Ontwikkelingshulp
helpt allerarmsten
„De problemen worden
bij de staart aangepakt"
HN
ELSEVIER
BINNENLAND
4
Hulp aan Russen komt goed terecht
SIEMENS
Bij aankoop van een
Siemens droogautomaat
tijdelijk max. f100,- terug.
i
jf
ir
'4l
P
i i
iip
-M
Jackpotclub
Informatielijn
06-350.510.50
L
UIT DE WEEKBLADEN
H0ENE
CcTdóe Somant
DONDERDAG 3 OKTOBER 1991
Antidiscriminatie-code
uitzendbureaus werkt
DEN HAAG De door uitzendbureaus gehanteerde ge
dragscode om discriminatie bij werving en uitzending te
voorkomen, blijkt in de praktijk redelijk goed te werken
Vrijwel alle uitzendbureaus kennen deze code (ook die
niet zijn aangesloten bij de Algemene Bond van Uitzen
dondernemingen ABU) en leven hem ook na. Toch
vertoont de huidige code nog enkele beperkingen. Dat
blijkt uit een onderzoek door de Rijksuniversiteit Leiden
in opdracht van het ministerie van sociale zaken, waar
van de de resultaten in Den Haag zijn overhandigd door
oud-minister De Koning (Sociale Zaken) aan voorzitter R.
de Boer van het Centraal Bureau Arbeidsvoorziening. De
gedragscode om discriminatie te voorkomen werd in 1987
door de ABU ingevoerd. De code is samen met het Lan
delijk Bureau Racismebestrijding (LBR) en het ministerie
opgesteld na een klacht van een onderwijzer die bi^
CDA-Amsterdam alleen in
verwerpen wao-maatregel
DEN HAAG Een duidelijk afwijkend geluid,
en niet in overeenstemming met de mening van
andere CDA-afdelingen in het land. Zo beoor
deelt het CDA-kamerlid Johan de Leeuw de
dinsdag in de kamerkring Amsterdam aangeno
men motie om huidige wao'ers te ontzien en
niet tot bevriezing van hun uitkering over te
gaan. Volgens De Leeuw, die de afgelopen we
ken veel bijeenkomsten over de wao heeft mee
gemaakt en dinsdag in Amsterdam te gast was,
staat het Amsterdamse standpunt haaks op dat
van de andere afdelingen. „Dit is voor het eerst
dat we een afwijkend standpunt horen. In de
andere afdelingen waar ik gesproken heb wor
den de plannen aanvaard zoals ze zijn". De
Leeuw ziet daarom in de motie geen aanleiding
binnen de fractie de wao opnieuw ter discussie
te stellen.
Finkensieper klaagt
bij Europese commissie
DEN HAAG Advocaat mr. G. Spong dient binnen
twee weken een klacht in bij de Europese Commissie
voor de Rechten van de Mens in Straatsburg over de
behandeling van zijn cliënt H.O.T. Finkensieper. Vol
gens Spong heeft de voormalige directeur van de Hel
dringstichtingen in Zetten geen eerlijk proces gehad.
De Hoge Raad wees dinsdag het cassatieverzoek van
Finkensieper af. Hij had hoger beroep aangetekend
tegen de uitspraak van het gerechtshof in Arnhem dat
hem tot zes jaar cel veroordeelde wegens ontuchtige
handelingen, verkrachting en aanranding. Volgens
Spong hebben het gerechtshof en de Hoge Raad een
onterechte beslissing genomen, in strijd met het ver
drag van de Rechten van de Mens. „Wij zijn niet in de
gelegenheid gesteld om een bepaalde, belangrijke ge
tuige te horen. De rechtspraak van het Europees hof
brengt met zich mee dat de verdachte het recht heeft
om getuigen te horen".
Aanslag miljoen
voor naai-atelier
ca één miljoen gulden aan
aanslagen opgelegd aan een
naai-atelier aan de Bloem
gracht in Amsterdam. In totaal
zijn er tien illegale personen
aangehouden, die worden uit
gewezen.
De aanwezige apparatuur en
een auto zijn in beslag geno
men. De inval gebeurde omdat
werd vermoed dat er behalve
legale illegale arbeid werd
verricht.
Het GAK sloeg het bedrijf we
gens niet afgedragen premies
DEN HAAG „Dit geeft
lucht in de discussie over
de kwaliteit van de Ne
derlandse ontwikkelings
samenwerking", zo luidde
gisteren de enthousiaste
reactie van prof. B. Goud
zwaard namens de vier
ontwikkelingshulporgani
saties Icco, Hivos, Novib
en Cebemo op het zojuist
verschenen onderzoeks
rapport naar het succes
van ontwikkelingshulp
projecten.
Het rapport schrijft de niet-
gouvernementele organisaties
(ngo's) in de Derde Wereld
een, zij het bescheiden, bijdra
ge toe aan „de opbouw van
een meer open, democrati
scher samenleving en ook aan
de geleidelijke vergroting van
de toegang tot kennis, inko
mens en politieke invloed voor
de allerarmsten".
Vijfentwintig jaar geld naar de
Derde Wereld sluizen via lo
kale ngo's, met een budget dat
groeide van 5 naar 300 miljoen
per jaar, was voor de vier ge
noemde Nederlandse medefi
nancieringsorganisaties (mfo's)
aanleiding om de effectiviteit
en doelmatigheid daarvan te
laten onderzoeken. Hoewel de
mfo's zeer verheugd waren
over de resultaten, toont het
eindrapport van de onafhan
kelijke onderzoeksgroep voor
al hoe moeilijk het welslagen
van ontwikkelingswerk te me-
Doel van het anderhalf jaar
durende onderzoek was te on
derzoeken of met het Neder
landse medefinancieringspro
gramma inderdaad de kansar
me groepen in de ontwikke
lingslanden bereikt werden.
De ontwikkelingshulpprojec
ten op sociaal gebied, zoals ge
zondheidszorg, drinkwater
voorzieningen en onderwijs,
komen inderdaad ten goede
aan de allerarmsten. De voor
zieningen worden goed benut
en het geld wordt niet aan an
dere doelen besteed, zo stelt
het onderzoek. „Hier zijn de
ngo's duidelijk op vertrouwd
terrein", aldus De Waart.
Ook de economische projecten
richten zich op de arme groe
pen onder de bevolking, maar
ze hebben maar een beperkt
bereik. In een aantal gevallen
blijken ook de niet-armen er
profijt van te hebben. Land
bouw- en kredietprogramma's
lopen relatief het best: zij
scheppen inderdaad werkgele
genheid. Maar, zo waarschu
wen de onderzoekers, dat kost
dan ook een boel geld en de
vraag is of die banen blijven
als het buitenlandse geld weg
valt.
Wat projecten op het gebied
van training en vorming be
treft valt er nog veel te verbe
teren, vinden de onderzoekers.
Het aanbod is niet altijd afge
stemd op de behoefte ter plaat
se. En dan zijn er nog de tallo
ze projecten die gericht zijn op
bewustwording. Soms, aldus
de onderzoekers, leiden die
projecten tot grotere druk van
uit de bevolking op de over
heid, maar er zijn geen voor
beelden waarbij dat resulteer
de in een wezenlijk andere
manier van besluitvorming of
principiële verandering in de
machtsverhoudingen. Wat be
treft de verhouding tussen
mannen en vrouwen is er zelfs
nauwelijks sprake van veran
deringen, zo constateert het
rapport.
Kritiek hebben de onderzoe
kers op het kostenbewustzijn
van de ngo's. Kosten-baten-
analyses ontbreken en de ver
zameling van data wordt
meestal ondergeschikt ge
maakt aan de directe leniging
van nood. De vier Nederland
se organisaties zouden hun
partners in de ontwikkelings
landen wat meer kostenbe
wustzijn moeten bijbrengen,
vinden de onderzoekers. Hi-
vos-directeur Dijkstra bracht
daar tegenin dat je niet altijd
de westerse opvattingen over
grondiger, sneller en beter
kunt toepassen. „Wezenlijk is
aansluiting te houden bij de
organisaties in het Zuiden
De vier Nederlandse mfo's
wordt aangeraden gezamenlijk
beleid te ontwikkelen rond
thema's die in de ontwikke
lingshulpprojecten nauwelijks
aan bod komen: vooral het mi
lieu en verbetering van dé po
sitie van de vrouw. Beide on
derwerpen behoren tot de
speerpunten van het beleid
van minister Pronk van ont
wikkelingssamenwerking.
BORCULO „De actie heeft
mijn verwachtingen ver over
troffen. Zover ik weet is er
geen pakje op de verkeerde
plaats terechtgekomen". Dat
zei de zakenman Van Eeghen,
initiatiefnemer van de actie
'Help de Russen de winter
door' gisteren.
De actie bracht destijds 24 mil
joen gulden op. De stichting
Voedselhulp aan Russen pro
beert nu de opbrengst om te
zetten in hulpgoederen en
zorgt ervoor dat deze op de
plaats van bestemming komen.
Op 24 september en 1 oktober
vertrokken de eerste twee
vliegtuigen met medicijnen
naar Sverdlovsk. Een derde,
Russisch militair, vliegtuig zal 8
oktober een lading medicijnen
ophalen voor Nukus en omge
ving. In november en decem
ber staan nog meer zendingen
op stapel. Bij beëindiging van
de actie eind dit jaar is dan
aan ongeveer 125 ziekenhuizen
medicijnen geleverd. Deze zijn
voor ongeveer elf miljoen gul
den wereldwijd ingekocht,
maar hebben een marktwaar
de van 45 miljoen gulden.
Het succes van de actie is vol
gens de stichting Voedselhulp
aan Russen vooral te danken
aan het feit dat men eerst drie
waarnemers, alsmede artsen
en apothekers, heeft gestuurd.
Zo is eerst geïnventariseerd
waar behoefte aan was.
ADVERTENTIE
I
Siemens geld-terug-actie.
Op de elektronische
condensatie droogautomaat,
WT 57010 f
Op de elektronische
droogautomaat,
WT 44010
Op de tijdgestuurde
droogautomaat,
WT 42310
W/// A|
■r
A
WWV
Amsterdam krijgt
wolkenkrabber
AMSTERDAM Amsterdam
krijgt de grootste wolkenkrab
ber in ons land. De gemeente
raad van de hoofdstad heeft
gen toe besloten de kantoorto
ren te bouwen bij station Am-
sterdam-Sloterdijk in het ge
bied Teleport. Het gebouw
wordt 187 meter hoog en krijgt
daarbovenop een antennemast
van 23 meter. Tot nu toe is de
Euromast in Rotterdam met
zijn 185 meter het hoogste ge
bouw in Nederland.
ADVERTENTIE
De PvdA is overstag. Kok en dus de
wao- en ziektewetplannen mogen blij
ven, zo lijkt het. Het was een klap in het
gezicht van de vakbeweging, maar de
protesten houden aan. Stakingen en
werkonderbrekingen worden aan de lo
pende band uitgeroepen. Pompen of ver
zuipen, luidt het devies. Zaterdag is de
dag van de grote manifestatie op het Ma
lieveld in Den Haag, pleisterplaats voor
actievoerend Nederland In de aanloop
het woord aan drie van de betrokken or
ganisaties. Vandaag: 'artsenkomitee
voorkomen is beter'
Siemens. Doordacht en duurzaam.
Bel voor de actu
ele Juckpotsranden en
■voor informatie over
acties in de Holland
.asinos voor 50 et. p.m
-Holland
Casino's
SUSKEENWISKE
"TAZUUR EN TAZIJN"
DEN HAAG De huis
artsen hebben er schoon
genoeg van. Voor P. Jonas
althans, is de maat vol. Hij
past ervoor zich nog lan
ger voor de karretjes van
de werkgevers te laten
spannen. Want zo is het:
de arts moet werknemers
ziek verklaren, terwijl aan
de onderliggende oorza
ken niets wordt gedaan.
„En steeds meer collega's zeg
gen dat ze niet langer aan het
spelletje meedoen. Ze bellen
de arbeidsinspectie", zegt de
Zoetermeerse arts die onlangs
het 'artsenkomitee voorkomen
is beter' heeft opgericht. Zo'n
honderdvijftig artsen uit alle
delen van het land hebben
zich als sympathisant aange
meld. Uit protest tegen de
wao- en ziektewetplannen is
het comité van de grond geko
men. En vooral om aan te ge
ven dat er alternatieven zijn,
om duidelijk te maken dat het
kabinet op een dood spoor zit.
Vandaar dat de demonstreren
de artsen zich zaterdag op het
Malieveld herkenbaar opstel
len: compleet met witte jas en
stethoscoop.
„De artsen worden voor alles
en nog wat misbruikt. Stel er
komt een patiënt met hoofd
pijn op het spreekuur. Soms
blijkt dan dat een arbeidscon
flict of reorganisatie de hoofd
pijn veroorzaakt. De keurings
arts vraagt om informatie en
ik spreek het vermoeden uit
dat het rommelt op het werk.
Maar als je dan de verslagen
terugleest, is die nuance ver
dwenen. Je ziet alleen 'hoofd
pijn' staan. Dat werkt enorm
versluierend. Dat medische
etiket wordt misbruikt om de
onaangepaste arbeidssituatie te
laten voortbestaan. Er bestaat
een duidelijk verband tussen
werktempo, werkdruk en de
oorzaak van klachten. Daar
Als niet alles op alles wordt gezet om te voorkomen dat mensen
ziek worden, is de uitvoering van het wao-plan bij voorbaat een
verloren race, denkt huisarts Jonas.
FOTO: STEPHEN EVENHUIS
moeten de problemen dan ook
worden aangepakt. Nu gebeurt
dat bij de staart en niet bij de
kop. De kern is kortom dat je
moet zien te voorkomen dat
mensen ziek worden".
Dikwijls stapt Jonas er zelf
maar op af. Bijvoorbeeld toen
hij ontdekte dat nogal wat pa
tiënten rugklachten hadden.
Allen bleken in dezelfde fa
briek zwaar werk te verrich
ten. Jonas nam poolshoogte en
zag al snel dat het aan takelin
stallaties ontbrak. Hij kent zo
talloze voorbeelden.
Vaag en zacht
De gedachte van het kabinet
dat mensen minder de wao in
stromen omdat het financieel
niet aanlokkelijk is, kan hij
niet volgen. Als niet alles op
alles wordt gezet om te voor
komen dat mensen ziek wor
den, is het bij voorbaat een
verloren race, denkt Jonas.
Het steekt hem dat de bonus-
malus-regeling voor werkge
vers „zo vaag en zacht om
schreven is terwijl de wao'ers
keihard en nauwkeurig wor
den aangepakt". „Bovendien:
komen in financiële
problemen, die de huisartsen
in de vorm van lichamelijke
klachten weer op hun bord
krijgen".
Onlangs stuurde het comité de
Tweede-Kamerfracties een
concreet tegenvoorstel. „Om
de preventiegedachte vorm te
geven moeten onafhankelijke
teams worden gevormd. Geen
logge organen. Ze moeten de
opdracht krijgen te bekijken
of de situatie in de bedrijven
gezond is. Als dat niet het ge
val is moeten ze als Razende
Roeland aan de slag om er
verbetering in aan te brengen.
Bovendien moeten de teams
de wettelijke bevoegdheden
krijgen om sancties op te leg
gen. De huisartsen dienen een
aangifteplicht te hebben als zij
vermoeden dat zich bij patiën
ten problemen voordoen die
met het werk te maken heben.
Die aangifteplicht bestaat ook
als het gaat om infectieziekten.
Waarom zou je dat in dit geval
niet doen? De problemen heb
ben per slot van rekening alle
verschijnselen van een epide-
Het einde van het ik-ti jdperk
Idoor
KARIN VERAART
Een hoop profielen en por
tretten deze week, maar
weinig mooie. Dictators en
despoten over de hele we
reld worden onder de lou
pe genomen, soms letterlijk
door de fanatieke postze
gelverzamelaar die zich in
het gelukkige bezit weet
van een gekartelde Stalin.
Één lichtpuntje: het schijnt
afgelopen te zijn met het
ego isme van de postmoder
ne samenleving.
HI>DETIJD
Ruim tachtig jaar geleden is
het nu dat prins Bernard ter
wereld kwam, 54 jaren zijn
verstreken sinds 'Het Huwe
lijk' werd voltrokken. In die
huwelijksjaren zijn er nogal
wat 'royalty-tijdbommen' ge
plaatst; de laatste ligt nog te
tikken. 'Buitenlandse Zaken,
Historieën uit de Tweede
Wereldoorlog' van de niet
helemaal objectief te noe
men hand van Willem Klin
kenberg. Gedreven door an
tipathie jegens de prins ont
hult de auteur onder meer
dat prins Bernard medever
antwoordelijk zou zijn ge
weest voor de dood van zijn
eerste secretaris, Willem G.
Roël, eind augustus 1942.
Het enige dat met zekerheid
gezegd kan worden is dat de
(wan)daden van de prins als
een rode draad door de his
torie lopen, meent HP/ De
Tijd. Het wordt tijd dat al
lerlei geruchten worden ont
zenuwd door een volwaardi
ge - niet revanchistische,
niet orangistische - biogra
fie.
Bij de fans doet hij het nog
steeds goed, ondanks een
minder geslaagd optreden
laatst in Antwerpen. Frank
Sinatra, Ol' Blue Eyes, die
op zijn 75e nog een tour door
Europa maakt. HP/De Tijd
laat trouwe aanhangers aan
het woord: dichter Jan Kal,
die 160 songteksten van 'The
Voice' heeft omgezet in so-
netten; Ad en Els die hun
broodjeszaak vol hebben
hangen met fraaie prenten
van de zanger; Lee Towers,
die meent dat Frank de
meest gecompliceerde melo
dielijnen en loepzuivere hal
ve nootjes kan zingen en fan
der fans die zelfs geëmotio
neerd raakt van het toupetje
van Sinatra.
In HN evalueert Willem
Aantjes het PvdA-congres
en de manier waarop Kok
met zijn vertrouwensvotum
is omgegaan. Het „allerinte-
ressantse" van zijn betoog
bewaart hij tot het laatst:
welk antwoord zal coalitie
partner CDA op de ingezette
ontwikkeling geven? Vol
gens Brinkman is er nu rust
nodig om de voorgenomen
maatregelen te gaan uitvoe
ren, iets wat hij van Wölt-
gens en diens fractie laat af
hangen. Aantjes vindt dat
geen adequaat antwoord.
Niet dat hij het zelf geeft:
het wachten is op een prin
cipiëler reactie van een
christelijke partij en op een
concrete bijdrage aan de sa
menwerking in de coalitie,
zo besluit hij.
Evenals HP/De Tijd overi
gens, komt HN terug op de
coup in Rusland en wordt ie
mand aan het woord gelaten
die de gebeurtenis van
dichtbij heeft meegemaakt.
In HN is dat Misha Slonin,
een wetenschapper die actief
is in een van de Russissche
christen-democratische be
wegingen. Hij heeft deel uit
gemaakt van de menselijke
keten rond het Witte Huis,
het gebouw van het Russi
sche parlement. Sinds een
paar jaar is Misha namelijk
godsdienstig geworden en
toegetreden tot de Russisch-
orthodoxe kerk. Nu kan hij
zijn godsdienst openlijk belij
den en er vrij over spreken.
Maar over de toekomst is hij
nog niet optimistisch. Hij
kent wel de laatste mop,
aangeplakt op een vliegveld
bij Moskou: „Wil de laatste
emigrant het licht uitdoen?"
De Groene gooit alles op
Afrika. Het is alsof met het
vertrek van de postkoloniale
toezichthouders Afrika zich
eindelijk de vrijheid permit
teert om zich te bevrijden
van zijn ergste kwelduivels:
de eigen staatshoofden. Een
nieuwe lichting Afrikaanse
machthebbers staat in de
startblokken, misschien
pragmatischer en hopelijk
minder gehinderd door de
ziekelijke politieke imitatie-
drang van het postkolonia
lisme. Het afwenden van de
buitenwereld is het ergste
wat het continent kan over
komen; ondanks Wim Kok's
wao-triomf, ondanks de
Roemeense mijnwerkers
wijdt het blad daarom zijn
gehele nummer aan een he
rontdekking van veelkoppig
Afrika. Een gewaagde, maar
terechte keus, met onder
meer: een overzicht van ge
vallen dictators, een verken
ning van Noord-Afrika, een
beschouwing over Zaire en
Etiopië, een essay over de
ultieme erfenis van van de
Europese kolonisatie. In de
rubriek een portret van Tar-
zan van de apen en tenslotte
een interview met schrijfster
Agnes Sommer over haar
verhalenbundel 'Houden
van Afrikanen: Enerveren
de reiservaringen'. Of: hoe is
het voor een Europese
vrouw om familie en rijk
dom achter te laten, om in
Afrika echtgenote te worden
van een arme, analfabete
Afrikaan, ook al is het niet
'zo maar' een Afrikaan,
maar een exotische Massai-
krijger?
Shamir tegen de rest van de
wereld, een interview als
omslagartikel bij Elsevier.
De 77-jarige premier van Is
raël heeft vele bijnamen. Hij
wordt de smurf genoemd,
maar hij heeft ook naam ge
maakt als Yitzak de Zwijger,
een man die zijn woorden
weegt op een goudschaaltje
en liever veel te weinig dan
iets teveel zegt. Shamir heeft
zijn verleden begraven, een
verleden waarin naar ver
luidt hij deel uitmaakte van
Israëls geheime dienst. Wat
zoveel inhoudt als een cur
sus zwijgen. Het is zijn twee
de natuur geworden. Nu
geldt hij als de man die van
geen wijken wil weten, ie
mand met een onwrikbaar
ideologisch geloof in het
recht van het joodse volk op
Eretz Jisraeel, het Land Is
raël, inclusief de omstreden
regio's Judea, Samaria, de
Gazastrook, en zelfs inclu
sief de hoogvlakte van Go
lan, de gebieden die Israël in
1967 op de aanvallende le
gers van Jordanië, Egypte
en Syrië ver- en heroverde.
Hij verwacht geen wonderen j(
van de dialogen met zijn |i
Arabische vijanden, met wie I1
hij 'beslist vrede wil'. Dat zij
willen praten, dat vindt hij j
een enorme doorbraak.
Ook aandacht voor Afrika:
Zaïre. Drie dagen na het
plunderend geweld van Zaï- 1
rese militairen suggereerde
de Belgische ambassade in
hoofdstad Kinshasa in een
vertrouwelijk rapport dat de
razernij 'een stempel van
hogerhand droeg'. Ofwel:
dat de bloedige chaos werd
georkestreerd door Mobutu
zelf. Deze maarschalk heeft 'j
bloed aan zijn handen, veel
bloed: Mobutu's moordscena-
rio nader bekeken. En nog i
meer toffe jongens bij Else
vier: een profiel van Zviad
Gamsachoerdia, president
van Georgië, despoot zonder
geheugen; een kennisma-
king met Manuel Fraga Iri-
barne, premier van het auto-
nome Galicië, de laatste j'
Spaanse politicus van het ras l!
der verlicht despoten. Ge- h
lukkig wijst een groot on- j|
derzoek van Nijmeegse so-
ciologen uit dat het afgelo-
pen is met het vermeende j|
egoisme van de de postmo-
derne samenleving. De bur-
ger is zorgzaam genoeg.
Burgers kunnen niet uitslui
tend als menselijke zakja-
panners worden beschouwd,
en dat is precies wat de
PvdA-top momenteel doet,
zo analyseert VN naar aan
leiding van het partijcon
gres. De PvdA-bewindslie-
den hebben een grote geeste
lijke omwenteling doorge
maakt, hun wereldbeeld is
cynischer geworden. Ze zien
'mensen aan de onderkant'
niet meer als zielepieten
over wie de partij zich moet
ontfermen, maar willen een
confrontatie aangaan met de
'calculerende burgers' die de
overhei'd een poot uit willen
draaien. Goed, de optimisti
sche mens- en maatschappij
visie van weleer moet wel
licht wat bijgesteld worden,
maar het beeld van de bur
ger als rekenmachine geeft
ook blijk van eenzijdigheid.
Met alle electorale gevolgen
van dien. Ach, misschien
loopt het allemaal zo'n vaart
niet met de partijvernieu
wing. En blijft de PvdA
voorlopig een heel-veel-stro-
men-land.
Redacteur Sacha Malko ver
haalt van een reisje Siberië
en tafeltennister Bettine
Vriesekoop schreef voor VN
een verslag van haar verblijf
in Peking. Intussen worden
overal communistische lei
ders van hun sokkels ge
trokken, maar de koppen op
de postzegels blijven. Voor
de trouwe lezers: De Cocq
doet tegenwoordig bood
schappen.
Jhr.mr.F. Sicjdnghe, voorzitter van de stichting Voedselhulp aan Russen, wijst staatssecretaris Van
Voorst tot Voorst var defensie op de medicijnpakketten die klaar staan om verzonden te worden.
FOTO: ANP
