n
V
otograferen met
jerekend risico
[[wee paar halen
lién paar betalen
SINTERKLAAS KOMT DIT JAAR
MET 4000 PIETERMANNEN.
NOG 3 DAGEN
theo verhei jen
schoenen
in ja de Jong bowlt
lieuw seizoenrecord
Gigantische
verbouwings-
opruiming
BINNENLAND
17
k
CITROËN
NU BIJ CITROEN: TOT F4.000,-* VOORDEEL.
tidócOouocwit
DONDERDAG 21 NOVEMBER 1991
DERLANDER BESTE NATUURFOTOGRAAF TER WERELD
(RISTA VAN DER HOFF
V HAAG De Neder-
ler Frans Lanting
il), geboren in Rotter-
en woonachtig in de
enigde Staten, is van-
i in Londen uitgeroe-
tot 'British Gas Wild-
Photographer of the
r'. Dat houdt zoveel in
de beste natuurfoto-
if ter wereld. Lanting
de prijs met een in-
kwekkende fotorepor-
die hij voor het tijd-
•ift 'National Geograp-
maakte in de Okavan-
)elta in Botswana
Museon heeft de tentoon-
ing, die door de organisa-
i van de wedstrijd, BBC
llife Magazine en het Na-
History Museum in Lon-
is samengesteld, aange-
ït. Het is voor het eerst dat
selectie van de inzendin-
170 foto's, in Nederland te
is. Het Museon betaalde
voor ongeveer 25.000 gul-
en heeft het agentschap
de verdere verspreiding
n in Nederland.
Er waren in totaal tienduizend
inzendingen van fotografen uit
41 (vooral westerse) landen.
Sir David Attenborough, zoöl
oog, schrijver en maker van
televisieprogramma's over de
natuur, reikte Lanting de
hoofdprijs uit: een bronzen
sculptuur van een rode ibis,
een cheque en een vakantie
naar Trinidad en Lobago.
Adem inhouden
De foto's staan in het Museon
opgesteld op een tentoonstel-
lingsvlak van tweehonderd
vierkante meter. De deelne
mers maakten zelf de bij
schriften bij de foto's. De
avonturen die zij bij het foto
graferen meemaakten lijken
vaak regelrecht uit een span
nend jongensboek te komen.
Frans Lanting schrijft bij een
foto, die hij onder water nam
van waterleliebladen: „Dit is
de Okavango van onderaf ge
zien het is een compleet an
dere wereld daar beneden. Ik
zat op de bodem van de rivier
toen ik de foto nam. Mijn me
thode was om simpelweg in
het water te springen, mijn
adem in te houden en te pro
beren een foto te maken,
waarna ik naar de oppervlakte
ging om lucht te happen en
weer onderdook. Je moet dit
echter niet te lang op één
plaats doen, omdat er kroko
dillen in de buurt kunnen zijn.
Daarom probeer ik plekken te
vinden waar niet te veel on
derwatervegetatie is. Het is
een berekend risico".
Waar Lanting nauwelijks
technische gegevens bij zijn fo
to's vermeldt, doen de andere
fotografen dit wel. Wie de foto
van de Engelse fotograaf Paul
Taylor van een alleenstaande
oude eik aan de voet van een
heideheuvel in de Cairngorms
(Engeland) zou willen nama
ken, plaatst een Nikon FE2
met 105 mm objectief op een
driepootstatief, stelt in op 1/2
seconde bij f 16/22 en gebruikt
een Kodachrome 64-film.
Artisticiteit
Lantings werk steekt met kop
en schouders uit boven dat
van zijn collega-natuurfotogra-
fen. Behalve het op technische
perfecte wijze fotograferen
voegt hij er een eigen artistie
ke waarde aan toe, bijvoor
beeld bij de stilistische benade
ring van onderwaterlelies. Hij
heeft zo'n compositie gemaakt
van de welvende lijnen van de
stengels en fijngevormde bla
deren, dat de gedachten direct
afdwalen naar een schilderij
van Jan Toorop. Wat nog
meer opvalt is zijn durf details
levensgroot uit te lichten. Zo is
er een foto van het oog van
een mannetjes-olifant, inge
kapseld in stuk gelooide huid.
In de pupil is, heel klein, een
groep donker tegen de lucht
afstekende krijgers te zien.
Zijn foto van een nijlpaard, die
tegenover hem een dreigende
houding aanneemt, straalt een
enorme kracht uit. Lantings
lef wordt ook door de jury ge
roemd: hij schrikt niet voor
gevaarlijke situaties terug en
slaagt er dan nog in om een
geslaagde compositie te berei
ken.
Waddenzee
National Geographic, een van
zijn voornaamste opdrachtge
vers, heeft Lanting inmiddels
verzocht zijn talent ook in zijn
geboortegrond toe te passen.
Hij gaat een reportage van de
Waddenzee maken.
In 1978 vertrok de Rotterdam
mer naar de VS, na voltooiing
van zijn studie milieu-econo
mie aan de Erasmus-universi-
teit. In 1980 besloot hij zich
volledig aan de natuurfotogra
fie te gaan wijden. In de jaren
tachtig reisde hij de hele we
reld rond om de natuur en de
relatie van de mens met de na
tuur vast te leggen. Sinds 1985
Drinkende impala's in de Okavango-delta in Botswana. De foto maakt deel uit van de serie, waarmee de Nederlandse fotograaf Frans Lanting is
uitgeroepen tot beste natuurfotograaf van het jaar.
FOTO: FRANS LANTING
werkt hij voornamelijk voor
National Geographic. Voor dit
tijdschrift maakte hij onder
meer een reportage over de
laatste witte neushoorns in
Zaïre, over een zeiltocht in
een gebied bij de Zuidpool en
over de dwergchimpansee in
het oerwoud van het Congo
Bassin. Zijn project in Botswa
na mondde uit in de grootste
natuurreportage ooit gepubli
ceerd in de National Geograp
hic. Lanting publiceerde ver
schillende boeken. Voor zijn
werk op Madagascar en
.Antarctica kreeg hij twee eer
volle vermeldingen bij World
Press Photo.
Het zijn echter niet alleen de
foto's van Lanting die de
moeite waard zijn. De tentoon
stelling is ingedeeld in ver
schillende, ook schokkende
thema's. Er is een foto van il
legaal transport van tijgers,
aangetroffen in München en
een van een haai met reusach
tige littekens van een net. On
der de noemer milieu is er een
foto van een arend, die on
danks de vishaak in zijn bek
gewoon doorvliegt. Humor
wordt uitgedrukt door een
boommarter, die zijn kopje uit
een gat in een boom steekt.
Het beestje heeft zich net te
goed gedaan aan de vogels in
het nest. Foto's van enkel
landschappen zijn er ook.
tentoonstelling is tot en met 5
januari in het Museon, Stad
houderslaan 41 in Den Haag te
zien. Daarna gaat hij op reis;
nog niet bekend is welke
plaatsen in Nederland nog
meer worden aangedaan.
Noordwijkerhout: Jeugd: Duindam 12-68; Videoland
12-55; Ploegmeij junior 12-45; Oh die ene 12-40; The
Kids 12-38; Wij 12-18. Maandag vroeg: Invaders 12-58;
DEN Anja de Jong bowlde in
erdorp een nieuw seizoenrecord,
begon haar game met tweemaal
split, maar bowlde daarna tien
es op rij, wat een game van 255
/erde. De Jong viel in als reserve
S' team Bax/Spendel dat de eerste
etitel van de maandagleague
Walter Hasselo was de enige die
Leiderdorp de achthonderdgrens
eerde. Via games van 224, 191, 181
scoorde hij een totaal van 822.
ik Scheffer (PBS) bracht in Zuid-
de hoogste serie op zijn naam.
Iels games van 197, 211 en 224
m hij tot een totaal van 632. René
inbergen kwam voor Van Bostelen
verder dan 590 pins met een game
225 Henny van de Werf (Kanne)
rde de beste prestatie bij de dames,
een game van 229 bowlde ze 588
om, net zoveel als Bart Kriek
k).
Ruigrok was in Noordwijker-
de hoogste dame. Met een game
225 bowlde ze voor Duif Katwijk
serie van 580 pins. Gerard Jonk-
gooide de meeste pins om. In zijn
van 594 zette hij een game van
pins neer.
ik Abrahams bowlde in Holiday
een nieuw baanrecord met zijn
van 233. Met 243 pins bracht
fred le Febre de hoogste game op
naam. Zijn serie leverde 740 pins
3ij Bert de Mooy ging er één pin
der om. Zijn beste game bedroeg
)ins. Chris de Mooy bowlde echter
e hoogste serie. Met een game van
jehaalde hij een totaal van 759.
Duindam 12-53; HBE 1 12-53;
Zwart 12-44; Hillegom 12-44; Van de Meer 12-42; Lle-
s 12-38. Maandag laat: Madero 12-84; Auto Valken-
g 12-66, Nissan 12-54; JC Aartman 1 12-46; Van de
12-40; Van de Mey Ladies 12-38, Hol van Eden
Dinsdag vroeg: Le Coq d'Or 12-
12-57; Krassantjes
12-38; Duil Katwijk
12-30;
66; BT Ploegmey 12-62,
12-51; De Engel 12-48; JC
12-37;
12-61; Hof vi
46; Pinhitters 12-38;
The Champ 11-67, Tukker Transport
Schilder 1'
12-35. Dinsdag laat: OCB Panda
land 12-60; BAM 12-51; Le Due 12-
Eden 12-32. Woensdag:
-51; Estec 2 11-47, Estec 1 11-41;
Invaders 11-26; blind score 22.
Holiday Inn: Maandag dubbels: UBO 9-114,5; V&R 9-
98; Plugge CO 9-81,5; RVE 9-80; Holst Sport 9-73;
Tapijtplan 9-70; Match 9-66; McDonalds 9-65; Zeven
bergen 5-54; Kreeft 5-50. Maandag vijfmans: Casino 9-
159; Tapijtplan 9-139,5; Griffioen 9-104,5, Anbar 9-94;
Stumpers 9-70, Saneco 9-40. Dinsdag trio's: AAM 9-
171; PTT Telecom 9-159,5; O Sole Mio 9-151; V&R 9-
137; La Ronde 9-126; Moojoos 9-117, Doe een wens 9-
110,5; LVC 9-99; AVL 9-96,5, Sweetlake City 9-51,5.
Donderdag trio's: Pins a lot 8-152; Up Downs 8-126,5;
Bon Bon 8-110; Agumex 8-113; Tapijtplan 8-109; Soon
er or later 8-105. Borox 8-103; Frogs 8-95; Kanjers 8-
85.5; Roest 8-74,5.
Zuid-Wast: Maandag trio's vroeg: Kriek 1 9-25; Ver
boon Extra 9-21; 3M 9-19; Het
den 8-11. No Name 8-10 Maandi
9-28.5; PBS 9-23; Ladan 9-22.5;
kantoortje 9-11, Van Muiden 9-5 Dinsdag trio's: Bow
ling Stones 9-23; Kriek 2 9-20; Verboon 2 9-19; Van
Hemert 9-16, Tramps 9-16; Verboon 4 9-14 Dinsdag
dubbels: De Valk 9-30; Van Hemert 9-20; CD-Centrum
9-20; Van Muiden 9-17; Total Handicap 9-14; Van
Schaik 9-7. Woensdag trio's: Veldonck 8-26; Van He
mert 2 8-18; Van Bostelen 8-17,5; Van Egmond 8-14,5;
Van Schaik 8-11; Diner 8-9. Woensdag dubbels: Verde-
gaal 7-18; Les Petites Quelles 7-15; LVH 7-14; Kanne 7-
13; Freewave 7-12,5. Koperwiek 7-11,5.
Leiderdorp: Maandag: Bax/Spendel 11-199,5; Eagles
11-199; Smikkelshop 11-185; Strikeforce 11-184; Knud
detijgers 11-180,5; Alleycats 11-158; Trlootjes 11-140;
Limousine Clean 11-137; Van Bemmelen 11-127,5; Jo
baak 11-125,5; DHL 11-107,5; De Graaft 28,5. Dinsdag:
Bax/Spendel 2 11-211,5; Lugtharl 1 11-188,5; Mooyen-
kind 11-187,5; Chemicon 11-174,5; PAM 11-164,5; Pin-
vreters 11-149,5; Menuet 1 11-146,5; Bowling Family
11-140.5; WVF 11-140,5; Tamaja 11-137, Menuet 2 11-
131,5, MIG 11-124; Lugthart 2 11-110; Van Marwijk 11-
73. Woensdag: Proshop 10-180; Europatuln 10-181,5;
Turkies 9-137,5; Drie kleine kleutertjes 10-148; Trans-
avia 10-144,5, Zomerzorg 9-147; Je ziet maar 9-128;
•er w
bek
ferel
*eno
ouw
urFc
Het duurste paar wordt door u betaald.
Dames-, heren- en kinderschoenen
e Kopermolen 25 - 2317 PA Leiden - Tel. 071-218572
Sinterklaas bij Citroën wil zeg
gen dat er fantastisch wordt
uitgepakt.
Nu zult u denken: dat is niks
nieuws, want dat hoort nu eenmaal
bij de goedheiligman. Maar wat dacht u
dan van een surprise die kan oplopen
tot f 4.000,* op de aanschaf van uw
nieuwe Citroën? Kom dan maar 'ns kijken
bij de Citroën dealer en overtuig uzelf.
De rode stippen op de voorruit
van de vernieuwde Citroën AX,
de Citroën BX, de onlangs gelanceerde
Citroën ZX en de Citroën XM vermelden
het ongekende voordeel.
Dit voordeel geldt uit- tlflllljjl
sluitend voor auto's die uit
voorraad leverbaar zijn.
En die voorraaS is niet on-
beperkt... Dus als uw hart
nü vol verwachting begint te
kloppen, kom dan snel naar de
Citroën dealer.
Kentekenregistratie uiterlijk 31.1.92. De aktie geldt voor bestellingen van 20.11.91 tot 1.1 92. De uit voorraad leverbare auto's worden ook in januari 1992 gegarandeerd afgeleverd tegen de overeengekomen pnjs. 6 jaar carrosserie garantie. Citroen prefereert Total
Autobedrijf Van der Velde BV, Kennedylaan 118, Leiden.
De Jong's Autobedrijf, Van der Mortelstraat 254, Noordwijk. Hoofdstraat 104-106, Valkenburg.
Willem Bakker, Hoofdstraat 133, Sassenheim
