Koningin wil haar
hoofd wel offeren
3
Protest gebruik
bont blijft uit
ftüdóe Qowumt
BINNENLAND BUITENLAND
Alarmerende toename aantal zelfdodingen^
Boeren, Kroaten en Kurden
demonstreren in Maastricht
Kamer wil twee nieuwe provincies
Sjeik Obeid vraagt om
vrijlating piloot Israël
Sociale paragraaf is moeilijk
te verkroppen voor de Britten
DINSDAG 10 DECEMBER 1991 UU1
ichtt
rijgen
AMERSFOORT Het aantal slachtoffers
van zelfdoding in Nederland is sinds de jaren
zeventig onrustbarend gestegen. Per jaar ple
gen gemiddeld 1784 mensen zelfmoord, het
geen inhoudt dat jaarlijks een groter aantal
mensen door suïcide om het leven komt dan
bij verkeersongevallen (1600).
Die cijfers werden vandaag bekendgemaakt
op een studiedag in Amerfoort, georgani
seerd door het Nederlands Centrum voor de
Geestelijke Volksgezondheid. Uitgangspunt
van de studiedag vormde het in druk ver
schenen overzicht 'Doodsoorzaak: suïcide',
waarin de belangrijkste resultaten en bevin
dingen zijn geïnventariseerd van de onder
zoeken zoals die in de afgelopen dertig jaar
in Nederland naar zelfdoding zijn gedaan.
Volgens emeritus-hoogleraar K. Gil is suïci
de een alarmerend maatschappelijk ver
schijnsel, dat onvoldoende aandacht krijgt.
Veruit het merendeel van sucidegevallen is
te wijten aan „de toenemende onverschillig
heid in de maatschappelijke en sociale om
gangsvormen in ons land, zowel bij indivi
duele burgers als bij instellingen". Als twee
de boosdoener werden de hulpverlenende
instanties aangewezen, die ernstig tfekort
schieten als het gaat om preventief hande-
De in het overzicht vervatte cijfers zijn geba
seerd op de uitkomsten van het laatste grote
onderzoek naar sucide in 1989. Daaruit blijkt
dat de sterkste stijging de leeftijdscategorie
tot 30 jaar betreft. De stijging is gemeten aan
een belangrijk onderzoek naar genoemde ca
tegorie in 1970. Tussen 1970 en 1985 nam het
aantal geregistreerde zelfdodingen bij de
- lie II
1 proct n
mannen in die groep toe met maar
procent en bij de vrouwen metcL
Nog alarmerender worden deze cijfers
daarbij de zogenaamde onderregistrai 1
worden betrokken. Hier betreft het de
vallen van sucide die uit schaamte of
angst op verzoek van de familie of naas
niet als zodanig worden opgegeven door
behandelende artsen.
Op de studiedag werd geconcludeerd
veruit de meeste zelfdodingen onder joi
ren te wijten zijn aan problemen in de r
tionele sfeer, met gescheiden ouders en
gebroken gezinsleven als voornaamste
zaak. Onder ouderen zijn het vooral de g<
reaucratiseerde machtsstructuren, die d
name aan het sociale en maatschappe]
verkeer ernstig belemrperen
MAASTRICHT Jonge
boeren hebben vandaag in
Maastricht geprobeerd te
demonstreren tegen het
landbouwbeleid van EG-
commissaris MacSharry.
Hun grieven richten zich
onder meer tegen de plan
nen voor verlaging van de
graanprijs. Die treft vooral
de Noordnederlandse ak
kerbouw.
Uit onvrede over een demon
stratieverbod in het centrum
van Maastricht blokkeerden
ruim duizend Kroaten gister
middag anderhalf uur lang
een van de vier bruggen over
de Maas. Elders in de stad
hielden Kurden een protest
mars. Na oVerleg met de poli
tie waren de Kroaten bereid
de Noorderbrug weer voor het
verkeer vrij te geven. De blok
kade had kilometerslange files
tot gevolg, vooral op de auto
wegen van Maastricht naar
Eindhoven, Heerlen en Luik.
Op de brug en eerder in het
stadion De Geusselt, demon-
Een Kroatische vrouw pleit in Maastricht voor het stopzetten van
de burgeroorlog in haar land. foto: epa
streerden de Kroaten voor een
vrije en onafhankelijke repu
bliek Kroatië. Hoogtepunt van
de demonstratie was de aan
bieding van een petitie aan
staatssecretaris Dankert van
buitenlandse zaken. Dankert
werd geconfronteerd met tien
Kroaten in rolstoelen die ern
stig gewond zijn geraakt bij de
beschieting van de stad Vuko-
var. De meeste van hen heb
ben daarbij één of meer lede
maten verloren.
Tot de sprekers behoorden de
Kroatische ministers Drazen
Budissa en Zdravko Savcevic.
Zij laakten de houding van
minister Van den Broek van
buitenlandse zaken omdat hij
niets van het probleem Kroa
tië zou begrijpen. Minister Bu
dissa noemde het onvoorstel
baar dat de Europese Gemeen
schap het democratisch recht
van het Kroatische volk om in
vrede en vrijheid te leven niet
wenst te eerbiedigen.
Vijf bussen met ruim twee
honderd vrouwelijke vluchte
lingen uit Vukovar waren
naar de demonstratie geko
men. Zij waren voorzien van
affiches met afbeeldingen van
Nederlandse tulpen, doorsto
ken met messen en bevlekt
met bloed.
Naar schatting 150 Kurden, in
hoofdzaak woonachtig in Ne
derland, demonstreerden gis
teren eveneens in Maastricht.
Zij mochten niet zoals aanvan
kelijk in de bedoeling lag een
mars naar het Vrijthof hou
den, maar kregen slechts toe
stemming voor een korte pro
testmars rond het station. Ook
een delegatie van de Kurden
drukte staatssecretaris Dan
kert een petitie in handen.
Eén van de leiders van de be
togers, dr. Jamil Sharaf, zei te
Hopen dat de Europese top uit
zicht zal bieden op een oplos
sing voor de Kurdische kwes
tie. 25 miljoen Kurden worden
in vier landen - Turkije, Iran,
Syrië en Irak - onderdrukt en
vervolgd. Daaraan moet een
eind worden gemaakt, aldus
de petitie.
DEN HAAG Nederland
moet twee nieuw provin
cies krijgen: Groot-Am-
sterdam en Groot-Rotter
dam. Daarmee zouden de
twee belangrijkste econo
mische centra meer be
stuurlijke bevoegdheden
krijgen.
De Tweede Kamer wil deze
wijziging over drie jaar invoe
ren en staatssecretaris De
Graaff-Nauta van binnenland
se zaken is het daarmee eens.
Aanvankelijk had het CDA
bezwaren tegen een dergelijke
vernieuwing. Het kamerlid
Van der Heijden zei gisteren
in een overleg met de staatsse
cretaris echter onder de in
druk te zijn geraakt van de
eensgezindheid in het Overleg
Orgaan Rijnmond. Dat stelde
voor de gemeente Rotterdam
op te heffen en de deelge
meenten de positie van zelf
standige gemeenten te geven.
Het CDA houdt wel vast aan
drie bestuurslagen rijk,
provincie en gemeente zo
dat Groot-Amsterdam en
Groot-Rotterdam de status van
provincie moeten krijgen,
waarvoor ook verkiezingen
moeten worden gehouden.
JERUZALEM Israël heeft de Libanese sjeik Obeid,
die in 1989 door het leger in Libanon werd ontvoerd,
gisteren op de televisie een oproep laten doen om de
enige Israëlische militair die in Libanon wordt gegij
zeld, vrij te laten.
Men neemt aan dat de piloot Ron Arad nog in leven is. Obeid
vroeg om vrijlating van alle gevangenen, niet alleen de westerse
gijzelaars. Behalve Obeid houdt Israël in zijn „veiligheidszone"
in het zuiden van Libanon ongeveer 250 Libanezen zonder pro
ces vast in gevangenissen. Een onbekende Palestijnse groep die
zich de „Strijdkrachten van Ali Bin Abu Taleb" noemt, maakte
gisteren bekend twee Israëlische soldaten ontvoerd te hebben.
De groep stuurde faxen naar westerse media met kopieën van
identiteitspapieren van de militairen.
Houben doet
huiswerk nie
MAASTRICHT Dat
EG-top belangrijk is, hoei
niemand de burgemeestt V""3
van die stad. Philip Hou
ben, meer te vertellen. A ngtrr
maanden komt hij bij wi
ze van spreken adem 106* St
kort om iedereen die ht na dl
maar horen wil te verte, lsjew
len welk een eer het voo ukkil
zijn stad is juist deze to g0,
binnen de poorten te heh mnnr
ben gekregen.
Ook toen hij door he n> Pc
Limburgse regionale rallland
dioprogramma Trefpun oet hi
werd geïnterviewd ovelcj en
de top, stak hij weer volu
de loftrompet over Europ
en Maastricht. Tot de vei*'*
slaggever in kwestie hei
vroeg of hij alle eregaste
eigenlijk wel bij naai
kende. De premier va 'hek.
Portugal bijvoorbeeld, hoders v
heet die eigenlijk? HoubeSlav:
moest het antwoord
dig blijven. Ook de
mier van
bleek de
niet bij naam en
bekend. Maar thuis had
een briefje waar ze allt
maal opstonden, dus
kwam heus nog wel
O, zei de verslaggever,
staat daar dan ook
naam van de premier va sland
Oostenrijk op? Ja natuu 1 20 E
lijk, ook die van Oostei losse
rijk. antwoordde de in hte
nauw gebrachte Houbei 'e
spontaan. De verslaggevO r
moest hem vervolgeii
vertellen dat Oostenrijk kop
geen deel uitmaakt van
Europese Gemeenschap.
MAASTRICHT Aan
koningin Beatrix zal het
niet liggen, merkten de
twaalf EG-kopstukken
gisteren tijdens een lunch
in Chateau Neercanne. De
koningin wil haar hoofd
op de Nederlandse munt
offeren voor de Europese
ecu. „Ik zal daar graag
persoonlijk aan bijdragen
door geen bezwaar te ma
ken", zei Beatrix bij wijze
van koninklijk gebaar.
Het Nederlandse staatshoofd
gaf de doorgaans opstandige
Britten aanleiding meewarig
het hoofd te schudden, want
zij wilden liever snel een con
creet antwoord op de vraag of
Europa ook uit Groot-Brittan-
nië blijft bestaan. En wat koni-
gin Beatrix vindt, doet daar
minder ter zake. Ook als er
verder geen nieuws is. De
meute van journalisten, in tien
rijen van tachtig opgeborgen
in een grote hal van het Maas
trichtse Mecc, wachtte gisteren
met ingehouden ijver op be-
'Politietop'
De regerings
leiders van de
EG-landen die
deelnemen aan
de Eurotop in
Maastricht
hebben over
politie-escorte
niet te klagen.
Maar wie deze rij
geparkeerde
motoren ziet,
beseft dat de
politie ook
zichzelf in ruime
mate gezelschap
houdt.
foto: ap
(Vervolg van de voorpagina)
MAASTRICHT Zoals
de zaken er nu voorstaan
kunnen de Europese rege
ringsleiders overeenstem
ming bereiken over onder
meer het buitenlandse be
leid, het defensiebeleid,
het industriebeleid en de
bevoegdheden van het
Europees Parlement. De
Britten lieten echter we
ten nog steeds „grote re
serves" over de sociale pa
ragraaf te hebben.
De paragraaf blijft met de co
hesie - het beleid dat er op is
gericht de economische achter
stand van diverse EG-regio's
weg te werken - grote moei
lijkheden veroorzaken. Een
Britse woordvoerder liet we
ten dat de sociale paragraaf
een „open en liberale econo
mie belet".
Nu het woord „federaal" uit
de definitieve verdragstekst
gaat verdwijnen, is de kans
evenwel groot dat de Britten
hun bezwaren tegen de sociale
paragraaf voor een deel zullen
opgeven. Voor wat betreft de
cohesie zal er wellicht een zo
genaamde verklaring aan de
definitieve verdragstekst wor
den toegevoegd „waarvan de
inhoud bevredigend is voor de
landen die nu'nog bezwaren
hebben", aldus minister Van
den Broek. Die landen zijn
Spanje, Portugal, Griekenland
en Ierland.
Verwacht wordt dat vandaag,
als de ineengeschoven ver
dragstekst wordt besproken,
het grote loven en bieden pas
echt begint, waarbij sommigé
landen belangrijke consessies
moeten doen wil de Maas
trichtse top tot een goed einde
worden gebracht.
Minister Van den Broek zei
gisteravond te verwachten dat
de top niet met een dag zal
worden verlengd. „Ik hoop dat
we onze boekingen hier in
Maastricht niet hoeven te her
zien", aldus de minister.
SUSKE EN WISKE "TAZUUR EN TAZIJN"
(c) Standaard UitgeverlJ/Wavery Productions
sluiten. En bij gebrek aan veel
tastbaars brak na enkele uren
als vanzelf een geruchten
stroom los, die weer na een
enkel uur smoorde in het ge
sloten cicuit.
Euro-pers
Nieuws heet onder normale
omstandigheden op straat te
liggen, maar de Euro-journa
listen zitten noodgedwongen
binnen; ze zien op tv-scher-
men dat het buiten donkert.
Vertier in de hal zijn van lie
verlee de oproepberichten uit
de hele wereld. Want op de
vierkante kilometer van het
Mecc zit de hele wereld naar
een berichtje te snakken, des
noods een telefoontje. Japan
meldt zich, Indonesië, Canada
en heel vaak Kroatië. Diverse
kranten, vele omroepen, tallo
ze persbureaus.
De dames van de PTT hebben
het er soms te kwaad mee.
Heet een krant de Tokyo
Shimbum, of is het een me
neer? Als iemand de vreemde
naam van de opgeroepene
goed uitspreekt, klappen de
dames van de telefoondienst
spontaan, zeker als enkele eer
dere pogingen in gestotter ein
digden. Maar het functioneert,
tot ieders blijdschap. Leden
van het Europarlement probe
ren in de nieuwsluwte wat
aandacht te krijgen voor hun
constante streven naar meer
macht. „Het Europarlement
zal wel weer de sluitpost van
de beraadslagingen zijn",
klaagt CDA-Europarlementa-
riër Jean Penders. Hij moet
's avonds voor de NCRV ver
schijnen en raadpleegt journa
listen als bron.
Het polsen van de vertegen
woordigers van de verschillen
de landen leveren tot zessen
niet veel meer op dan specula
ties, een boeiend tijdverdrijf.
Zou de Top snelheid kunnen
krijgen onder druk van de ge
beurtenissen in de Sovjetunie,
die plots niet meer bestaat?
Reden voor ergernis, snel ge
vonden in tijden van verve
ling, is er nauwelijks. De
Maastrichtenaren hebben de
organisatie keurig voor elkaar,
niemand praat meer over de
salmonella-bacterie van tien
jaar geleden. Voor het Euro-
journaille, dat al jaren met het
circus meereist, is Maastricht
een verademing.
Mozart cd
Tussen de driftig schrijvende
journalisten, de nijver inter
viewende tv-mensen en de
druk telefonerende dames en
heren door lopen af en toe de
legaties. Het Limburgs provin:
ciaal bestuur brengt een be
zoek, omdat het eigen honk
door de EG-leiders is ingeno
men. De inwendige mens
krijgt op tijd en gratis verster
king, de uitwendige gehoor
gang krijgt bijna onafgebroken
aanvoer van fax- en telefoon-
oproepen. Ene Peter Murphy
uit Londen is de kampioen. Of
hij neemt de telefoon nooit op,
of hij heeft het echt druk.
Onno uit Japan is goede twee
de.
Als welkomstgeschenk van de
Rijksvoorlichtingsdienst ligt
een cd van Mozart in Holland
klaar. Met liefst zeven varia
ties in G op het thema 'Laat
ons juichen Batavieren', maar
daar raakten de Britten ook al
niet door van hun stuk. Ook
Europarlementariër Ian Pais
ley uit Noord-Ierland haalt
zo'n geschenk op. Hij kondigt
aan het Wilhelmus, waarvoor
Mozart zeven variaties compo
neerde, niet zo hard te spelen
dat de katholieken het kunnen
horen. Het zou maar ruzie ge
ven rondom zo'n protestants
verzetslied.
Hel n lambik die
Door Crtmsomw.
Krdbbesleur
De enige demonstrante tegen het gebruik van bont die giste
in Amsterdam kwam opdagen, wordt geïnterviewd.
foto:
AMSTERDAM Veel pers op
de been en behoorlijk wat po
litie, het droeg allemaal bij aan
de spanning als bij een cupfi-
nal, gistermiddag op het Rokin
in Amsterdam. Oorzaak was
de met dreigingen omgeven
wederopstanding van de bon
tindustrie, met als hoogtepunt
een sinds jaren niet meer ver
toonde show van kleding,
waarin veel pelzen waren ver
werkt.
Dit evenement was de Stich
ting Bont voor Dieren (een sa
menwerkingsverband van
Dierenbescherming, Lekker
Dier en Kritisch Faunabeheer)
niet ontgaan en de stichting
had acties tegen de show aan
gekondigd.
De plaats van handeling was
het deftige Pare Plaza, alwaar
buiten op de stoep rond half
twee voelbaar spanning hing.
Veroorzaakt door het gerucht
tje.
dat er gewelddadige a< r
verwacht werden van
ander duister
Bij de Amsterdamse
weten ze nu nog niet
organisatie heeft
Bont voor Dieren was
want deze stichting heeft
actie afgeblazen, toen er
ke van was dat er
dreigde. „Voor alle
hebben we er toch onze
sen heen gestuurd" zeg
politie-woordvoerster..
Het gerucht over
weid had veel
de NOS en RTL4
die echter niets om
hadden. Dan maar
de politiemensen, die
dranghekken in de wee
ren. Of in arren moede
views op straat met bon
gende vrouwen. Niets,
maal niets verstorends
de er voor het Pare
demonstrante was er. Ze
een met verf besmeurd
"V A
