Thea Beekman geeft geen geschiedenisles
maar schrijft 'lekkere'kinderboeken
at
ei
rc
Q
NOG IETS LEUK:
OPTV?"
KIJK IN Dl
KRANT.
CcidócSomxml
KINDERBOEKEN
Bekroond
Griffels en Penselen
SCHRIJVERS SIGNEREN
IN DE
KINDERBOEKENWEEK
THEA BECKMAN
sla;
een
idei
fel
BUNNIK Thea Beek
man was nogal verbaasd
dat zij dit jaar werd ge
vraagd het traditionele
Kinderboekenweek-ge
schenk te schrijven. Ze
kon met het thema 'Hui
zen in boeken' helemaal
niet uit de voeten. Dat
hoefde van de opdracht
gever, de Stichting Collec
tieve Propaganda van het
Nederlandse Boek, dan
ook niet. De CPNB koos
Beekman omdat het graag
een boek met een histo
risch tintje wilde.
„Mijn boek 'Het wonder van
Frieswijck' slaat op het thema
als een tang op een varken.
Dat vind ik wel een beetje
verwarrend. Ik schrijf altijd
over zwerftochten en dit ge
schenkboekje gaat over een
bedevaartsreis van Kampen
naar Deventer. Het verhaal
begint in een huis en aan het
slot komen de hoofdfiguren
weer terug in een huis. Iets
anders kon ik er niet van ma
ken", aldus Thea Beekman la
coniek. „Maar het is natuurlijk
altijd leuk om zo'n boekje te
mogen schrijven. Je staat weer
in de belangstelling, wat ook
een financieel voordeel ople
vert".
De jeugdauteur is erg druk
met de Kinderboekenweek.
„De afgelopen weken heb ik
bijna dagelijks interviews ge
geven, maar dat vind ik niet
zo erg. Ik heb me alleen afge
vraagd waarom iedereen bij
mij komt. De verklaring is
waarschijnlijk dat de Gouden
Griffel niet naar een auteur,
maar naar een bloemlezing is
gegaan. Dus krijg ik alle publi
citeit en ook dat vind ik niet
erg. De tien dagen dat de Kin
derboekenweek duurt, reis ik
het hele land door voor sig
neersessies, twee a drie op een
dag. Lezingen doe ik niet
meer. Dat heb ik twintig jaar
lang gedaan, maar daar ben ik
nu te oud voor. Ik vind het te
vermoeiend", verklaart de 68-
jarige schrijfster. „En je bent
te doof", vult haar echtgenoot
aan, die met een half oor
meeluistert.
Bekroningen
Thea Beekman waardeert de
aandacht die haar passie
jeugdliteratuur krijgt tijdens
de tiendaagse. De geschenken,
wedstrijden, Griffels en Pen
selen lokken kinderen naar
boekwinkels en bibliotheken.
Ook met prijzen winnen heeft
ze aardig wat ervaring. Haar
bekendste boek, 'Kruistocht in
spijkerbroek', kreeg in 1974 de
Gouden Griffel. Twee jaar la
ter werd het uitgeroepen tot
beste historische jeugdboek
van Europa. 'Stad in de storm'
werd in 1980 beloond met een
Zilveren Griffel. De Neder
landse Kindeijury koos in
1989 in de categorie 6 tot 9 jaar
'Een bos vol spoken'.
Beekman: „Het is natuurlijk
altijd een eer om een Griffel te
winnen, maar ik vind de jury
vrij willekeurig. Er zijn zulke
uiteenlopende bekroningen
geweest, het hangt gewoon
van hun smaak af, van trends.
Er zijn allemachtig goede boe
ken die nooit bekroond zijn en
bekroonde boeken waar we
nooit meer iets van gehoord
hebben. Alhoewel ze er meest
al wel de kwaliteit uitpikken.
De enige keer dat ik kwaad
ben geworden op een jury was
toen 'Hasse Simonsdochter'
geen Griffel kreeg. Ik was
vreselijk trots op dat boek (dat
eveneens deels in Kampen
Thea Beekman leest voor uit het geschenk: Het wonder van Frieswijck.
speelt) en vind het nog altijd
m'n beste boek. De Griffeljury
had het niet eens gelezen!"
Kinderjury
„Wat ik bovendien gek vind,
is dat de Griffels ontzettend
veel aandacht krijgen, terwijl
er zoveel andere literaire prij
zen zijn die nauwelijks een
paar regels in de krant halen",
vervolgt Beekman. „Een prijs
van een kinderjury krijgen,
dat vind ik pas prachtig. Dat is
mijn publiek. Als zij het goed
vinden, heb ik het goed ge
daan. Wat volwassenen er van
vinden is eigenlijk helemaal
niet zo belangrijk. Terwijl vol
wassenen meestal denigrerend
doen over het oordeel van kin
deren".
Kinderen zijn dus dol op
Beckmans verhalen. Na titels
als 'De ongelooflijke avontu
ren van Tim en Holderdebol
der' (1957) en 'Bertus en het
wonderkrijtje' (1964) ontdekte
de rasvertelster haar kracht in
historische verhalen. 'Kruis
tocht in spijkerbroek' was een
voorzichtig begin. Een jongen
uit de twintigste eeuw liet ze
via een tijdmachine een kijkje
in de Middeleeuwen nemen.
Daarna volgden andere histo
rische staaltjes, waaronder een
trilogie over de honderdjarige
oorlog in Frankrijk ('Geef me
de ruimte', 'Triomf van de
verschroeide aarde' en 'Het
rad van fortuin'). Actuele boe
ken en science fiction staan
trouwens ook op haar boeken
lijst. Voorbeelden zijn 'Mijn
vader woont in Brazilië' (over
alleenstaande moeders), 'Wij
zijn wegwerpkinderen' (te
huis-kinderen op zoek naar
hun ouders) en de serie over
de tijd na de Derde Wereld
oorlog: 'Het helse paradijs',
'Het Gulden Vlies van Thule'
en 'Kinderen van Moeder
Aarde'.
'Beckmans' zijn er in diverse
talen. Natuurlijk in het Duits
en Engels, maar in haar boe
kenkast staan ook Griekse,
Spaanse, Japanse, Hongaarse
en Deense exemplaren. Bul-
„Ik wil niks opdringen"
„Er zit geen boodschap in mijn boeken. Boodschappen halen
ze maar in de supermarkt, zeg ik altijd. Drie kinderen heb ik
groot gebracht en dat vind ik welletjes. Ik schrijf gewoon lek
kere boeken! Ik wil niks opdringen, want ik weet niet of ik
wel gelijk heb". Dit felle antwoord kunnen motto-zoekers
van Thea Beekman krijgen. Haar boeken behoren al jaren tot
de meest gelezen jeugdliteratuur. Vast is haar plaats in de top
vijftien van meest 'uitgeleende' auteurs van openbare biblio
theken. Maar zelfs dat brengt een 'probleempje' met zich mee:
ouders kunnen zich niet voorstellen dat hun kinderen vrij
willig literaire boeken lezen, dus die boeken van Beekman
zullen wel pulp zijn. „Populair zijn is verdacht. Nou ik heb er
geen problemen mee hoor", zegt ze nuchter.
gaarse en Russchische verta
lingen zijn in de maak.
Ontdekken
„Ik heb er altijd van gedroomd
om kinderboekenschrijfster te
worden. Maar ik heb een hele
boel andere dingen gedaan,
ook journalistiek". In het
Utrechts Nieuwsblad hebben
jarenlang 'Moederlijke Over
peinzingen' van Thea Beek
man gestaan.
„Voor jeugdliteratuur heb ik
bewust gekozen. Het bevalt
me het best, het ligt me het
best en ik vind het leuk. Ik
heb trouwens geen voorkeur
voor een bepaald soort boeken.
Ik hou van afwisseling. Van
historische verhalen trekt me
de research erg aan. Ik ben dol
op me verdiepen in geschiede
nis. Wat je dan tegenkomt, is
net zoiets als de Bijbel, zulke
verhalen kun je gewoon niet
verzinnen. Ik ontdek altijd
leuke dingen en loop dus zo te
gen een idee aan. Bijvoorbeeld
van kinderkruistochten en dat
in Kampen Europees vermaar
de klokkengieters woonden.
Zulke dingen weet niemand
meer".
„Voor een beetje boel* heb je
twee van die ideeën nodig",
legt Beekman haar werkwijze
uit. „In 'Het wonder van
Frieswijck' zijn de basisideeën:
dieren die tot bedevaart ver
oordeeld worden ('een mooi
idee want dan heb je meteen
een reis') en Portugezen die
uit West-Africa negerslaven
meenamen. En ik vond iets
over die heilige boom in Fries
wijck bij Deventer. Dan wil ik
daar meer van weten en ga
dat uitzoeken".
Detectivewerk
Het onderzoek laat de schrijf
ster dus niet aan iemand an
ders over. „Nee, ik vind het
zelf heerlijk om te doen, net
detectivewerk. Al heb ik soms
wel de hulp van deskundigen
nodig, van planten en kruiden
heb ik bijvoorbeeld helemaal
geen verstand".
In haar werkkamer staan de
planken vol naslagwerken en
verder speurt ze in boeken, ar
chieven, bibliotheken en mu
sea. „Soms duurt het historisch
gepluis een paar maanden, ik
heb ook weieens ergens een
heel jaar aan gewerkt. Meestal
is het noodzadelijk om in de
streek of stad waar het boek
zich afspeelt, te gaan kijken.
Voor de trilogie over de hon
derdjarige oorlog ben ik om de
haverklap naar Frankrijk ge
weest. Stadskaarten uit de
Middeleeuwen zijn meestal
wel ter plaatse en dat is voor
mij zeer handig".
Het historisch onderzoek en
het er omheen fantaseren van
een verhaal gebeurt zeer zorg
vuldig. „Het moet namelijk
kloppen. Ik fantaseer er wel
bij, maar het moet wel zo ge
weest kunnen zijn", benadrukt
de Bunnikse auteur. „Foutjes
vallen natuurlijk altijd door de
mand. Ik heb in een boek ie
mand in de Middeleeuwen 'in
de watten laten leggen'. Er
waren toen nog helemaal geen
watten! Dat was geen moed
willige fout, dat kan iedereen
overkomen, maar ik vind het
wel een beetje vervelend".
Geschiedvervalsing
Voor haar historische boeken
kreeg Thea Beekman de Huib
de Ruyterprijs, omdat haar
boeken een belangrijke impuls
aan het geschiedenisonderwijs
geven. Anderen beschuldigen
haar echter van geschiedver
valsing.
„Ik, schrijf verhalen, ik geef
geen les in geschiedenis", is
Beckmans verweer. „Het kan
me niet schelen of ze het lezen
als een lekker leesboek of om
er iets van op te steken. Het
belangrijkste vind ik dat lezen
een aangename tijdsbesteding
is. Ik krijg het verwijt dat kin
deren denken dat het echt zo
gebeurd is, dan denken ze dat
maar. Daar trek ik me niks
van aan. Er zitten nu eenmaal
hiaten in de geschiedenis. Al
leen de daden van mensen zijn
beschreven en niet hoe hun
karakter was, dus ik moet er
wel bijverzinnen en dat is ook
het leuke ervan. Ik krijg soms
brieven van kinderen die ge
schiedenis zijn gaan studeren
en die me vertellen dat mijn
boek klopt".
Alle complimenten relativeert
Beekman met de volgende
stelling: „Een boek moet span
ning hebben, het moet kinde
ren boeien, maar wat een goed
boek is, blijft een kwestie van
smaak". Zelf leest ze vrij veel.
„Maar ik geniet lang niet altijd
en dan pas vind ik een boek
goed. Soms lik ik mijn vingers
erbij af en wens dat ik zo
schrijven kon. Een zin van
twee bladzijden vind ik prach
tig. Dickens vind ik fantas
tisch en de 'Duivelsverzen',
schitterend! Al het werk van
Rushdie trouwens".
Onzeker
„Een nieuw boek uitbrengen is
één van de onzekerste dingen
die er bestaat. Over het succes
is van tevoren niks te zeggen.
In België zijn ze dol op de
'Wonderkinderen', hier vin
den ze het niet zo bijzonder".
„Ik ben zelf bijna nooit tevre
den over het eindprodukt, het
kan altijd beter, ja ik kan het
niet beter, maar een ander.
Schrijven is eindeloos knoeien:
overdoen, schrappen en nog
eens schrappen. Ik schrijf een
boek wel drie keer, soms vier
keer. Het is de kunst dat dat in
het boek niet te merken is".
Mozart
„Als ik halverwege vastzit, ga
ik met de hond wandelen. Dan
zien de mensen een vrouw te
gen haar dove hond aanklet-
sen en kijken ze weieens
raar", vertelt ze lachend.
„Maar het helpt wel, je bloed
gaat sneller stromen, je herse
nen worden opnieuw gevoed;
er schiet me altijd wel iets te
binnen, al duurt het soms een
paar dagen. Noodzakelijk bij
het werk is voor mij muziek.
Ik heb de juiste sfeer nodig als
ik schrijf. Meestal zet ik Mo
zart op, Bach kan ik er niet bij
gebruiken, daar moet ik steeds
naar luisteren en dan werk ik
niet meer".
Van schrijven komt nu dus al
tijden niks. „Ik werk met vijf
jarenplannen, maar daar praat
ik nooit over. Ik weet immers
niet of het wel of niet lukt.
Misschien ben ik volgend jaar
wel dood. Nu bijvoorbeeld,
kom ik nergens aan toe door
de Kinderboekenweek. Maar
in november hoop ik weer te
beginnen. Misschien is dan in
de zomer het volgende boek
klaar, want het onderzoek heb
al ik helemaal afgerond. Ik
kan er zo aan beginnen".
De Gouden Griffel wordt dit
jaar uitgereikt aan Tine van
Buul en Bianca Stigter voor
hun gedichtenverzameling
'Als je goed om je heen kijkt
zie je dat alles gekleurd is'.
De Gouden Penseel is voor
Peter Vos voor zijn tekenin
gen in 'Lieve Kinderen hoor
mijn lied' (teksten: Rudy
Kousbroek).
Zilveren griffels:
Tot 6 jaar: Amy MacDonald
voor 'Kleine Bever en de
Echo'; 6 jaar en ouder: Imme
Dros voor 'De o van opa' en
Jacques Vriens voor 'Tinus-
in-de-war'; 9 jaar en ouder:
Rindert Kromhout voor
'Peppino'; 13 jaar en ouder:
Lyll Becerra de Jenkins voor
'Gevangen in de Andes' en
Ted van Lieshout voor 'Mijn
botjes zijn bekleed met deftig
vel'. Informatieve boeken:
Kathe Recheis voor 'Toen er
nog bizons waren'.
William Steig is bekroond
met een zilveren penseel
voor zijn illustraties in
'Shrek!' en Sylvia Weve voor
haar illustraties in 'Het bad
van de zandloper'.
Kinderboekenmarkt Centraal Station
Tijdens de kinderboekenweek (van 2 t/m 12 oktober) wordt in Den Haag traditiegetrouw op zondag
6 oktober weer een kinderboekenmarkt gehouden in de hal van het Centraal Station in Den Haag.
Tientallen bekende kinderboekenschrijvers zullen aanwezig zijn in de stands van de uitgeverijen,
onder wie de Thea Beckmann, de schrijfster van het kinderboekengeschenk.
FOTO: MILAN KONVALINKA
De Kinderboekenweek,
die volgende week (2 ok
tober) begint on duurt tot
en met 12 oktober, heeft
als thema: 'Huizen in boe
ken'. Het affiche laat een
meisje zien dat in een
prachtige huizenstoel zit
te lezen. Die stoel is na te
maken. Niet zo groot, dat
je als kind er zelf in kunt
zitten. Maar wel een
kleintje om naar te kijken.
De bouwtekening zit in
het pakket, dat op scholen
verkrijgbaar is.
In de Kinderboekenweek wor
den schrijvers en tekenaars
bekroond. De Gouden Griffel
gaat altijd naar een Neder
landse schrijver. De Zilveren
Griffels kunnen ook naar bui
tenlanders gaan. Dit jaar is een
beetje bijzonder. Want de Gou
den Griffel gaat niet naar een
schrijver, maar naar twee sa
menstellers van een boek.
Tine van Buul en Bianca Stig
ter hebben een bundel gedich
ten samengesteld. Lang niet
alle verzen zijn gemaakt voor
kinderen, maar ze zijn wel al
lemaal door kinderen te be
grijpen. Kees Fens schrijft in
het voorwoord dat je het boek
niet in één keer moet uitlezen:
je hebt er je leven lang de tijd
De titel van het boek is 'Als je
goed om je heen kijkt zie je dat
alles gekleurd is'. Want een
dichter kijkt soms net even
iets anders tegen iets aan dan
wij doen. Wie een gedicht
heeft gelezen merkt vaak, dat
je iets ook van een andere
kant kunt bekijken.
Er zijn dit jaar ook acht Zil
veren Griffels uitgereikt.
Vlag en Wimpel
Behalve Griffels en Penselen
zijn er nog Vlag en Wimpels.
Die worden uitgereikt voor
boeken die net niet de hoogste
vermelding krijgen.
Wie in deze Kinderboeken
week een boek koopt, krijgt er
een geschenkboekje bij, ge
schreven door Thea Beekman.
Het speelt in de 15e eeuw. Het
is geschikt voor kinderen van
af een jaar of tien. Voor de
kleintjes is er een klein boekje
over Dikkie Dik. Dat gaat wel
over wonen, want Dikkie Dik
ziet de huizen van heel veel
andere dieren. Maar hij vindt
zijn eigen poezemand het
fijnst.
Dinsdag 8 oktober
van 16.00 tot 17.30 uur
signeert
Het kinderboekenweekgeschenk 1991
(het wonder van Frieswijck)
en haar overige werk
Boekhandel Kooyker bv.
KOOYKER Breestraat 93, 2311 CK Leiden
sinds 1863 Telefoon 071 - 160500
ERDC
•ijf not
oor m
ir in
ind d
H
neer v
D;
fster z
le hun
bewan
afbn
het
drukw
over
dat v
zeven
aan
opig a:
;rs noo
zal b
Wij vieren de kinderboekenweek in onze
NIEUWE WINKEL op NOORDPLEIN 4 te
Roelofarendsveen.
ONZE AKTIVITEITEN
(i.s.m. De Bloemlezer):
Zaterdag 5 oktober komt
kinderboekenschrijfster ELS VAN
DELDEN in bibliotheek De Bloemlezer
's middags van 14.00 tot 16.00 uur.
Woensdag 9 oktober leest
kinderboekenschrijfster LIENEKE
DIJKZEUL voor uit haar nieuwste boek,
's middags van 15.00 tot 16.30 uur.
Toegang voor beide: GRATIS.
e werl
n,. waar
kon.
de real
beschri
beschi
hoe ie
kte, de
V
BOEK- en
KANTOORVAKHANDEL
VEENERICK
Noordplein 4
2371 DA Roelofarendsveen
Tel. 01713-16033
i bul.
Bij aankoop van tenminste ƒ19,50
aan kinderboeken,
GRATIS
"Het wonder van Frieswijd
van Thea Beekman
Walvi;
het
een r
leace Ni
rking
oeken
reeks
tinderei
ike mar
bij te br<
eu en d
ervan.
rste dec
laagd h
eurpotl
De ^v]
lenpeac
irhaal j
allie,
:ijn nic
Noord
ch niet
Alle h<
os te kt
uw (het
