'MultiV slaan voorlopig
nog niet op de vlucht
BEURS VAN AMSTERl
__hP_M__
Erica: „We blijven in de
race voor de Flevohof"
DUIK IN DE KOFFER
CcicUcSouAcmt
ECONOMIE
VRIJDAG 11 OKTOBER
Mogen geeft licentie op
octrooi aan bedrijf YS
LEIDEN Het Leidse plantenbiotechnologie-
bedrijf Mogen (genoteerd op de incourante
markt) heeft een licentie op een waardevolle
technologie uitgegeven aan het Amerikaanse
bedrijf Calgene in Californië. Het betreft de
eerste licentie op het binaire vectorsysteem,
een technologie waarmee nieuwe erfelijke ei
genschappen in een plant kunnen worden in
gebracht, aldus een woordvoerder van Mogen
gisteren. Aangezien het binaire vectorsysteem
al door meer dan 50 gebruikers in de wereld
wordt toegepast, verwacht Mogen een belang
rijk aantal licenties te kunnen verstrekken en
daardoor een aanzienlijke inkomstenbron op
gang te kunnen brengen.
De licentie is inmiddels aangeboden aan alle
belangrijke huidige en toekomstige gebruikers
in Amerika, Europa en Japan.
Krupp heeft groot belang in Hoesch
DÜSSELDORF Het Duitse concern Krupp heeft in de af-
concurrent Hoesch. Directievoorzitter Gerhard Cromme van
Krupp liet gisteren tijdens een gezamenlijke persconferentie
met Hoesch-topman Kajo Neukirchen weten aat zijn concern
„als de omstandigheden goed zijn" een meerderheidsbelang in
Hoesch zou kunnen nemen.
De grootaandeelhouders van Hoesch staan positief tegenover
de opvattingen van Krupp, aldus Cromme. Hij noemde West-
deutsehe Landesbank en Schweizer Kreditanstalt. De Duitse
bankinstelling heeft laten weten twaalf procent van Hoesch
te bezitten en bereid te zijn om „de door de directies van bei
de ondernemingen te ontwikkelen plannen voor samenwer
king positief te begeleiden".
Het is niet duidelijk hoe groot het Zwitserse belang in Hoesch
is, maar het zou gaan om ongeveer vijftien procent. Het be
lang van Krupp, Westdeutsche Landesbank en Schweizeri-
sche Kreditanstalt is „ruim vijftig procent", aldus Cromme.
Volgens hem kan zich halverwege volgend jaar de vraag
voordoen of Krupp ook de bankaandelen in Hoesch moet
overnemen.
EC onderzoekt dumping
van Chinese fietsen
PARIJS De Europese Commissie gaat
een onderzoek instellen naar het dum
pen van fietsen op de Europese markt
door China en Taiwan. Dit heeft de Eu
ropese associatie van fietsproducenten
(EBMA) gisteren meegedeeld. Volgens
de EBMA is het aantal fietsen dat deze
twee landen naar Europa exporteren
enorm toegenomen. Bedroeg dat aantal
in 1987 nog 700.000, in 1990 werden al
3,63 miljoen fietsen naar Europa geëx
porteerd. De fietsen uit China komen
zonder heffingen Europa binnen. Een
alarmerende ontwikkeling is nu dat een
froot aantal Taiwanese fietsproducenten
un fabrieken naar China hebben ver
plaatst om zo van die heffingsvrijstelling
gebruik te maken, aldus de EBMA.
Martinair krijgt
Nederlands grootste
vrachtvliegtuig
SCHIPHOL Martinair krijgt morgen
een nieuwe Boeing, waarmee de maat
schappij het grootste vrachtvliegtuig van
Nederland zal bezitten. De vrachtreus,
een Boeing 747-200F, kost circa 130 mil
joen gulden en kan een gewicht van 107
ton dragen. Het is het eerste vliegtuig in
de Martinairvloot dat geheel voor vracht
vluchten gebruikt gaat worden. De maat
schappij onderstreept daarmee haar beleid
van dit jaar bestaan uit drie Boeings 747,
drie Boeings 767 en drie DC-10 vliegtui
gen. In maart 1992 komen daar nog twee
Boeings 767 bij.
Noteringen van vrijdag 11 oktober 1991 (tot 10:
'ZEVEN ZUSTERS' PUTTEN HOOP UIT KAMERDEBAT
HEERLEN In de jaren
negentig zou wel eens een
nieuw soort vluchteling
zijn intrede kunnen doen:
de vluchtende multinatio
nal. Op de loop voor mi
lieuheffingen, brandstof
heffingen en wurgvergun-
ningen, op zoek naar lan
den waar goedkoper kan
worden geproduceerd.
Het eerste land dat zij
achter zich laten, zou wei
eens het door milieu-
koorts bevangen Neder
land kunnen zijn. Of op
den duur Europa, dat ook
al de duimschroeven wil
aandraaien.
Of dit scenario dichtbij is?
Vice-voorzitter ir. R.E. Selman
van de raad van bestuur van
DSM lijkt even gerustgesteld,
nu de politieke beschouwingen
in Den Haag zijn afgelopen.
Zijn dreigement om investe
ringen uit Nederland terug te
trekken, een dreigement dat
in een brief van zeven grote
concerns kracht werd bijgezet,
staat nog recht overeind.
Maar, zo meent de DSM-top-
man, er is weer hoop op betere
tijden. Het kabinet, daartoe
met name aangespoord door
een kamermeerderheid van
Vice-voorzitter ir. R.E. Selman
van de raad van bestuur van
DSM lijkt even gerustgesteld,
nu de politieke beschouwingen
in Den Haag zijn afgelopen.
CDA en VVD, lijkt bereid de
omstreden verhoging van de
WABM-energiehef fingen nog
eens tegen het licht te houden.
Selman: „Wij hebben vorige
maand die brief verstuurd,
omdat het besluit van het ka
binet over de WABM-heffing
voor ons als een baksteen uit
de lucht was komen vallen. Er
was in de miljoenennota een
traject tot 1994 uitgezet, waar
bij de heffing elk jaar fors ver
hoogd zou worden. En dan
praat je over miljarden gul
dens! Dat zou betekenen dat
Nederland in Europa binnen
een paar jaar de hoogste ener
gieprijzen zou krijgen. En de
gevolgen konden we op een
kladje uitrekenen. De chemi
sche industrie exporteert tach
tig procent van zijn produktie,
dus onze concurrentiepositie
en export zouden ernstig in
gevaar zijn gekomen".
- Blies u in die brandbrief aan
de Tweede Kamer en regering
niet te hoog van de toren? Pre
mier Lubbers noemde dat ver
onderstelde concurrentiena
deel een beetje overtrokken.
PvdA-fractieleider Wöltgens
voelde zich zelfs gevleid met
zo'n boze werkgeversbrief.
Dat genoegen smaakt niet elk
kabinet", zei hij.
Selman, tevens voorzitter van
de Vereniging van de Neder-
lanse Chemische Industrie
(VNCI), haalt de schouders op.
„Ik weet niet wat de heer
Wöltgens daarmee bedoelt,
maar ik zou me zeker niet op
de borst slaan als een hele be
langrijke en vitale industrie
zich uit het land dreigt terug
te trekken. Natuurlijk, grote
raffinaderijen en chemische
bedrijven plaats je niet zomaar
over naar het buitenland.
Maar onze oprechte vrees was
wèl dat aanzienlijke investe
ringen in vernieuwing en uit
breiding achterwege zouden
blijven. Ik heb in de VNCI re
gelmatig contact met buiten
landse bedrijven die in Neder
land gevestigd zijn. En met
name die bedrijven waren
landse regering. En zulke sig
nalen moet je erg serieus ne
men".
Vervuiler betaalt
Er is nog iets dat Selman en
zijn collega's dwars zat. Omdat
de WABM-heffing voor een
groot deel is gebaseerd op het
energieverbruik en niet op de
uitstoot van schadelijke stof
fen, wordt het principe 'de
vervuiler betaalt' losgelaten,
zo benadrukt hij. „Ik zal een
voorbeeld geven. Met die hef
fing wordt het voor ons voor
deliger om restgassen in de
open lucht af te fakkelen dan
dat we ze zouden laten circule
ren om de energie nuttig te ge
bruiken". De DSM-topman
meent dat de tweede grondslag
van de WABM-heffing (de uit
stoot van het broeikasgas C02)
eveneens weinig met het mi
lieu te maken heeft. „C02 is
een mondiaal probleem. Als je
bedrijven via die heffing het
land uitzet, wordt dat broei
kasgas over de grens geprodu
ceerd".
- Heeft u het idee dat de rege
ring op haar schreden zal te
rugkeren? Premier Lubbers
heeft deze week op dit punt
geen harde toezeggingen ge
daan. Aan de heffing voor
1992 wil hij vasthouden en
over wat er in 1993 gebeurt,
valt nog te praten.
„Met die toezegging ben ik blij. is dat een sympathieke ge-
Lubbers wil blijkbaar graag dachte. We zijn alleen wèl in
met ons over de heffing over- last- als bijvoorbeeld Duitsland
leggen en dat is al pure winst, het geld via de vennootschaps-
We worden nu in elk geval in belasting zou terugsluizen,
de gelegenheid gesteld onze waar Nederland ervoor zou
standpunten toe te lichten, kiezen met het geld de loon-
Wat wij heel belangrijk vin- kosten te drukken. Dan ont-
den, is dat we straks weten staat er voor kapitaalintensie-
waar we aan toe zijn. Want in- ve bedrijven met weinig werk-
vesteringen in de chemische nemers een enorm concurren-
en petrochemische industrie tienadeel. Het terugsluizen zal
verdien je niet in twee jaar, dus in de hele EG op dezelfde
maar pas in twintig, dertig jaar manier moeten gebeuren, an
terug. Daarom kunnen we niet ders zullen vele bedrijven uit
voor te veel verrassingen ge- Nederland verdwijnen
plaatst worden".
- Tenzij hier de mening post-
- In 1993 overweegt het kabi- vat dat het eigenlijk prima is
net tevens zogeheten regule- als energie-intensieve en ver-
rende milieuheffingen in te vuilende bedrijven de aftocht
voeren. Een tweede zwaard blazen. Ziet u het ooit zover
van Damocles voor uw con- komen?
cern?
oo]rrio„ „Nou, nee! zegt Selman be-
nSSÏÏLÏu t SOmbeJuIDe slist -De chemische industrie
j heffingen hebben js n0g één van de weinige dy-
hI00wara/t °Pzlcjlte namische en bloeiende topin-
n?J! afi f "orden dustrieën in Europa. Dat is de
niet alleen in Nederland maar realiteit. Ik denk dus dat onze
in de hele EG geheven. Err de bestuurders ook in de toe-
vl°eit niet in de komst wel naar goede argu-
schatkist maar gaat terug naar menten zullen blijven luiste-
burgers en bedrijven. Op zich ren'\
VAN MELLE
BRASILIA:
'Cocaïne-affaire
nog niet bewezen'
BRASILIA De vice-presi
dent van het Nederlandse
snoepbedrijf Van Melle, R. van
Dijk, is in allerijl naar Brazilië
vertrokken na het besluit van
de Braziliaanse regering het fi
liaal in het land tijdelijk te
sluiten. Dat werd genomen na
beweringen dat bonbons van
het merk Van Melle met co
caïne zouden zijn ingespoten.
Van Dijk verklaarde gisteren
via de advocaat van het Brazi
liaanse filiaal dat er geen en
kel sluitend bewijs is dat de
produkten van de 'Melbras-fa-
briek' met cocaïne zouden zijn
besmet. Ook het hoofd van de
Braziliaanse federale politie,
Romeu Tuma, verklaarde op
de televisie dat nog niets echt
is bewezen. „Ik heb dan ook
nog steeds mijn twijfels", zei
hij, en hij voegde eraan toe dat
hij de resultaten van een lan
delijk laboratoriumonderzoek
afwacht. De 350 arbeiders van
de Van Melle-fabriek bij Sao
Paulo vrezen nu dat Van Mel
le Nederland zal besluiten het
Braziliaanse filiaal op te doe
ken om zijn imago bij de ande
re 27 filialen over de hele we
reld hoog te houden, zo vertel
de vakbondsleider Antonio
Marcos Tebon, die tot kort
voor het cocaïne-schandaal
met Van Melle onderhandelde
over een loonsverhoging van
120 procent.
Air Aruba
zelfstandig
naar Europa
WILLEMSTAD De Aru
baanse luchtvaartmaatschap
pij, Air Aruba, zal de vluchten
op Europa met onmiddellijke
ingang zelfstandig uitvoeren.
Tot de problemen bij Air Hol-
larid ontstonden, werden ze
uitgevoerd in samenwerking
met die maatschappij, aldus de
directie gisteren. Air Aruba
beschikt zelf niet over toestel
len voor de vluchten op Euro
pa. Tijdens de samenwerking
met Air Holland werd capaci
teit gehuurd van Air Brittan-
nia. Een woordvoerder van
Air Aruba deelde desgevraagd
mee dat momenteel wordt ge
vlogen met tijdelijke capaci
teit. Alle op het programma
staande vluchten naar Europa
zullen, aldus de zegsman, nor
maal worden uitgevoerd.
ADVERTENTIE
U verandert van werkkring?
Wij begeleiden u tot en
met de proeftijd in uw
nieuwe functie. Overleg
met uw werkgever en
maak gebruik van ons
Persoonlijk Marketing
Programma. Dit verhoogt
uw score. HPM, uw coach
voor de factor arbeid.
Bel voor informatie:
070 - 350 33 95 of
020 - 626 97 48.
Holkema Personeels Management
Uw coach voor de factor arbeid
Parretti blijft geschorst
AMSTERDAM De Italiaanse financier Giancarlo Parretti
heeft opnieuw een nederlaag geleden. De Amsterdamse recht
bankpresident mr. J. Vrakking heeft gisteren de vordering van
Parretti afgewezen om diens schorsing als directeur van Melia
ongedaan te maken. Daarmee verplaatst de strijd zich naar de
buitengewone aandeelhoudersvergadering die Melia over enkele
maanden bijeen zal roepen.
LEIDEN „We blijven volle
dig in de race voor overname
van de Flevohof', zegt direc
teur Anton Swaak van Erica
UM in Leiden, de projectont
wikkelaar die vanaf mei al
poogt de Flevohof over te ne
men. De surséance van beta
ling, die het agrarische park
gisteren bij de Zwolse recht
bank heeft aangevraagd, ver
andert niets aan dat voorne-
„Integendeel zelfs", zegt
Swaak: „Het brengt tot 4 de
cember alleen maar wat rust
aan het front. Voorlopig zijn er
in de Flevohof tenminste wat
inkomsten, terwijl er aan de
uitgave-kant stilstand is geko
men'. Gisteren meldde pen
ningmeester T.E. Willems van
het Flevohofbestuur dat de on
derhandelingen met Erica UM
aan het begin van de maand
definitief waren afgekapt. Dat
zou juist één van de redenen
zijn geweest dat het Flevohof
bestuur het hoofd in de schoot
had geworpen en uitstel van
betalingen had aangevraagd.
Bewindvoerder Okkerse, gis
teren door de Zwolse recht
bank aangesteld, beaamt dat
Erica UM niet meer als over
namepartner in beeld is.
„Maar dat kan binnen een half
uur veranderen. Het kan goed
zijn dat hun belangstelling is
gestegen nu uitstel van beta
lingen is aangevraagd. Dat
kan van grote invloed zijn op
de vraagprijs van de Flevo
hof".
Directeur Swaak laat vanuit
Leiden bepaald niet het ach
tereind van zijn tong zien.
Maar hij is van plan om „sa
men met de bewindvoerder al
les grondig op een rijtje te zet
ten". Swaak: „Ik ben er nog
steeds voor honderd procent
van overtuigd, dat wij de Fle
vohof kunnen - overnemen.
Anders waren we niet aan
deze ingewikkelde overname
begonnen'. De directeur zegt
te bemiddelen voor een groep
van zo'n veertig bedrijven, die
elk belang hebben in overne
ming. Erica's plannen met de
Flevohof zijn ambitieus. Er
moet voor 20 miljoen worden
geïnvesteerd: „We willen er
een mooi amusementspark
van maken. U moet zich dan
iets voorstellen tussen de Efte-
ling en Duinrell in. Met grote
attracties, waar de mensen een
tweede keer in een seizoen te
rug willen komen".
Zakenmensen en hun koffer. Ze zijn onafscheidelijk, maar waarom? Hoe
belangrijk is hun koffer en wat zit er in? Deze week gunt Thijs Dietvorst,
directeur van Menken Van Grieken, ons een blik in zijn koffer.
FOTO: MILAN KONVALINKA
Net bijgekomen van de fusie
tussen de Rijswijkse Van
Grieken Melk en de Wasse-
naarse melkfabriek Menken
in 1989, zint Thijs Dietvorst
directeur van Menken
Van Grieken alweer op
uitbreiding. Want het gaat
goed met Menken Van Grie
ken die zo'n 200 miljoen liter
melk per jaar produceert.
„We zijn de grootste melkfa
briek onder één dak met een
volledige reeks aan melkpro-
dukten verkondigt de trotse
directeur. „We wachten nu op
een bouwvergunning. En dat
heeft in Wassenaar heel wat
voeten in de aarde". Er is één
klein minpuntje. De slechte
start van de zomer. Een hitte
golf in het vooxjaar betekent
namelijk extra vraag naar
karnemelk en yoghurt. „En
dat zijn we dit jaar dus misge
lopen. Maar met het weer van
„Er zit een vak in voor
een schoon overhemd
augustus waren we best tevre
den".
Melk in pakken of melk in
flessen? Dat is de vraag die
Thijs Dietvorst op dit moment
bezighoudt. Daarom is het
even moeilijk overschakelen
naar een banaal onderwerp
als zijn koffertje. „Tja, hoe
ziet-ie eruit. Gewoon, zwart,
Samsonite. Ik gebruik hem
niet al te vaak. Eigenlijk heb
ik er een hekel aan". Naar
vergaderingen neemt hij
de hand mee en belandt zijn
koffertje als een stiefkind op
de achterbank van de auto.
Hij noemt zijn koffer een
„mobiel archief". Hij zit vol
met papier. „Maar dan wel
papieren die ik niet elke dag
nodig heb. Agenda, pen of
potlood vertrouwt hij niet aan
zijn koffertje toe. Die neemt
hij los mee. Laat staan brood
of melk. Melk haalt hij elke
dag in de kantine.
Toch heeft hij een band met
het 'ouwetje' dat al twintig
jaar trouwe dienst doet. Het
idee een nieuwe te kopen
stuit hem zwaar tegen de
borst. „O nee, het gaat al zo
lang mee. Ik ben er aan ge
hecht. Als ik op reis ga, heb
ik hem altijd bij me. Dan is
het wel weer praktisch. Er zit
een aantal vakken in. Zelfs
één voor een schoon over
hemd. En ja, daar maak ik al
tijd dankbaar gebruik van als
ik een dag weg moet of langer
op pad ben".
Hoe zijn nieuwe koffer er uit
zou moeten zien, laat hem
koud. „Bruin leer, denk ik.
En voor de binnenkant? Geen
idee. Daar heb ik nooit zo'n
studie van gemaakt", zegt hij
wat kriegelig. „Ik loop ge
woon een winkel binnen en
kijk ter plekke wat er is".
Met zijn gedachten zit hij nog
bij het milieu. Eind volgend
jaar moet hij minister Alders
een ecoplan presenteren. Om
dat goed te kunnen onderbou
wen heeft hij een studie in
gang gezet naar de belasting
van eenmalige en meermalige
verpakkingen voor het mi
lieu. Zelf maakt het hem niet
veel uit want Menken Van
Grieken levert beide. „Wat
ook telt, is de voorkeur van
de consument. Want die be
slist uiteindelijk".
GOUD Nieuw Vorige Z VER
onbewerkt 21740 - 22340 21600 - 22200 onbewerkt 215-285
ssïïUwav*, b-»tt
09/10 10/10 consedison
oiiieu signai 40% 38 consnatga
am brands 41 42 du pont
american tel 36 36 exxon
Wt,"10 24% 24 ,ord
betnlehem 14% 15 genl elec
ooeing 48% 48 genl motors
Pac 17 genl public
chevron cor 74% 74% goodrich
Chrysler 10% 11% goodyear
crt'corP 12 13 hewlett-pac
Opnieuw
tegenvallende
markt
AMSTERDAM De Amster-
damse effectenbeurs heeft gis
teren opnieuw een veer
moeten laten. Bij weinig aan-
delenomzetten (ruim 500 mil
joen) daalde de stemmingsin
dex een half punt tot 88,2.
Over een breed front waren
verliezers te constateren.
In de scheepvaarthboek werd
Nedlloyd in de hoek gezet met
een achteruitgang van 1,30
op 52,90. Hoogovens verloor
opnieuw terrein en wel 1,20
op ƒ50. Koninklijke Olie liet
1,70 liggen op 151,40. Che-
miefonds DSM daalde 1 op
101,70 en collega Akzo liet
0,70 liggen op ƒ117.
Vast lag daarentegen KLM
met een vooruitgang van 0,80
op 33,70 na even 34 te zijn
geweest. VNU ging nog ƒ0,30
vooruit naar 76. Ook Else
vier, Wolters-Kluwer, Hunter-
Douglas en Fokker gingen
licht vooruit.
Op de lokale markt hielden
verliezers en winnaars elkaar
min of meer in evenwicht.
United Dutch mocht ruim 10
59 60% mobil corp
29 30% royal dutch
65 67% santa fe
37 38% sears roeb
25 25 texaco
43 43 ïdtechïï
BEURS L
procent omhoog naar
Handelshuis Hagemeyö
2 duurder op 128 j>r
fondsen als Samas, KFj
Otra, Smit, Content en;
noteerden hoger. Aan dL
re kant was Van der v
een daalder lager op JP
Eenzelfde verlies gaf BS
te zien op 148,50. De 4
sociatie liet vier dubbelt
gen op ƒ33,60. BAML
werd 2 goedkoper opk
Op de parallelmarkt w
Melle zwaar in reactief
ƒ20 op ƒ500. Homburg)!
procent achteruit tot i
vette worsten die aandf
ders jaar in jaar uit 1
voorgehouden blijken l
weer magere exempkr
zijn. Over het eerste P
werd al weer ruim 8 K
verloren.
