Laatste overstap van Den Besten
li
BINNENLAND
fioetes ook innen
|da bank of giro
Produktiestop
Volvo verlengd
BVD ronselde Filipijn
wegens vermoede aanslag
GPV valt CDA aan over euthanasie
1991 kidaeGoma/nt
VRIJDAG 1 NOVEMBER 1991
^ier en vijf jaar cel
poor Van Gogh-roof
iMSTERDAM De rechtbank in Amsterdam heeft gis-
ster varen de daders van de spectaculaire Van Gogh-roof ver-
[copstuhrdeeld tot een keer vier jaar en drie keer vijf jaar ge-
Broek jangenisstraf. Tegen de vier daders was acht jaar cel ge-
iwezigést- Een van de daders kreeg een jaar minder dan de an-
meer pren omdat hij nog nooit eerder was veroordeeld. In het
xinnis nam de rechtbank het de daders kwalijk dat zij de
dse poLervaj ujt puur winstbejag pleegden. Dit gebeurde op 14
heeft <bril dit jaar zondagsmorgens vroeg. Het was de grootste
i sjn(js Tweede Wereldoorlog. De daders sta-
'Rijk springt slordig met gegevens om'
Idoor
PAUL KOOPMAN
Vel k;
sche g
n twintig onverzekerde schilderijen van Vincent van
ogh uit het Van Gogh-museum in Amsterdam ter waar-
iiïeraaf van een m^jar<^ gulden. Enkele uren na de roof wer-
tti ze drie ernstig beschadigd al in een auto bij het
ster v« mstelstation teruggevonden. De rechtbank vond het ook
laad wbogst kwalijk dat de bewaker die niet in hun complot
t de vd>t ernstig bedreigd was bij de overval,
ke Unt—
DEN HAAG Het Rijk springt
soms zeer slordig met zijn naar
schatting 90.000 geautomatiseerde
gegevensbestanden om. Lang niet
altijd wordt een kopie van de be
standen gemaakt, originele tapes
worden op warme plaatsen, in on
afgesloten bureauladen of op de
gangen van een ministerie opgesla
gen.
Volgens de Rekenkamer, die hier
naar een onderzoek instelde, ne
men de betrokken afdelingen in
het algemeen voldoende maatrege
len om de levensduur van gege
vensdragers te waarborgen, maar
laat het beheer te wensen over. Zo
ontbreken soms regels voor het be
waren of vernietigen van bestan
den en is de documentatie gebrek
kig of zijn belangrijke bestanden
door overschakeling op een ander
computersysteem ontoegankelijk
geworden.
Er vindt bovendien, aldus de Re
kenkamer, vrijwel geen informa
tie-uitwisseling plaats tussen de de
partementen en instellingen, waar
door het risico bestaat dat gegevens
vernietigd worden die voor een an
der interessant zouden zijn geweest.
De Rekenkamer vermoedt dat één
en ander het gevolg is van het ver
gaand gedecentraliseerd archiefbe-
leid. Ook kritiseert het instituut het
feit dat ministeries doorgaans geen
enkel inzicht in de kosten van ar-
chievering hebben.
'Artsen zonder Grenzen'
zoekt steun landgenoten
SOESTERBERG Met een serie televisie-uitzendingen
wordt van 21 november af zes weken lang elke donderdag
een landelijke campagne gevoerd voor Artsen zonder Gren
zen Nederland. Veronica komt dan met reportages van be
kende Nederlanders. Rijk de Gooijer, Ria Lubbers, Nelli Coo-
man. Jan Terlouw, Reneé Soutendiik en Marco Bakker be
zochten met journalist/cameraman George Mustert van Ver
onica's Nieuwslijn zes projecten en treden voor de camera op
als verslaggevers. De serie bestaat behalve uit de filmreporta
ges ook uit spelprogramma's. Daarbij moeten de verliezers
een flinke donatie aan Artsen zonder Grenzen overmaken.
De serie wordt gepresenteerd door Marga en Chiel van Praag.
Ook andere omroepen en de STER besteden met 'spotjes' aan
dacht aan de campagne van Artsen zonder Grenzen. In bus
sen en banken zijn in die tijd folders van de organisatie te
vinden. Bij uitgeverij Balans verschijnt volgende week bo
vendien een boek van directeur en mede-oprichter Jacques
de Milliano van Artsen zonder Grenzen Nederland.
Artoteken en winkels
met nieuwe cadeaubon
DEN HAAG Nog maar net hebben de zeventig Nederlandse
artotheken de nieuwe Nationale Kunstbon aangekondigd
waarmee je iemand als cadeautje kunst kan laten lenen of
tien grote Nederlandse winkels komen ook met een cadeaubon
op de proppen. Die bon kan nu meteen al voor vijftien, vijfen
twintig of vijftig gulden worden gekocht bij alle 2000 postkanto
ren in ons land. Ze kunnen daarna worden ingewisseld bij Free
Record Shop, Blokker, Jamin, Bruna, Gall Gall, Etos, Gamma,
MacDonald's, Primafoon en Fleurop/Interflora. De presentatie
van de Nationale Kunstbon, is pas op de Tweede Dag voor de
Kunstuitleen die volgende week zaterdag wordt gehouden. D66-
leider Hans van Mierlo krijgt dan de eerste in Dordrecht. Deze
geschenkbon is in alle uitleencentra verkrijgbaar en geeft recht
op een artotheek-abonnement waarmee schilderijen, aquarellen,
grafiek, maar ook sieraden, glas en keramiek geleend kan wor
den. Op de Dag van de kunstuitleen tonen vijftig artotheken
hun collecties en houden zij bijzondere evenementen als ont
moetingen met kunstenaars.
NIEUWE PRESIDENT-DIRECTEUR NS WIL KARWEI AFMAKEN
vanzeJ
komen
bijstor
van d door
dat oJ KARIN SWIERS
ïentje
:secretCHIPHOL R. den
ie goerjesten (50) beloofde het
[and zdijna met de hand op zijn
sijn. Hjart. Het president-direc-
>nder iurschap van de Neder-
januaindse Spoorwegen is, tot-
veraikt hij op zijn lauweren
5 barstfeat rusten, zijn laatste
commiunctie. Maar dat was ook
higszins de bedoeling
pen hij twee jaar geleden
p' op cjet president-directeur
egen cfhap van de Luchthaven
uit haifhiphol aanvaardde, ver-
1 op zijppte hij gistermiddag.
Toch i
et nieuws van zijn vertrek
ae Dubr 1 juni 1992 sloeg dan ook
1 eerdq als een bom, vooral op
ig. Dor^hiphol. Den Besten voert
/jet- ejiigszins ter verdediging aan
/en zijpt hij bij de luchthaven was
i r)nitfbleven' als hij niet was ge-
Aaagd door de NS. Hij had
an% „buitengewoon plezierig"
n eigekVonden ajs de huidige top-
lan van de NS, L. Ploeger,
kee jaar later met pensioen
jas gegaan. Want hij hoeft
ge orbg niet zo nodig weg, hij
h in efeeft het naar zijn zin op
ïekspebhiphol.
sen orrgehjkertijd voelt hij zich
>p. No
•esider
President-directeur Schiphol R. den Besten: blijvertje?
ingetrokken tot de Spoorwe-
;n. Het openbaar vervoer is
genlijk een oude liefde van
sele ge ?m £n hij heeft een hoop er-
aring opgedaan in die sector,
en Besten was van 1980 tot
>84 directeur van het Rotter-
,i ims gemeentelijk vervoerbe-
-ijf RET. Daarna was hij tot
lc 189 secretaris-generaal van
delend
i Wesl
ien vai
an vol
r te la.
waterstaat en tevens lid van
de raad van commissarissen
van de NS.
De NS en Den Besten zijn dus
oude bekenden. „Ik vind de
NS een heel goed bedrijf en
een van de beste in Europa.
Bovendien zit het in een uiter
mate belangrijke fase van zijn
bestaan", zegt hij, verwijzend
naar Rail 21, de grootste NS-
operatie die ooit in gang is ge-
n ministerie van verxeer en upwduc uie uuu m gang is g«
ei
ei
zet. In 2010. moet in het hele
land een drie-treinensysteem
zijn ingevoerd voor snellere
reistijden en verdubbeling van
de vervoersomvang naar 20
miljard reizigerskilometers. En
het goederenvervoer moet
worden verzelfstandigd. Een
operatie die een miljardenin
vestering vergt. „De omvang
van de investeringen is bij de
NS veel groter dan bij Schip
hol", benadrukt Den Besten.
Den Besten heeft in zijn loop
baan onder meer een spoor
van reorganisaties en afslan
kingen achtergelaten. Bij het
ministerie moesten vierdui
zend banen van de twintigdui
zend verdwijnen. Voordat hij
de vruchten van die reorgani
satie kon plukken stapte hij
over naar Schiphol. Daar wer
den vierhonderd banen bin
nen korte tijd geschrapt. Tege
lijkertijd zette hij zijn tanden
in het realiseren van een
'mainport'. Schiphol moet in
het jaar 2015 vijftig miljoen
passagiers gaan verwerken.
Dat betekent onder meer de
aanleg van een vijfde lan
dings- en startbaan en een
nieuw stationsgebouw.
„Ik verlaat Schiphol op een
redelijk verantwoord moment.
Dit jaar is het convenant voor
het plan van aanpak getekend
en zijn de procedures daarvoor
in gang gezet. De reorganisatie
loopt. In mei 1992 gaat de
nieuwe E-pier open en in mei
1993 het nieuwe stationsge
bouw. Bovendien zit ik hier
niet in mijn eentje, de directie
telt vier personen. Het team
wordt aangevuld, de procedu
res voor het vinden van een
opvolger zijn gestart".
Wat de NS te wachten staat
weet de econoom nog niet. Hij
wijst erop dat in het bedrijf al
een forse reorganisatie aan de
gang is. „Ik ga er niet heen
met het vooropgezette doel iets
te veranderen. Ik kijk wel om
me heen en als er iets moet ge
beuren, zet ik dat in gang. Ik
ga niet achterover leunen".
Voorlopig volgt hij de ideeën
van zijn voorganger Ploeger.
Hij wil de zelfstandigheid van
de NS langzaam uitbouwen,
want hij vindt de Spoorwegen
groot genoeg om op eigen be
nen te staan. En hij noemt de
gespannen relatie tussen per
soneel en directie een aan
dachtspunt.
Den Besten is dit keer vastbe
sloten het karwei af te maken.
„Een president-directeur van
de NS zit er gemiddeld tien
jaar. Dat wil ik ook".
Verdachte van
moord op Jessica
Laven van tweede
moord verdacht
<huizen,
>EN HAAG Boetes die
ijn opgelegd door een
achter moeten desnoods
an de bank- of giroreke-
ing van de veroordeelde
orden afgeschreven. Dat
indt een meerderheid
lan de Tweede Kamer,
daar minister Hirsch Bal-
In van justitie is het daar
jiet mee eens.
fensen die niet betalen, heb-
en volgens hem doorgaans
Ben rekening of er staat te
reinig danwel geen geld op,
d is uit een recent onderzoek
ebleken. Niettemin vinden de
ppositiepartijen VVD en D66
Ismede regeringspartij PvdA
et een bijzonder slechte zaak
Is boetes nooit worden be
laid. Hirsch Ballin stelt dat
an alle boetes slechts drie
rocent niet is te innen; daar-
ij zitten dan ook zaken waar-
an geen rechter te pas komt,
|>als de meeste parkeerboetes.
)eurwaarder
Ie minister vindt dat een ge-
Ing aantal en zegt dat in die
evallen het best een deur-
laarder op de betrokkene kan
gorden afgestuurd.
rolgens VVD-woordvoerder
-l/iebenga, die het voorstel in
nende op de tweede dag van
et debat over de justitiebe-
roting, betalen jaarlijks onge-
leer 50.000 Nederlanders hun
bete niet. Wiebenga: „De mi-
ister denkt er kennelijk an-
ers over, maar ik vind dat
,een gering aantal. Het gaat
mij bovendien om de mentali
teit".
De minister verwees naar de
nieuwe (administratieve) af
handeling van verkeersover
tredingen volgens de zogehe
ten wet-Mulder. Deze maatre
gel, waarmee in een aantal
provincies is geëxperimen
teerd, heeft ertoe geleid dat
97% van de boetes binnen een
jaar wordt geïnd. Normaal
duurt' dat 2,5 jaar. Door dit
succes wordt de maatregel per
1 juli volgend jaar voor het
hele land van kracht.
Cellen
Staatssecretaris Kosto probeer
de de forse kritiek van de Ka
mer te weerleggen op de leeg
stand van cellen. Er is een
groot tekort aan cellen, zodat
jaarlijks zo'n 50.000 vonnissen
niet kunnen worden uitge
voerd. Tegelijk staan er ook
constant cellen leeg. Kosto zei
dat per jaar gemiddeld 94%
van de cellen bezet is en dat
dit percentage nauwelijks ho
ger zal kunnen worden. Kosto:
„Het gaat er om dat mensen
die nog niet zijn veroordeeld
volgens de wet alleen onderge
bracht mogen worden in cel
len van .een huis van bewa
ring. Pas als iemand is veroor
deeld moet hij of zij naar een
strafgevangenis, waar het ver
blijf aanzienlijk minder prettig
is, omdat de regels er veel
strenger zijn. En het probleem
is dat juist daar cellen leeg
staan. Maar mensen die niet
zijn veroordeeld mag ik daar
dus niet naartoe sturen".
In sommige gevallen worden
verdachten ondergebracht in
een politiecel, maar daarmee is
niemand gelukkig, de Kamer
noch de bewindslieden.
ALKMAAR Justitie ver
denkt de 49-jarige verdachte
van moord op de 11-jarige Jes
sica Laven uit Assen ook ver
antwoordelijk te zijn voor de
dood van het Duitse jongetje
Thattil.
Het stoffelijk overschot van
het jongetje dat op 15 augustus
vorig jaar in zijn woonplaats
Neustadt werd vermist, werd
een dag later in Lelystad ge
vonden. In het belang van het
onderzoek door de politiekorp
sen van Hoorn en Lelystad
verstrekt justitie geen nadere
mededelingen. De rechtbank
in Alkmaar besloot gisteren
het voorarrest van de Asse
naar met dertig dagen te ver
lengen. Van betrokkenheid bij
andere dan de twee genoemde
zaken is justitie nog niets ge
bleken.
Oorbellen
Het lijken moderne oorbellen. Of labeltjes van de fietsenstalling.
De 'sieraden' waarmee deze koe poseert zijn echter de sinds
vandaag verplichte oormerken. De beheerder van een Arnhemse
kinderboerderij heeft inmiddels geweigerd zijn kalveren met de
merken te sieren. Hij vindt het eeuwenoude schetsen van de huid
van het kalf net zo goed.
BORN -De eerder deze week afgekondigde productiestop bij
autofabrikant Volvo Car B.V. is verlengd. Aanleiding voor de
stop is een staking bij de Franse autofabriek Renault.
Volvo gebruikt motoren van Renault. De directie van Volvo
heeft de 3200 personeelsleden die met betaald verlof thuis
zitten gemeld dat de productie in de fabriek weer begint vier
dagen nadat de staking in het Franse Cléon wordt beëindigd. De
kosten van de stop bedragen 1,7 miljoen gulden per dag, een
schade die door Volvo Car zelf wordt gedragen. De levertijd van
de Volvo's van de 400-serie wordt voor sommige types een tot
enkele weken langer. Voor veel typen is er bij fabriek, impor
teurs en dealers voldoende voorraaa beschikbaar om de produc
tiestop zonder langere levertijd te overbruggen.
Reiskostenforfait
tot 70 km omlaag
DEN HAAG Het reiskos
tenforfait (de belastingaftrek
voor woon-werkverkeer per
auto) wordt komend jaar over
de hele linie verlaagd.
De aftrek voor reizen per
openbaar vervoer gaat tot 70
km woon-werkverkeer (enke
le reis) eveneens omlaag, stelt
staatssecretaris Van Amels-
voort van financiën voor in
een wetsvoorstel. In het voor
stel wordt de aanpassingssyste-
matiek van het forfait, die met
de belastingoperatie Oort glo
baal was vastgelegd, uitgebreid
met een peildatum.
Rozen
Met rozen
wachten de
kinderéh van
kleutergroep 1
hun juf Hilde
Tiggelaar op.
Ze werd door
het bestuur
van de
Wouden-
bergse School
met de Bijbel
geschorst
omdat ze
ongehuwd
samen
woonde. Na in
ondertrouw te
zijn gegaan
mocht ze
gisteren weer
voor de klas
verschijnen.
FOTO: ANP
DEN HAAG Volgens
minister Dales van bin
nenlandse zaken had de
Binnenlandse Veiligheids
dienst (BVD) voldoende
redenen om de Filipijnse
asielzoeker Nathan Quim-
po te werven als infor
mant.
„De BVD beschikt over over
tuigend bewijs dat een linkse
Filipijnse guerrillabeweging
een aanslag beraamt op de Ne
derlandse ambassade in Manil
la", antwoorde Dales gisteren
op vragen van de fractie van
Groen Links.
Aangezien Quimpo toegang
zou hebben tot het geweldda
dige National People's Army
(NPA) traden de BVD èn de
Amerikaanse inlichtingen
dienst CIA in contact met de
Filipijn. De Nederlandse vei
ligheid was immers in het ge
ding, benadrukte Dales.
Voorzitter B. Bocar van het
overkoepelende Nationale De
mocratische Front ontkent dat:
„Met dit argument probeert de
minister de zaak weg te moffe
len. De NPA is een geweldda
dige tak waar Nathan niets
mee te maken heeft. De Ne
derlandse ambassade wordt
juist bedreigd door de ex-
treem-rechtse groepering Vigi
lantes, die door de CIA ge
steund wordt. Deze wervings
actie was enkel en alleen be
doeld om Amerikaanse belan
gen in de Filipijnen te steu
nen. Nathan moest de Vere
nigde Staten informeren. Dit
valt af te leiden uit de vragen
van de betrokken CIA-agent,
die met geen woord repte over
aanslagen of iets dergelijks".
Zoals het er momenteel naar
uit ziet krijgt de invloedrijke
linkse oppositie het voor el
kaar dat Amerika zijn militai
re bases op de strategisch be-
Coördinatie
Dales beweert dat de NPA
vanuit Nederland aanslagen
coördineert op doelen in de Fi
lipijnen en West-Europa. Ze
betitelde de NPA als „een ter
roristische organisatie die tien
tallen Amerikanen heeft ver
moord, waarschijnlijk gefinan
cierd wordt door Lioië en con
tacten onderhoudt met het Ja
panse Rode Leger". Quimpo
ontkent lid te zijn geweest van
de NPA en stelt dat Dales de
Kamer voor het lapje gehou
den heeft. „Ik heb nog nooit
geweld gebruikt. En zeg nou
zelf; dit kleine lichaam zou
toch geen wapen kunnen dra
gen?", lacht de tengere Quim
po.
De BVD benaderde de Filipijn
voor het eerst op 10 oktober in
Utrecht. Dat gebeurde in sa
menwerking met de CIA.
Tweede-Kamerlid Willems
van Groen Links stelde tijdens
het debat gisteren nog eens dat
zijn fractie het benaderen van
asielzoekers niet wenselijk
vindt. „In sommige gevallen is
het aanspreken van asielzoe
kers echter onvermijdelijk en
dan moet die benadering heel
zorgvuldig zijn". Van de veer
tienduizend asielzoekers die
vorig jaar ons land binnen
kwamen, kregen er 21 te ma
ken met de BVD. Quimpo
wacht nu al anderhalf jaar op
politiek asiel.
In de tijd van ex-dictator Mar
cos zat hij in de gevangenis en
werd hij gemarteld. De
machtsovername door Aquino
zorgde niet voor een verbete
ring. Op zijn hoofd staat nog
steeds een prijs van twintig
duizend gulden.
Tip
Ten einde raad over zijn onze
kere situatie in Nederland tip
te hij de media. „Ik was heel
onzeker, want ik wist niet
hoever de inlichtingendiens
ten zouden gaan. Bovendien
wilde ik het Nederlandse pu
bliek laten zien hoe er mis
bruik wordt gemaakt van de
kwetsbare positie van een
asielzoeker. Dat is immoreel".
Het gevolg was dat een ver
borgen camera van VAR A's
Achter het Nieuws de tweede
toenaderingspoging van de
agenten filmde afgelopen za
terdag in een Amsterdamse
coffeeshop. De agenten van de
CIA en de BVD boden hem
naast een maandsalaris van
duizend dollar een verblijfs
vergunning aan.
„Nathan, you're finished", sis
te de CIA-agent die zich had
voorgesteld als Charles Taylor,
de asielzoeker toe, nadat de ca
meraman tevoorschijn was ge
komen. De Nederlandse BVD-
agent die opereerde onder de
naam Cees Overveen had toen
al het hazepad gekozen. Vol
gens minister Dales zou de
CIA-agent gezegd hebben
„Nathan, you're fired". De
Amerikaan zou Quimpo dus
slechts ontslagen hebben, in
plaats van verwezen naar de
eeuwige jachtvelden.
Het is de BVD verboden om
als tegenprestatie voor infor
matie verblijfsvergunningen te
verlenen. Volgens Dales was
dit ook niet het geval. „De
Amerikaanse agent heeft in de
coffeeshop aangegeven dat het
niet zo moeilijk zou zijn een
verblijfsvergunning te regelen
voor Quimpo.
Voor de Filipijn gloort nu ove
rigens toch enige hoop. „Door
mijn media-optreden denk ik
niet dat ik nog eens benaderd
zal worden". Dales zegde toe
dat de mislukte wervingsactie
geen rol speelt in de asielaan
vraag.
Groen Links keurde de han
delwijze van de BVD af en eis
te dat het benaderen van asiel
zoekers als ongewenst wordt
beschouwd. D66, CDA en
VVD gingen niet in op dit in
cidentele geval. Wel bleek de
behoefte te bestaan aan een al
gemeen debat over de BVD.
DASPER EN HOBBES
DOOR BILL WATERSON
IK Moty NU cP HÉT
ToNÉÉl- STAAN NJ WloÉT
IK /HUN TÉKST UITSPKÉ-
KÉN WAT WloÉT IK PotN?.'
WAT WtofT IK PdtNH
,,bov enbien ver
schaffen groenten
ons onmisbare
bouwstoffen
DEN HAAG Fractievoorzit
ter Schutte van het GPV heeft
het debat over de begroting
van justitie gisteren benut
voor een kleine aanval op het
CDA. Hij verweet zowel CDA-
minister Hirsch Ballin van jus
titie als CDA-woordvoerder
Krajenbrink het kabinets
standpunt over euthanasie in
vertrouwelijk overleg geheel
klaar te hebben gestoomd,
waarmee het parlement bui
tenspel is gezet.
Euthanasie ligt bijzonder ge
voelig tussen de coalitiepart
ners. Het CDA voelt weinig
voor wetgeving, de PvdA veel
meer, maar de sociaal-demo
craten wilden wachten met
een standpunt totdat het CDA
zich had uitgesproken. Van
daar dat er enkele weken uit
voerig overleg is geweest tus
sen Hirsch Ballin, PvdA-
staatssecretaris Simons van
volksgezondheid en de beide
fracties. Het voorstel van de
bewindslieden wordt vandaag
besproken in de ministerraad.
Tijdens het debat over zijn be
groting wilde de minister er
teen woord over loslaten,
chutte noemde de gang van
zaken uiterst kwalijk: „De mi
nister heeft zich in besloten
kring verzekerd van parle
mentaire steun, terwijl dat
soort zaken in alle openheid in
het parlement besproken be
horen te worden. De fracties
hebben zich daarmee gecom-
miteerd, want de woordvoer
ders zullen in de Kamer beslist
niets anders zeegen dan ze in
het overleg hebben gedaan"
Daarmee joeg hij CDA-woord
voerder Krajenbrink uit zijn
kamerbankje. „Het is onzin te
veronderstellen dat alles al is
bedisseld", riep deze. En onder
hoongelach van de publieke
mer zonder meer een ander
standpunt innemen dan in een
vooroverleg. Dat is het privile
ge van een woordvoerder".
Schutte: „Er is geen groter pri
vilege dan onafhankelijk ka
merlid te zijn". Direct daarna
werd hij met deze opmerking
nadrukkelijk gefeliciteerd
door de woordvoerders van
D66 en Groen Links.
