„Iraks chemische dreiging
behoort tot het verleden"
Kamer dwingt Van den Broe
tot actie tegen Indonesië
BINNENLAND BUITENLAND
Lubbers deelt kritiek Delors op EG-lidstaten
,We vonden geen lijken in de kast'
Cfiidóe SoivuMit
VRIJDAG 22 NOVEMBER 191
Daders ontvoering
eisten miljoenen
PRINSENBEEK De twee Nederlandstalige daders die
dinsdagavond in Prinsenbeek de 36-jarige Pierre de Jon
ge jr. ontvoerden uit zijn woning, hebben enkele miljoe
nen guldens losgeld geëist. Hoewel de familie bereid was
te betalen, is het zover niet gekomen. De contacten met
de ontvoerders beperkten zich tot het stellen van vragen
over het welzijn van het slachtoffer. Het slachtoffer, dat
volstrekt onverwacht in de nacht van woensdag op don
derdag werd vrijgelaten op een industrieterrein in Etten-
Leur, legde gisteren een korte verklaring af. De Jonge
vermoedt dat hij is vastgehouden in een huis vlak bij een
school op een afstand van ruim een half uur rijden van
zijn woning in Prinsenbeek. Het slachtoffer was geduren
de de tijd dat hij in het huis verbleef aan handen en voe
ten gebonden. Gedurende de hele ontvoering waren zijn
ogen afgeplakt. In het huis was hij op een matras neerge
legd.
Kamer maakt
vragenuurtje
levendiger
DEN HAAG De Tweede Kamer vindt
dat het wekelijkse vragenuurtje op dinsdag
middag een levendiger karakter moet krij
gen. De exacte inhoud van de vragen hoeft
niet meer vooraf worden ingediend en ant
woordende bewindslieden worden aan een
maximale spreektijd gebonden. Deze wijzi
gingen zijn aangebracht in het Reglement
van Orde van de Tweede Kamer. Voor de
eerste serie vragen krijgt men vijf minuten
voor beantwoording, voor een vervolgreeks
maximaal drie minuten. De Kamer probeert
op deze wijze de soms oeverloze betogen in
te dammen die bewindslieden van tijd tot
tijd afsteken tijdens het vragenuur.
DEN HAAG Premier Lub
bers beschouwt de kritiek die
voorzitter Delors van de Euro
pese Commisie (EC) heeft geuit
op de Nederlandse plannen
voor een Europese Politieke
Unie meer gericht tegen de
EG-lidstaten dan tegen Neder
land. Delors vindt dat de EPU
te veel afspraken toestaat tus
sen landen onderling. De EC-
voorzitter wees er echter op
dat Nederland daartoe ge
dwongen wordt door de be
zwaren, vaak afkomstig van
maar een enkel land. Het ge
volg is dat de eenheid binnen
de EG als gevolg van de unie
onder druk komt te staan, zo
vindt Delors.
langs de Europese hoofdstedem
„de politieke wil om tot resultaten
te komen voor de top in Maas
tricht". „Er zijn echter nog een aan
tal pittige problemen", aldus de pre
mier, die vandaag in Dublin en
Londen is. Het gaat onder meer om
de Europese Monetaire Unie (EMU),
het buitenlands beleid, het veilig
heidsbeleid en het sociaal beleid van
de EG.
De Britse premier, John Major,
kreeg gisteren de steun van een dui
delijke meerderheid (351 voor en
250 tegen) van het Lagerhuis voor
de koers die hij op de komende EG-
top in Maastricht wenst te varen.
Hij zal zich verzetten tegen een fe
deratief Europa en uitstel nastreven
van Britse besluitvorming over toe
treding tot een Europese Monetaire
Unie. Daarnaast wil Major de soeve
reiniteit op een aantal gebieden be
houden. Een voorstel van zijn voor
ganger Margaret Thatcher om in ei
gen land een referendum te houden
over nauwere toetreding tot de EG
en met name een Europese munt
werd door Major van de hand gewe
zen.
Voorzitter Palestijns
vereniging mag blijv
DEN HAAG De voorzitter v
Algemene Palestijnse Arbeidersvtë
ging in Nederland, Ibrahim Al-Ba
in ons land blijven. Staatssecretari
to (justitie) heeft een besluit om h
ongewenst vreemdeling te verklat1
getrokken. Verder mag Al-Baz zi
Nederlander laten naturaliserei
Irakees Al-Baz werd in mei dit jj
ongewenst vreemdeling verklaai
was op dat moment ruim tien j
Nederland. Het argument om hem1
wijzen was de bewering van de F
landse Veiligheids Dienst (BVD)
contacten onderhield met leden
Fatah, de grootste groepering bini
PLO. Volgens de BVD was hij d.
een gevaar voor de nationale vei]
issal<
,AG
Sent V;
en ovei
erste gn
de tele
presidi
Inde de
Jand hei
g met 1
iel bes!
van on
itranten
mpasse
ihische
eens wc
eke en
:jj blieken.
VN-TEAM TERUG VAN MISSIE
RIJSWIJK Irak is niet
meer in staat chemische
wapens te produceren.
Bovendien staan alle
voorraden onder toezicht
van de Verenigde Naties
(VN). Met deze stellige
boodschap is ir. M. van
Zelm, de leider van een
inspectieteam van de VN,
teruggekeerd uit Irak.
Van Zelm, in het dagelijks le
ven als chemicus werkzaam bij
TNO in Rijswijk, gaf leiding
aan een internationaal inspec
tieteam van 51 mensen. Ne
gentig kilometer ten zuidwes
ten van Baghdad, in een woes
tijnachtig gebied, werd een ko
lossale fabriek voor de pro-
duktie en opslag van chemi
sche wapens doorgelicht. Het
complex beslaat 20 bij 15 kilo
meter. Het zenuwcentrum is
op vijf vierkante kilometer ge
concentreerd. Volgens Van
Zelm is het Muthanna State
Establishment de enige fabriek
voor de aanmaak van chemi
sche wapens die Irak rijk is.
Bovendien ontdekten de VN-
onderzoekers dat het gevrees
de chemische arsenaal van,
Irak van belabberde kwaliteit
was. „Irak is er nooit in ge
slaagd een goed chemisch pro-
dukt te maken, hoewel het
misschien wat vreemd is van
'goed' te spreken als het gaat
om chemische wapens. De Ira
kezen waren niet in staat gro
te, goed houdbare voorraden
aan te leggen. De kwaliteit
ging snel achteruit. De fabriek
heeft miljarden gekost. En als
de kwaliteit al zo slecht is lijkt
het me niet waarschijnlijk dat
ze in het geheim twee of drie
keer zo'n complex hebben ge
bouwd". Evenmin lijkt het
Van Zelm logisch dat grote
hoeveelheden wapens op ge
heime plaatsen aan het oog
van de wereld zijn onttrokken.
De schade als gevolg van pre-
cisie-bombardementen tijdens
de Golfoorlog is volgens hem
zo groot, dat het jaren tijd en
miljarden aan investeringen
kost om de fabriek weer op
volle toeren te laten 'draaien.
Dat laatste zit er niet in, omdat
Irak ook de komende jaren
onder voortdurende controle
van de VN staat. Daarmee
moet worden voorkomen dat
Saddam Husayn in herhaling
vervalt.
Milieu
Het inspectieteam is - in te
genstelling tot de ploeg van
nucleaire inspecteurs - te
spreken over de medewerking
die de autoriteiten tijdens het
verblijf van een maand heb
ben verleend. Want „het was
geen opzet, maar onvermogen
dat ze er niet voortdurend in
slaagden systematisch gege
vens aan te leveren". Aan
goed management heeft het in
de fabriek duidelijk ontbro
ken. „Dat is er ook de oorzaak
van dat men er nooit in is ge
slaagd optimaal van de fabriek
gebruik te maken", aldus Van
Zelm.
De opgegeven hoeveelheid ge
produceerde chemische strijd
middelen van de Irakezen
kwam overeen met de waar
nemingen van het inspectie
team: 75 ton zenuwgas (onder
meer verwerkt in 6300 raket
ten), 280 ton mosterdgas en
een grote hoeveelheid 'voorlo
pers' (stoffen die uiteindelijk
tot een chemisch strijdmiddel
kunnen worden verwerkt).
Toch bleken er met name
minder voorlopers voorradig
te zijn dan de Irakezen hadden
opgegeven. „Maar dat is ver
klaarbaar, omdat nogal wat
tanks geroest of lekgeslagen
Om het milieu bleek de lei
ding van het complex zich niet
te bekommeren. Het lijkt
eerder van kwaad tot erger te
gaan. „Overal op het terrein
liggen chemicaliën. Het afval
is zomaar gedumpt", zegt Van
Zelm. De 500 werknemers in
de fabriek stonden voortdu
rend bloot aan gevaar. Weke
lijks werden gemiddeld vier
arbeiders in het ziekenhuis
van de fabriek opgenomen.
Wat er zoal aan scheelde, is
nóóit duidelijk geworden. De
Iraakse autoriteiten voelde er
weinig voor medische dossiers
ter inzage te geven.
Maar voor de geestelijke ge
zondheid van de werknemers
werd gezorgd. Het team ont
dekte een leslokaal dat vol lag
met wervende geschriften die
de ideologie van Saddam Hu-
sayn en de Baht-partij onder
de aandacht van het personeel
moesten brengen. Diè bijscho
ling was kennelijk bedoeld om
het personeel vooral niet de
'hogere doelen' uit het oog te
laten verliezen.
Vernietiging
Over de betrokkenheid van
buitenlandse bedrijven bij de
produktie van Iraaks oorlogs
tuig zwijgt Van Zelm in alle
talen. Maar we hoeven ook
weer niet te veel spijkers op
laag water te zoeken, „want
vóór de exportbeperkingen
werd er gewoon gehandeld".
Die tijden lijken voorbij. Een
nieuwe bron van zorg vormt
de vernietiging van de chemi
sche strijdmiddelen. Het ze
nuwgas hoeft volgens Van
Zelm geen problemen op te le
veren. „Het kwalitatief slechte
gas is al zover weg, dat we
chemisch alleen nog maar een
handje hoeven te helpen om
het helemaal onschadelijk te
maken. Een deel is verpakt in
plastic omhulsels, die vervol
gens in de raketkoppen wer
den geplaatst. Maar soms paste
het plastic niet en werd de la
ding er met geweld ingeperst.
Die raketten zijn moeilijk te
ontmantelen. Wij stellen voor
explosieven te gebruiken.
Voor vernietiging van het
mosterdgas moet een speciale
verbrandingsinstallatie wor
den gebouwd".
Idoor Kamer heeft minister Van
RIK IN 'T HOUTden Broek gisteren be
loofd zich sterk te zullen
DEN HAAG Onder maken voor een onafhan-
dwang van de Tweede kelijk, internationaal on-
BFI - DIRECTEUR OVER ZEGWAARD:
DEN HAAG Drie da
gen voordat bij de Haagse
rechtbank het proces te
gen afvaltransporteur
Zegwaard BV begint, wil
BFI (Browning Ferris In
dustries) wel wat meer
kwijt over de overname
van het Delftse bedrijf,
dat nu werkt onder de
naam West Holland Mi
lieu.
Gevlucht
Een groep aanhangers van de verdreven president Jean-Bertrand Aristide van Haiti staat voor een
raam van de Canadese ambassade in de hoofdstad Port au Prince. De groep van ongeveer twintig
aanhangers vluchtte woensdag de ambassade binnen en heeft inmiddels politiek asiel gevraagd.
FOTO: EPA
SUSKE EN WISKE
"TAZUUR EN TAZIJN"
aan met een aantal gebreken,
verder was het normaal. We
hebben geen 25 lijken in de
kast gevonden. Dat kon ook
niet, want de administratie
was in beslag genomen". Over
afvaltransporten naar België
zegt hij niets te weten. „Het
gebeurt bij ons in ieder geval
niet".
Omdat veel chauffeurs zijn ge
hoord in de zaak, trad er „een
lichte verstoring in de be
drijfsvoering op". „Er is hun
psychische begeleiding gebo
den. Geen van hen wordt ge
lukkig vervolgd".
In de leiding van het bedrijf
zitten overigens geen oude
Zegwaard-mensen meer.
„Wim Zegwaard is nog enkele
maanden als adviseur opgetre
den en toen zelf vertrokken,
net als drie of vier mensen in
managementposities. Dat de
den ze op eigen initiatief".
Over het overnamebedrag
voor Zegwaard wil Schaling
zich niet uitlaten. „Maar het'
was niet abnormaal laag".
Nu openheid
In het verleden is BFI te on
duidelijk geweest in haar posi
tie ten opzichte van Zegwaard,
vindt Schaling. Hij predikt nu
openheid. Een oordeel over de
zaak weigert hij echter te vel
len. „Maar de associatie is er
toch, dan kunnen we maar be
ter eens vertellen wat we
doen".
Bij BFI kan volgens hem de
wet niet stelselmatig worden
overtreden. Een milieudienst
w en interne milieuzorg moeten
verleden is gebeurd, komt op daar zorg voor dragen. „Ieder-
de rechtzitting aan de orde. een hier, van het hoogste tot
Op een perslunch liet BFI-di-
recteur Nederland P. Schaling
gisteren zijn licht op de zaak
schijnen. Volgens hem zijn er
na de overname geen lijken in
de kast gevonden, hebben
werknemers die verhoord zijn
psychische begeleiding gehad,
kan hij het woord „afvalmaf
fia" niet rijmen met de bran
che, maar wil hij vooral laten
weten geen partij te zijn in de
Zegwaard-affaire.
BFI is groot: het Amerikaanse
bedrijf werd in 1980 actief in
Europa. Zeven jaar later werd
in Nederland Spitman in Ren-
kum overgenomen. Na een pe
riode van drie en een half jaar
zijn circa veertig bedrijven
overgenomen. BFI handelt in
Nederland in zowel transport
als het scheiden van afval en
heeft een jaarlijkse omzet van
circa 450 miljoen gulden. In
mei 1989, nadat justitie een in
val had gedaan, werd Zeg
waard overgenomen.
Het ging er bij de overname
nogal hectisch aan toe, zegt
Schaling. „Maar wat in het
We troffen een onderneming het laagste
is op de
hoogte van wettelijke bepalin
gen. Een garantie heb je nooit.
Je kunt wel zeggen dat het
met aan zekerheid grenzende
waarschijnlijkheid goed gaat".
De afvalwetgeving in Neder
land voldoet nu, vindt Scha
ling. „In het verleden werd
niets gecontroleerd. Decennia
lang zat de maatschappij zo in
elkaar dat we het afval over
de schouder gooiden". Hij is
overigens van mening dat af
val een „waardeloos" produkt
is, waar geen goud in te ver
dienen is. „Alleen bij een be
paalde bedrijfsstructuur en
omvang is het winstgevend".
Of er in Nederland een afval
maffia bestaat? Schaling zegt
niets te kunnen met die term.
„Ik heb nooit van iemand ge
hoord hoe die maffia dan in
elkaar zou zitten. In de afval
branche wordt hard gewerkt,
worden lange dagen gemaakt.
En afval stinkt nog steeds. Het
is niet iets van de snelle gul
den, het vereist een bepaalde
mentaliteit. Maffia en deze
branche kan ik niet met el
kaar rijmen".
De wil van de overheid en het
bedrijfsleven om het afvalpro
bleem aan te pakken is er vol
gens hem nu. „In de uitvoe
ring ontbreekt het wel eens
aan de nauwkeurigheid". Een
foed voorbeeld daarvan vindt
chaling de vernietiging
de afvalstoffenvergunning van
West Holland Milieu, deze
week door de afdeling geschil
len van bestuur van de Raad
van State. GS van Zuid-Hol
land hebben procedurefouten
gemaakt. Het bedrijf zal nu
voor 3 december een gedoog-
verzoek indienen, zoals de
provincie heeft aangeraden.
derzoek naar de recente
'moordpartijen door het
Indonesische leger op
Oost-Timor.
De Nederlandse bewindsman
van buitenlandse zaken stak
niet onder stoelen of banken
dat hij daar eigenlijk niets
voor voelde. Hij vond dat In
donesië eerst de gelegenheid
moest krijgen het aangekon
digde eigen onderzoek van de
bloedbaden te voltooien.Een
meerderheid in de Tweede
Kamer nam echter geen ge
noegen met deze houding,
waarbij de scherpe toon opviel
die ook Van Gijzel van de
PvdA aansloeg. De woord
voerder van de sociaal-demo
cratische regeringsfractie ver
weet de minister de indruk te
wekken dat hij „Indonesië de
hand boven het hoofd wilde
houden". Van Gijzel trok een
vergelijking met de moordpar
tijen van het Sovjet-leger in de
Baltische staten. Toen was
Van den Broek wèl voorstan
der van een internationaal on
derzoek, hoewel de centrale
regering van de Sovjetunie
zelf een eigen onderzoek had
aangekondigd.
De PvdA-afgevaardigdi
de minister er bovendi
dat Oost-Timor geen li e verwaï
sisch doch VN-grondgeben me}
onder mandaat van Poi
Dit deel van het eiland
werd in het midden van
soepel]
Arabisc
winning
ren zeventig door Jakai ijprograi
zet, toen Lissabon als
van de 'Anjerrevolutie'
gelegenheid meer had
met haar overzeese gebit
len te bemoeien. De
dingsbeweging Fretilin
op Oost-Timor voor de
hankelijkheid van dit det 1S nu
het eiland. var) a£
Minister Pronk oogstt miljoen
goedkeuring van de Ti t[ing k
Kamer, omdat hij uit eigt *ot ze^
weging beloofde voo
geen nieuwe ontwikke met he
projecten aan Indonesië t
len aanbieden. Pronk zal
de andere landen van d
ropese Gemeenschap op
dj-ingen dezelfde houdin
te nemen. Lopende pro
zullen overigens gewoon
den voortgezet. Het EurIr en in
Parlement riep gistere j* °?k
Verenigde Naties en de "1
pese Gemeenschap
ieme'
stijnse
vastgel
id-akkoi
ling v.
iunt ovei
nissen'
irbeider
streep
nden de
alleen r
«zette V
ADVERTENTIE
(c) Standaard Uitgeverl|/Wavery Productions
Tiener hoort 9 jaar eisen
ROTTERDAM „Een moord
zoals je die zelden tegenkomt",
zo omschreef de officier van
justitie gisteren voor de Rotter
damse rechtbank de moord op
een 68-jarige Rotterdamse ver
zekeringsagent. Niet alleep de
koelbloedigheid waarmee de
moord werd gepleegd was zeld
zaam, ook het feit dat een 17-
jarige jongen iemand met 19
messteken om het leven brengt
komt zelden voor. De officier
wilde geen rekening houden
met de leeftijd van de verdach
te. Hij eiste negen jaar. Uit
spraak 5 december.
als je Leiden links laat liggen,
Je gaat in 1992 studeren. Dat staat vast. Maar aan welke un
trPïPf/ versiteit? Teken voor I december voor Leiden en maak e
keuze uit meer dan 50 studierichtingen. Kies voor de zekel
heid van een internationaal gewaardeerde opleiding. Voor de e
kansen in je latere leven. En voor een stad waarin je je snel thuj
voelt. Wie laat zoiets nou links liggen?
'tingen
Inforn
i: 071-27801 I (op werkdagen)
