Nederlands rapport euthanasie verhit discussie in YS GEESTELIJK LEVEN OPINIE Vrouwen leveren inbreng Christelijk Sociaal Congres Huisvesting met hervormden kost gereformeerden veel meer Christen-democraten pleiten voor minderheden li COMMENTAAR rj* £eidóc@oma/nt Ceidoe Soutuut MAANDAG 4 NOVEMBER 199P Redactie bisdomblad Haarlem blijft aan HAARLEM Hoewel uit de raden en commissies van het bisdom nauwelijks op het dreigement van de redactie van het Haarlemse bisdomblad Samen Kerk is gereageerd en de spanningen met de bisschop zijn blijven bestaan, heeft de re dactie inmiddels besloten aan te blijven. Dit zegt de enige full-time redactrice van het blad, mevr. H. Sas. Ook het ver zoek om een permanent beraad in te stellen is van de baan. De redactie wil de problemen met de bisschop zelf proberen op te lossen. Zij denkt onder meer aan de instelling van een commissie waarmee de redactie kan overleggen en die indien nodig met de bisschop contact zoekt, als zich opnieuw wrijving tussen beide par tijen voordoet. Kerken moeten voor oecumene kiezen „Geen politiek tribunaal tegen leiders DDR" De mens moet niet zorgendat hij in de hemel komt, maar dat de hemel in hem komt Otto Ludwig BAD WILDUNGEN De kerken in Europa staan nu blijkbaar voor het moment dat zij hun keuze voor de oecumene moeten waarmaken. Terwijl de Europe anen telkens weer worden opgeschrikt door het op laaien van conflicten tussen kerken waarvan zij dachten dat die allang waren verdwenen, zijn de ker ken nog niet verder gekomen dan „tastend te zoeken naar het visioen van een sterke interkerkelijke ge meenschap". Dat constateerde de scheidende voorzit ter van het bestuur van de Evangelische Kerk in Duitsland (EKD), bisschop Martin Kruse, gisteren aan het begin van de zitting van de EKD-synode in Bad Wildungen. De protestantse kerken in West-Europa staan volgens Kruse nog voor een andere kracht proef. Zij moeten ook een theologisch en sociaal- ethisch antwoord op de ontwikkelingen in de Europe se Gemeenschap zien te geven. Kruse citeerde de eer ste secretaris-generaal van de Wereldraad van Ker ken, dr. W.A. Visser 't Hooft, die de EKD, met 29 miljoen leden de grootste kerk in Duitsland, een voorbeeld voor de oecumene heeft genoemd. HALLE De evangelische bisschop van Maagdenburg is tegen de instelling van een politiek tribunaal om de communistische leiders van de voormalige DDR te berechten. Hoewel de strafrechtelijke vervolging van voormalige leiders van de communistische partij SED tot dusver weinig overtuigend is ge weest, moeten rechtbanken niet tot een instument van politieke discussie worden, zei Demke tot de synodeleden van de Evangeli sche Kerk van Saksen. Demke onderstreepte dat aan politiek on recht pas een einde komt, als de gehele samenleving zich solidair toont met de slachtoffers van dat onrecht. Een veroordeling van individuele leiders, zoals onder anderen de predikant Friedrich Schorlemmer pas geleden heeft voorgesteld, is niet voldoende om de wortels van het kwaad uit te roeien. Demke keerde zich tegen de verandering van het asielrecht in Duitsland. Men moet niet de indruk wekken dat met een verande ring van de grondwet de gevolgen van de vreemdelingenhaat uit de weg kunnen worden geruimd. Er moet worden gekozen voor een beleid dat misbruik van het asielrecht tegengaat en degenen die terecht een asielverzoek hebben ingediend, beschermt. Hij riep de kerken op gezamenlijk de toenemende acceptatie van geweld tegen buitenlanders te bestrijden. SEATTLE In de deel staat Washington in het noordwesten van de Vere nigde Staten is dezer da gen het recente Neder landse rapport van de commissie-Remmelink over euthanasie fel in dis cussie. De bevolking van Washington State stemt morgen in een referen dum over een wetsvoor stel, het eerste van z'n soort in Amerika, dat eu thanasie zou legaliseren. De Nederlandse studie fun geert zowel voor voor- als te genstanders als bewijs van hoe zorgvuldig dan wel 'moordda dig' een geaccepteerde eutha- nasie-praktijk in zijn werk kan gaan. Nederland geldt in de VS als het enige land ter wereld „waar artsen patiënten mogen doden". Tot voor kort was het onderwerp euthanasie volsla gen taboe in de Amerikaanse politiek, maar het wetsvoorstel in Washington heeft nu behal ve lokaal ook nationaal de dis cussie losgemaakt. Tegelijk wordt het voorbeeld van Ne derland steeds minder in alge hele afschuw verworpen en steeds meer met argwanende belangstelling bestudeerd. Het wetsvoorstel in Washing ton wil artsen toestemming ge ven hulp te bieden bij Zelfdo ding indien een patiënt vol gens onafhankelijke diagnose minder dan zes maanden te le ven heeft en in een schriftelij ke verklaring om euthanasie heeft gevraagd. Vooral het gegeven uit het rapport-Remmelink dat in Ne derland naar schatting 1000 patiënten per jaar worden ge dood zonder uitdrukkelijke ei gen instemming, is schokkend voor de tegenstanders van eu thanasie in de VS. „De Neder landers hebben al gedaan wat wij het meeste vreesden", zegt de arts Carlos Gomez, die een eigen studie heeft verricht naar euthanasie in Nederland. En woordvoerder Richard Doerflinger van de Ameri kaanse Katholieke Bisschop penconferentie waarschuwt dat het Nederlandse getal van 1000 overeen zou komen met 17.000 Amerikanen die jaar lijks zonder hun instemming gedood zouden worden indien de VS een soortgelijke praktijk zou dulden. Maar mr. Deborah Senn, de advocate die in Washington de beweging voor euthanasie leidt, verklaarde afgelopen weekeinde in de New York Times dat de studie van de commissie-Remmelink juist bewijst dat een getolereerde praktijk „niet uit de hand loopt, maar zelfbeperkend is". Volgens Senn „goochelen de Amerikaanse tegenstanders met de Nederlandse cijfers". Tot zover onze coorespondent. De hoogleraar medische ethiek aan de Katholieke Universiteit van Nijmegen, dr. H. ten Have, heeft overigens ook kri tiek geuit op de cijfers uit het rapport van de commissie- Remmelink. De commissie de finieert euthanasie als „opzet telijk levensbeëindigend han delen door een ander dan de betrokkene op diens verzoek. Dan zou het aantal euthanasie gevallen 2.300 per jaar bedra gen. Volgens Ten Have is er in ruim 10.000 gevallen sprake van het versnellen van de dood (zonder dat daartoe dus van de kant van de patiënt een verzoek wordt ingediend). Patriarch Bartholomeus I, de nieuwe oecumenisch patriarch orthodoxe christenen van Constaninopel tijdens de plechtigheid gisteren waarbij hij werd aangesteld tot geestelijk leider van de 250 miljoen orthodoxen in de wereld. FOTO: AP Patriarch Bartholomeus geïnstalleerd ISTANBUL Metropoliet Bartholomeus van Chalce don is zaterdag in Istanbul geïnstalleerd als oecume nisch patriarch van Con- stantinopel. Bartholomeus volgt patriarch Dimitrios I op, die begin oktober op 77- jarige leeftijd overleed. Bij de plechtigheid in de kleine St. Joriskerk in de wijk Phanar waren onder de ongeveer 1500 aanwezi gen de Griekse minister president Constantin Mitso- takis, Michael Bush, broer van de Amerikaanse presi dent, en de president van de Vaticaanse raad voor de eenheid onder de christe nen, kardinaal Edward Cas- sidy. Bartholomeus, de 270e op volger van de apostel An dreas, beklemtoonde in zijn preek dat hij trouw zal blij ven aan de Turkse regering en zal proberen te leven in de geest en traditie van 1453, toen Constantinopel door de Ottomanen werd veroverd. Sinds 1453 moet de keuze van de nieuwe pa triarch door de Turkse re gering worden goedge keurd. Bartholomeus wordt de geestelijk leider van onge veer 250 miljoen orthodoxe gelovigen. Tot zijn belang rijkste taken behoort de versterking van de banden tussen de 15 orthodoxe ker ken en de voorbereiding van een concilie dat een op lossing moet zoeken voor de conflicten tussen deze ker- DOORN Herverdeling en herwaardering van be taald/onbetaald werk en tweezijdige emancipatie zijn de speerpunten, die het Convent van Christen Vrouwen wil inbrengen op het Christelijk Sociaal Congres, dat van 11 tot 16 november in Doorn en Utrecht wordt gehouden. Bezinning op het einddocu ment van het Convent, de neerslag van drie voorconfe renties leverde afgelopen weekend een vinnige discussie op over het al dan niet af schaffen van het kostwinner sprincipe, solidariteit en gelijk waardige verantwoordelijk heid van man en vrouw. Het Convent, opgezet als samen werkingsverband van 13 protestantse en katholieke vrouwenorganisaties, is on langs omgezet in een stichting. Daardoor hebben de vrouwen zich voor de toekomst verze kerd als gesprekspartner. Als antwoord op het voorberei dende basisdocument van het Christelijk Sociaal Congres „Bedreigde verantwoordelijk heid" produceerden de vrou wen na een drietal deelconfe- renties over onder meer „Ar beidsmoraal", en „Autonomie en solidariteit" hun „Gelijk waardige verantwoordelijk heid". Voorzitter van het Con vent, Klaasje Eisses-Timmer- man zal naar aanleiding van de bezinning op dit document op het Sociaal Congres namens de vrouwenorganisaties het woord voeren. Beleidsbeïnvloeding £owel vanuit de aangesloten organisaties als vanuit kringen van politiek, werknemers en werkgevers werd commentaar geleverd op dit slotdocument, dat de tekorten van het Soci aal Congres heeft pogen te be noemen. Teveel worden daar in, zo stellen de vrouwen, ver antwoordelijkheden buiten de werk- en loonsfeer veronacht zaamd. Toerekening van ver antwoordelijkheid, zoals het Sociaal Congres aan de orde zal stellen, is volgens de vrou wen alleen mogelijk bij een fundamentele gelijkwaardig heid van man en vrouw. Noodzaak daarvoor is gelijk waardigheid van kansen en keuze. Herwaardering van waarden en normen, vrije keuze voor betaald dan wel onbetaald werk, en gelijk waardige participatie in de sa menleving is daarvoor vereist, aldus het slotdocument van het Convent. Daarbij moet niet alleen naar de financiële kant gekeken worden, maar ook naar verzorging en opvoeding van kinderen. Vrouwen zullen op alle terreinen van het maatschappelijk middenveld aanwezig moeten zijn om man nen ook mede-verantwoorde lijk te maken, en de weerstan den te kunnen analyseren, zo werd gesteld. Deskundigheid binnen de vrouwenbeweging zal meer benut moeten wor den voor beleidsbeïnvloeding. Zowel het CDA als het Neder lands Christelijk Werkgevers verbond en het Christelijk Na tionaal Vakverbond zijn be reid in deze strategie mee te denken, zo bleek uit de inlei dingen van respectievelijk me vrouw Ali Doelman-Pel, Ton Schoenmaeckers en Gerda Verburg. Allerzielen Een rooms-katholieke priester deelt in de kerk van Kostnice (Tsjechoslowakije) de communie uit op de dag van Allerzielen waarop de rooms-katholieken de doden herdenken. Hoewel Al lerzielen dit jaar op zaterdag viel, werd de dag in zeer veel ker ken gisteren gevierd. De kerk van Kostnice bevat de beenderen van meer dan veertigduizend mensen die in de vijftiende eeuw stierven aan de pest. LEUSDEN Gezamenlij ke huisvesting met de Ne derlandse Hervormde Kerk in bijvoorbeeld Amersfoort zal voor de landelijke organen van de Gereformeerde Kerken leiden tot aanzienlijk ho gere huisvestingskosten. De deputaten (deskundigen) voor Personele Zaken, Finan ciën en Organisatie (PFO) waarschuwen daarom voor overhaaste beslissingen, al blij ven zij enthousiast meewerken aan het onderzoek naar een gezamenlijke huisvesting. Dat blijkt uit het rapport van de deputaten, dat eind deze maand door de synode wordt besproken. De Gereformeerde Kerken hebben nu een dien stencentrum in Leusden. Hun katechetisch instituut is in Kampen gevestigd. De kanto ren van de Hervormde Kerk zijn in vier plaatsen te vinden: Delft, Driebergen, Leidschen- dam en Oegstgeest. De deputaten vinden dat het onderzoek naar een gezamen lijke lokatie moet worden voortgezet, omdat de nu zeer lage huisvestingskosten de ko mende jaren waarschijnlijk flink zullen stijgen. Zo zal groot onderhoud moeten wor den gepleegd aan het diensten- Duizenden Indiërs rouwen om Godvrezende aap NEW DELHI Tien jaar lang daalde hij iedere morgen om vier uur neer uit zijn boom, zonk voor de Bagichi-Ram-Chan- der-Shiva tempel in New Delhi door de poten en verzonk in diep gebed. Nu is de oude zwarte aap niet meer, zo schrijft het Indiase persbureau UNI zaterdag. Een dag eerder overleed hij vredig door ouderdom. De aap werd nog dezelfde dag naar de heilige rivier Ganges vervoerd, daar volgens de hindu-riten ge wassen en verbrand. Twintigduizend mensen, zo meldt UNI, woonden de plechtigheid bij dat de as van de aap werd uitge strooid over het water van de Jamuna, een zijrivier van de Gan ges. DEN HAAG Minderhe den moeten in elk land de kans krijgen zichzelf te blijven zonder dat ze zich daarmee afzonderen van hun omgeving. Niet alleen de staat is daarvoor ver antwoordelijk, ook de burgers onderling dienen ervoor te zorgen dat min derheden in rust en vrede kunnen leven in een land waar ze oorspronkelijk niet vandaan komen. Alleen dan kan worden voor komen dat Europa een lange periode van grote onrust en instabiliteit tegemoet gaat. Zo bekijken de christen-democra ten in Europa de problematiek van de minderheden waarover ze het afgelopen weekeinde spraken in Bratislava, onder voorzitterschap van CDA- voorzitter Van Velzen. Wel staan de christen-demo craten er op dat ze de taal be heersen van het land waar ze wonen. Maar bijvoorbeeld in rechtzaken moeten ze kunnen terugvallen op hun eigen taal, omdat ze zich anders niet goed kunnen verdedigen en daar door vaak zaken verliezen. Van Velzen onderstreept ove rigens dat de problematiek van de minderheden zo veel mogelijk in het land moet worden opgelost waar ze van daan komen. „Kijk wat er ge beurt als dat niet gebeurt zoals in een land als Joegoslavië. Om grote volksverhuizingen te voorkomen moeten landen ook onderling goede afspraken maken. Duiteland en Polen hebben dat recentelijk gedaan; de Duitsers bedongen wat Po len doet met de Duitse min derheid in Polen. Van Velzen: „Zo zullen de Tsjechen en Hongaren dat ook moeten doen, want de toestand in Tsjecho-Slowakije staat be hoorlijk op springen omdat ui terst onzeker is wat er gebeurt met de Hongaarse minderheid in dat land". Vooruitgang in Madrid Vier dagen van vredesonderhandelingen over het Midj Oosten in Madrid hebben minder opgeleverd dan somi droomden, maar veel meer dan velen durfden te hope] de eerste plaats is het feit dat de conferentie is doorgeg; een historische stap op de lange weg naar vrede. Het veelzeggend in Madrid was echter de ferme handdruk mee de Israëlische en de Jordaans-Palestijnse delegatie ren uit elkaar gingen, na hun eerste rechtstreekse onderj delingen. In schril contrast daarmee stond de ijzige waarin vannacht de onderhandelaars van Syrië en Israi vijf uur praten uit elkaar zijn gegaan. HlERMEE is nog maar eens onderstreept dat het belj}( rijkste obstakel voor vrede in het Midden-Oosten kennj- niet de Palestijnse kwestie is, maar het delicate machtset wicht tussen Israël en Syrië. Natuurlijk, ook de onderhal* laars van Israël en de Palestijnen zullen in de komende! spreksronden veel obstakels ontmoeten. Maar de Israëli! bereidheid te praten over beperkte autonomie voor de bëf te gebieden is in Palestijnse kring toch positief ontvanf Daar realiseert men zich dat geen van de Arabische h bereid is een oorlog te voeren voor hun Palestijnse „r broeders". Aanvaarding van beperkt zelfbestuur nu voor de Palestijnen een weg van rechtstreekse onderhal lingen die uitzicht biedt op méér. Veel meer in elk geval I ooit met de Palestijnse opstand in de bezette gebieden f worden bereikt. ISRAËLISCHE en Jordaans-Palestijnse woordvoerders ben verklaard dat hun gesprekken over een paar we worden hervat. De onenigheid over de plaats van de volggesprekken zou vooral een technische kwestie zijn, snel kan worden opgelost. Anders is de situatie bij de Isi lisch-Syrische gesprekken. De directe onderhandelingen gonnen pas na een half etmaal touwtrekken over plaats, en agenda van de bijeenkomst. Zowel Sovjetpresident Goi tsjov als het Egyptische staatshoofd Mubarak moest wori ingeschakeld om de Syrische president Hafiz al-Assad r de onderhandelingstafel te praten. Beide delegaties bescl digden elkaar na afloop het gesprek te hebben laten vas pen. Gelet op de grote vijandschap tussen Israël en Syrië deze afloop niet echt verrassend, maar hij illustreert wel moeizaam dit onderdeel van het vredesproces zal verloj Het enige lichtpuntje hierbij is dat beide partijen, ondank: ijzige sfeer aan tafel, niet minder dan vijf uur zijn blij zitten. Bovendien heeft zowel Syrië als Israël laten blij het overleg over enige weken te willen hervatten. tafe ,C] DAAR ligt dus een nieuwe opdracht voor de Amerika; minister van buitenlandse zaken Baker, de geestelijke v; van het in Madrid in gang gezette vredesproces. Acht m; den heeft hij er aan gewerkt om alle partijen rond de krijgen en hij lijkt vastbesloten de gesprekken houden. Baker en zijn naaste medewerkers weten imma] dat in het Midden-Oosten nooit iets op voorhand zeker is, e zo min als een weigering ooit definitief is. De twee bela^ rijkste tegenstrevers, de Israëlische premier Shamir en Syrische president Assad, zijn bovendien rechtgeaarde portunisten. Met hoeveel tegenzin zij ook naar Madrid gegaan, zij beseffen dat zij op de lange termijn meer te a nen hebben bij een voortzetting van het overleg dan bij breuk. Uiteindelijk zullen beide partijen concessies moe doen. Maar wie veertig jaar op voet van oorlog heeft geli besluit nu eenmaal niet in vier dagen tot vrede. r MEB jnen uit ijzoni iWB 'itstel 'Jions ijinva; n v] DA-i an so ewor li nder< ;el ii !aien, :ret£ iet c in C enaat eel de idach.1 iruitgc ,f pr en in ;ok z i _JvdA-l ,oort ,1 Wij geloven. Maar niet if77" "eigen schuld dikke bult Lqyr desk'ils. I ).unstr.i.i[ lx 1(112JL AmwmLtm TvUm.h: 020-24 '7l|^-p| centrum. Bovendien zijn de bezuinigingen die de kerk de komende jaren moet uitvoe ren, eenvoudiger vanuit één organisatorisch verband te re aliseren en kan de dienstverle ning er efficiënter en met minder kosten worden uitge voerd. Tenslotte maakt de voortgang van het Samen op Weg-proces op plaatselijk en regionaal niveau integratie van het landelijk werk .van de Hervormde Kerk en de Gere formeerde Kerken noodzake lijk. De commissie structuurvragen van Samen op Weg, die de ge zamenlijke huisvesting onder zoekt, heeft een organisatie adviesbureau ingeschakeld voor de ontwikkeling van een nieuwe bestuurs- en organisa tiestructuur van beide kerken. Volgens de woordvoerder van de Gereformeerde Kerken be grijpen vele leden van zijn kerk niet, waarom de Her vormde Kerk niet verhuist naar het perceel naast het ge reformeerde dienstencentrum. Daar ligt een stuk grasland, waar in de jaren zeventig het gebouw van de Hervormde Kerk had moeten verrijzen. De onderhandelingen daar over waren bijna afgerond, toen de hervormden plotseling lieten blijken Leusden niet ge schikt te achten. De woordvoerder vermoedt dat vooral „emotionele argu menten" de Hervormde Kerk afhouden van een verhuizing naar Leusden. Uitgave: Kantoor: Telefoon: 071 -122 244. Telefax: 071-134 941 Postadres: Postbus 112300 AA Leiden. Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk. Telefoon- 070-3190 933 Telefax: 070 - 3906 717. Postadres: Postbus 9, 2501 CA Den Haag Directeur/hoofdredacteur: J. Leune. Adjunct-hoofdredacteur: J Timmers. Chef-redacteur: G.- J. Onviee. Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): L. van Koot Stadsredactie Leiden (tel. 071 - 144 046 of 071 - 144 047): R. Kleijn (chef), M Herpen (chef), F. Buurman, drs J. v Sport Leiden e.o. (tel 071 - 144 049): K van Kesteren. Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815): A. van Rijn (chef), W Bunschoten, drs. C. van Haersma Buma, A van Holstein, E Huisman, H. Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R. de Roo, drs. K. Veraart. Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G Ansems (coördinator), B. Jansma, H. Piët. Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P van Velthoven Foto (tel. 070 - 3190 838): M Konvalmka (chef), S Evenhuis, S. Pieterse. 31): Ch: Bels (chef), A. de E H. Nieuwmans, H. Schneid Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T Kors De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van - freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied; - de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie. e dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland e België De algemene verslaggevers van Pers Unie zi|n drs K Swiers, M van d Ven en P. Vogels. De parlementaire redactie bestaat uit R. in 't Hout (chef), H. E leveld, D. Hofland, P. Koopman, D. van Rietschoten en K. van Wees - het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus: - de volgende correspondenten in het buitenland' S Akkerman (Praag), drs. D. J van den Bergh (Peking), drs H. Botje (Tunis), A Courant (Athene), R. Hasselerharm (Johannesburg), T Heard (Kaapstad), drs. A. Heering (Rome),hPi B. van Huët (Parijs), M. de Koninck (Washington), H. Kuitert (Nieuw Delhi). F. Lindenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs R. Vunderink (Moskou), W Werkman (Jeruzalem), E. Winkels (Barcelona), G van Wijland (Belgrado), F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel) De Leidse Courant heeft als lid var publicatierechten van The Times e M.de Cocq. n 08.30 tot 17.00 u CAS 1 18.00 tot 19 00 u Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw) Bij automatische betaling: per maand per kwartaal per jaar Bij betaling per acceptgirokaart: per kwartaal per jaar Het abonnementsgeld dient v 25,70 76,60 294,30 e worden voldaan Advertenties Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244. Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941 Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702. Bankiers ABN/AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 2