e
c
Suriname en
Nederland zijn
tevreden over
bereikt akkoord
Fouten
Philips te
boek gestelc
h
CetebeSouAcmt
BINNENLAND BUITENLAND
YVD-fractievoorzitter Bolkestein vraagt
aandacht voor 'etnische Nederlanders'
Zware bewaking bij bezoek
van D'Aneona en Kosto
Snelle schifting kan
problemen opleveren
li
MAANDAG 18 NOVEMBER 1991 «CVCS
Vondelinge Sandra
blijkt een Francaise
BREDA De nu elf maanden oude baby Sandra
die 20 september in Breda te vondeling werd ge
legd, heeft de Franse nationaliteit. De politie ver
denkt de vader van het kind ervan zijn toen negen
maanden oude dochtertje na een echtelijke ruzie te
hebben ontvoerd. De man, een inwoner van Lyon,
werd vorige maand gearresteerd. Na de ontvoering
zou de verdachte, volgens Nederlandse agenten die
in Lyon onderzoek deden, via enige omzwervin
gen door België en Duitsland met het kind naar
Breda zijn gekomen. De man ontkent de ontvoe
ring. Justitie en politie hebben aan de hand van
een geboorte-akte en een medische verklaring
vastgesteld dat de vondelinge op 16 december 1990
in Lyon is geboren. De moeder van Sandra is in
middels ingelicht dat haar dochter zich gezond en
wel in Breda bevindt.
Harriët Freezerring
voor Claire Posthumus
AMSTERDAM De Harriët Freezerring - de
prijs die het feministisch maandblad Opzij jaarlijks
uitreikt aan een vrouw of groep vrouwen die zich
inzet voor vrouwen die bewustmakend en emanci
perend werk verzet - gaat dit jaar naar de 53-jari-
ge Claire Posthumus. Zij is historica en werkt sinds
1974 als bibliothecaris van het Internationaal In
formatiecentrum en Archief voor de Vrouwenbe
weging (IIAV) in Amsterdam. Posthumus is ver
antwoordelijk voor de aankoop van meer dan de
helft van de ruim 45.000 boeken die het archief
momenteel bezit. Ook zorgde zij ervoor dat de per
soonsarchieven van bijvoorbeeld Annie Romein-
Verschoor in het bezit van het Vrouwenarchief
kwam. In 1980 stelde ze het boek „Vrouwenwijs
heid" samen, een verzamelbundel van werk van
Romein-Verschoor.
LELYSTAD In de dicussie over de minderhe
den moet nadrukkelijk aandacht worden besteed
aan de positie van 'etnische Nederlanders' in de
oude stadswijken. Fractievoorzitter van de VVD in
de Tweede Kamer. F. Bolkestein, bepleitte dat za
terdag tijdens een congres van de liberale jonge-
renorgansiatie JOVD. „Zij vormen een minderheid
waar niemand over spreekt", aldus Bolkestein.
„Wij hebben de problemen van de multiculturele
samenleving voor het grootste deel neergelegd bij
de mensen in de oude stadswijken met veel slecht
opgeleide laagverdieners en werklozen. De span
ningen in die oude wijken lopen op en het heeft
weinig zin dat te ontkennen. Ook die mensen
moeten aan bod komen".
Het was voor het eerst dat Bolkestein zich publie
kelijk over het thema van de minderheden uitliet
na de bomaanslagen op de woning van staatssecre
taris Kosto (justitie) en het ministerie van binnen
landse zaken. In de brief waarmee RaRa de bom
aanslagen opeiste, wordt de naam van de VVD-
fractievoorzitter als mogelijk slachtoffer genoemd.
Bolkestein nam afgelopen zomer met een rede in
het Zwitsere Luzern het voortouw in de discussie
over minderheden. Bolkestein pleitte voor de in
voering van een identificatieplicht, waarbij hij een
verband legde met terreuracties. Landen als Duits
land, Italië, Spanje en Engeland worden er al door
geteisterd, aldus Bolkestein. Als de Europese gren
zen opengaan wordt het verkeer van personen
vrijer en gemakkelijker, en dat geldt volgens hem
ook voor criminelen. „We moeten ons daarop
voorbereiden. Ik zie niet in hoe wij aan een identi
ficatieplicht kunnen ontkomen", aldus Bolkestein
zaterdag.
Conflict cardiologen
valt niet bij te leggei
bats
ever
J S-
Honeek
NIJMEGEN Het conflict tussen zes cardio Duitsla
van het Academisch Ziekenhuis Nijmegen St. it
boud (AZN) en de leiding van de afdeling er t d
kenhuisdirectie is onherstelbaar. Dat is de co zigheid
sie van een onafhankelijk adviesbureau. De r che Fee
lieden van beide partijen zeggen dat de raai noet vi
bestuur van het AZN in onderling overleg „t< te in m
zorgvuldige afwikkeling van het conflict" za 'an het
men met „de zes vertrekkende cardiologen", aal bij
september barstte het al jaren sluimerende co justitit
los. Volgens hen was afdelingshoofd prof. Va ibben
Werf een slecht manager en maakte hij he rlijnse
werken vrijwel onmogelijk. Na enkele ueschie
meldden zij zich allemaal ziek. Vervolgens
aan enkele cardiologen ontslag op staande
aangezegd, terwijl de anderen op non-actief gt ti's ge'
werden.
et Dui
(Vervolg van de voorpagina)
KRALENDIJK De Su
rinaamse delegatie is za
terdag met zo'n 127 mil
joen gulden teruggekeerd
naar Paramaribo. Neder
land heeft vertrouwen
wekkende informatie ge
kregen over de aanpak
van de drugshandel en
over de mogelijkheid van
justitiële samenwerking.
Beide partijen kijken dan
ook met tevredenheid te
rug op twee dagen minis
terieel overleg op Bonaire.
Voor de Surinaamse delegatie
was het noodzakelijk, gezien al
het vooroverleg, dat zij het
thuisfront met direct zichtbare
resultaten kon confronteren.
En voor de Nederlandse mi
nisters was de krachtdadige
aanpak van de drugshandel
van belang omdat uit Surina
me zo'n zestig procent van de
inbeslag genomen cocaïne
Het op Bonaire ondertekende
Erotocol van conclusies, dat
innen zes maanden moet lei
den tot een raamverdrag is
een eerste aanzet om „het poli
tieke kader te scheppen en de
hoofdlijnen aan te geven van
nauwere betrekkingen, gericht
op efficiënte en effectieve sa
menwerking tussen beide lan
den". Daarmee is het plan
Lubbers, om de hervatting van
het ontwikkelingssamenwer
kingsverdrag van 1975 te bin
den aan nauwere samenwer
king, in de steigers gezet. Deze
op 19 april in een notitie ge
presenteerde gedachten, gin
gen echter veel verder dan
waar het Bonaire-akkoord op
is uitgekomen. In het voorjaar
werd in Den Haag nog gespro
ken over een gezamenlijke
verantwoordelijkheid voor de
Surinaamse defensie, eventue
le koppeling van de Surinaam
se aan de Nederlandse gulden
en een intensieve associatie,
een soort Gemenebest. Een
half jaar later, in het Harbour
Village Hotel in Kralendijk
was van dergelijk gedachten-
goed niet veel meer te mer
ken. Op het flamengo-eiland
was het uitgangspunt veel
meer dat de hervatting van
het in 1990 opgeschorte ont
wikkelingssamenwerkingsver
drag moest worden ingepast in
Minister
Hirsch Ballin
neemt voor
aanvang van
het overleg
nog even een
koele duik.
FOTO: ANP
een breder kader. Met als
hoofddoel te voorkomen dat
de circa 1,3 miljard gulden aan
verdragsgeld, het restant van
de 3,7 miljard gulden die bij de
onafhankelijkheid in 1975 in
Suriname waren toegekend, in
een bodemloze put verdwij
nen. Heel concrete zaken over
militaire assistentie en bijstand
voor politie en justitie van Ne
derland voor Suriname zijn
niet in het protocol terug te
vinden. De Nederlandse dele
gatieleider, minister van justi
tie Ernst Hirsch Ballin, echter
zei alle vertrouwen te hebben
in de aanpak van de regering
Venetiaan.
Het grote meningsverschil op
Bonaire betrof het geld. En
wel de door Suriname ge
vraagde aanloop- of betalings-
balanssteun, van zo'n, 25 mil
joen gulden per maand gedu
rende een periode van een
half jaar. De voorwaarden die
de Nederlandse minister van
ontwikkelingssamenwerking,
Jan Pronk, daaraan verbond,
gingen voor de Surinamers
veel te ver: Nederland zou
zich te veel willen bemoeien
met de besteding. Pronk wilde
de steun koppelen aan een ge
actualiseerde versie van het
economisch saneringsplan
voor Suriname van het consul
tantsbureau Coopers en Ly-
brand. De consultants hadden
een dergelijke deviezensteun
aanbevolen, van 20 miljoen
dollar per twee maanden voor
een overgangsperiode tot de
uitvoering van het herstructu
reringsprogramma. Maar daar
buiten eiste de Nederlandse
minister dat Suriname zou
aangeven waaraan het de de
viezen zou besteden.
Met de in het protocol gedane
toezegging dat betalingsbalans-
steun zal worden gegeven
„voor een periode van zes
maanden" en dat overleg zal
plaatsvinden „over de om
vang, termijnen en modalitei
ten" werd ook deze zaak ge
klaard zonder gezichtsverlies
voor een van beide kanten.
Bovendien had Suriname toen
al de andere financiële toezeg
gingen in de knip: 33,9 miljoen
gulden aan restant overbrug
gingshulp, 37,4 miljoen gulden
voor opgeschorte projecten, 25
miljoen gulden voor herstel
van het binnenland en dertig
miljoen gulden voor techni
sche assistentie, training en
materieel voor versterking en
ondersteuning van het open
baar bestuur, waarvan ook een
deel voor de politie.
ASIELZOEKERSCENTRUM NIEUWE STIJL BEZICHTIGD
J
ZEEWOLDE Een
bleek ochtendzonnetje be
schijnt het weidse polder
landschap van Zeewolde.
Het is zaterdagmorgen
tien uur, koud en in de
omgeving van het asiel
zoekerscentrum Harder-
wold wordt het zo vredige
beeld ruw verstoord. Poli
tiemannen, gewapend met
walkie-talkies, wachten
het bezoek op. Papieren
moeten getoond worden.
Op een lijst wordt gecon
troleerd of de bezoeker
inderdaad tot de genodig
den behoort.
Halverwege de oprijlaan op
nieuw een man met een wal
kie-talkie. Op de parkeerplaats
lopen politiemannen rond Bij
de ingang van het hoofdge
bouw moet opnieuw een
groepje veiligheidsmensen
worden gepasseerd.
De bewaking op Harderwold
is streng. De overheid neemt
kennelijk geen enkel risico
meer sinds Nederland werd
opgeschrikt door een bomaan
slag op het huis van staatsse
cretaris Aad Kosto Kosto en
minister Hedy D'Aneona zijn
zaterdag te gast in Harder
wold. Zij komen in Zeewolde
het nieuwe asielzoekersbeleid
uitleggen en het centrum be
kijken.
Vier bomexperts van de rijks
politie Apeldoorn hebben 's
morgens de bungalows op ex
plosieven onderzocht. Er is
niets gevonden. De mannen
van de EOD, de explosieven
opruimings dienst, kunnen
thuisblijven.
Rond half twaalf maakt D'An
eona een ronde door het cen
trum. Kosto is dan nog niet ge
arriveerd omdat hij volgens
Harderwold-directeur Freek
Nijhuis „nog wat nieuwe hui
zen moet bezichtigen". Nijhuis
leidt het gezelschap naar de
bungalows die tijdelijk als
kantoor dienen voor justitie,
politie en de vreemdelingen
dienst. Hier worden de eerste
aanvragen voor politiek asiel
Eerste opvang
Harderwold was tot 1 oktober
een recreatiepark. Nu worden
38 van de 152 bungalows door
de overheid gebruikt. De ove
rige bungalows zijn voor de
huisvesting van asielzoekers.
In februari moet een nieuw
kantoorpand gereed zijn en
kunnen alle bungalows door
asielzoekers worden benut. De
totale capaciteit bedraagt dan
achthonderd bewoners.
Harderwold is aangewezen als
één van de negen nieuwe on-
derzoeks- en opvangcentra. In
deze centra vindt de eerste se
lectie plaats tussen kansloze en
kansrijke aanvragers. De be
woners blijven maximaal een
maand in de nieuwe onder
zoekscentra. De kansrijken
worden doorgestuurd naar 'ge
wone' centra. De kanslozen
blijven tot het moment dat ze
het land worden uitgezet.
De eerste Harderwoldse asiel
zoekers zijn eind oktober gear
riveerd. Inmiddels verblijven
270 buitenlanders afkomstig
uit 33 verschillende landen in
SUSKEENWISKE
"TAZUUR EN TAZIJN"
■d Ultgeverlj/Wavery Productiris
het centrum. Het aantal bewo
ners zal deze week toenemen
tot 350. Dan wordt pas op de
plaats gemaakt. De noodkeu-
ken is er niet op berekend om
meer bewoners van voedsel te
voorzien.
D'Aneona luistert tijdens haar
wandeling over het terrein ge
ïnteresseerd naar het relaas
van de ambtenaren van justi
tie, politie en de medewerkers
van haar eigen ministerie. Ook
bezoekt de minister een bun
galow met vijf asielzoekers.
Drie Libanezen en twee Pales-
tijnen staan de minister een
tikje zenuwachtig te woord.
Strenger toezicht
Het ministerie wil in het nieu
we beleidsmodel strenger toe
zicht houden op de asielzoe
kers. De bewoners moeten
zich één keer in de 24 uur
melden. Verder wordt met een
nieuw systeem van magneet
kaarten de controle ver
scherpt. Met behulp van deze
kaart is op elk moment duide
lijk of de asielzoeker in of bui
ten het centrum verblijft.
WVC-voorlichter A. Abouta-
leb stelt dat de nieuwe mag
neetkaarten niet zijn bedoeld
om verdwenen asielzoekers zo
snel mogelijk op te sporen. De
magneetkaart zou bedoeld zijn
om de huisvestingsproblema
tiek in de hand te houden.
„Als een bewoner zich na 48
uur niet heeft gemeld, vervalt
zijn gereserveerde plaats. Dan
kunnen er asielzoekers vanuit
de noodopvangcentra doorge
stuurd worden". Justitie mag
wel gebruik maken van de ge
gevens van de magneetkaar
ten.
Het gezelschap keert terug
naar het hoofdgebouw waar
Aad Kosto om half één arri
veert. In vogelvlucht krijgt hij
dezelfde rondleiding als D'An
eona. Daarna volgt een kort
gesprek met de Zeewoldena-
ren die rond Harderwold wo-
ZEEWOLDE Tijdens
een bezoek aan het op
vangcentrum in Zeewolde
erkenden minister D'An
eona van WVC en staats
secretaris Kosto van justi
tie zaterdag dat de gewen
ste snelle schifting tussen
kanslozen (die het land
uitgezet worden) en kans
hebbers (die verhuizen
naar één van de veertig
'gewone' asielzoekerscen
tra) problemen kan ople
veren.
Zij wilden echter niet vooruit
lopen op een eventuele verde
re uitbreiding van de vreem
delingendienst. Het OC in
Zeewolde is een van de negen
centra voor eerste opvang die
het kabinet vanaf januari in
gebruik wil hebben. Het is de
bedoeling dat de overige cen
tra worden gevestigd in Eind
hoven, Luttelgeest, Nijeveen,
Zwolle, Rijsbergen, Dordrecht,
Oisterwijk en 's Gravendeel.
Met het gemeentebestuur van
Eindhoven is al volledige
overeenstemming bereikt. De
onderhandelingen met de ove
rige gemeenten zijn nog gaan
de. Maar minister D'Aneona
verwacht dat vrijwel alle be
oogde centra begin volgend
jaar operationeel kunnen zijn.
Alleen met de gemeente
's Gravendeel verloopt het
overleg moeizaam.
D'Aneona reageerde uiterst
verbaasd op de geprikkelde
reacties die vertegenwoordi
gers van de gemeentebesturen
in Zwolle, Luttelgeest (Noord
oostpolder) en Nijeveen zater
dag hebben laten horen naar
aanleiding van haar brief aan
de Tweede Kamer over de ne
gen opvang- en onderzoeks
centra. „Ik vraag me af waar
om men doet alsof men nog
van niets weet, want de onder
handelingen zijn in volle
gang".
EINDHOVEN Dat
Philips anno 1991 nog
bestaat, heeft het bedrijf
niet aan zichzelf te dan
ken. Het is meer een
toevalligheid. Dat beeld
dringt zich op bij het le
zen van het boek „Kort
sluiting" van Marcel
Metze, dat morgen ver
schijnt. Het is niet voor
niets dat hij het boek de
ondertitel „Hoe Philips
zijn talenten verspilde"
heeft meegegeven.
De opeenvolgende raden
van bestuur ontbrak het aan
strategisch inzicht, het pro
motiebeleid was vooral een
kwestie van vriendjes-poli
tiek, de zogenaamde natio
nale organisaties waren klei
ne koninkrijkjes op zich met
als extreme uitschieter de
North American Philips
Corporation NAPC en het
bedrijf heeft zich jarenlang
op papier rijk gerekend ter
wijl in werkelijkheid op tal
van plaatsen gigantische
verliezen werden geleden.
Kortom Metze laat in zijn
boek weinig heel van Phi
lips. Hij sprak volgens eigen
zeggen met een veertigtal
bronnen op directie-niveau
en met enkele „deep
throats" rond de raad van
bestuur. Volgens de auteur
zijn alle gegevens die dit
heeft opgeleverd gecheckt
en dubbel gecheckt. Boven
dien zijn allerlei publikaties
over Philips doorgespit.
Bronvermeldingen komen
in het boek niet of -nauwe
lijks voor; begrijpelijk, maar
tevens de zwakke plek van
het boek, temeer daar Metze
niet schroomt om er ook en
kele pure veronderstellingen
in op te nemen. De nadruk
van „Kortsluiting" ligt op de
beschrijving van wat er de
laatste twintig jaar bij Phi
lips is gebeurd.
Uitvoerig wordt uit de doe
ken gedaan hoe de structuur
van het concern, dat van
meet af aan was opgedeeld
in Nationale Organisaties, in
toenemende mate verhin
derde dat het bedrijf werke
lijk wereldwijd kon gaan
opereren.
Eigen produkten
Die Nationale Organisaties
weigerden soms bepaalde
produkten van Philips te
verkopen. In andere geval
len gingen ze zelf over tot
het ontwikkelen van eigen
produkten. De North Ameri
can Philips Corporation,
goed voor 30 procent van de
omzet, ondernam in 1985
zelfs een poging om zich he
lemaal los te maken van het
moederbedrijf.
De Nationale Organisatie in
Noord-Amerika leidde, om
redenen die ooit noodzake
lijk werden geacht, juridisch
gezien altijd al een betrekke
lijk zelfstandig bestaan. De
directie weigerde regelmatig
beslissingen van de raad van
bestuur uit te voeren. Vrij
wel altijd werd dat geaccep
teerd.
Zo weigerde de NAPC-lei-
ding eigenzinnig om het vi
deosysteem van Philips, de
Video 2000, in de Verenigde
Staten op de markt te bren
gen. Gelijktijdig pompte het
moederbedrijf wel honder
den miljoenen guldens in
NAPC, dat op zijn beurt op
geen enkele manier hoefde
bij te dragen aan de algeme
ne concernkosten van Phi
lips, een verplichting waar
aan de andere Nationale Or
ganisaties wel moesten vol
doen.
Metze concludeert in zijn
boek dat de North American
Philips Corporation onder
normale omstandigheden
vele malen failliet zou zijn
gegaan. Na de poging in 1985
om zich helemaal los te ma
ken van het concern lukte
het president C.van der
Klugt twee jaar later om
Eindhoven meer zeggen
schap te geven in de Ame
kaanse poot van het ci I OR
cern. Het is een van z men:
weinige verdiensten in e
periode van zijn presidei rcjerh,
schap.
ien
Computeravontuur begri
Philips heeft naar de n cursv
ning van de auteur veel ïlijke
lang vastgehouden aan all i.
lei verliesgevende aktivit
ten. Zo heeft het computer
vontuur de ondernemi
volgens een niet met nai ,7.-
genoemd voormalig lid v
de raad van bestuur 6 tol 1
miljard gulden gekost. craat
computeraktiviteiten z z?r®
pas zeer onlang overgeda 'J
aan het Amerikaanse Digi
Equipment Corporation. e P
Ook de beslissing om te sto13 P
pen met het mega-chip dr
ma is veel te laat genome veri0
Tot en met de jaren zeven met
verdiende Philips bergnen'
geld met de produktie v zlJn
televisies. Met die winst 'e U1*J
konden allerlei andere akneerr
viteiten worden gefinar z'c
cieerd, ook aktiviteiten inke
alleen maar geld kosten. F een
in 1980 werd het roer omi ;warf
gooid.
De eerste grote reorgani )avid
ties van de meest verlies
vende bedrijfsonderde
dienden zich aan. Vanaf d
zelfde moment werd het v
gens Metze echter steerrl|*
moeilijker om de bedrijfsp**-**-
sultaten te beoordelen. 1
toenemende mate werdiIFQ
normale bedrijfskosten n
melijk geboekt als herstruhQfi
tureringskosten. Daar kon
bij dat het bij Philips toch
moeilijk was om een goed
nancieel beeld te krijgt )SIA
omdat het door allerlei o duiz
derlinge, administraties >n ujt
verrekeningen nauwelijl Van
doenlijk was om een echt i itelinj
zicht te krijgen in de werk /an c
lijke kostprijs van de pr ak ge
dukten. jsche
En al die tijd werd het pr se aa
motiebeleid bij Philips vooen be
al bepaald door vriendje >root
politiek en allerlei merlom d(
waardige netwerken. De eeei n
gen carrière was voor i p>e
managers van Philips veel tinge
belangrijker dan de rentab dorpt
liteit van het bedrijf. Faleiis
de managers werden ni t_bet
ontslagen. Ze kregen hoogu eerde
wat later de promotie d 'oaliti
hen eerder was beloofd. nbew
Soap-serie re'ng„
In de allerhoogste regione t, op
van het concern speelde len z
zich bij voortduring tafer ten u
len af die niet zouden mi n in
staan in de eerste de bes van
soap-serie op de televisi :r do
Dekker stelde alles in h e bic
werk om de invloed van c lenzn
familie Philips terug te dril vorig
gen. terug
Volgens Metze deed hij nie ar va
aan het drankprobleem vaaven
zijn voorganger N. Roder eid o
burg omdat hij op diet g tol
baantje aasde. De autei i de
heeft zich zelfs laten verte Bar
len dat boze tongen destiji vste
beweerden dat Dekker Ringen
denburg al tijdens de lunc niet
met alle liefde nog eens bi ities
schonk. we e
Dekker, de „omhooggeva erde
len handelsreiziger" die vo isie
gens Metze bij Philips no
steeds als „een spin in zij
web" zit, haalde jaren late jy
zijn opvolger C.van deLV
Klugt onderuit. Niet alleer
omdat hij de barre werki
lijkheid met betrekking
de financiële gang van
ken naar buiten toe had
gedekt, maar ook omdat
een relatie
met zijn secretaresse
De auteur waagt zich na
aantreden van Timmer
diens inmiddels volop
gang gezette reorganisatii
niet aan een prognose voc
de toekomst. De nog steec
niet tot helderheid gebracht
organisatie-structuur en
denkwijze van het mana^
ment, kortom de hele PI
lips-cultuur doen hem wi
sterk twijfelen aan de pei
spectieven voor het conceri g7
Philips wil nog geen com
mentaar geven op het boe en
omdat het bedrijf er no 3
geen kennis van heeft gene |||jg)
men. ei')
ft'
