)uders plakken te snel etiket op kind'
Veilige haven voor bejaarde kunstenaars
ócSouoant
inisterie verdeelt 500 nieuwe cellen
RWIKKELINGSPSYCHOLOOG IN PROMOTIE-ONDERZOEK
b\ nieuw systeem
iiiszorg op 1 januari
Motorvermogen kotters
door AID gecontroleerd
HET ROSA SPIER HUIS IN LAREN
vendueHuis
KIJKDAGEN
De Leeuw (CDA)
nieuwe topman
op Landbouw
BINNENLAND
ZATERDAG 19 OKTOBER 1991
3RAND BIJLEVELD
|lAAG Minister
Ballin van Justitie
1997 het aantal be-
Paradokre gevangeniscel-
tief on geiden met 500. In
rs niet ndaag gepubliceer-
niiport staat dat de
wei-deling za\ plaatsvin-
Frans Den Haag Lely.
eidsco. utphen, Almelo en
op die
e Nati
seillai!
Parijs
jiegemt
)ei
nd ged"
STRAFINRICHTINGEN KRUGEN ANDERE TAKEN
In de meeste plaatsen zullen
daarvoor oudere delen van de
strafinrichting verdwijnen.
Justitie wil deze bouwplannen
combineren met het wijzigen
van de bestemming van een
aantal inrichtingen. Zo wel het
ministerie langgestraften die
intensieve aandacht behoeven
in kleine groepen onderbren
gen in Amsterdam en Maas
tricht. Dit betekent dat zij niet
langer worden geplaatst in
Leeuwarden, Hoogeveen en
Sittard. Dit staat in het be
heersplan dat vandaag naar de
Tweede Kamer is gestuurd.
De vrouwen uit strafinrichting
De Singel in Amsterdam wor
den overgebracht naar de
nieuwbouw in Alkmaar en
Zwolle. Hierdoor kan het lan
delijk penitentiair selectiecen
trum verhuizen van Den Haag
naar Amsterdam. Zoals be
kend wil de minister meer
zelfstandigheid toekennen aan
de directie van inrichtingen.
Een groot aantal taken en be-
Door de verschuivingen
moeten ongeveer vierhonderd
medewerkers van plaats ver
anderen. Zij krijgen elders een
functie aangeboden. Het mi
nisterie verwacht tot 1997 1100
vacatures. Daarvan zijn er 500
nieuw. Het ministerie sluit
niet uit dat er op regionaal ni
veau personeelsproblemen
kunnen rijzen. In het noord
oosten van het land zullen bij
voorbeeld al volgend jaar 120
banen vervallen, terwijl pas in
1993 met de nieuwbouw wordt
igdheden wordt overgedra- begonnen in Lelystad, Almelo,
Zutphen en Zwolle.
Steun
Circa honderd
werknemers van
Air Holland zijn
op Schiphol be
zig met de
schoonmaak van
een toestel van
de in moeilijkhe
den verkerende
luchtvaartmaat
schappij. Met de
schoonmaakactie
gisteren wilden
de medewerkers
demonstreren
dat ze nog
steeds achter Air
Holland staan.
FOTO: ANP
s omst
)mmez
we Eui UE VAN DE VEN
oppeif"
ie Dui: ;RDAM Ouders
0eieig'd allerlei eigen-
?n van zichzelf te-
kemphzien jn hun kinde-
1J,..ker el van die observa-
n 1J 8 pure vooroordelen
ontwikkeling van
z!J,n Ind enorm kunnen
acuüm
de C1'
ontwikkelingspsycho-
Guus Cruts, die vol-
welhaveek promoveert op
:te steulerzoek naar de ver-
S ;en die ouders van
srliezer aderen hebben. In
j i blijken die verwach-
vaak zelfvervullende
bevoOjm pa is koppig, dus
:t IJzei) is dat waarschijnlijk
e posit
ook. En als Basje dan stelsel
matig weigert rode kool met
appeltjes te eten dan weten de
ouders het zeker: onze zoon
heeft de aard naar zijn vader,
hij is koppig. „Het heeft mij
hogelijk verbaasd hoe snel ou
ders denken te zien of hun
kind spontaan, koppig, onze
ker of zelfstandig is", aldus
Cruts. Voor zijn promotie-on
derzoek interviewde hij een
aantal gezinnen dat hun eerste
kind kreeg. Vóór de bevalling
vroeg hij de ouders naar hun
ideeën over de levensloop van
een mens in het algemeen. Na
de geboorte vroeg hij naar de
ideeën die ouders hebben over
hun eigen kinderen. En dat
was even schrikken voor
Cruts. „Eigenschappen als on
zeker of zelfstandig worden al
op baby's toegepast die pas en
kele maanden oud zijn. Een
baby die gauw schrikt van ge
luiden wordt als onzeker ge
zien. Baby's die lang stil zijn
en zichzelf kunnen vermaken,
worden als zelfstandig be
schouwd. Kinderen worden al
heel snel als een eigen per
soonlijkheid gezien. Maar je
kunt je afvragen of persoon
lijkheid wel bestaat. Wat je
van iemand zijn persoonlijk
heid vindt, is nooit een objec
tief gegeven maar altijd een
interpretatie", aldus Cruts.
Mishandeling
Die interpretatie is meestal ge-
basseerd op eigenschappen die
de ouders zelf hebben. Cruts:
„Ouders maken zich door
gaans zorgen of hun kind wel
goed terecht komt. Als beiden
koppig zijn, vrezen ze dat het
kind later wellicht een dwars
ligger wordt en buiten de
maatschappij komt te staan".
Maar niet alles wat ouders aan
erfelijkheid toeschrijven is ook
steeds terugkerende 'zie je wel'
van ouders".
In extreme gevallen kan een
leiden tot een mensenfobie. Te
hoge verwachtingen van ou-
erfelijk. Cruts kan het ze niet
kwalijk nemen. „Ouders wil
len houvast hebben. Je kunt
niet totaal open in het leven
staan, dat zou dodelijk ver
moeiend zijn. Je moet een aan
tal mogelijkheden uitsluiten
en knopen doorhakken (voet
ballen of piano spelen) om
orde te scheppen in het leven.
Maar ouders zouden zich meer
bewust moeten zijn van de ei
genschappen die ze hun kinde
ren toedichten. Ze moeten zich
afvragen waar die op zijn ge
baseerd en of ze hun kind daar
wel recht mee doen. Op grond
van vooroordelen kunnen ou
ders het leven van een kind
enorm gaan bepalen. Een baby
kan niet terugpraten: nee pap,
ik ben niet zó onzeker als jij
beweert. En als het eenmaal ken in de Westerse cultuur,
terug kan praten, dan gelooft Ook het psychologiseren van
een Nederlander
vraagt om zijn kennissen te
omschrijven dan zegt hij dat
zeer negatieve beeldvorming de een aardig is, de ander on
betrouwbaar, etcetera. Stel je
dezelfde vraag aan bij voor-
ders ontaarden niet zelden in beeld een inwoner van India,
kindermishandeling. „Er zijn dan zal deze zeggen dat zijn
ouders die geen flauw benul kennis iemand is die vaak zie-
hebben van wat een kind kan. ken verzorgt zonder daar di-
Ze geven het kind op jonge reet een conclusie aan te ver
binden". Cruts heeft niet de il
lusie dat Nederlanders nu
minder snel een oordeel zal
vellen over anderen of hun
kinderen in het bijzonder.
leeftijd opdracht om een bood
schap te halen of op andere
kinderen te passen. Faalt het
in die opdrachten, dan kunnen
ouders over de schreef gaan".
Kraamvisite
Volgens Cruts is het sterke ge
loof in de doorgifte van erfelij
ke eigenschappen
het kind wellicht al in zijn ei
gen onzekerheid of is het zelfs
onzeker geworden door de
mensen en hun gedragingen
(hij doet dit en dat, dus hij is
zus en zo) is typisch Westers.
„Het is zo normaal geworden
in Nederland dat je bijna wel
mee moet doen. Als je niets
herkent in een baby heb je al
bijna ruzie met de kraamvisite.
Zelf zie ik nooit iets in baby's.
Voor mij zijn ze mooi of min
der mooi. Óp kraamvisite sta
rSSECRETARIS SIMONS:
Staatsbezoek
-e -|
T teger^
n buite
imen
n Noori
steurop
aardoorHT Staatssecre-
gheidsimons van volksge-
i later pd houdt vast aan
i plan ^an om de nieuwe
r^der de^an de thuiszorg op
Ipop wiari 1992 in te voe-
ïft dit laten weten in
fctie op de brief waarin
heuse JLandelijke Vereniging
Juiszörg en de drie or-
er ookBS van zorgverzeke-
le rol }m hebben meegedeeld
igedragniet in staat zijn om
begin v2 afspraken te maken
Maastr manifr waarop het
:tuur dl
den gefinancierd.
vindt dat de thuiszor-
iatie en de verzeke-
i deze manier voorbij-
Jn hun eigen verant-
(ijkheid voor de conti-
yan de zorg voor hun
i verzekerden.
|nu een situatie te ont-
iaarin onenigheid tus-
bartijen over de hoof-
patiënten en verze-
I wordt uitgevochten,
ons. Hij vindt dat dit
de rechten van de
nogen en hoeven vol-
tn niet te worden aan-
innert eraan dat hij de
(ties er vijf maanden
al op heeft gewezen
telf moeten onderhan-
iver nieuwe afspraken
in het kader van de tweede
fase van de stelselwijziging.
De Landelijke Vereniging
voor Thuiszorg kan niet ver
wachten dat op 1 januari 1992
alles bij het oude blijft, de ver
zekeraars daarentegen mogen
ook niet verlangen dat in één
stap de uiteindelijke situatie
wordt bereikt, aldus Simons.
Hij stelt dat de partijen de
(langzaam) toenemende risico's
moeten leren delen „in het be
sef dat ook zij slechts stapsge
wijs de stelselwijziging kunnen
realiseren en de vruchten er
van kunnen plukken".
Simons verwacht dat thuiszorg
en verzekeraars alsnog tot
werkbare afspraken komen.
Hij is beschikbaar voor het
overleg waarom de vier orga
nisaties hebben gevraagd.
Koningin Beatrix wordt
op Schiphol uitgeleide
gedaan door K.J.
Noordzij, directeur
Luchthaven Schiphol (I)
en M. Schroder,
directeur van Martinair
(r). Gisteren vertrok de
koningin met een Boeing
747-vrachtvliegtuig -
waarvan het bovendek
is omgebouwd tot een
eersteklas
compartiment - naar
Hongkong, om vandaar
met de regerings-
fellowship PBX door te
vliegen naar Japan voor
het staatsbezoek.
FOTO: ANP
Hallo met
Karin Bloemen
door BERT JANSMA
Eindelijk heeft ze me dan gebeld. Mijn vrouw
neemt de telefoon op en zegt: „Een of andere
vrouw die wil dat je een nul-zes-nummer belt". Ze
kijkt me aan met een blik waarin twijfel,
nieuwsgierigheid en verwijt om de overhand
strijden. Je hoort tenslotte zoveel van die nul-zes
nummers. Misschien denkt ze dat ik hulp voor
mannen in nood heb aangevraagd, of een
hulpcentrum voor verkrachting in het huwelijk of
gewoon een professionele hijgster. Ik denk aan de
nieuwe plannen van de PTT. Een afrekening
waarop je precies kan zien hoelang en met wie er
via jouw telefoon is afgebabbeld. Ik ben vóór. Elke
fatsoenlijke leverancier vermeldt waaraan je je
schuldig hebt gemaakt. Dus ook de PTT. Ik trek
me terug op mijn kamer en bel. Ondanks dat mijn
echtgenote gemeld heeft dat het me twee kwartjes
per minuut gaat kosten. Maar het kan iemand ziin
met de boodschap dat ik de honderdduizend heb
gewonnen, nietwaar. Het blijkt haór, Karin
Bloemen. Ze is oprecht verrast dat ik zo snel
terugbel, de schat. Al klinkt het wat mechanisch
vanaf het bandje en vraagt ze me prompt een
énder nul-zes-nummer te bellen. Het gaat om een
prijsvraag en een abonnement op de Krant op
Zondag. Door een knop in te drukken kan ik
kiezen voor abonnement-plus-prijs of alleen een
prijs. Ik kies krenterig het laatste. Karin gaat
verder. Een hele lijst cd's die ik kan winnen. Ze
herhaalt ze zelfs voor me. de lieverd. En Karin wil
ze óók nog allemaal laten horen. Ho, ho, denk ik,
want ik hóór de kwartjes opeens vallen. Dit
cadeautje betaal ik op die manier zelf. Dus hup, in
de blind een vijf ingedrukt. Karin had me al
gevraagd m'n telefoonnummer in te toetsen en dat
opgewekt via een elektronische truc bevestigd.
Dekselse meid. Ik moet een briefkaart insturen,
wéér nummers indrukken en dan valt er een stilte.
Even later is Karin er schuchter weer: „Sorry, ik
heb een foutje gemaakt". De schat. Kan gebeuren.
Ik moet Opnieuw Beginnen. Een soort Ganzebord.
Want het nummer dat Karin me toefluistert blijkt
dat allereerste te zijn. Dus weer Karin met: „Hallo,
wat leuk dat u zo snel hebt teruggebeld". Weer die
Krant op Zondag, weer dreigen met al die cd's:
„Wilt u ze even horen?" Nee. Karin, nee. Niet van
mijn centen. Die Krant op Zondag kan me wat.
Mijn vrouw heeft inmiddels de deur op een kier
gezet en vraagt argwanend: „Met wie bel je zo
lang?". Snel iets bedenken voor ik uitgelachen
word. „Met de Klachtencommissie voor de
Reclame", lieg ik. De PTT is tóch nog niet zover
met die nieuwe rekeningen.
KERKRADE De Algemene Inspectiedienst (AID) van het
ministerie van landbouw, natuurbeheer en visserij gaat kotters
binnen de twaalfmijlszone controleren op het motorvermogen.
De AID vermoedt dat veel kotters sterkere motoren aan boord
hebben dan is toegestaan. Kotters die binnen de twaalfmijlszone
vissen, mogen niet meer motorvermogen hebben dan 300 pk.
Het vermogen bepaalt de snelheid waarmee het visnet kan wor
den voortgetrokken over de zeebodem. Hoe sneller de kotter,
hoe groter de vangst.
"Volgens een woordvoerder van de AID in Kerkrade wordt bij
het meten van het motorvermogen gebruik gemaakt van een
door het Maritiem Research Instituut (Marin) in Wageningen
ontwikkelde methode. Die wijze van meten, op volle zee, is on
langs goedgekeurd door het openbaar ministerie. De controle-ac
tie heeft tot nu toe één proces-verbaal opgeleverd.
ADVERTENTIE
Der Notarissen te 's-Gravenhage,
:5I3 BC VGravenhagc
Fax 070-346 27 69
Telefoon 070-365 88 57"
maandag 21 oktober
dinsdag 22 oktober
13 - 21 uur
10 - 14 uur
lingsgebiei
g Pers Urn
ten in Ned
(Praag),
lurant (Athi
Nieuw Dell
derink (Mo
and (Belgr
ALGEMENE VEILING
Veilingdagen 23, 24 en 25 oktober
w.o. een wortelnoten vitrinekast, art-nouveau stoelen,
een zilveren theeservies (Begeer), 45 zilveren
Rembrandt munten Franklin-minten zilveren art-deco
broches. Tevens wordt er geveild Niderviller porselein
oud en nieuw Delfts Blauw. 2 Sèvres porseleinen
coupes en Russische ikonen.
Voor meer informatie of het maken van een
(taxatie)afspraak kunt u kontakt opnemen met
mevr. Y. Meijer, telefoon 070-365.88.57.
Ijqqj. de gezondheidszorg, waardoor
KARIN SWIERS bejaardenoorden vanaf 1993
onder de AWBZ vallen, baart
hem zorgen. De verzekeraars
LAREN (NH) Hoewel krijgen dan een grotere finan-
haar vingers eigenlijk te ciele vinger in de pap. Het ge-
stiif 7Ün cnpplt 7P Hacrp- vaar dreigt dat zij minder goed
stijl zijn, speelt ze aage j de bijzondere bejaarden-
lljks piano. J. Fiedeldij oorden zullen dwingen tot
Dop (81) reserveert een aanpassingen of zelfs sluiting,
uur per dag de vleugel in Nederland telt 130 van die be
de aula. L. van der Veen, jaardenoorden, die zich rich-
vrouw van verzetsstrijder *en °P kleine doelgroepen in
Gerrit van der Veen, ex- Ao
poseert in de gang foto's
van dieren. Beeldjes en
bustes van K. Schrikker
staan in meerdere vitrines
verspreid over het Rosa
Spier Huis in Laren. Het
huis biedt, als bijzonder
bejaardenoord, een veilige
de samenleving.
Bijzondere bejaardenoorden
zijn er voor binnenschippers,
Indische mensen, doven, pa
ters en zevende-dags-adventis-
ten. Vegetariërs kunnen te
recht in het Felixoord in Oos
terbeek, waar uitsluitend ve
getarische maaltijden worden
w geserveerd. Roken en alcohol
haven voor oudere nog zijn ten strengste verboden,
actieve kunstenaars en in het va.ande) staan vrij
heid van meningsuiting en le
vensovertuiging. En dat trekt
weer humanisten, antroposo-
fen en aanhangers van de Soe
fibeweging aan. Vrijmetselaars
wetenschappers.
F. van Spaendonck, voorzitter
van de vereniging voor bijzon
dere bejaardenoorden SBBF, voelen zich bijzonder thuis in
vroeg zich deze week echter
vertwijfeld af hoe lang dat nog
duurt. De stelselherziening in schappers gaan naar het Rosa woners schitteren nog,
Spier Huis.
Het idee voor dit laatste bij
zondere oord werd rond 1960
geopperd door de toen beken
de harpiste Rosa Spier (1891-
1967). Tot op hoge leeftijd gaf
zij concerten in het hele land.
Op jaren miste zij echter per
soonlijke verzorging en con
tacten met andere kunstenaars
en intellectuelen, die haar in
spiratie en energie gaven. Zij
vertelde dit aan haar vriendin,
H. Polak-Schwarz, die enthou
siast gemaakt de Rosa Spier
Stichting oprichtte. Met even
grote voortvarendheid werd
met de bouw van het Rosa
Spier Huis begonnen. Dat was
i gereed, alleen kon de
het zelf niet
meer meemaken.
Het Larense huis werd al
gauw een toevluchtsoord voor
bejaarde wetenschappers en
kunstenaars. Schrijfster A. Ro
mein. graficus M. Escher,
beeldhouwer J. Bronner, ac
teur A. Faassen, zanger W. Ra-
velli en hoogleraar L. van der
Wal, de sterren van toen schit
terden nog jaren in het Rosa
Spier Huis. Ook de huidige be-
blijkt uit de vele exposities in
of buiten het huis.
Het verzorgingshuis telt 21
ateliers, zes muziekstudio's,
een concertzaal, eeen biblio
theek, een gemeenschappelijk
schilderlokaal, een beeldhou-
wruimte en een expositieruim
te.
R. Loontjens (78) en Fiedeldij
Dop van de bewonerscommis
sie maken zich absoluut geen
zorgen over de toekomst. „Er
wordt op dit moment door het
ministerie van wvc voor mil
joenen verbouwd aan dit ge
bouw, dan wordt het toch niet
gesloten. Het is bovendien een
bekend huis in kunstenaars
kringen. Het huis is met 73 be
woners altijd vol. En we heb
ben een Vereniging Vrienden
van het Rosa Spier Huis die
ons financieel steunt. Wij ge
sloten door verzekeraars?
Geen sprake van". Krasse taal.
Ze wijst er ook op dat het huis
ook voor de omgeving belang
rijk is. Van september tot en
met mei loopt een uitgebreid
cultureel programma met con
certen, toneel en exposities.
Voor iedereen toegankelijk.
„Dat is nou het bijzondere van
dit huis. We zijn altijd omge
ven door kunst. We zijn er
niet alleen voor kunstenaars,
we laten ook kunst zien en ho
ren. Eind september hebben
we een grote kunstveiling ge
houden Tweehonderd kunste
naars hebben daarvoor werk
ingestuurd. Bijna de hele Co
bragroep. Dat zijn inmiddels
zeventigers, maar die willen
hier nog niet zitten hoor".
Dwarsfluit
Vanwege de verbouwing wo
nen slechts 64 bejaarden in het
huis, veel ateliers staan leeg.
Fiedeldij Dop meldt niet zop-
der enige trots dat twintig be
woners de negentig zijn gepas
seerd. Het Rosa Spier Huis is
het enige verzorgingshuis in
Nederland dat geen indicatie
commissie heeft. Gegadigden
zijn vanaf hun 55e jaar wel
kom. „Het grootste probleem
van de bewoners is dat ze ach
teruit gaan in hun vak. Dat is
voor sommigen echt niet leuk,
al laten ze er niets van mer
ken", zegt Fiedeldij Dop. Men
sen die heel erg achteruit
gaan, gaan in de verzorging. I.
Hooft was een van de eerste
bewoners van het huis. Jaren
lang heeft ze dagelijks geschil
derd in haar atelier, maar nu
kan ze dat niet meer. Ze is in
valide, ziet slecht. P. Lunsink
Scheurleer speelt daarentegen
nog dagelijks op haar dwars
fluit. En heeft ook nog leerlin
gen. „Dat is het heerlijke van
dit huis, je kunt gewoon zo
doorleven als je thuis ook hebt
gedaan. Er vallen alleen wat
taken van je af", merkt Fie
deldij Dop op over het welda
dige culturele klimaat.
Vrijheid is een groot goed in
het Rosa Spier Huis. De bewo
ners leven over het algemeen
teruggetrokken en er is nie
mand die ze dat kwalijk
neemt. Niemand hoeft gebruik
te maken van de voorzienin
gen, werk te exposeren of een
concert te bezoeken. Sommige
bewoners zien het huis ook
niet als middel om actief te
blijven bijdragen aan het cul
turele leven, ze genieten al
leen maar. Ze voelen zich pri
ma thuis in het culturele be
jaardenwereldje. Het maakt
ook niet uit of de bewoners
nou werken of alleen maar ge
nieten, zolang hun liefde of
verbondenheid met hun vak
maar leeft.
"PEREN HOBBES
ACHTERKANT VAN
PLAAT STAAT PAT
Co/VIPoMST oP ZIJN
PP Au PlANo S
DOOR BILL WATERSON
Kamervragen over
samenwonende juf
DEN HAAG D66 wil dat
het kabinet het schoolbestuur
van de protestants-christelijke
basisschool Willem van Oranje
in Woudenberg erop wijst dat
mogelijk ontslag van een sa
menwonende leerkracht van
deze school in strijd is met de
wet. De Kamerleden Nuis en
Groenman verwijzen in vra
gen naar de schorsing van drie
maanden van dé onderwijze
res. omdat deze ongehuwd sa
menwoont. De vrouw mag pas
weer terugkeren „als ze haar
levenswandel heeft aange
past".
Tegen Rost van Tonningen
vijfduizend gulden geëist
ARNHEM Officier van justite mr. J. Denie heeft gis
teren voor de Arnhemse rechtbank een boete van vijf
duizend gulden geëist van F. Rost van Tonningen-Heu-
bel uit Velp, bijgenaamd de zwarte weduwe.
Volgens de officier staan in de. in december vorig jaar in België
uitgegeven, memoires van de weduwe van NSB-voorman Rost
van Tonningen „voor Joden beledigende" passages. De zwarte
weduwe werd al twee keer eerder veroordeeld voor het schrij
ven en verspreiden van racistische geschriften. Eenmaal kreeg
zij daarvoor een voorwaardelijke gevangenisstraf. Mr. Denie be
schouwde echter de passages uit de memoires „Op zoek naar
mijn huwelijksring" niet als de kern van het boek en eiste dit
maal dus geen gevangenisstraf. De uitspraak is op 1 november.
DEN HAAG Johan de
Leeuw, Tweede Kamerlid
voor het CDA, is benoemd tot
directeur-generaal Landelijke
Gebieden en Kwaliteitszorg
van het ministerie van land
bouw. De Leeuw (38) volgt mr.
J.P. van Zutphen op. die met
pensioen gaat. De Leeuw is
sinds 1986 lid van de Tweede
Kamer.
