fïieuw tijdperk Residentiekoor
net dirigent Paul van Gulick
Veelzijdig literair variété van Clara Smit
]aap van Zweden had geen gelegenheid om te studeren
KUNST/RTV
Clousea u breekt meisjesharten ^de^leuT
hitney Houston stelt zwaar teleur
iQowiomI
MAANDAG 23 SEPTEMBER 1991
iede Tijden, Slechte
[en' haalt kijkers weg
r^S-journaal
1 V
P«
'ERSUM Nederland is weer volop
ban van 'Goede Tijden, Slechte Tij-
Vorige week maandag hervatten Ar-
'eter, Simon, Annette en Rien hun
.e avonturen op RTL4 en sindsdien
TST' elke dag met afstand het best
ken programma. Dat gaat ook ten
van het NOS-journaal van 8 uur, dat
i vorige week maandag nog net de
om de kijkersgunst won. RTL4 heeft
ag om de kijkcijfers in het nieuwe
en fors ingezet door de onverwachts
laire Nederlandse soap, die in de len-
anden gemiddeld een kijkcijfer haal-
in 16 (ruim 2,1 miljoen) met uitschie-
naar 18 (bijna 2,4 miljoen) tegenover
lbekeken 8-uur-journaal te zetten.
Clara Smit met 'Droom en daad'. Teksten: Willem
Elsschot, F. Bordewijk, Piet Paaltjens en vele an
deren. Regie: Bart Vieveen. Muzikale begeleiding:
Theo der Kinderen en Dolf del Prado. Gezien op
21 september in Microtheater Imperium. Herhalin
gen mogelijk door heel het land.
Het leek even mis te gaan. Clara
Smit kwam het bescheiden maar
mooi aangeklede en belichte podi
um op en begon 'Het huwelijk' voor
te dragen. Dat is niets minder dan
een van de mooiste gedichten van
Elsschot en de Nederlandse letter
kunde.
Vanuit welk idee ze dat deed, bleef me
onduidelijk, terwijl zo'n opening toch
moet staan als een huis en de toon moet
zetten Het had wat cynisme, berusting,
vertedering bijna, een afstand scheppende
glimlach en ook wat kindertheater. Dat je
meer dan een kant uit kan met een goed
gedicht is bekend, maar dit was een men
gelmoes waar ik geen raad mee wist.
Uit Elsschots gedicht komt de titel van
haar programma met literair variété, zoals
ze het zelf noemt: „...tussen droom en
daad staan wetten in de weg en praktische
bezwaren...". Gedicht en programma gaan
over de worsteling van man en vrouw en
die van ideaal en werkelijkheid als deel
daarvan.
Gelukkig gebeurde er na de opening nog
veel meer, en veel boeiends ook. Natte as,
een bewerking van regisseur Bart Vie
veen van Bordewijks 'Wat ik vond bij Ba-
ruch Blazer', was spannend en huivering
wekkend, zoals dat moet met een griezel
verhaal. Met een Katwijkse versie van
Kniertjes monoloog over de „visch" die
duur betaald wordt liet Smit zich zien als
een onweerstaanbaar grappige comédien
ne; een deel van het publiek zat te huilen
en of te hikken van het lachen. Ook een
paar evergreens van Piet Paaltjens (Aan
Betsy werd Aan Gerrit) kregen een leuke
behandeling.
Zingen moet ook in het variété, en dat
was weer minder. Het lied van de oudere
van Brei en Van Altena bijvoor
beeld leed erg onder een niet helemaal
vlekkeloze zangtechniek. Maar Willeke
Alberti's puberhit 'Spiegelbeeld', gezongen
als een zestigjarige Marlène Dietrich, was
weer sterk. De door en door Leidse ver
kiezing van Miss Glibberpaal begon heel
sterk, maar liep emotioneel uit de hand.
Zo bood 'Droom Daad' een variëteit aan
stemmingen, invalshoeken en kwaliteit.
Met wat meer aandacht kunnen de min
dere stukken dichter naar het hoge ni
veau van andere bijdragen getild worden.
Dat zou te meer nuttig zijn omdat als alles
lukt 'Droom Daad' het land in gaat. De
begeleiding van bassist Dolf del Prado en
pianist Theo Derkinderen valt in ieder ge
val al onder de professionele kant van het
afwisselende avondje literatuur.
Status Quo geeft
vier concerten in een
halve dag
LONDEN De rockgroep 'Status Quo'
heeft zaterdag zijn belofte waargemaakt
om in minder dan 12 uur vier concerten
in verschillende Britse steden te houden.
Met behulp van vliegtuigen, snelle auto's
en een vliegtuig verplaatste de groep zich
van Londen naar Sheffield, Glasgow, Bir
mingham en vervolgens weer naar Lon
den, voor een laatste optreden in het
Wembley-stadion. De marathon 'Rock Till
You Drop'heeft de groep 1,4 miljoen aan
recettes opgeleverd, die aan liefdadig
heidsinstellingen voor kinderen gegeven
zullen worden. Het idee was afkomstig
van hun impresario die er een originele
manier in zag om het 25-jarig bestaan van
Status Quo te vieren.
ICAAL-ENSEMBLE BESTAAT 25 JAAR
RIAAN HAGER
talaanL.
oudig f
1ie tij
in HAAG „Ik heb er
i", bekent dirigent
van Gulick op de
mijn'ke zaterdagmorgen in
■en: d !t. Janscollege aan het
nplein in Den Haag.
alle leden van Het
dentiekoor melden
'present op deze extra
titiedag. „Er zijn nog-
gelijl at leden die zaterdags
ieerli} :en werken" veront-
ldigt voorzitter Jan
den Nouland de afwe-
je is
na<
'eldbi
nd in
iter d
idtele ange repetitiedag is geen
Is hejodige luxe want Het Re
liekoor geeft op zaterdag
ek ni^ober een concert in de
Kerk en de programma
van Paul van Gulick is
In t under dan een uitdaging:
11 het
delijk
t alles mie van Strawinsky. Van
Gulick: „Ik kan me best voor
stellen dat er koorleden zijn
die moeite hebben met een
zo'n programma, die veel lie
ver een Johannes Passion van
Bach zingen. Toch moet Het
Residentiekoor dat niet van
mij verwachten. Natuurlijk,
Bachs muziek is wonder
schoon, maar een dergelijk
werk zit bij een koor vastge
roest, daar kan je met de beste
wil. van de wereld niets aan
veranderen. Mijn inzichten
over de uitvoering van een
Bachwerk zijn niet de inzich
ten van de meeste koorleden
en dus voorlopig maar niet.
Bovendien ben ik van mening
dat het de taak van een koor is
om te initiëren, om nieuws te
brengen. Echt schokkend mo
dern is ons programma eigen
lijk niet. Webber's Requiem en
Strawinsky's Psalmensymfo
nie zijn in een gematigde mu
ziektaal geschreven". In één
van de pauzes vertrouwt een
koorlid mij toe: „Het zijn wer
ken die verrekt moeilijk te
zingen zijn, maar wel heerlijk
om te doen". In die sfeer ver
loopt ook de repetitiedag:
moeilijk maar de moeite
waard om je er voor in te zet-
Braverikken
Aan de uitvoering op 5 okto
ber wordt medewerking ver
leend door een aantal leden
van Princenhage's Mannen
koor en met de tenoren en
bassen van Het Residentiekoor
vormen zij een stevige basis.
„Doe maar of je Pavarotti
bent". Daarmee lokt de diri
gent zijn mannen uit de tent.
Paul van Gulick werkt op een
ontspannen manier, kent de
partituur vrijwel uit het hoofd,
zingt de partijen nu en dan
voor en lardeert zijn uiteenzet
tingen met de lichte toets. Eén
van de aardigste toelichtingen
geeft hij op het Hosanna. Hij
citeert Webber die naar aan
leiding van de première van
het werk in 1985 zei: „Ik heb
nooit begrepen waarom er in
een requiemmis een .Hosanna'
zit', maar de componist heeft
juist met het Hosanna één van
de meest opwindende onder
delen van zijn Requiem ge
schreven". Van Gulick naar
aanleiding van Webber's op
merking: ,Ik ben Rooms opge
voed in het Brabantse land. Je
zou kunnen zeggen Bourgon
disch en ik denk maar daar
weet ik eigenlijk te weinig van
om dat te kunnen zeggen
dat wij toch een ander, een
vrolijker beeld hebben van het
hiernamaals dan calvinisten.
Mijn privé mening is, dat als
er alleen maar braverikken in
het hiernamaals zouden zijn,
ik liever de andere kant op
zou gaan". De koorleden heb
ben het begrepen: het moet
uitbundiger, ritmischer, leven
diger, met zuidelijke zwier.
„Het klinkt te deftig, te zui
nig", heeft Van
Gulick geroepen. Is de Engels
man Webber ook een Bour
gondiër? „Zeker weten", zegt
Van Gulick
vol overtuiging. Webber, de
succesvolle componist van een
lange reeks van musicals als
Jesus Christ Superstar, Cats,
Evita en The Phantom of the
Opera, om er maar een paar te
noemen, heeft over zijn Requi
em gezegd: „Ik weet niet wel
ke plaats het zal vinden in de
muziek van vandaag, maar
voor mij is het de meest per
soonlijke van al mijn composi
ties". Van Gulick: „Ik zou het
niet zo erg vinden als er bij de
uitvoering een nootje mis zou
gaan, maar ik zou het vreselijk
vinden als wij er niet in zou
den slagen de intentie van het
Requiem over te brengen". In
de toelichting voor het pro
grammaboekje heeft Van Gu
lick enkele muziekfragmenten
laten afdrukken. „Ik wil het
publiek zo graag bij het muzi
kale gebeuren betrekken".
Webber heeft één van de be
langrijkste partijen van zijn
Requiem geschreven voor jon
genssopraan. In de uitvoering
van Het Residentiekoor wordt
die partij gezongen door Peter
Dijkstra, zoon van Bouwe
Dijkstra die de leiding heeft
van
het bekende Roden's Jongens
koor. Verder verlenen mede
werking Thea van der Putten
(sopraan), Boguslaw Fiksinski
(tenor), Rob Nederlof en Ad
Vergouwen (piano) en Hein
Franssen (syntheziser). Het or
kestrale aandeel wordt ver
zorgd door het Randstedelijk
Begeleidingsorkest.
Jubileum
Eén dag voor het concert be
staat Het Residentiekoor vijf
envijftig jaar. Dat elfde lus
trum wordt natuurlijk wel ge
vierd, maar dan na het con
cert. Op 12 oktober wordt een
feestavond gehouden en op 17
oktober wordt het nieuwe pro
gramma in studie genomen.
ü.ok dit programma draagt
duidelijk het stempel van Paul
van Gulick: een Mis van de
17e eeuwse Casini, Ceremony
t St. Janscollege. foto: milan
of Carols van Britten, Serap-
hinsche Tonghen van Schoon-
derbeek, liederen van Toe
bosch en een nieuw werk van
Stoop, een compositie-op
dracht. Het Residentiekoor is
met Paul van Gulick duidelijk
aan een nieuw tijdperk begon-
eestel ie\
als u'i
zijn.
e zeei
s wel
's van
olooie g(
gen.
allerl
i, dat
s VOOl
inff oi
in ges,
evorra
'ordei
nomet
kijk oj
foto: sacha pieterse
uur en tien minu-
uurde het optreden van
Houston zaterdag-
in Ahoy. Die zeventig
en werden bovendien
fleens onderbroken door
erkleedpartijen en een
radige voorstelling van
leleidende musici,
esteerde was een plicht
optreden van nog geen
waar de stemming nooit
am. Natuurlijk, Houston
_;enadigd talent en
een dijk van een stem.
ind daarvan slaagde ze
en toe in de handen op
en het publiek op de
banken te krijgen. Maar steeds
als het er even op begon te lij
ken werd de show weer on
derbroken doordat Houston
zich moest verkleden. De
meeste artiesten hebben daar
een minuutje voor nodig, zo
niet Houston. Drie keer bleef
ze maar liefst vier minuten
weg, en moest ze weer van vo
ren af aan beginnen om het
publiek op te warmen.
Wat betreft haar performance
begint Houston bovendien
steeds meer op Diana Ross te
lijken. Het 'I love you', 'So
good to be back', en 'You're
the greatest audience' vlogen
te pas en te onpas de bomvolle
zaal in. Waar Ross nog de in
druk wekt het te menen is dat
bij Houston absoluut niet het
Het repertoire dat ze bracht
kende geen verrassingen. Af
wisselend de bekende swing
nummers (onder andere 'I
wanna dance with somebody',
'How will I know' en 'I'm
your baby tonight') en de kip-
pevel opleverende ballads
('Didn't we almost have it all',
'All at one' en 'I'm saving all
my love for you'). Ook de on
dersteunende show (drie man
nelijke dansers en drie vrou
welijke danseressen) was sober
en leverde niets opzienbarends
op.
„It's been so long since I've
been here" waren Houstons
openingswoorden. „It won't be
so long till the next time", liet
ze daarop volgen. Toen was
het publiek nog in hoopvolle
afwachting en waren de toe
schouwers nog op haar hand.
Zeventig minuten later floep
ten de lichten aan om aan te
geven dat het plichtmatige en
obligate optreden ten einde
was. Het publiek was zo ver
bouwereerd over dit plotselin
ge afbreken van de show („is
het pauze?") dat er niet eens
om een toegift gevraagd werd.
Hoogstwaarschijnlijk had
Houston dat ook niet gegeven.
Het is de vraag of de toeschou
wers die zaterdagavond in
Ahoy zaten wel op een spoedi
ge terugkeer van Whitney
Houston zitten te wachten. De
commentaren die op weg naar
de uitgang te beluisteren vie
len spraken wat dit betreft
boekdelen. Iemand die zo met
het publiek omspringt, dat
grof geld heeft betaald om het
optreden van de mega-ster bij
te wonen,, verdient niet beter.
ClouMau, Circustheater Schevenin-
gen, zaterdagavond. Nog te zien tot
eind december in diverse hallen en
theaters in Nederland.
Als de Belgische popgroep
Clouseau hun zoveelste hit ten
gehore brengt, gaan de aanste
kers in het Circustheater de
lucht in. Ook een meisje van
acht, een prille fan, zwaait met
de aansteker van haar vader.
„Ik wil vannacht bij je sla
pen", zingt Koen Wauters, de
zanger van de populaire band
uit Vlaanderen, als het meisje
haar vingers brandt.
De Vlamingen schotelden hun
1.400 gillende fans zaterdaga
vond een vlekkeloze show
voor. Ze hadden immers nog
wat goed te maken in Den
Haag. Hun laatste optreden in
de Residentie, vorig jaar tij
dens Parkpop, was niet bijster
goed en bovendien viel toen
tot overmaat van ramp ook
nog de stroom uit. Zaterdag
verliep alles gladjes. In Sche-
veningen speelde de band op
routine hun bekende top-veer-
tig hits, die ze de afgelopen an
derhalf aan de lopende band
scoren. Clouseau, inderdaad
genoemd naar de inspecteur
uit de beroemde 'Pink- Pan-
terfilms', werd in 1984 opge
richt. 'De Beatles uit België'
worden ze al snel genoemd,
omdat zich tijdens optredens
vaak hysterische taferelen af
spelen, die doen denken aan
de eerste succesjaren van de
Beatles. Nadat hun eerste sing
le 'Anne' bij onze zuiderburen
al een dikke hit was, breken
ze in januari 1990 ook in Ne
derland door met het bekende
'Daar gaat ze'. Een half dozijn
hits volgen elkaar in snel tem
po op. Dit jaar vertegenwoor
digde de groep België op het
Eurosongfestival.
„Koentje, Koentje, Koentje",
schreeuwt de schare jonge
meisjes voor het podium. Als
de zanger onder luid gejoel op
komt, krijgt hij van alles toe
geworpen; rozen, een tros bal
lonnen, gebak en een grote
teddybeer. 'Clouseau-mania'
wordt het al genoemd. Voor in
de zaal staan tienermeisjes
zwijmelend te genieten van
hun idool. Op het balkon vindt
je de bijbehorende ouders.
„Waarom Clouseau zo populair
is? Ik zou het niet weten hoor.
Als mijn dochters maar lol
hebben", zegt een moeder uit
Rijswijk die haar kroost nog
niet alleen naar een concert
durft te laten gaan.
Het succes van de groep is
voor een groot deel toe te
schrijven aan de uitstraling
van Koen Wauters. Naast po
partiest is hij ook nog presen
tator bij de commerciële tv-
zender VTM en heeft hij als
acteur inmiddels twee films op
zijn naam staan. De zanger
vierde zaterdag zijn vieren
twintigste verjaardag. „Als jul
lie dan toch zo graag voor mij
willen zingen, doe het dan ten
minste allemaal tegelijk", zegt
hij tegen het publiek dat om
de haverklap in groepjes ver
jaardagsliedjes aanheft. De
hele zaal zingt mee als Wau
ters een onbescheiden 'Lang-
zal-ik leven' inzet. Hij bespeelt
de toeschouwers uitstekend
De andere bandleden, broer
Kris en drummer Bob Saven-
berg, staan in de schaduw van
het tieneridool. Voor de tour
nee wordt het trio versterkt
door bassist Karei Theys,
Chris Peeters op gitaar en
Paul Poelmans als toetsenist.
Ook zij moeten genoegen ne
men met een bijrol. Wellicht
draagt ook het verstaanbare
repetoire bij aan het succes
van Clouseau. Goed be
schouwd zijn het maar zoete
liefdesliedjes gegoten in een
stevig 'Roek-jasje'. Ondanks
dat jasje is Clouseau netjes ge
noeg om op te treden in thea
terzalen.
»ap van Zwaden en het en-
La Stravaganza in de eerie
Maeaters aan Zee. Zondag,
Scheveningen.
'AAN HAGER
herhaalde
Presentatrice Aukelien
°ytema moest vorig jaar
bij de opening van de serie
'Jonge Meesters aan Zee' vio
list Jaap van Zweden veront
schuldigen: door een operatie
die één van zijn kinderen
moest ondergaan had hij geen
gelegenheid gehad te studeren.
Eigenlijk had hij het concert
in het Circustheater willen af
zeggen, maar als een program-
ma-wijziging was toegestaan
zou hij wel naar Scheveningen
komen. Gisteren begon de
nieuwe serie 'Jonge Meesters
aan Zee' en Aukelien van
Hoytema moest Jaap van Zwe
den verontschuldigen: door
ziekte van zijn vader had hij
geen gelegenheid gehad om te
studeren. Eigenlijkenzo
voort, enzovoort.
Pianist Aldert Vermeulen
mocht thuisblijven, de in alle
haast opgeroepen leden van
het ensemble La Stravaganza
moesten aantreden want Jaap
van Zweden haalde een prijs
winnaar van stal: 'de Vier
Jaargetijden' van Vivaldi. De
elf instrumentalisten losten
het startschot met Mozarts Di
vertimento KV 136. Ja, wat
wil men, voorbereiden was er
nauwelijks bij en dat de ver
tolking spiritueler had kunnen
klinken ligt voor de hand.
De V 1-''-minnaar die een
CD v Zier Jaargetijden'
wil aanschaifen heeft een rui
me keuze. Ook Jaap van Zwe
den heeft het werk opgeno
men, hij brengt de Jaargetij
den regelmatig op de podia en
dus leverde de vertolking in
het Circustheater hem geen
problemen op. De fans van Ni-
gel Kennedy zullen beweren
dat hij de compositie echt ge
raffineerd, meeslepend en
temperamentvol speelt, maar
Jaap van Zweden is Nigel
Kennedy niet en iedere musi
cus heeft recht op zijn eigen
visie. Het spel van Van Zwe
den doet soms wat ruig aan,
zoals bijvoorbeeld in het laat
ste deel van de Zomer, maar
ook hij voorziet de weergave
van temperament waarbij hij
op de grond stampt als de lei
der van een zigeuner-orkest.
Het ontbreekt deze visie aan
raffinement, eigenlijk klinkt
het alles wat te weinig Ita
liaans en te veel Hollands.
Het Nationale Ballet met 'Violin
Concerto', 'Pyrriache Dansen IV',
'Trois Gnossiennes' en 'Artifact II',
AT&T Danstheater, zaterdagavond.
Voor zijn eerste seizoenpro
gramma had Het Nationale
Ballet vier choreografieën van
deze eeuw gekozen. Aan de
hoge technische eisen in Ba-
lanchine's 'Violin Concerto'
werd solistisch zelfverzekerd,
soms bravoureus voldaan. For-
sythe's 'Artifact II', waarin
deze choreograaf „publiekje
pesten" speelt door enige ma
len midden in een tafereel het
voordoek met een harde klap
te laten zakken, haalt evenwel
nog steeds niet het peil van de
originele Duitse uitvoering
door het Frankfurter Ballett.
Tour van Schayk schreef zijn
'Pyrrische Dansen IV' als
hommage aan Rudi van Dant-
zig en waarschijnlijk ook wel
tot eigen scenische bevredi
ging. Voor het overgrote deel
van het publiek zullen de ver
wikkelingen rond de uitver
grote reageerbuisbaby naar
onze mening onduidelijk blij
ven. Als vierde choreografie
Hans van Manens 'Trois Gnos
siennes' op pianomuziek van
Satie, in 1982 bedoeld voor
Maria Aradi en Henny Jur-
riëns. Het is nog maar de
vraag of de choreograaf van
deze speelse plastische schitte
ring content zal zijn met de al
te ongelijke lengte van dans
partners als Caroline Sayo
Iura en Robert Bell. De danse
res reikt in dit duet zelfs nog
niet tot aan de schouder van
haar partner. Nu is ballet als
kunstdans waarlijk geen re-
vuedans, waar het op de centi
meter aankomt, maar zo
beluisterden wij in de zaal
„er zijn grenzen".
Toch klaterend applaus, want
het technisch en artistiek ni
veau lag in dit duet verrassend
hoog.
Veel steun ondervond deze
voorstelling van het Noordhol
lands Philharmonisch Orkest
onder directie van Lucas Vis.
D'Ancona biedt
Keulen
Vondelbeeld aan
DEN HAAG Minister
D'Ancona van wvc biedt op 24
september een beeld van de
dichter Joost van den Vondel
(1587-1679) aan de stad Keulen
aan. Burgemeester Norbert
Burger van Keulen zal het
beeld, dat is gemaakt door de
Nederlandse kunstenaar Paul
de Swaaf, namens de stad in
ontvangst nemen. In 1987
werd in Keulen herdacht dat
Van den Vondel daar 400 jaar
geleden werd geboren. Bij die
gelegenheid kondigde de toen
malige minister van wvc aan
een nieuw Vondelbeeld finan
cieel te ondersteunen.
