Paus bidt met
Lutheranen
voor eenheid
;a
h
MCKS-jubileum werd feestje voor Mady
„Halvering van energie,
autoverkeer en afval"
11
tc
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Christelijke gereformeerden: meer eenheid
Nieuwe muziek: kerkganger
tot nadenken uitdagen
COMMENTAAR
Gc4dóC<2oitta>nt
MAANDAG 7 OKTOBER 199
Laatste bastion
predikantes valt
BÜCKEBURG Als laatste
regionale kerk in de EKD
heeft de Evangelisch-Lutherse
Kerk van Schaumburg-Lippe
zaterdag besloten vrouwelijke
theologen als predikanten toe
te laten. Van de 30 synodele
den stemden 23 voor opheffing
van de belemmeringen, zes te
gen terwijl één synodelid zich
onthield. De weigering vrou
wen tot de kansel toe te laten
was in de kleinste van de 24
regionale kerken van de EKD
jarenlang toe te schrijven aan
de houding van bisschop Joa
chim Heubach, die in mei met
emeritaat ging.
Beter lelijk levend
dan mooi dood
AMERSFOORT De
Christelijke Gereformeer
de Kerken willen meer
eenheid binnen het kerk
genootschap. De stromin
gen moeten meer met el
kaar gaan spreken. Ver
der moeten de Kerken
zich vasthouden aan de
belijdenis, zorgen voor
goed functionerende ge
meenten en moeten de le
den aan een diep persoon
lijk geloof werken.
Dit bleek tijdens de landelijke
ambtsdragersconferentie van
de Christelijke Gereformeerde
Kerken in Amersfoort, dat als
thema had „Hoe moet dat nu
verder".
De Christelijk-Gereformeerde
Kerken, die in 1992 hun 100-
jarig bestaan vierden, zijn in
de laatste decennia in drie
groepen in te delen. Volgens
D. Koole, voorzitter van de
ambtsdragersconferentie, wa
ren er vroeger ook verschillen
die echter „een spontaan gees
telijk karakter" droegen. Nu is
er meer sprake van een orga
nisatorische eenheid en leven
de christelijke gereformeerden
in drie gescheiden geestelijke
werelden.
Aanzet voor de discussie tus
sen de ambtsdragers was de
inleiding van prof. dr. W. van
't Spijker. Als oorzaken voor
de onderlinge verdeeldheid
noemde hij de totaal verander
de verhouding tussen kerk en
wereld, het wegvallen van de
steun van een goede gerefor
meerde theologie en de moei
zame toenadering tot andere
geformeerde kerken.
Van 't Spijker en de conferen
tiegangers vonden dat de op
lossing duidelijk lag in een
VATICAANSTAD
Voor de eerste maal sinds
de Reformatie heeft de
paus in de Sint Pieter met
lutherse bisschoppen voor
de eenheid der christenen
heeft gebeden. Dat ge
beurde zaterdag tijdens
een woorddienst waar
paus Johannes Paulus II
met twee lutherse bis
schoppen de 600 jaar gele
den heilig verklaarde
Zweedse mystica Birgitta
herdacht. Tijdens zijn be
zoek aan Scandinavië in
1989 had de paus met lu
therse bisschoppen ge
bedsdiensten gehouden.
Tijdens zijn bezoek aan Scan
dinavië maakte de paus een
vriendelijk gebaar naar de lu
theranen door te zeggen dat de
RK Kerk de excommunicatie
van Luther niet langer als gel
dig beschouwt daar deze bij
Luthers dood was verlopen.
De afgelopen 25 jaar hebben
lutheranen en rooms-katholie-
ken in de theologische dialoog
aanzienlijke vorderingen ge
maakt.
Met de paus gingen in de oecu
menische dienst voor de lu
therse aartsbisschop Bertil
Werkström uit Zweden en zijn
Finse collega John Vikström
alsmede de rk bisschoppen
Hubertus Brandenburg van
Stockholm en Paul Verschu
ren van Helsinki. De dienst
werd bijgewoond door het ko
ning Carl Gustav en koningin
Silvia van Zweden, echtgenote
Danuta van de Poolse presi
dent Lech Walesa en minister
president Alfred Gomolka van
Mecklenburg-Vorpommern.
De paus noemde de oecumeni
sche dienst „een mijlpaal op de
weg naar de christelijke een
heid". Het eeuwenoude, we
derzijdse wantrouwen tussen
rooms-katholieken en luthera
nen is verdwenen en door
zichtbare tekenen van ver
trouwen en hoop vervangen,
zo zei de paus.
De stappen op weg naar here
niging met de Lutheranen
moeten echter niet overhaast
worden gezet, zo waarschuwde
hij. „Niet alles kan onmiddel
lijk worden gedaan, maar we
moeten doen wat mogelijk is,
en hopen op dat wat we mor
gen kunnen doen."
De oecumene is een reis die
men gemeenschappelijk on
derneemt, maar waarvan het
niet mogelijk is het verloop en
de duur ervan vast te leggen,
zo zei de paus. Men weet niet
of de weg moeilijk of gemak
kelijk is. „Wij weten alleen dat
het onze plicht is de reis ge
meenschappelijk af te leggen."
Gemeenschappelijk
Verder wees de paus op het
vele dat lutheranen en rooms-
katholieken in het geloof ge
meenschappelijk hebben. Nie
mand bestrijdt dat de recht
vaardigingsleer de theologi
sche aanleiding voor de Refor
matie was. „Een gemeenschap
pelijk verstaan van deze leer -
en we denken dat we elkaar
zeer dicht genaderd zijn - zou
bijdragen tot de oplossing van
andere problemen die direkt
of indirekt hiermee verbonden
zijn."
De klachten van de Reforma
tie tegen de Rooms-Katholieke
Kerk zijn nu niet meer geldig,
zo zei aartsbisschop Werk
ström. Maar, zo voegde hij er
aan toe, „het doet ons pijn dat
we vandaag niet gemeen
schappelijk het heilig avond
maal kunnen vieren. Het doel
van de Reformatie was niet
dat we uit elkaar zouden
groeien of dat de eucharisti
sche gemeenschap zou worden
gebroken."
De uit de koninklijke familie
van Zweden afkomstige non
Birgitta trachtte in de 14e
eeuw op haar vele reizen
bruggen tussen de verdeelde
christenen te slaan. Zij ijverde
vooral voor de terugkeer van
de in Avignon residerende
pausen naar Rome. Pas drie
jaar na haar dood werd deze
wens vervuld met de definitie
ve terugkeer van paus Grego-
rius XI naar Rome.
Birgitta, die op haar dertiende
al uitgehuwelijkt werd en acht
kinderen kreeg, ging na de
dood van haar man het kloos
ter in. Zij was toen 41 jaar. In
1373 overleed zij in Rome
waar zij 24 jaar had gewoond.
De door haar opgerichte orde
werd tijdens de Reformatie in
Zweden opgeheven maar in
1911 in Rome weer nieuw le
ven ingeblazen. Ruim 400
vrouwelijke religieuzen in tien
kloosters behoren tot deze
orde. Het Birgitta-huis in
Rome aan het Piazza Farnese
is het hoofdkwartier van de
orde. In het sousterrain is een
logeerkamer voor lutherse
gasten ingericht.
DRIEBERGEN Wat
opgezet was als een se
rieuze conferentie ter ge
legenheid van het tienja
rig bestaan van het MCKS
(Multidisciplinair Cen
trum voor Kerk en Sa
menleving), liep zaterdag
in Driebergen uit op een
huldiging van dr. Mady A.
Thung, de 'visionaire en
volhardende' vrouw ach
ter deze oecumenische
denktank.
Na een inleiding van de Oost-
duitse theoloog Heino Falcke
over de weg van de kerken in
en na de DDR, kreeg Mady
Thung gelegenheid een terug
blik en een persoonlijke visie
op het MCKS-werk te geven.
Daarna gebeurden er dingen
waar zij duidelijk niet op had
gerekend. Ze werd toegespro
ken door MCKS-staflid Dick
Koelega die deze 'femina disci-
plinaria' niet alleen visionair1
en volhardend, maar ook eru
diet, veeleisend, meelevend en
bescheiden noemde.
Vervolgens bood Herman
Noordegraaf („schrik niet,
Mady, ik ben het maar") haar
de feestbundel 'Visie en vol
harding. Naar een missionaire
kerk die zich inzet voor een
rechtvaardige en duurzame sa
menleving' aan. Zichtbaar ont
roerd aanvaardde mevr.
Thung dit geschenk, „niet om
dat ik wegga, zoals de voorzit
ter zei", maar hooguit naar
aanleiding van haar 65e ver
jaardag volgende maand.
Het MCKS is voortgekomen
uit twee lijnen in de oecume
nische beweging, aldus voor
zitter prof. dr. H.M. de Lange
De ene lijn betreft de positie
en de rol van de leken in de
kerk en de andere de eigen
maatschappelijk-politieke
verantwoordelijkheid van de
kerk in de samenleving. Het
MCKS wil rekenschap afleg
gen van het geloof, met name
waar het de problematiek van
de beroepssituatie betreft. Dat
gebeurt vaak in de vorm van
overleg en beraad, meestal
vanuit tamelijk geïsoleerde po
sities waarin deelnemers door
gaans werken, zowel in het
bedrijfsleven, als in de univer
siteit, de overheid en andere
organen.
Het frappeert De Lange steeds
weer dat de publieke discussie
over de kwaliteit van de sa
menleving zeer beperkt is. De
overheid stelt honderden mil
joenen ter beschikking voor.
wat traditioneel 'vooruitgang'
heet. Een half procent van
deze totale uitgaven voor de
studie en het beraad over de
kwaliteit van de samenleving
zou het MCKS en enkele an
dere instituten die zich buigen
over de bronnen van het be
staan, veel armslag geven.
„Het 'Facing the Future' kan
toch niet alleen gaan om eco
nomie en technologie, zo
vraagt De Lange zich af.
Wat de financiering betreft
gaat het MCKS nog enkele on
zekere maanden tegemoet.
Doordat het tot dusver steeds
met een onbezoldigde direc
teur (eerst Thung, vervolgens
prof. dr. L. Laeyendecker,
thans ad ihterim weer Thung)
werkt, konden de kosten rela
tief laag worden gehouden.
Het opgaan in 'Kerk en We
reld' hangt volgens pr-functio-
naris Greteke de Vries echter
af van de financiering door de
kerken van een directeur, nu
Laeyendecker wegens zijn ge
zondheid en Thung wegens
haar leeftijd (al bestrijdt ze dit
zelf) niet meer beschikbaar
zijn.
Het gereformeerde modera-
menlid mevr. C. Punt-Voorbij
hield zich wat de financiering
betreft enigszins op de vlakte.
Zij pleitte wel voor meer com-
Id
HARLINGEN De ver
standhouding tussen kerk
en nieuwe muziek is niet
direct goed te noemen. Er
zijn maar weinig kerkmu
sici die muziek van na
1950 uitvoeren.
Aan de andere kant zijn er
niet veel componisten die mo
derne werken voor de liturgie
schrijven. Over de mogelijkhe
den van nieuwe muziek en be
weging in de liturgie werd za
terdag een studiedag gehouden
in Harlingen was belegd door
de Stichting Horizon in sa
menwerking met de Werkge
meenschap van Kerken te
Harlingen. Stimulerende
kracht achter de stichting is
Klaas Hoek. Het was de derde
sinds 1987. In dat jaar stond
een algemene oriëntatie op het
gebied van' de nieuwe muziek
centraal en in 1989 volgde een
dag over gemeentezang. Afge
lopen zaterdag kwam een facet
aan bod dat omschreven zou
kunnen worden als nieuwe
muziek, liturgie en beweging.
Inleiders waren ds. Hans Rui
ter, christelijk gereformeerd
predikant. Klaas Hoek, orga
nist, en ds. Hans Blanken
steen, predikant te Amers-
In de nieuwe muziek van na
1950 is er een sterke aandacht
voor bewegingsvormen, voor
instrumentaal theater. Met
name is dat het geval in de
muziek van Mauricio Kagel.
Dit was de kern van de inlei
ding van Hans Ruiter. Hij be
sprak de liturgische muziek
van Kagel. Zelf noemt Kagel
dit componeren van liturgi
sche muziek 'Akoestische the
ologie'.
Mauricio Kagel, in 1931 in Bu
enos Aires geboren, vestigde
zich op 26-jarige leeftijd in
Duitsland, waar hij een leiden
de figuur van de Europese,
avantgarde-beweging werd. In
zijn werken zien we vaak anti
thetische verhoudingen: wat
samenhoort, wordt uit elkaar
gehaald, wat synchroon hoort
te zijn volgt op elkaar, maar
ook het spelen met woorden
zoals vergelijkingen als 'God-
/gold' en'Jud siiss/komm süs-
ser Tod', klankvervreemdin
gen, tekstverplaatsing, andere
regel volgorde, klankcollages
en satirische teksten.
Kagel zegt over het geloof:
'Geloof betekent niet het ver
woorden van geloofswaarhe
den, maar moet een gesprek
vanuit de scepsis zijn, scepsis is
bepalend voor authentieke ge
loofsbeleving'. Op deze manier
wil hij de mensen prikkelen
tot nadenken.
Ds. Hans Blankensteijn vertel
de hoe hij in Amersfoort ge
bruik maakt van dans in de li
turgie. „Sommige liederen
vragen om beweging, hét li
chaam kan dan ook best mee
doen in de lof Gods". De be
wegingen behoren een aanvul
ling op de liturgie te zijn, geen
symboliek. Hoe men meedoet
en de mate van meedoen aan
de bewegingen wordt aan de
kerkganger zelf overgelaten.
If
rVf
BEROEPINGEN
Nederland** Hervormde Kerk
Beroepen te Zwartsluis F. Schipper te
Surhulzum; te Meteren en Est R.W.
van Mourik te Meeuwen. Aangeno
men naar Sexblerum-Pletersbierum
J. Kamerling te Maarn-Maarsbergen.
Bedankt voor IJzendoorn T. Wegman
te Wijngaarden.
Aangenomen naar Moordrecht (deel
gemeente Bethel) L. Quist te Bru-
chem-Kerkwijk.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Den Helder G. Pors te
Hattem. Beroepbaar L.J. Blok. Volke-
rakstraat 20 I, 1078 XS Amsterdam;
J Blok, Volkerakstraat 20 III, 1078 XS
Amsterdam.
Gereformeerd* Kerken Vrijgemaakt
Beroepen te Dalfsen J.W. van der
Jagt te Emmeloord; te Terneuzen en
te Zutphen D.W.L. Krol te Aduard.
Christelijke Gereformeerde Kerken
Beroepen te IJmuiden G.P.M. van der
Linden te Doesburg en Doetinchem
en Nijmegen.
Bedankt voor Harderwljk-Zeewolde
H.H. Klomp te Nunspeet; Aangeno
men naar Aalten A. Wagenaar te
Mussel.
Doopagezind* Broederschap
Beroepen te Twisk-Abbekerk en
Oude en Nieuwe Niedorp (part-time)
mw. H.V.A. Snoeker-van Dunnè,
prop. te Nieuwe Niedorp, die dit
beroep heeft aangenomen.
UTRECHT Concrete uit
werking van de Halveerop-
roep van de werkgroep Kerk
en milieu van de Raad van
Kerken plus een eerste aanzet
tot een christelijke milieu-
ethiek waren de doelstellingen
van de derde landelijke mi
lieudag in het kader van het
conciliair proces, die zaterdag
in Utrecht werd gehouden.
Doel van die oproep is om in
de komende 15 jaar de uitstoot
van kooldioxide, het autover
keer en de produktie van af
val te halveren.
Direkt bij het binnenkomen
merkte de argeloze journalist
dat hij zich niet goed op het
karakter van deze bijeenkomst
heeft ingesteld. „Heeft U geen
eigen koffiebeker meegeno
men," werd hem bits ge
vraagd, terwijl hij vluks zijn
autosleuteltje wegmoffelde.
Dat het een zaak van leven en
dood is, bleek ook uit de op
merking van de Hervormde
predikant Henk van Andel uit
Enkhuizen („ik ben pastor, ge
meentelid, activist en ook nog
mens") over een groep 'lastige'
(niet-milieubewuste) gemeen
teleden. „We hebben besloten
dat zij mens mogen blijven".
Het conciliair proces leeft vol
gens pr-functionaris Hanneke
P. Engel (in het laatstversche
nen nummer van Woord en
versterking van de gemeente.
Een goede prediking en goed
pastoraat zijn daarbij van groot
belang. Hierbij speelt de ker-
keraad met zijn ouderlingen
en diakenen een grote rol.
Ook merkte hij op dat de le
den elkaar hebben gevonden
in de geloofsbelijdenisgeschrif-
ten. Daarom moet aan de belij
denis worden vastgehouden en
moet daarin worden onderwe-
Tot slot riep hij zijn toehoor
ders toe hun persoonlijk geloof
te verdiepen, omdat daarzon
der „het kerkelijk leven een
lege huls is".
Klap in het gezicht
De toeschouwers bij het optreden van minister Van den Broe d©n
ingredif
m gistei
fezig vc
lerden
isje aar
het Europese toneel blijven van de ene in de andere verbazing"
len. Vorige week werd de Nederlandse bewindsman door vrijw'£
zijn medespelers pootje gehaakt, toen hij naar hun mening inzal
Europese Politieke Unie te ver van zijn rol was afgeweken. Gisl 'erin9
moest Van den Broek een klap in het gezicht incasseren, toen E r
land en Frankrijk bekendmaakten dat zij van plan zijn nog .Jrjae v
week het script van de Europese eenwording te herschrijven. ranJje
de struikelpartij van vorige week nog grotendeels zijn eigen sdLj^jp j
voor de dreun die Van den Broek gisteren kreeg was geen enUT0; an
aanleiding. Het is geen geheim dat Duitsland en Frankrijk vanr
ning zijn dat zij leiding behoren te geven aan de Europese eenr—
ding. Het roulerende EG-voorzitterschap is dan ook mede bed
om tegenwicht te bieden aan de dominantie door de grote lanj I
De Duitse minister Genscher en de Franse minister Dumas hef-1-
gisteren echter gedemonstreerd dat ze zich weinig gelegen laten
gen aan het (Nederlandse) EG-voorzitterschap. Zowel dat fei I
zich als de manier waarop was uiterst onbehoorlijk.
VoORAL de rol van de Duitse minister van buitenlandse z
Genscher roept steeds meer vragen op. Als zijn manier van op
den kenmerkend wordt voor het nieuwe Duitsland, is er alle aaLQr
ding de Europese toekomst minder zonnig in te zien. Genscher 1|enk VE
bovendien kennelijk een rekening te vereffenen met Van
Broek. Nooit eerder heeft een Europese minister het optreden
de EG-voorzitter zo gehekeld en doorkruist als Genscher in
voorbije drie maanden Het is daarom voor de toekomst van EuiQg
van groot belang dat de overige lidstaten het Frans-Duitse initii
naar dezelfde prullenbak verwijzen als waarin vorige week hetj a t,
derlandse EPU-voorstel is verdwenen. De Europese Politieke lp
moet via de vaste procedures tot stand komen en dient niet op!1' mc
namiddag in Parijs te worden beklonken. t de
K)'ers
rden'
liale
jes
rLag(
Veiliger wereld
ZoALS hij had beloofd, heeft Sovjet-president Michail Gorbalj
binnen een week positief geantwoord op de ontwapeningsvoorj 1
len van zijn Amerikaanse collega George Bush. De ontwapening
ce waarin de VS en de Sovjetunie nu lijken te zijn verwikkeld, t(
aan dat het op 31 juli in Moskou ondertekende START-akkoordl y
lemaal niet de mijlpaal was, die ons toen werd voorgehouden,
globale reductie van dertig procent in de verschillende categori
strategische kernwapens (wapens waarmee Washington en Mosl
eikaars grondgebied rechtstreeks kunnen treffen) bleef immers r
onder de afspraken voor een halvering van de arsenalen die
tijds, in oktober 1986, tussen Gorbatsjov en Reagan waren gem»
in Reykjavik. Het START-akkoord was daarmee wellicht wel i
rem op de overbewapening, maar niet de drastische ontwapei
waarop velen hadden gehoopt.
municatie met de kerken om
verdubbeling en frustraties te
voorkomen. Met dit laatste
wees zij op de kortgeleden ge
houden MCKS-conferentie
over een 'moreel beraad' waar
de kerken weinig animo voor
toonden.
Positiever over de gedachte
van een moreel beraad sprak
ds. B. Wallet, secretaris van
Samen op Weg en oud-voorzit
ter van de Hervormde synode.
Zo'n beraad zou de kerken ten
dienste kunnen zijn bij het
scherpen van de gewetens.
Daartoe is een goede veranke
ring met de verschillende la
gen in de kerken (via de Raad
van Kerken, Kerk en Wereld
en de educatieve organen van
de kerken) wel een voorwaar
de.
De mislukte coup in Moskou heeft echter op slag de openingI
creëerd die nodig was om verder te kunnen gaan. Door vorige v
zelf de eerste stap te zetten, toonde Bush aan dat hij begrip h
voor Gorbatsjovs situatie. Want zelfs al heeft de Sovjet-leider a joor
rekend met zijn gevaarlijkste tegenstanders, door hem gelancee ienk
nieuwe ontwapeningsvoorstellen zouden onvermijdelijk als een j
vocatie aan het militaire establishment worden gezien. Bush h
hem een uitweg geboden. Verdere ontwapening is immers cruc^GE
voor de Sovjet-economie en kan het verschil uitmaken tussen lajna b
zaam herstel of totale ondergang. pies t(
misat
Hoe ver Bush en Gorbatsjov kunnen en willen gaan zal
moeten blijken. Eenzijdige maatregelen, zelfs al worden ze om beiets r
ten door Washington en Moskou genomen, geven niet de garanjeech
die een nieuw verdrag kan brengen. Een START 2-akkoord is dfiociale
om zeker nodig. Dat betekent wellicht jaren aanslepende onderhipiijk
delingen om alle details uit te werken. Bush en Gorbatsjov lijMi ZQ4,
echter vastbesloten van de wereld een veiliger plaats te maken,I f
daar kan niemand rouwig om zijn. F -r
De Russische
patriarch Alexis II
kwam zaterdag
voor een bezoek
in Beiroet aan
waar hij werd
opgewacht door
honderden
Grieks-orthodoxe
kerkgangers in
een kerk in Oost-
Bayrut.
FOTO; AP
Dienst) niet meer in zo brede
kring als in het jaar van bezin
ning, dat voorafging aan de
eerste landelijke Kerkendag in
1989, de milieudag trok 300
belangstellenden naar Utrecht.
De eerste werkdag in 1989
stond in het kader van de ver-
bondssluiting, waarbij de deel
nemers hun medeverantwoor
delijkheid uitspraken voor de
huidige natuur- en milieupro
blematiek. Als vervolg daarop
werd tijdens de tweede werk
dag vorig jaar de Halveerop-
roep gelanceerd in het kader
waarvan mensen hun mede
verantwoordelijkheid gestalte
kunnen geven.
r»* £eidóe(3ou?a/rit
Uitgave Westerpers bv (maakt deel uit van Sijthoff Pers bv)
Kantoor Apothekersdijk 34, Leiden. Dl
Telefoon 071 -122 244 i.
Telefax; 071 -134 941 F1
Postadres Postbus 112300 AA Leiden
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
Telefoon 070-3190 933. V
Telefax: 070-3906 717 tl
Postadres Postbus 9,2501 CA Den Haag Ij
Directeur/hoofdredacteur: J Leune
Adjunct-hoofdredacteur J. Timmers L
Chef-redacteur: G - J. Onvlee. |l
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel 070 - 3190 808): L van Koot
Stadsredactie Leiden (tel 071 - 144 046 of 071 -144 047): R. Kleijn (chef), M Rod
n Herpen (chef), F Buurman.
Sport Leiden e.o. (tel 071 - 144 049): K. van Kesteren.
i. H Jansen, drs J van Leeuwen - Voorbij, R de Roo. drs. K Veraart
neen (tel 070 - 3190 826) F Werkman (chef).
Langeveld, drs H.-F Ruijl.
Kunst/rtv (tel 070 - 3190 834) G Ansems (coordinator), B. Jansma, H. Piet
Geestelijk leven (tel O70 - 3190 835) L Kooistra, drs P van Velthoven.
Foto (tel 070 - 3190 838) M Konvalinka (chef). S Evenhuis. S Pieterse
Opmaak (tel 070 - 3190 831) Ch Bels (chef). A de E
J Hofmeester, C de Kier. H Nieuwmans. H Schneid
Redactie-secretaresse (tel 070 - 3190 819): T Kors
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn ver£
de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting
MST
actie
au
n negen regionale kranten in Nederland e (jyg
dactioneel samenwerkingsverband v
Belgie De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs K Swieia. m van ut
Ven en P Vogels De parlementaire redactie bestaat uit R in 't Hout (chef), H Bi terd
leveld. D Hofland. P Koopman, D. van Rietschoten en K van Wees
het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus,
de volgende correspondenten in het buitenland S Akkerman (Praag),
drs D J van den Bergh (Peking), drs H Botje (Tunis), A Courant (Athene),
R Hasselerharm (Johannesburg), T Heard (Kaapstad), drs. A. Heering (Rome),
B. van Huët (Parijs). M de Koninck (Washington), H Kuitert (Nieuw Delhi),
F Lmdenkamp (Sao Paulo), R Simons (Londen), drs R Vunderink (Moskou),
W Werkman (Jeruzalem), E. Winkels (Barcelona). G van Wijland (Belgrado),
F Wijnands (Bonn), J Wijnen (Brussel)
De Leidse Courant heeft als lid v,
publicatierechten van The Times
M de Cocq.
n 08 30 tot 17.00 uur
n 18 00 tot 19 00 uur, op z
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand 25.70
per kwartaal 76,60
per jaar 294.30
Bij betaling per acceptgirokaart:
per kwartaal 78,60
per jaar 299,30
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel 071 -122 244
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 -134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702.
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
Br
Af
