„Johannes XXIII
was als een echte
grootvader voor mij
s:
)t]
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
KARDINAAL SUENENS:
f "'"ffi?,
Metropoliet Bartholomeus nieuwe patriarch Constantinopel
COMMENTAAR
m
Simons kan nog terug
ELKAAR HELPEN GELOVEI;
ABLATIO
uT CeidaeSowwnt
CMdóaOowumt
WOENSDAG 23 OKTOBER 1991
ildL
Vredesconferentie oosterse
kerken gaat naar Cyprus
AMERSFOORT De vredesconferentie tussen de
kerken in het Midden-Oosten vindt definitief niet
plaats in Nederland. De conferentie, die aanvanke
lijk gelijktijdig met en in hetzelfde land zou plaats
vinden als de 'seculiere' vredesconferentie voor
het Midden-Oosten op 30 oktober in Madrid, is op
verzoek van de Raad van Kerken in het Midden
Oosten (MECC) losgekoppeld van deze gebeurtenis
en vooruitgeschoven naar volgend voorjaar. Plaats
van handeling is vermoedelijk Cyprus, waar het
hoofdkwartier van de MECC gevestigd is. Dat
heeft secretaris ds. W.R. van der Zee van de Ne
derlandse Raad van Kerken gisteren desgevraagd
meegedeeld. Volgens Van der Zee beschouwt de
MECC een politieke verbinding met de Madrileen-
se conferentie als "te gevoelig". De kerkelijke con
ferentie zou zich bovendien met "diepere en bre
dere" vragen bezighouden dan 'Madrid'.
Vaticaan benoemt Indiër tot Herdenking pauskeuze in
nuntius in Albanië Haagse Jacobuskerk
Misschien is niets
geheel waar, en zelfs
dat niet
VATICAANSTAD De Indiase aartsbisschop Ivan
Dias is tot apostolische nuntius in Albanië benoemd.
Daarmee heeft het Vaticaan zijn betrekkingen met alle
vroegere communistische landen in Oost-Europa genor
maliseerd. Dias (45), geboren in Bombay, is nuntius in
Korea. Albanië en de Heilige Stoel kondigden op 7 sep
tember aan dat de diplomatieke betrekkingen tussen
beide staten zouden worden hersteld. De uitwijzing in
mei 1945 van de pauselijke gedelegeerde in Albanië,
mgr. Giovanni Nigrisl, was het begin van de gods
dienstvervolging in Albanië. In 1967 riep partijleider
Enver Hoxha het land tot de eerste atheïstische staat
ter wereld uit. Van de 7 bisschoppen, 200 priesters en
200 nonnen in 1945 waren begin dit jaar nog één bis
schop, ongeveer 30 priesters en 30 nonnen in leven. Na
de veranderingen in Albanië dit jaar werden de contac
ten tussen het Vaticaan en Albanië hersteld. In juli be
zocht de Albanese minister-president Ylli Bufi de paus.
DEN HAAG In de kerk van de H. Jacobus de Meerde
re aan de Parkstraat in Den Haag, wordt zondag de tradi
tionele pontificale hoogmis opgedragen ter herdenking
van de dertiende verjaardag van de keuze van paus Jo
hannes Paulus II. Hoofdcelebrant is kardinaal Simonis.
Hij wordt geassisteerd door andere leden van het Neder
landse episcopaat en de pastoor der parochie, H. Hofstede.
Het schuttersgilde St. Nicolaas uit Groeningen betrekt
met tamboers en vendelzwaaiers om tien uur de wacht op
het priesterkoor. De plechtigheid, welke begint om kwart
over tien, wordt muzikaal opgeluisterd door het parochië
le zangkoor Cantemus Domino, dat de Choralmesse van
Anton Bruckner zal uitvoeren, en door de zangers van de
Interparochiële Schola Cantorum, die zorg dragen voor
de wisselende gregoriaanse gezangen. Aan het einde van
de Pausmis brengt een koperensemble de Pausmars van
Gounod ten gehore.
MECHELEN „Men had
me al vaak gevraagd om
mijn memoires te schrij
ven", vertelt de 87-jarige
kardinaal Suenens, die
een rol op het eerste plan
heeft gespeeld in de
rooms-katholieke kerk
van de tweede helft van
deze eeuw. „Maar ik had
dat altijd geweigerd. Ten
slotte heb ik me laten
overtuigen dat er een uit
weg was: de herinnerin
gen zomaar laten naar bo
ven komen, zonder volle
digheid na te streven en
met het recht te kuieren
op deze weg en te trach
ten de personen te schil
deren die ik mijn weg
ontmoet".
Onder de titel Terugblik en
verwachting verschijnt in no
vember de Nederlandse verta
ling van Souvenirs et esperan-
ces, eerste deel van een trilo
gie. Het boek heeft internatio
naal al veel weerklank gevon
den Niet alleen vanwege de
'inside'-informatie over histo
rische ontwikkelingen in de
wereldkerk maar ook vanwe
ge de humor, de 'esprit' en de
'petite-histoire' waarvan het
rijkelijk voorzien is. Een ge
sprek met een van de peetva-
U had een bevoorrechte relatie
met paus Johannes Paulus II
en u schrijft er indringende
bladzijden over. Hoe waren
die contacten
der voor mij. Dat gaf direct
een heel andere toon aan de
conversatie".
„Mijn ontwerp voor het conci
lie werd vrijwel integraal aan
genomen als kader. En omdat
ik met kardinaal Döpfner de
enige was die van het begin
tot het einde deel heb uitge
maakt van de centrale com
missie, gedurende de vier zit
tingen, heb ik dag in dag uit
de ontwikkeling kunnen vol
gen van elke zaak.
U bent vaak ook actief opge
treden, soms op eerder gedurf
de wijze om bepaalde moeilij
ke beslissingen door te druk
ken. zoals in verband met de
leeftijdsgrens voor bisschop-
„Ja, het permanent diaconaat
was bijvoorbeeld een van mijn
initiatieven. Het vastleggen
van een leeftijdsgrens voor de
bisschoppen was een bijzonder
delicate aangelegenheid, om
dat sommige eerbiedwaardige
confraters meenden dat men
het op hen persoonlijk had ge
munt. Ik zat dan ook in een
moeilijk parket; ik zal nooit
vergeten dat ik me eens tij
dens de theepauze zorgvuldig
concentreerde op het smelten
van het klontje suiker in mijn
kopje; daar weet ik nu alles
houden. Maar
ke relaties wa
alhoewel we so
verschilden".
„Tijdens de vier jaar dat hij
deze encycliek voorbereidde
heb ik hem allerlei documen
ten bezorgd, artikels van pro
fessor Dondeyne (invloedrijke
Leuvense prof die het geloof
wilde actualiseren, red.) en zo
meer. We hadden de paus een
model van een encycliek voor
gesteld die de mensen gemak
kelijker zouden kunnen ver
staan, maar hij heeft tenslotte
een tekst verkozen die minder
psychologisch was. Mijn voor
naamste bekommernis was dat
de mensen zouden begrijpen
wat eigenlijk de bedoeling is:
de liefde als dusdanig te vrij
waren van alle mogelijke kari
katuren. Dat heeft Paulus VI
met Humanae Vitae willen
overbrengen, maar de mensen
hebben gewoon naar een re
geltje gekeken dat hen niet
aanstond".
U hebt menige overwinning
behaald in Rome, maar heeft
het Concilie uiteindelijk aan
uw verwachtingen beant
woord?
Het Concilie was
een zeergrote
vooruitgang maar ik
zou sommige
accenten
anders hebben
„Ja
Het t
Al snel na zijn pauskeuze
heeft hij me tot aartsbischop
van Mechelen benoemd, maar
ik kende hem toen nog niet
persoonlijk. Toen hij het conci
lie had aangekondigd, schreef
ik een pastorale brief voor de
gelovigen van mijn diocees
over het thema: wat kan men
verwachten van het concilie?
Ik heb de paus die brief door
gestuurd en het klikte meteen.
Hij heeft me toen gevraagd
een plan voor het concilie op
te stellen. En zo is het begon
nen. Ik zal niet zeggen dat we
dezelfde theologie hadden
maar zijn spontaneïteit maakte
het zeer gemakkelijk; je kon
hem alles zeggen wat je maar
wilde. Hij was als een grootva-
Na het overlijden van Johan
nes XXIII zette paus Paulus
VI het Concilie voort. Hoe
hebt u hem
Hij moest de overgang uitvoe
ren en in Rome had hij daar.
natuurlijk problemen mee:
elke aanpassing die hij deed
verwekte spanningen in zijn
omgeving. Van de andere kant
heeft hij alles gedaan wat hij
kon om in die lijn voort te
werken. Maar de ene vroeg
dit, de andere dat - en hij koos
een voorzichtige middenweg.
Paulus VI had een heel moei
lijke positie en zijn gezondheid
was ook niet al te best, zodat je
daar ook rekening mee moest
grote vooruitgang
droomde nog van
had sommige
schien anders moeten plaatsen.
Hoofdzaak was het eerste do
cument over de Kerk, dat heel
zorgvuldig samengesteld werd.
Rapporteur was de Belgische
mgr. Philips; Belgische theolo
gen hebben daar intensief aan
gewerkt zodat het bijna een
'Belgisch' document is gewor
den. Dat gaf ons de kans om er
veel zaken in te lassen, in de
eerste plaats het idee dat elke
christen als gedoopte het chris
telijk leven moet doorgeven.
Dat we allemaal geroepen zijn;
je hoeft niet te wachten op een
mandaat!"
„Ik denk dat de Kerk in de
lijn van het concilie voortgaat,
maar er duiken steeds weer
nieuwe problemen op. Een
van de moeilijkheden van het
Concilie was voor mij Gaudi-
um et Spes, de constitutie over
de Kerk in de wereld. Ik zou
daarin meer onderlijnd heb
ben dat een christen in de we
reld staat en voor de wereld
maar niet van de wereld is.
Dat is een heel andere hou
ding! Als christen heb je een
andere geest dan de geest van
Kardinaal Suenens
de wereld, een andere toon,
bijvoorbeeld in het spreken
over de dood. En dat laten wij
niet genoeg zien. We zijn be
hept met het idee van: ik mag
niemand kwetsen, dus moet ik
zwijgen. Nee, je kunt spreken
zonder te kwetsen en daarbij
zeer nuttig zijn voor de men
sen. We laten kansen voorbij
gaan onder voorwendsel van
neutraliteit, en dat is ons
zwakke punt".
In de periode na het Concilie
werd de Kerk meegesleept in
een storm van veranderingen
en gistingen. Had u die voelen
aankomen
„Het concilie is een zaak op
zichzelf, wat daarna komt is
iets anders, dat is een wereld
gebeuren geworden. De Kerk
is als een schip in de zee: de
zee wordt woelig, en dan is het
de kwestie hoe je dat schip
moet sturen... Er zijn zaken
van het Concilie waarvan de
waarde nog moet blijken, die
nog niet genoeg zijn doorge
drongen, en dat vraagt tijd -
een generatie, misschien zelfs
drie generaties. Ik denk .dat
we in de diepte moeten wer
ken: wat is de betekenis van
ons christen-zijn, wat betekent
het woord van Paulus: 'Ik leef
niet, Christus leeft in mij'?"
Als bisschop was hij ons niet
onbekend omdat hij hier con
tacten had. Hij had me uitge
nodigd naar Polen te komen
op de dag dat hij, als paus,
voor 't eerst naar zijn vader
land terugging. Dat was zeer
indrukwekkend om daar twee
Hoe ik hem zou typeren?
'Kerk heet missie' en daar is
ding, dat is de grote idee die
hem drijft. Hij heeft een we-
reldboodschap, hij wil de
christelijke boodschap in de
wereld uitdragen in de aarts-
moeilijke omstandigheden van
vandaag".
Wat vindt u persoonlijk de be
langrijkste opgave voor de
Kerk vandaag
„Het gezin en de opvoeding.
Hoe kun je vandaag het geloof
aan je kinderen doorgeven, in
een wereld waar je van 's mor
gens tot 's avonds alles te zien
en te horen krijgt wat tegen de
christelijke visie ingaat? Er is
voor mij niets zo gevaarlijk als
de atmosfeer geschapen door
televisie. Televisie is er nodig,
maar alles wordt getoond zon
der het minste waarde-oor-
deel. De schat aan waarden
over de zin en het doel van
het leven wordt verduisterd.
De ouders en het onderwijs
hebben hierin een uiterst be
langrijke rol te spelen die ech
ter allesbehalve gemakkelijk
U was destijds de grote kerke
lijke beschermheer van de
charismatische vernieuwing.
Beantwoordt de invloed ervan
aan uw verwachtingen?
Tekort bij KEK De Kon-
ferentie van Europese Kerken,
waarbij met uitzondering van
de RK kerk vrijwel alle
(protestantse) kerken zijn aan
gesloten, heeft dit jaar een te
kort doordat de lidkerken aan
zienlijk minder bijdragen aan
het steunfonds voor Oost-Eu
ropa Uit dit fonds worden
reis- en verblijfkosten van
Oosteuropese bestuursleden en
deelnemers aan conferenties
betaald. Op een begroting van
1,7 miljoen Zwitserse frank
(ongeveer 2,2 miljoen gulden)
schat de KEK het tekort voor
dit jaar op 178.000 frank. Dit is
gelijk aan de daling van de in
komsten van het steunfonds,
van 220.000 frank in 1990 naar
22.000 frank dit jaar.
ISTANBOEL Metropo
liet Bartholomeus van
Chalcedon is de nieuwe
oecumenisch patriarch
van Constantinopel. De
51-jarige metropoliet werd
gisteren in Istanboel una
niem gekozen door de
Heilige Synode van 15
metropolieten.
De verkiezing was mogelijk
nadat de Turkse regering de
lijst van kandidaten had goed
gekeurd. In tegenstelling tot
1972 hebben de Turkse autori
teiten ditmaal geen druk voor
een bepaalde kandidaat uitge
oefend.
Bartholomeus is als geestelijk
leider van 250 miljoen oosters-
orthodoxe christenen de 270e
opvolger van de apostel An
dreas. Hij staat bekend om zijn
goede contacten met andere
kerken, in het bijzonder met
het Vaticaan.
Hij volgt patriarch Dimitrios I
op, die 2 oktober op 77-jarige
leeftijd overleed. Bartholo
meus, door de synode be
noemd tot tijdelijk opvolger,
gold als de favoriet van de
Grieks-orthodoxe gemeen
schap van Istanboel.
De nieuwe patriarch werd op
12 maart 1940 op het aan Tur
kije toebehorende eiland Im-
bros geboren. Hij studeerde in
Chalki, aan de pauselijke Gre-
goriana-universiteit in Rome
en in München. Nadat hij in
het canonieke recht was ge
promoveerd, werd hij in 1973
tot metropoliet van Philadel
phia en vorig jaar tot metropo
liet van Chalcedon gekozen.
De intronisatie vindt waar
schijnlijk op zaterdag 2 no
vember in Istanboel plaats.
De nieuwe patriarch werd
eerder dit jaar in Canberra ge
kozen tot lid van het centraal
en van het uitvoerend comité
van de Wereldraad van Ker
ken. Het is overigens de vraag
of hij deze bestuursfuncties
aanhoudt.
Er staan hem grote problemen
te wachten. Door het groeiend
nationalisme en het islamitisch
fundamentalisme in Turkije
wordt de positie van de klei
ner wordende Grieks-ortho
doxe minderheid in Turkije
steeds moeilijker. Enkele
maanden geleden blokkeerden
Rehabilitatie Sjtsjaranski ophanden Mgr. Bomers: afwijzen homoseksueel gedrag dient geluk mens
Anatoli Sjtsjaranski
NEW YORK De procureur-generaal van de Sovjetunie is van
plan op korte termijn joodse dissidenten te rehabiliteren, wier
arrestatie in de jaren zeventig tot veel kritiek in het Westen
leidde. Cotler, de Canadese voorzitter van het Joodse Wereld
congres, zei dat hij deze verzekering eerder deze maand in Mos
kou heeft gekregen van procureur-generaal Nikolai Troebin.
Deze noemde met name Natan Scharansky (die vroeger Anatoli
Sjtsjaranski heette), Ida Noedel en Josef Begoen. Scharansky
heeft acht jaar in de Sovjetunie gevangen gezeten op de beschul
diging dat hij een agent van de CIA was en anti-Sovjetpropa-
ganda had verspreid. In 1986 kwam hij vrij. Hij woont nu in Is
raël. Noedel bracht acht jaar in gevangenissen en ballingschap
door wegens „straatschenderij". Begoen heeft tien jaar gevange
nisstraf en ballingschap achter de rug omdat hij illegaal He
breeuwse les had gegeven. Cotler zei dat Scharansky, Noedel en
Begoen behoren tot 25 joodse politieke gevangenen wier straffen
alsnog herroepen zullen worden.
HAARLEM De Rooms-
Katholieke Kerk dient
met haar afwijzing van
homoseksualiteit het ge
luk van de mens, meent
bisschop H.J.A. Bomers
van Haarlem. Want hoe
kan iemand door zo'n te
gennatuurlijke levenswij
ze als homoseksualiteit in
vrede met zichzelf leven,
vraagt de bisschop zich af
in het bisdomblad Samen
Kerk.
Bomers maakt een onder
scheid tussen homofilie - de
geaardheid - en homoseksuali
teit - de daadwerkelijke seksu
ele betrekkingen tussen twee
personen van hetzelfde ge
slacht -. reageert op de
verbazing en soms zelfs erger
nis bij sommigen over de 'ho-
momis' die op Roze Zaterdag
(29 juni) in Alkmaar werd ge
vierd. Aan de hand van tek
sten uit de bijbel en resultaten
all;
ik
bitoor
,ee IK IN 'T
FOTO: BERT HULSELMANS
hele wereld. Er is duidelijk
een herleving van het bewust
zijn dat de Heilige Geest in de
Kerk werkt, en dat is zeker
een grote genade. Maar er is
natuurlijk onderscheiding der
geesten nodig, ook wat de zo
genaamde charisma's betreft.
Er is ook heel veel namaak bij.
Ik denk dat de Pinksterver
nieuwing meer en meer zal
doordringen in de Kerk, maar
er is nog een hele aanpassing
nodig.
Mijnheer de Kardinaal, u hebt
een heel stuk van de kerkge
schiedenis van deze eeuw
meegemaakt en er zelf mee
vorm aan gegeven. Als u zo de
hele evolutie overziet, welke
verwachtingen hebt u dan?
„Ik ben geen profeet! Hoe de
Kerk eruit gaat zien in het
volgende millennium hangt af
van Gods voorzienigheid en
ook van het antwoord van de
mensen op de genaden die de
Heer vandaag schenkt. De len
te begint met het ontkiemen
van het zaad in de grond, en
dat zie ik nu gebeuren. Er is
nooit een blijvende zomer in
de Kerk; het is zoals met de
seizoenen, je hebt niet altijd de
zon. Hoofdzaak is dat je in de
diepte blijft werken en de rest
aan Gods Voorzienigheid
overlaat".
Terugblik en verwachting,
deel I. De preconciliaire ja
ren. 320 blz. Uitgave Lannoo,
Tielt. De twee volgende de
len behandelen respectieve
lijk het verloop van het con
cilie en de postconcilaire pe
riode.
Op het Binnenhof worden de messen steeds scherper geslf
pen voor wat een van de belangrijkste politieke strijdpunt)
is geworden in de huidige kabinetsperiode: de herzienii pi
van het stelsel van ziektekostenverzekeringen, beter bekei f'
als het plan-Simons. Vorige week meldden wij al dat
CDA-fractie in de Eerste Kamer zwaarwegende bezwart n*
houdt tegen de plannen en een herbezinning op de operat tei
bepleit. Uit de schriftelijke vragen van de Senaat bleek g
ren dat ook D66 moeite heeft met de stelselwijzigingen,
men met de VVD, die altijd al tegen is geweest, hebben CD
en D66 een ruime meerderheid in de Eerste Kamer.
Het verzet tegen het plan-Simons is echter veel breder
de bankjes van de Eerste Kamer. De werkgevers zijn tege
omdat zij vrezen dat het nieuwe stelsel grote inkomenseffe
ten heeft en zij, tijdens de cao-onderhandelingen, daarvan
rekening gepresenteerd krijgen. Daarnaast hebben het NC1
en het VNO er gewoon geen vertrouwen in dat het nieuv ,1
stelsel functioneert. En zij zijn niet de enigen die een chai
voorzien. De ziektekostenverzekeraars, een deel van de zi
kenfondsen, artsen, specialisten en de Nationale Ziekenhui
raad voorzien problemen, zo niet met de voorstellen als zod
nig dan wel met de invoering van een aantal maatregel*
per 1 januari 1992.
Zo'N breed verzet is niet alleen terug te voeren op hobbyï
me, notoir dwarsliggen of een mogelijke vermenging
langen, zoals in het geval van CDA-senator dr. L. va
wen, die ook voorzitter is van de raad van bestuur van
van de verzekeraars, die om zakelijke redenen fel tegen
plan-Simons is. De bezwaren zijn zowel praktisch als inha
delijk. Wat overigens ook al bleek tijdens de behandeling
de Tweede Kamer. Daar ging de CDA-fractie,
te redden, met tegenzin akkoord. En wellicht met in het a<
terhoofd de wetenschap dat de collega's in de Eerste
nóg minder voor de plannen voelen.
De vraag waar de komende tijd in de Eerste Kamer eefer
antwoord op moet worden gegeven is of er nog een compri
mis mogelijk is tussen staatssecretaris Simons en vooral
de CDA-fractie. In een interview met NOS-laat sloot de h
windsman die mogelijkheid gisteravond niet uit. Als de
ste Kamer maar 'ja' wil zeggen tegen het principe va
stelselherziening, zou hij wellicht bereid zijn de maatregele n
uit te stellen waartegen de inhoudelijke kritiek zich v
richt. Simons wordt daarin gesteund door minister van s
le zaken De Vries. Samen hebben zij in een 115 pagina'
lend stuk de bezwaren vanuit de Eerste Kamer naar de pi
lenbak verwezen. In dezelfde nota schrijven de mini
echter ook dat het plan de komende jaren altijd nog
worden bijgesteld, als mocht blijken dat het niet goed i
tioneert. Daarmee versterken zij de indruk dat de stelselhe 1
ziening steeds meer een prestigestrijd is geworden. De
gehoorde kritiek is immers juist dat het nieuwe stelsel als aL j
danig niet goed zal functioneren.
De bewindslieden vragen de Eerste Kamer
geven, zodat „de weg naar vernieuwing van het stelsel
ziektekostenverzekeringen definitief wordt ingeslagen". Vajei
de Senaat mag echter niet worden verwacht dat zij ja
als die weg zo duidelijk een doodlopende straat blijkt te
De politiek heeft de samenleving in de voorbije jaren te
opgezadeld met de schadelijke gevolgen van grootschalig r'j
projecten en reorganisaties. De gezondheidszorg is bij uitste
een van de terreinen waarop de overheid actief behoort
zijn. Maar ook daar heeft de rol van de overheid zijn gre
erv*
door
(OOS W
ha;
irotest
•hooi
(Voudei
v Vc
Ka"« m
4ikyo
lijk t
ia elf<
it moi
•n kc
ogei
einc
O;
Nede
in T.
leder
eersl
d derlai
Jap
irire P
ld. Ei
..1 Zi
>ru wghei
itei exand
ka anje.
ats r
D-jaJf
islamitische activisten de zetel
van het Oecumenisch Patriar
chaat in Istanboel gedurende
enige dagen.
In de vroegere communisti
sche landen moeten de Ortho
doxe Kerken op vele gebieden
weer aan wederopbouw doen.
In de Oekraine en Roemenië
is het oecumenisch klimaat
momenteel grondig verstoord
door de conflicten tussen or
thodoxen en met Rome geü
nieerde katholieken.
van sociaal-wetenschappelijk
onderzoek geeft de bisschop
aan, hoeveel steun de RK
Kerk voor haar opvatting
heeft.
Bomers beroept zich op „zeer
serieuze psychologische stu
dies" die hebben uitgewezen
dat de kerk het bij het rechte
eind heeft. Zij hebben aange
toond dat homofilie niet aan
geboren is, zoals organisaties
voor de rechten van homosek
suelen beweren, maar in de
eerste levensjaren
drs J van Zeijl
Omgeving
Apothekersdijk 34, Leiden
071 - 134 941
Postbus 112300 AA Leide
Koopmansstraat 9, 2288 B
070-3190 933
Postbus 9, 2501 CA Den H
dredacteur: J. Leune.
:tie/hoofdredacti
eiden (tel 071-1
>n (tel
ns thi
h te h
oeili
ïijn (chef), M Roso,
4 048) I
'an Herpen (chef), F Buurn
ïhof, M I
Sport Leiden e o (tel 071 - 144 049) K van Kesteren.
Binnen- en buitenland, financien en economie (tel: 070 - 3190 815)
A van Rijn (chef), W Bunschoten, drs C van Haersma Buma, A van Holstein.
E. Huisman, H. Jansen, drs. J van Leeuwen - Voorbij, R de Roo, drs. K Veraart
Sport algemeen (tel 070 - 3190 826)- F Werkman (chef), P Alleblas, D Dijkhuiz
D Kiers, R Langeveld, drs H -F Ruijl
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator), B. Jansma. H Piët.
Geestelijk leven (tel 070 - 3190 835)
Foto (tel. 070 - 3190 838) M. Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S.
Opmaak (tel: 070 - 3190 831): Ch. Bels (chef), A. de Bruijn, W. Di
C. de
I Nieu\
e (tel
I. Schne
0 819) T Kors
e Courant maakt verder gebruik van de diensten van
ce-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied,
ementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, een re
ieel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland en
België De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs K Swiers, M van de
Ven en P Vogels De parlementaire redactie bestaat uit R in 't Hout (chef). H Bij
leveld, D. Hofland, P Koopman, D van Rietschoten en K. van Wees
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten m het buitenland S Akkerman (Praag),
drs D J van den Bergh (Peking), drs H Botje (Tunis), A Courant (Athene),
R. Hasselerharm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad), drs A Heering (Rome),
B van Huet (Parijs), M de Koninck (Washington), H. Kuitert (Nieuw Delhi),
F Lindenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs R Vunderink (Moskou),
W Werkman (Jeruzalem), E Winkels (Barcelona). G van Wijland (Belgrado).
F. Wijnands (Bonn). J. Wijnen (Brussel)
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclt
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London.
M.de Cocq
Telefoon- 071 - 313 677 op n
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248 op rr
15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
EN H
steer<
lizenl
mavo
amer
aal ki
ASF
