Ouderen voelen
ich steeds
aker uitgebuit
„Ik wil elk
gewenst bedrag
kunnen
opnemen
BINNENLAND
Haast Dales met plan
cao-overleg ambtenaren
Muntenvondst naar Leiden
Twee derde detailhandel
heeft last van criminaliteit
l^XdöQ. Sou/urnt
VRIJDAG 13 DECEMBER 1991
-4da en vvD willen vrijwillige onri jpe eicel doorbraak in fokkerij
«zekering vook- fysiotherapie LELISTJD OD Jf
t bepa i]
HAAG Een krappe meerderheid in de Tweede Kamer van
VVD vindt dat fysiotherapie niet moet worden opgenomen
sispakket voor de nieuwe ziektekostenverzekering. De kos-
zouden via een vrijwillige aanvullende verzekering kunnen wor-
afgedekt. CDA en VVD zijn het eens met het pleidooi dat de arts
,'ost vandaag in dagblad Trouw houdt om fysiotherapie uit de ba-
^'erzekering te schrappen. Post was lid van de commissie-Dunning
onlangs het rapport 'Keuzen in de zorg' publiceerde. Daarin wordt
eit voor een basisverzekering van beperkte omvang. Als fysiothe-
e buiten de algemene verzekering wordt gehouden, komt er geld
om de wachtlijsten voor de zwakzinnigenzorg en de zorg voor
liente bejaarden op te heffen, betoogt Post. Volgens Post hoeven
t alle vormen van fysiotherapie naar een vrijwillige verzekering te
rden overgeheveld. Revalidatie-therapieën (bijvoorbeeld na een
itig ongeval) zouden in het basispakket kunnen blijven. Als het
CDA en VVD ligt moet echter ook deze vorm van fysiotherapie
buiten de komende pakket-discussie blijven.
LELYSTAD Op het veeteeltkundig proefbedrijf 't
Gen in Lelystad is een kalf geboren, afkomstig uit een
onrijpe eicel die in het laboratorium was bevrucht. De
geboorte van het kalf is volgens de onderzoekers een
doorbraak in de moderne veefokkerij. De nieuwe
techniek is ontwikkeld door het Instituut voor Vee
teeltkundig Onderzoek (IVO-DLO) in Zeist. Het IVO
werd daarbij ondersteund door het Leidse bedrijf
Gene Pharming Europe. Zakelijk directeur O. Postma
van Gene Pharming zegt dat de nieuwe techniek op
de langere termijn van groot belang kan zijn voor de
fokkerij. De nieuwe techniek heeft tot gevolg dat in
de toekomst veel meer nakomelingen kunnen worden
gewonnen uit hoogwaardige melkkoeien. Met behulp
van een echoscoop worden bij een koe de onrijpe ei
cellen op een eierstok opgespoord en vervolgens opge
zogen via een holle naald. De onrijpe eicellen worden
daarop in een laboratorium gerijpt en bevrucht. Een
week na de bevruchting kan een dergelijke bevruchte
eicel worden ingebracht in de baarmoeder van de koe,
die het kalf uiteindelijk ter wereld moet brengen. Het
voordeel van deze techniek is dat uit een bepaalde
koe veel meer kalveren kunnen worden geboren. Dat
is met name interessant bij koeien die goede erfelijke
eigenschappen hebben, zoals een hoge melkgift. Vol
gens Postma is het de eerste keer dat een kalf is gebo
ren met behulp van de nieuwe techniek. Het kalf, dat
in november ter wereld is gekomen, is Protos ge
noemd.
De moderne veefokkerij
stier de koe op natuurlijke
passeerd. Tegenwoordig w
stieren opgevangen op fokstations en ingevroren. In-
seminatoren bezoeken vervolgens met het sprema de
veebedrijven, waarna de koeien op kunstmatige wijze
met een pipet worden bevrucht. Op deze wijze kan
één stier een enorm aantal koeien bevruchten. De
i het stadium waarbij de
3"ze bevrucht al lang ge-
t het sperma van fok-
koeien krijgen echter nog steeds niet meer dan één
nakomeling per jaar. Sinds enkele jaren is ook de em
bryo-transplantatie gemeengoed geworden in de fok
kerij. Daarbij staat het zogenaamde spoelen van de
koe centraal. Door hormonen toe te dienen kan het
aantal eicellen dat per cyclus afrijpt aanzienlijk toene
men. Met behulp van kunstmatige inseminatie wor
den deze eicellen, 10 tot 15 per keer, bevrucht en ver
volgens uit de baarmoeder gespoeld. De diverse eicel
len worden daarop over een aantal draagkoeien ver
deeld. Op deze manier kan het aantal nakomelingen
van een koe oplopen tot enkele tientallen per jaar.
Met de techniek die nu op het IVO is ontwikkeld, kan
dit aantal opnieuw worden vermeerderd. Volgens
Postma kan één koe jaarlijks nu wel honderd nako
melingen krijgen. Bijkomend voordeel is bovendien
dat deze methode relatief goedkoop is en er geen hor
monen hoeven te worden gebruikt, aldus Postma.
Sterke groei
vervoer
treintaxi
UTRECHT Het
per treintaxi is tussen mei
en oktober met 26 procent
gegroeid, zo meldt het NS-
blad Koppeling. In mei
namen bijna 146.000 trein
reizigers de treintaxi. In
oktober waren dat er ruim
183.000. De sterkste groei
deed zich voor in Biltho-
ven. Daar bleek het ver
voer pertreintaxi in een
half jaar met maar liefst
104 procent te zijn geste
gen. Op de tweede plaats
staat Hoofddorp met een
groei van 81 procent.
antwof""
land,
spiree
van "1
O
ELDOORN Oude-
worden steeds vaker
eebuit. De Gelderse ou-
■orbat enbonden vinden dat
gini paal en perk gesteld
gezc et worden aan de ont-
eschie Reling waarin ouderen
jëchts als commercieel
iressante doelgroep"
rden aangemerkt,
retrice H. Smits van de
eniging van Instellingen
r de Maatschappelijke
nstverlening Gelderland
kken, MD) en A. Cloo van Cen-
1 Overleg van Samenwer-
de Bonden voor Ouderen,
derland (COSBO) maken
ernstig zorgen over de
slissin 8'
wap
itici.
n ge
"a<! imercialisering
do enzorg.
'at its noemt als voorbeeld
-ei rijf dat neppistolen
t aan ouderen a 150 gul-
Het bewuste bedrijf, dat
Smits de waar aan-
advertenties in om-
aans pbladen, speelt daarbij
angstgevoelens bij vooral
instaande ouderen.
verse!
nhoud
ijfel o
Bistaa
jkletn
Een andere lucratieve markt is
volgens Cloo de handel in pil
len tegen geheugenverlies.
„De pillen zijn kostbaar en
werken niet. Er wordt min of
meer de indruk gewekt dat je
door het slikken van de pillen
dementie kunt voorkomen of
vertragen. Onzin", aldus Cloo.
Net zo dwaas vindt hij een ad
vertentie van een hulpverle
ner in het maandblad van de
ouderenbond ANBO, waarin
iemand - en Cloo citeert de
advertentie - „tegen een rede
lijke vergoeding bereid is ge
sprekken te voeren met oude
ren die overmand zijn door
spanningen, verdriet en onbe
grip". Cloo: „Dat is het top
punt van commercialisering
van de ouderenzorg. Er zijn
zoveel maatschappelijke instel
lingen in ons goede land, waar
deskundigen zijn die ouderen
in dit soort zaken kosteloos bij
staan. Het is fout om aan ver
driet van derden te willen
verdienen".
Hij verfoeit evenzeer bedrij-
die zogenaamde 'speciale
ouderenreizen'
onder
meer Italië en Spanje aanbie
den tegen exorbitant lage prij
zen. „Dan blijkt soms dat de
bus naar het vakantieland
achter mekaar doorjakkert,
terwijl een overnachtingsstop
was beloofd. Hotelkamers en
maaltijden zijn van zeer mati
ge kwaliteit. En dat ouderen
de excursies zelf moeten beta
len, tegen de afspraken in".
Volgens COSBO en VIMD
worden ouderen steeds meer
gezien als een nieuwe com
merciële markt: „Enerzijds
kan dat te maken hebben met
het feit dat deze doelgroep in
omvang toeneemt, anderzijds
met het gegeven dat ouderen
er steeds meer in slagen een
redelijk inkomensniveau te
handhaven, ook na hun pen
sionering", aldus Smits.
Cloo: „Het bedrijfsleven stelt
zich steeds meer in op vooral
de beter gesitueerde ouderen.
Maar feit is dat tegelijkertijd
ook de minder draagkrachtige
ouderen worden benaderd en
slachtoffer van dubieuze prak
tijken worden".
LEIDEN Het Koninklijk
Penningkabinet te Leiden
heeft voor 125.000 gulden de
2800 zilveren munten uit de
negende eeuw gekocht die in
maart van dit jaar door een
amateurdetector-zoeker ge
vonden zijn in het Friese
dorpje Tzummarum (gemeente
Franekerdeel).
„De schat is vanuit een weten
schappelijk oogpunt van een
zon groot belang, dat we de
munten alvast maar aange
kocht hebben, zonder dat we
de garantie hebben dat de be
oogde en benaderde bankiers
en culture instellingen de fi
nanciering voor hun rekening
gaan nemen", aldus directeur
H.W. Jacobi van het Konink
lijk Penningkabinet gisteren
op een persconferentie te Lei
den. Het Koninklijk Penning
kabinet heeft jaarlijks niet
meer dan 50.000 gulden te be
steden. Dit betekent dat het
penningkabinet, wanneer er
geen sponsors gevonden wor
den, drie jaar lang geen uitga
ven kan doen.
Volgens A. Pol, wetenschappe
lijk medewerker
tor van het Penningkabinet,
vormen de munten van Tzum
marum de grootste Karolingi
sche schatvondst die ooit is ge
borgen. De vondst bestaat ge
heel uit muntstukken van de
Karolingische vorsten Lode-
wijk de Vrome (814-840), Lot-
harius I (840-877) en Karei de
Kale (840-877). „Met de Karo
lingische penning van ruim 1
gram zilver kon men overal
betalen in Europa. Deze munt
was daarmee de voorloper van
de tegenwoordige ECU".
el
ookletman niet
egen gen verbod van
dat z: reem rechts
onale
i. Voooor
htmei KIN 'T HOUT
te afs
onale
le Soï
lukt.
HAAG Tweede-Ka-
voorzitter Wim Deetman
dat er omstandigheden
vaarin een extreme poli
partij verboden mag wor-
„Ik behoor niet tot dege-
die dat principieel afwij-
Zonodig mag de democra-
niet aarzelen zich te be
ten", zei Deetman giste-
een discussie over de op-
van het rechts extremis-
Europa.
gens Deetman is ons land,
extreem rechts met
is één zetel in het parle-
is Vertegenwoordigd, niet
an zo'n verbod. Daarmee
hij te suggeren dat een
tij als het Vlaams Blok, dat
lalf zetels veroverd heeft in
Belgische parlement, mis-
wel door een verbod ge-
1 zou moeten worden.
Belgische parlementariërs
Geysels (Agalev, het Belgi-
Groen Links) en Marc van
(CVP, Vlaamse christen-
nocraten) waren het daar-
elk geval oneens. Met
verbod of iets dergelijks
iden de uiterst rechtse politi-
juist gemaakt worden tot
rtelaars. Zij stelden dat het
extremisme in Neder-
et zo goed als in Vlaan-
aanwezig is. „Het wach-
bij u is alleen op een politi-
i la Filip de Winter (leider
Blok) die deze senti-
inten weet uit te buiten".
Projectbureau voor behoud
van industrieel erfgoed
AMSTERDAM Een projectbureau Industrieel Erf
goed moet de komende jaren meer lijn brengen in de
pogingen om oude fabrieken, pakhuizen, bruggen en
andere industriële objecten te behouden voor het nage
slacht.
Minister D'Ancona van WVC stelt daarvoor de komende vier
jaar 2,2 miljoen gulden beschikbaar. D'Ancona schrijft dat in de
notitie „Het industrieel erfgoed en de kunst van het vernieti
gen", die ze gisteren naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Het
bureau moet de diverse initiatieven op het gebied van indus
trieel erfgoed meer op elkaar afstemmen en een lijst opstellen
van voorwaarden waaraan een object moet voldoen om als
waardevol bestempeld te worden.
D'Ancona wees op het belang van het opstellen van selectiecri
teria, omdat er anders een willekeurige verzameling bouwwer
ken overblijft.
DEN HAAG Minister
Dales van binnenlandse
zaken wil grote haast ma
ken met het opdelen in
acht sectoren van het nu
nog centrale cao-overleg
voor de 700.000 ambtena
ren in ons land.
Bovendien wil ze, tot woede
van de ambtenarencentrales,
de aanpassing (lees: verslechte
ring) van de ambtelijke ww-
uitkeringen aan de ww in de
marktsector erbij betrekken.
Dat Dales gewag maakt van
overeenstemming over het sec
toroverleg, bereikt in technisch
vooroverleg, vinden ze een te
rooskleurige voorstelling.
Het liefst wil Dales met ingang
van de komende cao-ronde
die rond april '92 met een
nieuwe cao moet worden afge
sloten van start gaan. De
centrales zijn vierkant tegen
het gisteren gelanceerde voor
stel, omdat veel nog niet gere
geld zou zijn. De kans dat 1992
zal worden gehaald is nul, want
voor wijziging van het overleg
model is de instemming van
een meerderheid van de cen
trales nodig. Tegemoetkomen
aan hun voorwaarden is gezien
de korte tijd en de ingewikkel
de materie uitgesloten.
De bonden zijn vooral geïrri
teerd over de wens van Dales
om al op 15 januari 1991 in één
klap het overleg over de in
houd van het sectormodel af te
ronden, waarbij ze een uit
spraak wil over het voorstel in
zijn totaliteit. Tevens wil ze het
dan eens worden over een in
voeringsdatum. Ze vindt overi
gens dat de datum van invoe
ring los gezien kan worden van
het vaststellen van de inhoud
Door de omvangrijke „over
heid" met zijn 700.000 werkne
mers op te delen in acht secto
ren, ontstaat de mogelijkheid
om in de arbeidsvoorwaarden
de bijzondere, eigen situatie
binnen een bedrijfstak tot uit
drukking te laten komen. Dan
kan bijvoorbeeld rekening
worden gehouden met de situa
tie op de arbeidsmarkt en met
de betaling voor vergelijkbaar
werk in de marktsector. De
centrales zijn niet per definitie
tegen opdeling, maar hebben
een reeks randvoorwaarden
verbonden aan hun instem
ming.
Aanvankelijk circuleerde op
Binnenlandse Zaken de idee
om sectoren die daar gereed
voor waren bij wijze van proef
in '92 van start te laten gaan.
Door de opdeling nu in één
klap te regelen, zegt Dales juist
een bezwaar van de bonden te
hebben weggenomen. Die voel
den niets voor een proef, ter
wijl een groot deel van de sec
toren nog niet aan de overstap
waarden decentraal zal worden
onderhandeld zijn: rijk, defen
sie, onderwijs, politie, rechter
lijke macht, gemeenten, pro
vincies en waterschappen. Het
is Dales' bedoeling om te begin
nen met gedecentraliseerd
overleg over salarissen en alge
mene arbeidsduur. Pensioenen,
vut en sociale zekerheid blijven
voorlopig centraal geregeld.
Tot grote irritatie van de bon
den kondigt Dales in haar laat
ste voorstel een aanzienlijke
verbreding in de discussie aan,
door per 1 april 1993 een dras
tisch andere opzet van het
wachtgeld (de ww voor ambte
naren) aan de decentralisatie te
koppelen. Dales stelt voor per
die datum de wachtgeldrege
ling om te vormen tot een rege
ling die gelijk is aan de minder
gunstige ww in het bedrijfs
leven. In de acht bedrijfstak
ken mag dan over bovenwette
lijke aanvullingen worden ge
praat. Omdat de uitvoering
daarvan een jaar kost, moet er
in het komende overleg al ge
praat worden over aanvullende
voorzieningen, bovenop een
centraal vastgestelde bodemuit
kering.
De centrale voor middelbare en
hogere ambtenaren CMHF
vindt deze 'verbreding' van de
discussie „niet erg fraai". Bo
vendien missen de centrales in
Dales' voorstel over de opde
ling antwoorden op de door
hen gesignaleerde knelpunten.
Er wordt niet gerept over de
budgetteringsproblematiek en
de gelijke startpositie voor de
sectoren. Een concrete toezeg
ging over de verzelfstandiging
van het ABP, het ambtenaren-
pensioenfonds voor de bon
den een keiharde voorwaarde
om mee te doen ontbreekt
eveneens. De centrales staan
ook huiverig tegenover het
idee om het functiewaarde
ringssysteem voor de overheid
Balen
Kaarten, pulpbladen lezen en op je bed hangen. Het balen ging gisteren op het Binnenhof onver
minderd voort. Ongeveer dertig dienstplichtig militairen van de AVNM lieten exact zien hoe de
diensttijd wordt doorgebracht. Ze protesteerden tegen het huidige onrechtvaardige systeem van de
dienstplicht, waardoor drie van de tien jongens een jaar stilstaan bij de opbouw van hun maat
schappelijke carrière. B foto: anp
KONINKLIJK HUIS
Onverzettelijken in ontvangst. De
quette is een initiatief van de
iamenwerkend Verzet
is een herinnering aan
Mtsmensen die tijdens de Tweede
leldoorlog vielen voor de vuurpe-
ns van de bezetter. Het Bos der
rerzettelijken wordt in maart aan-
de gemeente Almere.
ter d
DEN HAAG Bijna twee
derde (63 procent) van de
detaillisten in ons land
heeft het afgelopen jaar
last gehad van een of
meer vormen van crimi
naliteit.
Bijna de helft van de winke
liers had te maken met win
keldiefstal, bij één op de vijf
werd ingebroken en één op de
vijftig detaillisten is beroofd.
Zeven procent had te maken
met gewelddadig gedrag: be
dreigingen, intimidatie en fy
siek geweld. Dat blijkt 'uit een
onderzoek in het hele land in
opdracht van SEC, een uitgave
van het ministerie van justitie.
De detailhandel loopt
branches wat betreft
liteit het grootste risi
nen het totale bedrijfsleven
wordt gemiddeld „maar" 42
procent slachtoffer van crimi
naliteit.
i alle
Bin-
Opvallend is volgens de on
derzoekers dat maar weinig
winkeliers maatregelen nemen
tegen winkeldiefstal. Zelfs de
meest voor de hand liggende
maatregelen, zoals een over
zichtelijke indeling van de
winkel, het gebruik van spie
gels en instructie van het per
soneel, blijven vaak achterwe
ge. Een groot deel van de win
keldiefstallen wordt boven
dien niet bij de politie aange
geven.
Kleinere post
kantoren en post
agentschappen kunt u
't best een dag van
jfc. "o -
ISPER EN HOBBES
door bill waterson
Een thuisbankier kan dat
tot f25.000,- per dag.
Bij alle postkantoren en
postagentschappen kunt u per
dag tot f25.000,- opnemen.
girobetaalkaart of kas-
bedrag
li meer dan f3.000,-wilt
R opnemen.
De volgende dag
aHnHM ligt dan het gewenste
bedrag voor u klaar. Een thuis-
cheque uit te schrijven. Het bankier neemt dus net
saldo op uw girorekening moet
Dat doet u heel makkelijk door uiteraard wel toereikend zijn.
makkelijk een groot als een klein
bedrag op. POSTBANK At»
