„Kerk moet ergens over gaan"
ISi
n
Ontslag van Berlijnse rector toont
benardheid Oostduitse professoren
a
COMMENTAAR
£eidóc. Gomant
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
WOENSDAG 4 DECEMBER 1991
iCcic
Zwitsers hadden 'open' gesprek met paus
VATICAANSTAD Drie Zwitserse bisschoppen hebben giste
ren een „zeer goed en open" gesprek met paus Johannes Paulus
II gehad. Daarbij kwamen „alle thema's aan de orde die ons in
de Zwitserse kerk aan het hart gaan," zo zei hulpbisschop Jo
seph Candolfi, die eind dit jaar aftreedt als voorzitter van de bis
schoppenconferentie De paus had vorige week telefonisch laten
weten ten allen tijde bereid te zijn met de Zwitserse bisschop
penconferentie te overleggen over de situatie die is ontstaan
door de benoeming van mgr. Wolfgang Haas tot bisschop van
Chur. Daarop werden de drie Zwitserse deelnmemers aan de
Eurosynode, kardinaal Heinrich Schwery, bisschop van Sion,
bisschop Pierre Mamie van Genève en Fribourg, de nieuwe
voorzitter van de bisschoppenconferentie, en mgr. Candolfi,
aangewezen voor een audiëntie bij de paus. De Zwitserse bis
schoppen reageerden vorige week teleurgesteld op brieven uit
het Vaticaan dat zich vierkant achter bisschop Haas en diens
veelbesproken maatregelen inzake de priesteropleiding opstelde.
Vooral de „uitnodiging" solidair met mgr. Haas te zijn en hem
bij de uitoefening van zijn taak te helpen, zette kwaad bloed.
Vaticaan kent Latijns woord voor minirok
Ervaring is niet ivat
een mens overkomt.
Het is wat een mens
doet met wat hem
overkomt.
VATICAANSTAD Wie
wil weten wat minirok,
covergirl of jogging in het
Latijn is, kan in het Vati
caan terecht. De Vaticaan
se stichting Latinitas heeft
zo juist het eerste deel van
het woordenboek voor
modern Latijn (Lexicon
recentis Latinitatis) uitge
geven. Deel twee (L tot Z)
verschijnt komend voor
jaar.
De zeventien redacteuren, die
elf jaar aan het projekt hebben
gewerkt, moesten 13.500 nieu
we woorden in het Latijn be
denken. Kort kan het niet in
het Latijn. Een minirok heet
'curta tunicilla usque ad media
femora deminuta' of kortweg
'mulieri alticincta', een cover
girl 'exterioris paginae puella'
en jet 'areonavis celerrima'.
Jeep wordt vertaald met 'auto-
cinetum locis iniquis aptum'
en jogging heet 'curus pedes-
ter'. Enige jaren geleden bleek
dat met modern Latijn ook
nog goed geld te verdienen
valt. Een uitgave van Asterix
en Obelix in het Latijn vloog
de winkels uit.
Pater Caruana erkent dat bij
synodes de bisschoppen steeds
vaker de koptelefoon neerleg
gen als er Latijn wordt gespro
ken. Dat wil volgens hem nog
niet zeggen dat zij geen Latijn
meer beheersen, maar dat zij
de nuances beter in hun eigen
taal kunnen volgen.
De stichting Latinitas organi
seert ook vakantiereizen waar
uitsluitend Latijn wordt ge
sproken: naar Canada, Latijns-
Amerika en Duitsland.
Een
curiositeit vormt een Finse ra
diozender die een nieuwsbul
letin in het Latijn heeft. Het
woordenboek, uitgegeven door
Libreria e Editrice Vaticane in
Vaticaanstad, kost tussen de
130 en 160 gulden.
]EG ri
LEIDSE SOCIOLOOG VERDIEPT ZICH IN AANTREKKINGSKRACHT KERKGANG
LEIDEN Nederlandse
katholieken gaan niet al
leen naar de kerk omdat
ze (nog) diep geloven in
traditionele zin, van be
lang voor hun kerkgang is
evenzeer wat voor kijk ze
hebben op hun plaatselij
ke kerk en de parochie
waartoe ze behoren.
Kerkgangers moeten de
Ter Schure
hoopvol over
jongeren
li..», Ul0. w. —.1 Otter kandidaat te
Ridderkerk; te Waddlnxveen H. Har-
kema te Onstwedde; te Bruinisse E.
Bouman te Scheveningen;
te Kollum L. A Nell te Hlllegersberg.
Aangenomen naar Dordrecht J. C. de
Groot te '-Grevelduln-Capelle, die be
dankte voor Randwijk.
kerk vooral kunnen erva
ren als een plek van heil,
een instelling die ,,het
heil helpt te bemiddelen".
Dit betoogt de Leidse socioloog
M. van Hemert OFM in een
studie waarop hij gisteren aan
de Nijmeegse katholieke uni
versiteit is gepromoveerd. Van
Hemert zegt dat een kerk zijn
gelovigen daarom iets te bie
den moet hebben. Ze moet in
staat zijn een beetje orde te
brengen in de chaos van het
bestaan en mensen houvast
Van Hemert, werkzaam bij het
KASKI in Den Haag, baseerde
zijn studie Achtergronden van
kerkelijk gedrag. Een onder
zoek in zeven rooms-katholie-
ke parochies op een onderzoek
onder 852 katholieken die af
komstig waren uit de zeven
Nederlandse bisdommen,
meent dat de aandacht var
derzoekers te veel uitgaat naar
de enorme achteruitgang van
het kerkbezoek. Van Hemert
is het in zijn onderzoek om be-
Hij
gonnen er achter te komen
wat de blijvers in de kerk be
weegt. Daarbij verstaat hij on
der kerkelijk gedrag niet al
leen de kerkgang, maar ook
het leveren van een financiële
bijdrage van de kerk, het le
zen van het parochieblad en
niet te vergeten het vrijwilli
gerswerk.
Van Hemert wijst er er nog
eens op dat de godsdienst nau
welijks meer ondersteund door
maatschappelijke instellingen
of structuren. Kerkelijk ge
drag kan dus niet langer wor-
VATICAANSTAD Vele
jongeren in Oost- en
West-Europa leven in een
geestelijke en morele
leegte, maar er zijn ook
velen die de kerk hoop
geven, zo stelde bisschop
J. ter Schure van Den
Bosch gisteren in zijn bij
drage op de bisschoppen
synode over Europa.
In Oost-Europa hebben vele
jongeren zich verzet tegen het
goddeloze communisme, in
West-Euröpa hebben vele jon
geren „de diepte en schoon
heid" van het christelijk leven
herontdekt. Zij zijn te vinden
in nieuwe religieuze groepen,
zoals de charismatische bewe
ging
Bisschop J.G ter Schure die
Italiaans sprak, vindt dat de
kerk de jongeren persoonlijk
moet benaderen. Vooral de
jongere priesters moeten con
tact met de jongeren zoeken
en hen opvangen in gebeds
groepen, studiegroepen en
groepen die zich op pastorale
activiteiten richten.
Een ander element van pasto
rale zorg betreft de jonge ge
zinnen. Jongeren moeten beter
op het huwelijk en de verant
woordelijkheden van het ou
derschap worden voorbereid.
Ter Schure wees in dit ver
band op het internationale in
stituut voor huwelijk en gezin
(MEDO), dat vorig jaar door
bisschop Gijsen van Roermond
in Kerkrade werd geopend.
Hulpbisschop Norbert Werbs
van Schwerin in de vroegere
DDR pleiite tijdens de Bis
schoppensynode over Europa
voor opheffing van het verbod
van kunstmatige voorbehoeds
middelen. Werbs herinnerde
er aan dat het Tweede Vati
caans Concilie ouders het mo
reel recht heeft toegekend het
aantal kinderen zelf te bepa
len. Vereist het Evangelie dat
de kerk onderscheid maakt
tussen natuurlijke voorbe
hoedsmiddelen, die de kerk
wel goedkeurt en kunstmatige
voorbehoedsmiddelen die de
kerk in 1968 in de Encycliek
Humanae Vitae verbood,
vroeg Werbs zich af. Ophef
fing van het verbod zou naar
zijn mening het standpunt van
de kerk tegenover abortus ge
loofwaardiger maken.
Her-evangelisering, zoals de
kerk wil, houdt ook in dat de
kerk kritisch naar zichzelf
kijkt, zei Werbs. Worden de
gelovigen geen verplichtingen
opgelegd die het zicht op de
blijde boodschap verduisteren
en die Christus zelf niet zal
opleggen?
Werbs erkende dat de kerk
principieel ondemocratisch is.
Maar dat betekent niet dat zij
er op geen enkele manier re
kening mee hoeft te houden
dat de volkeren van Europa in
toenemende mate democra
tisch denken. De kerk moet
zich afvragen hoe alle gelovi
gen medezeggenschap en een
medebeslissingsrecht kan wor
den toegekend.
BEROEPINGEN
den afgedwongen. Wil de kerk
alsnog aanslaan, dan moet zij
hebben van de manier waarop
zij gelovigen weet te inspire
ren. Belangrijk voor de kerk
gang is niet de buurt waarin
meen woont of de mate waar
in de kerk gedemocratiseerd
is: progressieve gelovigen blij
ven zondag echt niet thuis als
die wens naar democratisering
niet wordt ingewilligd. Zeker
de oudere gelovigen blijken in
hoge mate verdraagdzaam te
zijn op zo'n punt. Voor jongere
kerkgangers geldt dit duidelijk
minder. Zij verlangen van de
De Amsterdamse
rabbijn I. Vorst
bediende zich van een
hoogwerker om een
"kaars" aan te steken
op een zes meter
hoge Menora die in
het weekeinde werd
geïnstalleerd op het
Amsterdamse
Gelderlandplein. Dit
gebeurde in verband
met de viering van
Chanoeka, het joodse
inwijdingsfeest. De
menora wordt deze
week elke avond
aangestoken. Ook
elders in de wereld
hebben joodse
organisaties
dergelijke menora's
opgericht. In
Amsterdam gebeurde
het voor de derde
achtereenvolgende
maal.
FOTO: ANF
IN ANGLICAANSE KERK
Leken mogen wel, priesters niet homoseksueel
LONDENDe bisschop- len die in oprechte liefde en schop John Baker van Salisbu- en lesbische
non wan Ho Analioaanco trouw leven. ry, die het rapport presenteer- spandoeken d
leven
LONDEN De bisschop
pen van de Anglicaanse
Kerk in Engeland veroor
delen een homoseksuele
levenswijze van priesters
maar tolereren die van le
ken. Dit blijkt uit het lang
verwachte rapport dat gis
teren in Londen is gepre
senteerd.
De bisschoppen verwerpen de
opvatting dat een homoseksue
le relatie gelijkwaardig is aan
een heteroseksuele. „Wij gelo
ven niet dat een homoseksuele
relatie in overeenstemming is
met Gods bedoeling inzake de
seksualiteit." Terzelfdertijd er
kennen de bisschoppen de in
tegriteit van die homoseksue
len die in oprechte liefde
trouw leven.
In het hoofdstuk over priesters
die een homofiele relatie heb
ben, zeggen de bisschoppen dat
in tegenstelling tot leken som
mige relatievormen voor
priesters niet zijn toegestaan.
Van priesters wordt niet al
leen verwacht dat zij het evan
gelie prediken maar dat ze dat
ook voorleven. Een priester
die met een man samenwoont,
maakt het voor veel mensen
moeilijk vertrouwen in hem
als ambtsdrager te hebben, al
dus de bisschoppen.
„Priesters hebben daarom niet
de vrijheid een homoseksuele
relatie aan te gaan." Maar de
bisschoppen zijn niet van plan
een heksenjacht op homosek
suele priesters te openen. Bis
schop John Baker van Salisbu
ry, die het rapport presenteer
de, wilde geen direct antwoord
geven op vragen op welke wij
ze de bisschoppen dat vraag
stuk priesters willen aanpak
ken.
Aanvankelijk hield hij een be
toog over de pastorale en per
soonlijke verhouding tussen
een bisschop en zijn priesters
die geen algemeen antwoord
toeliet. Tenslotte gaf hij toe dat
er situaties zijn waarbij ie
mand die tegen de regels van
de kerk ingaat, uit het ambt
kan worden gezet. Voor een
priester kan dit inhouden dat
hij uiteindelijk zijn baan en
zijn inkomen verliest.
De persconferentie werd on
derbroken door leden van een
actiegroep van homoseksuele
lesbische personen die
spandoeken droegen met tek
sten als: Stop de kruisiging
van homo's en God heeft ons
als homo's geschapen.
De meer geamtigde beweging
van lesbische en homoseksuele
christenen wees in een reactie
enerzijds op de positieve kan
ten van het rapport, waarin
elke vorm van homohaat
wordt veroordeeld, maar keur
den anderzijds de negatieve
aspecten af. Het rapport biedt
een dubbele standaard wat be
treft homoseksuele priesters.
Volgens prof. Tony Coxon van
de universiteit van Essex, die
op de persconferentie van de
christen-homo's sprak, is onge
veer een derde van alle geeste
lijken in West-Europa actief of
passief homoseksueel.
kerk juist dat ze bij d etijd is,
modern, democratisch en
meerdere opvattingen goed
keurt.
Waar het bij de kerk, aldus
Van Hemert, uiteindelijk om
gaat is de vraag of de kerk er
in slaagt het geloof als zinge
ving voor het leven over te
dragen.
Als men dat niet in de
kerk vindt, heeft men er niets
te zoeken, zo gelooft Van He
mert. Hij concludeert: de kerk
moet „ergens over gaan, het
moet een plek van heil zijn".
Hoofd Russische kerk
heeft hartklachten
MOSKOU Het hoofd van
de Russische orthodoxe kerk,
patriarch Alexei II, is in een
ziekenhuis bij Moskou opgeno
men met „ernstige" hartklach
ten, zo hebben Russische me
dia gemeld. De patriarch
meldde zich maandag bij de
privekliniek, nadat hem bij
een medische controle tijdens
een recente rondreis door de
VS te verstaan was gegeven
dat hij het rustiger aan moest
doen en zijn gezondheid in de
gaten moest houden.
Eppelmann wil
Stasi-trauma
bespreken
BONN CDILpoliticus domi
nee Rainer Eppelmann heeft
voor een ronde tafel-gesprek
gepleit om de geschiedenis van
de DDR te verwerken. Daar
aan zouden zowel Stasi-mede
werkers als slachtoffers van de
vroegere staatsveiligheids
dienst moeten meedoen, aldus
de vroegere jeugdpredikant in
een gesprek met het Duitse
persbureau EPD.
Voorwaarde voor het gesprek
is de bereidheid schuld te be
lijden. Eppelmann, in de oude
DDR een horzel in de pels van
de communistische machtheb
bers, is tegen een tribunaal,
waarvoor zijn collega ds. Frie-
drich Schorlemmer uit Wit
tenberg pleit. „Dat woord is
belast. Daar oordeelt de een
over de ander." Volgens Ep
pelmann is dat geen goede me
thode om de problemen van 40
jaar DDR op te lossen.
Naar zijn mening is de kerk
niet de aangewezen instantie
om zo'n ronde tafel-gesprek
bijeen te roepen. „Ook de kerk
is niet brandschoon." Het is
bovendien voor de kerk niet
goed dat zij een aura van hei
ligheid om zich heen krijgt.
Het image van de Evangeli
sche Kerken in de DDR is be
ter dan haar feitelijke optre
den tussen 1945 en 1989, aldus
Eppelmann.
BERLIJN Het ontslag
op staande voet van de
rector van de (Oost)-Ber-
lijnse Humboldt-Universi-
teit, de theoloog Heinrich
Fink, krijgt nu ook een ju
ridisch vervolg. De ontsla
gen rector - beschuldigd
van jarenlange activiteiten
voor de toenmalige Stasi -
heeft de Berlijnse senator
voor wetenschappen aan
geklaagd. Hij vindt de zo
genaamde bewijzen voor
zijn Stasi-verleden ontoe
reikend en dus ook zijn
onmiddellijke ontslag on
gegrond. De zaak rond de
theoloog Fink heeft een
principieel karakter. Vele
voormalige Oostduitse
professoren voelen zich
onheus behandeld door
Westduitse regelgeving.
Professor Fink ontkent niet
contacten met de Stasi te heb
ben gehad; daar was volgens
hem in zijn hoogleraarsfunctie
ook niet aan te ontkomen.
Maar van een actieve rol voor
de staatsveiligheidsdienst van
de DDR wil Fink niet horen.
Fink, die vorig jaar als eerste
vrij gekozen rector aantrad,
voelt zich het slachtoffer van
een „politieke manipulatie",
die erop gericht is hem aan de
kant te schuiven.
Op 11 en 12 december aan
staande moeten aan de Hum-
boldt-Universiteit nieuwe ver
kiezingen worden gehouden.
Volgens Fink wil „de politiek"
verhinderen dat hij herkozen
wordt. De kans is groot dat de
verkiezingen worden uitge
steld, want de universiteitge
meenschap wil eerst ophelde
ring over de rol van hun rec
tor en over de rechtsgeldig
heid van zijn ontslag.
Halverwege dit jaar al werden
in open brieven klachten te
gen de Berlijnse theoloog Fink
geuit. Hij zou - veel meer dan
strikt nodig zou zijn geweest -
de politiek van de DDR in
binnen- en buitenland enthou
siast verdedigd hebben.
Joachim Gauck - die namens
de bondsregering belast is met
het napluizen en ordenen van
hoeveelheid Stasi
akten - heeft professor Fink in
oktober jongstleden al geïnfor
meerd over het belastende ma
teriaal dat over hem voorhan
den was. Een dezer dagen
heeft Gauck tijdens een ple
naire vergadering aan de
Humboldt-Universiteit ope
ning van zaken gegeven, maar
juist op die bijeenkomst werd
pas goed duidelijk hoe gespan
nen de situatie aan de Berlijn
se universiteit is.
Rector Fink wordt op handen
gedragen door het merendeel
van zijn staf, zijn collega's en
vooral de studenten. Zij allen
beschouwen de acties tegen
hun rector als een aanval op
de integriteit van de universi
teit en de vrijheid van weten
schap.
De voormalige Oostberlijnse
universiteit, een voortzetting
van de eertijds befaamde Uni-
versitót Unter den Linden, is
de afgelopen veertig jaar het
paradepaardje van de DDR-re-
gering geweest. Na de hereni
ging werd besloten de Hum
boldt-Universiteit weliswaar
te handhaven, maar te zuive
ren. Dat proces werd voor een
deel ook aan de zittende staf
overgelaten.
Omdat het veranderingsproces
binnen de universiteit zeer
traag verloopt, proberen de
critici van het eerste uur als
nog hun gelijk te halen. Zij
stonden bij de hereniging op
het standpunt dat de universi
teit onmiddellijk gesloten
moest worden en vervolgens
met een nieuwe structuur én
een nieuwe personeelsbezet
ting heropend had moeten
worden. Dat is niet gebeurd.
Weliswaar is een aantal pro
fessoren en wetenschappelijk
medewerkers vrijwillig of ge
dwongen vertrokken, maar
het grootste deel van de oude
staf is nog steeds actief.
Wie in het herenigde Duits
land voor een overheidsfunc
tie in aanmerking wil komen
moet evenwel een onbelast
DDR-verleden hebben; een
twintigjarige secretaresse net
zo goed als de rector van de
universiteit, zo is de redene
ring in Berlijn. Binnen de
Humboldt-Universiteit wordt
dat als een voorbeeld van
„westerse arrogantie" gezien.
„Alleen degenen die binnen
het DDR-systeem geleefd en
gewerkt hebben, kunnen met
dat verleden afrekenen", valt
binnen de universiteit her
haaldelijk te horen.
Euro-scepsis
_;DEN Ufi
last met
in Den 1
[ting van
Hirsch I
NAARMATE de Europese Top van Maastricht (volgendeen
week maandag en dinsdag) dichterbij komt, wordt het steejj^ jnfc
duidelijker dat er een compleet wonder aan te pas moet k|op Euro
men om deze meeting nog te kunnen redden. Premier Lujen coört
bers heeft via zijn rondreis langs de Europese hoofdsted» vens tus<
nog een ultieme poging gedaan om de onderhandeling^ lijken. A
over een Europese Politieke Unie weer enig perspectief i tin§ ^an
bieden, maar het ziet er naar uit dat zijn missie maar
zeer beperkt resultaat gaat opleveren. Ook de bijeenkom besiuit 0
van de ministers van buitenlandse zaken, gisteren en eergij Europol
teren in Brussel, heeft de EPU geen stap dichterbij gebrach staat ecl
derland
Nu wreekt zich meer dan ooit het feit dat de twaalf LHct,
ten het unaniem eens moeten zijn. Dat betekent dat elk laij -m
over een vetorecht beschikt. Het lijdt geen twijfel dat voon 1VJLU
Groot-Brittannië daar volgende week in Maastricht uitg
breid gebruik van gaat maken. Minister Hurd liet zijn coll
ga's in Brussel weten dat het Verenigd Koninkrijk niej
voelt voor een, gemeenschappelijk buitenlands-
heidsbeleid.
Hoe belangrijk dit terrein is illustreert een simpele blik cj
het recente verleden. In de Golfoorlog gingen de partner <j00r
elk hun eigen weg. Dat was geen verheffend schouwspel I HILDEI
maar ook zonder de unanieme deelname van de EG-landei
boekten de geallieerden een snelle overwinning. Het gebrej
aan eensgezindheid had wel kwalijke gevolgen in de kwestj genzin
Joegoslavië. De pogingen van minister Van den Broek om d g-r
EG als bemiddelende partij te laten optreden, waren wel gr zoncjh€
doemd te mislukken omdat de partners het onderling nit voorst€
eens waren. Wanneer al in een vroeg stadium het Duits j£amer
standpunt was gevolgd een snelle erkenning van Kro, waarjn
tië had de burgeroorlog die een groot deel van Joegosk
vië in rouw heeft gedompeld, wellicht kunnen worden vooi
komen.
Het simpele feit dat Groot-Brittannië zich via een beroej
op zogenaamde vitale belangen het recht wenst voor te be
houden een eigen koers te varen, staat haaks op de filosofij
achter de EPÜ. Het komt erop neer dat het Verenigd Ko
ninkrijk voor zichzelf een verkapt vetorecht claimt. We
nen Lubbers als een buitengewoon creatieve voorzitter,
het is hoogst onwaarschijnnlijk dat hij de lidstaten op
punt nog op één lijn zal weten te brengen.
Toch is het niet allemaal kommer en kwel: de ministen
van justitie zijn het gisteren eens geworden over een ge m d0Qr
meenschappelijk immigratie- en asielbeleid. Daarmee heel I «QOS
een meerderheid van de Tweede Kamer alsnog haar zin ge
kregen. Tijdens de behandeling van de begroting van justiti
liet minister Hirsch Ballin weten dat het immigratie- ei DEN
asielbeleid zonder bemoeienis van Brussel vorm diende ti Cretan
krijgen. Hij kreeg toen te horen dat een ongecontroleerd!
toevloed van migranten het gevaar van een vijandige stem gescbr
ming tegenover buitenlanders oproept. Het stemt tot tevre tenare
denheid dat de EG-ministers bijtijds tot de conclusie zijn ge excuse
komen dat een krachtige, gezamenlijke aanpak kan voorko j
men dat echte vluchtelingen en immigranten de dupe woi
den.
NRC-1
A.L eerder was gebleken dat een zeer belangrijk onderdei
van de EPU, de versterking van het Europese parlement, h<
zonder Europees draagvlak moet stellen. Het voorstel waar;
mee Lubbers de afgelopen dagen op pad is geweest, geeft he
parlement in Straatsburg geen nieuwe bevoegdheden. D
Italianen en Belgen hebben daar geen goed woord voor en di
Duitsers hebben al gedreigd dat zij geen handtekening onde:
het Unieverdrag zullen zetten wanneer de positie van he
Europees Parlement niet wordt versterkt. De kans dat dl
Eurotop in Maastricht een succes wordt, is dus niet erg grooi
Sterker: er is alle reden voor Euro-scepsis en Euro-pessimis
Vlak voor de zomer van dit
jaar heeft de universiteit zich
tot het constitutionele hof in
Karlsruhe gewend, met het
verzoek de rechtspositie van
de hoogleraren te bepalen. Het
gros van de professoren voelt
zich monddood gemaakt door
het besluit van het Berlijnse
huis van afgevaardigden
waarin wordt bepaald dat al
leen hoogleraren die via West
duitse procedures benoemd
zijn, stemrecht hebben. De rest
van de hoogleraren, en dat is
de overgrote meerderheid aan
de Humboldt-Universiteit,
heeft geen zeggenschap meer
in onderwijs - en onderzoeks
programma's.
Omdat de universiteit in 1990
zonder gesloten te zijn ge
weest, onder Westberlijns be
stuur kwam, beroepen de
hoogleraren zich op de Duitse
grondwet waarin het in-
spraakrecht van hoogleraren
aan hun onderwijsinstellingen
is vastgelegd. In 1973 bepaalde
het constitutionele hof dat
eenmaal aangestelde hooglera
ren aan hun onderwijsinstel
lingen het laatste woord heb
ben inzake onderwijs en on
derzoek.
£cid6c(3ou4a/nt
Uitgave: Westerpers bv (maakt deel uit van Sijtl
Kantoor: Apothekersdijk 34. Leiden.
Telefoon: 071 -122 244.
Telefax: 071 -134 941
Postadres: Postbus 112300 AA Leiden
Hoofdkantoor Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
Telefoon: 070-3190 933.
Telefax: 070-3906 717
Postadres Postbus 9. 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur J. Timmers.
Chef-
n Zeijl.
:tie/hoofdredactie (tel 070 - 3190 808): L. van Koot.
iden (tel. 071 -144 046 of 071 -144 047): R. Kleijn (chef), M. Roso,
Omgeving Leiden (tel. 071 - 144 048): K van Herpen (chef). F Buurn
drs. R Koldenhof, M. Kroft. T. Pieters^
Sport Leiden e o (tel. 071 -144 049): K. van Kesteren
buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815):
K. Veraart.
Alleblas, D. Dijkhuiz
A. van Rijn (chef). W. Bunschoten,
E. Huisman, H. Jansen, drs. J. van Leeuwen - vooroij. h.
Sport algemeen (tel. 070 - 3190 826): F. Werkman (chef),
D. Kiers, R. Langeveld, drs. H.-F. Ruijl.
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator). B. J
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P van
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S. Evenhuis,
3190 831): Ch. Bels (chef), A. de Bruijn, V
Haersma Buma, A. van Holstein,
ia. H Piël
Ven en P. Vogels. De parlementaire
leveld, D. Hofland, P. Koopman, D.
het Algemeen Nederlands Persbureau
de volgende correspondenten In het buitenland S. Akkerman (Praag),
drs D J. van den Bergh (Peking), drs. H. Botje (Tunis). A Courant (Athene),
R. Hasselerharm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad), drs. A. Heenng (Rome),
B. van Huët (Parijs), M. de Koninck (Washington), H Kuitert (Nieuw Delhi).
F Lindenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs. R Vunderink (Moskou),
W. Werkman (Jeruzalem), E. Winkels (Barcelona),
F W.jnands (Bonn). J. Wijnen (Brussel)
In het
bor he
door z
pen sta
len af£
onderg
pikt. U
'Re
zin1
M<
on
BREI
huiszt
ten-L
de r<
gevor
voerii
Jongt
Voor
groent
Pierre
Telefoon: 071 - 313 677 o
Telefoon: 071 -122 248 op rr
15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclus
Bi) automatische betaling:
per maand
Bij betaling per acceptgiro
per kwartaal
per jaar
Het abonnementsgeld die
18.00 tot 19.00 u
e worden voldaan.
tel. 071 -122 244.
CAS
ir Rijswijk 070 - 3902 702
ABN/AMBO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
