museum in Am
sterdam had op dat soort ver
zoeken maar één antwoord:
„Niet toegestaan". Een aantal
restaurateurs heeft het Stede
lijk Museum zelfs voorgesteld
om het doek na terugkomst uit
Amerika te bekijken. Mede
werkers van het museum kre
gen bij het aanhoren van het
voorstel alleen al bijna een be
roerte en het antwoord was
botweg „nee". Het museum
had en heeft geen behoefte
aan externe pottekijkers.
Ook André Verheij is de
toegang tot het doek gewei
gerd. Hij mocht zelfs het res
tauratie-rapport niet inzien.
„Op zich al een onverteerbare
zaak" in zijn ogen. Hij voert al
ongeveer een kwart eeuw
schilderij-restauraties uit voor
Rijk en lagere overheden en
doet dat in alle openheid. Hij
is wars van geheimzinnigheid.
Hij kan desondanks enig be
grip voor de huiver van Beer
en om de restauratie in eigen
land te laten uitvoeren, op
brengen.
Wildgroei
Verheij: „Iedereen mag zich
restaurateur noemen en je
mag gerust van een wildgroei
op dat terrein spreken. Boven
dien is de grootste Nederland
se restaurateur (Hermesdorf)
vorig jaar overleden. Beeren
heeft Hermesdorf in zijn Rot
terdamse tijd veel restauraties
met groot succes laten uitvoe
ren. Ik kan me voorstellen dat
Beeren zich zonder dat ver
trouwde adres eniszins onge
makkelijk voelt. Maar hij zou
de moeite kunnen nemen zich
op de binnenlandse markt te
oriënteren en dan zal hij even
als ik tot de ontdekking ko
men dat er voldoende vak
manschap aanwezig is".
Volgens Verheij was de groot
ste angst van Beeren dat de
Nederlandse restaurateurs niet
de .techniek om de juiste
kleurtonen te treffen, beheer
sen. Verheij: „Als dat al zo zou
zijn, dan was daar een oplos
sing voor te vinden geweest.
Het bijwerken van de verflaag
is «het laatste werk dat bij een
restauratie van een scheur of
snee, moet gebeuren. Het doek
wordt als eerste gerepareerd.
Tijdens het restaureren van
het doek, zouden in samen
werking met het Centraal La
boratorium en desgewenst ook
in samenwerking met TNO,
kleurechtheidsproeven geno
men kunnen worden. Het had
raar moeten lopen als we bij
die kleurexperimenten, met
zoveel aanwezige deskundig
heid, niet tot een goed resul
taat waren gekomen".
Zo laten
Toen destijds het schilderij 'De
Liefdesbrief' van Vermeer na
beschadiging gerestaureerd
moest worden, is voorgesteld
om het werk niet te herstellen.
Ook bij Newman's doek had
men zich kunnen afvragen of
herstel wenselijk was. Het
werk zou in beschadigde toe
stand verschillende doelen
hebben kunnen dienen. In de
eerste plaats was daarmee het
oorspronkelijke schilderij
zichtbaar gebleven, zij het in
gehavende toestand. Ten twee
de zou het beschadigde doek
een voor de hele wereld zicht
baar permanent 'monument'
tegen het kunstvandalisme
zijn geweest. Om het publiek
te laten zien hoe het werk er
vóór de vernieling uitzag, had
men er een geschilderde kopie
naast kunnen hangen. Verheij
is van mening dat die optie bij
een zo grote beschadiging, ei
genlijk de enig juiste is.
Voorlichter J.A. Mosk van het
Centraal Laboratorium (C.L.)
laat weten dat het Stedelijk
Museum na aanvankelijk
overleg met het C.L. op eigen
benen verder is gegaan. Mosk:
„Binnen ons laboratorium on
derzochten deskundigen of, en
zo ja, hoe, de Newman geres
taureerd zou kunnen worden.
Het was niet ondenkbaar dat
deze groep tot het advies was
gekomen niet tot restauratie
over te gaan. Niet omdat we
daartoe in Nederland niet in
staat zouden zijn, maar omdat
het verstandiger zou zijn ge
weest."
De geheimzinnigheid rondom
de beschadigde Newman is
vrijwel iedereen binnen het
vakgebied in het verkeerde
keelgat geschoten. Mosk van
het C.L. noemt als voorbeeld
van het tegendeel, de verdoe
king jaren geleden van de
'Nachtwacht' in het Rijksmu
seum in Amsterdam die nage
noeg in het openbaar plaats
De twijfelende
schrijver
had. Het publiek kon het kar
wei gewoon volgen, omdat het
werk werd uitgevoerd in een
met glas afgeschermde ruimte
van het Rijksmuseum. Via de
televisie werd Nederland van
de vorderingen op de hoogte
gehouden.
Opleiding
Er bestaat een opleiding tot
restaurateur in ons land, ge
vestigd in het gebouw van het
Centraal Laboratorium aan de
Gabriël Metsustraat in Am
sterdam. De opleiding staat op
het ogenblik onder leiding van
Willemien 't Hooft en is on
derverdeeld in verschillende
disciplines. Nog pas kort gele
den is daaraan ook een (exter
ne) opleiding tot schilderijen-
restaurateur toegevoegd, ge
vestigd in het Limburgse Rol-
duc. Die discipline staat onder
leiding van Anne van Greves-
tein en is gehuisvest in de
oude abdij van Rolduc.
een museum te stichten, gespe
cialiseerd in het verzamelen
van beschadigde kunst en ver
valsingen. Hij vreest dat een
gebouw ter grootte van vier
voetbalvelden niet groot ge
noeg zal blijken om alles op
dat gebied te bevatten. Een
goede plek voor een dergelijk
museum zou volgens hem De
venter zijn, de stad waar mees
tervervalser Han van Meege
ren is geboren.
Waar let een mens op wanneer hij een verhaal, een
roman, een gedicht leest? Daar zijn boekenkasten
over vol geschreven. Er zijn mensen die zeggen:
„Over smaak valt niet te twisten". Oftewel: laat
ieder maar voor zichzelf uitmaken of hij het
geschrevene dat hij leest mooi, goed, interessant
vindt. Ik denk dat er over smaak wel degelijk te
twisten valt. Je kunt hem namelijk heel goed
ontwikkelen. Bijvoorbeeld door je wat te verdiepen
in de manier waarop een kunstwerk is gemaakt, hoe
het in elkaar steekt. En door nog een heleboel
dingen meer. Dan kan het regelmatig voorkomen, zo
leert de praktijk, dat een kunstwerk waar je eerst
„niks aan" vond, je steeds meer gaat boeien. Om ons
tot de literatuur te beperken: sommigen zeggen datje
daarbij vooral zogeheten literaire criteria moet
aanleggen. Die hebben dan te maken met taal en
stijl, met de opbouw, met de structuur. Maar heel
veel literaire werken, ik zou bijna zeggen alle,
hebben ook een boodschap. Een boodschap die vaak
te maken heeft met de levensbeschouwing van de
schrijver. Van een willekeurig iemand die een
roman, een verhaal of een gedicht leest wordt niet in
de eerste plaats gevraagd of hij het wil beoordelen
met vooral of alleen maar literaire criteria.
Het lezen houdt meer in dat je als het ware met de
schrijver in gesprek raakt, voor jezelf reageert, er
misschien ook met anderen over praat. En daarbij
■lijkt het mij voor de hand liggen dat niet alleen de
genoemde literaire maatstaven, maar ook de
boodschap, soms een opzettelijke, soms een terloopse,
een rol speelt. Er is namelijk altijd een boodschap
omdat schrijven, zoals wij dat in ons moderne jargon
zeggen, vooral een vorm van communiceren is. Als
men bij die boodschap over de levensbeschouwing
nadenkt dan is het goed te bedenken dat die niet
alleen met de inhoud maar ook met de vorm van het
literaire werk te maken heeft. Daar werd ik weer
eens op geattendeerd, toen ik dezer dagen een boek
las: 'Modernisme in de literatuur' een bundel
opstellen onder redaktie van J. B. Weenink. Een
uitgave van de V.U. Uitgeverij in Amsterdam.
Wat men onder dat Modernisme (gesitueerd zo
tussen 1915 en 1945) zou moeten verstaan leest men
in een beschouwing van prof. dr. Elrud Ibsch. Zij
vergelijkt met elkaar de wereld van een 19e eeuwse
schrijver (zij neemt als voorbeeld Balzac) en auteurs
uit de tijd na de Wereldoorlogen. De wereld van de
19e eeuwer was in diens ogen kenbaar, beschijfbaar,
verklaarbaar, beheersbaar. Zo was ook de manier
van schrijven. En dat die wereldbeschouwing zo was,
dat kwam met name door de invloed van de
Verlichting, het Rationalisme.
Veel twintigste-eeuwse kunstenaars denken (en
schrijven dus!) heel anders. Bij hen heeft de twijfel
toegeslagen. Niet alleen doordat de Wereldoorlogen
het vertrouwen in de mensheid sterk schaadden,
maar ook door de invloed van wetenschappers als
Nietsche, Freud, Bergson en Einstein. Twijfel aan
ons vermogen om echt te kennen, aan de algemene
geldigheid van wetten berustend op logische
redeneringen, aan de mogelijkheid om door middel
van taal 'echt iets te verwoorden'.
Twijfel ook, of er wel een algemene moraal bestond,
of dat men bij etnische belissingen gewoon moest
.handelen naar bevind van zaken. En zo komt Elrud
Ibsch tot de conclusie dat, voor wat zij een modernist
noemt, de waarheid alleen als hypothetische
waarheid denkbaar is. Als voorbeelden van
'modernistische' romans noemt zij 'De Toverberg'
van Thomas Mann, 'A la recherche du temps perdu'
van Proust en 'Het land van herkomst' van E. du
Perron. Wat de vorm nu betreft ziet men bij Balzac
nog een 'alwetende verteller', die definitieve
oordelen geeft over personages, bij Proust echter
verschijnen er verschillende interpretaties van die
personen. Objectiviteit zou dan een illusie zijn: „Niets
bestaat buiten ons bewustzijn en buiten onze
ervaringscontext om".
Hoe functioneerde dat Modernisme nu in de poëzie?
Dat lezen we in een verhandeling van prof. dr. J. D.
F. van Halsema over 'Martinus Nijhoff in het licht
van het Modernisme'. De modernistische dichter met
zijn twijfels heeft „het inititiatief gelaten aan de
woorden, en in hun uiteindelijke verbinding hebben
de woorden een automonie bereikt waar ook de
dichter buiten staat". „De oude absolute waarheden,
vastgelegd in categorieën van causaliteit en
chronologie moeten het opnemen tegen de steeds
wisselende bevindingen van het individuele
bewustzijn, met zijn eigen ordening en tijdbeleving".
Toen ik dit las herkende ik er iets van, zoals ik het
zelf ook eens in één van mijn eigen gedichten heb
verwoord: „een mens die dwaalde/in het verloren
paradijs/verscholen in de woorden/verwaaid maar
niet verdwenen/hoogstens opgelost in anderen/
ingeademd in muziek. (Uit de bundel 'Cantus
Firm us'.)
Van Halsema geeft als voorbeeld het bekende lange
gedicht Awater', te vinden in de in 1990 bij Bert
Bakker verschenen verzamelde gedichten van
Nijhoff. (Een bundel om te bezitten!) In 'Awater'
(1934) zien wij een poging van de dichter om zich in
„poëzie een reisgenoot te creëren, een naaste die
dienst doet voor de bewustwording van de
geestelijke crisis van de mensheid in de jaren dertig".
A water lijkt een Utrechtse kantoorman te zijn, maar
als men meent hem 'gevangen' te hebben, blijkt hij
weer anders te zijn: de twijfel, de open situatie van
het Modernisme?
Aan het slot van deze bundel, die ook nog stukken
bevat over James Joyce, Italo Svevo en Proust,
plaats J. B. Weenink het Modernisme in de
literatuur naast dat in kerk en theologie. Hij meent
dat men de zogeheten rechts-modernen in de
theologie en de schrijvers van het Modernisme met
elkaar kan vergelijken.
Verder brengt hij naar voren dat het intellectuele
karakter van het Modernisme na de Tweede
Wereldoorlog in de kerk overwonnen wordt door
nadruk op wereldwijde sociale activiteiten, zoals
geëntameerd door de Wereldraad van Kerken. De
conclusie van Weenink is dan: „Zonder zoeken en
twijfelen valt er niet te geloven
Voor mij rest nu de brandende vraag: waar zijn de
katholieken en protestanten die daar in de literatuur
mee bezig zijn? Antwoord: ze zijn er zeker, maar ze
zouden meer moeten worden herkend. En ze zouden
niet te bang moeten zijn om af en toe eens te laten
blijken dat niet alleen twijfel maar ook hun geloof
wel degelijk met hun literatuur te maken heeft.
Beroemdste kinderboek als hoors}
HILVERSUM 'Pluk van de Petteflet', een van de moo
boeken die Annie M.G. Schmidt schreef, wordt vanaf zond: wir
januari door de VPRO wekelijks uitgezonden als hoorspel,
gebeurt via Radio 1 (19.02 uur).
De omroep zendt 'Pluk van de Petteflet' in veertig afleverin
uit, net zoveel als het boek hoofdstukken telt, en brengt d c
mee figuren zoals Pluk, mevrouw Helderder, Dollie de D n e
Zaza de Kakkerlak en al die andere personages uit het beroe
ste kinderboek van Nederland tot leven. De bewerking, die j
goedkeuring van de schrijfster kreeg, is van de hand van T
Sijtsma, die eerder hoorspelen schreef voor de VPRO-progr
ma's 'Borat' en 'Het nabije westen'. Onder regie van Jet
Boxtel, die het afgelopen jaar voor de VPRO een serie van i
entwintig hoorspelen regisseerde, spelen Kitty Courbois, 0
lien Boesschoten, Huib Rooymans, Fay Luyendijk, Gei
Thoolen en anderen de vele rollen. Harry Bannink compon
de een speciale Pluk van de Petteflet-tune, die wordt uitgevc
door het Metropole Orkest onder leiding van Harry van Hofei
