Lohl roept Oost en West
>p naar elkaar te luisteren
v
lervie
aarschuwt
uropa
Nieuwe wending in
Maxwell-mysterie
PITEIN ROB
DE SCHAT VAN OPA LARSEN Aanslag beraamd op koningin Elizabeth
itse
(DEN Dichte mist en slechte lucht
Londen in het weekeinde herin-
ipgen opgeroepen aan de rampzalige
den j |g-tijden in de jaren '50 toen enkele dui-
Olivi |en mensen omkwamen door de zwaar
tureri iedelde lucht. In de Britse hoofdstad
ïft prt d de sterkste luchtvervuiling gemeten
het begin van het registreren ervan 15
geleden. Verantwoordelijk was een
inatie van windstilte, temperaturen
het vriespunt en laag hangende mist
aken jen. Duizenden toeristen verloren als
van het beperkte zicht hun oriënta-
bevolking werd opgeroepen thuis te
premien en slechts in uiterste noodzaak de
te gebruiken. De mist zorgde voor
ast voor onder meer verkeer, hulp
ten en op vliegvelden.
detti,
BUITENLAND
MAANDAG 16 DECEMBER 1991
inden even terug
smogtijdperk
DELORS:
Honecker mag alleen naar Duitsland Qeen ecu zonder politieke eenheid
De vrouw van de voormalige DDR-leider Erich
Honecker rijdt in een auto het terrein van de
Chileense ambassade binnen. foto: ap
DRESDEN De Russische autoriteiten
willen hun besluit om de oud-DDR staats-
en partijchef Erich Honecker aan Duits
land over te dragen stipt nakomen. Des
noods met gebruik van geweld, aldus de
Russische minister van justitie, Fjodorov.
Het echtpaar Honecker bevindt zich sinds
vorige week woensdag in de Chileense
ambassade in Moskou. Honecker zou daar
aanvankelijk tot afgelopen vrijdagnacht
om 12 uur hebben mogen blijven. Maar de
Russische autoriteiten hebben dat ultima
tum verlengd tot vandaag. In Duitsland
wacht hem een proces vanwege het neer
schieten onder zijn bewind van Oostduit
sers die naar het Westen probeerden te
vluchten. Noord-Korea heeft officieel bij
de Russische regering aangeboden om de
Honeckers op te nemen voor medische be
handeling. Uit humanitaire gronden, zo
zeggen de Noord-Koreanen. Chileense re
geringskringen beweerden dit weekeinde
dat zowel de Russische-, als de Sovjet-auto
riteiten positief op dat aanbod gereageerd
zouden hebben. De regering in Santiago
liet weten niet mee te zullen werken aan
een overdracht van Honecker aan de Duit
se justitie. Hij wordt, om humanitaire rede
nen, ook niet gedwongen de ambassade te
verlaten. Maar politiek asiel krijgt hij ook
niet van de Chilenen. Minister Bohl ver
klaarde dit weekeinde in Dresden dat de
Bondsregering al het mogelijke heeft ge
daan om de oud-DDR staatschef in handen
te krijgen. Het is volgens hem nu alleen
nog een kwestie van afwachten.
PARIJS Een Europese munteen
heid kan er niet komen als binnen de
EG geen werkelijke politieke eenheid
tot stand komt. Dat heeft president
Jacques Delors van de Europese Com
missie gisteren gezegd in een inter
view met RTL-radio.
„Het zal niet mogelijk zijn om een
centrale Europese bank of Europees
geld te hebben zonder politiek en de
mocratisch tegenwicht", aldus Delors.
„Ik wed dat als de economische en
monetaire unie succes heeft, maar de
politieke unie niet, er geen Europese
munt komt", aldus Delors die er op
wees dat „feiten sterker zijn" dan af
spraken over een datum. Delors acht
het komende jaar „van beslissende be
tekenis" voor de Europese Gemeen
schap. De socialist Delors, die veelvul
dig wordt genoemd als mogelijke op
volger van de Franse premier Edith
Cresson of van president Frangois
Mitterrand, sloot uit dat hij voor eind
volgend jaar zijn functie van EC-
voorzitter zal neerleggen. „Ik ben een
metselaar, en ik zie mezelf niet op
stappen zolang het huis nog maar half
klaar is". Mitterrand heeft in een tele
visie-interview gezegd dat Delors
„van groot nut" zal zijn voor Frank
rijk, in welke functie dan ook. Hoewel
hij haar steeds heeft gesteund, houden
de geruchten aan dat Mitterrand van
plan is de impopulaire Cresson te ont
slaan,-mogelijk na de in maart te hou
den gemeenteraadsverkiezingen.
IANS WIJNANDS
1ESDEN Bondskan-
er en CDU-partijvoor-
Helmut Kohl heeft
het begin van de drie-
bijzondere bijeen-
nst van zijn partij in
sden, partijgenoten uit
en West-Duitsland
eroepen om met veel
uld, respect en begrip
star elkaar te luisteren.
Ned ien op die manier kun-
a vii Oost en West harmo-
llen z h jn elkaar groeien en
wezenlijke bijdrage
iren aan nieuwe (in
ternationale doelstellin
gen.
CDU-voorzitter Kohl veroor
deelde kortzichtige verdacht-
makerijen aan het adres van
Oost-CDU-leden. Bij het groei
proces tussen Oost en West is
volgens Kohl geen plaats voor
betweterij, laat staan arrogan
tie uit het Westen. Hij zei zelf
niet te weten wat hij zou heb
ben gedaan als hij in de DDR
geleefd had gedurende die
tientallen jaren politieke dicta
tuur: naar het Westen gaan,
een tuchthuisstraf riskeren, of
stilletjes in een hoekje krui
pen?
nd de
nadrukkelijk in het teken van
de Duitse hereniging. Zo zal er
deze dagen kritisch en open
hartig gesproken worden over
de verhouding tussen de wes
telijke CDU en de oost-CDU,
die volop in een proces van
verandering en verjonging zit.
De discussie spitst zich toe op
de vraag in hoeverre en hoe
lang, oost-CDU-leden van
voor de hereniging op hun
verleden moeten worden aan
gesproken als gedweeë meelo
pers van het toenmalige DDR-
regime.
Het CDU-partijcongres wil de
zer dagen ook duidelijk formu
leren hoe de partij tegenover
het asiel- en buitenlanderbe-
leid staat. Het asielrecht voor
in hun land politiek vervolg
den zal volgens Kohl onaange
tast blijven. Duitsland blijft
volgens de bondskanselier on
veranderd een buitenlanders-
vriendelijk land. Dat wil niet
zeggen dat er geen paal en
perk gesteld moet worden aan
de aanhoudende grote stroom
economische vluchtelingen.
Die helpen we niet door ze
eenvoudigweg in ons land toe
te laten, aldus Kohl, die een
grondwetswijziging noodzake
lijk achtte om het indammen
van de vluchtelingenstrom te
kunnen verwezenlijken.
De christen-democraten kozen
gisteren de uit de voormalige
DDR afkomstige Angela Mer
kel als vice-partijleidster van
hun partij. De 37-jarige Merkel
wordt daarmee binnen de
CDU de plaatsvervangster van
bondskanselier Helmut Kohl.
Zij was de enige kandidate en
behaalde bij de stemming 86,4
procent van de stemmen. Mer
kel is in de huidige Duitse re
gering minister voor vrouwen
en jeugdzaken. Zij sloot zich
pas vorig jaar aan bij de CDU.
Kohl verklaarde vlak voor de
stemming dat Merkel drie
maatschappelijke groepen ver
tegenwoordigt waaraan de
CDU in de komende jaren
meer aandacht wil besteden.
De Duitse regeringsleider
doelde daarbij op burgers uit
de voormalige DDR,
en jongeren.
Wolkbreuk
zoekt bij Anahola op het Hawaiiaanse eiland Kauai
de brokstukken van een
doodde zaterdag drie mensen en
foto: ap
heeft
Op
-GRADO Servië
rschuwt Europa voor
aatste maal. Dat is on-
ler de houding waar
de leiders in Belgra-
le dreigende erken-
van Kroatië als zelf-
lige staat tegemoet
de Europese minis-
buitenlandse zaken er
laag tijdens hun overleg
de Joegoslavische crisis
slagen (eenzijdige) er-
ïing door Duitland te
dan zal de strijd
alle hevig-
ipleven. Ook Europa zelf
niet buiten
blijven, luidt de strek-
an de waarschuwing.
Servische media wordt
tanden lang gepraat over
">uitse gevaar'. Na de her-
de drang naar Adri-
he kust onvermijdelijk ge
stellen Servische
|ialisten en intellectuelen
it vast. Dat zou de
m de onafhanke-
Kroatië eerst te
vaarna de nieuwe
ionder Duits protectoraat
vorden gesteld. Termen als
Vierde Rijk', neo-fascisme
worden daarbij niet
r niet alleen de Duitsers
n samen tegen Joegosla-
i daarmee tegen Servië,
de directe buurlanden
n hun vooordeel halen als
oslavië uit elkaar valt:
enrijk is uit op Slovenië,
wil zijn oude claims op
te gelde maken, de Hon-
n stoken hun minderheid
e Vojvodina op om aan-
ing te zoeken bij het moe
derland, en evenzo loert Alba
nië natuurlijk op Kosovo, no-
tabene het culturele hartland
van Servië. Vanzelfsprekend
doet ook het Vaticaan mee. De
eerste dubieuze geldstromen
richting Kroatische katholie
ken in hun strijd tegen het
Servische orhodoxe geloof
werden al maanden geleden
'onthuld'.
Internationale oorlog
Fijntjes wijzen de gelijkgescha
kelde tv-stations en Servische
kranten er op dat al deze lan
den tezamen 50 jaar geleden
ook al als oorlogszuchtig blok
tegenover Joegoslavië stond.
Ook toen was Kroatië de na
tuurlijke bondgenoot van de
fascistische vijand. Twee mil
joen Serviërs zijn in de Twee
de Wereldoorlog door datzelf
de pact om het leven geko
men, zo is de eensluidende
conclusie;
Maar de geschiedenis mag zich
lijken te herhalen, ditmaal zijn
de Serviërs er klaar voor. In
plaats van een nieuwe genoci
de af te wachten, trekt het
volk massaal ten strijde. Wer
den de Kroaten al niet uit Vu-
kovar en de Krajint
Staan de grenzen
nieuw, Groot Servië niet al op
de kaart? De wereld mag te
gen ons zijn, Servië staat pal.
Juist omdat de Kroaten vrij
wel zijn verslagen, pleiten de
Serviërs nu voor de komst "van
internationale vredestroepen.
Erkenning van Kroatië zou
deze vreedzame oplossing van
het conflict echter danig door
kruisen, omdat „de Kroaten al
terecht hebben geconcludeerd
dat Duitsland dan openlijk wa
pens aan het land zal leveren",
is het blad- Politika het voor
een keer eens met de Kroati
sche pers.
MEDIA-MAGNAAT „WAS SPION VOOR ENGELAND'
MOSKOU Het mysterie
rondom Robert Maxwells ver
meende betrekkingen met in
ternationale geheime diensten
heeft opnieuw een bizarre
wending genomen. Vorige
week werd onthuld dat de
Britse magnaat van joodse af
komst werkzaamheden had
verricht voor de KGB. Voor
malige agenten van de KGB
verklaarden in een biografie
over Maxwell door Tom Bo
wer dat Maxwell vlak na de
oorlog in Berlijn een belofte
had ondertekend om de orga
nisatie desgevraagd bij te
Verzekeringspenningen Maxwell in gevaar
LONDEN De Britse uitgever Robert Maxwell heeft zelf
moord gepleegd en kwam niet om het leven door een ongeluk
of door een hartaanval. Dat meldde de Britse krant Sunday
Mirror. Rechercheurs van de verzekerings-maatschappij zou
den ervan overtuigd zijn dat Maxwell op 5 november van zijn
jacht overboord is gesprongen. Als dat wordt bewezen, dan
zullen de verzekeringsmaatschappijen de levensverzekerin
gen ter waarde van zo'n 65 miljoen gulden niet uitbetalen.
In Moskou vertellen
nen van de KGB echter
heel ander verhaal. Zij gelo
ven dat Maxwell sinds het
eind van de tweede wereld
oorlog werkzaam is geweest
voor de MI6, de Britse inlich
tingendienst. Michail Lyubi-
mov, in de jaren zeventig
hoofd van de Londense vesti
ging van de KGB, vertelt dat
de KGB zich zoveel zorgen
maakte om Maxwell, dat de
organisatie het Politbureau en
het Centraal Comité herhaal
delijk waarschuwde geen za
ken te doen met de uitgever
vanwege zijn vermeende be
trekkingen met de Britse in
lichtingenwereld.
Ook Oleg Gordijevski, de vo
rig jaar naar Engeland ge
vluchte dubbelspion, bevestigt
dat de KGB in Maxwell een
Britse spion zag. De KGB ge
loofde dat Jiet voornaamste
doel van Maxwell was de con
tacten met Sovjetleider Leonid
Brezjnev te herstellen nadat
de betrekkingen tussen de
twee landen ernstig bescha
digd geraakt waren toen Enge
land in 1971 105 spionnen van
de Sovjetambassade had uitge-
Kaliber
Maxwells bezoeken aan Mos
kou begin jaren zeventig wer
den beschouwd als een „opera
tie van een heel hoog kaliber
van de Britse regering om een
brug te slaan tussen Brezjnev
en de Britse regering", aldus
Lyubimov. Het lokaas was
Maxwells uitgeverij Perga-
mon. Maxwell deed de sugges
tie dat Pergamon Brezjnevs
ideeën in het Westen zou kun
nen uitdragen door de rede
voeringen van de Sovjetleider
te publiceren.
„Maxwell speelde heel goed op
Brezjnevs amibities en ijdel-
heid", aldus Lyubimov. De
Sovjetregering subsidieerde
het project door de boeken in
groten getale af te nemen.
„Het was een enorm succes. Ik
ben er zeker van dat Maxwell
voor zijn ontmoeting met
BrezjneV was ingelicht door de
Britse geheime dienst. Ik twij
fel er ook niet aan dat al Max
wells besprekingen in Moskou
werden gerapporteerd aan de
Britse regering".
(c) The Sunday Times, Londen
Daarmee zullen de Kroaten
dan natuurlijk proberen de
Servische gebieden terug te
winnen. Een echte burgeroor
log is dan niet meer te vermij
den, aldus de Serviërs. En
deze broederstrijd kan dan -
zowel volgens Serviërs als
westerse waarnemers in Bel
grado - makkelijk leiden tot
een internationale oorlog,
waarbij Europa nog wel eens
lelijk in het zand kan bijten.
Wat het doel van de Duitse be
moeienis met de crisis in Joe
goslavië ook mag zijn, erken
ning van Kroatië zal eerder
olie op het vuur dan olie op de
golven zijn. Want hoe je ook
over de Servische massamedia
mag denken, dat ze effectief in
staat zijn de bevolking te mo
biliseren is de laatste tijd vol
doende gebleken. Zo Genscher
dit nog niet weet, zijn ambas
sadeur ter plaatse in ieder ge
val wel: naar verluidt is de be
zetting van de ambassade in
Belgrado tijdens de kerstdagen
tot een absoluut minimum te
ruggebracht. De eerste oproe
pen om het gebouw te bestor
men zijn al gehoord.
Overleg over
EVA-akkoord
BRUSSEL Het akkoord tus-
sen de EG en de Europese
Vrijhandelsassociatie, dat moet
leiden tot de zogeheten Euro
pese Economische Ruimte, is
vandaag onderwerp van dis-
buitenlandse zaken van de EG.
De gevolgen van de uitspraak
van het Europese Hof dat het
akkoord niet door de, beugel
kan, worden besproken. In de
EVA zijn Finland, Noorwegen,
Liechtenstein, Oostenrijk, IJs
land, Zweden en Zwitserland
gblad* ik.
Twee dagen later draait de wind c..
volgende ochtend te vertrekken. Hij zal eerst r.
zeilen, daar de onderhandelingen voeren met het Duitse
jrnement en ondertussen de jonk laten terugzeilen, want
Touw en Olaf Larsen zullen nog een tijdje op het eiland blij-
oni te helpen. Aan het kampvuur bespreken zij de tocht. „Ik
de jonk over ongeveer drie weken terug kan zijn om
jullie te halen", zegt kapitein Barker, „en dan wordt het ook tijd
om de beschaafde wereld weer op te zoeken". Want hij kan met
de beste wil van de wereld die Chinezen niet tot „de beschaafde
wereld" rekenen... De volgende dag vaart hij uit; het weer is
prachtig en er staat een stevige landwind. Die dag komen ook de
Japanse spionnen terug aan boord van de „Zephir", die vijf mijl
uit de kust koerst. Ze brengen rapport uit aan hun heer.
LONDEN Extremisten van het „Schotse Nationale Bevrij
dingsleger" (SNLA) hebben in juni een bomaanslag beraamd op
de Britse koninklijke familie in het Holyrood-paleis in Edin
burgh. Dit heeft de Schotse krant Sunday Mail gisteren gemeld.
Volgens de krant slaagden vier gewapende mannen er op 28 juni
in door te dringen tot de paleistuin. Daags erna zou Elizabeth II in
Edinburgh aankomen. Zij hadden 5 kilo explosieven zij zich die ze
wilden begraven bij een gazon waar die avond een barbecue zou
worden gehouden. Maar de vier werden opgemerkt door een be
diende van het paleis, waarop ze de benen namen. De Sunday
Mail interviewde Adam Busby, die zegt dat hij de leider is van het
SNLA, dat streeft naar onafhankelijkheid van Schotland.
Verkeerschaos na bomaanslag in Londen
LONDEN Bij het station Clapham in Zuid-Londen is vanmor
gen een bom ontploft, enkele minuten nadat de politie een waar
schuwing had gekregen dat er bij alle grote stations bommen wa
ren geplaatst. Bij de aanslag zijn voor zover bekend geen gewon
den gevallen. De bom ontplofte fond 07.00 uur onze tijd bij één
van de drukste stations van Londen waar elke ochtend duizenden
forenzen gebruik van maken. De politie sloot na de aanslag alle
grote stations af op zoek naar explosieven. Hierdoor is de och
tendspits in de Britse hoofdstad uitgelopen op een verkeerschaos.
De explosie komt op het moment dat het Ierse Republikeinse le
ger (IRA) aan een kerstoffensief op het Britse vaste land lijkt te
zijn begonnen. Dit weekeinde werden bomaanslagen gepleegd bij
een winkelcentrum en een van de bekendste musea in Londen.
Muurschildering
Aquarius is de titel die de Franse kunstenaar Jean-Marie Pierret
gaf aan de beschildering van de atoomcentrale in Cruas-Neysse.
De 135 meter, hoge muurschildering, naar verluidt de grootste in
Europa, werd zaterdag onthuld.
foto: fpa
