President Mitterrand wil
'Éfül le£, ambtstermijn verkorten
Servië verlegt lobby
naar Verenigde Naties
BUITENLAND
^vechten tussen Duitse
eo-nazi's en anti-fascisten
APITEIN ROB
DE SCHAT VAN OPA LARSEN
Russisch parlement keurt maatregelen Jeltsin af
1991 ikLeSomcml
MAANDAG 11 NOVEMBER 1991
iCCI stal miljarden
an sjeik Abu Dhabi"
NDEN De Bank of Credit and Commerce
fcrnational (BCCI) heeft meer dan twee mil-
dollar (bijna vier miljard gulden) gestolen
k rekeningen van de sjeik van Abu Dhabi, zo
jdt de Britse Financial Times vandaag. De
int is zelf een onderzoek begonnen naar het
tl-schandaal. Verscheidene mensen die het
echtelijk onderzoek van nabij meemaken,
»en dat het uiteindelijke cijfer op 2,5 miljard
ar zou kunnen uitkomen. Sjeik Zaid bin
an al-Nayahan had de meerderheid van de
delen in de bank, die op 5 juli werd gesloten
rens fraude. Duizenden spaarders zijn de
e geworden van de sluiting. Op een aanbod
de sjeik om de bank met nieuw geld ter
';e van enkele miljarden te redden, wilden
overheidsinstanties niet ingaan.
Doden bij gevechten
in mijn Zuid-Afrika
JOHANNESBURG Bij gevechten tussen
rivaliserende zwarte facties in de President
Steyn-goudmijn, op 250 kilometer van Jo
hannesburg, zijn afgelopen weekeinde 52
mijnwerkers omgekomen. Volgens de poli
tie raakten zeker 175 arbeiders gewond bij
de gevechten, die sinds vorige week in to
taal al aan 89 mensen het leven hebben ge
kost. De oorzaak van de onrust is niet be
kend. De autoriteiten laten geen journalis
ten niet toe. Vorige week kwamen bij de
mijn 15 arbeiders om het leven bij een tref
fen tussen werkwilligen en mijnwerkers
die gehoor wilden geven aan een nationale
stakingsoproep. Bij een vergeldingsaanval
waren vrijdag al 22 doden gevallen. Bij on
rust elders in Zuid-Afrika kwamen in het
weekeinde acht mensen om.
Politie schiet bankrover dood
LUEDENSCHEID Een man (30) die vrij
dagmiddag in een bank in het Duitse Lue-
denscheid twintig mensen in gijzeling had
genomen, is zaterdagmiddag door de politie
doodgeschoten. De man was op proefverlof
van een meeijarige gevangenisstraf wegens
een poging tot chantage van de spoorwegen.
In de loop van vrijdagavond liet de bankro
ver al enige mensen gaan.
De politie zei tot actie te zijn overgegaan om
dat de man doorlopend had gedreigd de
overgebleven vier vrouwen en zes mannen
dood te schieten of op te blazen als zijn eis
van tien miljoen mark losgeld niet zou wor
den ingewilligd. De man werd doodgescho
ten toen hij van een voor hem klaargezette
vluchtauto naar de bank wilde terugkeren
nadat hij had gemerkt dat er geen sleutel in
het slot stak. Het gijzelingsdrama was het
tweede in nog geen drie weken.
Gijzelaars rennen de bank uit, terwijl de bankrover gewond op de grond
ligt, nadat hij is getroffen door een politiekogel. De bankrover zou enige
minuten later overlijden aan zijn verwondingen. foto: epa
Moeder offert zonen
aan vulkaan Pinatubo
BACOLOD Een Filipijnse moeder
heeft zaterdag haar drie zonen aan de vul
kaan Pinatubo geofferd. De 33-jarige
vrouw sneed met een sikkel de kelen van
haar zeven-, zes- en vijQarige zoon in hun
slaap door als offer aan de vulkaan, die in
juni tot uitbarsting kwam en waarbij 700
mensen om het leven kwamen. Daarna
sneed de vrouw haar eigen polsen door,
maar een zus kon haar nog op tijd naar
het ziekenhuis brengen. Op het politiebu
reau vertelde de moeder tot haar daad te
zijn gekomen „omdat God het mij ge
vraagd heeft". De zus vertelde dat de
vrouw depressief was over de vulkaanuit
barsting en meerdere malen had gezegd
haar kinderen te zullen offeren aan de Pi
natubo.
Idoor
_BOB VAN HUËT
PARIJS President Mit
terrand heeft zich gister
avond uitgesproken voor
wijziging van de Franse
grondwet en verkorting
van het presidentiële
mandaat. Hij overweegt
een referendum te organi
seren over het terugbren
gen van zijn ambtsperiode
van zeven naar vijf jaar.
Het presidentiële mandaat zou
daarmee beter aansluiten op
de parlementsverkiezingen.
De voorstellen voor de grond
wetswijziging betreffen zowel
de uitvoerende, controlerende
als wetgevende instanties en
zouden Frankrijk in de 'Zesde
Republiek' brengen. Tussen de
regionale verkiezingen van
volgend jaar en de algemene
verkiezingen van 1993 wil het
staatshoofd hiervoor voorstel
len doen waarover gedeeltelijk
per referendum en gedeeltelijk
in het parlement moet worden
geoordeeld. Mitterrand liet
over de extreem lengte van
zijn dubbele ambtstermijn we
ten dat ook hij „veertien jaar
soms wat lang vond". De pre
sident was voorstander van
een uitbreiding van de be
voegdheden van de Constitu
tionele Raad. Voor de korte
termijn kondigde hij een nieu
we wijziging van het kiesstel
sel af. De parlementsverkie
zingen van 1993 zullen gehou
den worden volgens een men
geling van het meerderheids
systeem en de evenredige ver
tegenwoordiging, zoals die ook
in Nederland wordt toegepast.
„Alle stromingen moeten in
het parlement vertegenwoor
digd zijn", aldus het staats
hoofd die waarschuwde dat
extreem-rechts niet te belang
rijk moest worden. Wijziging
van het kiesstelsel moet de so
cialisten bovendien behoeden
voor een electorale catastrofe,
maar dat vermeldde hij er niet
bij.
De Franse president stond uit
gebreid stil bij de aanstaande
EG-top in Maastricht en pro
beerde de angst weg te nemen
die Fransen weer voor Europa
hebben. Volgens een recente
opiniepeiling vreest zestig pro
cent vooral negatieve effecten
van de economische en politie
ke unie. „Maar zonder Europa
gaan we terug naar de 19e
eeuw met een moordende con
currentie tussen de verschil
lende landen die alleen samen
overeind kunnen blijven", al
dus Mitterrand. Met bonds
kanselier Kohl werkte hij
daarom hard aan het succes
van Maastricht, dat „moeilijk
zal zijn, maar ik vertrouw er
op dat het lukt". Mitterrand
zei voorstander te zijn van uit
breiding van de bevoegdheden
van het Europese parlement.
Commentatoren hebben al op
gemerkt dat Mitterrand een
goed begin van Europa zal
aangrijpen voor een ver
vroegd, glorieus, aftreden.
demonstrant in Frankfurt geeft lucht aan haar bezorgdheid over de vreemdelingenhaat die in
pland de kop op steekt: „Vandaag tegen de buitenlanders, morgen tegen het buitenland!".
foto: epa
dat
antied:
ziekte
u plee
jonden
e Vries
do<
non-
nog
zitter
jetenJ WS WIJNANDS
erkgevftN In de straten
de Oostduitse stad
is dit weekeinde
>aal gevochten tussen
hïstór nazi's, aanhangers
de Anti-fascistische
Ie en de politie.
politie is vele uren met
en macht bezig ge
it om de groepen
its-extremisten en
b-radicalen uit elkaar
louden, maar raakte
loor ook zelf bij de
urige straatgevech-
I Ejbetrokken.
f dan 230 personen zijn
aangehouden; ten minste vier
demonstranten en een agent
raakten gewond. De politie
nam aan rechts-extremistische
zijde vele tientallen schiet- en
slagwapens in beslag. Al dagen
geleden troffen de neo-nazi's
openlijk voorbereidingen voor
een démonstratie van alle ex-
treem-rechtse krachten in de
bondsrepubliek. Uit Hamburg
alleen al waren enkele hon
derden neo-nazi's naar Halle
gekomen. Elders in Duitsland
heeft de afgelopen zaterdag in
het teken gestaan van solidari
teit met de buitenlanders en
de asielzoekers. Zowel de
tweede verjaardag van de val
van de Berlijnse muur, als de
herinnering aan de beruchte
Kristallnacht, 53 jaar geleden,
waren aanleiding tot veel stille
tochten en herdenkingsbijeen
komsten in de hele bondsrepu
bliek.
In de Kristallnacht, van 9 op
10 november 1938, staken op
gewonden nazi's honderden
synagogen in brand, verniel
den duizenden winkels van
joodse eigenaren en mishan
delden tienduizenden joden.
Alle politieke partijen, de vak
bonden, de kerken en andere
maatschappelijke organisaties
hebben beide gebeurtenissen
die toevallig, met een tussen
pauze van 53 jaar, in dezelfde
nacht plaatsvonden, aangegre
pen om op te roepen tegen
verzet tegen de oplaaiende
vreemdelingenhaat en het ra
cisme. In vrijwel alle grote ste
den van de bondsrepubliek
werden stille tochten gehou
den. In totaal namen meer dan
100.000 Duitsers daaraan deel.
ferste VN-troepen naar Kampuchea
'OM PENH In Kampu-
zijn dit weekeinde de
Haan e VN-waarnemers gearri-
d die moeten toezien op
jtvnpring van het VN-vre-
dan. Drie weken na de on-
jkening van het vredesak-
VO!!» in Parijs zetten 268
l»p. tionarissen van de Vere-
ttllll Naties voet aan land in
at
de hoofdstad Phnom Penh.
Naast burgers maakten ook
militairen deel uit van de eer
ste VN-groep. De VN-aapwe-
zigheid moet uitgroeien tot on
geveer 10.000 mensen, afkom
stig uit 22 landen. De regering
in Phnom Penh en de drie
verzetsbewegingen sloten eind
oktober formeel vrede. Krach
tens dat akkoord nemen de
VN gedurende een overgangs
periode een deel van de be
stuurlijke taken in het land
over. Voorts'zien de VN toe op
de ontwapening van de ver
schillende partijen en organi
seren zij voor begin 1993 alge
mene verkiezingen.
Arts twijfelt
aan doods
oorzaak Maxwell
LONDEN Het mysterie
rond de dood van de Britse
krantenmagnaat Robert Max
well werd het afgelopen week
einde nog groter toen werd
onthuld dat zijn arts, noch zijn
familie gelooft in een natuur
lijke doodsoorzaak.
Dokter Joseph Joseph, die ja
renlang Maxwell's persoonlij
ke arts was, zei, voorafgaande
aan de begrafenisplechtigheid
die gisteren in Jeruzalem werd
gehouden, dat hij geloofde dat
de dood verdacht was. Hij ont
kende dat de 68-jarige Max
well hartklachten had gehad.
Ook sprak hij krantenberich
ten tegen die hadden gesugge
reerd dat hij Maxwell om ge
zondheidsredenen rust had
voorgeschreven.
De verklaring van Joseph sluit
aan bij de groeiende bezorgd
heid over de resultaten van de
voorlopige autopsie, volgens
welke Maxwell gestorven zou
zijn aan een hartaanval. Er is
ook aan het licht gekomen dat
het plotselinge vertrek van
Maxwell volgde op een tele
foontje van zijn bankiers, wat
erop zou kunnen duiden dat
de val van zijn imperium op
handen was.
Maxwell's vertrek naar de Ca-
narische eilanden viel samen
met een beslissing van één van
zijn bankiers om miljoenen
aandelen te yerkopen, omdat
Maxwell zijn schulden niet
kon afbetalen.
Zowel Maxwell's weduwe Eli
zabeth, als zijn zoon Ian, heb
ben vraagtekens geplaatst bij
de resultaten van de voorlopi-
te autopsie, verricht door de
paanse autoriteiten. Maxwells
weduwe verklaarde dat haar
man „vele vijanden had" en
„vaak bedreigd" werd, maar
dat „zelfmoord totaal niet bij
zijn karakter paste". Men ver
wacht dat hun Spaanse advo
caat, Julio Claverie, deze week
een beroep zal doen op Britse
privé-detectives om te onder
zoeken hoe Maxwell over
boord kon vallen. „Deze zaak
is zo open. Het rapport dat er
nu ligt bewijst absoluut niets.
Het laat zien dat zijn hart het
heeft begeven, maar niet
waarom", verklaarde Claverie.
(c) The Sunday Times
BELGRADO Na uitein
delijk dan toch te zijn ge
troffen door Europese
sancties, heeft Servië dit
weekeinde zijn verlies ge
nomen en de politieke
lobby op een meer mondi
aal niveau getild. Niet
langer de EG, maar de
Verenigde Naties moeten
worden overtuigd van de
goede bedoelingen van de
Servische leiders.
In Den Haag heeft de Ameri
kaanse president Bush inmid
dels bekendgemaakt dat de
VS, in navolging van de EG,
eveneens economische sancties
tegen Joegoslavië zullen af
kondigen. Bush zei tevens dat
de Verenigde Staten zullen
meewerken aan een olie-em
bargo tegen Joegoslavië in het
kader van een VN-resolutie.
Met een halfwasse EG-boycot
kunnen de Serviërs blijkbaar
leven, een door de VN uitge
vaardigd olie-embargo zou
meer pijn doen. Het waren de
lokale Servische opperhoofden
in Kroatië die enige tijd gele
den de toon van de campagne
zetten, door als eersten secre
taris-generaal Perez de Cuel-
lar om bescherming te vragen
tegen de „volkerenmoord op
de Servische minderheid", zo
als die door de Kroatische au
toriteiten zou worden uitge
voerd. Het door de Serviërs
gedomineerde Joegoslavische
staatspresidium nam dit ver
zoek zaterdag over en ver
zocht de Veiligheidsraad een
internationale troepenmacht
naar Kroatië te sturen.
Tot die tijd waren het juist de
Serviërs die zich fel verzetten
tegen de komst van een vre-
desleger. De Kroaten smeken
al maandenlang om inzet van
een internationale legermacht.
Ook president Milosevic, ster
ke man van Servië, realiseert
zich volgens Westerse waarne
mers terdege dat zijn kansen
niet langer bij de EG liggen,
maar dat het klimaat binnen
de Veiligheidsraad gunstiger
is. Roemenië, momenteel voor
zitter van de Veiligheidsraad,
heeft inmiddels laten weten
het verzoek van het Joegosla
vische staatspresidum om VN-
vredestroepen naar Kroatië te
sturen, ondersteunen. Het
voorzitterschap van Roemenië
en het vetorecht van China
geven de Serviërs hoop dat de
door de EG gevraagde olieboy
cot niet zal worden doorge
voerd.
De Servische roep om bescher
ming gaat gepaard met een
plaatsaanduiding waar de
blauwhelmen gelegerd moeten
worden: tussen de dorpjes met
een Servische meerderheid en
de Kroatische plaatsjes, langs
het huidige front derhalve. En
juist deze eis maakt het voor
stel tot een schijnoplossing. De
Kroaten hebben al eerder la
ten weten dat de VN hun troe
pen langs de oude grens tussen
Kroatië en Servië moeten sta
tioneren en niet langs de door
het leger afgepaalde grens van
het grote Servië zoals Milose
vic dat in gedachten heeft.
Plaatsing van VN-soldaten
tussen de linies betekent dat
deze dwars door Kroatië lo
pende lijn een semi-officieel
karakter zal krijgen en waar
schijnlijk de nieuwe grens tus
sen Europa en de Balkan zal
worden. De Kroatische leiders
willen die scheidslijn liever
vandaag dan morgen trekken,
maar niet met biina de helft
van hun grondgebied aan de
verkeerde kant.
Een lid van de Kroatische militie is in gebed verzonken in een katholieke kerk in het plaatsje Lipol-
jani. Het stadje ligt onder vuur van het federale leger.
foto: epa
Weer storm
op komst in
Filipijnen
MANILA In de Filipij
nen is opnieuw een storm
op komst. Op het eiland
Luzon, waarop de hoofd
stad Manila ligt, zijn van
daag waarschuwingen uit
gegaan en verwacht wordt
dat de tweede tropische
storm binnen een week,
Seth genoemd, morgen
het vasteland zal berei
ken.
De nieuwe storm verplaatst
zich met windstoten van 185
kilometer per uur en is daar
mee veel krachtiger dan de
tropische storm Thelma, die
vorige week de eilanden Leyte
en Negros trof en die windsto
ten met zich meebracht van
maximaal 70 kilometer per
Het dodental van de storm van
vorige week wordt nu officieel
gesteld op zeker 3465. Nog
eens 2080 mensen worden nog
altijd vermist. De directeur
van de burgerbescherming,
Jose Andres, noemde de kans
dat zij nog levend worden te
ruggevonden vrijwel nihil, zo
dat het aantal doden uiteinde
lijk op rond de 6000 zal komen
te liggen.
President Aquino bracht giste
ren in gezelschap van de am
bassadeurs van de Verenigde
Staten en Japan een bezoek
aan Ormoc, de grotendeels
verwoeste hoofdstad van Ley
te, en beloofde meer hulp. Ze
zei dat elk gezin dat iemand
heeft verloren door de storm
zo'n 700 gulden uitgekeerd zal
krijgen. Dat bedrag staat gelijk
Duke ontkent
lidmaatschap
Nazi-Partij
NEW ORLEANS Bij het in
gaan van de laatste campagne-
week voor de verkiezingen om
het gouverneurschap van
Louisiana heeft de omstreden
kandidaat David Duke ont
kend lid te zijn van de Nazi
Partij en zijn excuses aangebo
den voor zijn etnische intole
rantie in het verleden. Duke,
die zich namens de Republi
keinen kandidaat heeft ge
steld, zat gisteren tegenover
zijn Democratische tegenstre
ver Edwin Edwards in het
NBC-televisieprogramma Meet
The Press. Het was het laatste
rechtstreekse debat voordat de
inwoners van Louisiana zater
dag hun stem uitbrengen.
Duke, van wie president Bush
openlijk afstand heeft geno
men, wordt achtervolgd door
een verleden waarin hij leider
van de Ku Klux Klan was en
een fervent nazi-aanhanger.
Vliegstaking
in Frankrijk
PARIJS Op de vliegvelden
in Frankrijk bestaat een grote
kans op vertragingen vanwege
een staking van het technisch
personeel van de luchtver
keersleiding. Gisteren was er
al sprake van enkele vertraag
de vluchten. Functionarissen
vreesden vandaag echter een
grote chaos omdat veel Fran
sen terug zouden keren van
een lang weekeinde. Vrijdag
moesten op de eerste dag van
de staking al meer dan 150.000
reizigers uren wachten op hun
toestel. Het technisch perso
neel eist een hoger loon en het
aannemen van meer perso-
onden 1 Het zeilschip is het Engelse clipperschip „Zephir", op
Fu-chow om thee te halen. Eerst heeft het schip emi-
Opruiif" naar Australië gebracht en daarvoor heeft het de lange
KaaP Hoorn gemaakt. De stemming onder de bemanning
gebral al.te best> want de matrozen hebben veel ontbering gele-
Kapitein Barker heeft de rook van het baken van Larsen en
Kees Touw opgemerkt en geeft bevel een boot te strijken. De
sloep kan echter niet landen en blijft buiten de branding liggen.
Maar Kees en Olaf vinden dat niet erg. Ze springen in zee en
zwemmen naar de sloep. Gelukkig dit avontuur is weer afgelo
pen. Nu naar huis!
(Vervolg van de voorpagina)
MOSKOU De Russische
president Boris Jeltsin is giste
ren zwaar bekritiseerd wegens
zijn beleid in de autonome re
publiek Tsjetsjen-Ingoezië. Het
uitroepen van de noodtoestand
in Tsjetsjen-Ingoezië, waartoe
Jeltsin vrijdag had besloten,
werd in het Russische parle
ment zelfs een „dramatische
fout" genoemd door het hoofd
van de Russische veiligheids
dienst KGB, Viktor Ivanenko.
Ivanenko, die sprak voor de
afgevaardigden die in bijzon
dere zitting biieen waren om
de situatie te "besprekenoor
deelde dat Rusland niet over
de nodige „macht" beschikt
om een bewapende druk uit te
oefenen op de autonome repu
bliek. Tsjetsjen-Ingoezië valt
bestuurlijk onder de Russische
Federatie, maar streeft naar
afscheiding van Moskou.
„Geen enkele soldaat zal ac
cepteren om op burgers te
schieten", aldus de Russische
KGB-leider, die meent dat „de
economische en politieke taal
de enige aanvaardbare taal is".
Op het Vrijheidsplein in het
centrum van Grozny waren
zondag duizenden mensen op
de been om te protesteren te
gen de maatregel van Jeltsin.
Zaterdag werd Doedajev in het
overwegend door moslims be
woonde Tsjetsjen-Ingoesjie
beëdigd als nieuwe president.
Hij beloofde „het totalitaire
rijk van Boris Jeltsin" de rug
toe te keren. Het Russische
parlement had de verkiezings
overwinning van Doedajev
ongeldig verklaard wegens
stembusfraude. Als reactie had
de voormalige luchtmachtoffi
cier de soevereiniteit van de
regio uitgeroepen.
Volgens generaal Aslanbek
Aslachanov, zelf een Tsjetsjen
en hoofd van de troepen van
het ministerie van binnen
landse zaken, heeft Jeltsin de
Tsjetsjen-afgevaardigden in
het parlement niet geraad
pleegd alvorens de noodtoe
stand af te kondigen.
Hij zei dat Jeltsin zijn besluit
heeft genomen op grond van
misleidende informatie. De
noodtoestand is ingevoerd zon
der dat er sprake was van ge
vechten. Ook uit de andere
Kaukasische republieken werd
zeer negatief op Jeltsins maat
regel gereageerd. Doedajev
heeft Jeltsins besluit afgeschil
derd als een besluit dat tegen
de hele Kaukasus is gericht.
