lelgië verwacht
en forse winst
ultra-rechts
oor
Ook Europa verliezer in Kroatië
Droom van 'heilige oorlog' leeft
bij Palestijnse vluchtelingen
DE SCHAT VAN OPA LARSEN
idaeSotvumt
BUITENLAND
ZATERDAG 23 NOVEMBER 1991
lonesië belooft
lerzoek bloedbad
-ART A Indonesië heeft giste-
eloofd een grondig onderzoek in
llen naar het incident op 12 no-
er waarbij het Indonesische le-
et vuur opende op rouwenden
n begraafplaats in Dili in Oost-
r. De vertrekkende Nederlandse
ssadeur in Jakarta, Godert de
an Steenwijk, zei dat vice-presi-
Judharmono beloofde „dat hij er
onlijk op zou toezien dat het on-
ek grondig en objectief zal zijn",
ikarta zitten nog ongeveer 70
nten uit Oost-Timor in hechte-
e eerder deze week in de Indo-
:he hoofdstad hadden deelgeno-
aan protestdemonstraties tegen
loedbad in Dili.
Ashrawi en Husayni
niet vervolgd
JERUZALEM De Israëli-
sche procureur-generaal Yosef
Harish heeft besloten de Pale
stijnse leiders Hanan Ashraw:
en Faysal Husayni niet te ver
volgen in verband met de be
schuldiging dat zij functiona
rissen van de Palestijnse Be
vrijdingsorganisatie PLO zou
den hebben ontmoet.
Husayni en Ashrawi maakten
deel uit van de Palestijnse de
legatie bij de vredesconferen
tie over het Midden-Oosten
die eind oktober in Madrid ge
houden werd. Israël be
schouwt de PLO als een terro
ristische organisatie.
Saudi's kopen
geen F-15's
WASHINGTON
De Saudische ambas
sadeur in Washing
ton heeft laten weten
dat zijn land voorlo
pig afziet van plan
nen om 72 Ameri
kaanse F-15 ge
vechtsvliegtuigen te
kopen. Pentagon-
woordvoerder Pete
Williams zei onlangs
dat de Verenigde
Staten „in de komen
de paar maanden"
aan geen enkel land
in het Midden-Oos
ten F-15's zouden
verkopen.
EG-overleg Lubbers
en Major 'produktief'
LONDEN Premier Ruud Lubbers en de Britse pre
mier John Major hebben gisteren in Londen 4,5 uur lang
voorbereidende gesprekken gevoerd voor de op 9 en 10
december te houden EG-top in Maastricht. Lubbers, in
de rol van EG-voorzitter, weigerde mededelingen te
doen over de inhoud van het overleg met Major. Het
kantoor van Major gaf een verklaring uit waarin werd
gezegd dat het overleg „de moeite waard en produktief"
was geweest en „in een zeer vriendschappelijke en posi
tieve sfeer" was verlopen. Van alle EG-landen is Groot-
Brittannie het meest op zijn hoede voor grotere politieke
eenheid. Staatssecretaris Dankert van Europese zaken
vindt de discussie over de Europese Politieke Unie wei
nig veelbelovend op het punt van het gezamenlijke bui
tenlandse en veiligheidsbeleid. Hij zei dit vandaag in
Amsterdam tijdens een bijeenkomst van de Anne Vonde
lingstichting.
luk ge
;en ou
gewone
irger h<
med'|WERPEN 'Met het
'gord? ms B1°k waren ze er
ït kan iweest', staat in grote
len niers op de folders die
3rt dez< de aanhangers van
ationalistische Vlaam-
irtij onder belangstel
en wordt verspreid,
binnenluggestie is duidelijk,
operatijr officieel wil het
voorrai slechts 'de begeleide
i komt bkeer van de niet-Eu-
ok^meiPe vreemdelingen
roker hun landen van her-
longopist'.
loort te
gedacli zelfverdediging', voegen
ir wat (Fërote affiches met joe-
d met i van bokshandschoenen
nkind i aan toe- het ziet er
ireekt9uit dat de Partij daar
opa l?en ruim steun voor zal
if opa rjen Volgens opiniepeilin-
wantzo'n zes Procent van de
loeten j11136 stemmen,
gaan
n volk eerst' is de leuze
onder het Vlaams Blok al
campagne voert. Het
ïkt vooral de grote groep
lie het toch al moeilijk
Slecht betaalde arbei-
steuntrekkers, werklozen
en mensen die vrezen voor
hun baan; die wonen in ge
brekkige huizen en weinig il
lusies hebben over de toe
komst. Zij voelen zich machte
loos; zitten onderin de 'pikor
de' en hakken gretig los op het
onderdeel van de samenleving
dat nog minder wordt geres
pecteerd: de buitenlanders.
Tot 1983 was het Vlaams Blok
een marginaal partijtje dat uit
sluitend op het Vlaams-natio
nalistische aambeeld hamerde.
In 1983 haalde partijleider Ka-
rel Dillen het migrantenpro
bleem erbij en stelde de sim
pelste oplossing voor: remigra
tie. Bij de parlementsverkie
zingen van 1987 kreeg het
Blok daarmee drie procent
van de Vlaamse stemmen;
twee zetels. De uitslag van de
gemeenteraadsverkiezingen
van het volgende jaar kwam
dan ook als een schok: in Ant
werpen stemde 17,7 procent op
het Blok, dat er plotseling van
twee op tien zetels kwam.
Xenofobie
Sindsdien staat het openbare
leven in de Scheldestad in het
teken van de xenofobie. De
vijf procent Antwerpenaren
van buitenlandse origine
17.000 Marokkanen en 6000
Turken fungeren er als
'kop van Jut'. Alles wat men
sen onzeker kan maken
Acht ministeries blijven in Bonn
BONN Acht van de achttien Duitse ministeries zullen in
Bonn blijven, ook als in de komende jaren regering en Bondsdag
van Bonn naar Berlijn zullen verhuizen. Ruim de helft van de
bijna dertigduizend ambtenaren en hun gezinnen zullen daar
door in Bonn kunnen blijven wonen. De minister van arbeid,
Norbert Bltlm, heeft gisteren nog eens bevestigd, dat het kabinet
op 11 december een voor Bonn gunstig definitief besluit zal ne
men over de omvang van de verhuizing van Bonn naar Berlijn.
„Bondskanselier Kohl zal woord houden dat hij Bonn niet in de
kou zal laten staan", aldus CDU-minister Bltlm.. Bonn zal na
drukkelijk als tweede regeringszetel behouden blijven. Boven
dien zullen uit diverse andere Duitse steden bijna twintig, deels
zeer grote overheidsdiensten naar Bonn worden overgeplaatst,
inclusief de in totaal tienduizend ambtenaren die er werken.
Een van de diensten die naar Bonn zullen komen, is het hoofd
kantoor van de toekomstige Duitse spoorwegen, de samenvoe
ging van de Bundesbahn en de Oostduitse Reichsbahn.
verpaupering, werkloos
heid, het drugsprobleem, cri
minaliteit wordt aan 'de
buitenlanders' toegeschreven.
Met succes voerde het Blok
campagne tegen de bouw van
nieuwe moskeeën. Zijn stelling
dat iedere moslim potentieel
als 'de vijfde kolonne van Sad
dam Husayn' moet worden ge
zien, ontmoet weinig tegen
spraak aan de borreltafel. Het
feit dat de 'derde generatie'
kinderen van buitenlan
ders die in België geboren
zijn per 1 januari recht
heeft op het Belgische staats
burgerschap is koren op de
molen.
Een interessant aspect van de
verkiezingen van morgen is de
aanhang die de partij in heel
Vlaanderen krijgt. Bij de Eu
ropese verkiezingen van 1989
stemde 20 procent van de Ant
werpenaren op het Vlaams
Blok, maar elders in het land
bleek de sympathie minimaal.
Sindsdien is de wereld veran
derd. De val van de Muur
heeft een vloedgolf van natio
nalisme en vreemdelingenhaat
tot gevolg, die alles wat 'af
wijkt' dreigt mee te sleuren.
De verkiezingsprognose van
zes procent brengt in Neder
land negen Janmaats in de
Kamer.
Pagina 6: Vlamingen willen
niet langer Belg zijn
VUKOVAR Alle snor
kende legertoespraken
over de militaire overwin
ning op de Kroatische
plaats Vukovar ten spijt,
kent de slag rond deze
plaats in Joegoslavië al
leen verliezers. „De enige
die de laatste dagen ge
wonnen heeft, is de man
in het zwart die ons deze
week in Vukovar met zijn
zeis nawees", verwoordt
de Griek Nicos Georgia-
des het gevoel onder wes
terse waarnemers in Bel
grado.
Behalve onder de inwoners
van Vukovar zelf, wordt de
slag natuurlijk het hardst ge
voeld in het Kroatische kamp,
maar ook binnen de EG komt
de klap aan: ondanks de waar
nemers ter plekke, ondanks
alle diplomatieke inspannin
gen, heeft Europa de totale
vernietiging van een middel
grote stad niet kunnen voor
komen.
Maar zelfs de schijnbare over
winnaar, het leger, kon binnen
afzienbare tijd wel eens tot de
conclusie komen slechts een
Pyrrusoverwinning te hebben
behaald. Ze hebben de Kroa-
ten verdreven, maar behalve
een ruïne hebben ze niets ver
overd. Zeker is dat de tv-beel-
den van de in de regen opge
stapelde lijken de generaals
hun laatste restje goodwill in
Europa hebben gekost.
Het verlies voor de Kroatische
strijdkrachten is duidelijk: zij
verliezen in Vukovar een stra
tegisch belangrijke stad, die
tijdens het 86 dagen durende
beleg uitgroeide tot het sym
bool van het verzet tegen de
oprukkende Serviërs en het
federale leger. Dat de verdedi
gers de stad die het Stalingrad
van Kroatië had moeten wor
den niet konden houden, bete
kent tegelijkertijd dat de weg
richting Osijek (36 km verder)
voor het leger open ligt.
Vinkovci
Tweede 'natuurlijk doelwit'
voor de soldaten lijkt verder
de stad Vinkovci, 20 kilometer
ten zuidoosten van Vukovar.
De houwitsers die begin vorige
week nog naar Vukovar we
zen, zijn inmiddels al een
kwartslag gedraaid en in linie
richting Vinkovci geplaatst.
Toch moeten ook de militairen
doorhebben dat ze weliswaar
een slag, maar daarmee nog
niet de oorlog hebben gewon
nen. Militair is de actie 'geheel
geslaagd', zo deelde de veld-
commandant luitenant kolonel
Miroslav Panic deze week in
Vukovar mee. De stad mag
dan 'bevrijd' zijn, de inname
lijkt precies tot datgene te heb
ben geleid dat de militairen
naar hun zeggen wilden voor
komen: volksmoord.
Afgezien van de morele kant
is het ook nog de vraag of het
leger in staat zal zijn de over
winning ook daadwerkelijk uit
te buiten. Een beleg van Osij
ek zal waarschijnlijk een slag
opleveren waarbij die rond
Vukovar nog zal verbleken.
Moest deze stad huis voor huis
worden veroverd, Osijek - en
dat geldt ook voor Vinkovci -
zal raam voor raam worden
verdedigd. Of de militairen
een dergelijke krachtsinspan
ning kunnen opbrengen is de
vraag. Met de winter voor de
deur is een langdurig beleg lo
gistiek moeilijk te verwezenlij-
'Snel doorstoten'
Gezien de troepenconcentra
ties richting Osijek, lijken de
generaals de keus 'snel door
stoten' te hebben gemaakt. De
vraag is echter of Europa - en
de Verenigde Naties - op
nieuw gedwongen min of
meer lijdzaam zal toezien bij
de stelselmatige vernietiging
van een volgende stad. De pu
blieke opnie is volgens waar
nemers duidelijk geschokt
door de beelden uit Vukovar.
„Probleem is dat we geen en
kel middel hadden om Vuko
var van de vernietiging te red
den", aldus een westerse diplo
maat, die overigens benadrukt
dat de Kroatische autoriteiten
minstens even schuldig zijn als
de aan Servië gelieerde partij
en. „Wat kunnen we doen om
een herhaling te voorkomen?",
stelt hij. Onder druk hiervan
kon de VN wel eens tot strin
gentere maatregelen besluiten
dan tot nu. Maar ook hier zijn
de mogelijkheden gering. Een
olieboycot is alleen mogelijk
als ook landen als China, Roe
menië en Griekenland daar
aan mee werken. De komst
van en vredesmacht is onzeker
zolang er nog gevochten
wordt. Een veertiende staakt-
het-vuren instellen terwijl de
gevechten gewoon doorgaan
zou de bemiddelingspogingen
voorgoed belachelijk maken.
Dat de leiders dit inzien blijkt
uit het spoedoverleg dat VN-
bemiddelaar Vance, EG-afge-
zant Wijnaendts en de voorzit
ter van de vredesconferentie,
Lord Carrington, gisteravond
in Belgrado hielden.
EG-akkoorden met
Oosteuropese landen
BRUSSEL De Europese Gemeen
schap en Polen, Hongarije en Tqecho-
slowakije zijn het gisteren eens ge
worden over vergaande samenwer
king. De delegatieleiders hebben in
Brussel de zogenoemde Europa-ak
koorden geparafeerd, die de drie lan
den uitzicht bieden op het volledige
lidmaatschap van de EG. Polen, Hon
garije en Tsjechoslowakije willen voor
het jaar 2000 EG-lid worden, Honga
rije zelfs al in 1995.
De akkoorden gaan dan ook verder
dan de klassieke associatie-akkoorden
die de EG met bijvoorbeeld Cyprus en
Malta heeft doordat ze ook voorzien
in culturele samenwerking en regel
matig politiek overleg.
Meeste landen
zijn blij met
Boutros Ghali
BONN De Egyptische vice-
premier Boutros Boutros Ghali
zal zich als secretaris-generaal
van de Verenigde Naties inzet
ten voor een dialoog tussen de
rijke industrielanden en de
ontwikkelingslanden van de
Derde Wereld. De 69-jarige
Egyptenaar toonde zich giste
ren tijdens een kort bezoek
aan Bonn „zeer verheugd"
over zijn voordracht als opvol
ger van Javier Perez de Cuel-
lar.
In Duitsland was minister van
buitenlandse zaken, Hans-Die-
trich Genscher, een van de
eersten die Boutros Ghali feli
citeerde. De Egyptenaar „is
een uitstekende keuze", aldus
Genscher. Ook zijn Ameri
kaanse ambtgenoot James Ba
ker is blij met Ghali. Uit de
hele wereld kwamen positieve
reacties op de voordracht van
Boutros Ghali. Opvallend stil
bleef het alleen in Israël en
Irak, twee landen die regelma
tig botsten met de Verenigde
Naties.
De Organisatie van Afrikaan
se Eenheid (OAE) noemde de
verkiezing een overwinning
van Afrika, het enige conti
nent dat nog nooit een hoogste
man of vrouw voor de volken
bond leverde. Desondanks
toonden Zimbabwe en Nigeria,
die beiden een eigen kandi
daat naar voren hadden ge
schoven, zich teleurgesteld.
Moskou toonde zich „zeer te
vreden", en prees Boutros
Ghali als een alom gewaar
deerd politicus en een be
kwaam diplomaat. Frankrijk,
gelukkig met het feit dat de
toekomstige VN-leider vloei
end Frans spreekt, zei dat
Boutros Ghali beschikt over
„de diplomatieke vaardigheid,
autoriteit en vastbeslotenheid"
om succes te kunnen boeken.
De Britse regering zegde de
Egyptische vice-premier als
VN-secretaris-generaal alle
steun toe.
Boutros Ghali zal van de hui
dige secretaris-generaal een
enorme hoeveelheid proble
men erven. Een van zijn eerste
taken lijkt een reorganisatie
van de volkenbond, die wordt
geplaagd door geldgebrek,
overmatige bureaucratie en
snel toenemende verantwoor
delijkheden.
Het vredesakkoord in Kampu
chea betekent dat de VN bin
nenkort de grootste vredes
macht uit zijn geschiedenis
gaat stationeren, een vredes
macht die verantwoordelijk is
voor vrijwel het hele reilen en
zeilen in het Indochinese land.
Verder is het niet uitgesloten
dat VN-troepen ook een even
tueel vredesakkoord in Joego
slavië zullen gaan bewaken.
Jeltsin als schatgraver
BONN De Russische presi
dent Boris Jeltsin heeft giste
ren gezegd de lokatie na
melijk in Thüringen, in de ex-
DDR - te weten van een van
de grootste kunstschatten die
tijdens de Tweede Wereldoor
log zijn verdwenen. Jarenlang
hebben de Duitsers zich bijna
wanhopig afgevraagd waar de
legendarische uit barnsteen
opgetrokken barokke kamer
van een tsaristisch paleis in de
buurt van St. Petersburg ge
bleven was. Duitse soldaten
brachten de schat in 1942 naar
Pruisen. In 1945 verdween de
zogenaamde 'Bernsteinzim-
mer' spoorloos en dat gaf in de
loop der jaren aanleiding tot
wilde speculaties en vele le
genden.
De gevangenen zitten in het tussendek en over hun
ils alle kging hebben ze niet te klagen. Maar de bewaking is streng
srknemfschoon kapitein Barker voortdurend piekert over de moge-
1 te ontsnappen, hij ziet er geen kans toe. Kees Touw ech-
aar dod66^ ontdekt, waar ze zitten en voorzichtig werkt hij zich, via
ig) en luchtkoker, naar het ruim waar zijn vrienden verblijf houden.
hij kan niet bij hen komen en ten einde raad probeert hij
met zijn mes een gat in de zoldering te steken. Tot hun grote
verbazing zien de anderen plotseling de scherpe punt van een
mes door een reet in de vloer steken. De splinters vliegen er uit
en spoedig ontstaat een klein gat. Met gedempte stem roept
Kees Touw kapitein Barker; die bukt zich snel. „Ben jij het
Kees?" roept hij verrrast, „wat een gelukl We dachten, dat je
verdronken was."
AMMAN De helft van
de vijf miljoen Palestijnen
op aarde, van wie er zich
430.000 in het woestijnko
ninkrijk Jordanië bevin
den, zegt tot een categorie
te behoren die bij het
nieuwe vredesproces
wordt vergeten.
„Wij zijn de vluchtelingen van
1947 en 1948 en worden niet
betrokken bij wat aan de on
derhandelingstafel wordt be
sproken", aldus Kassim Awar,
een Palestijn die in kampen
heeft gewoond sinds hij bij de
stichting van de staat Israël uit
zijn huis in Jaffa werd verdre-
De zogenaamde 'andere helft',
de vluchtelingen die Israël
hebben verlaten voor de oor
log in het Midden-Oosten van
1967, vrezen dat hun recht om
terug te keren naar grondge
bied dat nu deel uitmaakt van
de staat Israël genegeerd zal
worden en dat ze op z'n best
een bespottelijke schadeloos
stelling zullen ontvangen.
In het vluchtelingenkamp te
Baqaa vlak bij de Jordaanse
hoofdstad Amman, het groot
ste kamp in het Midden-Oos
ten, is negentig procent van de
120.000 bewoners gevlucht in
1947 en 1948. „Voor ons is dit
vredesproces zonder beteke
nis", aldus de 67-jarige Abdel
Saif. „We staan langs de zijlijn,
we zijn er niet bij betrokken.
De conferentie zou net zo goed
op de maan gehouden kunnen
worden".
De wrok van de 'andere helft'
wordt weerspiegeld in de sme
rige straten waar westerlingen
zich slechts kunnen wagen als
ze vergezeld zijn van twee
Jordaanse lijfwachten. Sad
dam Husayn wordt er aanbe
den; overal hangen portretten
van de Iraakse dictator.
Saddam Husayn leeft in onze
harten", vertelt de 20-jarige
Mustapha. „Hij vertegenwoor
digt wat in onze harten leeft
omdat hij Israël heeft gebom
bardeerd. Hij was de eerste
Arabische leider die de joden
liet huilen".
Geen enkele Arabische rege
ringsfunctionaris verwacht dat
de vluchtelingen van 1947 en
1948 hun recht zullen kunnen
veiligstellen om terug te ke
ren. Jordaanse bronnen bewe
ren echter dat in de derde fase
van het vredésproces pogingen
zullen worden gedaan om fi
nanciële genoegdoening te
verkrijgen.
ter hebben moeten laten. Ze
dromen van een terugkeer
waardoor de ergste vrees van
de Israëlische haviken be
waarheid zou worden: de ver
woesting van de joodse staat.
„Mijn vader heeft tegen de
zionisten gevochten met een
stengun, ik heb tegen ze ge
vochten met een Kalashnikov,
Saddam met raketten en ik
hoop dat mijn zoontje van tien
ze met een Arabische atoom
bom zal bestrijden", zegt
Awar, eigenaar van de Pale
stijnse Apotheek.
De woede van de 'andere
helft' is iedere keer weer dui
delijk wanneer een westers ge
zicht wordt gesignaleerd in het
kamp, dat begon met 5000 ten
ten en nu bestaat uit duizen
den desolate betonnen onder
komens. „De hoop bestaat dat
de besprekingen vrede zullen
brengen, maar het zal deze
mensen niet helpen om naar
huis terug te keren", zegt
kampbestuurder Tahseen Bar-
gawi. „Misschien dat er pogin
gen zullen worden gedaan om
hun ten minste de kans te ge
ven naar de Westelijke Jor-
daanoever of de Gazastrook te
gaan, maar dat is niet waar ze
gewoond hebben". Veel vluch
telingen beamen boos dat ze
niet als vluchtelingen op de
Westelijke Jordaanoever of de
Gazastrook willen wonen.
(c) The Times
Ergste vrees
Veel van de vluchtelingen
koesteren nog steeds de sleu
tels van de huizen die ze ach-
