Zorg voor Alzheimerpatiënt
'loden last' voor omgeving
NV gaat volgend jaar taken drastisch beperken
uidócGouomit
;0Ï3 nister Dales
gooï nt op voor
Pinten van
TaidA-fractie
BINNENLAND
DAAR WAS DE BAL
Toename banen bij kleinere bedrijven
waar is de
PSV-BESIKTAS
SIJTHOFF PERS
De kop
van Jut
BEURS VAN AMSTERDAM
ECHT De vakcentrale FNV moet
taken met ingang van volgend jaar
:h beperken tot het gebied van
door en inkomen. De „brede vakbewe-
moet plaats maken voor een „ver-
ndd#" FNV.
ingrijpende aanbeveling doet de werk-
dë k Meerjarig Prioriteitenkader in de interne
ginder beter". Aan zaken als consumen-
tandl leid, gezondheidszorg, ouderen, milieu,
gezai huisvesting, ruimtelijke ordening, studie-
^^ering en kinderbijslag moet de grootste
itrale nog slechts zeer beperkt aandacht
en. Daarvoor bestaan genoeg andere be-
ite de
conti i
noj
orm
EG-
op
n de
moe
bank
orme
va
paald.
ier
an de
t uit
MAANDAG 23 SEPTEMBER 1991
langenorganisaties, aldus de werkgroep.
Het aantal arbeidsplaatsen bij de FNV (nu nog
208) moet tot 1995 met nog eens 35 afnemen,
ook in het licht van de teruglopende inkom
sten. Het FN V-bestuur zal nog deze maand de
finitieve besluiten nemen over de drastische
koerswijziging die al in januari 1992 haar beslag
moet krijgen.
Volgens de door het FN V-bestuur ingestelde
werkgroep zijn de afgelopen jaren te weinig
keuzes gemaakt om de positie van de vakcen
trale voor de toekomst een stevige basis te ge
ven. „Omdat alles met alles samenhangt, is er
een natuurlijke neiging ontstaan om ons overal
mee te bemoeien. Dat breekt ons op want om
dat goed te doen is een veelvoud nodig van het
aantal mensen dat thans door de FNV betaald
kan worden. De keuze die gemaakt moet wor
den lijkt te gaan tussen breedte of diepte. De
werkzaamheden van de FNV dienen zich te
concentreren op arbeid en inkomen, vooral in
samenhang met arbeid".
Dwarsbomen
De nota bevat ook een waarschuwing aan afde
lingen en medewerkers om de uitvoering niet
te dwarsbomen. De FNV moet tot „een zo zake
lijk mogelijke afweging" komen. „Niet de vraag
of een bepaalde afdeling kan groeien (meestal
ten koste van een andere) en dus aan invloed
kan winnen, is relevant. Niet de vraag of me
dewerker X, Y of Z het zo vertrouwde taken
pakket kan continueren is relevant".
Plaatselijke FNV-afdelingen hebben niettemin
al „oorlog" aangekondigd als het FNV-bestuur
de aanbevelingen overneemt. „Dat betekent het
einde van de FNV als brede maatschappelijke
organisatie. De doelstelling 'maatschappijher
vorming' kan uit de statuten worden geschrapt.
Slechts financiële argumenten blijken ten
grondslag te liggen aan het besluit om zoiets
wezenlijks als het concept van de brede vakbe
weging af te schaffen", aldus de verontruste af
delingen. Zij hebben de leden van de bondsra
den en de besturen van de FNV-afdelingen op
geroepen om de nota en de „de weinig van ver
enigingsdemocratie getuigende handelwijze"
van het federatiebestuur af te keuren.
VAN RIETSCHOTEN
HAAG Minister
van binnenlandse
is het niet eens met
het CDA heersende
ting dat de PvdA-
in de Tweede Ka
de wao-voorstellen
het kabinet zonder
zal moeten slikken.
[et is
i en In terugwinnen. Daarbij
gee
int
in
sgebied,
een vergadering van
'vdA-gewest Zuid-Hol-
n Rotterdam, afgelopen
ag, bestempelde ze die
ite als „absolute flauwe-
!n D Jales riep in herinnering
tot d( e Nederlandse politiek
v aalistisch systeem kent,
n inhoudt dat regering
imer elk een eigen ver-
j ordelijkheid hebben.
ldoe^vdA-fractie behoudt dan
h it volle recht om anders
v de kabinetsplannen te
vo. Overigens vindt niet
oorw CDA-top dat de re-
ifracties in de Kamer
et meer kunnen maken
wijzigingen in de be-
aan te brengen. Ook
remier en PvdA-leider
Ie toet die mening toegedaan.
afgelopen weekeinde
bekend dat Kok in de
week van augustus,
achte iet kabinet de eerder ge-
besluiten over de wao
herzien en de formele
ag tussen lonen en uit-
p had losgelaten, em
it getwijfeld aan zijn
functioneren. „Ik ver-
'W toen in een heel lastige
n van ze' ^ij gisteren voor de
-radio, „omdat ik me af-
of ik nog wel het ver
in van mijn kiezers zou
Dementie: voor de patiënt een langzame ontluistering, voor
partner, familie en hulpverleners vaak een loden last. In het ka
der van een internationaal congres van Alzheimer's Disease dat
vandaag tot en met woensdag in de RAI in Amsterdam wordt
gehouden, organiseren de Alzheimer Stichting en de Vereniging
voor Psychogeriatrie morgen een eigen congresdag. Deskundi
gen gaan dan in op de last die de omgeving ervaart in de zorg
voor dementerenden en op mogelijkheden om ondersteuning te
bieden.
en partner worden niet meer
herkend. De nieuwe buurman
blijft een nieuwe buurman.
Tot slot treden veranderingen
op in de persoonlijkheid van
de patiënt. Bepaalde karak
tertrekjes worden versterkt.
Iemand die vroeger nogal op
de centen was, wordt ronduit
gierig. Ook komt het omge
keerde voor: een vriendelijk
persoon gaat zich agressief ge
dragen. Het dementieproces
kan drie tot twintig jaar in be
slag nemen. De uiteindelijke
doodsoorzaak is meestal licha
melijk: de patiënt overlijdt aan
een longontsteking of uitdro
ging-
ook de vraag door
loofd: ben ik eigenlijk
juiste man op de goeie
Kok ontkende overi-
en bericht in de Volks
van zaterdag waarin
dat hij op het punt heeft
af te treden.
leling van de PvdA van
id Groningen vindt dat
s van komende zaterdag
proberen de wao-voor-
aan te passen, maar
ming aan de regering
te allen tijde voorop-
„Regeringsdeelneming
doorslaggevende crite-
noeten zijn in het stern-
van onze afgevaardig-
zo omschrijft het afde-
estuur het standpunt,
secretaris Ter Veld van
zaken en werkgelegen-
(chef), M ij] dat het kabinet in ok-
opnieuw met de vakcen-
n werkgeversorganisa-
de tafel gaat zitten om
iten over de wao- en
Netplannen. Zij wil dit
|s!j odra het parlement zich
de traditionele algeme-
.olitieke beschouwingen
D D|iH anleiding van de Miljoe-
ita over de plannen heeft
i, H Piet proken. Dit kamerdebat
gehouden op 9, 10 en 11
ir. Ter Veld deed haar
■tie dit gisteren voor de
■radio.
eld heeft verder aange-
|d dat zij de geruchten
en onderzoeken over on-
jk gebruik van de wao
lips en Vroom en Drees-
De beide bedrijven zou-
j de aan de gang zijnde
onevenredig
nensen laten afvloeien
raay; wao- V en D heeft dit
nt (Athen 'els al krachtig ontkend,
e 1832 werknemers die
ste twee jaar bij het con-
ijn verdwenen beland-
maar 50 in de wao, al-
directie.
AMSTERDAM Voor
partners en familieleden
van mensen die lijden aan
de ziekte van Alzheimer
(vorm van dementie) als
ook voor hulpverleners
betekent de zorg voor
deze patiënten vaak een
loden last. Het verlies van
een (gespreks)partner en
de lichamelijke en geeste
lijke ontluistering van de
patiënt drukken zwaar op
de verzorgers.
De Alzheimer Stichting en de
Vereniging voor Psychogeria
trie houden morgen een con
gresdag in Amsterdam over de
ondersteuning voor familie en
hulpverleners van dementie-
patiènten. De ziekte van Alz
heimer, een langzaam proces
van verschrompeling en ver
andering van hersenstructuren
door nog onbekende oorzaak,
is voor de omgeving van de
patiënt een vertraagd rouw
proces. Het is 'elke dag een
beetje meer doodgaan'.
Naar schatting één op de tien
mensen boven de 65 jaar krijgt
dementie: dat zijn tussen de
150 en 300.000 mensen in ons
land. Van hen heeft bijna drie
kwart de ziekte van Alzhei
mer. De meeste patiënten wo
nen thuis.
Alzheimerpatiënten lijden in
ernstige mate aan geheugen
stoornissen. Besef van tijd en
plaats verdwijnt.
Naaste familie, eigen kinderen
Aftakeling
Behalve de dementerende zelf
maken ook partners en familie
in hun zorg voor dementiepa
tiënten een pijnlijk proces
door. Allereerst als gevolg van
de lichamelijke en geestelijke
aftakeling van de patiënt
waarop nog vaak een taboe
rust. De omgeving loopt het ri
sico om van de buitenwereld
geïsoleerd te raken. Uitjes val
len weg, gesprekken met 'ge
wone' mensen zijn er niet
meer bij. Het allermoeilijkste
blijkt, volgens de Alzheimer
Stichting, het accepteren van
het verlies van partner, ouder
of familielid. Persoonlijk con
tact beperkt zich tot een mini
mum.
Belastend blijkt ook de onrust
van dementerenden. Op zoek
naar 'het veilige thuis van
vroeger' onderneemt de pa
tiënt vaak pogingen om dat
honk terug te vinden. Hij gaat
alleen op stap, is plotseling on
vindbaar. Voor een eveneens
bejaarde partner is deze on
voorspelbaarheid een extra
last. Praktische hulp van bui
tenstaanders is dan gewenst.
De congresdag die morgen in
de RAI in Amsterdam wordt
gehouden, is onderdeel van
het driedaags congres van Alz
heimer's Disease International.
Om de loden last van partners,
familie en hulpverleners van
Alzheimerpatiënten te verlich
ten is het nodig dat mensen
scholing krijgen in de omgang
met dementiepatiënten. De
Alzheimer Stichting, die zelf
in het hele land scholingscur
sussen verzorgt en over een te
lefonische hulpdienst beschikt,
zal tijdens de congresdag hier
op de nadruk leggen. Kruis
verenigingen en gezinsverzor
ging besteden al aandacht aan
dit aspect maar volgens de
stichting nog onvoldoende.
„Voor partner of familie die
met de zorg van dementeren
den zijn belast, betekent het
een opluchting om er 'ns even
uit te kunnen", zegt Jos van
der Poel, stafmedewerker van
de Alzheimer Stichting. Maar
dan moeten ze de zekerheid
hebben dat hun man of vrouw,
vader of moeder in goede han
den achterblijft.
Woonvormen
De nood is volgens Van der
Poel vooral in verzorgingshui
zen hoog gestegen. De vergrij
zing neemt daar toe en de be
jaardenverzorgenden weten
niet of nauwelijks hoe met de
mentiepatiënten om te gaan.
Op het congres is er aandacht
Smaaktest
Kritisch wordt
geroken, gekeken
naar en geproefd
van het drinkwater
tijdens de open dag
van de
Gemeentewater
leidingbedrijven
Amsterdam in.
Vogelenzang. De
kritische
consumenten
kregen zaterdag
zowel leidingwater
als flessewater
voorgezet. De
smaaktest was een
onderdeel van de
landelijke
Gemeentedag waar
in totaal ruim 240
gemeenten aan mee
deden.
FOTO: ANP
DEN HAAG Het mid
den- en kleinbedrijf
(mkb), met bedrijven tot
vijfhonderd werknemers,
verwacht volgend jaar een
groei van de werkgele
genheid met twaalfdui
zend banen. Het gaat
vooral om deeltijdbanen.
Het mkb zal daarmee vrijwel
de gehele groei van werkgele
genheid voor zijn rekening ne
men. Bij de overheid en het
grootbedrijf zal de werkgele
genheid 'zelfs afnemen. Dat
staat in de zaterdag gepubli
ceerde „economische verken
ning midden- en kleinbedrijf
1992", die is opgesteld door het
Economisch Instituut voor het
Midden- en Kleinbedrijf. Vol
gens het instituut onderstreept
het mkb opnieuw zijn beteke
nis voor de banengroei in ons
land. In vergelijking met 1990
en 1991 vertraagt de werkgele
genheidsgroei in het mkb ech
ter aanzienlijk. De verwachte
groei met twaalfduizend vol
gend jaar steekt schril af bij de
uitbreiding van de ruim veer
tigduizend in dit jaar en zelfs
75.000 in 1990.
SPER EN HOBBES
DOOR BILL WATERSON
111
NUK NUK
WOQNK..
Ter gelegenheid van de start van het
amateurvoetbalseizoen '91 /'92
organiseerde Sijthoff Pers de prijsvraag
Bovenstaande afbeelding geeft anwoord
op onze vraag.
De prijs 2 toegangsbewijzen voor de
Europa Cup I wedstrijd
en een overnachting en een 3-gangen
diner in het Hotel Holiday Inn te
Eindhoven is gewonnen door:
de heer J. J. Fens te Den Haag.
voor enkele nieuwe ihitiatie-
ven in de zorg voor demente
renden. Het 'Anton Pieckhof-
je' in Haarlem is een voorbeeld
van een alternatieve woon
vorm voor dementerende ou
deren en hun eventuele part
ner. De partner die aan de
mentie lijdt, woont op een aan
gepaste etage terwijl de weder
helft in een ander deel van
hetzelfde gebouw verblijft. Uit
elkaar en toch bij elkaar. Ver
der komt een Frans project
aan de orde waarin demente
renden en hun verzorgers tus
sen 'gewone' ouderen op va
kantie kunnen.
Het driedaags congres is geo
pend door prinses Yasmin Aga
Khan, dochter van Rita Hay-
worth de filmster die op la
tere leeftijd dement werd.
door BERT JANSMA
De koe zal vanaf 1 oktober met streepjescode
worden uitgerust. Niet dat het dier rechtstreeks
over de slagerstoonbank langs de elektronische
teller hoeft, maar het wordt z'n paspoort. Op een
plaatje in het oor. Het identificatiesysteem komt in
de plaats van de koe-schets, waarop de vlekken
van het dier in kaart werden gebracht. Dat
klassieke systeem voldeed niet meer omdat er
inmiddels teveel niet-bonte, buitenlandse
vleeskoeien in onze weiden staan.
De nieuwe registratie via het computerplaatje
heeft als doel de kans op het uitbreken van
besmettelijke ziekten te minimaliseren. Prima,
leve de vooruitgang. De techniek is alweer een
stapje verder. Maar - sorry - ik blijf twijfelen.
Soms wordt er mij té stevig doorgestapt. Neem die
automatische bestellijn van dat grote
postorderbedrijf. Je mag er je wensen inspreken en
je krijgt een keurige herhaling van je
klantenummer via een computerstem. Scheelt een
dame, tijd en geld. Dit weekeinde hoor ik het
verhaal van iemand die netjes inspreekt: „Ik ben
klant vijf-een-twee-zeven", of zoiets. En die dat
door die nasale robotstem bevestigd krijgt
„Jazeker, u bent klant negen-twee-zes-drie. „Nee.
nee" zegt die mevrouw, „ik ben.. De computer
blijft creatief bezig met allerlei cijfercombinaties,
maar het echte klantenummer, ho maar. De dame
- ik mag u bekennen dat het mijn moeder is -
krijgt de slappe lach en belt de échte telefoniste.
Die zucht: „Ik ben blij dat u lacht, mevrouw,
meestal word ik stijf gevloekt".
Zondagmorgen wil ik weten of ik met
kleindochter nog even langs de Haagse kermis
kan. Ik bel de VVV. Geen robot aan de lijn, maar
wél een automatisch bandje dat me uit de knoppen
op m'n telefoon laat kiezen voor informatie: 1 Den
Haag algemeen, 2/andere steden, 3/folders,
4/hotels. Snel het gewenste nummertje indrukken
is er niet bij, want dan begint ze opnieuw: 1/Den
Haag-algemeen, 2/andere steden... Geduldig
luisteren dus. Via Den Haag-algemeen, komt de
juffrouw met een nieuwe serie: 1 /manifestaties,
2/tentoonstellingen, 3/evenementen,
4/popconcerten, 5/folders enzovoort. Weer blijven
luisteren. Ik houd 't erop dat een kermis een
evenement is en druk op drie. Ik krijg prompt alle
popconcerten in Den Haag op rij. Wachten tot ze
klaar is. Terug naar nul. Wéér die hele serie. Den
Haag, andere steden... Op de juiste plek druk ik
weer op m'n evenementenknop en ja hoor, de
popconcerten. Opnieuw proberen. Weer pop. Ik
krijg niet de slappe lach. schreeuw dat ik niet naar
Clouseau wil.', maar dat helpt uiteraard niet. Na
vier lange, eenzijdige gesprekken krijg ik eindelijk
wat ik wil. Ja hoor. ik mag voor het laatst naar de
kermis. Daar lucht ik m'n hart op de Kop van Jut.
Ze zegt niets terug.
Nog geen spoor herkomst van vondeling
BREDA De Bredase politie heeft nog geen bruikbare tips ge
kregen waarmee zij de herkomst van een vrijdagmiddag in Bre
da te vondeling gelegd meisje kan achterhalen. Volgens inspec
teur J. Van Dam van de Bredase politie zijn er wel enkele tips
binnengekomen, maar die bleken alle niets met het meisje te
maken te hebben. Onderzoek in babyspeciaalzaken en kleding
winkels in de regio Breda heeft de politie evenmin een bruik
baar spoor opgeleverd. De vondeling is achter een café in Breda
gevonden. Het meisje van ongeveer negen maanden oud zat in
een buggy en was goed gekleed In het bagagenet van de buggy
zaten babykleren en luiers, een zuigfles en fopspeen. Volgens
een berichtje dat bij de kleren is gevonden, heet het meisje San-
Noteringen van maandag 23 september 1991 (tot 10:50 uur)
dividend over
90/2.90
90/91 4.68
90/7.10
90 11.05
90/6.50
86/87 5% St.
90 ƒ2.85
90/6.10
90/3.60
90/2.80
89 250
91 8.00
90 ƒ8
90/2.10
86 1.75
90/1.30
90/3.50
90/4.40
90/2.-
90 2% stock F
89/90 1.80
90/2.50
90/7.85
90/0.50
90/3.48
90/91 ƒ3.40
89/90 1.84
78 4.40+5% st
90/1.50
90/5.27
90/3.60
90 1.95
90/2.40
90/2.52
90/1.00
112.10 112.00 112.00
149.40 149.20 149.50
57.80 58.10
76.80 76.80
153.80 152.00 152.00
42.80 42.80
45.90 45.90
157.60 156.50 156.80
77.50 77.30 77.50
23270 bewerkt
VEEMARKT LEIDEN (23-09-91):
Prijzen slachtrunderen per kg ge
slacht gewicht zonder nier en slotvet,
inklusiet BTW (Volgens PVV): Aan
voer slachtrunderen 946, waarvan
mannelijk 125. Mannelijk Super 8,50-
9,50, mannelijk extra kwal. 7,40-8.50.
mannelijk 1e kwal. 6,75-7,40 Handel
redelijk en prijzen gelijk. Mannelijk 2e
kwal. 6,00-6,75, mannelijk 3e kwal.
5,45-6,00. Handel redelijk en prijzen
gelijk Vrouwelijk Super 8,45-11,00,
vrouwelijk extra kwal. 7,15-8.45.
vrouwelijk 1e kwal. 5,60-7,15 Handel
redelijk en prijzen gelijk. Vrouwelijk
2e kwal 4.90-5.60. vrouwelijk 3e
kwal 4,25-4,90 en worstkwaliteit
4,00-4.60. Handel rustig en prijzen
iets lager.
Totale aanvoer 946 stuks.
ELKE DONDERDAG DE
BIILAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS. MUZIEK
THEATER. RECREATIE. EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
