^jsraëlische
.rbeiderspartij
rkent rechten
'alestijnen
Ghali speelde sleutelrol bij verzoening met Israël
BUITENLAND
Meeste doden Vukovar niet geïdentificeerd
Kunstroof op
derde plaats
in wanbedrijf
ftPITEIN ROB
DE SCHAT VAN OPA LARSEN Eigen republiek voor
Duitsers in Rusland
(idócGomant
tijns ,sgaie steun voor Havel
bh]\
titter v ea
•eiders^,
Al-Bi
it om hfe'
i dit i an<
i "L.
>m henf
in de
(BVD)
ng bini
s hij d;
ile
VRIJDAG 22 NOVEMBER 1991
AG Tienduizenden Tsjechoslowaken
a gisteren op het Weneeslaplein in
hun steun betuigd aan het voorstel van
lent Vaclav Havel een referendum te
>n over de toekomst van de federatie,
irste grote pro-Havel demonstratie volg
de televisietoespraak van zondag, waar
president speciale bevoegdheden vroeg
ij nde de verlammende politieke crisis in
nd het hoofd te bieden. „Ik wil geen
erklaaifc met het parlement. Ik wil slechts dat
beslist wordt over de toekomstige
land", aldus Havel tegen de de-
stranten. Havel wil met een referendum
mpasse doorbreken nu de leiders uit de
hische en Slowaakse parlementen het
eens worden over de verdeling van de
economische macht tussen beide
[jllieken.
Surinaamse vluchtelingen
met premie uit Frans-Guyana
PARAMARIBO Frankrijk wil Surinaamse
vluchtelingen in Frans-Guyana premies betalen
als ze terug keren naar hun land. Onderdirecteur
van het Franse ministerie van buitenlandse za
ken, M. Dantec bandrukt dat het moet gaan om
vertrek naar Oost-Suriname op vrijwillige basis.
Frankrijk wil zo de repatriëring van Surinamers
versnellen. Voor volwassenen is de premie 1300
gulden, voor kinderen 650 gulden. De animo voor
terugkeer is niet groot onder de naar schatting
6000 Surinaamse vluchtelingen in kampen in
Frans-Guyana. Dit is mede het gevolg van het uit
blijven van een vredesakkoord tussen de regering
in Paramaribo en het junglecommando van Ron
nie Brunswijk. Als gevolg van strijd tussen de ver
zetsgroep en het nationaal leger kwam eind 1986
een vluchtelingenstroom op gang over de grensri
vier de Marowijne.
Bootramp treft
vluchtelingen Haïti
MIAMI V<?or de kust van Cuba is
een grote zoekactie op touw gezet naar
de opvarenden van een Haïtiaanse
vluchtelingenboot, die in ruwe zee is
omgeslagen. Zestien opvarenden zijn
gevonden. Ongeveer 120 anderen wor
den vermist, maar de kans dat zij nog
in leven zijn, is gering. Het ongeluk
deed zich dinsdagavond al voor. Het
nieuws kwam langzaam door omdat het
ongeluk gebeurde voor een afgelegen
deel van de Cubaanse kust. Schepen
van de Amerikaanse kustwacht hebben
de afgelopen maanden al meer dan
1400 Haïtianen opgepikt die in door
gaans wrakke bootjes op weg waren
de VS.
Jean-Pierre van Rossem
tijdens verkiezingen in cel
ANTWERPEN De Belgische 'anti-politicus' Jean-
Pierre van Rossem moet dinsdag voor de raadska
mer in Antwerpen verschijnen. De ex-beursgoeroe
wordt sinds woensdagavond vastgehouden op be
schuldiging van oplichting. Van Rossem (46) neemt
zondag met een eigen partij deel aan de parlements
verkiezingen. Die dag beleeft hij vanachter de tra
lies. Niettemin is hij verkiesbaar. Campagnemede
werkers zeiden gisteren dat ze „nu nog meer gemoti
veerd zijn". Ze beschuldigden andere partijen ervan
de hand te hebben in de arrestatie van hun voorman.
Van Rossem heeft volgens de rechtbank beleggings
contracten afgesloten zonder dat er beleggingen op
volgden. Het gaat om zaken die zich afspeelden tus
sen 1 mei 1990 en 1 september van dit jaar en die aan
het licht kwamen op een persconferentie eerder deze
week van Ann Holvoet, een afvallige partijgenote.
ILLY WERKMAN
L AVIV De opposi-
ele Israëlische Arbei-
partij heeft gisteren
paar verrassende be
en genomen die kun-
leiden tot een wijzi-
in de interne politie-
krachtsverhoudingen.
pstelling kan van in-
1 zijn op het vredes-
Jes in het Midden-Oos-
(WD)
fot(
partij-
ïs, dat de voor het ko-
jaar uitgeschreven alge
verkiezingen moet inlui-
zijn de 'nationale rechten'
het Palestijnse volk er-
is het verbod om met de
te onderhandelen teniet
e«an en wordt aangedron-
op een territoriaal com-
lis, ook voor de ingelijfde
Hoogvlakte.
euwe politieke partijpro-
ia, waarin deze punten
vastgelegd, kwam na drie
n emotionele discussies tot
Tegen alle verwachtin-
hebben hierbij de 'dui-
ardigdi linnen de partij, die op
ovendi psoepelheid aandringen in
'een liverwachten onderhande-
'ondget In met de Palestijnen en
eiland
Arabische landen,
winning behaald.
toe sprak het politieke
JakaitöPr°gramma
niet i
rechten
/olutie'
had stijnse volk, zoals die ook
>nk zal
dan de
de Camp
De"'l id-akkoorden. Met de er-
'nationale
>e gebii
i stilzwijgende steun
an de wens van de
3tt miljoen onder Israëlische
de°T levende Palestijnen
t eigitot zelfbeschikking te ko
twikke met hét nationale discus-
>nesië l,nt over 'territoriale com-
hebben de duiven
d rbeiderspartij verder over
r jp itreep getrokken. Onder-
houdin *den de socialisten tot nu
de pro alleen maar concessies op
Westelijke Jordaan-
iet Euifr en in de Gazastrook, nu
gistere °°k gesproken over een
itoriaal compromis' op de
,967 op Syrië veroverde
gen Infrn Hoogvlakte. De Hoog
de werd in 1981 bij de
Israël ingelijfd. Er wordt
niet meer gesprokenvan
aan het joodse nederzet-
ibeleid daar, maar van
idzaak de 'bestaande ne-
ïttingen' op de Golan
lakte te helpen.
Vlak voor de afsluiting van
het partijcongres gistermiddag
viel in het congrescentrum in
Tel Aviv een andere verras
sende beslissing die van belang
kan zijn voor de politieke ont
wikkelingen de komende ja
ren. Met meerderheid van
stemmen werd besloten aan te
sturen op een scheiding van
kerk en staat. Deze beslissing,
betreurd door partijleider Si
mon Peres, ontneemt de socia
listen de steun van de gema
tigde religieuze partijen waar
mee de Arbeiderspartij in het
verleden regeringscoalities is
aangegaan. Aan de andere
kant zullen talloze Israëli's die
zich de afgelopen jaren hebben
verzet tegen de groeiende in
vloed van de religieuzen, zich
nu gemakkelijker met de Ar
beiderspartij kunnen vereni
gen.
Uit een recente opiniepeiling
blijkt dat, als er nu verkiezin
gen zouden worden gehouden,
de Arbeiderspartij niet meer
dan 22 procent van de stem
men zou krijgen, terwijl de Li-
kud-partij van premier Yit-
schak Shamir met 37 procent
zou winnen. Of de verkie
zingskansen van de socialisten
na het congres beter liggen
met oog op de in november
1992 uitgeschreven algemene
verkiezingen, is verre van ze
ker. De gisteren genomen be
sluiten kunnen de partij juist
verzwakken.
Onder de invloed van het nu
op gang gekomen vredesproces
voor het Midden-Oosten wordt
de stem van de links-denken
den, die voor het opgeven van
de bezette gebieden zijn,
krachtiger en groeit aan de
andere kant ook het rechtse
kamp. Van polarisatie kan de
Arbeiderspartij, die een cen
trumpartij is, uiteindelijk het
slachtoffer worden.
Het was gisteren onmiddellijk
na de stemming over het par
tijprogramma al duidelijk, dat
een aantal haviken onder de
aanhangers van Simon Peres
nu overweegt naar het Likud-
kamp over te stappen. Het is
bovendien nog steeds moge
lijk, dat enkele duiven zich
zullen aansluiten bij een 'vre-
des-alliantie', die gevormd
moet worden uit een samen
gaan van een aantal linkse op
positiepartijen. Ezer Weizman,
die nu nog een vooraanstaand
lid is van de Arbeiderspartij,
en die indertijd een wezenlijke
rol heeft gespeeld in het vre
desproces tussen Israël en
Egypte, zou deze 'alliantie'
gaan leiden.
Een Servische soldaat ontwapent een onbekende man in de ingenomen Kroatische stad Vukovar FOTO: ap
(Vervolg van
de voorpagina)
VUKOVAR Voor zover
de doden in het verwoeste
Vukovar al van straat zijn
gehaald, liggen ze drie
hoog gestapeld op een
weitje tegenover het zie
kenhuis. Enkelen van de
slachtoffers, onder wie
veel ouderen en een paar
kinderen, zijn duidelijk
met bijlen aan hun eind
gebracht. Een zeiltje tegen
de regen is hen niet ge
gund. Veel van de licha
men zijn in staat van ont
binding, de geur van dood
en verderf is nauwelijks
te harden.
De hier verzamelde doden
hebben allen e
kregen. Dode
heeft ook een naam: Milan Mi-
hailovic, vermeldt het kaartje
dat aan zijn teen is gebonden.
Verreweg de meeste slachtof
fers zijn niet geïdentificeerd.
In het ziekenhuis zelf liggen
nog ongeveer 20 gewonden, zo
deelt een woordvoerder van
het Rode Kruis mee. Met de
EG-waarnemers is hij verant
woordelijk voor de evacuatie.
De meeste inwoners die het
beleg hebben overleefd zijn in
middels wel uit de stad wegge
voerd. Een oudere man staat
voor zijn nog ongeveer voor de
helft overeind staande huis.
Hij weigert weg te gaan. Waar
moet hij naar toe, vraagt hij
zich af.
Uitzicht
Verderop, aan de rivier de Do-
staat het betonnen staket
sel van wat eens Hotel Dunav
was. In de eetzaal zijn de ra
men met witte lakens bespan
nen en staan geheel onver
wacht keurig wit-gedekte ta
fels. Het leger serveert een
lunch, de Joegoslavische vari
ant op rats, kuch en bonen.
Tegen dit absurdistische decor
geeft een kolonel tekst en uit
leg over de door het leger ge
volgde strategie: het beleg
heeft zo lang geduurd omdat
men behoedzaam te werk wil
de gaan. Zoveel mogelijk le
vens en gebouwen zijn ge
spaard. De bevrijding van Vu
kovar was noodzakelijk om
genocide te voorkomen. Doel
van de actie was om de bur
gers een vreedzaam en mens
waardig bestaan te garande-
Dat het hotel zo beschadigd is,
wordt betreurd
het werk van de Kroaten, die
staven dynamiet in het pla
fond hebben gestoken, zoals de
gaten duidelijk bewijzen. Het
uitzicht over de prachtige Do-
nau is echter nog intact, zo
grapt de kolonel. Dat het oude
jachthaventje, voor het beleg
nog onmisbaar onderdeel van
het geroemde uitzicht, is weg
gevaagd, ontgaat hem blijk
baar.
Een voetgangersbruggetje
een klein kanaaltje i
gebleven. Begin van de zomer,
toen de eerste gevechten zich
aandienden, stond daar een
krijgshaftige Kroaat. Met een
kijker zocht 'hij de andere
toe een schot klonk, dat vanaf
het dak van Hotel Dunav
werd beantwoord. „We zullen
deze stad verdedigen", ver
klaarde hij toen. „De Serviërs
krijgen Vukovar niet anders
dan over mijn lijk in handen".
door BERT VAN VELZEN
AMSTERDAM Vroeger kwam je nog wel eens
verhalen tegen over waanzinnige
kunstverzamelaars, die in een zorgvuldig
afgesloten kamertje achter een fluwelen doek de
Blonde Baadster van Renoir had hangen, gestolen
uit een privéverzameling in Turijn. U weet wel,
zo'n artistieke mafkees met een verwilderde kop,
die in het holst van de nacht uren voor de blonde
baadster geknield ligt en in haar hoge opdracht
gaat moorden onder het tuig in de nauwe straatjes
van Parijs.
Die waanzinnige verzamelaars bestaan hier niet
meer; hooguit vind je er een paar in Japan. Ook
het sprookje van de elegante kunstdief die in
rokkostuum op campagne feesten verschijnt om
daarna, via dakrand en boudoir, zijn slag te slaan,
is uit de tijd. De mannen die in april van dit jaar
voor ongeveer een miljard gulden aan Van Goghs
stalen waren amateurs, die dank zij een lekke
band nooit met de lastige vraag werden
geconfronteerd wat zij met de twintig
wereldberoemde schilderijen moesten aanvangen.
De dief van een werk van Pieter Breugel
verklaarde de afgelopen zomer voor een Britse
rechtbank dat het niet om een groot kunstwerk
ging, maar om een prutswerkje dat bovendien
maar 38 centimeter breed was. Bij een onlangs
aangehouden familie van kunstrovers reed een
kleuter met zijn driewielertje een ikoon aan
flarden.
En in Boston sneed een dief een Vermeer zó grof
uit de lijst, dat er stukken verf op de vloer
achterbleven. Als politieman verkleed betraden hij
en een metgezel het Gardnermuseum, knevelden
twee bewakers en verdwenen met de Vermeer,
drie Rembrandts, vijf schilderijen van Edgar Degas
en een werk van Edouard Manet. Het waren
allesbehalve fijnbesnaarde lieden, maar ze hadden
een goede boodschappenlijst bij zich. Er is, na
tweeëneenhalf jaar, nog geen spoor van helderheid
in deze kunstroof, waarvan de buit destijds op een
half miljard gulden werd geschat.
Kunstroof is in. Volgens het Engelse blad Trace,
drie jaar geleden opgericht om verdwenen kunst te
achterhalen, is de omzet in gestolen
kunstvoorwerpen zo 'n elf tot twaalf miljard gulden
per jaar en dat plaatst kunstroof, na de
drugshandel en computercriminaliteit, op de derde
plaats in het internationale wanbedrijf.
We moeten een beetje beter op onze spullen gaan
letten. Het blad Time meet deze week de schade
van de internationale kunstroof op. In Oost-
Europa is kunstroof na de ineenstorting van het
communisme geëxplodeerd; uit China stromen
kunstschatten via Hongkong en Singapore de
wereld in en in landen als Egypte, Turkije,
Griekenland en Italië wordt gevreesd dat hun hele
culturele erfenis wordt versjacherd. In Italië
waren er 253.000 geregistreerde kunstroven tussen
1970 en 1990. De helft van die diefstallen vond
plaats uit kerken, waarvan er in Italië tegen de
100.000 te vinden zijn.
In Engeland worden er volgens schattingen
jaarlijks 5000 schilderijen gestolen.
Drugshandelaren schijnen grote belangstelling
voor onbetaalbare kunst te hebben: Caravaggio's
'Nativitè' - een doek van twee bij drie meter - is
door de maffia te Palermo ontvreemd,
waarschijnlijk om te dienen als onderpand in de
drugshandel. De waarde van het schilderij wordt
getaxeerd op honderd miljoen gulden, maar men
mag aannemen dat er Japanners zijn die er meer
voor willen geven. Er wordt ook kunst geroofd in
de hoop er een losprijs voor te kunnen innen, een
hobby die is aangewakkerd door berichten uit
Frankrijk, dat de musea daar in de pers 'palais
Gruyères', gatenkaaspaleizen, werden genoemd
vanwege het gemak waarmee schilderijen konden
worden ontvreemd op klaarlichte dag. Het mooie
van kunst is dat je 80 miljoen onder de arm kunt
meenemen. In bankpapier heb je daar een stoet
dragers voor nodig.
w. maai 10 xviïjgcn v uRuvdi mei diiucia aragers voor noaig.
De hier verzamelde doden nau, staat het betonnen staket- het werk van de Kroaten, die dan over mijn lijk in handen".
"Wfë? c^IROGedurende vele ja- plomaten in zijn land. Hij is af- malige president Sadat, zi
jeke Sutherland niet naar huis
JSBADEN De Amerikaan Thomas Sutherland, die eerder
week door zijn sji'itische gijzelhouders in Libanon werd
jelaten, stelt zijn thuisreis voorlopig uit wegens maagklach-
|In het Duitse Wiesbaden verklaarde zijn behandelend arts
[Sutherland last had van een maagzweer en een ontstoken
gslijmvlies. De aandoening houdt waarschijnlijk verband
i Sutherlands meer dan zes jaar durende gevangenschap.
Boutros Ghali (links) tijdens een bijeenkomst met de Israëlische minister van buitenlandse zaken
Moshe Dayan in 1979 in de Sinaï.
FOTO: AP
CAIRO Gedurende vele ja
ren heeft Boutros Ghali, de
aanstaande nieuwe secretaris
generaal van de Verenigde
Naties, een vooraanstaande rol
gespeeld in de buitenlandse
politiek van Egypte. Zijn in
vloed strekt zich uit van het
eind van de jaren zeventig,
toen hij was betrokken bij de
verzoening met Israël, tot nu
toe.
Boutros was veertien jaar mi
nister van staat op het ministe
rie van buitenlandse zaken in
Cairo. In mei 1991 werd hij
door president Hosni Mubarak
bevorderd tot vice-premier en
fungeerde hij als plaatsvervan
gend minister van buitenland
se zaken, immigratie en inter
nationale samenwerking.
Ghali, die op 14 november
1922 in de Egyptische hoofd
stad werd geboren, geldt als
een van de meest
plomaten in zijn land. Hij i
komstig uit een vooraanstaan
de familie met politieke wor
tels. Zijn grootvader bracht het
begin deze eeuw al tot premier
van Egypte.
Ghali studeerde rechten in
Cairo, zette die studie later
voort aan de Sorbonne in Pa
rijs. Vervolgens was hij een
aantal jaren hoogleraar politie
ke wetenschappen aan de uni
versiteit in Cairo.
De politieke loopbaan van
Ghali verliep aanvankelijk
moeizaam, wat door ingewij
den wordt verklaard uit het
feit dat Ghali een kopt is. Om
dat de kopten slechts zo'n acht
procent uitmaken van de
overwegend islamitische be
volking van Egypte is het voor
deze christelijke minderheid
niet gemakkelijk om hoge
staatsambten te krijgen.
In november 1977 kreeg Gha
li, een aanhanger van de toen
malige president Sadat, zijn
kans. Sadat begon
maand aan zijn opzienbarende
vredesinitiatief richting Israël,
waarna de toenmalige minister
van buitenlandse zaken Fahmi
uit protest opstapte.
Ghali werd vervolgens op 17
november 1977 tot minister
van staat op Buitenlandse Za
ken benoemd. Hij begeleidde
Sadat op zijn historische reis
naar Jeruzalem en droeg, hoe
wel hij steeds werd gepasseerd
voor de kabinetspost van mi
nister van buitenlandse zaken,
als een van de architecten van
de verzoening met Israël bij
aan de richting die Egypte op
buitenlands terrein insloeg.
Tot de verdiensten van de stil
le diplomaat Ghali behoort
ook de terugkeer van Egypte
in het Arabische kamp, waar
uit Cairo vanwege het gesloten
vredesakkoord met Israël ja
renlang werd geweerd.
advertentie.
ne' thu 1001 - De "Zephir" loopt een stille Japanse haven op Formo-
aan en gaat op de rede ten anker. Spoedig nadert een bootje
even later stapt... Moetsji-Foetsji aan boord, dezelfde Japan-
lgen' die kapitein Barker enkele weken geleden zo ter wille is ge-
®t. Hij brengt zijn mannen hulde voor hun werk en belooft
loon naar werken. Kees Touw, die een fijne schuilplaats
gevonden, luistert het gesprek af en maakt er uit op, dat
en "O
tc
het de bedoeling is de „Zephir" voor de kaapvaart uit te rusten.
„Ik hoop, dat ge goed voor de gevangenen hebt gezorgd", zegt
Moetsji-Foetsji en dèt klinkt Kees als muziek in de oren. Zijn
vrienden zijn dus nog aan boord. Maar waarom moeten ze zo
goed behèndeld worden? Ah, de Japanner legt het al uit:
want die blanke kerels heb ik nog nodig over enige tijd. Geef hun
goed te eten en zorg vooral, dat ze niet ontsnappen."
BONN De ruim twee mil
joen in Rusland levende Duit
sers krijgen meer zelfstandig
heid en krijgen op den duur
hun eigen republiek terug.
Met nadruk maakte bondskan
selier Helmut Kohl op de eer
ste dag van het bezoek van de
Russische president Boris Jelt-
sin aan Duitsland bekend, dat
de zogenaamde Wolga-repu-
bliek weer wordt opgericht.
Een Duitse delegatie zal zo
spoedig mogelijk naar Moskou
reizen om de voorbereidingen
daartoe te treffen. Duitsland
zal financiële en andere hulp
geven om de Wolga-republiek
opluchting. De afgelopen
twee jaar zijn zo'n 300.000
'Wolga-Duitsers' naar de
Bondsrepubliek teruggekeerd.
De nu gemaakte afspraak
moet voldoende perspectief
bieden om een verdere repa
triëring van de Wolga-Duit
sers te voorkomen.
Kohl en Jeltsin onderteken
den gisteren een omvangrijke,
maar algemene verklaring
waarin de intentie wordt uit
gesproken nauw samen te
werken. In ruil voor hulp aan
Rusland wil Duitsland zich
verzekeren van een voort
gaande import van Russische
aardolie t
als je Leiden links laat liggen.
tje gaat in 1992 studeren. Dat staat vast Maar aan welke uni
versiteit? Teken voor I december voor Leiden en maak een
keuze uit meer dan 50 studierichtingen. Kies voor de zeker
heid van een internationaal gewaardeerde opleiding. Voor de extra
kansen in- je latere leven. En voor een stad waarin je je snel thuis
voelt Wie laat zoiets nou links liggen?
Bel v,
n: 071-278011 (op werkdagen),
jks Universiteit Leiden,
