„Staat een bom ook in
je verzekeringspolis
Ministerie van justitie
eerder doelwit RaRa
tidócQounmd
BINNENLAND
[uim 3000 klachten
ver Schiphollawaai
Om nooit
te vergeten
WOENSDAG 13 NOVEMBER 1991
-lopig
Tsjetsji zaakt door vliegverkeer rond Schiphol. Dat zegt de
d, na omissie geluidhinder Schiphol. Een groot deel van de
b chten richtte zich tegen starts op de Zwanenburgbaan
alistisi Kaagbaan (613) en de Aalsmeerbaan (599). Over
dingen op de Kaagbaan werd 431 keer geklaagd. Vanuit
isterdam dienden 135 personen 633 klachten in, 86 men-
uit Amstelveen belden 235 keer, 72 inwoners van Aals
dienden 920 klachten in en 60 mensen uit Leiden
kken 239 keer aan de bel. Van de klachten uit Amster-
1 n hadden er 578 betrekking op starts op de Zwanen-
de Buitenveldertbaan, 27 op rondvluchten met
i"Dakota en 16 op helikoptervluchten van de politie,
gelegd istelveen had voornamelijk last van zowel landen als
dit verrlen °P de Buitenveldertbaan.
g.
;tsjen
>orden
or
ook d( i
eg te
centn
ls Gor
™ard€
komen Vi
L Tsjf
bevel
1 Ros; n
Noord-Brabant telt
relatief meeste auto's
BUNNIK Inwoners van de provin
cie Noord-Brabant hebben de meeste
personenauto's per duizend inwoners.
Deze provincie telt ruim 2,2 miljoen
inwoners en heeft ruim 900.000 auto's.
Dat komt neer op 405 auto's per dui
zend inwoners. Het gemiddelde voor
Nederland is 370 auto's per duizend in
woners. Dat blijkt uit een onderzoek
dat Bovag en het Centraal Bureau
voor de Statistiek over 1990 heeft ge
daan. Dat de inwoners van Noord-Bra-
band de meeste auto's hebben komt
doordat de woon-werk afstanden te
groot zijn. In absolute aantallen komt
Zuid-Holland boven aan te staan met
1,1 miljoen auto's tegen 3,2 miljoen in-
Rotterdammers vrezen
meer geluidsoverlast
ROTTERDAM Aanleg van een nieuw vlieg
veld New Rotterdam Airport - in de volksmond
gewoon Zestienhoven - zal veel meer mensen
een slechte nachtrust bezorgen dan uit de Milieu
Effect Rapportage van de gemeente Rotterdam
blijkt. Om dat te voorkomen moetn niet onge
veer 4.000 huizen, maar zeker 11.000 woningen
worden geïsoleerd. De door de gemeente ge
schatte isolatiekosten lopen in dat geval op van
300 tot 700 miljoen gulden. Dit stelt het Milieu-
Alarmteam van de Socialistiese Partij in het
vandaag gepresenteerde rapport „Nieuw Rotter
dam Airport Slaap zacht". De partij biedt het
rapport morgen aan de commissies milieu en
ruimtelijke ordening van de gemeente aan. De
SP vindt dat de discussie over het nut van een
nieuw vliegveld ten noorden van Rotterdam
moet worden heropend.
Van den Broek ijvert voor
overkomst Russisch meisje
DEN HAAG Minister Van den Broek
van buitenlandse zaken bliift zich inzetten
voor de overkomst van Olga Bondarenko
(16) uit haar woonplaats Minsk (Wit-Rus-
land) naar Nederland.
De ouders van het meisje verblijven er al als
volledig erkende vluchtelingen, maar de
Russische autoriteiten verhinderen stelsel
matig het vertrek van hun dochter.
In antwoord op vragen van het VVD-Ka-
merlid Wiebenga zegt Van den Broek dat er
al meermalen bij de Sovjet-autorit*
aangedrongen is Olga Bondarenko 1
ming te geven i
ken.
Ook in Wit-Rusland is zo'n verzoek door
Nederland gedeponeerd. De minister erkent
dat de Russische opstelling in strijd is met
de mensenrechten.
Nederland te vertrek-
[aagse bewaker
eft zich aan na
vering wapen
in crimineel
loris Je
ingen ;n HAAG De bewa-
nu ei r van het Penitentiair
troef igctie Centrum (PSC) in
n Haag, die in opspraak
geraakt na de levering
n een vuurwapen aan
dezell i crimineel, heeft zich
de rijksrecherche aan-
uit (even. Volgens zijn
onderlidsman, mr. W.J.P. No-
>r ons' heeft zijn in Den Haag
mende cliënt daarmee
hetzel eren voor zijn geld ge
nen, omdat hij als ge
lig van de negatieve
eldvorming rond zijn
leratie rsoon in de media 6een
n lappf ttt meer °P kon"
1 bewaker kwam vorige
opspraak door een re
in het weekblad Ak-
»n dag later gevolgd
i uitzending van het
volk b programma Crime Time. In
de gevallen werd een beeld
ïhetst van de contacten die
bewaker onderhield met
33-jarige Amsterdamse
n ortvluchtige gedetineerde
het PSC. In de reportages
rd aangetoond dat de bewa-
r op verzoek van de Am-
rdammer een wapen lever-
Het tweetal sprak in de
zending ook over de leve-
ig van cocaïne, schilderijen
horloges. Na de publikaties
ik de bewaker onder,
ar aanleiding van deze zaak
1de de Rijksrecherche i
ddellijk een onderzoek
directie van het PSC v
id de verdachte verder de
jang tot de inrichting, in
achting van de resultaten
rd aanjrv het onderzoek. Het VVD-
imerlid Korthals eiste intus
sen diepgaand onderzoek
aanleiding van de uitzen-
;en
Ravage op een kamer
van het ministerie van
binnenlandse zaken.
Nolet zegt dat zijn
nt via een betrouwbaar
tact bij hem terecht is ge
ien. „Na overleg hebben
besloten dat de verdachte
i zou aangeven. Mijn cliënt
jezeten van wapens en is lid
schietvereniging. Ik
n zijn passie voor wapens en
daarmee te maken heeft
uit verklaren". Volgens
Nolet vindt de gang van
de media rond zijn
ent „beneden alle peil".
irgon
via de publikaties
lergezet als crimineel. Hij
eft toe dat hij dat wapen
eft geleverd, maar de praat-
over cocaïne, schilderijen
horloges moeten worden
schouwd als macho-priet-
aat. Om contact te hebben
et gedetineerden is het nodig
ipaalde houding aan te
ïen en daar hoort een ze-
jargon bij", stelt de raads-
i, die een civiele procedure
erweegt. De bewaker heeft
genover zijn advocaat opge-
echt dat hij heel veel moeite
eft gedaan om het wapen te
innen leveren. Nachtenlang
hij op pad gegaan om in obs-
kroegen in Den Haag het
apen te kunnen kopen waar
n opdrachtgever om had ge-
aagd. „Hij heeft het pistool
s niet betrokken via de
iny, hietvereniging", benadrukt
advocaat, die zegt dat zijn
ënt niet begrijpt hoe hij zich
heeft kunnen laten manipu-
GROOTSCHERMER
Jeanet Speijk, de buur
vrouw van staatssecretaris
Aad Kosto, heeft tranen
in haar ogen. Ze is net
naar haar huis wezen kij
ken. „Het is veel erger
dan ik hoopte. Mijn huis is
een ravage." De bom lag
tussen haar schuur en het
huis van staatssecretaris
Kosto. „Het is één grote
puinhoop. Alle ruiten lig
gen eruit. De pannen zijn
van het dak, de halve
schuur is weggeblazen en
staat op instorten", zegt ze
overstuur. De rest van de
huizen heeft voornamelijk
glasschade.
Vannacht om half vier werd
het echtpaar Speijk gewaar
schuwd door de politie. Omdat
de bel het niet deed werden ze
uit bed gebonsd. Gelukkig
maar, zegt ze. „Het is maar
goed dat we niet op bed lagen.
Het raam is mèt het kozijn op
bed geklapt." Jeanet zit bij
haar ouders te bekomen van
de schrik. Het huis van haar
ouders, Hen en Wil den Har-
tog ligt naast de wegversper
ring. Het huis fungeerde van
nacht en vanochtend als op
vangcentrum voor de omwo
nenden. Wil sleepte koffie en
thee aan voor de bewoners die
uit hun huis waren gestuurd,
voor de brandweer, voor de
politie en voor de pers. „Ik lag
op bed totdat de bom afging,
toen kwam ik er maar uit",
grapt Wil.
De telefoon gaat, familie belt.
En vraagt hoe het ermee gaat.
Dorpelingen lopen af en aan
met dezelfde vraag. „Je
schrikt je rot. Je zit eerst gein
tjes te maken, totdat je ziet hoe
je huis eruit ziet", vertelt Jea
net. Haar eerste gedachte was:
„Mijn God, wie moet dat beta
len? We zijn net een^jaar bezig
met opknappen." En haar va
der zegt: ja, jullie hebben je rot
gewerkt. „Als je het in gods
naam maar vergoed krijgt.
Een bom staat toch niet in je
verzekeringspolis?", reageert
Jeanet nog overstuur. Intussen
wordt er druk getelefoneerd
met de verzekeringsmaat
schappij, want een idee van de
schade hebben ze nog niet.
Vanmiddag komt de schade-
expert langs. Frans Speijk:
r BERT JANSMA
Ik lees dat er in Rijswijk een omstreden boekje is
uitgegeven dat 'Om nooit te vergeten' heet. Het
omvat een verslag van wat er in Rijswijk in de
Tweede Wereldoorlog is gebeurd. Daar lijkt weinig
Maar het boekje bevat ook een lijst met
'i die lijst worden
omgekomen Rijs wijkers. En
vergaste joden, gefusilleerde
het Cidi (Centrum
Documentatie Israël) en d
dichteres Ida Vos dwars.
Ik kan me dat van harte voorstellen. Die
'gemengde lijst' is overigens geen vergissing van de
makers van het herdenkingsboekje, maar een
weloverwogen keus. Zij stellen dat een oorlog diep
ingrijpt in mensenlevens en per definitie geen
winnaars kent, maar alleen slachtoffers. En die
hebben zij zonder aanzien van het waarom van
hun dood op een tij gezet. Een gedachte die te
volgen is. Wanneer ik in tv-beelden uit
Joegoslavië op straat dode Kroaten en dode Serven
zie liggen, zie ik geen verschil. Ze zijn even dood.
Slachtoffers. In de Golfoorlog gestorven weerloze
burgers uit Irak waren niet minder slachtoffer dan
de weerloze burgers uit Kuwayt.
Maar daar hebben we het hier niet over. We
hebben het, in het geval van Rijswijk en welke
gemeente dan ook die zo'n boekje zou uitgeven,
over weggevoerde joden die geen keus hadden. We
hebben het over strijders die zich verzetten, tégen
onderdrukking, tégen onvrijheid. En we hebben
het over mensen die kozen vóór vergaande
samenwerking met de Duitsers, vóór het
soldatenpak van de vijand. Natuurlijk kan ie
achteraf zeggen dat elke keuze maar betrekkelijk
vrij is. Dat iemand ook uit barre nood
gecollaboreerd kan hebben. Maar dat moet dan
maar van geval tot geval aangetoond worden.
Het gaat mij te ver om alle doden die er in en dóór
die oorlog zijn gevallen schouder aan schouder in
een herdenkingstekst te zetten zonder enige
nuancering. Dat is het soort verdraagzaamheid dat
andere slachtoffers maakt: de nabestaanden, wier
familie redeloos is weggevoerd en vermoord via
een verschrikkelijk plan dat zich aan alle begrip
onttrekt, of wier familie het leven verloor in de
strijd voor de vrijheid van anderen. Het is het
soort vervagende verdraagzaamheid die
slachtoffers maakt van óns. Want op die manier
kan je naast het monument op de Dam in
Amsterdam nóg wel een zuil gaan neerzetten. Als
Hitler in Rijswijk had gewoond had hij niet op de
lijst gestaan, aldus de schrijvers. Maar Rost van
TonningenJa, misschien wel. Ik vind het geen
vergissing die ze daar in Rijswijk gemaakt hebben,
maar een blunder.
hij op het r
Het echtpaar Speijk neemt
'buurman Aad' niets kwalijk.
Hij hoeft niet te verhuizen,
vinden ze. „Die man doet ge
woon zijn werk, wij hebben er
prima contact mee. We hebben
het wel eens over een aanslag
gehad. Maar je verwacht al
leen niet dat het daadwerke
lijk gebeurt. Aad vindt het er
ger voor ons dan voor zichzelf.
Hij wil niet dat anderen bij
zijn werk worden betrokken."
Zus Agnieta den Hartog loopt
het huis binnen. Ze komt net
van de lagere school. „Er
wordt al gediscussieerd in de
kring. Hoe het huis van Kosto
■beveiligd moet worden. Ja, de
kinderen konden er vanoch
tend niet door. Ze moesten via
drie huizen naar school wor
den gebracht. En dan weten ze
het meteen."
Dan begint het te onweren
Even schrikt de familie Den
Hartog weer. Totdat de regen
uit de hemel begint te stro
men. „O. krijg ik ook nog lek
ker water binnen", merkt Jea
net op. Haar man begint op
zolder maar te zoeken naar
zeil.
Kamer ziet niets
in scherpere
bewaking
DEN HAAG Leden van de
vaste kamercommissie voor
justitie reageerden vanmorgen
geschokt op de bomaanslagen
op het huis van staatssecretaris
Kosto en op het ministerie van
binnenlandse zaken. Toch
pleit geen van de grote politie
ke partijen voor een onmiddel
lijke uitbreiding van veilig
heidsmaatregelen rondom be
windslieden.
„We zijn weer eens wakker
geschud en dit zal zeker de
discussie over verscherpte be
waking versterken. Maar
daarbij moeten we voorkomen
dat politici in ivoren torens te
recht komen, volledig onbe
reikbaar", meent de voorziter
van de commissie, W. Swil-
dens Rozendaal (PvdA).
Haar CDA-collega Gualthérie
Weezei zegt dat a
je moeten,
Maar als er
plaats
toch op de
derland i
„buitenland
se toestanden"
waar politici d;
worden bewaakt,
aanslagen op
vinden kom je
vraag of je die
méér bescherming moet ge
ven". Van Weezei, bij wie zelf
afgelopen zomer de ramen
werden ingegooid. De daders
bleven onbekend.
AMSTERDAM Het ministe
rie van justitie was eerder
doelwit van de RaRa. Op 26
maart van het vorig jaar eiste
de RaRa-afsplitsing 'Crespo
Galende' de verantwoordelijk
heid op voor een bomaanslag
op het ministerie. Twee explo
sieve ladingen kwamen toen
bij de huisdrukkerij tot ont
ploffing. Net als nu werd voor
die aanslag het „misdadig
asielbeleid" als motief opge
voerd.
Een week eerder stichtte RaRa
met behulp van bommen twee
branden bij marechaussee
kantoren in Arnhem en Ol-
denzaal. Volgens de actiegroep
omdat de marechaussee een
„vliegende brigade" is bij de
opsporing van illegalen.
Vanaf 1984 pleegde RaRa her
haaldelijk aanslagen tegen be
drijven die economische ban
den hadden met Zuid-Afrika,
zoals het Makro-moederbedrijf
SHV. In 1984 ging de Makro-
vestiging in Duivendrecht in
vlammen op. In juli 1986 was
het hoofdkantoor van Van
Leer bv in Amstelveen doel
wit van een aanslag. Eind 1986
werd de Makro-vestiging in
Duivendrecht opnieuw in
brand gestoken en ontplofte
bij een vestiging in Duiven
een brandbom. In januari 1987
bedroeg bij een aanslag op de
vestiging in Nuth tientallen
miljoenen guldens. De SHV
besloot zich uiteindelijk uit
Zuid-Afrika terug te trekken.
In de jaren daarna werden
pompstations van Shell her
haaldelijk doelwit van acties.
De totale schade die RaRa in
de loop der jaren heeft aange
richt bedraagt circa 150 mil
joen gulden.
Ook Rara-verdachte René R„
die in 1989 terecht stond op
verdenking van betrokken
heid bij aanslagen van Rara,
keerde zich tijdens zijn proces
tegen het vreemdelingenbeleid
van de Nederlandse overheid.
De activist werd door het Am
sterdamse gerechtshof veroor
deeld tot een gevangenisstraf
van 18 maanden waarvan zes
voorwaardelijk, wegens zijn
betrokkenheid bij een poging
om brand te stichten bij de
Schiedamse drukkerij Elba.
Hij werd vrijgesproken van
betrokkenheid bij aanslagen
op Shell-pompstations en Mak-
ro-vestigingen.
Asbest
cheii.H KONINKLIJK HUIS
november
Mhj ome> 'ns Bernhard woont op de
Moskou). ïerP>aats Craailo de presen-
He bij van de Stichting
enstverlening Veteranen. Te-
[r1aai.8 ns zal prins Bernhard de Ve
elbanen Informatielijn officieel
gebruik stellen.
verwoest. De
schade loopt in
de miljoenen.
FOTO: ANP
ASPER EN HOBBES
DOOR BILL WATERSON
KIJK HoBBés.Bij ÉLK
PAK CoRHFl-AKÉS
krijg jé één wicPéh-
Autcotjé CAPÉAu
HIÉR STAAT „VÉRzA/UÉL
ALLÉ WWÉWÉN ÉN
WIN ÉÉN RÉIS NAAR
PÉ PdÉSCHÉ-FABRlÉK"
Prins Charles
bezoekt Haagse
Duinwaterleiding
DEN HAAG Prins Char-
les is vandaag voor een kort
werkbezoek in Nederland.
Op verzoek van de prins -
in Groot-Brittannië wel
eens de groene prins ge
noemd - stond het werkbe
zoek volledig in het teken
van het milieu.
De prins brengt dit bezoek aan
ons land op eigen verzoek. Hij
is erg in het milieu geïnteres
seerd en wil er overal op de
wereld iets van opsteken, al
dus zijn perschef D. Arbiter.
De prins werd vanmorgen
eerst ontvangen op het minis
terie van VROM waar hij van
minister Alders een toelichting
kreeg op het Nederlandse mi
lieubeleid. Daarna vertrok
prins Charles naar de Haagse
Duinwaterleiding. Op het pro
gramma stonden een bezoek
aan de waterzuiveringsinstal
laties, de watertoren en een
wandeling door de waterlei
dingsduinen.
De waterzuiveringsinstallaties
in de Zuid- en Noord-Holland
se duinen zijn uniek in de we
reld omdat hier oppervlakte
water grotendeels op natuurlij
ke wijze wordt gezuiverd.
In de middag vertrok prins
Charles naar Lelystad waar hij
de Dienst Binnenwateren van
Rijkswaterstaat met een be
zoek vereerde.
ADVERTENTIE
