'Breed gebied rond
Rotterdam Airport
wordt onleefbaar'
Exploitatie aardwarmte
is economisch rendabel
ECONOMIE
KERST
CONCERT
BERDIEN
STENBERG
WINNING VAN AARDWARMTE
EcidócSotvicmt
Scottish Newcastle
brouwt bier voor
Amerikaanse Coors
EDINBURGH'Het Britse bier- en re-
ereatïeconeern Scottish Newcastle heeft
de afgelopen zes maanden het bedrijfsre
sultaat met 7 procent zien stijgen tot 123
miljoen pond sterling (circa 394 miljoen).
De toeneming van de winst voor belasting
(y 370 miljoen tegen ƒ366 miljoen) werd
gedrukt door de financieringslasten in
verband met de uitkoop van minderheid
saandeelhouders van Center Pares, het
Nederlandse recreatieconcern dat vorig
jaar werd verworven De brouwer heeft
met Coors Brewery, de derde brouwer
van de Verenigde Staten, een akkoord ge
sloten om Coor s Extra Gold (lager-bier)
in Engeland te brouwen.
ING ontkent overname BBL United Airlines koopt deel boedel Pan Am
AMSTERDAM/BRUSSEL Er is geen
sprake van dat de Internationale Nederlan
den Groep (ING) van plan zou zijn de Belgi
sche Bank Brussel Lambert (BBL) over te
nemen. Beide partijen hebben vanmorgen
in allerijl publicaties hierover in een och
tendblad tegengesproken. In een verklaring
stelt ING dat niet wordt ingegaan op regel
matig opkomende geruchten over mogelijke
acquisities dan wel samenwerkingsverban
den. Slechts voor de goede orde herhaalt
ING dat de komende jaren aandacht zal
worden gegeven aan een verdere uitbrei
ding van de internationale activiteiten. In
dit verband zijn en worden verkennende
gesprekken gevoerd met belangstellenden.
Pas als het verloop van die besprekingen
daartoe aanleiding geeft zullen hierover me
dedelingen worden verstrekt, aldus ING.
Ook een woordvoerder van BBL zei dat
geen gesprekken met ING aan de gang zijn.
NEW YORK United Airlines heeft de strijd om de boedel
van de failliete Amerikaanse luchtvaartmaatschappij Pan Am
gewonnen. Voor een bedrag van 135 miljoen dollar wordt
United eigenaar van een groot aantal routes in Latijns-Ame
rika. Concurrent Delta Airlines, die ook al een groot deel van
de transatlantische routes van Pan Am verwierf, betaalt 25
miljoen dollar voor het traject New York-Mexico Stad. Dat
werd gisteren bekend tijdens een zitting voor de Amerikaan
se faillissementsrechtbank. United Airlines heeft toegezegd
1000 voormalige medewerkers van Pan Am over te nemen.
Bijna 10.000 mensen verloren hun baan toen de luchtvaart
maatschappij vorig week plotseling alle vluchten staakte.
United was de enige bieder die de werkgegenheid van een
deel van de voormalige Pan-Ammedewerkers wilde garande
ren. Pan Am staakte vorige week woensdag haar activiteiten.
De luchtvaartmaatschappij raakte in financiële nood toen
concurrent Delta Airlines zijn belofte om Pan Am een kapi
taalinjectie van 400 miljoen dollar te verstrekken, in ruil voor
een belang van 45 procent in het sterk afgeslankte Pan Am,
niet nakwam. Ook USAir was voor bezittingen van de faillie
te luchtvaartmaatschappij in de markt.
Markt woninghypotheken
herstelt zich sterk
UTRECHT Het derde kwartaal van dit
jaar heeft een sterke verbetering van de af
zet van woninghypotheken opgeleverd. Het
aantal ingeschreven hypotheken nam ver
geleken met dezelfde periode van vorig jaar
met 26 procent toe tot 57.100, zo blijkt uit
gegevens van de Rabobank.
Voor de eerste negen maanden van het jaar
viel nog een achterstand waar te nemen -
145.900 tegen 148.300 - maar de bank ver
wacht dat de totale afzet slechts vijf procent
lager zal uitvallen dan die van 213.000 in
1990. In het tweede en het derde kwartaal
van 1990 zakte de markt voor woninghypo
theken sterk in en deze 'ontwikkeling ging
in het eerste kwartaal van dit jaar door met
een daling van 30 procent. De omslag kwam
in het tweede kwartaal, toen een herstel
van drie procent optrad.
Noteringen van dinsdag 10 december 1991 (tot 1
dividendover ho dd
90/ 2 90 43.30 22/11
BIJ UITBREIDING LUCHTHAVEN
ROTTERDAM De aan
leg van een nieuw vlieg
veld Rotterdam Airport
(Zestienhoven) door ver
plaatsing en capaciteitsuit
breiding, betekent onleef
baarheid in een breed ge
bied eromheen.
Binnen de aanvliegroutes is
het gebied onbewoonbaar,
nieuwbouw is uit den boze, sa
nering van bestaande bouw
onvermijdelijk. In de directe
straal eromheen - de noord
kant van Rotterdam en van
Vlaardingen en de zuidkant
van Bergschenhoek en van
Berkel en Rodenrijs - moeten
de bewoners rekening houden
met ernstige slaapstoornissen.
In een volgende schil is buiten
een normaal gesprek niet mo
gelijk: over twee meter
moeten mensen al tegen el
kaar schreeuwen. Dat hebben
het Centraal Comité Anti-Bul-
derbaan en de Zuidhollandse
Milieufederatie berekend aan
de hand van cijfers en andere
gegevens uit de inmiddels 67
officiële rapporten die zijn ge
schreven over de ontwikke
ling van het gebied rond het
huidige Zestienhoven. De mi
lieugroepen zullen gebruik
maken van elke mogelijke
procedure om de geplande
ontwikkeling tegen te houden,
zo hebben zij verklaard.
Noordrand
In het plan voor deze zoge
noemde 'Noordrand' staan
naast vernieuwing van het
vliegveld de bouw van vele
duizenden woningen 'en be
drijven en kantoren en uit
breiding van de recreatiemo
gelijkheden in een groen- en
plassengebied op stapel. Het
geheel heeft het etiket 'hoog
waardig' gekregen van de be
leidsmakers. Naast de plannen
van Rotterdam hebben rijk en
provincie plannen voor het ge
bied, zoals de aanleg van een
traject voor de zogenoemde
Hoge snelheid-trein, uitbrei
ding van de rijkswegen en het
proefdraaien van vliegtuigen.
Volgens de milieugroepen
komt van de hoogwaardjge-
Een luchtopname
van Rotterdam
Airport.
FOTO:SP
bied bitter weinig terecht,
want door de explosieve stij
ging van het aantal vliegbewe
gingen zal de geluidshinder
enorm toenemen. Het gebied
tussen Delft, Schiedam, Vlaar
dingen, Rotterdam en Zoeter-
meer wordt in geluid zwaar
De milieugroepen hebben de
gegevens zo overzichtelijk mo
gelijk weergegeven in een
kaart, die zij de naam 'chaos-
kaart' hebben gegeven.
Rijk, provincie en Rotterdam
kunnen hun hoopvolle prog
noses voor het gebied beter
herzien. Niet alleen wordt het
woongebied onaantrekkelijk
door de vliegtuigherrie. Door
de verplaatsing van het vlieg
veld en de aanvliegroutes krij
gen de recreatie-, natuur-, en
stiltegebieden de volle laag. De
honderden miljoenen guldens
die in Midden-Delfland, de
Rottemeren en Oude Leede
worden gepompt om daar
noodzakelijke recreatie te
scheppen voor. de inwoners
van de Rijnmond, lijken weg
gegooid geld, stellen Federatie
en Anti-Bulderbaan. De chaos-
kaart is gebaseerd op progno
ses voor het jaar 2005. De be
lasting zal in de jaren erna nog
extra toenemen door verdub
beling van het aantal vliegbe
wegingen van 30.000 naar
60.000 per jaar.
Ook het Milieu Alarmteam
van de Socialistiese partij heeft
berekend dat aanleg van het
nieuwe vliegveld veel meer
mensen een slechte nachtrust
zal bezorgen dan uit de milieu
effectrapportage van de ge
meente blijkt. Om dat te voor
komen, zullen niet ongeveer
4.000 huizen maar zeker 11.000
moeten worden geïsoleerd. De
door de gemeente geschatte
isolatiekosten zullen in dat ge
val oplopen van 300 tot 700
miljoen gulden.
ADVERTENTIE
26 DECEMBER 1991
CIRCUSTHEATER
11.00 uur ƒ12.50
Limburgs bedrijf
werkt mee aan
bouw van
vliegtuigmotor
AMSTERDAM Het Lim
burgse bedrijf Eldim uit
Lomm neemt voor een procent
deel in de produktie van een
nieuwe generatie vliegtuigmo
toren, de Pratt Whitney
PW4000-serie. Met de toeleve
ring van onderdelen voor deze
motoren is tot het jaar 2000
zo'n 40 miljoen gemoeid,
waarvan 10 miljoen voor
technologie-ontwikkeling. De
motoren kosten zes tot tien
miljoen dollar per stuk. De
nieuwe motoren zijn voor
vliegtuigen zoals de viermoto
rige Boeing 747-400, de drie-
motorige McDonnell Douglas
MD-11 en de tweemotorige
Airbus A310-300 en A310-600.
Het Limburgse bedrijf Eldim
is onderdeel van Indivers/In-
terturbine, dat zich wereldwijd
bezighoudt met fabricage en
reparatie van onderdelen van
gasturbines.
Olieprijs flink
gedaald: benzine/
diesel goedkoper
NEW YORK De olieprijzen
zijn gisteren flink gedaald.
Een vat (159 liter) van de soort
West Texas Intermediate voor
levering in januari daalde met
0,69 dollar in prijs tot 19,35
dollar. Dat was de laagste prijs
sinds april van dit jaar. Op de
Londense oliemarkt werd een
vat olie uit het Noordzeeveld
Brent voor levering in januari
0,53 dollar goedkoper op 18,36
dollar. De olieprijs werd ge
drukt door de vrees dat er bin
nenkort meer olie op de markt
komt.
Benzine en dieselolie worden
morgen twee cent per liter
toedkoper, aldus marktleider
heil en de Novok, de organi
satie van vrije pomphouders.
De meest voorkomende liter-
prijzen aan de zelfbedienings-
pomp worden 1,84 gulden voor
super plus loodvrij, 1,80 gulden
voor Euro loodvrij, 1,96 gulden
voor gelode superbenzine en
113,6 gulden voor diesel.
Bij MptoratltborlnoMi
van oil«maatKhappi|an
wordt dlkwl|la warm watar
aangtboord, l.p.v. otia of gaa.
Data put kan gebruikt
worden ala produktieput
voor da winning van het
warme watar.
Da aardwarmtacentrala
boort nog aan tweede put
het opgepompte watar
na gebruik weer terug
te voeren.
Da gewonnen warmte
la per put goed voor da
verwarming van circa
4.000 woningen.
WARMTEWISSELAAR
AARDWARMTECENTRALE
inp/bron: TUCWW
Boring tot
een diepte
van 2.000 m
i Per 100 meier
i deple in de
bodem stijgt
de temperatuur
i fH6l oooeveef
DELFT Het gebruik
van aardwarmte voor de
verwarming van huizen,
•kantoren en tuinbouwkas
sen is economisch renda
bel. Bovendien is het ge
bruik van deze warmte
bron de goedkoopste ma
nier om de uitstoot van
kooldioxyde en stikstof-
oxyden terug te dringen.
Dit zegt prof. drs F. Walter
van de Faculteit Mijnbouw
kunde en Petroleumwinning
in het jongste nummer van
Delft Integraal, het weten
schappelijk tijdschrift van de
Technische Universiteit in
Delft. Er kan volgens hem zo
veel aardwarmte in ons land
worden gewonnen dat dit jaar
lijks een besparing oplevert
van drie tot vier miljard ku
bieke meter aardgas.
De exploitatie van aardwarm
te hoeft naar het oordeel van
de hoogleraar niet veel te kos
ten, omdat de infrastructuur -
netten voor stadsverwarming
voor 150.000 woningen en
boorputten - al deels bestaan.
De boorputten ontstaan door
dat de oliemaatschappijen jaar
lijks vijf exploratieboringen
verrichten waarbij zij niet de
beoogde olie of gas vinden,
maar warm water. Door zo'n
bestaande put te gebruiken
hoeft nog maar één put te
worden geslagen om het opge
pompte warme water na ge
bruik weer terug te voeren.
Prof. Walter becijfert dat de
stichtingskosten voor een
aardwarmtecentrale daardoor
ruim zes miljoen gulden lager
komen te liggen. Een dergelij
ke centrale hoeft dan niet
meer te kosten dan dertien
miljoen gulden, (w.v.)
(ANP) - Naarmate men in de
aarde afdaalt, stijgt de tempe
ratuur met ongeveer 3 graden
Celsius per honderd meter. In
watervoerende, poreuze aard
lagen treffen oliemaatschappij
en op tweeduizend meter diep
te water aan met een tempera
tuur van zestig tot zeventig
graden. Door warm water op
te pompen en door een warm
tewisselaar te voeren, kunnen
per boorput zo'n vierduizend
woningen worden verwarmd,
aldus de hoogleraar.
De Nederlandsse Aardolie
maatschappij (NAM) is van
plan in 1992 in Delft-Zuid een
exploratieboring uit te voeren.
De oliemaatschappij heeft
prof. Walter toegezegd dat de
put zal worden afgestaan voor
aardwarmte, als er geen olie
maar slechts warm water
Om de warmwaterlaag in de
Randstad te bereiken moet
een put van rond twee kilome
ter diepte worden geboord.
TEKENING: ANP
- wordt gevonden.
In het artikel uit de hoogle
raar kritiek op de geringe be
langstelling van de overheid
voor aardwarmte. Zij neemt
volgens hem een te afwach
tende houding aan. „Welis
waar heeft de overheid zich
ten doel gesteld voor het jaar
tweeduizend twee centralas
voor aardwarmte in gebruik te
nemen, maar dat is te mager
voor een overheid die duurza
me energie als doel ziet."
In landen als Denemarken,
Duitsland, Frankrijk en Italië
worden al honderdduizenden
woningen op economisch ren
dabele wijze door aardwarmte
verwarmd. Parijs, waar de ge
ologische of geothermische
omstandigheden dezelfde zijn
als in Nederland, wint al sinds
1967 aardwarmte. In vergelij
king met sommige buurlanden
zijn de geologische condities
voor de winning van aard
warmte in Nederland zelfs be-
Banken maken één miljard winst op betalingsverkeer
AMSTERDAM De banken
in Nederland kunnen tevre
den zijn over de rentabiliteit
van hun betalingsverkeer. In
1991 levert het betalingscircuit
de ABN AMRO, NMB Post
bank en de coöperatieve Rabo
bank ongeveer 1 miljard aan
winst op. Dit heeft de mer-
chantbank Pierson, Heldring
Pierson (onderdeel van
ABN AMRO) gisteren bekend
gemaakt in het researchrap-
port „Ontwikkelingen in het
betalingsverkeer in Nederland
en gevolgen voor de banken".
PHP heeft in het stuk de ver
lies- en winstposten bekeken
die de banken hebben bij het
uitvoeren van betalingsop
drachten voor particuliere
klanten en bedrijfsleven. Door
de hogere rente, waardoor de
financiële instellingen meer
geld ontvangen over de saldi
van rekeninghouders, én de
invoering van 'kostendekken
de' tarieven kunnen de ban
ken op hun betalingsopdrach
ten winst boeken. Wel tekent
PHP aan dat vooral de hoge
rente - ongeveer goed voor
een bijdrage van ƒ750 miljoen
- de winst opkrikt. Volgens de
berekeningen van de onder
zoekers levert het betalings
verkeer bij de ABN AMRO in
Amsterdam al een bijdrage
van 15 procent aan de bruto
winst. De coöperatieve Rabó-
bank kan haar brutowinst in
1991 met 5 procent opkrikken.
En de Postbank speelt net
quitte, zo schrijven de analis
ten.
Inmiddels heeft het Gebrui
kersplatform Betalingsverkeer
een klacht bij de Europese
Commissie in Brussel inge
diend over de door de Post
bank aangekondigde maatre
gel om begin volgend jaar
ƒ0,15 per automatische incasso
en ƒ0,45 per acceptgiro te be
rekenen. Met andere woorden:
elke keer als Neckermann met
een acceptgiro naar de bank
gaat, moet het postorderbedrijf
aan de bank 0,45 betalen.
Voor Neckermann, die per
jaar duizenden acceptgiro's
verstuurd, zou dat een extra
kostenpost opleveren van
450.000 per jaar.
Fusie
Wegener
Tijl en ODC
is rond
APELDOORN De
voorgenomen fusie tussen
Wegener Tijl en ODC, de
Oostelijke Dagbladen
Combinatie, is rond. We
gener Tijl, de overnemen
de partij, betaalt ODC ge
deeltelijk in aandelen en
voor de rest in contanten.
Wegener zal hiertoe
210.000 nieuwe aandelen
uitgeven, waardoor het
aandelenkapitaal met 18
procent stijgt.
Voorts wordt een aandelens-
plitsing uitgevoerd, waarbij de
nominale waarde wordt gewij
zigd van 10 in 2,50 en zal de
naam van de overnemende
partij worden gewijzigd in We
gener NV. Op 13 januari zal
een buitengewone aandeelhou
dersvergadering worden ge
houden. Een dag later zal de
fusie als zodanig worden ge
formaliseerd.
Wegener Tijl (Amersfoortse
Courant, Nieuwe Apeldoornse
Courant, Utrechts Nieuwsblad)
had al een belang van 10 pro
cent in ODC (Twentse Cou
rant, Zwolse Courant, Deven
ter Dagblad en Tubantia).
De zetel van de holding blijft
in Apeldoorn gevestigd. Wege
ner Tijl en ODC zijn door de
geografisch aansluitende
marktgebieden natuurlijke
partners. Door de samenvoe
ging van de ondernemingen
zullen vooral de marktposities
van de regionale dagbladen
worden versterkt. De totale
oplage van de dagbladen zal
na de fusie ruim 600.000 exem
plaren bedragen. Daarnaast
worden 125 huis-aan-huisblad-
titels uitgegeven met een geza
menlijke oplage van 5,3 mil
joen stuks en ruim dertig vak
tijdschriften,- voornamelijk op
medisch, technisch en trans
portgebied met een oplage van
500.000 exemplaren. Verder
worden er 16 kabelkranten
geëxploiteerd.
De journalistenvakbond NVJ
is met beide ondernemingen
overeengekomen dat bij de fu
sie gedwongen ontslagen uit
blijven. Volgens NVJ-secreta-
ris I. Brakman zegt zo'n af
spraak echter niets over het
behoud van journalistieke for
matieplaatsen bij bijvoorbeeld
integratie van redacties.
Geen krant ontvangen Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
grolsctic
gtihold
hagemeyei
182.50 182 00
17700 17700+
12650 12650
hein hold 134 00 134.20
hoek'smach 227 00 225 00
holland sea 0.41 040
holl.kloos 420.00 419 50
hbg 192.00 19200
kondorwes 31.50 31.50
mend gans 4700.00 4700.00
moeaia 115700 115000
moeara opr 152500. 152500.
moearacop 15200.0 15200 0
'"50.0 16275 0
GOUD Nieuw Vorige
onbewerkt 20880-21480 20830-21430
bewerkt 23080 23040
06/12 09/12
allied signal 3844 39 cons nat ga
am brands 39 39v2 du pont
american tel 37 37 exxon
asarco ine 20V? 20 lord
bethlehem 12'/« 12 genlelec
boeing 43 43 genl motors
canpac 14 14 genl public
chevron cor 66 64% goodrich
Chrysler 11% 11 goodyear
Citicorp 10'/i 10 hewletl-pac
cons edison 26% 26% intl paper
ZILVER
onbewerkt 195-2
bewerkt
Opgave: Drijfhout, A'dam
41% 40 kim
44 45 merek ine
57'/4 56 mobil corp
23 23% royal dutch
63 64% santa fe
29 27 sears roeb
26 26% texaco
38% 37% unilever nv
48% 48% uld techno!
49%' 49% westingh el
64 63% woolworlh
peler
mee
nees
Richtingloze beurs
vol onzekerheden
AMSTERDAM De onzeker
heden die de Amsterdamse ef
fectenbeurs gisteren omgaven,
zorgden voor een richtingloze
handel. Met name de ontwik
kelingen in de Sovjetunie,
waar een einde aan een tijd
perk lijkt te komen, en de on
gewisse uitkomst van de Euro
pese top in Maastricht brach
ten menig institutionele beleg
ger ertoe maar even aan de zij
lijn toe te kijken. Particulieren
begaven zich wel op de markt,
waardoor bij een dunne han
del een beetje vraag al snel
kon leiden tot koerswinst en
aanbod tot daling.
De stemmingsindex sloot on
veranderd op 88,0 na met
name in de ochtenduren een
winst van 0,2 punt te hebben
gekend onder invloe'd van
Londen, waar een verlies van
de FTS-index van 10 punten
omsloeg in winst. De koersin-
dex algemeen, waarin de in-1
ternationale fondsen zwaarder
meewegen, sloot 0,2 punten
hoger op 189,5. De omzet be
droeg ƒ951 miljoen, waarvan
slechts 437 miljoen aan aan
delen en ƒ512 miljoen aan
obligaties. De obligatiemarkt
sloot vijf tot tien cent lager in
reactie op de Sovjetrussische
ontwikkelingen en zorgen
rond de inflatie in Nederland.
BEURS
waardoor het fonds 1.
stijgen tot 169,30.
ampi
en".
mini
'illei
onda
Br h
Ph ach
kende daarentegen meer 'j n'
kopers, waardoor de koers ü- D:
dubbeltjes daalde tot 3( ®rKt
Ahold moest ƒ1,20 prijsgeraagt
op 77,20 terwijl Interns iamh
Muller acht dubbeltjes inle le ku
de op 58,20.
Volgens handelaren is
groot pakket ING gisterei
eigenaar verwisseld. Ir
middag noteerde ING nog
verlies van vier dubbeltje!
46,20 om kort daarna
verlies geheel in te lopen "duii
onveranderd te sluiten,
omzet van ING bedroe)
dubbeltelling ruim 821
stuks, maar mogelijk is
deel via het buitenland 'aarii
handeld waardoor die oi is
(nog) niet te zien is. Somnlr he
handelaren meenden Ae let g
als verkoper te herkennen recie:
VHS ging uit de notering 'oord
morgen in verband met ee en n
verwachten bericht. Niet 'as
delijk werd wat er bij het v lngÜ;
goedfonds aan de hand is. 'en P
erwij!
Op de lokale markt notei ooi ii
Twentsche Kabel 6 betel 'adm
123 nadat afgelopen vri e in
al een groot pakket
vloer was omgegaan.
Als I
