Drastische toename
dektelasten ouderen
Fel protest ouderen op manifestatie
Kamer eist meer politie en conducteurs
3
'Ereschulden' tevreden
teruggekeerd uit Japan
Kamer wil kwaliteits
eisen in gezondheidszorg
PvdA: meer geld voor
biologische landbouw
fyidóe Qowia/nt
lerenbescherming
iist een verbod op
lormerk kalveren
1 h list
)EN HAAG De Dierenbe-
cherming spant een kort ge-
an tegen landbouwmi-
Bukman en het Land-
W »uwschap om een einde te
het verplicht oor-
nerken van kalveren. De
ereniging vindt dat eerst de
onclusies moeten worden af
pacht van een commissie
de problemen rondom de
ormerken onderzoekt. Deze
oinmissie is enkele weken
eleden ingesteld door staats-
onden ecretaris Gabor van land-
juw. Wanneer het kort ge-
ling dient is nog onbekend.
inde
i Mich
iet e:
:ep, i
king
ltsin.
Oeki
ook
BINNENLAND
DINSDAG 10 DECEMBER 1991
DEN HAAG De Tweede Ka
mer is de toegenomen onveilig
heid op straat en in het openbaar
vervoer beu. Van het kabinet
wordt daarom geëist dat er geld
op tafel komt om het aantal poli-
tie-agenten met ingang van 1993
met 800 te verhogen. Tevens
moeten er 500 extra conducteurs
en controleurs in het openbaar
vervoer worden aangesteld.
De kamerleden Stoffelen (PvdA) en
Van der Heijden (CDA) legden dit gis
teren vast in een motie, die kan reke
nen op de steun van de gehele Kamer.
De ministers Dales (binnenlandse za
ken) en Hirsch Ballin (justitie) stelden
zich welwillend tegenover de motie op.
Hoewel zij zich over de precieze aantal
len niet wilden uitlaten, onderschreven
zij de noodzaak van verdere uitbreiding
van de politie en van controle in met
name trams en treinen. Hirsch Ballin
voegde daar echter wel aan toe dat er
dan logischerwijs ook meer officieren
van justitie en rechters moeten komen,
want als er meer criminelen worden
gepakt, moeten ze ook binnen afzienba
re tijd kunnen worden berecht. „Ik ben
blij dat de motie gericht is op de begro
ting voor 1993, want dan hebben we
tenminste nog ruim de tijd om ons over
dit financiële probleem te buigen", vul
de Dales aan.
VVD-kamerlid Dijkstal steunde welis
waar de wensen van CDA en PvdA,
maar betreurde het dat er komend jaar
nog niets verandert. Samen met D66 en
SGP trachtte hij de bewindslieden te
vermurwen om in 1992 al voor enige
uitbreiding van de politie te zorgen,
met name in de grote en middelgrote
steden. Deze poging strandde echter op
financiële bezwaren.
In een debat over het politiebeleid
spraken de woordvoerders van alle
aanwezige fracties gisteren hun af
schuw en bezorgdheid uit over een
aantal gewelddadige gebeurtenissen
van de laatste tijd. PvdA-woordvoerder
Stoffelen: „Vorig jaar is een derde van
onze gehele bevolking slachtoffer ge
worden van één of meer delicten. En
daar komt dan nog bij dat slechts 22
procent van die delicten kon worden
opgelost". Volgens het CDA-kamerlid
Van der Heijden is uitbreiding van het
politie-apparaat niet afdoende. „Er
moet meer gebeuren. De politie moet
ook klantvriendelijker en doelmatiger
gaan werken. De burgers willen de po
litie vooral op straat zien en niet alleen
Onbespeelde videobanden
per uur 77 cent duurder
ROTTERDAM Videobanden worden 77 cent per uur speel -
duur duurder. Zevenenveertig cent daarvan is bestemd voor het
auteursrecht, dertig cent voor de uitvoerende kunstenaars. Een
deel van de heffing (47 cent) gaat al op 1 februari 1992 in. In
totaal worden videobanden van 180 minuten één ecu (2,31 gul
den) duurder. De hoogte van de heffing is het resultaat van
langdurige onderhandelingen, omdat de rechthebbenden aan
vankelijk een bedrag van ruim één gulden per uur speelduur
verlangden. De leveranciers wilden niet verder gaan dan vijf
tien cent. Het compromis dat nu is aanvaard is van André van
de Louw, voorzitter van de stichting Onderhandelingen Thuis
kopievergoeding. Het is tegen de zin van de leveranciers aan
vaard, maar zouden zij dit niet hebben gedaan dan zou met toe
stemming van het ministerie van Justitie een bindend besluit
zijn genomen, waardoor de heffing wel eens nog hoger had kun
nen uitkomen.
HEER ONDERZOEK NAAR PREVENTIE OUDERDOMSZIEKTEN
je
elk ge
CAREL WIEMERS
,f v ,EIDEN Door het gro-
■ndeels wegvallen van de
cute infectieziekten die
het begin van deze
euw voornamelijk de le-
ensduur bepaalden, wor-
en mensen steeds ouder,
betekent echter niet
het deel van het leven
at men gezondheid is,
langer is.
Vele ouderen lijden aan chro-
ische invaliderende ziekten",
dus prof.dr. D. Knook. Hij is
gemeen directeur van het
Instituut voor Verou-
erings en Vaatziekten Onder-
an TNO (IVVO) in Lei
dat vandaag officieel
'd ordt geopend door koningin
eatrix.
schetst wat Nederland de
omende tientallen jaren op
punt te wachten staat. Het
65-plussers, dat nu al
procent van de bevolking
j| itmaakt, zal de komende der
tot veertig jaar stijgen tot
twintig procent. De
trouwi
t. And
effen
2n da
gelijk
iag antal
Gors
groep hoogbejaarden groeit
echter het snelst. Momenteel
telt Nederland al 400.000 men
sen die ouder zijn dan tachtig
jaar. Knook verwacht dat de
bevolking over vijftig jaar een
miljoen van deze hoogbejaar
den telt.
Met het stijgen van de jaren
neemt ook het aantal langduri
ge ziekten toe, zowel lichame
lijk als geestelijk, die de oude
ren invalide en hulpbehoe
vend maken. „Naast hart- en
vaatziekten nemen nu ziekten
van het bewegingsapparaat,
zoals reuma, arthrose en osteo
porose, diverse neurologische
ziekten zoals dementie en ver
schillende vormen van kanker
een belangrijke plaats in", al
dus de hoogleraar.
Preventie
Als gevolg hiervan, zo consta
teert de directeur van het
IVVO, zijn de ziektekosten per
peroon na het zestigste levens
jaar duidelijk gestegen.
„Schommelen de kosten tot
aan deze leeftijdscategorie
rond de tweeduizend gulden
per persoon per jaar, vanaf
zestig jaar is een contstante
stijging waarneembaar tot
ruim vijftienduizend gulden
voor de groep mensen van 85
jaar en ouder. De 65-plussers
slokken nu al een derde van
de totale kosten van de ge
zondheidszorg op. We praten
dan over een bedrag van
twaalf miljard gulden".
Gezien de toenemende ernst
van deze ontwikkeling voor de
samenleving acht professor
Knook het noodzakelijk dat
meer inzicht wordt verkregen
in het ontstaan, de preventie
en behandeling van ziekte
beelden die met het ouder
worden samenhangen. Grote
nadruk legt hij op het voorkó
men van langdurige aandoe
ningen die dikwijls al op be
trekkelijk jonge leeftijd, veer
tig a vijftig jaar, beginnen. Be
handeling daarvan in de be
ginperiode en aanpassing van
de levensgewoonten kan op la
tere leeftijd veel leed en kos
ten besparen.
Het IVVO is dit jaar ontstaan
door samenvoeging van de
drie TNO-instellingen op het
gebied van medisch onder
zoek: het Gaubius Instituut
voor hart- en vaatziekten, het
Instituut voor Experimentele
Gerontologie én de Medisch
Technologisché Dienst. Doel
van het nieuwe instituut is te
komen tot aanbevelingen die
zijn gericht op preventie en
bestrijding van ouderdoms
ziekten, het verminderen van
de ziektelasten bij ouderen en
op het bevorderen van de
doelmatigheid en kwaliteit
van de in de praktijk toegepas
te medische technologie.
Gezond
„Het medisch wetenschappe
lijk onderzoek, dat aanvanke
lijk vooral gericht was op het
voorkómen van vroegtijdige
sterfte, richt zich thans in toe
nemende mate op preventie
van ziekten op oudere leeftijd.
We streven ernaar dat de
mens zo gezond mogelijk oud
kan worden", aldus Knook.
Hij is ervan overtuigd dat de
kwaliteit van het leven van
ouderen verbeterd kan wor
den.
Hoog op de lijst van veroude-
ringsziekten waar het instituut
de komende jaren aandacht
aan schenkt, staan aandoenin
gen van vier integrerende sy
stemen van het organisme: de
mentie (aantasting van het
centraal zenuwstelsel), hart-
Mensen worden tegenwoordig steeds ouder, maar dat betekent niet dat ze ook langer gezond
blijven. Het nieuwe instituut IVVO in Leiden gaat haar onderzoek richten op de voorkoming van
typische ouderdomsziekten: mensen moeten ook gezond oud kunnen worden.
FOTO- SP
en vaatziekten (storing in de
bloedcirculatie), diabetes (ont
regeling van de stofwisseling)
en aandoening van het bewe
gingsapparaat betreffende bot
ten en gewrichten (osteoporose
ofwel ontkalking, reuma en
artrose).
Door de samenvoeging van de
drie instituten neemt TNO
thans een leidingevende posi
tie in op het gebied van het
biomedisch gerontologisch on
derzoek. Ongeveer veertig
procent van dit type onder
zoek wordt op het IVVO ver
richt. Ook in Europa neemt
het nieuwe instituut een cen
trale positie in. De instelling
fungeert namelijk als Euro
pees coördinatiecentrum van
een drietal acties van de Euro-
Cese Gemeenschap op het ge-
ied van veroudering en de
daarmee samenhangende ziek
ten.
Op het instituut werkt een
aantal artsen, maar het meren
deel van de onderzoekers
heeft een opleiding in vakken
als fysica, (bio-) chemie, (mole
culaire) biologie, celfysiologie
en farmacologie. IVVO telt
129 medewerkers in vast
dienstverband, van wie 48 met
een academische opleiding.
Voorts zijn 66
universiteiten en andere
onderzoekinstellingen bij TNO
gedetacheerd. Ruim veertig as-
sisten-in-opleiding en promo
vendi bereiden bij het IVVO
hun proefschrift voor.
onaftas ,i
De vi
anki
kunn
bben
zich d
;chijnl
ander
limburgers gaan
f] ïven hoogste
ippen bedwingen
i de
ilj LIMMEN De Limburgse
Tgsportvereniging „Valleke-
;rgse Alpe Vrung" (VAV)
uurt volgend jaar 40 leden in
irschillende expedities op
de hoogste bergtoppen
zeven continenten te
:dwingen. De vereniging
iert daarmee het 25-jarig be-
De 'On top all over the
'orld expedition 1992' staat
nder auspiciën van de Ko-
inklijke Nederlandse Alpen
ereniging. Het eerste team
ertrekt 16 december naar Ar-
entinië om de beklimming
an de 6959 meter hoge Acon-
agua, in het Andesgebergte,
te bereiden. De andere te
lemen toppen zijn die van de
lount Vinson (5139), Car-
Pyramide (4884), Kili-
ïanjaro (5895), Elbrus (5633),
lount McKinley (6194) en
werelds hoogste, de Mount
verest (8848). Alle bergen
jn eerder door Nederlanders
enomen, alleen de gekozen
Dutes zijn deels nieuw.
Theehuis
volledig
vlammen
opgegaan. Kort
voor twaalf uur 's
middags
ontstond de
brand en amper
een kwartier later
stonden van het
complex, geheel
voorzien van een
rieten dak, nog
slechts
zwartgeblakerde
muren overeind.
Het vermoeden
bestaat dat de
brand is
veroorzaakt door
werkzaamheden
van een
verwarmings
monteur. De
schade wordt op
een miljoen
gulden geschat.
FOTO: PERS
UNIE
SCHIPHOL Verschillende groepen Japanners nei
gen naar zowel erkenning van de schuld aan de Twee
de Wereldoorlog als naar uitbetaling van schadever
goeding aan oorlogsslachtoffers.
i de rede die koningin Beatrix
an het staatsbanket in Tokyo.
Dat is de stellige indruk van de voorzitter van de Stichting Ja
panse Ereschulden, S. Lapré, die gisteren terugkeerde van een
bezoek van een week aan Japan. Lapré zei tijdens zijn tweede
bezoek aan Japan verrast te zijn door de gegroeide belangstel
ling voor zijn streven. Lapré en zijn juridisch adviseur R. Hunt
ley spraken in Japan met parlementariërs van oppositiepartijen
en non-gouvermentele organisaties. De stichting bekijkt nu hoe
ze van de gegroeide belangstelling-in Japan gebruik kan maken.
Kamer tegen
snipperdagen
scholieren
DEN HAAG De Tweede
Kamer heeft zich vandaag in
een door bijna alle partijen on
dertekende motie gekeerd te
gen een experiment van
•staatssecretaris Wallage om
scholieren snipperdagen te ge
ven. In de motie wordt Walla
ge gevraagd af te zien van het
experiment, vanwege de peda
gogische, didactische en onder
wijskundige bezwaren die er
aan kleven. De onderteke
naars van de motie, ingediend
door het PvdA-kamerlid Nete
lenbos, menen dat het lesge
ven wordt bemoeilijkt als leer
lingen vrij kunnen nemen
wanneer het hen goeddunkt.
De motie is niet ondertekend
door de fractie van Groen
Links. Volgens deze partij
staan de negatieve effecten
voor het onderwijs allerminst
vast. Het experiment zou juist
duidelijkheid moeten geven,
aldus Groen Links.
Uitstel van
verscherping
kwijtschelding
belastingen
DEN HAAG De aan
scherping van het kwijt-
scheldingsbeleid voor lo
kale belastingen en hef
fingen wordf per 1 januari
opgeschort.
Staatssecretaris Van Amels-
voort van financën heeft dit in
een brief aan de Tweede Ka
mer toegezegd op voorwaarde
dat er uiterlijk in de tweede
helft van januari een monde
ling overleg met de kamer
commissie plaatsvindt over de
kwijtschelding. Als officiële
reden voor het uitstel voert de
staatssecretaris aan dat de ge-
meejiten en de waterschappen
de verscherping van de kwijt
scheldingsnormen niet per 1
januari kunnen invoeren. Het
gaat vooral om mensen met
een hoge huur en een zeer
laag inkomen die niet langer
voor kwijtschelding in aan
merking zouden komen.
Dijkhuizei J- M.
)EN HAAG Achthon-
erd ouderen hebben gis-
eren op een manifestatie
Den Haag een fel pro
est laten horen tegen on-
ler meer de slechte inko
menspositie van bejaar-
'en, de lange wachtlijsten
de tehuizen en het
luurdere openbaar ver-
georgam-
'e manifestatie
door de ouderenbonden
J, ANBO, Unie KBO,
■SPO en OVGO. Tijdens een
orumdiscussie met politici
[regen vooral de vertegen-
e 'oordigers van de regerings
partijen, Brinkman (CDA) en
Wöltgens (PvdA), het zwaar te
verduren. De discussie onder
leiding, van prof. dr. W. Albe-
da begon rustig met het be
spreken van enkele stellingen,
maar na drie "kwartier had de
zaal met ouderen er genoeg
van en namen sprekers uit de
zaal onder luid applaus de po
litici onder vuur.
„In het mooie nieuwe gebouw
van de Tweede Kamer kun
nen de politici straks hun fau
teuil individueel verwarmen,
terwijl veel bejaarden niet
eens de centen hebben om de
kachel fatsoenlijk te stoken",
zo sprak een kleine oude
Een andere bejaarde gooide
het politieke forum voor de
voeten dat de ouderen moeten
.opdraaien voor fouten die de
bestuurders van het land de
afgelopen jaren hebben ge
maakt. Hij noemde de groot
schalige belastingontduiking,
de paspoort-affaire, het RSV-
schandaal en de miljarden kos
tende operaties om de "schade
aan het milieu te herstellen.
Twee oude heren bleven hard
nekkig met het spandoek
„Handen af van verworven
rechten en koppeling" pal ach
ter het forum staan. Zelfs een
nadrukkelijk verzoek van de
voorzitter om weer te gaan zit
ten werd genegeerd. Uiteinde
lijk werd het tweetal overge
haald om weer in de zaal
plaats te nemen.
Hoongelach
Hoongelach en boe-geroep viel
met name Brinkman ten deel,
maar de opmerking van Wölt
gens dat de PvdA de uitvinder
is van de wao en de koppeling
leverde ook hem allesbehalve
applaus op.
Tweede-Kamerlid P. Lank-
horst van Groen Links kreeg
als enige politicus de zaal vol
ledig achter zich. Hij was de
enige voorstander van een on
voorwaardelijke handhaving
van de koppeling tussen lonen
en uitkeringen. Ook zijn voor
stel om een of twee miljard te
korten op de hypotheekaftrek
van ruim zeven miljard elk
jaar, viel bij de ouderen in
goede aarde.
De voorzitters van de oude
renbonden wezen onder meer
op de slechte positie van grote
groepen ouderen op de wo
ningmarkt, de dramatisch
slechte inkomenspositie van
veel alleenstaande oudere
vrouwen en de forse bezuini
ging van bijna 1,5 miljard, of
wel 25 procent, op de subsidie
van de ouderenbonden. FNV-
voorzitter Johan Stekelenburg
hield een pleidooi voor meer
samenwerking tussen de vak
beweging en de ouderenbon
den omdat beide vaak ijveren
voor hetzelfde doel.
asper en hobbes
DOOR BILL WATERSON
KONINKLIJK HUIS
11 december
Prins Bernhard onthult aan
boord van de hr. ms. Karei
Doorman in Den Helder een
plaquette ter nagedachtenis
aan de naamgever van de oor
logsbodem: schout bij nacht
Karei Doorman. Deze was tij
dens de slag in de Javazee op
28 februari 1942 bevelhebber
van de geallieerde vloot.
Prinses Margriet verricht te
Hilversum de officiële opening
van het Ziekenhuis Hilversum.
Dit ziekenhuis is ontstaan uit
een fusie van drie in Hilversum
gevestigde ziekenhuizen.
DEN HAAG Staatsse
cretaris Simons moet een
aantal door hem zelf ge
formuleerde kwaliteitsei
sen voor de hulpverlening
in de gezondheidszorg na
drukkelijk vastleggen in
een wetsvoorstel, dat hij
volgend jaar wil indienen.
Zo kan worden vermeden
dat er bij betrokkenen on
zekerheid ontstaat, nu Si
mons de rijksoverheid een
stap terug wil laten doen
bij het toezicht op de zor
ginstellingen.
PvdA en CDA dienden hier
over gisteren in de Tweede
Kamer een motie in tijdens
overleg met Simons over diens
nota „Kwaliteit van zorg".
Deze dient als basis voor een
wet die volgend jaar van
kracht moet worden. Simons
noemt in zijn nota als globale
uitgangspunten dat de zorg af
gestemd moet zijn op de reële
behoefte van de patiënt en dat
de zorg van een goed niveau
en doelmatig is. De Kamer
vindt dat- in ieder geval deze
randvoorwaarden in uitge
werkte vorm in de wetstekst
moeten worden opgenomen.
Diverse fracties reageerden
gisteren terughoudend op Si
mons' voornemen het toezicht
op de kwaliteit in de gezond
heidszorg meer in handen te
geven van de betrokken orga
nisaties, provincies en de vier
grote steden. De PvdA'er Van
Otterloo: „De overheid moet
er zich voor hoeden te veel af
stand te nemen. Voor velen
die gebruik maken van de ge
zondheidszorg sluit het begrip
zelfregulering aan bij het
beeld dat de ene hand de an-
Simons meent dat decentrali
satie de doelmatigheid in de
gezondheidszorg juist ten goe
de komt. Het huidige stelsel
heeft een aantal schrijnende
gevallen, zoals in de zwakzin
nigenzorg, niet kunnen ver
hinderen, aldus de staatssecre-
dat organisaties van
patiënten in
opzet een gelijk
waardige rol kunnen spelen
naast de zorginstellingen en de
verzekeraars. Aan de provin
cies is de rol toebedacht de pa
tiënten- en consumentenorga
nisaties te ondersteunen. De
provincies krijgen ook de be
voegdheid slecht functioneren
de instellingen een „aanwij
zing" te geven. Het CDA is te
gen deze bevoegdhejd.
DEN HAAG De Twee-
de-Kamerfractiè van de
PvdA vindt dat land
bouwminister Bukman
meer geld moet uittrek
ken voor de biologische
landbouw. Dat heeft
PvdA-woordvoerder S.
Huys gisteren gezegd tij
dens een debat met Buk
man over landbouwkun
dig onderzoek.
Volgens Huys staat de steun
die de biologische landbouw
ontvangt in geen verhouding
tot de steun die vopr de gang
bare landbouw wordt uitge
trokken. In 1988 werd in to
taal 670 miljoen gulden uitge
trokken voor het landbouw
kundig onderzoek. Daarvan
ging 60 miljoen naar de ont
wikkeling van duurzame land
bouwmethoden en slechts 0,8
miljoen naar de biologische
landbouw, aldus Huys.
De PvdA'er vindt dat het ge
brek aan steun voor de biolo
gische landbouw zich niet laat
rijmen met het streven van de
overheid om de landbouw mi
lieuvriendelijker te maken.
Landbouwminister Bukman
zegde toe een plan van aanpak
op te stellen om de biologische
landbouw te stimuleren. Dat
zal echter niet alleen over de
biologische landbouw gaan,
maar ook over andere milieu
vriendelijke landbouwmetho
den, aldus de minister. „Het
gaat om de duurzaamheid van
de landbouw, niet om de me
thode die gebruikt wordt om
de duurzaamheid te realise-
