Milieudefensie vindt kerkvrienden
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Nieuwe behuizing voor Katholiek Mediacentrum
li
Vertrouwen zwarten in De Klerk is minimaal"
COMMENTAAR
nT Ccidóc Sou/tont
CeidacGoinmtt
Duitse kerken komen op voor asielzoekers
FRANKFURT De kerken en de vakcentrale DGB
in Duitsland hebben de Duitsers opgeroepen tot solida
riteit met de asielzoekers en andere buitenlanders
„wier leven wordt bedreigd".
Publiciteit is
bemesting waarop
gedachten kunnen
groeien
WOENSDAG 2 OKTOBER 1991
In een verklaring in verband met de dag van de Duitse e
ding komende donderdag roepen de oecumenische i
ter voorbereiding van de 'week van de buitenlandse medebur
gers' en de DGB parochies, kerkelijke gemeenten, vakbonds-
groepen en individuele burgers op huizen voor vluchtelingen
open te stellen en wakes te houden om geweld tegen asielzoe
kers te voorkomen. De Duitsers worden opgeroepen deze week
deel te nemen aan de bijeenkomsten in het kader van de 'week
van de buitenlandse medeburgers', die door de kerken wordt ge
organiseerd.
De kerken en de DGB vinden dat de dag van de Duitse eenwor
ding het begin moet worden van een dialoog onder de leuze
'Eenheid in verscheidenheid'. De dag is een kans zich van het
„achterhaalde Duitse nationalisme" te ontdoen en van de ge
schiedenis te leren. „Duits zijn betekent multicultureel zijn".
Vaticaan
herstelt banden
met Litouwen
VATICAANSTAD Het
Vaticaan heeft de diploma
tieke banden met Litouwen
hersteld en zal binnenkort
ook de betrekkingen met de
overige twee Baltische sta
ten, Estland en Letland,
hernieuwen.
De annexatie van de Balti
sche staten is nimmer door
het Vaticaan erkend. Het
overwegend rooms-katho-
lieke Litouwen heeft altijd
een bij de Heilige Zetel ge
accrediteerde diplomatieke
vertegenwoordiging in
Rome behouden.
WARC EIST GELIJKSTELLING
MANNEN EN VROUWEN
GENEVE De Wereldbond van Hervormde en Gereformeerde
Kerken (WARC) wil dat in alle lidkerken vrouwen dezelfde
functies kunnen vervullen en dezelfde rechten hebben als man-
Het bestuur van de WARC heeft daarom een bureau i
zaken ingesteld dat de lidkerken moet helpen „een gelijkwaar
dige relatie tussen mannen en vrouwen in de zin van de bijbel"
te waarborgen. Het WARC-bestuur vindt dat vrouwen in de lid
kerken niet langer mogen worden uitgesloten van de ambten en
leidende functies. Bovendien moeten de lidkerken indien nodig
overgaan tot herziening van de theologische opvattingen en re
gels over de rol van de vrouw in hun kerk.
Drie Nederlandse kerken zijn bij de WARC aangesloten: de Ne
derlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken in Ne
derland en de Remonstrantse Broederschap. In deze kerken ko
men vrouwen in aanmerking voor de ambten en leidende func
ties. In veel lidkerken in de Derde Wereld is dat echter niet het
geval. Daarom hoopt de WARC voor het nieuwe bureau een
vrouw aan te stellen die lid is van een kerk in de Derde Wereld.
„CHRISTELIJKE ETHIEK NODIG TEGEN WEERBARSTIGE WERKELIJKHEID"
AMERSFOORT - 'Met
vereende kracht naar hal
ve kracht?' luidt het motto
van de milieuwerkdag
van de Raad van Kerken
zaterdag 5 oktober in
Utrecht. Dat halveren
slaat op het autoverkeer.
Ook de uitstoot van kool
dioxide en de productie
van afval moeten er aan
geloven. Ze dienen vol
gens de werkgroep Kerk
en Milieu in de komende
vijftien jaar minstens met
de helft te verminderen.
Het zal duidelijk zijn: de
Vereniging Milieu Defen
sie (VMD) heeft haar
vrienden nadrukkelijk
ook binnen het christelijk
volksdeel.
Kerkmensen zijn de laatste ja
ren voor het milieu warm
gaan lopen. Niet in het minst
door de zorgen om 'de heel
heid van de schepping', één
van de trefwoorden uit het
wereldwijde Conciliaire Pro
ces. Bij VMD viel die kerkelij
ke belangstelling voor het mi
lieu zo op, dat ze via de Raad
van Kerken met een speciaal
cursusaanbod kwam. Dat klik
te en sinds dit voorjaar is een
team van veertig christelijke
voorlichters beschikbaar om
gemeenten en prochies met
raad en daad terzijde te staan,
elke provincie heeft er min
stens twee. Hoe organiseer ik
een autoloze zondag, hoe speel
je het thuis klaar om de afval
stroom te halveren, hoe kan
een parochie een bijdrage le
veren aan het 'klimaatsver-
bond' om het broeikaseffect in
de wereld tegen te gaan.
Het hard maken van al die
mooie voornemens vergt een
totale ommekeer in je leven,
beseft Janna van der Poll-Sta-
pert. Zij is lid van de werk
groep Kerk en Milieu die in
middels weet heeft van een
weerbarstige werkelijkheid.
„Je kunt al die programma's
niet zo maar op de mensen los
laten, ze zullen eerst doordron
gen moeten zijn van de nood
zaak." Het gaat volgens haar
om een soort van tweede toe
wijding. „De eerste was een
bekering tot God die de men
sen lief heeft. Maar niet min
der belangrijk is de bekering
tot de wereld waarvan God
zegt dat hij ook die lief heeft.
Als je je realiseert dat die we
reld versmeert en verwoest,
kan het niet anders of je
schrikt. God vraagt immers
om toegewijde christenen en
dat betekent dat je dienstbaar
moet zijn aan het milieuvrien
delijk maken van de wereld.
Dat vergt offers en een op
nieuw beklemtonen van bij
belse begrippen als 'delen,
zorgvuldigheid, gerechtigheid
en naastenliefde. Ook dat vrij
heid z'n begrenzing kent."
Zo formuleer je volgens haar
een christelijke ethiek die de
basis moet vormen van een
daadwerkelijk milieuvriende
lijk handelen. Dat kan de ge
loofwaardigheid van de ker
ken alleen maar ten goede ko-
Halvering, ook van het afval.
De inzet voor 'de heelheid van
de schepping' leidde de afgelo
pen jaren voor talloze dien
sten, vieringen en kerkelijke
informatiebijeenkomsten
waarop het milieu centraal
stond. Janna van der Poll stelt
dat thans de fase van het 'geen
woorden maar daden' is aan
gebroken. Ze verwijst naar het
thema 'Met vereende kracht
naar halve kracht?' van zater
dag 5 oktober.
In diverse gemeenten en paro
chies is de 'doe-fase' inmiddels
aangebroken. Autoloze zonda-
in De Lier,
Bussum en Dedemsvaart, initi
atieven die overigens weer
verzand raakten en dringend
op ondersteuning van elders
wachten. Bij een kerk in
Utrecht-O verv echt werd de
fietsenstalling
afvalwijzer samen en diverse
kerken houden een milieu
vriendelijke kringloopmarkt
om de
afvalstroom tegen te gaan.
Jann van der Poll, naast haar
lidmaatschap van de werk
groep Kerk en Milieu, beleids
medewerkster van de (Her
vormde) Raad voor de Zaken
van Overheid en Samenle
ving, verwacht veel van het
nieuwe kerkelijk netwerk van
milieuvoorlichters. Zij moeten
gemeenten en parochies hand
reikingen doen voor de 'ver
taalslag' naar daadwerkelijke
milieuvriendelijkheid. Kerke-
en parochieraden moeten vol
gens haar het onderwerp 'mi
lieu' niet makkelijk uitbeste
den aan een werkgroepje die
vervolgens wel keurig versla
gen in zal sturen. Ook zij kun
nen er niet aan ontkomen om
milieuaspecten in het kerke-
werk onder de loep te nemen
en daartoe initiatieven te ne
men. Op het gebied van ener
giebesparing bijvoorbeeld, het
vermijden van wegwerpver
pakkingen, carpooling of de
aanschaf van 'meer- persoons
kaarten' bij het openbaar ver-
Janna van der Poll: „De wer
kelijkheid blijft weerbarstig.
We beogen niet meer dan een
tegenstroom te vormen. Net
zoals in de jaren zeventig toen
de milieubeweging begon. Zij
was toen nog een roepende in
de woestijn maar heeft door
volharding het gelijk achter
zich gekregen. Zo willen ook
wij ons opstellen."
Voor informatie: Werkgroep
Kerk en Milieu, Postbus 405,
2260 AK Leidschendam, tele
foon 070-31 31 230.
DRIEBERGEN Het
Katholiek Mediacentrum
(KMC) heeft een nieuwe
behuizing. Gisteren wer
den in Driebergen kan
toor-, vergaderruimte en
een studio officieel in ge
bruik genomen door me
dia-bisschop mgr. R.Ph.
Bar.
(hervormde) stichting Kerk en
Wereld; voorheen was het
centrum gevestigd in Zeist.De
mogelijkheden voor het KMC
zijn in de nieuwe behuizing
aanzienlijk vergroot. De meest
opvallende daarvan is wel de
professionele audio- en videos
tudie. Deze kon worden bekos
tigd mede door een gift van
het fonds 'Vereeniging tot
Weldadigheid van den Aller
heiligsten Verlosser'. Het
KMC heeft een breed pallet
van activiteiten: van het bege
leiden van redakteuren van
parochiebladen en ondersteu
ning van kerkelijk lokaal om-
roepwerk tot en met het trai
nen van mensen die uit hoofde
van hun beroep worden bena
derd voor interviews of ande
re bijdragen aan de media. Het
KMC geeft in zijn werk bij
zondere aandacht aan religieu
ze en spirituele dimensies van
de hedendaagse massamedia.
Het bestuur van het KMC is
samengesteld uit de breedte
van de (katholieke) geloofsge
meenschap.
Visie
Tijdens een miniconferentie
over identiteit en media, ter
gelegenheid van de opening
van het KMC, zei pater H. van
Munster (voorheen secretaris
van de R.K. Kerkprovincie)
dat de meeste consumenten
van media op zoek zijn naar
'gewone verhalen' waarin ze
zichzelf herkennen en waarin
ze een oriëntatie kunnen vin
den voor hun eigen leven. Aan
intellectuele en culturele
hoogstandjes' is ook niet zo
veel behoefte, omdat veel
mensen het daarin gebodene
niet kunnen plaatsen. Dazelf-
de geldt voor de grote gebeur
tenissen op het wereldtoneel;
mensen zijn op zoek naar het
herkenbare in het wereldgbe-
beuren, het menselijke. De
'bazen' in de wereld- hebben er
belang bij dat de mensen voor
al kijken naar het grote op het
wereldtoneel: naar het optre
den van generaal Schwarzkopf
tijdens-de Golfoorlog en min
der naar de betekenis van die
oorlog voor het leven de con-
Toch zijn 'grote mensen' met
hun intellectuele en culturele
hoogstandjes nodig, zo betoog
de dr. Van Munster. Want zul
ke mensen hebben visie, of om
het bijbels te zeggen: ze heb
ben visioenen, die perspectief
geven voor de toekomst.
Bidden
in Miami
MAIMI Een groep
baptisten in Maimi is
gistermiddag de straat
opgegaan om te bidden
in verband met de situ
atie die is ontstaan na
de coup die door de mi
litairen is gepleegd. De
baptisten betreuren het
gebeurde ten zeerste.
Inmiddels heeft het Va
ticaan de ten val ge
brachte president Aristi-
de ten zeerste geprezen
wegens diens strijd te
gen corruptie en armoe
de. De priester en be-
vrijdingstheolog Aristide
werd enkele jaren gele
den om zijn politieke ac
tiviteit uit de orde der
salesianen gezet. Het
Vaticaan onderzoekt
nog of hij als priester
moet worden geschorst.
Volgens het kerkelijk
wetboek mag een pries
ter geen politieke func
tie uitoefenen. Of de
procedure wordt voort
gezet, nu Aristide geen
president meer is, is
niet door het Vaticaan
meegedeeld.
FOTO: AP
Kardinaal
Ratzinger
opgenomen in
ziekenhuis
VATICAANSTAD Kardi
naal Joseph Ratzinger, hoofd
van de congregatie voor de ge
loofsleer, is naar nu bekend is
geworden, afgelopen vrijdag
opgenomen in het Pius XI-zie-
kenhuis in Rome. Over de
aard van de ziekte zijn tot dus
ver geen officiële mededelin
gen verstrekt.
De 64-jarige Duitse Curiekar
dinaal werd half september
plotseling ziek toen hij uit
Duitsland naar Rome terug
vloog. Aanvankelijk wilde hij
thuis op krachten komen,
maar afgelopen vrijdag meld
de hij zich bij het ziekenhuis.
Tegen een Italiaanse journalist
die hem maandagavond aan de
telefoon kreeg, zei Ratzinger:
„U hoort aan mijn stem dat
het mij al weer beter gaat."
De vroegere aartsbisschop van
Miinchen werd in 1981 door
paus Johannes Paulus II be
noemd tot prefect van de con
gregatie voor de geloofsleer,
die waakt over de zuiverheid
van het rk geloof. Sinds 1977
is hij kardinaal.
11
PRETORIA Veel zwar
ten hebben er na de ont
hullingen over geheime
financiële steun van de
regering aan de Inkatha-
beweging weinig vertrou
wen in dat de regering-De
Klerk in staat is met het
ANC te onderhandelen
over een nieuwe grond
wet.
Dat was de boodschap van een
delegatie van kerkelijke lei
ders die dinsdag twee uur,
aanzienlijk langer dan ge
pland, heeft gesproken met
president F.W. de Klerk en
twee ministers. In de delegatie
onder leiding van de voorzit
ter van de Raad van Kerken,
bisschop Khoza Mgojo, zaten
onder anderen aartsbisschop
Desmond Tutu en de voorzit
ter van de rooms-katholieke
bisschoppenconferentie.
De secretaris-generaal van de
Raad van Kerken, dr. Frank
Chikane, wees er na afloop op
dat de meeste mensen in de
zwarte woonoorden de politie
en de regering mede-verant
woordelijk achten voor het ge
weld in hun woonoorden. Zij
vrezen dat de regering het
geld dat nieuwe investeringen
in Zuid-Afrika opleveren, zal
gebruiken voor nieuwe gehei-
Tutu zei dat de kwestie van de
geheime fondsen en over
gangsregelingen op weg naar
een democratische samenle
ving wel aan de orde zijn ge
weest, maar dat vooral is ge
sproken over de integriteit
van De Klerk en zijn ministers
en het vertrouwen in de rege
ring, „omdat wij als kerklei
ders bezorgd zijn over de toe
komst van dit land".
Chikane en Tutu wilden niet
ingaan op wat de Zuidafri-
kaanse president de kerklei
ders heeft geantwoord. Tutu
volstond met de opmerking
dat De Klerk het had betreurd
dat zijn integriteit in twijfel
wordt getrokken. De president
was zeer bezorgd geweest over
de beschuldigingen dat de po
litie en veiligheidsdiensten be
trokken zijn bij het geweld in
Zuid-Afrika.
Stroomversneling
De Amerikaanse president Bush heeft de discussie over de
toekomst van de kernbewapening in een nieuwe stroomver
snelling gebracht. Dat blijkt vooral uit de reactie van de Sov
jetunie op de Amerikaanse voorstellen. Sovjet-minister van
buitenlandse zaken Pankin liet gisteren in New York door
schemeren dat Moskou eigenlijk niet voor Washington onder
wil doen en met eigen, vergaande suggesties zal komen. De
aankondiging, gisteren, dat het Russische leger qua man
kracht zal worden gehalveerd, mag als een indicatie worden
beschouwd tot waar het Kremlin bereid is te gaan. Volgende
week al gaan Amerikaanse en Russische deskundigen om de
tafel zitten voor een eerste gedachtenwisseling en het is
geenszins uitgesloten dat ook andere kernwapenlanden wor
den uitgenodigd mee te praten.
Met zijn voorstellen voor een volledige verwijdering van
de tactische kernwapens uit Europa, inkrimping van de op
het land gestationeerde intercontinentale raketten, vermin
dering van kruisraketten op schepen en opheffing van de
permanente alarmtoestand van de B-52 bommenwerpers lijkt
president Bush een oude droom een wereld zonder kern
wapens dichterbij te hebben gebracht. Voorstanders van
de MAD-theorie, de Mutual Assured Destruction (de weder
zijdse verzekerde vernietiging) hebben altijd, en niet ten on
rechte, gesteld dat de vrees voor een allesvernietigende oor
log gedurende vijfenveertig jaar de vrede in Europa heeft be
waard. Maar de enorme overbewapening creëerde ook de on
heilspellende sfeer, waarin de smalle grens naar een nucleai
re apocalyps kon worden overschreden wanneer iemand zijn
zenuwen verloor of wanneer de gigantische afweersystemen
zelf een alarm creëerden.
ZELFS na de door Bush aangekondigde inkrimpingen blij
ven er echter gënoeg kernwapens over om de wereld te ver
nietigen. Maar de draagwijdte van zijn beslissing is, zoals zijn
Sovjet-ambtgenoot Michail Gorbatsjov opmerkte, van histo
risch belang. Bush heeft openlijk gezegd dat recente ontwa
peningsakkoorden als START niet ver genoeg gaan en dat
hij bereid is eenzijdig een initiatief te nemen zonder dat
daarover al uitgebreid is onderhandeld met de Sovjetunie.
Vooral de symboliek daarvan is belangrijk: Bush laat het
voortouw inzake ontwapening niet langer in handen van
Gorbatsjov. Hij is momenteel ook de enige wereldleider die
hiertoe in staat is. Bovendien heeft Bush zijn moment zorg
vuldig gekozen. Het mislukken van de stalinistische coup in
Moskou heeft de dreiging van een nieuwe verstrakking in de
internationale betrekkingen voorgoed weggenomen en tege
lijk Gorbatsjov meer dan ooit afhankelijk gemaakt van be
slissingen die in Washington worden genomen.
VOLLEDIGE nucleaire ontwapening zal voorlopig echter
nog een vrome illusie blijven. De door de Iraakse leider Sad
dam Husayn en andere paranoïde dictators opgebouwde ar
senalen maken een geloofwaardige defensie nog altijd essen
tieel. Zolang er dat soort figuren zijn, zullen er kernwapens
nodig zijn om te beletten dat de wereld door hen wordt gegij
zeld. Wellicht zal er nog meer dan een generatie verstrijken
voor de droom van een planeet (vrijwel) zonder kernwapens
werkelijkheid wordt, maar George Bush heeft hem wél veel
geloofwaardiger gemaakt.
Yelen zetten zich
in ondanks
negatief beeld
van kerk
DELFT „We mogen ver
trouwen hebben in de toe
komst van de Kerk, want er
zijn gelukkig altijd mannen en
vrouwen bereid zich voor de
geloofsgemeenschap in te zet
ten. Zij kennen de negatieve
kanten van het kerkelijk insti
tuut, maar zij zeggen: en toch
en toch vergaderen, en toch
vieren, en toch theologie stu
deren, en toch over roeping
spreken, en toch samen de
schouders eronder zetten".
Het was vicaris generaal dr.
W. van Paassen, rector van de
Priesteropleiding Vronesteyn,
die dit optimistische beeld
maandag schetste in de Rotter
damse Diocesane Pastorale
Raad. Vicaris Van Paassen re
ageerde hiermee op raadsle
den, die vanuit hun dekenaten
sombere geluiden hadden ver
nomen tijdens besprekingen
over de toekomstige pastorale
bezetting in de parochies. Vele
bestuurders in dekenaten en
parochies ervaren het beleid
op hoogkerkelijk niveau als
beperkend: geen mogelijkhe
den voor gehuwde priesters
om als priester te functione
ren, geen toelating van vrou
wen tot de ambtsopleidingen,
geen verruiming van bevoegd
heden voor pastoraal werk
sters en dergelijke.
Hoewel dit alles een negatief
beeld oplevert van kerk-zijn
in de jaren negentig, weer
houdt dit volgens Van Paassen
veel - vaak jonge - mensen er
niet van de opleidingen tot de
verschillende ambten en dien
sten in de kerk te volgen.
Gesproken werd opnieuw over
het scenario voor de pastorale
bezetting in het bisdom. Nu
werd vooral gewezen op het
belang van goede publiciteit
over de gevolgen van het af
nemend aantal pastores voor
de parochiegemeenschappen.
Immers: nog te weinig paro
chianen beseffen echt goed
wat er aan de hand is, zo werd
er betoogd.
Ook zouden dekenaten zich op
de te verwachten situatie kun
nen voorbereiden door nu
reeds plannen te ontwikkelen
voor de verdeling van het de
kenaat in groepen parochies,
waar onderlinge samenwer
king kans van slagen lijkt te
hebben. Aan vier samenwer
kende parochies zouden dan
bijvoorbeeld twee priesters en
een pastoraal werkster kun
nen worden toebedeeld. Het
„hebben" van een „eigen
priester" zal in de nabije toe
komst niet meer tot de moge
lijkheden behoren.
Er is niets te koop in de wereld,
of 't komt in de krant.
Postadi
Hoofdkantoor: Koopr
Telefoon: 070 -
Telefax 070 - 3906
dijk 34, l
2300 Ai
070-3190 933.
070-3906 717
Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Chef-redacteur G - J Onvlee
directie/hoofdredai
m (tel. 071 -
ars. j. van leiji.
Omgeving Leiden (tel 073 - 14-
drs R. Koldenhof. M Kroft. T F
Sport Leiden e.o. (tel 071 -144
- 3190 808) L van Koot
)71 -144 047): R Kleijn (chef). M Roso,
e (tel 070 - 3190 815)
A van Rijn (chef), W Bunschoten, drs C. van Haersma Buma. A van Holstein.
E. Huisman. H Jansen, drs J van Leeuwen - Voorbij. R de Roo. drs K Veraart
Sport algemeen (tel. 070 - 3190 826): F Werkman (chef), P Alleblas. D Dijkhuizi
D Kiers, R. Langeveld, drs. H -F Ruijl
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator), B. Jansma, H. Piët.
Geestelijk leven (tel 070 - 3190 835)- L. Kooistra, drs. P van Velthoven
Foto (tel. 070 - 3190 838): M Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S. Pieterse
Opmaak (tel 070 - 3190 831) Ch Bels (chef), A de Bruijn, W Diekstra, L. Henn
B Hermans, J Hofmeester, C de Kier, H Nieuwmans, H. Schneider
Redactie-secretaresse (tel 070 - 3190 819) T Kors
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied;
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie,
dactioneel samenwerkingsverband van negen region.
België De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn
Ven. De parlementaire redactie bestaat uil
Koopman, D. van Rietschoten en
n Nederl
correspondenten in het buitenland S Akkerman
negen regionale
zijn drs. is. t>wiers en ivi van ae-
Hout (chef). H Bijleveld, D. Hof-
t Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
volgende correspondenten in het buitenland S Akkerman (Praag),
~n den Bergh (Peking), drs. H. Botje (Tunis), A. Courant (Athene),
ïarm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad),-drs. A Heering (Rome),
(Parijs), M. de Koninck (Washington), H Kuitert (Nieuw Delhi),
(Nieuw Delhi),
3rs H vunderink (Moskou),
G van Wijland (Belgrado),
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of
Telefoon: 071 - 313 677 op ma. t/m vr. van 08 30 tot 17
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248 op ma. t/m vr. van 18 00 tot 19
15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling
per maand 25.70
per kwartaal 76,60
per jaar 294,30
Bij betaling per acceptgirokaart
per kwartaal 78,60
POSTBANK NV 663 050
