„Ha heb op God leren vertrouwen"
„Door stigmatisering blijft
moslim altijd schoonmaker
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
COMMENTAAR
unicef
CeidócSouocmt
PAUS: GEEN RELIGIEUZE
RECHTVAARDIGING VOOR OORLOG
VATICAANSTAD Paus Johannes Paulus II heeft dinsdag
gewaarschuwd voor de religieuze rechtvaardiging van oorlogen.
Hij deed dat in zijn boodschap voor de Wereldvredesdag, die op
1 januari 1992 voor de 25e keer wordt gehouden.
Godsdiensten mogen niet als machtsmiddel worden gebruikt in
de militaire strijd, schrijft de paus in zijn boodschap tot de inter
nationale gemeenschap. Verder waarschuwt hij naties en rege
ringen voor elke vorm van fanatisme en fundamentalisme.
WOENSDAG 11 DECEMBER 1991
tid
Kerken teleurgesteld in minister D'Ancona
L
een vreedzame samenleving. De oecumenische dialoog, waar
mee het overigens in het Vaticaan op dit moment niet zo goed
gesteld is, en de interreligieuze betrekkingen leveren tevens be
langrijke bouwstenen.
De paus herinnert aan de gebedsdag voor de wereldreligies, die
op zijn initiatief in 1986 in Assisi werd gehouden. Hij stelt vast
dat de godsdiensten sindsdien steeds duidelijker hebben gemaakt
dat zij zich niet lenen voor partij-belangen of politieke doelen.
De Wereldvredesdag werd 25 jaar geleden door paus Paulus VI
in het leven geroepen.
Meningen zijn als
spijkers: hoe vaker je
erop slaat, hoe dieper
ze doordringen.
Chinese spreuk
LEIDSCHENDAM De
Nederlandse kerken heb
ben bij de Tweede Kamer
protest aangetekend tegen
de korting op de kerkelij
ke monumentenzorg door
minister D'Ancona van
WVC.
Het gaat in totaal om acht mil
joen gulden, die D'Ancona's
voorganger Brinkman had toe
gezegd.
Het interkerkelijk Contact in
Overheidszaken (CIO), waarin
18 kerkgenootschappen sa
menwerken, heeft de vaste
commissie voor welzijn en cul
tuur dringend verzocht de
korting ongedaan te maken.
De WVC-begroting voor 1992
wordt deze maand in de Twee
de Kamer behandeld.
Minister Brinkman beloofde
de kerken in 1989 130 miljoen
gulden (over een periode van
vijf jaar) voor de restauratie
van monumentale kerkgebou
wen. De kerken toonden zich
verheugd over deze „inhaal
manoeuvre" van WVC, al be
seften zij dat er minstens 360
miljoen nodig was.
Een jaar later besloot Brink
mans opvolger 8 miljoen gul
den te korten op de tijdelijke
AMSTERDAM De
(moslim)migrant in Ne
derland blijft altijd
schoonmaker als er voort
durend beschuldigingen
aan zijn adres worden ge
richt.
Dit toekomstbeeld schetste Ab-
dulwahid van Bommel van het
Moslim Informatiecentrum in
Den Haag dinsdagavond in
Amsterdam tijdens een sympo
sium over de Islam in Neder
land.
De stigmatisering van de min
derheden is naar zijn mening
uitsluitend bedoeld om deze
mensen op de onderste sport
van de maatschappelijke lad
der te houden. Want welke
Nederlander wil een Turk als
chef. Al het gepraat, onder
meer van VVD-fractieleider
mr. F. Bolkestein, dat moslims
zich aan de wet moeten hou
den, wekt de indruk dat zij dat
niet zouden doen.
In een recent discussiestuk
over de minderhedenproble
matiek, dat de Stedelijke raad
van de Marokkaanse gemeen
schap in Amsterdam heeft uit
gegeven, wordt de koppeling
van de sociale problemen van
de autochtonen aan de aanwe
zigheid van minderheden een
„gevaarlijke tendens" ge
noemd. „De uitzichtloze positie
van oudere en laaggeschoolde
werklozen in de oude wijken
van de grote steden is niet het
gevolg van de komst van de
migranten, maar is het gevolg
van de maatschappelijke ont
wikkeling die de werkloze mi
grant in dezelfde uitzichtloze
positie heeft gebracht."
Wie over integratie spreekt in
termen van spruitjes en hagel
slag, zoals minister Dales deed,
kan op dit terrein hoofd- en
bijzaken nog niet uit elkaar
houden, zei de cultureel antro
poloog dr. W.A. Shadid van de
Rijksuniversiteit Leiden. De
oorzaak van de maatschappe
lijke achterstand van migran
ten ligt volgens hem meer in
de obstakels die de Nederland
se samenleving opwerpt dan
in de minderheden zelf.
Het beheersen van de Neder
landse taal speelt bij het krij
gen van werk geen rol. Op ba
sis van het onderzoek waar
Shadid momenteel mee bezig
is, komt hij tot de conclusie dat
bij degenen die het Nederlands
wel beheersen, de werkloos
heid hoger is dan bij degenen
die de taal slecht beheersen.
Overigens is Shadid van me
ning dat elke immigrant de
taal moet leren van het land
waar hij komt te wonen.
Verzuiling is nooit een pro
bleem als het gaat om een
christelijke of een joodse
school. Het wordt pas een pro
bleem als moslims een eigen
school willen. Er zijn nu 20 is
lamitische scholen in Neder-
land met 2.600 leerlingen. Dat
is slechts 3,5 procent van alle
islamitische kinderen op basis
scholen in Nederland. Mosli
mouders sturen hun kinderen
naar deze scholen omdat ze of
het niveau van het openbaar
onderwijs niet goed genoeg
vinden of wensen dat hun kin
deren over de Islam onderwe
zen worden.
Islamitische scholen zijn nor
male Nedrlandse scholen met
een gewoon lesrooster waar
Nederlands wordt gesproken.
In plaats van lessen over het
Christendom wordt er over de
Islam gedoceerd. Ongeveer 75
procent van de leraren is zelf
niet moslim. Meer dan de helft
van de docenten is Nederlan
der. Kortom, waar maken de
Nederlanders zich druk over,
aldus Shahid.
Abdulwahid van Bommel
Contact tussen Nederlandse
en Molukse kerken verwatert
LEUSDEN Het gaat niet
goed met de contacten tussen
Nederlandse en Molukse ker
ken. In enkele jaren tijd liep
het aantal plaatselijke contact
groepen in Nederland terug
van 40 naar 25. Slechts in een
klein aantal groepen is sprake
van „redelijk tot goed functio
nerend contact".
Als er niet snel wat gebeurt,
zal het aantal groepen blijven
afnemen en zullen de contac
ten helemaal verwateren. Dit
constateert de 'contactcommis
sie' van de Hervormde Kerk,
de Gereformeerde Kerken, de
Molukse Evangelische Kerk
(GIM) en de Molukse Noodge-
meente (NGPMB) in een be
leidsnotitie.
Naast organisatorische rede
nen voor de achteruitgang van
het werk, wijst de commissie
op de cultuurkloof tussen bei
de groepen. Zo hebben Moluk-
kers moeite met de rationele
manier waarop Nederlanders
met hun geloof omgaan. Op
hun beurt ergeren Nederlan
ders zich vaak aan de 'onzake
lijke' opstelling van de Moluk-
kers.
„Het blijkt moeilijk te zijn om
gemeenschap te oefenen met
christenen die een andere cul
tuur hebben en aan die cul
tuur willen vasthouden",
schrijft de commissie. Al te
vaak spreken Nederlanders
over integratie en aanpassing
van de Molukkers. „Op de
achtergrond speelt een zeker
superioriteitsgevoel mee waar
in de Nederlandse manier van
denken en doen als de enig
ware wordt gezien".
De commissie ziet de contacten
tussen Nederlandse en Moluk
se kerken als „een belangrijke
oefenplaats". Als contact met
Molukse christenen, die door
de Nederlandse overheid zelf
hierheen zijn gehaald, al niet
mogelijk is, hoe moet het dan
met de rol van de Nederlandse
kerken in een pluriforme sa
menleving waarin mensen met
allerlei culturele en religieuze
achtergronden elkaar ontmoe
ten?
De Nederlanders moeten er
oog voor krijgen dat in de Mo
lukse kerken grote spanningen
bestaan die het contact
moeilijken. Die hebben te ma
ken met „de onvrijwillige bal
lingschap" waarin de Moluk
kers sedert de jaren vijftig le
ven. De Nederlandse kerken
zouden de Molukse kerken -
op theologisch en pastoraal ge
bied - meer moeten helpen in
deze moeilijke situatie, vindt
de commissie.
Dure prenten
Een collectie van 89 prenten van Rembrandt uit het bezit van een Duitse adellijke familie heeft op
een veiling in Londen 5,28 miljoen gulden opgebracht.
Rembrandts ets 'Christus wordt aan het volk getoond' (foto) bracht het meeste geld binnen: 1,68
miljoen gulden. De koper bleef anoniem. Het ging om een van de eerste, zeer zeldzame, afdrukken
van een nog niet door de kunstenaar gecorrigeerde etsplaat.
FOTO: AP
OPVARENDE ZENDINGSSCHIP DOULOS:
HARLINGEN Twee jaar
geleden stapte Christine
Bloem (28) uit Harlingen op de
Doulos, één van de twee zen
dingsschepen van de evangeli
satie-beweging Operatie Mobi
lisatie (OM). Ze liet een goede
baan bij een internationaal
transportbedrijf achter zich. In
het vaste vertrouwen dat God
voor haar zou zorgen bevoer
ze de wereldzeeën en vertelde
de Blijde Boodschap aan ieder
die het in het verre Oosten
maar horen wilde.
Haar leven zag er tot 1989 op
het eerste gezicht prima uit.
Een goede baan, een huis,
vrienden. Toch knaagde er iets
van binnen. Ze vroeg zich af
wat zij voor God kon doen. „Ik
geloof er wel in dat je als
christen een baan kunt hebben
en daarnaast aan evangeliesa-
tie kunt doen", vindt, „maar
vaak word je toch wel erg in
beslag genomen door je werk".
Ze besloot om God de kans te
geven om met haar aan het
werk te gaan. Christine zei
haar baan op en bezocht het
grote evangelisatiecongres
Love Europe van Operatie
Mobilisatie in Duitsland. „God
belooft in Zijn Woord dat Hij
voor ons zorgt. Hij moest mij
maar bewijzen dat Hij te ver
trouwen was".
De keuze voor een internatio
nale zendingsorganisatie lag
voor de hand: „Ik wilde graag
naar het buitenland. Ik houd
er van om mensen uit andere
culturen te ontmoeten".
Het zendingsschip afgemeerd
Voor Christine die uit de Ne
derlandse Hervormde Kerk
komt, was Love Europe een
belevenis. „Ik had geen erva
ring met evangelisatie. Ik
moest het van God verwach
ten".
Tijdens de tweede week wer
den de jongeren in teams uit
gestuurd om te gaan evangeli
seren. Christine moest met
haar teamgenoten naar Arn
hem. „Als er een deur open
ging, stond ik daar vaak met
trillende knieën. Toch lukte
het om met de mensen over
het geloof te praten. Dat deed
God door mij".
Op Love Europe hoorde ze
over de zendingsschepen Dou
los en Logos II. „Ik ga met de
Logos II in zee", dacht ze. Dit
schip zou over enkele maan
den uitvaren met als bestem
ming een aantal Europese lan
den, Afrika en Zuid-Amerika.
Een voorbereidingsconferentie
met 1000 jonge mensen op De
Bron in Dalfsen volgde. OM
gooide haar wens om op de
Logos II te gaan varen echter
aan diggelen. Ze vroegen haar
voor de Doulos. Christine
stond nu voor een moeilijke
keus. Ze bad God om raad en
zei 'ja' tegen de Doulos. „Als ik
terugkijk, denk ik dat God mij
voor de Doulos bedoeld heeft.
Dat heb ik ervaren".
Op de Doulos over de wereld
zeeën zwalken lijkt roman
tisch. De bemanning wordt ge
vormd door mensen uit 35 lan
den. Of je nu kapitein bent of
schoonmaker, iedereen doet
zijn werk op basis van vrijwil
ligheid. De boekenwinkel telt
4000 titels en voor de 370-kop'
pige bemanning reizen er een
dokter, een tandarts en een
kapper mee. Twee jaar onder
weg op een zendingsschip
heeft ook schaduwkanten.
„Het is niet gemakkelijk om
twee jaar weg te zijn van fami
lie, vrienden en bekenden",
bekent Christine. Ze zag het
onderweg ook wel eens even
niet zitten. De omstandighe
den aan boord zijn dan ook to
taal anders dan aan de wal.
Niet gemakkelijk
De eerste zeven maanden
deelde Christine haar hut met
een Amerikaans en een Ko-
reaans meisje. Dit was niet al
tijd gemakkelijk. Een voor
beeld: Koreanen en Aziaten
zijn erg schoon op hun li
chaam. Als ze even gezweet
hebben, staan ze al weer onder
de douche. Dit kan natuurlijk
subsidieregeling. De Tweede
Kamer volgde de minister, na
dat zij had beloofd al het mo
gelijke te doen om het gekorte
bedrag bij de begroting van
1992 terug te sluizen. In de
nieuwe begroting wordt echter
geen voorstel tot ongedaanma-
king gedaan.
De kerken zijn „extra be
zorgd" omdat in het plan cul
tuurbeheer voor de jaren 1993-
1996 nog meer bezuinigingen
op monumentenzorg worden
aangekondigd. Zij vrezen dat
„de opeenstapeling van bezui
nigingen kan leiden tot een
versnelde verslechtering van
het bestand van monumentale
kerkgebouwen in Nederland."
Geen flop
reili
er
1STE1
atuurc
inden
lden c
veili
onver
dece:
lingh
pakj
'bi ;ec:
I der v.
BEROEPINGEN
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Amerongen/Overberg
A.B. Sloot te Katwijk aan den Rijn.
Bedankt voor Melissant(toez.) J.D.
Heikamp te Nieuwleusen (deelge
meente Rehoboth); voor Baren-
drecht(buitengewone wijkgemeente)
K. van Meijeren te
Wierden. Bedankt voor "s-Gravenpol-
der en Baarland en Oudelande en
voor Rijnsburg P.L. Tolhoek te Jaars
veld.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Oosterwolde(Fr.) A. de
Lange te Hijken die dit beroep heeft
aangenomen.
Vrije Evangelische Gemeenten
Beroepen te Heerde M. Knevel, kan
didaat te Bussum; te Oude Biltzijl E.J.
Warning, kandidaat te Kampen. Be
roepbaar M. Knevel, Veldheimerlaan
19, 1402 LA Bussum: E.J. Warning,
Rolklaver 11, 8265 AE Kampen.
Gemeentevorming
in Albanië
TIRANA In Abanië zijn de
afgelopen maanden twee nieu
we (protestantse) gemeenten
gesticht, als uitvloeisel van
twee campagnes van evangeli-
cale snit.
De beide gemeenten, in Tirana
en in Korea, hebben sinds kort
de beschikking over een ruim
te in het plaatselijke 'Cultuur
paleis'. Aanvankelijk kwamen
de christenen bijeen in par
ken. Het is dit jaar voor het
eerst sinds 1967 dat er kerk
diensten mogen worden ge
houden in Albanië.
HeT slothoofdstuk van de met veel spanning tegemoet
ziene EG-conferentie had door de Britse Conservatieven
schreven kunnen zijn. Een vermoeide premier Lubl
mocht het voorlezen en hij deed dat met een zichtbaar
brek aan bezieling. Rechtgeaarde Euro-enthousiasten moei
dan ook ernstig teleurgesteld zijn. Het fameuze 'f-woord!
zij in hun vaandel hebben staan is geschrapt uit de M
trichtse verdragstekst, omdat het een vloek is in Britse c
Wat van Londen wèl in die tekst mocht blijven staan kl
naar veel geblaat rond bitter weinig wol.
De tevredenheid van Helmuth Kohl en Frangois Mitti
rand is gespeeld. Zij hebben zich groen en geel geërgerd
de Britse stoorzender die hun Europese eenwordingsideaal
de vertraging heeft gegooid. Margaret Thatcher daarentej
kan tevreden zijn over haar opvolger. John Major heeft t
zoen van de juffrouw verdiend. De Britse premier hef
handig en hard onderhandelend, in Maastricht het onder
uit de kan weten te halen.
LONDEN mag te zijner tijd in alle rust beslissen of het
meedoen aan de voleindingsfase van de EMU, en of het Br
se pond voorgoed wordt ingewisseld voor de Europese
heidsmunt ecu. Het Britse bedrijfsleven kan voorlopig
laagste minimumloon en de langste werkweek van Eurc
blijven gebruiken om de continentale concurrentie af te tri
ven.
De Westeuropese Unie (WEU), waarvan overigens niet er
alle EG-landen lid zijn, wordt als gezamenlijk
raat enigszins opgetuigd maar nadrukkelijk binnen het ka<
van de NAVO. Het Duits-Franse eenheidsleger is afgem 1
cheerd. Veiligheidsbeleid en buitenlandse politiek blij1
stevig in handen van de afzonderlijke EG-regeringen.
deze iets samen willen ondernemen, doen zij dat na
ling overleg op regeringsniveau. De Europese Commissie
het Europees Parlement krijgen achteraf een vriendeli
mededeling. Geen inspraak, laat staan beslissingsbevoeghe£wlJs-
Het lijkt of elf landen zich de wil van die ene dwarsligt
hebben laten opleggen. Alsof Maastricht daardoor een floj
geworden en de Europese eenheid geen stap dichterbij is
bracht. Dat is echter geenszins het geval. Zeer terecht h
ben met name de kleinere EG-landen, voorop een in Ma ta]
tricht prima opererende Nederlandse voorzitter, geen dran
tische breuk willen forceren. Groot-Brittannië moet ten
te van alles bij het Europese samenwerkingsproces betrc
ken blijven. De Britten vormen door hun eigen inbreng
vanwege hun natuurlijke alliantie met de Verenigde Stal
een noodzakelijk en onmisbaar tegenwicht tegen de macht
as Bonn-Parijs.
i ondi
De prijs die is betaald om de Britten aan boord te houc'1
lijkt hoger dan hij is. De belangrijkste slag is wel degel
binnengehaald: de monetaire unie. Over enige jaren zal
ken dat Groot-Brittannië in feite niets te kiezen heeft en z t
wel zal moeten aansluiten bij de ecu-gemeenschap. Dan
ook blijken dat economische integratie onvermijdelijk
voortgaande politieke integratie leidt.
Kinderen Rekenen op Ons. Wij Rekenen op U.
de
üvjiolen,
Ho;
lerzc
[eheti
nistei
gens
HOO
e op
hogei
I voor meer informalie of foldcrL.
070 - 333 93 00
delen. „Eerst durf je elkaar
lang niet alles recht voor de
raap te zeggen. Na een gewen
ningsperiode wordt de omgang
vriendelijker, gezelliger, los
ser".
Zeven maanden werkte Chris
tine in de boekwinkel aan
boord van het schip. De die
nende taak die zij daar had,
vond ze in het begin niet ge
makkelijk. „Ik had toch wel
een aardige carrière gemaakt.
Ik ben directieassistente ge
weest en financieel deskundi
ge. Op de boekenafdeling heb
je een dienende rol. Je moet
mensen op hun gemak stellen
en met het evangelie confron
teren".
Na die zeven maanden boek
winkel werd ze overgeplaatst
naar een zogenaamd voorbe--
reidingsteam. Havens die de
Doulos aandoet, worden door
dit team van te voren bezocht.
Naast het maken van reclame
worden er contacten gelegd
met kerken die de evangelisa
tieactie van de Doulos onder
steunen. Aan deze kerken
wordt de nazorg van de men
sen die tot geloof komen, toe
vertrouwd.
Zelf heeft ze de afgelopen pe
riode beleefd als een verrij
king van haar geloof. „Voor
dien vertrouwde ik meer op
mezelf dan op God. Op de
Doulos,heb ik meer op God le
ren vertrouwen. Dat vertrou
wen heb ik ondervonden en
geleerd. Maar het is wel heel
verleidelijk om dat te vergeten
en op jezelf terug te vallen".
CcidócSoutmit ov
Uitgave: Westerpers bv (maakt deel uit van Sijt
Kantoor Apothekersdijk 34, Leiden.
Telefoon: 071 - 122 244
Telefax: 071 - 134 941
Postadres: Postbus 112300 AA Leiden
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk
Telefoon: 070-3190 933.
Telefax: 070-3906 717.
Postadres: Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur J Leune
Adjunct-hoofdredacteur: J Timmers.
Chef-redacteur: G - J. Onvlee
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808
n Herpen (chef), F. Buurman,
Sport Leiden e.o. (tel 071 -144 049): K. van Kesteren.
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815)'
A van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs. C. van Haersma Buma, A. van Holstein,
E. Huisman, H. Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R de Roo, drs. K. Veraart
Sport algemeen (tel 070 - 3190 826): F. Werkman (chef), P Alleblas. D Dijkhuizei "V"*
D. Kiers, R. Langeveld, drs. H -F. Ruijl. laudet
(ton. 1
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator), B. Jansma, H. Pièt.
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L Kooistra, drs P van Velthoven
Foto (tel. 070 - 3190 838) M Konvalinka (chef). S. Evenhuis. S. Pieters
(chef). A de Bruijn, W Diekstra, L Hennj I ong
guide
lelijk i
joed ki
hebbi
Redactie-secretare
H Schneider
e (tel. 070-3190 819): T Kors
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied,
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, eer
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederlanc
België De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs. K Swiers, M. van
Ven en P. Vogels. De parlementaire redactie bestaat uit R in 't Hout (chef), H.
leveld, D. Hofland, P. Koopman, D van Rietschoten en K. van Wees.
- het Algemeen Nederlands Persbureau
- de volgende c
;n Bergh (Peking), drs. H. Botje (Tunis), A. C
i (Johannesburg). T Heard (Kaapstad), drs.
rijs), M de Koninck (Washington), H Kuitert
De Leidse Courant heeft als lid v
publicatierechten van The Times
M. de Cocq.
i (Praag),
iurant (Athene).
A -Hearing(Rome jdinge
'Nieuw Oelhil 1aud|t
en. Vo
verke
.e Stichting Pers Unie de exclusieve vertaal-f-'fde
The Sunday Times of London. Vertaalster: d lemiek
n 08.30 tot 17.00 uur
n 18 00 tot 19.00 uur, op'z;
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248 op ma. li
15 00 uur,
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand 27,00
per kwartaal 79,80
per jaar 312,65
Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand 28,20
per kwartaal 82,80
per jaar 318,65
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel 071 -122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 -134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
J HA
CDA,
tede K
stude
laakt
aan
/ersite
dA), Si
(VVI
jericht
lemiek
chten,
onde
dove
chten
ISPE
