„Kinderen moeten plezier in- onderwijs terugkrijgen
DUIN- EN BOLLENSTREEK
Provincie heeft
steeds meer
moeite met
bemoeizucht rijk
PEUGEOT
sSoiMont
DONDERDAG 24 OKTOBER 1991
[IDDELBARE SCHOOL VOOR DYSLECTISCHE KINDEREN IN WASSENAAR OPEN IN JANUARI
iOSCH EN DUIN/WAS-
JCNAAR Buiten: groen
nog eens groen. Bin-
Jen: geen steriel wit,
"naar huiskamers met
iarmeren haarden, stuk
plafonds en ornamenten.
Verkelijk een kasteel van
;en school, de Mauper-
lius-onderwijsinstelling
'oor dyslectische kinde-
fen (7 tot en met 12 jaar)
het Huis Ter Wege te
(osch en Duin.
S.fanaf januari krijgt deze
[hooi een vervolg in Wasse-
aar. In het voormalig koets-
fuis van Huize Duinauwe aan
Groot Haesebroekseweg 10
bgint de eerste middelbare
hooi voor dyslectische kin-
Jsren: Maupertuus-Wassenaar.
A|et moet net zo iets worden
nabij Zeist.
'^ien leerlingen per klas is het
i aximum. „De klassen mogen
Jisoluut niet groter zijn. Dan
laken we dezelfde fout als in
,pt regulier onderwijs", zegt
jthopedagoog Rob Broeren.
Ve willen de leerlingen een
bsitief gevoel geven, zodat ze
eer plezier in het onderwijs
rijgen en negatieve ervarin-
.en verwerken ('eens LOM-
uhool altijd LOM')".
overduidelijke huiselijk-
eid is een van de geheimen
an het succes. Ruim tachtig
jocent van de dyslectische
anderen (en zij met anders-
..brtige problemen) keren na
jaximaal één of twee jaar te-
naar het regulier onder
lijs. Geholpen door een team
.jan 28 man, dat staat voor een
Bdividuele aanpak.
Broeren is samen met drs. Rie-
nier van Kuyk (psycholoog)
één van de oprichters van de
school die sinds 1988/89 draait.
De initiatiefnemers zijn beiden
werkzaam op het gebied van
onderzoek en begeleiding van
kinderen met leerproblemen.
Reinier van Kuyk: „Bij een
speel, doe- en leerkamp dat we
naar Amerikaans voorbeeld
hielden, bleek bij de ouders
een enorme behoefte aan een
aparte school voor hun dyslec
tische kinderen. De ouders
hebben erom gevraagd".
Dyslexie (leeszwakte, lees
stoornis, woord- of leesblind-
heid) ook wel de onzichtbare
handicap genoemd, is de laat
ste jaren steeds meer in beeld.
Kinderen met dyslectische
problemen hebben moeite met
lezen en spellen en blijven ste
ken in een bepaalde leerfase.
De taalontwikkeling blijft dui
delijk achter bij hun klasgeno
ten. In verhouding hebben
meer jongens (één op de tien)
dan meisjes (één op de vijftig)
er last van. Prof. dr. Dumont,
voorzitter van de Stichting
Dyslexie, omschrijft het als
een 'gecompliceerd probleem',
waar de wetenschap langzaam
door veel en geduldig onder
zoek meer zicht op krijgt.
Volgens Van Kuyk en Broe
ren krijgen dyslectische kinde
ren in het regulier onderwijs
Een voorbeeld
van dyslexie.
ILLUSTRATIE:
LEO HENNY
niet de aandacht en begelei
ding die zij nodig hebben. „Dit
leidt er dikwijls toe dat deze
kinderen op een voor hun in
telligentie te laag onderwijsni
veau terecht komen, met alle
gevolgen vandien: frustraties,
gedragsstoornissen, schooluit
val, enzovoorts". De grote
vraag is of hier ooit nog ver
andering in komt, nu het
overheidsbeleid erop is gericht
deze gcoep kinderen zoveel
mogelijk in het gewone onder
wijs te integreren en tegelij
kertijd het aantal scholen voor
speciaal onderwijs te beper
ken. „Als gevolg hiervan zul
len de onderwijskansen voor
kinderen met leerproblemen
in de nabije toekomst alleen
nog maar slechter kunnen uit
pakken".
Over de behandeling van dys
lexie lopen de meningen uit
een. Rob Broeren erkent dat.
Daarom wordt op de school in
Bosch en Duin en straks ook
in Wassenaar niet gewed op
één paard. Gekc*en is voor
een multi-disciplinaire, indivi
duele aanpak van het kind.
„Je moet bepaalde kenmerken
niet losweken en behandelwij
zen nooit los van elkaar doen.
Het gaat bij leerproblemen al
tijd om een combinatie van
factoren".
Op Maupertuus in Bosch is
zo'n zestig procent van de kin
deren dyslectisch, de rest
kampt met andersoortige leer
problemen. Volgens Broeren is
dyslexie een begrip van deze
tijd. „Een veilig etiket voor
ouders voor hun kinderen die
hyperactief zijn of kampen
met een lichte hersenbeschadi
ging. Voor mijn gevoel worden
soms kinderen te snel als dys
lectisch bestempeld. Uit de
diagnose die bij ons wordt ge
steld voordat een kind wordt
toegelaten, blijkt de inflatie".
Bij de speciale basisschool ko
men geen kinderen binnen die
(te) ernstige gedragsproblemen
hebben. „Ze moeten niet en te
sterk agressief gedrag verto
nen. Anders zijn we in de klas
steeds bezig met het blussen
van binnenbranden". Zij die
op Maupertuus terecht komen
hebben 'een gewoon intelle-
gentie-niveau'. Toelating ge
schiedt pas na een gesprek met
de ouders, het kind, en een
tijdje proefdraaien in een klas.
In principe mag het schoolgeld
voor de particuliere instelling
(22.000 gulden per jaar) geen
drempel vormen. Voor minder
draagkrachtigen wordt een
Drs. Rob Broeren en drs. Reinier van Kuyk op de monumentale
trappen van Maupertuus-Bosch en Duin. In januari beginnen bei
den met een team van 28 man in Wassenaar de eerste middelba
re school voor dyslectische kinderen.
FOTO: 'BELL',
bij bent wanneer je een beurt
krijgt, moet je een bladzijde
overschrijven. Een vriendelijk,
prestatiegericht klimaat", al
dus Van Kuyk. „Soms stopt
een leerkracht met voorlezen
op het spannendste moment
om zo te stimuleren dat de
kinderen zelf thuis het boek
uitlezen", vult Broeren aan.
Voorlezen vormt als vast roos-
ter-onderdeel na de pauze
'n soort rustpunt 'na al de op
winding'. „De periode op Mau-
Van Kuyk en Broeren willen
de misvatting als zou de Mau
pertuus een gemakkelijkere
basisschool zijn uit de wereld
helpen. „Het is juist keihard
werken. Iedereen krijgt een
bepaalde dagtaak die per se af
gemaakt moet worden. De si
tuatie in de klas vormt de
hoofdmoot. Er wordt veel ge
lezen, ook hardop. Als je niet
pertuus is voor leerlingen een
intensieve periode. De school-
werkzaamheden stoppen niet
altijd bij de laatste bel. Huis
werk wordt, zeker voor de ou
dere leerlingen als een nood
zakelijke voorwaarde gezien
om bepaalde basisvaardighe
den in te slijpen". Ruimte en
aandacht voor ontspanning is
er echter uook. Drie maal per
week wordt er gesport in een
gymzaal of buiten, eenmaal
per week is er vrij zwemmen.
Wassenaar
Het Maupertuus-medicijn dat
te Bosch en Duin in de prak
tijk blijkt te werken, komt op
aandringen van de stichting
Euromar op internationaal
niveau coördinerend en stimu
lerend bezig voor het onder
wijs aan dyslectische kinde
ren eveneens op de markt
voor kinderen van middelbare
schoolleeftijd in Wassenaar.
Deze eerste middelbare school
van zijn soort in Nederland
gaat nauw samenwerken met
het Rijnlands Lyceum.
De bedoeling is niet alleen
leerlingen „die tijdelijk zijn
vastgelopen" terug te leiden
naar de reguliere school, maar
ook leerlingen die in het bui
tenland hebben gewoond op
nieuw inspiratie te geven als
ize kampen met gewennings-
problemen. Ook voor hen die
te ver achterlopen om nog in
ite kunnen haken op het regu
lier onderwijs wordt een prak
tijkgerichte opleiding aangebo
den (computervaardigheden,
middenstandsdiploma).
Wie informatie wil hebben
over de nieuwe school kan
contact opnemen met Mauper
tuus-Bosch en Duin, Amers-
foortseweg 17, 3735 LJ Bosch
en Duin, telefoon: 03404-
316 75, 03430-161 45, of 030-
204 035.
taal 1: L
19.3CL
"ol'vDA uit scherpe
Spitiek op beleid
a' //.fan provincie
.30. 1
IGEN
c|Njdoor
LUUD VAN DER HAM
4: Ninj
PEN HAAG „Passen op de
jinkel. Geen vernieuwende
.ENIli leeën, niets van het spranke-
ïnde dat ons in het vooruit-
RK LEl(cht werd gesteld. Het beleid
e Rijn q niet meer dan hier en daar
120144 )at olie De provincie is
["®®"lg|echts uitvoerder van gede-
Geopei"lleerde ministeriële beslis-
ur, donngen".
DA-fractievoorzitter Huub
z,E3n der Meer liet er vandaag
Zieken^ens algemene beschou-
0 u. totfmgen in de staten geen twij-
senhuial over bestaan dat hij weinig
eling Sjaardering heeft voor het tot
9 h3lhJu l°e gevoerde beleid van
lsa 6 tedeputeerde Staten, het da-
lienst Lflijkse bestuur van de pro-
ënburgincie. Het CDA is, zoals wel-
Dronesttht bekend, na de verkiezin-
lERMINv vo°rjaar Bij de onder-
jlpveriekndelingen over de college-
:hap voprming buiten de boot geval-
1-89630n.
Mfbaü°^enS ^3n ^er ^eer Is
=NHUIZregratie tussen milieubeleid
joekuurfi ruimtelijke ordening duide-
15 uurjk onvoldoende. Met een mo-
Kindert wü het CDA een einde ma-
°t aan het tegen hoge kosten
^carTkpP611 van enorme hoeveelhe-
11.00 pn afval door het land. „Met
ur. Vooe afspraak dat er straks weer
1 bezoc^nzelfde hoeveelheid wordt
™Mntf„lruggesleept", aldus Van der
Elizab|eer- Bij wü daarom dat er
i dagelip projectgroep planning en
18.30-ijstemming milieu enruimte-
11 Of'Jke ordening komt.
30 u rrse kritiek uitte Van der
voor [eer op de afbouwing van ar-
15.00-lhdsmarkt-leerprojecten:
ag. vaipeze geldstroom, besteed aan
19.30 ^handicapten, etnische groe-
19 00 ur1ringen, vrouwen en kansar-,
im: Splen, de zwaksten in de sa-
het Stenleving, worden bruut door
colleSe afgesneden".
rste kl"Jet naar zijn zeggen 'botweg'
naklinkPraPPen van subsidie aan
14.00-ft maatschappelijk werk leidt
16.45-lkoe, dat dit werk geheel ver-
10b0-lLen zai gaan. Een overgangs-
iderlna r*0^' c*an we^ een basissub-
ijden. «pie zijn de minimale moge-
>or alle kheden. „Deze handelwijze
zijn d«n GS is in strijd met de ver-
'kS db 1Pte z^gvuldigheid en bijzon-
V1°8Vlr schrijnend omdat het gaat
ig: vooif1 de meest kwetsbaren in de
3 met pimenleving". Het CDA kwam
ogelljk.karom met een alternatief
oodODerrste^ waarin ook de eman-
i kan d«Patie"acti^viteiten tegen het
voor fht worden gehouden. Het
Kindaat er volgens het CDA om
3ut®r®jtlitiek te bedrijven dicht bij
s afsprf mensen- >.Een bestuurslaag
>ofd. b3ê de zwaksten in de samen-
voor jying uit de weg gaat, ook al
iren najjn de mogelijkheden vrij ge-
Indererrg' vinden wij hard, koud en
DEN HAAG Twijfels
over het functioneren van
de rijksoverheid en het
welhaast chronisch tekort
aan overheidsmiddelen
beheersten vandaag tij
dens de algemene be
schouwingen in de pro
vincie de debatten. „Er
gaat veel op de schop,
maar tegelijkertijd wor
den de middelen schaar
ser. Daarmee ontstaat on
zekerheid, soms met een
dreiging tot verpaupe
ring", meende PvdA-frac-
tievoorzitter A. Peters,
daarbij met name doelend
op boeren, die de noodza
kelijke investeringen
daardoor uitstellen.
„Het enige wat er van rijkszij
de wordt vernomen over het
decentralisatieproces Is, is dat
ze 550 miljoen aan het proces
hopen te verdienen als bezui
niging. Op de vraag hoe dat
proces moet worden ingevuld
geven de departementen niet
thuis of werpen blokkades
op", aldus VVD-woordvoerder
H.B. van der Goot. Volgens
D66-voorman Eddy Schuyer
vertoont ons democratisch be
stel sleetse trekken en lijkt het
niet opgewassen tegen de
vraagstukken van de 21e
Fusie
D66 wil dat er initiatieven ko
men voor een beleid naar
landsdelen en een fusie tussen
de Hollanden. Maar volgens
statenlid Erik Meijer van
Groen Links maakt dat laatste
- samenvoeging van de Rand
stadprovincies - niemand en
thousiast: „Zuid-Holland zit
klem tussen een bemoeizuchti
ge rijksoverheid en de grote
steden, die zichzelf al provin-
cievrij hebben verklaard".
Volgens Meijer is de echte
kerntaak van de provincie het
organiseren van democratische
besluitvorming voor de aan
pak van regionale vraagstuk
ken. Doorgaan met het hier
heen halen van zoveel moge
lijk werkgelegenheid past daar
niet in. Die extra bevolkings
groei en de toenemende vraag
naar woningen dicht bij het
werk neemt daardoor explo
sief toe, wat ten koste gaat van
het steed schaarser wordende
groen.
Fractievoorzitter Blokland van
de RPF/GPV over die decen
tralisatie: „De tendens dat ie
der departement een eigen re
gionale indeling bedenkt om
gedeeltelijk te decentraliseren
is buitengewoon gevaarlijk en
holt het politieke bestuur uit,
terwijl de ambtelijke bureau
cratie wordt versterkt. Nieu
we, kunstmatig gevormde be
stuurlijke autoriteiten zoals
een Europese Federatie, één
Randstadprovincie of een ag-
glomeratiebestuur brengen de
politiek verder af van de bur
ger".
Technocraten
De SGP vindt dat de begroting
de indruk wekt dat het bestu
ren een louter technocratische
bezigheid is. De Staatkundig
Gereformeerden vinden dat
Gedeputeerde Staten na het
collegeprogram voor de jaren
91-95 nu met de begroting op
nieuw niet ingaan op de on
derliggende vragen van de
maatschappij: vragen als hoe
het mogelijk is dat na veertig
jaar welvaart het hoofdthema
van de jaren negentig 'sociale
vernieuwing' moet zijn en hoe
het komt dat de tweedeling in
de maatschappij tussen wer
kenden en niet werkenden,
kansrijken en kansarmen,
maatschappelijk sterken en
zwakkeren sterker is dan ooit.
Volgens M. Houtman is blijkt
uit narekening van de plannen
in de nota 'Zuid-Holland naar
een nieuw evenwicht', dat uit
voering van het voorgestelde
beleid tussen de 45 en 90 mil
joen per jaar extra gaat kosten.
Het dubbele van wat de SGP
in het collegeprogram kan te
rugvinden. GS moeten hun
huiswerk maar eens goed
overdoen.
Leidschendam bezuinigt ruim 1,3 miljoen gulden
EIDSCHENDAM De
4meenteraad van Leid-
hendam heeft gister-
•Jond bij de behandeling
de begroting voor
<|92 zonder veel moeite
'ïsloten volgend jaar
J130.000 gulden te bezui-
(leen de SP'er Piet de Ruiter
van mening dat bezuini
gen niet nodig is omdat de ge
meente over voldoende reser
ves beschikt. Aan de hand van
door de gemeente verstrekte
cijfers toonde hij aan dat de
begrotingen van Leidschen
dam in de jaren 1982 tot en
met 1990 overschotten te zien
gaven van in totaal liefst 24
miljoen gulden. De niet te ont
kennen cijfers werden door de
raad wat lacherig aangehoord
maar naar zijn visie over hoe
de tekorten in de toekomst
kunnen worden weggewerkt
werd nauwlijks geluisterd. Hij
diende een vijftal amende
menten in die bij gebrek aan
steun niet eens in behandeling
konden worden genomen.
Amendementen van VVD en
Gemeentebelangen om respec
tievelijk 2 en 4,5 miljoen gul
den te. reserveren voor de
veelbesproken derde oever
verbinding kregen onvoldoen
de steun.
even compleet als veelzijdig. Het resultaat
in alle opzichten mirakuleus.
De nieuwe 106 is een karakteris
tieke verschijning met een fraai uiterlijk en
een verbazingwekkend interieur.
Hij wil u graag leren kennen. Hij
staat te popelen om samen met u plezier
te beleven. Hij wil de wereld verkennen.
Toeren maken Prestaties leveren.
wam ill) /„ICII Iiiri/.u II1UIS voeil ais U.
De wijde wereld in om te bcv
zen wat hij kan en waard is.
De Peugeot 106 combineert a
voordelen van een compacte auto met
voordelen van een grote.
Hij wil u laten genieten van
pittige prestaties, .z'n zee aan binnen
ruimte, z'n uitbundig autoplezicr en al
comfort. Het is fenomenaal hoe fr
Ue 10b
uitrustingsniveai
in fraaie kleuren,
maar. Wedden
keren de beste m
taat nu hij ons klaar. li
is, met 3 typen motor
reeds'vanaf 20 29S,-
Daag hem uit lest h
Peugeot ioó.
Een Mirakels Maatje.
HAZERSWOUDE-DORP, AUTOBEDRIJF BOS HAZERSW0UDE B.V., DORPSSTRAAT 13, TEL.: 01728-9234. HILLEGOM, B V. SCH00NDERBEEK, OLIVIER VAN NOORTSTRAAT 8 TEL 02520-18253
LEIDEN, AUTO LEITH0N, MAREDIJK175, TEL.: 071-212911. NOORDWIJKERHOUT, B.V. SCH00NDERBEEK, HERENWEG 236, TEL 02523-72859
RM SASSENHEIM, AUTOMOBIELBEDRIJF J. FAAS B.V., OUDE HAVEN 7, TEL.: 02522-12922.
E£l PEUGEOT. DYNAMISCH OP WEG.
