„Er is absoluut geen vergelijk mogelijk"
Oostduitsers verliezen
vertrouwen in kerken
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Progressieve baptisten willen ruimte voor homoseksuelen
COMMENTAAR
or
fieidaeSouocwit
DONDERDAG 3 OKTOBER 1991
Patriarch Dimitrios
overleden
ISTANBUL Patriach Dimitrios I, de
geestelijke leider van de 300 miljoen Oos
ters Orthodoxe christenen is woensdag
aan een hartaanval overleden, zo heeft
zijn dokter, Faruk Turnaoglu, bekend ge
maakt.
De 76-jarige primaat was maandag opge
nomen in het Amerikaanse admiraal
Bristol ziekenhuis in Istanbul nadat hij
een zware hartaanval had gekregen.
Dimitrios, die in 1972 geinstalleerd is, had
de titel van aartsbisschop van Constanti-
nopel. Vanuit die stad, die nu Istanbul
heet, was Dimitrios de leider over een
wereldwijde gemeente, die in vele ker
ken van etnische groepen verdeeld is,
Katholieken aarzelen over nieuwe bijbelvertaling
NBG voortgaat en mogelijk voor het eind
van dit jaar wordt afgerond.
De animo bij de KBS voor een nieuwe ver-
BOXTEL De Katholieke Bijbelstichting taling is niet zo groot, omdat haar Willi-
(KBS) is in principe bereid mee te werken brordvertaling pas twintig jaar oud is.
aan een nieuwe oecumenische bijbelverta- Daardoor is ook bij de bisschoppen de be
ling. Maar voordat zij definitief meedoet, hoefte aan een nieuwe vertaling niet groot,
moet aan een aantal voorwaarden worden zegt de woordvoerder van de bisschoppen-
voldaan. conferentie. De KBS heeft bovendien
slechts twee inkomstenbronnen: donateurs
en de Rooms-KatholiekeKerk. Het NBG
Dat heeft woordvoerder J. van Capelleveen heeft veel meer geld tot zijn beschikking
van het Nederlands Bijbelgenootschap doordat het 300.000 leden heeft.
(NBG) desgevraagd meegedeeld. De proble- De nieuwe vertaling moet de NBG-verta-
men liggen vooral,op financieel vlak, zegt ling van 1951 vervangen. Van deze verta-
Van Capelleveen. „Op theologisch vlak ling loopt het copyright in 2001 af. In te-
hebben het NBG en de KBS al veel erva- genstelling tot de Groot Nieuws Bijbel, die
ring opgedaan met de Groot Nieuws Bij- bestemd is voor mensen die niet met de bij
bel." bel vertrouwd zijn, zou de nieuwe vertaling
Directeur Th.J. Kersten van de KBS wil al- zich vooral moeten richten op gebruik in de
leen maar kwijt, dat het overleg met het kerken.
Leugens en lawines
groeien altijd
Dutts spreekwoord
VREDESKARAVAAN TERUG UIT JOEGOSLAVIË
pa', zeggen de
daar
LUTRECHT Slovenië,
eind juni het eerste strijd
toneel in de Joegoslavi
sche burgeroorlog was
ook de eerste halteplaats
voor de internationale
vredeskaravaan die onder
auspiciën van de Europese
vredesbewegingen de af
gelopen dagen door Joe
goslavië trok.
Jan
ddag
de negen andere
Nederlandse deelnemers uit
Joegoslavië terugkeerden,
hebben ze in Slovenië waar
het nu rustig is geen bood
schap meer aan het conflict.
'Onze zegen voor uw initiatief
hebt u, maar wij staan er bui
ten, wij zijn klaar voor Euro-
De karavaan trok met zeven
bussen en een paar minibusjes
een week lang door de Joego
slavische federatie. Ze bezoch
ten alle deelrepublieken maar
de oorlog die volgens Kuijk en
De Jonge vooral 's nachts ge
voerd wordt hebben ze zo veel
mogelijk vermeden. Zagreb, de
hoofdstad van Kroatië en de
tweede halteplaats blijkt een
goed voorbereide boodschap
voor de vredesactivisten in
petto te hebben. „We voelden
ons daar een beetje gemanipu
leerd", aldus De Jonge, „We
werden ergens in een buiten
wijk van de stad geparkeerd,
het was allemaal een beetje ge
regisseerd. Later kregen we de
gelegenheid te spreken met de
voorzitter van het Kroatische
parlement. Ze willen wel een
bestand maar op twee voor
waarden: het federale leger
weg en teruggave van het
grondgebied dat de Serviërs
nu bezet houden. Die
zitten daar allemaal op de na
tionalistische lijn. Iedereen
staat keihard tegenover de
Sêrviërs. Er is absoluut geen
vergelijk mogelijk. Mensen die
een tussenpositie innemen zijn
hun leven niet meer zeker".
„De oorlog wordt ook gevoerd
met de media, zegt Jannie
Kuijk. „De Kroatische en Ser
vische kranten en andere me
dia verketteren elkaar volko
men. Er is in heel Kroatië
geen betrouwbare informatie
meer te vinden. Er gaat een
grapje dat als je wil weten wat
de Serviërs doen je een Kroa
tische krant moet lezen en als
je wil weten wat de Kroaten
uitvoeren je een Servische
krant moet lezen". In Servië
werd de karavaan opener te
gemoet getreden, maar ook
daar wil men absoluut niet
van wijken weten. Veel jonge
ren maken een verscheurde
indruk, ze willen niet vechten,
maar ze vinden dat het moet
als ze horen dat hun volk daar
in Kroatië wordt aangevallen.
Veel jongeren zijn werkloos en
de oorlog maakt hun toe
komstperspectief er niet beter
op. Een enkeling ging zo ver
te zeggen dat hij de oorlog met
Kroatië grote waanzin vond,
maar er is moed voor nodig
om zoiets te zeggen".
Geen keus
Zolang de Kroaten vasthouden
aan hun afscheidingsplannen,
zullen de Serviërs doorknok-
ken, zo geloven Kuijk en De
Jonge, want ze vinden dat ze
koste wat kost moeten opko
men voor hun mensen die in
Kroatië wonen en daar al de
cennia lang worden zwart ge
maakt. Ze zeggen ook dat ze
geen keus hebben, want er is
geen centrale leiding meer en
dus moeten zij hun eigen be
langen dan maar behartigen.
„De pers speelt daar ook een
groot aandeel in. Die maakt
zijn lezers er op attent waar
Serviërs wonen en die worden
's nachts ook uit bed gebeld.
Vaak gaat men dan af op de
namen van mensen. Het gaat
zelfs zo ver dat de mensen nu
aangeraden wordt zich te ver
gewissen alvorens tot actie
over te gaan of het toch niet in
feite Kroaten zijn".
Kuijk en de Jonge menen dat
erkenning van Kroatië door
de EG of enig ander land geen
oplossing biedt. „De Serviërs
zullen daar gewoon doorvech
ten, maar erkenning heeft wel
als consequentie dat andere
Europese landen in het Joego
slavische moeras worden ge
trokken".
Kroatië maakte op beiden een
uitgestorven indruk. „Je zag
soms van die camouflagenet-
ten hangen. Hier en daar wat
burgers die op een volstrekt
onbeholpen manier met gewe
ren omgingen en soms wat
zandzakken rond het souter
rain van sommige huizen".
In de streken waar de burger
met open armen ontvangen.
Kuijk: „In Bosnië-Hercegovina
zijn ze vreselijk bang dat de
burgeroorlog ook daar naar toe
overslaat. Daar wonen alle
minderheidsgroepen die Joe
goslavië telt in redelijke over
eenstemming met elkaar, maar
ze vragen zich wel af hoe lang
dat nog mogelijk is, want de
oorlog in Kroatië beïnvloedt
de verhoudingen natuurlijk
ook daar" Volgens Kuijk en
De Jonge is het zaak dat de
EG zich inspant om de situatie
in Bosnië- Hercegovina zo te
houden.
Belangrijk is volgens hen ook
dat Amnesty een lijst opstelt
met de namen van merlsen in
Kroatië en Servië, die een be
middelende rol kunnen ver
vullen. Die dreigen nu volle
dig vermalen te worden. De
contacten met de positieve
Gorbatsjov heroverweegt
verzoeken 355 refoesniks
MOSKOU President Mi-
chail Gorbatsjov heeft woens
dag toegezegd de emigratie
verzoeken van 355 zogenaam
de joodse 'refoesniks' te zullen
heroverwegen, zo heeft het
hoofd van een Amerikaanse
joodse organisatie na een ge
sprek met Gorbatsjov bekend
gemaakt.
Gorbatsjov gaf ook toe dat
anti-semitisme een probleem
was in de Sovjetunie, maar
noemde het geen „diepgewor
teld" probleem en hij weigerde
een verklaring af te geven
verklaarde Shoshana Cardin,
voorzitster van de Amerikaan
se National Conference on So
viet Jewry.
Het was de eerste officiële bij
eenkomst tussen een Sovjetlei
der en een vertegenwoordiger
van de organisatie. Cardin zei
dat ze onder de indruk was
van Gorbatsjov's bereidheid
om over het beladen onder
werp te spreken.
Lange tijd heeft de Sovjet-
overheid gebruik gemaakt van
onder de bevolking levende
anti-semitische vooroordelen
om de schuld van allerlei
maatschappelijke problemen
op joden af te schuiven. Daar
naast heeft de overheid lange
tijd het religieuze leven van
orthodoxe joden onmogelijk
gemaakt en werd het gebruik
van het jiddisch, de taal van
de Oost-Europese joden, tegen-
Cardin gaf Gorbatsjov een lijst
met de namen van 355 refoes
niks, Sovjet-joden wier emi
gratie-aanvraag is afgewezen
en die soms al jaren wachten
op toestemming om het land te
mogen verlaten. In 1993 zal de
nieuwe wet op de emigratie
van kracht worden. Maar vol
gens de wet moeten mensen
die „staatsgeheimen" kennen
rekenen op een wachttijd van
vijf jaar voor zij het land mo
gen verlaten en moeten emi
granten een getekende verkla
ring van familieleden overleg
gen waaruit blijkt dat zij geen
financiële verplichtingen meer
hebben ten aanzien van hun
familie. In het verleden wer
den zulke regels vaak gebruikt
als middel om emigratie-aan
vragen tot in het oneindige te
gen te houden.
Anti-semitisme
Joodse leiders in de Sovjetunie
en daarbuiten hebben ge
klaagd over het feit dat anti
semitisme in de Sovjetunie
weer duidelijk de kop opsteekt
en dat de ongeveer drie mil
joen joden in de Sovjetunie
daar onder te lijden hebben.
Volgens Cardin zei Gorbatsjov
dat anti-semitisme in de Sov
jetunie door nationalistische of
chauvinistische groepen wordt
uitgedragen en ook door die
genen „die oude verdachtma
kingen willen oprakelen in
een tijd waarin de mensen
economische problemen ver
wachten" en die naar de joden
als zondebokken kijken.
Jezuïeten verontwaardigd
over vrijspraak militairen
De kerk speelde de laatste jaren voorafgaande aan de Wende in Oost-Duitsland een belangrijke
rol. In Oost-Berlijn werden (bijna) dagelijks diensten gehouden. Op de foto de Lutherse Gethsema-
né-kerk in Oost-Berlijn.
FOTO:AP
SAN SALVADOR Het re
sultaat van de rechtszaak te
gen negen Salvadoraanse mili
tairen, beschuldigd van de
moord op zes jezuïeten, stemt
de jezuïeten in El Salvador
niet helemaal tevreden. De
rechtbank verklaarde een ko
lonel en een luitenant schul
dig, maar sprak de zeven an
dere militairen vrij.
De jezuïet Jon Sobrino, de-
kaan van de theologische fa
culteit van de Centraalameri-
kaanse universiteit waar ook
zijn zes mede-broeders werk
ten, toonde zich verontwaar
digd over de uitspraak. Deze
bewijst volgens hem dat grote
delen van het leger ongestraft
misdaden kunnen begaan.
Volgens de bekende bevrij
dingstheoloog heeft het leger
belastend materiaal achterge
houden voor de zeven andere
militairen.
De moord op de zes jezuïeten,
hun huishoudster en haar 15-
jarige dochter, gepleegd op 16
november 1989, leidde tot hef
tige internationale reacties.
Kolonel Guillermo Benavides
werd schuldig bevonden aan
acht moorden, leger-luitenant
Yusshy Mendoza aan één
moord.
BERLIJN De kerken
in de voormalige DDR
hebben bij de bevolking
duidelijk aan vertrouwen
en respect verloren. Van
de Oostduitsers zegt 34
procent vertrouwen in de
kerk te hebben; ruim een
jaar geleden was dat nog
44 procent.
Onder jongeren ligt het per
centage lager: 22 procent ziet
de kerk nog zitten (was 31
procent). Dit blijkt uit een on
derzoek van het gerenom
meerde onderzoeksinstituut
Allensbach dat een dag voor
de eerste verjaardag van de
Duitse eenwording is gepubli-
Ruim de helft van de Oost
duitsers vindt dat de kerken
geen noemenswaardige ant
woorden op de actuele vragen
kunnen geven. In het vorige
onderzoek vond ruim dertig
procent dat. Ook op het ver
trouwde terrein van de moraal
verliest de kerk terrein: 56
procent gelooft dat de kerk
evenmin een antwoord op mo
rele vraagstukken kan geven.
Volgens de onderzoekers zijn
de kerken er nog niet in ge-
rol
het
Duitsland te vinden.
De kerken hebben een belang
rijke rol gespeeld bij de om
wenteling in de DDR. Veer
tien maanden geleden werden
zij nog gezien als „motoren
van de eenheid", aldus de on
derzoekers.
De kerk is niet het enige insti
tuut dat vertrouwen heeft ver
loren. Ook instellingen die de
veiligheid van het land
moeten verzekeren, zoals de
politie, hebben het moeilijk.
Zelfs de Bondsdag is, in verge
lijking met de vroegere Volks-
kammer, niet in aanzien geste
gen.
UTRECHT „Het boekie
zal door de leiding van de
Baptistenunie worden ge
negeerd en door verschei
dene mensen ongelezen
worden veroordeeld."
Prof.dr. J. Reiling'is niet opti
mistisch over de ontvangst
binnen zijn kerk van het
boekje 'Voor elkaar' over ho
moseksualiteit.
Het eerste exemplaar werd
woensdag overhandigd aan
Guy Bondar, levenspartner
van de vorig jaar vermoorde
Franse homoseksuele baptis
tenpredikant Joseph Doucé,
aan wie het boekje is opgedra
gen. Het is samengesteld door
de beweging Ruimte, waarin
350 progressieve baptisten zich
hebben verenigd.
In het boekje staan uitsluitend
artikelen van baptisten, onder
wie de homoseksuele justitie-
predikant A.J. Noordhoek uit
Utrecht, die actief is in de Eu
ropese federatie van homosek
suele baptisten. Volgens Rei-
ling is daar bewust voor geko
zen. „Misschien zijn er betere
boeken over homoseksualiteit,
maar we willen het zaad in ei
gen kring, bij de baptisten, la
ten vallen."
De Unie van Baptistenge
meenten, waarbij 83 gemeen
ten met ongeveer 12.000 leden
zijn aangesloten, veroordeelde
vorig jaar homoseksualiteit als
in strijd met de bijbel. De alge
mene vergadering sprak het
onaanvaardbaar uit over de
opvatting van de Utrechtse
predikant R. Venema die ho
moseksualiteit met de bijbel
verenigbaar acht en bereid is
homoseksuele relaties te zege
nen. Zij weigerde Venema als
predikant te erkennen, wat
overigens geen gevolgen had
voor diens functioneren als
predikant van de gemeente
Utrecht-Centrum.
De uitspraak van de algemene
vergadering wordt binnen
Ruimte gezien als een teken
van de verrechtsing binnen de
Unie. Reiling gaf daarvan
woensdag nog een voorbeeld.
De redactie van het officiële
orgaan 'De Christen' schrapte
onlangs een alinea uit een arti
kel van hem waarin hij ver
wees naar Ruimte.
Bondar woont sinds de moord
op zijn vriend in Nederland
waar hij lid is van de gemeen
te Utrecht-Centrum. Hij schet
ste de problemen die Doucé,
„de eerste martelaar van de
homo-bevrijdingstheologie",
ook onder de Franse baptisten
heeft ondervonden. De baptis
ten, maar ook andere christe
nen namen het Doucé onder
meer kwalijk dat hij het op
nam voor alle seksuele min
derheden en dat hij verbinte
nissen tussen homoseksuele
paren zegende.
Schaduw over feest
Ter
'EDE-
ciale 2
dit
malige DDR.
De viering van de Duitse eenwording, vandaag precies een]
jaar geleden, wordt overschaduwd door de golf van geweld
tegen buitenlanders en de politieke ruk naar rechts, zoals
bleek bij de verkiezingen van zondag in de stadstaat Bremen.
Het is vooral die snel groeiende haat jegens vreemdelingen,
zowel in West-Duitsland maar vooral in de vroegere DDR,
die reden is tot grote bezorgdheid. Want ook al is de toene
mende vreemdelingenhaat geen exclusief Duits verschijnsel,
nergens in West-Europa is de voedingsbodem ervoor zo rijk
i de door sociale en economische malaise getroffen voor-15?"^
rings;
Veld
Het is tè gemakkelijk om de schuld van deze situatie ge
heel in de schoenen te schuiven van de regering Kohl. Een
jaar geleden werd de bondskanselier nog verweten dat hij
veel te veel haast maakte met de Duitse eenwording. De ge
beurtenissen van de voorbije twaalf maanden hebben Kohl
echter in het gelijk gesteld. Het economische, sociale
rele verval in de DDR bleek zo dramatisch, dat een verder
uitstel van de eenwording onverantwoordelijk was. Het
vervolgens onjuist de Duitse regering schuldig te verklaren
aan de chaos die in de ex-DDR werd aangetroffen. Dat bij
het opruimen van de puinhopen van de voormalige 'boeren-
en arbeiderstaat' fouten worden gemaakt is evident en welke
maatregelen Kohl en de zijnen ook nemen, kritiek blijft er
altijd.
baan.
landel
den O]
het 1
'Imoete
I doo
HEf
De belangrijkste les van een jaar Duitse eenwording is ove
rigens dat economische miljardeninjecties alléén onvoldoen
de zijn om samenlevingen, die decennia lang gebukt zijn ge
gaan onder onvrijheid en dictatuur, aansluiting te laten krij
gen bij het Westen. Het voorbeeld van wijlen de DDR bewijst
dat de solidariteit, die de voormalige socialistische broeder-
staten zo hoog in het vaandel hadden staan, een fictie was.
Er zal daardm via het onderwijs de kerken en de maat
schappelijke organisaties ook zwaar moeten worden geïn
vesteerd in een verbetering van de democratische vaardighe
den, intermenselijke verhoudingen, en verdraagzaamheid.
Alleen op die manier kan de psychologische barrière, die
Houtbewerkers
druk bezig met
kruisen voor
Columbusjaar
WASHINGTON Twee
Amerikaanse houtbewer
kers die 188 kruisen ma
ken in verband met de
herdenking van 500 jaar
christendom in Amerika
in 1992, zien hun werk als
een kans om hout, kunst
en geloof te combineren.
Sinds mei dit jaar zijn Alex
Vallejos en Umberto Lopez in
een garage in Albuquerque be
zig met het meten, snijden en
verven van replica's van het
1,35 meter hoge kruis dat mis
sionarissen in 1514 in Santo
Domingo in de Dominicaanse
Republiek oprichtten.
De kruisen worden betaald
door de Ridders van Colum
bus. Elk bisdom dat erom
vraagt, krijgt een kruis als
symbool van „een oproep tot
gebed en tot interculturele dia
loog" tijdens het Columbus
jaar, aldus Maria Luisa Gaston,
coördinator van de viering
van het Columbusjaar van de
Amerikaanse bisschoppencon
ferentie. Ook een aantal bis
dommen in Canada ^n Mexico
heeft om een kruis gevraagd.
Volgens Gaston willen vele
bisdommen volgend jaar ge
bedsdiensten rond het kruis
houden. De komende maan
den zullen de kruisen van pa
rochie naar parochie gaan,
maar ook oecumenische groe
pen hebben belangstelling ge
toond.
Voor Vallejos is het maken
van kruisbeelden niets nieuws.
Hij is een 'santero', een hout
bewerker die 'santos' of gods
dienstige beelden van hout
maakt. De traditie van de san-
teros begon in de achttiende
eeuw, toen Spaanse missiona
rissen die vonden dat er in de
kerken en huizen in Noord-
Mexico meer beelden moesten
komen, de gelovigen opriepen
hun eigen beelden te (laten)
maken. Het werk van de san-
teros kan nu in vele kerken in
het noorden van Mexico wor
den bewonderd.
Vallejos is gespecialiseerd in
beelden van Maria, St. Antoni-
us en St. Franciscus van Assisi.
Bij het maken van mannen-
beelden heeft hij naar eigen
zeggen de neus en jukbeende
ren van de acteur Charles
Heston voor ogen. „Ik denk
dat zijn gezicht me is bijgeble
ven sinds ik op de televisie de
film De tien geboden zag".
Daarin speelt Heston de rol
van Mozes. Maria probeert hij
een „zachte, serene blik" te ge
ven, maar tevergeefs. „Altijd
lijkt ze bedroefd te zijn". Dit
hield Vallejos zeer bezig totdat
aartsbisschop Robert F. San
chez van Santa Fe hem zei:
„Blijf doen wat je doet en
maak je geen zorgen. Maria is
waarschijnlijk bedroefd zo
veel mensen raken van Chris
tus af."
DEN
illusi
voetl
nenk
beho
van
men
redu
incic
teruj
club
moei
ter t
mog>
de sloop van de Muur is blijven bestaan, worden afgebroken.
vers'
DiE barrière mag overigens wel deels een verklaring zijn de g:
voor het geweld tegen buitenlanders en de opkomst van ex- sen.
treem-rechts; de gebeurtenissen zijn daarmee niet minder
onaanvaardbaar. Verontrustend is ook de constatering van Dat,
het weekblad 'Der Spiegel' dat de vreemdelingenhaat wijd-
verbreid is onder de Duitse bevolking maar is die situatie
in een land als Frankrijk, België en ook Nederland echt zo- over
veel anders? In sommige commentaren worden vergelijkin- perm
gen getrokken tussen de aanvallen op buitenlanders nu en de vand
pogroms van de nationaal-socialisten van Hitier vlak voor de j §ePr!
Tweede Wereldoorlog. Die vergelijking is even verwerpelijk
als het rechtse extremistische geweld zelf. Alles wat zich op ^et
het grondgebied van het eengeworden Duitsland afspeelt, een
wordt door de buitenwereld met een vergrootglas bekeken, werp
Daarbij wordt al te gemakkelijk vergeten dat het 'oude zo'n
West-Duitsland sinds 1945 een voorbeeldige democratie is ge- teire
weest en het 'nieuwe' land nu een proces doorpiaakt dat on-
gekend is in de geschiedenis. scha)
uw HULP
LEGT WEL DEGELIIK
GEWICHT
IN DE SCHAAL.
Steun ons nu:
06-300123
V#/ MENSEN IN NOOD
rj* CeidóeSomo/nt
Apothekersdijk 34. Leiden
v (maakt deel uit van Sijthoff Pers bv),
Uitgave: Westerp
Telefoon 071 -122 2.
Telefax: 071 -134 941
Postadres: Postbus 112300 AA Leiden.
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9. 2288 BC Rijswijk
Telefoon: 070-3190 933
Telefax- 070-3906 717.
Postadres: Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J Leune
Adjunct-hoofdredacteur J. Timmers
Chef-redacteur G - J Onvlee
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808) L van Koot.
Stadsredactie Leiden (tel. 071 -144 046 of 071 - 144 047) R Kleijn (chef). M Roso.
drs J. van Zeijl.
Omgeving Leiden (tel..071 -
erpen (chef), F. Buurn
ihof, M. Kroft, T. Piete
ï.o. (tel 071 - 144 049): K. van Kesteren.
(tel: 070-3190 815)
Haersma Buma, A. van Holstein.
Voorbij, R de Roo. drs. K. Veraart
(tel 070 - 3190 826): F Werkman (chef), P. Alleblas, D. Dijkhuizi
a' van Rijn (chef), W Bunschoten,
Sport algei
3veld, c
Ru.jl
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834) G. Ansems (coördinator), B. Jansma. H. Piet.
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S. Pieterse.
Opmaak (tel: 070 - 3190 831) Ch Bels (chef), A. de Bruijn, W Diekstra, L Henny,
B Hermans, J Hofmeester, C. de Kier, H Nieuwmans, H. Schneider.
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van
freelance medewerkers en corresoondenten in 2jSe SUchu'ngTpe^Unie'.
Jonale kranten in Nederl
België De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn c
Ven De parlementaire r -
land, P. Koopman, D. va
het Algemeen Nederlands I
de volgende correspondenten in het buitenland S. Akkerman (Praag),
drs D. J. van den Bergh (Peking), drs H Botje (Tunis), A Courant (Athene).
R. Hasselerharm (Johannesburg). T. Heard (Kaapstad), drs. A Heering (Rom
B. van Huet (Parijs). M de Koninck (Washington), H Kuitert (Nieuw Delhi),
F Lindenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs. R Vunderink (Moskou;
W. Werkman (Jeruzalem), E. Winkels (Barcelona), G. van Wijland (Belgrado),
F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel)
De Leidse Courant heeft al
publicatierechten van The
M. de Cocq.
n de Stichting Pers
sn The Sunday Tim
Abonnee-s
Telefoon. 071 -
Nabe;
ma. t/m vr. van 08 30 tot 17.00 u
Telefoon~071 -122 248 op ma t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u'
15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand 25,70
per kwartaal 76,60
per jaar 294,30
ing per acceptgirok;
per jaar
Het abonnementsgeld d
78.60
29930
lorden voldaan
tel. 071 - 122 244.
ir Rijswijk 070 - 3902 702.
AMRO BANK NV 473 575 5
POSTBANK NV 663 050
Doi
mir
1990
reen
ontv
helft
fectit
cent
De b
lijk 1
de d<
CA
