„O jee bereikt nog veel te weinig mensen"
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Kerkjurist adviseert Mariënburg bij opvolging van bisschop Ernst
'Kerk kan slechts functioneren als tegenbeweging'
COMMENTAAR
£eidM<2owuvnt
al
£eidóeSomo*it
DINSDAG 19 NOVEMBER 1991
idót
Argentijnse bisschop beschuldigd van fraude
BUENOS AIRES Oud-bisschop Luis Mario Picchi en zijn
broer Pedro worden ervan beschuldigd dat zij honderden men
sen in het Argentijnse bisdom Venado Tuerto voor ongeveer 10
miljoen dollar hebben opgelicht. Picchi (76), lid van de orde der
salesianen van Don Bosco, was van 1978 tot 1989 bisschop van
Venado Tuerto, zijn broer was tot 1987 administrateur van het
bisdom. In 1987 ging Carfina, een onderneming die de beide
broers hadden opgericht, failliet. Het bedrijf liet schulden na ter
waarde van 10 miljoen dollar. Omdat bij het faillissement ook
bezittingen van de Rooms-Katholieke Kerk betrokken waren,
moest het Hooggerechtshof uitspraak doen. Dit bepaalde dat de
bezittingen van de kerk „onvervreemdbaar" waren en dat vol
gens het verdrag tussen Argentinië en de Heilige Stoel het ker
kelijk wetboek van kracht is voor alle kerkelijke goederen die
voor de „goddelijke eredienst" zijn bestemd. Zo'n eigendom kan
alleen worden verkocht, als de kerk verklaart dat het niet lan
ger een plaats is die voor de eredienst is bestemd. Het valt niet
te verwachten dat de leiding van de Rooms-Katholieke Kerk de
kathedraal van Venado Tuerto en andere kerken aan de ere
dienst zal onttrekken. Mgr. Picchi wacht nog een proces wegens
fraude, maar hij is niet in hechtenis genomen.
Wij bedriegen en
vleien niemand door
zulke fijne
kunstgrepen als
onszelf
Arthur Schopenhauer
KEK en CCEE kondigen tweede Basel aan
SANTIAGO DE COMPOSTELA De kerken
in Europa zullen nog voor het einde van de eeuw
een tweede Europese bijeenkomst over gerech
tigheid, vrede en het behoud van de schepping
houden. Thema van 'Basel II' wordt solidariteit,
zo werd in Santiago de Compostela bekend ge
maakt door de Konferentie van Europese Ker
ken KEK en de Raad van RK Bisschoppenconfe
renties CCEE in Europa. De eerste Europese
conferentie in het kader van het conciliair pro
ces vond in 1989 in de Zwitserse chemiestad on
der het motto vrede in gerechtigheid plaats. De
vijfde bijeenkomst van de Europese kerken is
zondag met een plechtige oecumenische dienst in
de kathedraal van, de Spaanse bedevaartsplaats
beëindigd. In de slotverklaring spreken de presi
dent van de CCEE, kardinaal Martini, en de
vice-voorzitter van de KEK, de anglicaanse de
ken John Arnold, de bereidheid van de kerken
uit samen te werken bij de herevangelisatie van
Europa.
Leidse studentenpastor
voorzitter VPW
UTRECHT De Leidse studentenpastor drs.
H. van Breukelen is gekozen tot voorzitter van
de Federatie van Verenigingen van Pastoraal
Werkenden in Nederland. Hij volgt dr. G.
Zuidberg op, die zich na een termijn van vier
jaar niet herkiesbaar had gesteld. Van Breuke
len (61) is sinds 1964 verbonden aan de Leidse
studentenecclesiaparochie in Leiden. Daarnaast
is hij scholingsleider in de functiescholing van
maatschappelijk werkers in de zwakzinnigen
zorg. Deze functie legt hij eind dit jaar neer.
Tot voor kort was hij voorzitter van de Vereni
ging van Pastoraal Werkenden in het bisdom
Rotterdam. Tot vice-voorzitter van de Federa
tie is gekozen drs. H. van Wel, tot voor kort
werkzaam bij het pastoraal centrum van het
bisdom Haarlem en nu beleidsmedewerker van
Nieuwegen, een platform voor volwassenenca
techese.
OVERLEGORGAAN JODEN/CHRISTENEN BESTAAT TIEN JAAR
DEN HAAG Tien jaar
geleden zaten een gere
formeerde predikant en
een orthodoxe rabbijn in
een loofhut in het Am
sterdamse Buitenveldert.
De predikant was net te
rug uit Israel en wist dat
het niet zo eenvoudig was
om vertegenwoordigers
van het orthodoxe joden
dom en christenen bijeen
te brengen.
In die regenachtige Sukkot-
week ontwierpen dr. S.
Schoon en rabbijn H. Rodri-
gues Pereira de structuur voor
een overlegorgaan tussen jo
den en christenen. Vandaag
bestaat het Ojec tien jaar.
Schoon en Pereira spraken af
het plan aan de joodse en
christelijke kerkgenootschap
pen en instanties voor te leg
gen. In behoudende joodse zo
wel als christelijke kring wa
ren er niet alleen positieve re
acties. Het onbegrip en de
vooroordelen van christenen
enerzijds en de argwanende
houding van de joodse ge
meenschap anderzijds speel
den hierbij een belangrijke rol.
Ook was de toch al kleine
joodse gemeenschap bang dat
zendingsdrang de ware reden
van de christenen was om met
joden aan één tafel te gaan zit-
In maart 1982 presenteerde
het Ojec zich aan de pers. De
drie joodse kerkgenootschap
pen en de Kerk en Israël-orga-
nen van vijf kerken (RKK,
NHK, GKN, CGK en ELK)
hadden zich aangesloten, als
mede de Vereniging van Nes
Ammimers, het Centrum voor
Informatie en Documentatie
Israël (CIDI) en de B.Folkerts-
ma Stichting voor Talmudica.
Rodrigues Pereira trad vorig
jaar af -als tweede voorzitter.
Dat geen orthodoxe rabbijn
bereid was hem in deze func
tie op te volgen, wijst op de
nog immer aanwezige arg
waan aan orthodox-joodse zij
de ten opzichte van het Ojec.
Bezinning
De krantelezer die het kerk
nieuws Volgt, ziet het Ojec
vaak als een actiegroep die re
gelmatig op de barricade klimt
als de rechten van de joodse
gemeenschap of van de staat
Israël worden geschonden.
Volgens voorzitter Schoon
klopt dit beeld van het Ojec
niet met de werkelijkheid. „De
rol van actiegroep hebben we
opgedrongen gekregen. Voor
negentig procent houden we
ons bezig met religieus over
leg, studie en, bezinning".
Juist de religieuze bezinning
strijkt menig orthodoxe rab
bijn tegen de haren in. Rabbijn
Dominee S. Schoon
L.B. van de Kamp, die zichzelf
de 'voor-de-voetenloper' van
het Ojec noemt, vindt dat er
teveel tussen het jodendom en
het christendom staat om een
FOTO: PERS UNIE
religieuze dialoog te voeren.
gaan joden bij christenen kij
ken".
Het Ojec heeft zich onder
meer bezig gehouden met het
anti-judaïsme in het Nieuwe
Testament. Op zich vindt Van
de Kamp dit niet verkeerd,
maar het is volgens hem al
leen een taak voor christenen.
„Het Nieuwe Testament heeft
immers geen enkele religieuze
betekenis voor ons joden."
Van de Kamp is echter wel te
spreken over de manier waar
op het Ojec zich inzet voor de
joodse zaak en Israël. „Ik heb
ze hiervoor een felicitatie ge
stuurd". Van de Kamp wijst
hiermee naar kwesties zoals
het toneelstuk van Werner
Fassbinder, het klooster bij het
voormalig concentratiekamp
Auschwitz, de evangelisten
Goeree en de "pro-PLO-hou-
ding" van de Raad van Ker
ken.
Rabbijn Pereira en ds. Schoon
zijn beiden zeer tevreden over
datgene wat het Ojec in de af
gelopen tien jaar heeft bereikt.
„Het is een stap vooruit dat
fundamentele zaken niet meer
verdrongen maar uitgesproken
worden. De christenen in het
Ojec onderkennen de intensi
teit van gevoelens aan joodse
zijde en zijn zich ervan bewust
het Ojec altijd maar dat vertrouwen eerst langzaam
de weekeinden op de heide, kan worden gewonnen," vindt
Op sabbat komen christenen Schoon. Ook hebben op voor-
naar ons kijken en op zondag stel van het Ojec de Neder-
Zuidafrikaanse
kerken willen
investeringscode
JOHANNESBURG De
Zuidafrikaanse kerken probe
ren op een lijn te komen in
hun houding tegenover inves
teringen in Zuid-Afrika. Zij
komen in februari 1992 bijeen
om zich te bezinnen op een
code voor investeringen in
Zuid-Afrika, nu steeds meer
buitenlandse bedrijven beslui
ten opnieuw te investeren in
dat land of daarvoor voorbe
reidingen treffen.
Dit heeft de secretaris-gene
raal van de Zuidafrikaanse
Raad van Kerken, dr. Frank
Chikane, meegedeeld. De se
cretaris-generaal van de We
reldraad van Kerken, dr. Emi-
lio Castro, constateerde vorige
maand tijdens zijn bezoek aan
Zuid-Afrika dat de kerken
zich afzonderlijk beraadden
over hun houding tegenover
economische sancties. Juist op
dit belangrijke punt is een
eensgezinde houding noodza
kelijk, hield Castro de kerken
voor.
Aan de conferentie nemen be
halve de Raad van Kerken
ook de rooms-katholieke bis
schoppen en Kagiso Trust, het
belangrijkste kanaal voor de
doorgifte van buuitenlandse
fondsen aan anti-apartheids-
groepen in Zuid-Afrika, deel.
Uit de deelneming van de laat
ste organisatie leiden waarne
mers af dat anti-apartheidsor
ganisaties zich zorgen maken
over de financiële steun uit
het buitenland. Aan het over
leg nemen ook vakbondslei
ders, zakenlieden, politieke
leiders en economen deel.
Een organisatie van academici
die zich met sociaal-politieke
en economische zaken bezig
houden, zal op verzoek van de
kerken de verwachtingen van
de verschillende belangen
groepen in het Zuidafrikaans
bedrijfsleven en de gedragsco
des voor investeringen in an
dere landen bestuderen.
BEROEPINGEN
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Bodegraven H. Harkema
te Onstwedde.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Spljk(Gr.) en Godlln-
ze(Gr.) drs. R.R. Maathuis, kandidaat
te Kampen, die dit beroep heeft aan
genomen.
Beroepbaarstelling drs. R.R. Maat
huis. kandidaat te Kampen.
Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
Beroepen te Hoek (Z) D. Noort, kan
didaat te Kampen;
te Pernis drs. L.E. Leeftink, kandidaat
te Ureterp.
Christelijke Gereformeerde Kerken
Tweetal te Harderwljk-Zeewolde J.
van Amstel te Ede en H. de Graaf te
Drogeham.
11
ROOSENDAAL De
vier afdelingen van de
Mariënburgvereniging in
het bisdom Breda beraden
zich binnenkort over een
voorstel van de Nijmeegse
kerkjurist prof.dr. K. Walf
om de parochieraden kan
didaten te laten noemen
voor de opvolging van bis
schop Ernst. Ernst wordt 8
april 1992 75 jaar en is dan
verplicht paus Johannes
Paulus II zijn ontslag aan
te bieden.
De progressief-katholieke Ma
riënburgvereniging lijkt daar
mee terug te komen van haar
houding om geen actie te on
dernemen in verband met het
vertrek van Ernst. Acties, zo
als het inschakelen van (oud-
)politici of een gesprek met de
pro-nuntius, hebben bij eerde
re bisschopsbenoemingen al
leen maar frustraties opgele
verd, motiveerde voorzitter
drs. H.N. Peltenburg van de
afdeling West-Brabant deze
houding. Hij noemde Ernst
een man „die opvalt door
evenwichtigheid, wijsheid en
eenvoud" en sprak zijn voor
keur uit voor een nieuwe bis
schop die de katholieken helpt
„met een troostend woord in
plaats van een steeds weer
vermanend vingertje".
De paus hoeft zich van de
kandidatenlijst uit het bisdom
Breda niets aan te trekken, er
kende Walf. Zij heeft echter
„een moreel bindend karak
ter", zeker als niet alleen de
parochieraden maar ook ande
re instanties in het bisdom bij
de raadpleging worden betrok
ken. De kerkjurist baseerde
zijn voorstel op artikel 212 van
het kerkelijk wetboek dat de
gelovigen het recht toekent
„hun noden, in het bijzonder
van geestelijke aard, en hun
wensen" aan de leiders van de
kerk voor te leggen. Soms
hebben zij volgens het wet
boek zelfs de plicht hun me
ning kenbaar te maken.
Walf raadde de rooms-katho-
lieken in het bisdom Breda
aan zowel nationaal als inter
nationaal steun te zoeken voor
de raadpleging, maar verder
rustig af te wachten, hoe de
leiding van de Rooms-Katho
lieke Kerk in Nederland en
Rome reageert. Hij beschouwt
zijn voorstel als een eerste,
kleine stap. Walf zou het liefst
zien, dat een „verkiezingssy
node"., bestaande uit geestelij
ken en leken uit een bisdom,
de bfsschop zou kiezen. De
paus zou bij afwijzing van de
gekozen kandidaat zijn bewee
gredenen moeten vermelden.
De theoloog prof.dr. A. Houte
pen, die tien jaar als stafmede
werker van het pastoraal cen
trum van het bisdom Breda
nauw heeft samengewerkt met
Ernst, noemde het „oneerlijk
en onrechtvaardig" voor de
gelovigen van deze tijd om al-
Mubarak
bij de
paus
De Egyptische
president Hosni
Mubarak bracht
een eendaags
bezoek aan
Rome. Hij werd in
audiëntie
ontvangen door
de paus.
ROTTERDAM De kerk
kan in deze tijd slechts func
tioneren als tegenbeweging.
Dit stelde prof. Auke Jelsma,
hoogleraar kerkgeschiedenis
aan de theologische universi
teit van de gereformeerde
Kerken in Kampen op de bij
eenkomst van de Open Kerk-
beweging afgelopen weekein
de in Rotterdam.
De christelijke kerk is, zo con
stateerde Jelsma, eeuwenlang
dominant geweest in West-Eu
ropa en de Nieuwe Wereld.
Haar macht berustte vooral op
het feit dat zij het lot van de
mens in haar handen lag. De
kerk preekte daarom angst
voor een straffende God en
vergeving als men zich tot
haar wendde. Zij beschikte
over de sleutel tot de hemelse
macht. Alleen door de genade
middelen van de kerk was
men van een eeuwige zalig
heid verzekerd.
Nu in onze tijd de angst voor
buitenaardse machten en het
geloof in een hiernamaals af
neemt of onbelangrijk wordt,
heeft de mens minder behoef
te aan een verlossende bood
schap van de kerk. De kerk
verliest aan invloed en macht
en raakt in een minderheids
positie.
Dat de kerken zelf ervaren
slechts tegenbeweging te zijn,
blijkt uit de onrust en de ver
deeldheid binnen haast elke
kerk. Tegenover een vroegere
duidelijke eenheid in belijden
en beleid staat nu een verwar
rende pluriformiteit; elke
groep meent het beste ant
woord te weten op de vragen
van deze tijd. Of ze nu pro
gressief of conservatief zijn, al
lerlei groepen proberen naar
buiten toe toch nog enige in
vloed uit te oefenen. Het is im
mers een onuitroeibaar ken
merk van het christendom
verkondigend te wallen zijn.
Positief in een tegenbeweging
kan volgens Jelsma zijn haar
aandacht voor nieuwe accen
ten, zorg voor vergeten waar
den, het opkomen van ver
drukte minderheden. Dit kan
de winst zijn van een kerkelij
ke tegenbeweging. Een tegen
beweging kan ook negatieve
aspecten' ontwikkelen; fanatis
me, perfectionisme, neiging tot
isolement, radicalisering, ver
heerlijking van een leidende
figuur.
Jelsma gaf twee voorbeelden
van een zijns inziens geslaagde
tegenbeweging (in een tijdperk
overigens waarin de kerk nog
dominant was), de rol van de
jezuïeten en van de quakers.
De eersten wisten volgens
Jelsma door hun contacten
met de leidende machten in de
maatschappij de katholieke
kerk in Duitsland weer in
vloedrijk te maken na de zwa
re slagen die de Reformatie
had toegebracht. De quakers
hebben met een consequent
volgehouden strijd bereikt dat
in Amerika en uiteindelijk in
heel de wereld de slavernij
werd afgeschaft. Met grote of
fers en inzet en consequent
volgehouden hebben de ze
groepen grote veranderingen
kunnen bewerkstelligen.
De kerkgeschiedenis leert dat
een tegenbeweging succes
heeft als ze zorgvuldig pro
beert medestanders te vinden,
zich de taal en de gewoonten
van de 'tegenstander' eigen
maakt. Zo kan de kerk alsnog,
zo concludeerde Jelsma, een
mentaliteitsverandering be
werken wanneer ze een door
dachte strategie volgt.
landse Hervormde en de Gere
formeerde Kerken 'zending
onder joden' uit hun kerkorde
geschrapt.
Raad van kerken
In 1984 ontstond er een ernstig
conflict tussen de Raad van
Kerken en het Ojec. De Raad
van Kerken ontving een ver
tegenwoordiger van de PLO
zonder, zoals de afspraak wil
de, eerst het Ojec te raadple
gen. Bovendien vroeg de Raad
om een hoorzitting van de
Tweede Kamer over de schen
ding van de mensenrechten op
de door Israël bezette Westelij
ke Jordaanoever. Dit herhaal
de zich vorig jaar toen de Raad
zich voor een opwaardering
van de PLO-vertegenwoordi-
ging in Den Haag uitsprak.
Beide conflicten zijn bijgelegd,
maar het wantrouwen is ge
groeid.
Er moet volgens Pereira veel
veranderen. „Het Ojec bereikt
nog te weinig mensen," vindt
Pereira. Met grote zorg consta
teert hij de verrechtsing, zowel
bij joden als bij christenen, die
een enorme belemmering voor
het Ojec vormt. „Aan christe
lijke zijde is er een veel betere
begeleiding nodig. Daar zou
veel meer voor georganiseerd
moeten worden. Binnen joodse
kring moeten meer mensen
bereid zijn het gesprek met de
kerken aan te gaan".
Wie stopt de waanzin?
WAT de Mongoolse horden en de nazi-legers niet gelj
gelukt de Serviërs wel. Dubrovnik, het oude F
de eeuwen heen altijd gespaard gebleven. Tot op de df
het Joegoslavische 'federale' leger de parel van de Dal
sche kust begon te vermorzelen. Een totaal zinloze
ling. Welk strategisch doel wordt gediend met de aanl
de vernietiging van Dubrovnik? Geen enkel. Men
alleen verklaren door de zinloze wraakzucht van dj
viërs.
De Kroaat Stipe Mesic, nog steeds in naam voorzitte
het collectieve presidentschap, ziet in de vernielzuch
het Servisch-federale leger een strategie: verdrijving v is.
lokale Kroatische bevolking en inpalming van het 'gezi
de' gebied door Servië. Meer dan 300.000 Kroaten zijn
op de vlucht gedreven. Nu de Kroatische grensstad Vu
in handen van de Serviërs is gevallen, komen daar noj
tienduizenden vluchtelingen uit de stad en uit de omlig
dorpen bij.
BlJ de veroveringsoorlog van de Serviërs tegen K
spelen ook economisch motieven mee: Slavonië, het
in het noord-oosten van Kroatië, is niet alleen een vi
baar landbouwgebied, maar is ook rijk aan olie ei
grondstoffen die een toekomstige Groot-Servische staa
kan gebruiken.
ONDANKS de totaal vruchteloze bemiddelingspog I
geeft de EG haar inspanningen nog niet op. Eindelijk i
er dan toch achter gekomen dat ze op de vredesconfe
van Den Haag voortdurend met de verkeerde mense
sproken hebben. De EG speelde voortdurend de kaart v
Joegoslavische regering: de president Stipe Mesic, die i
door Servië nooit aanvaard of erkend werd omdat
Kroaat was, eerste minister Ante Markovic en minist J J
buitenlandse zaken Budimir Loncar, twee figuren die u|
tend voor zichzelf spraken en geen enkele invloed meei
den uitoefenen op de gang van zaken in Joegoslavië,
de Servische generaals van het 'federale leger' gewooi^j
gang gingen.
maar te klagen over de ver
mindering van het kerkbe
zoek. Ten onrechte hebben
sommigen heimwee naar de
kerk van de eerste helft van
deze eeuw. „De wijze waarop
de mensen nu in de kerk
staan, is aanzienlijk meer ver
want aan de bevrijding en soli
dariteit van het Nieuwe Testa
ment dan die kerk", zei Hou
tepen. De kerk van voor de
oorlog legde een grote druk op
het geweten van de gelovige.
De kerk leeft nu net als in de
tweede en derde eeuw van
onze jaartelling in een pre
christelijk tijdperk, meende
Houtepen. De kerk is geen
staatskerk en is zich dieper be
wust geworden van haar ei
genlijke opdracht: de predi
king van hej Rijk Gods.
P
ers c
erkz
zelf de ogen van de EG geopend. Na zich via een m
greep al meester gemaakt te hebben van het 'federale'
het 'federale' parlement en het collectieve leiderschap
ben de Serviers zich nu ook de regering toegeëigend. 1 ns
minister Ante Markovic werd ontslagen en met hem zij en
nister van buitenlandse zaken Budimir Loncar. De 'fe< nil
Joegoslavische staat' is nu helemaal Servisch. Ondt WC
A rn
uitg
mom van legitimiteit en met het stilzwijgende akkoor
de internationale gemeenschap legt Servie bijgevolg
op wat van de Joegoslavische staat overblijft, aangevuli
de territoriale veroveringen van het federaal-Serviscl
ger, terwijl de republieken die zich onafhankelijk h
verklaard, Slovenië en Kroatië, deze erkenning oi
wordt. Hoe lang kan men deze dubbelzinnige houdin| gend
ven volhouden?
Hoe ver reiken de veroveringsplannen van de Seri
generaals? Gaan ze zich tevreden stellen met Slavoir
gaan ze de grenzen van Groot-Servië opschuiven tot as°Pv
poorten van de Kroatische hoofdstad Zagreb, zoals hun
gepubliceerde kaarten aantonen? Stellen ze geen gen
met de Servische gedeelten van Bosnië-Herzegovina Ogninj
len ze heel de republiek inlijven? En is de onafhanlbesch
heidsverklaring van Maëedonië voldoende garantie o nder
spaard te blijven van de Servische gebiedshonger?
Het is in elk geval hoog tijd dat aan de oorlog in kp990.
een Europese schande een einde wordt gemaal [ever
EG is daartoe niet in staat gebleken, de WEU en de et 111
evenmin, ook al worden er nu in WEU-verband planni
smeed. Dan maar via de VN. Misschien brengt het b~
van de drie Europese leden van de VN-Veiligheidsraad
gië, Groot-Brittannië en Frankrijk, om een vredesi
naar Kroatië te sturen een begin van een oplossing.
tijdei
Voorzitter
predikantenbond
bepleit meer
hartstocht op
landelijke
vergadering
DEN HAAG Op de landelij
ke vergadering van de Her
vormde Kerk moet het er in
de toekomst wat hartstochtelij
ker aan toe gaan dan nu vaak
het geval is. Dat is de vurige
wens van dominee L. de Lief
de, voorzitter van de Bond van
Nederlandse predikanten. Zijn
oplossing is om in plaats van
afgevaardigden uit de regio
vertegenwoordigers van ver
schillende geestelijke stromin
gen op te trommelen. De lan
delijke vergadering zou zo
weer "werkelijk platform van
gesprek, een podium van
geëngageerden" kunnen wor
den.
De voorzitter van de predi
kantenbond doet zijn voorstel
in het blad Woord Dienst,
veertiendaags orgaan van het
hervormde gemeenteleven,
aan de vooravond van de her
vormde landelijke kerkverga
dering.
De Amstelveense predikant
wijst erop dat de synode on
langs heeft besloten dat een
kerklid zelf mag besluiten
(mits goed gemotiveerd) van
welke plaatselijke gemeente
hij lid wil worden. Moeten we
deze lijn ook niet doortrekken
voor wat betreft de samenstel
ling van de landelijke kerk
vergadering, vraagt De Liefde
zich af.
Nu is het nog zo dat de lande
lijke kerkvergadering ge
vormd wordt door vertegen
woordigers uit de regionale
kerkvergaderingen (classes) en
adviseurs uit de verschillende
hervormde raden.
In de toekomst ziet De Liefde
vertegenwoordigers van aller
lei kerkelijke groeperingen in
de synodebankjes schuiven.
Uitgave:
Kantoor
Telefoon
071 - 122 244
071 - 134 941
Postbus 112300 AA Leiden
Hoofdkantoor Koopmansstraat 9. 2288 BC Rijswijk
Telefoon 070-3190 933
Telefax: 070-3906 717
Postadres: Postbus 9. 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur J. Leune
Adjunct-hoofdredacteur: J Timmers
Chef-redacteur G - J Onvlee
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel 070 - 3190 808): L. van Koot
046 of 071 - 144 047): R Kleijn (chef). M
n Herpen (chef), F. Buurman,
Sport Leiden e o (tel 071 - 144 049) K van Kesteren.
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815)
A van Rijn (chef). W Bunschoten, drs C van Haersma Buma. A van Holstei
E Huisman. H Jansen, drs J van Leeuwen - Voorbij. R. de Roo, drs K Verj
Kunst/rtv (tel 070 - 3190 834): G Ansems (coördinator), B. Jansma, H Piet
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L Kooistra, drs. P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M Konvalmka (chef), S Evenhuis, S Pieterse
Redactie-secretaresse (tel 070 - 3190 819): T Kors
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied,
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, e< er c
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederla'
België De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs. K, Swiers, M va
Ven en P. Vogels De parlementaire redactie bestaat uit R. in 't Hout (chef), I
leveld, D. Hofland, P Koopman, D. van Rietschoten en K. van Wees
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten in het buitenland S Akkerman (Praag),
drs D. J. van den Bergh (Peking), drs H Botje (Tunis), A Courant (Athene) 1a.A
R. Hasselerharm (Johannesburg), T Heard (Kaapstad), drs A Heering (Ro< nsd;
B. van Huët (Parijs), M de Koninck (Washington), H. Kuitert (Nieuw Delhi),
F Lindenkamp (Sao Paulo), R Simons (Londen), drs R Vunderink (Mosko
W Werkman (Jeruzalem), E Winkels (Barcelona), G. van Wijland (Belgrado11 g1
F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel)
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertai was
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaalster 'an
M de Cocq.
n 08 30 tot 17.00 uur
n 18 00 tot 19.00 uur, op z
Nabezorging
Telefoon: 071 -122 248 op ma t/m v
15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling.
per maand 25,70
per kwartaal 76,60
per jaar 294,30
Bij betaling per acceptgirokaart
per kwartaal 78,60
per jaar 299.30
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel 071 -122 244
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 -
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
HiE
Pï
0M T
ÉR
uit
ilW<3
Hl
