ABN AMRO
presenteert
nieuw gezicht
Beleggers mijden aandelen door hoge rente
ECONOMIE
BEURS VAN AMSTERDAM
'Donkere wolken boven
Westduitse conjunctuur'
GELD GOED
zelden?
jammer
eigenlijk
CeidócGouocmt
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1991
Miljardenbod BTR
op Hawker Siddeley
LONDEN Het Britse conglo
meraat BTR heeft gisteren een
bod van 1,5 miljard pond (f 4,95
miljard) uitgebracht op het even
eens Britse machinebouwconcern
Hawker Siddeley. Over zo'n bod
werd donderdag al druk gespecu
leerd op de Londense beurs nadat
Hawker slechte winstcijfers had
gepubliceerd.
Hawker Siddeley is onder meer
werkzaam op de terreinen elek
tromotoren, locomotieven, lucht
vaart en batterijen. Het bedrijf
maakte bekend dat de winst voor
belasting in de eerste helft van
dit jaar met veertien procent is
gedaald tot 57,5 miljoen pond
(f 191 miljoen).
V&D weigert garantie tegen ontslagen
UTRECHT De directie van het warenhuisconcern Vroom
Dreesmann volhardt in haar weigering om bij de komende reor
ganisatie een garantie tegen gedwongen ontslagen te geven.
V&D zal een „uiterste inspanning" leveren om mensen aan an
der werk te helpen, maar wil gedwongen ontslag niet uitsluiten.
Dit heeft een woordvoerder van de Dienstenbond FNV gisteren
meegedeeld na afloop van overleg met de V&D-directie. Bij
V&D was niemand voor commentaar bereikbaar. De bonden
raadplegen woensdag hun leden over mogelijke acties om V&D
onder druk te zetten. Het verlieslijdende warenhuisconcern
schrapt in het kader van de stroomlijning bij de 58 vestigingen
450 van de 1100 arbeidsplaatsen in hogere functiegroepen van
het winkelpersoneel. De bonden zijn er niet gerust op dat bij de
komende reorganisatie geen gedwongen ontslagen zullen vallen.
„De koek raakt langzamerhand op, ook bij moederbedrijf Ven-
dex International", aldus de bondswoordvoerder. Volgens be
stuurder J Weber van de Unie BLHP wil V&D met de bonden
overleggen over een nieuwe inleveroperatie van de 16.000 werk
nemers. Het V&D-personeel heeft voor dit jaar genoegen geno
men met een minimale loonsverhoging.
Metaalunie voorziet
verbetering na 1992
DEN HAAG De Metaalunie, de werkgeversorgani
satie voor het midden- en kleinbedrijf in de metaal)
verwacht dit jaar een daling van de omzet ten opzichte
van vorig jaar. Door een verminderde exportgroei, ge
volg van een verslechterende concurrentiepositie, daalt
de groei van 4,75 procent vorig jaar tot 3,25 procent.
Vooral kleinere (tot 10 werknemers) en middelgrote
bedrijven (tot 100) zien de omzet dalen, zo staat in het
vrijdag verschenen jaarverslag over 1990. De investe
ringen in gebouwen en transportmiddelen zullen vol
gend jaar stagneren door de verslechterde winsten en
een tragere groei van de produktie. Uitzondering vor
men de investeringen in machines en gereedschappen,
die zullen toenemen. Het totale investeringsniveau
blijft overigens hoog. Bij een aantrekkende economie
zal er na *1992 weer meer worden geïnvesteerd. Bij Me
taalunie zijn 7.000 bedrijven in verschillende branches
aangesloten.
Borsumij Wehry meldt
forse winstdaling
DEN HAAG Het Haagse handelshuis
Borsumij Wehry heeft in de eerste zes
maanden van dit jaar een nettowinst ge
boekt van 9,9 miljoen tegen 19,9 miljoen
in dezelfde periode een jaar eerder. De
winst per aandeel is gedaald van 4,83
tot ƒ2,38. Voor geheel 1991 verwacht
het handelshuis dat het nettoresultaat
circa 70% zal achterblijven bij de 36,5
miljoen van 1990. Eerder werd nog een
winstdaling in dit jaar van twintig pro
cent voorspeld. Een woordvoerder liet
weten dat voor 1992 een „break even
resultaat" wordt verwacht. Bovendien
werd meegedeeld dat de verliesgevende
activiteiten van de Holland Systema
Groep worden afgestoten met verlies
van „enkele tientallen" arbeidsplaatsen.
LBI
Noteringen van vrijdag 20 september 1991 (tot 16:30 uur)
AMSTERDAM De ope
ratie Express bij de ABN
AMRO, de presentatie van
de nieuwe huisstijl aan
publiek en werknemers,
gaat maandag van start.
Voor de restyling van de bank
is 35 miljoen gulden gereser
veerd en daarnaast is er nog
een bedrag beschikbaar dat
anders aan reclame-uitingen
van de afzonderlijke banken
zou zijn besteed.
De meest in het oog springen
de verandering is het zoge
naamde produkt presentatie
systeem (PPS), een aantal zui
len met daarin folders van 120
verschillende bankprodukten.
Ook zal de dienstverlening
aan met name de zakelijke en
vermogende particuliere klan
ten op een nieuwe leest ge
schoeid worden.
De ABN AMRO pakt de zaken
groots aan. De officiële een
wording van de twee banken
gaat gepaard met een ontbijt
voor alle werknemers, kanon
schoten, een sterspotje op Hil
versum 3 en gedurende twee
weken zal er dagelijks een
twee pagina's grote adverten
tie in de landelijke ochtenbla-
den verschijnen. Het nieuwe
logo, een groen-geel schildje is
de speerpunt in de actie die
vergezeld gaat van de slogan
„het nieuwe wapen van Ne
derland".
Naast alle uiterlijke verande
ringen heeft ABN AMRO ook
gekozen voor een nieuwe
structuur om de klanten te be
dienen. Het groot- en middel
groot bedrijf en de vermogen
de particuliere klanten zullen
voortaan via tien regionale
kantoren geholpen worden.
„Een uniek systeem, waarmee
we in Europa voorop lopen",
zo betoogde drs. J.M. de Jong,
lid van de raad van bestuur
van de ABN AMRO. De direc
tie verwacht met de bundeling
van allerlei specialismen in de
regio een groter deel van de
zakelijke klanten naar zich toe
te kunnen trekken. Ook voor
vermogende particulieren
wordt zakendoen met de bank
aantrekkelijker, omdat ze niet
meer voor elke vraag naar het
hoofdkantoor van de bank
hoeven te stappen, is de opvat
ting van de directie.
De regionale opzet is een on
derdeel van de strategie van
de ABN AMRO om de positie
van de bank in het midden- en
grootbedrijf verder te verster
ken. „Vooral in het middenbe
drijf, waar we overigens al een
vooraanstaande positie inne
men, moet onze marktpositie
nog verbeterd worden. We
denken daarbij vooral aan se
lectieve uitbreiding op het ge
bied van betalingsverkeer, het
verschaffen van risicokapitaal
en andere corporate finance-
activiteiten.
Drie leden van de raad van bestuur van ABN AMRO, M. Drabbe, W. van der Schoot en J. de Jong (v.l.n.r.) presenteren trots het
produkt presentatie systeem. foto: anp
Supermarkt
Het paradepaardje van de ver
nieuwde ABN AMRO is vol
gens de raad van bestuur ech
ter het produkt presentatiesys
teem (PPS). PPS is op het oog
een zuil met een verzameling
folders die men in elk wille
keurig postkantoor ook aan
treft. „Misgedacht", aldus de
raad van bestuur. „In PPS
presenteren we 120 van de 300
produkten die de bank aan
biedt. Het unieke van ons sy-
steerq is dat we voor elk pro
dukt een aparte folder hebben
gemaakt. Bij de concurrentie
vind je alleen folders per pro-
duktcategorie".
Voor de opzet van het systeem
heeft ABN AMRO de kunst
afgekeken bij de supermark
ten van Albert Heijn. „Wij
hebben als ABN AMRO 300
produkten voor onze klanten,
variërend van spaarekeningen
en beleggingsfondsen tot kre
dieten en verzekeringen. De
meeste mensen komen echter
niet verder dan een paar le
ningen als je ze vraagt wat de
bank biedt. Door al die pro
dukten prominent en over
zichtelijk in de bank, eigenlijk
onze winkel, te presenteren
brengen we de klanten op
nieuwe ideeën"^ aldus een en
thousiaste de Jong.
M.J. Drabbe van de raad van
bestuur vult hem aan: „Boven
dien bevatten de folders zo
veel produktinformatie dat
onze medewerkers aan de
hand daarvan de vragen van
de klanten kunnen beant
woorden. Niemand kan van
300 verschillende produkten
alle voorwaarden en regelin
gen onthouden. Als de klant
vroeger met vragen over bij
voorbeeld een verzekering
kwam, dan moest de mede
werker dat allemaal in dikke
instructieboeken op gaan zoe
ken. Niet bepaald een klant
vriendelijke benadering".
De bank hoopt met de nieuwe
presentatie de 'cross selling' -
verkoop de klant die voor een
spaarrekening komt ook met
een een yerzekering bijvoor
beeld - van produkten te ver
hogen. „Als u voor een pak
koffie naar de supermarkt
gaat komt u ook met een vol
boodschappenwagentje naar
buiten. Die technieken gaan
wij nu in de bank toepassen",
aldus Drabbe.
Concurrentie
Opmerkelijke industriële ontwerpen
Twee van de vele opmerkelijke industriële ontwerpen, die van
donderdag 26 september tot 13 oktober zijn te zien op een ten
toonstelling tegenover het Stedelijk Museum in Amsterdam. Op
de foto links de kantoormachine 'Olifant', een afstudeerproject
van Ronald van Gils. Het uit kringloopmateriaal gefabriceerde te
lefoontoestel op de foto rechts is ontworpen door Frits Noss-
baum. De ontwerpers, die aan de expositie deelnemen, zijn af
komstig uit Nederland, Finland en Zwitserland.
foto: anp
AMRO inmiddels niet met
lede ogen aan. De NMB is deze
week al begonnen met een
nieuwe ronde meedenken
door middel van advertenties
in de landelijke bladen en vrij
dag presenteerde de Rabo
Bank zich ook nog maar eens
aan het publiek onder het
motto „Hebben we ons eigen
lijk ooit wel goed aan u voor
gesteld?" De Jong is daar niet
van onder de indruk. „We
hadden natuurlijk wel reke
ning gehouden met acties van
onze concurrenten. Dat is ook
logisch, omdat het er anders
op lijkt of er nog maar een
bank in Nederland is". Wel
vond hij de slogan van de
Rabo opmerkelijk, „Als ze zich
nu nog voor moeten stellen
aan het publiek zijn ze wel rij
kelijk laat".
BONN Er trekken zich donkere wolken samen boven de con
junctuur van het voormalige West-Duitsland. Die waarschuwing
sprak de Duitse Industrievereniging BDI uit in haar maandelijk
se conjunctuurbericht. Volgens de BDI verliest de groei van de
Westduitse conjunctuur in de tweede helft van het jaar duidelijk
vaart. De zwakke wereldconjunctuur is volgens de vereniging
niet de enige oorzaak van de matige groei. Er komen steeds
meer aanwijzingen dat de Duitse economie door stijgende loon
kosten en belastingpremies overbelast raakt. Een goede aanwij
zing daarvoor is de trendbreuk in de tot op heden alsmaar geste
gen binnenlandse vraag. De dalende groei van de conjunctuur
tekent zich ook af in de produktie. De produktiestijging in juni
en juli bedroeg nog 5,8% op jaarbasis. Gecorrigeerd voor sei
zoensinvloeden was er echter sprake van „nulgroei". Ook de or
derportefeuilles binnen de verschillende branches slinken, aldus
de BDI. Verder treedt stagnatie op in de groei van het aantal
arbeidsplaatsen. In het eerste kwartaal nam de werkgelegenheid
in de Westduitse industrie nog met 3,5% toe ten opzichte van
vorig jaar. In juni bedroeg die groei nog slechts 1,7%.
Robein Leven
wil eigen
effectenbank en
hypotheekbedrijf
DEN HAAG De levensver
zekeringmaatschappij Robein
Leven in Den Haag staat voor
een belangrijke uitbreiding. Zo
7,al op korte termijn een eigen
effectenbank en een hypo
theekbedrijf worden begon
nen.
De effectenbank zal het beurs-
lidmaatschap aanvragen en
opteren voor de status van ef
fectenkredietinstelling, zo
heeft directeur drs. E.C.M.
Reintjens gisteren bekendge
maakt.
Om de verwachte groei en
verbreding van de financiële
dienstverlening te kunnen be
reiken, wordt het personeels
bestand (per eind vorig jaar
22) in het komende jaar met
naar verwachting 70 procent
uitgebreid.
Om deze groei te kunnen op
vangen, heeft Robein een vrij
staande kantoorvilla gekocht
aan de Haagse Sophialaan. De
nieuwe huisvesting is drie
maal zo groot als de thans te
krappe behuizing aan het Lan
ge Voorhout.
Savin schort betalingen op
AMSTERDAM Savin, de
Amerikaanse meerderheids
deelneming van HCS Techno
logy, heeft de betaling van de
kwartaaldividenden op de pre
ferente aandelen b, c, en d op
geschort totdat de resultaten
betaling van dergelijke divi
denden toelaten.
Spaar- en depositorekeningen
staan in Nederland weer in
hoog aanzien. In de eerste
helft van dit jaar zijn de saldi
van deze rekeningen bij de
drie grootste banken in elk ge
val fors gegroeid, zoals zonder
meer blijkt uit hun halfjaarcij
fers.
Deze ontwikkeling wordt be
grijpelijker indien in de over
wegingen het feit betrokkën
wordt, dat de belangstelling
voor beleggingen in aandelen
sterk is gedaald als gevolg van
bezorgdheid over de conjunc
tuur - de conjuncturele ver
zwakking van de economische
groei heeft zich in het tweede
kwartaal voortgezet, zo heet
het. Helaas bevat ook de dezer
dagen gepubliceerde Miljoe
nennota evenmin informatie
die een belegger nodig heeft
om enthousiast geld in aande
len te steken. Hetzelfde kan
worden gezegd van de vele
weinig inspirerende halfjaar
cijfers van het bedrijfsleven.
Volumegroei
Het tweede kwartaal Tiet een
stagnatie zien van de indus
triële produktie, waartegeno
ver echter een versnelling van
de volumegroei van de in- en
uitvoer stond, bij een wat ver
der aantrekkende inflatie',
schrijft Rabobank in haar
jongste economisch kwartaal
bericht.
De tanende belangstelling
voor beleggingen in aandelen
en andere risicodragende
waarden begon in 1990 met de
Golfcrisis en de daarop vol
gende economische en politie
ke gebeurtenissen. Daarbij
moet worden benadrukt, dat
de overstap van aandelen in
vaste rentedragende waarden
als obligaties, spaarrekeningen
en deposito's wordt bevorderd
door de hoge rentetarieven. In
bankkringen overheerst de
mening, dat het einde van de
duur geld periode nog lang
ABN Amro
ABN Amro, de grootste van de
drie grootste banken van Ne
derland, zegt dit: „De provisies
uit het effectenbedrijf lagen
(in de eerste helft van 1991)
onder het niveau van het eer
ste halfjaar 1990. Ten opzichte
van het lage niveau in het
tweede halfjaar 1990 trad ech
ter enig herstel in". Dat is lo
gisch, omdat toen in het Golf-
niet in zicht is. De banken
hebben het gelijk vermoede
lijk aan hun kant, zodat de uit
verkoop van aandelen door de
gewone beleggers nog wel
even zal aanhouden.
De grote institutionele beleg
gers zoals verzekeraars en
pensioenfondsen nemen daar
entegen gretig en op grote
schaal de verguisde aandelen
uit de markt. Deze gang van
zaken toont voor de zoveelste
maal aan dat de angsthazen
onder de beleggers aan het
kortste eind zullen trekken.
Hun beleggingsfilosofie is on
veranderd: 'duur kopen en het
liefst met verlies verkopen'.
Het aankoopbeleid van de in
stitutionele belggers houdt de
koersen over een breed front
aardig op peil - zie de CBS
koersindex algemeen voor
aandelen, die dit jaar heeft ge
schommeld tussen 162,3 (op 16
januari) en 203,1 (op 15 juni)
gebied de druk van de ketel
was. De belangstelling voor
aandelen blijft niettemin on
der de maat. Vergeet hier niet,
dat Amsterdam ook een leven
dige handel in obligaties kent.
In de eerste acht maanden van
dit jaar kwam de aandelenom-
zet op de Amsterdamse effec
tenbeurs bijvoorbeeld uit op
101,6 miljard gulden tegen op
110,4 miljard gulden in dezelf
de periode van 1990. De obli
gatie-omzet steeg daarentegen
van 126,8 miljard gulden tot
141,1 miljard gulden. Ook
hieruit valt een grotere be
langstelling voor vaste-rente-
dragende, dus risicomijdende
waarden te constateren. Grote
beleggers, die de aan aandelen
klevende risico's niet mijden,
zullen uiteindelijk dus het
meest profiteren van de koers
stijging, die ongetwijfeld volgt
op de huidige periode van aar
zeling en onzekerheid.
Vervelend
Vervelend is natuurlijk, dat
die grote institutionele beleg
gers uiteraard flinke pakket
ten kwaliteitsaandelen opko
pen - zij zwemmen vaak in het
geld. Als het een beetje wil,
zullen die pakketten tot in
lengte der dagen in hun bezit
blijven, zodat de markt in Am
sterdam nog dunner wordt
dan zij sinds jaren al is. De ge
wone beleggers zijn op grote
schaal gevlucht in spaarreke
ningen en deposito's. In de
eerste zes maanden van dit
jaar is de groei van deze pos
ten bij de drie grootste banken
van Nederland fors geweest:
ABN Amro plus 11,1 miljard
gulden, INC Groep (NMB-
Postbank) plus 6,2 miljard gul
den en Rabobank plus 2,5 mil
jard gulden. In totaal is bij
deze drie grote banken dus
19,8 miljard gulden meer inge
legd dan opgenomen.
De relatief geringe groei van
de spaargelden en deposito's
bij de Rabobankgroep is ver
moedelijk te wijten aan het
feit, dat agrarisch Nederland
graag bij de Rabo 'bankiert',
van oudsher het geld niet over
de balk gooit en eraan gewend
is overtollige kasmiddelen op
een spaarrekening te plaatsen
of in de befaamde oude kous
te stoppen.
Het zou aardig zijn te weten
hoe geslaagd de nog vrij prille
samenwerking van de Rabo
bank met de Robecogroep ver
loopt. Slaagt de Rabobank er
in nu nog substantiële aantal
len aandelen van de Robeco-
beleggingsfondsen bij haar
klanten te plaatsen?
Consequenties
Eén van de consequenties van
de huidige gang van zaken in
de effectenhandel is dat het
bedrijfsleven voor zijn finan
cieringsmiddelen in toenemen
de mate een beroep zal moeten
doen op vennootschappen, die
gespecialiseerd zijn in de ver
strekking van risicodragende
middelen. Ik noem in het bij
zonder de succesvolle Neder
landse Participatie Maatschap
pij NPM en de groep particu
liere participatiemaatschappij
en (ppms), die mede dank zij
een rijksgarantie gemakkelij
ker risico's kunnen nemen.
Rekenen met papier en pot
lood is voor de moderne mens
een stomvervelende bezigheid.
Thuis met tekstverwerker en
rekenmachine achter de hand
kan vrijwel niets misgaan. In
de vakantie echter met alleen
een portable schrijfmachientje,
potlood en papier ligt dat dus
anders. De Russische goudre
serves hadden met potlood en
papier een waarde van 572
miljard gulden.
Foute boel! Mijn rekenmachi
ne thuis zegt keurig 58,2 mil
jard gulden. Iets meer dan 10
procent van het oorspronkelijk
genoemde bedrag, maar
niettemin nog altijd het aan
kijken waard. Mijn dank aan
de lezers, die mij op deze fout
attent maakten.
BEURS
Afbrokkelend
weekeinde in
AMSTERDAM Een op
nieuw zeer kalme Amsterdam
se effectenbeurs heeft gisteren
een licht lager koerspeil te
zien gegeven. Impulsen van
buitenaf waren nauwelijks
van belang en ook op bedrijfs
nieuws werd nauwelijks gere
ageerd. Nadat de stemmingsin
dex enkele uren lang was blij
ven steken op het slot van 91,6
van donderdag, trad later eni
ge afbrokkeling op, zodat het
einde kwam op 91,4. De koer
sindex moest terug van 197,3
naar 196,7. De omzet bedroeg
ƒ925 miljoen, waarvan ƒ561
miljoen in aandelen. De obli-
gatiemarkt kon weer fractio-
neel aantrekken.
Waar er al wat grotere koers
veranderingen tot stand kwa
men, was dat vaak het gevolg
van de dunne markt. Zo kon
bij de hoodfondsen Heineken
1,20 aantrekken naar
149,40. KBB was aan het ein
de van de rit een gulden duur
der niet te koop. DOCdata kon
laatste dagen nu opveren
3,60 naar 5,50. Air HoL Dj
werd 60 cent duurder [jge
4,90. Frans Maas, die ikije
halfjaarcijfers had gep
ceerd, kreeg er 1,40 b:
79,50.
LCI moest 30 cent inle\ rd aan c
op 7,20 en Interview een groepei
de bedrag op 3,60. Burg
Heybroek verloor 540
2500. De Telegraaf moest
gulden prijsgeven op 85 e
De internationals moesten n (Uj^er
terug, maar ook hier bleve edergeb
verliezen, net als op de s-
van de actieve markt, ben
de gulden. Precies op een
den verlies met 61 ijk, w
Borsumij-Wehry, die n* lowaak
met een rampzalig halfja
richt kwam.
punt
op de
en. Hc
Tsjech
nati
zullen
worder
is zulle
'an Slo
eze sta«
van he
dat vo<
bezorg
om
J'jg ik i
ide en
antwc
