insdag
september 1991
Êcidóc OowiMit
Spelen met
(kunst)licht
door RIEN VAN DEN ANKER
Licht, we zijn er zo aan gewend.
Overdag gewoon van de zon en 's
avonds via energie, die de mens op
ingenieuze wijze zodanig zichtbaar
maakte dat we niet meer met de
kippen op stok hoeven.
We vinden licht zo doodgewoon
dat we er, als we kunnen, zelfs
mee spelen. Overdag via de serre
of de half open zonwering en 's
avonds met een spotje of een ge
dimde halogeenlamp. Desnoods
zorgen we voor rolluiken, die ons
huis tussen zonsop- en ondergang
pikkedonker kunnen maken. En
omgekeerd spelen we dat het dag
is op het moment dat de datum
verspringt.
Licht is zo doodnormaal dat we ei
genlijk niet meer beseffen hoe bij
zonder het is. Enerzijds terecht,
want er moet wel heel wat gebeu
ren wil er morgen geen zon op
gaan. Wat het kunstlicht betreft is
het veel minder begrijpelijk.
„Niets", reageert jhr. ir. H.E. de
Ranitz van Philips Nederland als
we hem vragen wat de wereld zou
zijn zonder kunstlicht. „En we zijn
zo gewend geraakt aan het mani
puleren van licht dat we niet eens
meer een kaarsje voor noodgeval
len klaar hebben liggen".
De lichtfabriek heeft om deze stel
ling te bewijzen ter gelegenheid
van de 100ste verjaardag een spe
ciale Imax-film laten maken. In
'Light Life' gaat letterlijk overal
het licht uit. „Als je de effecten
ziet, dan schrik je echt. Het is on
voorstelbaar wat er dan allemaal
verkeerd gaat", aldus De Ranitz,
die in Eindhoven werkt als mana
ger van de Applicatiegroep Licht.
Het manipuleren van licht. We
drukken op een knopje en ergens
in huis of kantoor is ineens alles
zichtbaar. De Ranitz speelt even
met een apparaatje, waarmee nor
male mensen thuis de televisie op
afstand bedienen. Zijn kantoor in
Eindhoven krijgt plotseling een
andere dimensie. Was net nog
even de werktafel waaraan we zit
ten 'in het zonnetje', nu is de ka
mer als totaal geheel verlicht. Na
nog een drukje wordt de ruimte
omgedoopt tot 'gezellig'. Overal is
licht, maar niet te nadrukkelijk.
„Nog niet echt in de handel voor
de consument. De techniek is er
klaar voor, maar de vraag van het
publiek is nog niet groot genoeg",
aldus De Ranitz. „Maar hiermee
kan ik, geprogrammeerd, wel de
drie soorten licht die we gebruiken
zichtbaar maken". Hij toont zich
nu de gespecialiseerde 'light-boy',
die een verlichte ruimte toch iets
anders bekijkt dan de leek.
Voor hem zijn er namelijk drie
soorten licht. Ten eerste is er het
basislicht. Dat wil zeggen zoveel
licht dat je net niet struikelt. Daar
naast is er het werklicht, dat ge
richt wordt gebruikt. Bij voorbeeld
voor lezen of studeren, maar ook
voor bij het eten. En tenslotte is er
het effect-licht, dat gebruikt wordt
voor de gezelligheid. Om een don
ker hoekje te accentueren. Of een
schilderij extra aandacht te geven.
Zie verder pagina 5.
Een
kaarsje
voor
nood
ligt
allang
niet
meer
klaar
v
