Hervormde Vrouwen Dienst is niet bedoeld voor 'karweitjes in de kerk' Amsterdamse protestanten openen tehuis voor terminale patiënten „Rooms gevaarjaagt protestanten op dekast Computerprikbord voor kerkelijk geïnteresseerden COMMENTAAR £«idócSoiviont GEESTELIJK LEVEN OPINIE DONDERDAG 7 NOVEMBER 1991 Joodse familie moet op last van rabbijnen foto van grafsteen halen SFAT De rabbijnen van de stad Sfat in Galilea hebben be paald dat een familie een foto van een jong familielid van de grafsteen moet verwijderen. Bovendien is de plaatselijke steen houwer opdracht gegeven nooit meer een foto in een grafsteen te graveren, zo bericht de Israëlische krant Ha'aretz. Het be stuur van het kerkhof kreeg steun van de rabbijnen, toen het de verwijdering van de foto eiste. De foto was volgens de rabbijnen #n strijd met het joodse verbod van het maken van beelden. Het boek Deuteronomium verbiedt het maken van een gesneden beeld „in de vorm van enige afgod: een afbeelding van een mannelijk of vrouwelijk wezen". Het kerkhof, waar de belang rijkste rabbijnen van Sfat in de laatste eeuwen begraven liggen, behoort tot de eerbiedwaardigste van Israël. Joden uit alle delen van de wereld bezoeken de graven. De familie weigert tot dus ver het bevel van de rabbijnen op te volgen. Zij is slechts bereid het graf te verplaatsen naar een minder opvallende plek op het kerkhof. Alle generaliseringen zijn gevaarlijk, zelfs deze Alexandre Dumas tils AMSTERDAM Aan het Valeriusplein in Amsterdam komt een hospice waar terminale patiënten de laatste maanden van hun leven kunnen doorbrengen. De initiatiefnemers, die afkomstig zijn uit vijf protestantse kerken, ho pen het tehuis begin volgend jaar te kunnen openen. Volgens mevr. C. van Tol, een van de initiatief nemers, zijn de kerken met de problematiek van de terminale patiënten in aanraking geko men door hun pastorale zorg voor aids-patiën- ten. Het tehuis zal niet alleen aids-patiënten op nemen maar ook andere mensen wier levens einde nabij is en die behoefte hebben aan een huis waar zij meer zorg krijgen dan in een ge woon ziekenhuis. Bovendien hopen de initiatiefnemers door de houding van de verpleegkundigen en de zorg die zij bieden, te voorkomen dat bij de patiën ten de vraag naar euthanasie opkomt. Voor de financiering van het hospice doet de stichting Kuria, die het hospice gaat leiden, een beroep op de diaconale fondsen van de vijf bij het project betrokken kerken: de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt, de Nederlands Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Gemeenten en de Christelijke Gereformeerde Kerken. In het comité van aanbeveling hebben verte genwoordigers van deze vijf kerken zitting, on der wie A. de Boer, adjunct-directeur van de EO, Eerste-Kamerlid prof.dr.ir. E. Schuurman en de algemeen-secretaris van de Gereformeer de Bond, ir. J. van der Graaf. UTRECHT In de jaren na de Tweede Wereldoor log gleed de eerste femi nistische golf terug in een verheerlijking van het ge zin en de 'vrouwelijke vrouw'. Als een vrouw zich al mocht manifeste ren in een organisatie, dan alleen in één van dienst verlenende aard. Een reden temeer voor enkele vrouwen om zich in 1951, ver schuilend achter het woordje dienst, te verenigen in de Her vormde Vrouwen Dienst (HVD). Een kerkelijke bewe ging met als doel de vrouw binnen kerkelijk verband ten Euthanasie in Amerikaanse deelstaat verworpen L volle te laten functioneren naast de man. Deze week viert de Hervormde Vrouwen Dienst in Utrecht haar veer tigjarig bestaan. Het woordje 'dienst' werd met zorg bedacht door jonkvrouwe C. van Asch van Wijck, een van de oprichters. Dat was de enige manier om in de man nenwereld binnen te dringen, stelde zij destijds. Volgens dr. W. Timmermans, van 1957 tot 1971 secretaris van de HVD, durfde zij niet verder te gaan. „De jonkvrouw had het gevoel dat ze mannen moest winnen", zegt ze in het herdenkings boekje dat ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan is versche nen. Van Asch van Wijk wist de mannen voor zich te winnen. Voordat ze de HVD oprichtte, zat zij in de sub-commissie „Dienst der vrouw in de kerk", die veel voorbereidend werk heeft verricht. Deze commissie bepleitte bij de sy node de oprichting van een vrouwendienst. „U weet niet, wat voor potentieel er in de kerk is, dat U laat liggen door vrouwen te verwaarlozen." Het woord 'dienst' werd in de beginjaren prompt vertaald met 'het doen van allerlei kar weitjes in de kerk'. De bewe ging, waar elke hervormde vrouw door haar lidmaatschap van de kerk toe behoort, richt te zich echter op toerusting en vorming. Cursussen De HVD biedt allerlei vor- mings- en toerustingscursussen aan. Als spreekbuis voor de vrouw onderhoudt de landelij ke en tevens overkoepelende HVD-commissie contacten met de synode en bezoeken de pro vinciale HVD-commissies ker keraden en de Provinciale Kerkvergaderingen (PKV's). De provinciale HVD-commis sie is kind aan huis aan de Emmakade van Leeuwarden, waar het provinciale centrum van de Hervormde' Kerk in Friesland is gevestigd, zo blijkt uit het herdenkingsboekje. Wat in het land nog niet alge meen is, is in Friesland al en kele jaren een feit. De HVD is daar vertegenwoordigd op de PK V-vergaderingen. Ook houdt de PKV zich bezig met het werk van, voor en door vrouwen binnen de kerkelijke gemeenten. T. Kansil, secretaris van de PKV-Friesland, is een groot voorstander van samenwer king met de HVD. „Kerkorde- lijk gesproken hoort de HVD zowel plaatselijk, alsook pro vinciaal en landelijk een rol te spelen in de beleidsvorming. Het komt nog te veel voor dat de HVD alleen maar wordt ge zien als een'clubje vrouwen, aan wie je wat bezoekwerk kunt delegeren waar ambts dragers zelf niet aan toe ko men." Kansil streeft er dan ook naar de onderwaardering van de HVD zo snel mogelijk uit de weg te ruimen. In een tijdsbestek van veertig jaar heeft de beweging ervoor gezorgd dat vrouwen binnen de Hervormde Kerk niet meer de achterhoede vormen. „Ze zijn de spirituele ruggegraat van de kerk", vindt drs. J. Deenik-Moolhuizen een van de huidige secretarissen op „De Drieburg" in Driebergen waar de landelijke HVD is ge vestigd. „In de nabije toekomst zullen we ons meer op man nen moeten richten. Zij drei gen spiritueel achter te lopen. SEATTLE Bij verkie zingen in de Amerikaanse deelstaat Washington is het voorstel verworpen om euthanasie wettelijk mogelijk te maken. In de aanloop naar het refe rendum heeft de euthanasie praktijk in Nederland, zoals met name beschreven in het recente rapport-Remmelink, een belangrijke rol gespeeld. Na maanden van emotioneel publiek debat beslisten 56 pro cent van de kiezers van Was hington State met hun afwij zende stem dat 'waardig ster ven' door ingrijpen van een arts verboden blijft. Het be treffende wetsvoorstel wilde euthanasie toestaan indien een patient minder dan zes maan den te leven heeft en schrifte lijk om levensbeëindiging heeft gevraagd. Vooral de bevinding in het rapport-Remmelink dat jaar lijks in Nederland op zo'n dui zend patiënten zonder hun na drukkelijke toestemming eu thanasie wordt toegepast, heeft in Washington de weerstand tegen een wettelijke regeling aangewakkerd. Instituut voor oosters christendom NIJMEGEN/TILBURG De Katholieke Universiteit Nij megen opent op 15 november het Instituut voor Oosters Christendom. Het nieuwe in stituut zal zich toeleggen op de wetenschappelijke bestudering van het oosters christendom en proberen meer bekendheid te geven aan de theologie, li turgie en kunst van de onge veer 150 miljoen oosterse christenen. Het instituut, vol gens de initiatiefnemers uniek in het Nederlands taalgebied, bouwt voort op de werkzaam heden van het Instituut voor Byzantijnse en Oecumenische Studies dat de congregatie van de assumptionisten veertig jaar geleden in het leven riepen. Het zal samenwerken met alle Nederlandse en Vlaamse uni versiteiten Het Apostolaat voor de Oosterse Kerken, dat namens de Nederlandse bis schoppen de officiële contac ten onderhoudt met de oos- ters-orthodoxen, ziet in het nieuwe instituut een aanvul ling op zijn eigen werkzaam heden. Er is even sprake ge weest van een soort fusie, al dus directeur J A.J. Meijer, maar gezien de verschillende doelstellingen is daarvan afge zien. - BEROEPINGEN Christelijke Gereformeerde Kerken Bedankt voor Barendrecht A. van de Weerd te Dordrecht-Centrum. Priesters willen klooster terug Een groep orthodoxe priesters protesteerde gisteren in Sofia om het oudste en grootste klooster in de Bulgaarse hoofdstad, het meer dan duizend jaar oude Rilla-klooster, terug te krijgen. Het gebouw is nog steeds in handen van de communisten. FOTO: AP L LIENDEN „Het Vati- caan werkt achter de schermen hard aan de tot standkoming van een nieuw rooms Europa". Dat is de stellige overtuiging van leraar H.E? Roozemond uit Lienden die samen met enkele andere reformatorische chris tenen de strijd tegen dit „in en in corrupte systeem" aangaat. Roozemond is voorzitter van het Katholiek Nederlands Persbureau, dat niet voor niets op Hervormingsdag (31 okto ber) na zes jaar voorbereiding zijn plannen bekend heeft ge maakt. Zijn bureau - niet echt een persbureau en katholiek in de zin van 'algemeen-chris telijk' - moet zo spoedig moge lijk beginnen. In ieder geval voordat 'Europa 92' een feit wordt, want vooral de Europese eenwording maakt volgens Roozemond duidelijk dat „vele lijnen naar Rome leiden". Zo waren er vergevorderde plannen om op de Europese vlag, te midden van de twaalf sterren, een af beelding van Maria op te ne men. „Daar bestaat documen tatie over." Verder wijst Roozemond op de „enorme macht van het Opus Dei, de Maltezer Orde en de Mariale priesterbeweging in Europa". Hij is geraakt door de lezing van Umberto Eco's boek 'De slinger van Foucault', waarin duidelijk wordt „dat alles met alles verband houdt". „Het is allemaal ontzaglijk in gewikkeld", zegt hij, ook nog duidend op de schimmige rol van Rome in het schandaal rond de Banco Ambrosiano. De grondige voorbereiding 'was dan ook wel nodig. „Wij voelen heus wel.de ernst van deze materie. Oo'k zien we de consequenties voor onze per soonlijke veiligheid", aldus een ernstige Roozemond. Spil in het complot is volgens Roozemond Otto von Habs- burg, de oudste zoon van de laatste keizer van Oostenrijk en de koning van Hongarije. De bejaarde Euro-parlementa riër, met behoudende katholie ke opvattingen, vertegenwoor digt het roemrijke Habsburgse huis dat nog steeds zeer in vloedrijk is, vooral in de Euro pese vorstenhuizen. „Wij zijn geen Rome-haters. Zonder de rooms-katholieke medemens te benadelen of te discrimineren willen wij der gelijke zaken aan het licht brengen", aldus Roozemond, die terloops de macht van de Orde van het Gulden Vlies voor het voetlicht brengt. Be richten en artikelen „gooien we op de telex en de telefax en gaan de hele wereld over. Wie het hore wil, die hore". KAMERIK De stich ting Reformatica, een or ganisatie van protestantse computergebruikers, heeft sinds vandaag officieel haar eigen computerprik bord. Een computer, een telefoon en een modem zijn de benodigdheden. Hiermee kan iedereen ge bruik maken van de ser vice die Reformatica biedt. De stichting heeft een jaar lang aan de voorbereiding van het computerprikbord gewerkt en een tijdje proefgedraaid, zegt de secretaris van Refor matica, ds. H. J. Catsburg uit Kamerik. Tijdens de opening in Oud-Beijerland wordt er symbolisch voor het eerst in gelogd. Het prikbord biedt geïnteres seerden allerhande geestelijk goed. De computergebruiker kan dat op zijn of haar beeld scherm krijgen door er via een modem verbinding mee te leg gen. Eenmaal binnen kan de computergebruiker een keuze maken uit beroepingsberich- ten, lezingen van ethische of dogmatische aard, kerkebla- den van orthodoxe signatuur, meditaties, nieuws van het Duitse evangelische persbu reau Idea en de statenvertalin- g.eformatorisch Dagblad. De honderdzeventig begunsti gers van de stichting kunnen als extra de post van de be stuurders van Reformatica le zen, die voor het gewone pu bliek niet toegankelijk is. Be gunstigers kunnen via het sy steem post versturen naar het buitenland voor de prijs van een lokaal telefoongesprek. Overigens zijn er aan de servi ceverlening weinig onkosten verbonden. De gebruiker be- Amerikaanse joods-katholieke verklaring over pornografie WASHINGTON De rooms-katholieke bis schoppen en de raad van synagoges in de Verenig de Staten publiceren vol gend jaar een gezamenlij ke verklaring over porno grafie en de bedreigingen van het gezin. Dat is deze week afgesproken tijdens overleg tussen de com missie voor de relatie met de joden van de Amerikaanse bis schoppenconferentie en de raad van synagoges. De bisschoppen en de raad willen in een andere verkla ring pleiten voor vernieuwing van het onderwijssysteem. Daarin moet veel meer aan dacht komen voor waarden als gerechtigheid, medegevoel, eerlijkheid, bescherming van het milieu en respect voor zichzelf en anderen. Tijdens het overleg werd uit voerig stilgestaan bij het re cente bezoek van de primaat van de Poolse RK Kerk, kar dinaal Jozef Glemp, aan de Verenigde Staten. Glemp be tuigde toen tegenover de Ame rikaanse joden zijn spijt over zijn uitlatingen van twee jaar geleden in verband met de af faire rond het karmelietessen klooster in Auschwitz. Zijn op merking dat de joden „niet moeten spreken vanuit de po- De eerste stappen •EN h [ireden 'an jus /oegdh lichte a vooi 'vdA Iver h ontst Ie Kan Jonkvrouw C.M. van Asch van Wijk FOTO: ARCHIEF Momenteel worden theologi sche opleidingen en vormings- en toerustingscursussen voor tachtig procent door vrouwen gevolgd. Het denkwerk ge beurt door vrouwen." Deenik-Moolhuizen vindt dat de HVD zich daar rekenschap van moet geven in haar beleid en zich in de toekomst zelfbe wust moet op stellen. Katholieke kerk Frankrijk wil levenslang voor pedofiele moordenaars PARIJS Pedofiele moordenaars moeten echt Levenslang krijgen en nooit meer op vrije voeten komen. *Dat heeft de offi ciële woordvoerder van de Franse Rooms-Katho- Lieke Kerk, pater Jean- Marie di Falco, gisteren in Parijs gezegd naar aanlei ding van de verkrachting van en de moord op twee tienjarige meisjes door de 46-jarige Nederlander Christiaan van G. De rooms-katholieke kerk in Frankrijk laat zich zelden uit in dermate strenge bewoordin gen. De tien jaar geleden afge schafte doodstraf wordt in Frankrijk niet opnieuw inge voerd, heeft minister Naliet van Justitie gisteren gezegd in de Nationale Vergadering, de Franse Tweede Kamer, tijdens- het mondeling vragenuurtje. Hij antwoordde op een vraag van mevrouw Yann Piat, het voormalig Front National-ka- merlid. De maximum-straf in Frank rijk is op het ogenblik levens lang met als verzwarende be paling in elk geval dertig jaar opgesloten te blijven. Dat wil zeggen dat de daartoe veroor deelde gedurende dertig jaar absoluut niet kan profiteren van enige vorm van gratie. De „oudste" gevangenen in de Franse gevangenissen zijn pe dofiele moordenaars, aldus Naliet om aan te tonen dat men dergelijke criminelen „niet zo maar" loslaat. Het op nieuw invoeren van de dood straf is voor de Franse rege ring dan ook niet aan de orde. Ook de gaullistische oud-mi nister van veiligheid, Robert Pandraud, en zijn Senator- partijgenoot Paul Alduy had den al gevraagd om een ka merdebat over herinvoering van de guillotine. OvER de eerste ronde van de Midden-Oostenconferen van Madrid is het laatste woord nog niet gezegd, maar ei van de meest opmerkelijke gebeurtenissen,, overschadu' door het media-spektakel, is de bijzonder hartelijke ontrm ting tussen Israëliërs en Palestijnen. Volgens de Israëliscl woordvoerder was de sfeer uitstekend en werd er zelfs fli: gelachen. Dat staat in schrille tegenstelling met de vijandij heid waarmee beide kampen voor de conferentie elkaar beji genden. De Palestijnen hebben in Madrid in elk geval een goeq1 beurt gemaakt. Voor een groot deel hebben zij dat te dankef aan hun woordvoerdster, Hanan Hashrawi. Klaart en duidL lijk verwoordde zij het Palestijnse standpunt, zonder excej sief of emotioneel taalgebruik, een neiging waaraan men i het Midden-Oosten maar al te graag toegeeft. Zij was het tj gendeel van het beeld dat de Israëlische propaganda jareiP lang over de Palestijnen heeft opgehangen: iedere Palestijn een potentiële terrorist en de PLO is niets anders dan ee moorddadige terroristenbende. WANNEER men terugdenkt aan de Zwarte September, aanslag op de Israëlische athleten tijdens de Olympische Spj len van München, de moordende excessen van de bende vi Aboe Nidal of de gewelddadige exploten van splintergroepJ als het Palestijne Volksfront voor de Bevrijding van Palesl na van George Habash, kan men eigenlijk niet anders dégWO] Israël gelijk geven. Maar niet alle Palestijnen zijn terrorist^ord en niet héél de- PLO bestaat uit niets ontziende moordenaaijiutspi nenst De PLO en de terreur leverden de Israëliërs steeds hjle m voorwendsel om het bestaan van het Palestijnse volk te on?e kennen of om de Palestijnen het recht *op een eigen vade?eur land te ontzeggen. Maar in Madrid is gebleken dat de Palejandsf tijnen wel degelijk bestaan. De Israëliërs hebben hen orplaar moet. En in tegenstelling met hun harde houding voor <^orte conferentie namelijk dat zij in geen geval met PLO-Palej>elen tijnen aan dezelfde tafel zouden zitten konden zij niet lafeid i ger die fictie hooghouden. Sommige Palestijnse delegatielPgrei den bekenden zich openlijk tot de PLO of tot het PLO-prjen z gramma. De Palestijnse 'schaduw-delegatie' die de officiëfan c delegatie bijstond en stuurde, was samengesteld uit PLO-Piloen lestijnen. ^oeg itand< ISRAËL heeft in Madrid een toegeving van formaat gedaapsc^" namelijk de erkenning van het Palestijnse feit. Voor de dof matische zionisten en de religieuze fundamentalisten, die Km Eretz Israël geen andere mensen willen zien dan joden, mob mal dat moeilijk te slikken zijn. Maar hoe men het ook wendt lord si keert: de Palestijnen leven nu eenmaal in Israël en de beze|arnsa te gebieden. En voor zo ver men geen genocide of massafen\ deportatie in de zin heeft, zullen ze daar ook blijven. IsraË^®' liers en Palestijnen moeten hoe dan ook met elkaar leren lronsu ven. [atiev let K< Dat inzicht valt ook bij de Palestijnen te bespeuren. Allec^™ al door het feit dat zij zich samen met de Israëliërs aan drrouw zelfde onderhandelingfstafel zetten, erkent de PLO in feiLrlij] het bestaan en het bestaansrecht van Israël. De PLO wil nijtrijdii langer de joden in zee drijven gesteld dat zij dat zoud4erlan kunnen. Zij zien zelfs af van hun doel de joodse staat o.p Hmtj heffen en Palestijnen en joden te laten samenleven in éit°an staat. Zij stellen zich voorlopig tevreden met de beperkte a^eze tonomie die hen al beloofd werd in de Camp David-akkoqe ze, den van 1978. Ijf"21: -p, jeraac DE eerste tekenen van good-will betekenen echter nog laijynan niet dat de vrede tussen Israëliërs en Palestijnen weldra gjaar tekend wordt. Om nog maar niet te spreken van verzoeninjan R Maar de eerste stappen zijn gezet. jj&?er laak taalt zijn telefoonkosten, ver der wordt er niets in rekening gebracht. Volgens Catsburg is de vraag nu al zo groot dat er in dit be ginstadium al gedacht wordt om extra telefoonlijnen aan te leggen. „We hebben er een en die is nu al overbezet." sitie van een natie die boven alle naties is verheven", leidde ertoe dat hij een bezoek aan de Verenigde Staten moest uit stellen. De „losse stemming" tijdens het overleg is volgens Eugene Fischer van de Amerikaanse bisschoppenconferentie het beste bewijs dat Glemp met zijn „verzoeningspoging" suc ces heeft gehad. rt' Ëeidóc&Htfo/nt Uitgave Westerners bv (maakt deel uit van Sijthoff Pers bv) Kantoor Apothekersdijk 34. Leiden. Telefoon: 071 - 122 244 Telefax 071 - 134 941 Postadres. Postbus 112300 AA Leiden. Hoofdkantoor Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk Telefoon 070-3190 933. Telefax- 070-3906 717 Postadres Postbus 9. 2501 CA Den Haag Directeur/hoofdredacteur J Leune. Adjunct-hoofdredacteur: J Timmers Chef-redacteur G - J Onvlee. Secretariaat directie/hoofdredactie (tel 070 - 3190 808): L. van Koot. n Herpen (chef), F. Buurman, Sport Leiden e.o. (tel. 071 - 144 049): K. van Kesteren. Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel 070 - 3190 815) A van Rijn (chef), W Bunschoten, drs. C van Haersma Buma, A. van Holstein, E Huisman, H. Jansen, drs J van Leeuwen - Voorbij, R. de Roo, drs K Veraart Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator), B. Jansma, H. Piet. Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835) L. Kooistra, drs. P van Velthoven. Foto (tel 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S Evenhuis, S. Pieterse. Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors. De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van: - freelance-mèdewerkers en -correspondenten in zijn verspreid - de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland Belgie. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs. K. Swiers, M van J Ven en P Vogels De parlementaire redactie bestaat uit R in 't Hout (chef), H. leveld, D Hofland, P Koopman, D van Rietschoten en K van Wees - het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus, - de volgende correspondenten in het buitenland: S Akkerman (Praag), drs. D J van den Bergh (Peking), drs. H. Botje (Tunis), A Courant (Athene), R Hasselerharm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad), drs A Heering (Rome B van Huët (Parijs), M de Koninck (Washington), H Kuitert (Nieuw Delhi). De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertaal- publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaalster d M de Cocq W CHI (chie n 08.30 tot 17.00 u Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw) Bij automatische betaling per maand 25,70 per kwartaal 76.60 per jaar 294,30 Bij betaling per acceptgirokaart: per kwartaal 78,60 per jaar 299,30 Het abonnementsgeld dient vi e worden voldaan. Advertenties Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244. Telefax voor uitsluitend advertenties 071 -134 941 Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702 Bankiers ABN/AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 2