echtende historici weten werkelijk
iet waar de ware Jacob te vinden is
ijoeterwoude komt tegemoet aan wensen van Vogelweide
Leiderdorpse Oranjewijk volgend jaar weer polder
LEIDEN OMGEVING
13
(Bouaant
VRIJDAG 11 OKTOBER 1991
™"?°)ALS HET NU IS ZAL HET WEL BLIJVEN: JACOBSWOUDE FOR EVER
ikad guni
SebastU
tant ninja]
>aatar (allgemeente bestaat Jacobs-
jath3]' jde pas sinds begin van dit
the nu ook een eigen
(eentewapen op de tafel
ide gemeenteraad die zich
RIJN ^ren moest uitspreken
nin«S»ftfa,f het al dan niet aanvaar-
ninator r
3.30, 21 jervan. De gemeentenaren
3.30. zo. Woubrugge, Hoogmade,
Hood (afouiden en Rijnsaterwoude
oo° i7nier over het algemeen
ié 45 nf* ont*er gebleven: Jacobs-
5. zó. óoiJde, het mocht wat. Het is
8.45, 2liits een ambtelijke werk-
»t*r (al): In, ten gerieve van de lan-
ke en provinciale be-
GREjf^ers- Maar in feite is er
si. 0171» die middeleeuwse naam
(al); dagj wat rumor in casa ont-
5' J.9'0?'!1- Lezen we daar maar
jg r 'f De Jacobsladder, kwar-
Litgave van de Historische
INGEN «eniging Otto van Hemes-
Ook b op na. We stuiten daarbij
dag. 14^en 0p jg rustend hoogle-
1 (Spui prof.dr.H. van der Lin-
ood ai); t die zich als een lastpost
I5, i6.0Ójdoet. Van de week nog
ying youj men hem met assistentie
'A 3^ !uieen bootje waarnemen
00. BAFmee hiJ °P zoek ëinê
3 Centr* het Woubrugse „Monster
g HonqLoch Ness". Dit zou dan
ZRARYiiten z^n het in de Wijde
f400 verzonken dorp Esselij-
i'no De professor ge-
i0. za. zo.t heilig in dit verdwenen
ClNEACiude", ofschoon zijn mede-
p/on^'lders gering in aantal zijn.
CiNEÏr 'n e^k geva^ houdt de
14.00, (ritus-hoogleraar staande,
0, 18.45,Jacobswoude „een ge-
dvervalsing" is. Dit in
.erking genomen stelde
der Linden voor de nieu-
13.1*5,gemeente Brasemerwoude
ETROPOIoemen. „Quatsch en hum-
l?i»' meent de Bodegraafse
i with r"cus ^ees Beunder, die
.00. M' aL opponent van Van
t my dwLinden heeft opgeworpen.
T- ook der Linden en dat zal
11*30 "zo*Uf? Woubruggenaar tot in
ÓDÊON ziel gewond hebben
2400): Aft het gewaagd een kop-
21'n^ uk te ^e^en aan na6e"
(al)- nis Van een Srote zoon
16.00,
>int br»r
van Woubrugge: de plaatselij
ke historicus en dorpsveld
wachter Otto Cornelis van
Hemessen, met de grote witte
knevel boven de opstaande
kraag als het ware de pa
troonheilige van alle dorps
veldwachters die hem in
Woubrugge zijn voorgegaan
of opgevolgd hebben. Van He-
messen was geen lid van de
blauwe knoop, maar kom niet
aan zijn trots blazoen en zijn
plaatselijke kennis van zaken.
Zeker Van der Linden niet.
Want wat zegt deze?
„Opmerkelijke vergis
sing
„Door het handhaven van de
gemeentenaam Jacobswoude
wordt voor altijd de herinne
ring levend gehouden aan de
enige opmerkelijke vergissing
die de plaatselijke historicus
Van Hemessen (1854-1937) bij
zijn benadering van de histo
rische werkelijkheid beging.
In de toekomst zal men zich
immers met tussenpozen on
getwijfeld blijven afvragen:
waar komt die gemeentenaam
toch vandaan? En dan moet
steeds het pijnlijke antwoord
van de insider zijn: ja, die
naam is ontleend aan de ge
schriften van de dorpsveld
wachter Van Hemessen uit de
eerste decenniën van de twin
tigste eeuw, die ten on
rechte, zoals veel later in die
eeuw bleek de opvatting
huldigde dat er ter plaatse
heel vroeger een dorp Jacobs
woude moet zijn geweest, dat
in de 16e en 17e eeuw geleide
lijk aan weer te gronde zou
zijn gegaan. En die verklaring
zal dan telkens ook de nodige
meewarigheid opleveren met
die onbegrijpelijke gemeente
raad van 1991, die tegen beter
weten in niet alleen voet gaf
aan het voortbestaan van een
onhoudbare legende, maar die en blijvend vastpinde op een
aldus ook de vroegere ver- vergissing".
breider daarvan publiekelijk Tot zover Van der Linden,
Woubrugse
dorpsveld
wachter en
historicus Otto
Cornelis van
Hemessen
ontluisterd
door een ei
genwijze pro
fessor. Het
most niet
magge.
FOTO: PR
die overigens Van Hemessen
„de grote dorpshistoricus"
noemt en „eminente Wou
bruggenaar". Waarmee Van
der Linden zich tracht in te
dekken tegen frontale aanval
len of in de flank, hem door
andersdenkenden aangedaan.
Er valt in De Jacobsladder,
een naamgeving die de marti
ale Otto deugd gedaan zou
hebben, heel veel te lezen
over dit item. „Jacobswoude",
klinkt als een vloek in Lin-
dense kringen. Maar daar is
ook, als een alternatieve ge
loofsverkondiger, de Bode
graafse amateur-historicus
(dat is nou zo jammer, want
een amateur mist de weten
schappelijk erkende afstraling
die een hooggeleerde nu een
maal kenmerkt) P.C.Beunder.
Deze strijdbare apostel van
Jacobswoude echter, zet kapi
tale vraagtekens bij de
woorden van de professor,
wiens evenvoet Beunder niet
kan zijn. „De bronnen die
Van der Linden raadpleegt
zijn correct", zegt Beunder;
„alleen interpreteert hij ze
verkeerd".
Bronnen aanboren
Ook Beunder is niet over één
nacht historisch ijs gegaan. Hij
peilde en mat, boorde be
trouwbare bronnen aan en
kwam steeds weer op het
waarachtige Jacobswoude uit,
welks bestaan ook de kerkar
chieven bevestigden. Ook
dode getuigen waren er: stuk
ken fundering, oude bakste
nen, menselijke botten, nog
net geen glaciale mummies,
maar misschien heeft Beun-
der die ook nog wel achter de
hand als het op bewijzen aan
komt.
„Jacobswoude heeft wel dege
lijk bestaan", schrijft en roept
luide de heer Beunder, die be
paalde beweringen van Van
der Linden „heel dubieus"
vindt. „Hij probeert slechts
het gelijk aan zijn kant te
LANGS OMWEGEN
Op mijn omwegen door stad
en land kom ik graag mensen
tegen. U kunt mij telefonisch
of schriftelijk vertellen wie u
graag in deze rubriek zou wil
len tegenkomen. Ik ben be
reikbaar via telefoonnummer
071 - 144046.
door TON PIETERS
krijgen". Een aardig voor
beeldje van scherpslijperij:
„Van der Linden heeft ooit
gerept van het kasteel Har-
dentoom, waarvan de naam
ook op kaarten uit de 17e
eeuw is terug te vinden. Toch
moet de hoogleraar wel weten
dat het woord „harden" des
tijds haring betekende
Hardinxveld, herinner ik me
opeens in een opwelling; pot
voor Beunder. De aangegeven
locatie in dit scenario aan de
Wijde Aa „is niet meer ge
weest dan een broedplaats
voor vis", aldus de Bodegra
ver, wie het grieft dat Van
der Linden het werk van de
veldwachter-historicus zo he
kelt.
Immers, „Van Hemessen was
een pientere veldwachter die
in zijn vrije tijd (maar daar
valt ook heel wat over te ver
tellen, T.P.) veel baanbrekend
werk inzake de geschied
schrijving van Woubrugge en
omgeving heeft verricht, vol
gens zijn adept Hans van der
Wereld, secretaris van de
Hist.Vereniging, amateur-ge
schiedschrijver tevens. „Zij
het dan hier en daar ietwat
onzorgvuldig", meent Beun
der verder. Maar dan moet-ie
uitkijken, Beunder, want met
zo'n uitlating geef je in het
historische schaakspel en zin
loos geredekavel (over een
stenen sarcofaag als voeder
bak voor het vee, waarover
Beunder bij Van der Linden
struikelde) een strategische
pion bloot. „Kijk", zou ook
Van der Linden kunnen zeg
gen; „dat vind ik nou bij
Beunder zo twijfelachting".
Rest ons de vraag (die wij ook
in De Jacobsladder bij Van
der Wereld tegenkomen):
„Waarom is Jacobswoude ver
dwenen, hmm, wat, zeg?"
Welnu, Hans, als een soort ar
biter, poneert dan de stelling:
„Dat is natuurlijk moeilijk te
achterhalen. Maar ik heb het
vermoeden dat het gekomen
is door het veensteken in de
16e en 17e eeuw. Het land
kwam onder water te staan.
Met het veensteken was veel
meer te verdienen dan met
het bedrijven van landbouw.
Geleidelijk aan zijn de men
sen verhuisd naar het naburi
ge Woubrugge. Daar werd
een (tweede) kerk neergezet,
en pas later, in de 18e eeuw,
zijn de plassen ingepolderd en
drooggemalen Zo verdwenen
er wel meer dorpjes van de
kaart, zoals het nietszeggend
dorpje Schoot, oostelijk van
Ter Aar. Door de vervening
zijn de mensen daar ook op
een „goed moment" vertrok
ken.
Zo hebben we met Van der
Wereld, naast Van der Lin
den en Beunder ein Dritte im
Bunde, die zich mengt in de
strijdvraag rond Jacobswoude,
waarover vrijwel niemand
verder wakker zal liggen. Zo
als het er nu uitziet zal het
wel blijven: Jacobswoude for
ever! De teerling is over Bra
semerwoude geworpen. Maar
er blijft werk aan de winkel
voor prof.Van der Linden die
nu op laag water Esselijker-
woude hoopt te vinden. Het is
een boeiend vak, historicus.
Je doet er eigenlijk niemand
kwaad mee.
Jungle
2aal I I^ERWOUDE De
"l'ïs.sop11*6 Zoeterwoude is
rakel in |d tegemoet te komen
30.ZMamrensen van de bewo-
:e; zo. ijvan de Vogelweide.
IGEN w^^en dat de zand-
i do. i*ien achter de Gans en
hC i3ï nwaan worden opgehe-
TROPÓi?n dicht getegeld. Te-
i. ma. t/kunnen er dan enke-
J^p^eelobjecten worden
aatst. Gelijktijdig kan
SEN i>roenvoorziening on_
16); za. banden worden geno-
for deatl
3: Two i
men. De commissie open
bare werken stelde zich
gisteravond achter de
zienswijze van de bewo
ners.
Het is voorts mogelijk de zand
bak aan de Kievit te verwijde
ren maar een definitieve in
richting van die plek is nog
niet mogelijk. Dat houdt ver
band met het feit dat een rio
lering vlak naast de zandbak
loopt. Het rioleringsplan voor
de hele Vogelweide zal fasege
wijze plaatsvinden. De herin
richting van het gebied zal
dan ook per fase worden opge
pakt. De aanpak zal zo zijn dat
de overlast voor de wijk zo ge
ring mogelijk is. Een goede
planning moet voorkomen dat
definitief aangelegde bestra
ting en groenvoorzieningen tij
dens een volgende fase door
bouwverkeer moet worden be
reden. Wanneer precies met
de rioleringswerkzaamheden
wordt begonnen is nog niet
duidelijk. Het gemeentebe
stuur is zich er van bewust dat
bij de bewoners van de Vogel
weide verwachtingen zijn ge
wekt over de herinrichting.
Hun geduld wordt daarbij wel
op de proef gesteld. Aan het
einde van dit jaar, of begin
1992, komt er een overleg met
de bewonerscommissie.
Waterhoentje
De commissie openbare wer
ken toonde zich teleurgesteld
over de forse overschrijding
van het krediet om de buiten-
speelvoorziening van peuter
speelzaal 't Waterhoentje op te
knappen. Aanvankelijk was
bijna 14.000 gulden beschik
baar gesteld maar nu blijkt
4.000 gulden meer nodig te
zijn. Dat is veroorzaakt door
het weghakken van een fun
dering onder het schoolplein,
extra grond aanvoer en extra
bestratingswerkzaamheden.
Wethouder A. Ringersma had
wel een verklaring voor de
overschrijding. „Het is alle
maal erg snel gegaan want de
werkzaamheden moesten in de
zomervakantie gebeuren. Wij
hebben er nauwelijks naar
kunnen kijken. Nu blijkt dat
snelheid niet altijd even han
dig is. Er was namelijk door
derden niet voorzien dat meer
werkzaamheden uitgevoerd
moesten worden", aldus de
wethouder.
Geerpolder
Er komen nieuwe lichtmasten
in de Geerpolder. Daarmee is
een bedrag gemoeid van 25.000
gulden. Nu nog wordt in de
elektriciteits-toevoer voorzien
door bovengrondse kabels.
Daarvoor staan 24 houten pa
len die eigendom zijn van het
elektriciteitsbedrijf. Die wil
van de houten palen af. De
kwaliteit van de palen is van
dien aard dat binnen 5 tot 8
jaar deze toch plaats moeten
maken voor nieuwe lichtmas
ten. Overigens heeft de ge
meente Zoeterwoude wel de
mogelijkheid de houten palen
over te nemen maar dan komt
ook het onderhoud voor reke
ning van de gemeente. De
goedkoopste oplossing is de
houten palen met bovenlei
ding te vervangen door stalen
lichtmasten en een onder
grondse leiding.
steindseweg
ligervoor
c door keerlus
5 lOs aan het einde van
Kalmoeslaan in de
350 prwoudse wijk Bloe-
schoore^e een keerlus-
Crematorium Leiden geopend
Ter
iotoriseerd verkeer
lan niet meer vanuit
en weide de West-
iweg op rijden. Op
derp>te ,hoopt het ,?e"
lerenl uur een vei"6e
bbenPe te kriJgen °P de
teindseweg.
ie^uit ff*en ontstaan daar regel-
het tel gevaarkjke situaties. Die"
■en vlires wor"den overigens
een Vaeen belangrijk deel wel
enweio"33^ door ouders die
i00_n|de auto kinderen naar
aweest brengen. Aan de West-
zijn de Corbulo- en
Ti. ^Ttaverweideschool geves-
1 jjOm de situatie te verbete-
)e VTirbet gemeentebestuur
tine 1 Pte instant*e bereiken dat
jnderen zo veel mogelijk
excu met de fiets naar
Lideetfl komen. Dat veel ouders
...fliardleers zijn is bij ieder-
2| oekend. Daarom stelde de
vaalf rissie °Penbare werken
ren fysieke maatregelen
j !waarbij het accent ligt op
[dg^jjalmoeslaan in Bloemen-
;n vair'
alueer
:tief ufeeerlus betekent dat auto
sten vrij eenvoudig het
weer kunnen verlaten
LEIDEN „Een historisch
moment voor Rhijnhof".
Zo omschreef kerkvoogd Jon-
gejans gisteren de opening van
het crematorium met nieuwe
aula en toegang tot de begraaf
plaats Rhijnhof aan de Haag-
sche Schouw in Leiden. Die
opening werd officieel ver
richt door burgemeester C.
Goekoop. Jongejans doelde
daarmee op het feit dat na 84
iaar het vroegere buiten Rhijn
hof niet meer in gebruik is als
aula van de begraafplaats. Het
buiten was sinds 1907 onge
veer 50.000 keer het decor van
begrafenissen. Maar ook in an
dere opzichten gaat het om
een historisch moment. De tot
standkoming van het cremato
rium heeft een lange geschie
denis.
Die gaat terug tot eind jaren
zestig, toen de begraafplaats
Zijlpoort werd gesloten. Sinds
dien werd de douw van een
crematorium voor de Leidse
regio nagestreefd, maar door
geldgebrek kwam het steeds
niet tot stand. Drie jaar gele
den werd een samenwerkings
verband gesloten dat leidde tot
de oprichting van de stichting
crematorium Leiden dat wel
tot resultaat leidde. De naburi
ge volkstuinvereniging Veld-
heim maakte weliswaar nog
bezwaar tegen de bouw, maar
uiteindelijk konden de plan
nen toch worden uitgevoerd.
Het nieuwe complex bevat be
halve het crematorium ook
een aula en ontvangstruimte
voor de begraafplaats. Die lig
gen aan een nieuwe toegangs
weg tot het terrein, de Laan te
Rhijnhof.
i A *r\
V KV"' V
iJ 'J \s
Het crematorium aan de Haagsche Schouw.
Burgemeester C. Goekoop opende gisteren het crematorium.
FOTO'S: WIM VAN NOORT
uithalen. Om te voor
in dat een concentratie
VCr auto's ontstaat op de West-
Beweg zal het niet meer
nkenofbjk zÜn vanaf de die weg
1ieuwf'jk Bloemenweide in te
ver inr za* een mogelijk-
hrijvelworden geschapen via de
r om feindseweg bij enkele par-
plaatsen Dij de Corbulo-
ji»l te komen. Er is name-
t en n|een a^sPraak dat bij de
ien zijri vier parkeerplaatsen
de leerkrachten komen,
lie afspraak wil het ge-
htebestuur nakomen.
LEIDERDORP De Lei
derdorpse commissie fi
nanciën is gisteravond
met tegenzin akkoord ge
gaan met het voorstel van
het college van B en W de
de Oranjewijk weer in be
stuurlijk polderverband
terug te brengen. Dit be
tekent dat bewoners van
de wijk waterschapslasten
moeten gaan betalen.
De Oranjewijk, de eerste na
oorlogse grote uitbreiding van
Leiderdorp, ligt in de voorma
lige Kalkpolder. Na de tot
standkoming van de wiik in de
jaren zestig is de Kalkpolder
ontpolderd. Het beheer over
de waterhuishouding en de
kades is sindsdien in handen
van de gemeente Leiderdorp.
Het initiatief tot, wat in het
bestuurlijke jargon 'de-ontpol-
dering' wordt genoemd, is uit
gegaan van Waterschap De
Veen- en Geestlanden.
De commissie zag aanvanke
lijk de noodzaak om haast te
maken niet in. De raadsleden
C. Bos (GL), V. Molkenboer
(PvdA) en A. Roest (CDA)
vonden dat met de bestuurlij
ke overdracht tot 1993 moest
worden gewacht. Zij hadden
er moeite mee, dat de bewo
ners van de Oranjewijk, al ge
plaagd door de plannen van
Rijkswaterstaat voor verbre
ding van de rijksweg en de
aanleg van een Hoge Snel
heidslijn, weer met een pro
bleem worden opgezadeld.
Na de mededeling van de di
recteur gemeentewerken, M.
van den Berg, dat uitstel fi
nanciële risico's voor de ge
meente zou inhouden, gingen
zij overstag. De kades van bij
voorbeeld de Does en de Kal-
kwatering zijn 20 centimeter
te laag ten opzichte van het
Rijnlands keur. Met de verbe
tering is een bedrag van biina
drie ton gemoeid. Volgens Van
den Berg kan het waterschap
de gemeente tot kade verbete
ring dwingen. Ook het bagge
ren van de singels in de Oran-
jewiik komt de gemeente vol
gend jaar op enkele tiendui
zenden guldens te staan.
Het CDA, dat eerder besloten
had niet aan de-ontpoldering
van de Oranjewijk mee te
werken, ging voor de financië
le argumenten door de bocht.
Wel verbond Roest daaraan de
voorwaarde, dat de inwoners
van de Oranjewijk pas na een
periode van vijf iaar de volle
dige waterschapslasten moeten
betalen. Ook de overige com
missieleden stelden zich op dit
standpunt. Geschat wordt dat
voor een gemiddelde woning
circa zestig gulden per jaar
moet worden betaald. Het wa
terschap wil dat dat binnen
drie jaar gebeurt.
Voor de overige inwoners/ei
genaren van woningen in Lei
derdorp kan de herinpoldering
van de Oraniewiik een finan
cieel voordeel opleveren. Door
een vergroting van de inkom
sten worden ae lasten per in
dividuele bewoner/eigenaar
lager.
Bejaardensoos
Meerburg
viert 25-jarig
jubileum
ZOETERWOUDE De
bejaardensoos Meerburg,
gevestigd aan de Hoge
Rijndijk in Zoeterwoude,
bestaat 25 jaar.
In een kwart eeuw heeft de
soos het bestaansrecht vele
malen bewezen. De soos neemt
een vaste plaats in bij de oude
ren die wekelijks uitzien naar
hun activiteit in de Eenden
kooi. Het zilveren jubileum
wordt gevierd op dinsdag 15
oktober. Om tien uur is er een
dankdienst in de Meerburg-
kerk. Pastoor Schlatmann zal
daarin voorgaan. Aansluitend
gaan de leden van de bejaar
densoos naaar de Eendenkooi
waar de koffie met gebak
klaar staat. Na een spelletje
bingo volgt een lunch. Tijdens
de jubileumviering zal het vas
te programma voor de dinsdag
niet ontbreken. Dat wil zeggen
dat de klaverjaskaarten op ta
fel komen terwijl ook de sjoel
liefhebbers zich kunnen uitle
ven. Het bestuur schenkt een
extra borreltje en er is een di
ner. Zangvereniging Mozaiek
zal tijdens het diner enkele lie
deren zingen.
Voorschoten
ontevreden over
ontwikkeling Gavi
VOORSCHOTEN
Voorschoten moet zich
snel aansluiten bij de ge
meenten die ontevreden
zijn over de bouw van de
vuilverbrandingsinstalla
tie (Gavi) bij Ypenburg. P.
Dordregter (PvdA) zei dat
gisteren in een vergade
ring van de commissie
openbare werken.
„Ons wordt een oor aange
naaid", aldus een boze Dor
dregter. „Keulen bouwt een
vuilverwerkingsinstallatie
voor ruim één miljoen inwo
ners voor 270 miljoen mark.
De bouwkosten bij Ypenburg
bedragen nu al 1.200 tot 1.400
miljoen gulden. Slecht mana
gement zal de oorzaak wel
zijn. Voorschoten moet dat
niet nemen". Ook wethouder
J. van de Poel zei heel wat af-
ferommeld wordt: „We heb-
en de kans om de tekorten op
de afgebroken Leidse vuilver
branding en de miskleun bij
De Does in Leiderdorp met
één bedrag af te kopen. Daar
voor moet ongeveer twee mil
joen door Voorschoten op tafel
gelegd worden. Dat betekent
wel dat dan de kosten van de
vuilverwerking gunstiger ko
men te liggen voor de burger".
vrinv. „v.un
